Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Ngân hàng: Nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam

i<br /> <br /> LỜI MỞ ĐẦU<br /> Hoạt động cho vay dự án là hoạt động có quy mô lớn, dư nợ chiếm tỷ trọng<br /> cao trong các loại hình hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại. Vì vậy, chất<br /> lượng cho vay dự án ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng hoạt động cho vay và từ đó<br /> góp phần quyết định hiệu quả hoạt động của ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, hoạt<br /> động cho vay dự án lại có đặc thù là thời gian cho vay dài, số tiền cho vay lớn và<br /> hàm chứa nhiều rủi ro nên các ngân hàng thương mại cần chú trọng đến công tác<br /> thẩm định tài chính dự án khi cho vay. Chất lượng thẩm định tài chính dự án là nhân<br /> tố quyết định đến chất lượng hoạt động cho vay dự án của ngân hàng thương mại.<br /> Về phía Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam, hoạt động cho vay dự<br /> án vẫn là hoạt động cho vay chủ đạo tạo ra lợi nhuận cho ngân hàng. Tuy nhiên chất<br /> lượng cho vay dự án của Ngân hàng TMCP Ngoại thương đang có chiều hướng<br /> giảm sút thể hiện chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay<br /> chưa cao. Vì vậy, nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đã trở thành nhiệm<br /> vụ cấp thiết đối với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam nhằm nâng cao hiệu<br /> quả và chất lượng cho vay trong bối cảnh nền kinh tế đang ở giai đoạn suy thoái và<br /> cạnh tranh ngày càng gay gắt như hiện nay.<br /> Xuất phát từ thực tiễn đó, tác giả đã lựa chọn đề tài nghiên cứu là: “Nâng<br /> cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay của Ngân<br /> hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam”.<br /> <br /> ii<br /> <br /> CHƯƠNG 1 - CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH<br /> DỰ ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA<br /> NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI<br /> 1.1 Hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại<br /> Khái niệm: Hoạt động cho vay là hoạt động tài trợ trực tiếp của NHTM cho<br /> khách hàng, theo đó, NHTM đưa tiền cho khách hàng với cam kết khách hàng phải<br /> hoàn trả cả gốc và lãi trong khoảng thời gian xác định.<br /> Phân loại: có nhiều cách phân loại khác nhau (i) theo nghiệp vụ cho vay<br /> (chiết khấu thương phiếu, cho vay thấu chi, cho vay từng lần, cho vay hạn mức, cho<br /> vay luân chuyển, cho vay trả góp, cho vay gián tiếp), (ii) theo thời gian cho vay<br /> (cho vay ngắn hạn, cho vay trung hạn, cho vay dài hạn)<br /> 1.2 Thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay của NHTM<br /> Tổng quan về dự án: dự án là tập hợp các hoạt động đặc thù liên kết chặt<br /> chẽ và phụ thuộc lẫn nhau nhằm đạt được trong tương lai ý tưởng đã đặt ra (mục<br /> tiêu nhất định) với nguồn lực và thời gian xác định.<br /> Khái quát về thẩm định dự án: Thẩm định dự án là rà soát, kiểm tra lại dự án<br /> một cách khoa học khách quan và toàn diện mọi nội dung của dự án và liên quan đến<br /> dự án nhằm khẳng định tính hiệu quả cũng như tính khả thi của dự án trước khi quyết<br /> định đầu tư. Thẩm định dự án bao gồm các nội dung chính: thẩm định pháp lý dự án,<br /> thẩm định kỹ thuật - công nghệ của dự án, thẩm định phương diện thị trường của dự án,<br /> thẩm định phương diện kinh tế - xã hội của dự án, thẩm định tài chính dự án.<br /> Khái niệm thẩm định tài chính dự án: Thẩm định tài chính dự án là việc rà<br /> soát, đánh giá một cách khoa học và toàn diện mọi yếu tố về tài chính trên giác độ<br /> của ngân hàng, doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế cá nhân khác có nhu cầu.<br /> Nội dung thẩm định tài chính dự án: thẩm định tài chính dự án bao gồm 5<br /> nội dung chính là thẩm định vốn đầu tư, thẩm định dòng tiền, thẩm định tỷ suất<br /> chiết khấu, thẩm định các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tài chính dự án, thẩm định rủi<br /> ro của dự án.<br /> 1.3 Chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay<br /> 1.3.1 Khái niệm<br /> Chất lượng thẩm định tài chính dự án thể hiện mức độ thẩm định tài chính dự<br /> <br /> iii<br /> <br /> án đáp ứng được yêu cầu và phù hợp với mục đích của ngân hàng trong hoạt động<br /> cho vay giúp NHTM có thể đưa ra các quyết định về cho vay chính xác, kịp thời.<br /> 1.3.2 Chỉ tiêu phản ánh chất lượng thẩm định tài chính dự án<br /> Doanh số cho vay dự án: phản ánh tổng giá trị cho vay dự án của NHTM<br /> trong một thời kỳ xác định.<br /> Số lượng dự án cho vay: NHTM có số lượng dự án cho vay nhiều phản ánh<br /> quy mô của hoạt động cho vay dự án lớn, cơ cấu cho vay dự án đa dạng tất yếu<br /> NHTM đó có chất lượng thẩm định tài chính dự án tốt.<br /> Tỷ lệ nợ xấu trong dư nợ cho vay dự án: là tỷ lệ % số dư nợ xấu cho vay dự<br /> án trên tổng dư nợ cho vay dự án của NHTM. Đây là chỉ tiêu phản ánh mức độ<br /> chính xác của quyết định cho vay dự án, do đó nó là chỉ tiêu quan trọng nhất để<br /> đánh giá chất lượng thẩm định tài chính dự án của NHTM.<br /> Số lượng dự án thẩm định: là số lượng dự án NHTM đã thẩm định trong một<br /> thời kỳ xác định. NHTM có chất lượng thẩm định tài chính dự án tốt chắc chắn<br /> NHTM đó đã thẩm định nhiều dự án.<br /> Tỷ lệ số lượng dự án cho vay trên số lượng dự án thẩm định: là tỷ lệ % số<br /> lượng dự án NHTM chấp nhận cho vay trong số lượng dự án NHTM đã thẩm định<br /> trong một thời kỳ nhất định.<br /> Thời gian thẩm định tài chính dự án: Thời gian thẩm định tài chính dự án<br /> được tính kể từ khi bắt đầu thu thập thông tin đến khi đưa ra kết quả thẩm định.<br /> 1.3.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định tài chính dự án trong<br /> hoạt động cho vay<br />  Các nhân tố chủ quan<br /> Quy trình thẩm định tài chính dự án: Thẩm định tài chính dự án là nghiệp vụ đòi<br /> hỏi tập hợp nhiều hoạt động khác nhau, liên kết chặt chẽ với nhau nên cần có sự phân<br /> công, sắp xếp, quy định quyền hạn và trách nhiệm của mỗi cá nhân, bộ phận tham gia<br /> thẩm định, trình tự tiến hành cũng như mối liên hệ giữa các cá nhân và các bộ phận đó.<br /> Đội ngũ cán bộ thẩm định: Cán bộ thẩm định là nhân tố trực tiếp quyết định chất<br /> lượng thẩm định tài chính dự án. Nếu cán bộ thẩm định có chuyên môn, sử dụng đúng<br /> các phương pháp, phân tích đánh giá các thông tin hợp lý thì sẽ đưa ra được kết quả thẩm<br /> định tương đối chính xác và là nguồn số liệu tin cậy đối với các nhà đầu tư.<br /> <br /> iv<br /> <br /> Trang thiết bị công nghệ: Việc ứng dụng các phần mền chuyên dụng sẽ giúp<br /> cho cán bộ thẩm định giải quyết được những vấn đề khó trong tính toán. Từ đó, chất<br /> lượng thẩm định ngày càng được nâng cao.<br /> Thông tin sử dụng trong thẩm định tài chính: Thông tin chính là nguồn<br /> nguyên liệu chính phục vụ cho quá trình tác nghiệp của cán bộ thẩm định. Nếu<br /> thông tin không chính xác thì mọi quá trình thẩm định từ đầu cho đến cuối đều<br /> không có ý nghĩa cho dù chúng ta sử dụng các phương pháp hiện đại như thế nào,<br /> thông tin chính xác là điều kiện để đưa ra những đánh giá đúng.<br /> Phương pháp thu thập và sử dụng thông tin thẩm định: Phương pháp thẩm<br /> định là việc lựa chọn các chỉ tiêu đánh giá, cách thức xử lý thông tin một cách khoa<br /> học, tiên tiến, phù hợp với từng dự án cụ thể giúp cho cán bộ thẩm định phân tích,<br /> tính toán hiệu quả tài chính dự án nhanh chóng, chính xác, dự báo các khả năng có<br /> thể xảy ra trong tương lai để tránh được các rủi ro.<br />  Các nhân tố khách quan<br /> Năng lực lập và thực hiện dự án của chủ đầu tư : Năng lực lập và thực hiện dự<br /> án của chủ đầu tư yếu kém sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng thẩm định của<br /> ngân hàng như thời gian phân tích, đánh giá, thu thập thông tin, tính toán kéo dài.<br /> Nguồn thông tin về chủ đầu tư: tính trung thực của nguồn thông tin mà chủ<br /> dự án cung cấp cho ngân hàng trong các báo cáo tài chính, tình hình sản xuất kinh<br /> doanh, khả năng tài chính hiện có của doanh nghiệp cũng ảnh hưởng đến chất lượng<br /> thẩm định tài chính dự án của ngân hàng trong việc quyết định tài trợ cho dự án.<br /> Ngoài các nhân tố thuộc về NHTM và chủ đầu tư, việc nâng cao chất lượng<br /> thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố<br /> khác như: môi trường tự nhiên, môi trường pháp lý, môi trường kinh tế - xã hội.<br /> <br /> v<br /> <br /> CHƯƠNG 2 - THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH<br /> TÀI CHÍNH DỰ ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA<br /> NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM<br /> 2.1<br /> <br /> Tổng quan về Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam<br /> Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam được thành lập ngày 01/04/1963.<br /> <br /> Trải qua 47 năm hoạt động và phát triển, hệ thống Vietcombank đến hết năm 2009<br /> gồm có Hội sở chính, 01 Sở giao dịch, 69 chi nhánh và 248 Phòng Giao dịch; 01<br /> trung tâm đào tạo, 04 công ty con, 04 công ty liên doanh, 03 công ty liên kết và 01<br /> văn phòng đại diện tại Singapore. Vietcombank hiện có quan hệ đại lý với trên<br /> 1.300 ngân hàng tại 90 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.<br /> Kết quả là các hoạt động kinh doanh chính của ngân hàng đều có sự tăng<br /> trưởng qua các năm. Đến cuối năm 2009, tổng vốn huy động tăng 18%, dư nợ cho<br /> vay tăng 25,9% so với cuối năm 2008. Thu nhập trước thuế tăng trưởng bền vững<br /> qua các năm, đặc biệt năm 2009 thu nhập trước thuế của Vietcombank đã đạt được<br /> con số rất ấn tượng là 5.150 tỷ đồng, tăng 46,2% so với năm 2008.<br /> 2.2 Phân tích thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt<br /> động cho vay của Vietcombank<br /> Quy trình thẩm định dự án của Vietcombank: Quy trình thẩm định dự án<br /> đang áp dụng tại Vietcombank bao gồm các bước: (i) Nhận yêu cầu của khách hàng<br /> hoặc sơ bộ tiếp cận khách hàng, (ii) Thẩm định nguyên tắc và trình cấp có thẩm<br /> quyền phê duyệt nguyên tắc, (iii) Tiếp cận và đề nghị khách hàng cung cấp hồ sơ<br /> chính thức, (iv) Thẩm định chính thức và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, (v)<br /> Thông báo với khách hàng và chuẩn bị văn kiện tín dụng.<br /> Nội dung thẩm định tài chính dự án của Vietcombank: Nội dung thẩm định<br /> tài chính dự án trong hoạt động cho vay của Vietcombank bao gồm thẩm định tổng<br /> chi phí đầu tư và nguồn vốn, thẩm định kế hoạch sản xuất kinh doanh, thẩm định<br /> hiệu quả tài chính dự án, phân tích rủi ro dự án.<br /> Minh họa thẩm định tài chính Dự án đầu tư tàu chở hàng rời 23.000 DWT<br /> của Công ty Cổ phần Vận tải Biển Bắc:<br /> - Tổng mức đầu tư: 21.750.000 USD, trong đó có hai nguồn tài trợ là vốn tự<br /> có chiếm 15% và vốn vay Vietcombank chiếm 85%.<br /> <br />