Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng tới nghèo tỉnh Quảng Nam

Chia sẻ: Dfg Dfg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

91
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quảng Nam sau hơn 10 năm tách tỉnh bênh cạnh những thành tựu đạt được về mặt kinh tế xã hội thì tình trạng nghèo đói nhất là trong khu vực nông thôn, miền núi vẫn còn nhiều.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng tới nghèo tỉnh Quảng Nam

-1- B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG ___________________ LÊ QUÝ Đ T NGHIÊN C U CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N NGHÈO T I T NH QU NG NAM Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng – Năm 2011
-2- Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. Võ Th Thúy Anh Ph n bi n 1:...................................................................... Ph n bi n 2:...................................................................... Lu n văn ñư c s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ Kinh t phát tri n h p t i Đ i h c Đà N ng ngày.....tháng.....năm 2011. Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c kinh t , Đ i h c Đà N ng
-3- 3.3.1. Lý lu n và gi thi t khoa h c .................................. - 18 - M Đ U 3.3.2. Xây d ng mô hình ................................................... - 18 - 3.3.3. K t qu mô hình xác ñ nh các nhân t tác ñ ng ñ n thu 1. TÍNH C P THI T C A Đ TÀI nh p ................................................................................... - 20 - Qu ng Nam sau hơn 10 năm tách t nh bên c nh nh ng thành t u 3.3.4. K t qu mô hình xác ñ nh các nhân t nh hư ng ñ n ñ t ñư c v m t kinh t xã h i thì tình tr ng nghèo ñói nh t là trong kh năng nghèo.................................................................. - 22 - CHƯƠNG IV............................................................................... - 25 - khu v c nông thôn, mi n núi v n còn nhi u, cái nghèo có th th y M T S KI N NGH NH M GI M NGHÈO......................... - 25 - nhi u nơi và nhóm ngư i c c nghèo cũng không ph i là hi m. Tính T I T NH QU NG NAM .......................................................... - 25 - ñ n năm 2009 t l h nghèo c a t nh Qu ng Nam là 19,64% (s li u K T LU N ................................................................................. - 26 - ñi u tra h nghèo S LĐTB&XH), trong ñó t l h nghèo khu v c thành th chi m 9,71%, nông thôn t l h nghèo cao hơn g p hai l n so v i thành th và chi m 21,73% s h khu v c này. Bên c nh ñó th c t t l h nghèo gi a các huy n trong t nh, gi a ñ ng b ng và mi n núi còn có s chênh l ch khá cao. Căn c vào nh ng v n ñ ñã nêu trên, cho th y s c n thi t ph i nghiên c u v tình tr ng nghèo ñang di n ra hi n nay. Đây là lý do cho vi c l a ch n th c hi n ñ tài: “Nghiên c u các nhân t nh hư ng ñ n nghèo t i t nh Qu ng Nam”. 2. M C ĐÍCH NGHIÊN C U 3. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 5. Ý NGHĨA KHOA H C VÀ TH C TI N C A Đ TÀI 6. C U TRÚC C A LU N VĂN Lu n văn bao g m 4 chương: Chương I - T ng quan lý thuy t v nghèo Chương II - T ng quan kinh t xã h i và th c tr ng nghèo t i t nh Qu ng Nam Chương III - Phân tích các nhân t nh hư ng ñ n nghèo t i t nh Qu ng Nam Chương IV - M t s ki n ngh nh m gi m nghèo t i t nh Qu ng Nam
-4- CHƯƠNG I 2.2.5.2.2 Nhóm chính sách t o cơ h i ñ ngư i nghèo T NG QUAN LÝ THUY T V NGHÈO ti p c n các d ch v xã h i ...................................... - 11 - 2.2.5.2.3.Nhóm d án nâng cao năng l c và nh n th c- 1.1. KHÁI NI M V NGHÈO 11 - CHƯƠNG III............................................................................... - 12 - Nghèo là m t khái ni m có nhi u m t, ña n i dung và có th ñư c PHÂN TÍCH CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N NGHÈO... - 12 - di n gi i không gi ng nhau. Cho nên không có m t khái ni m duy T I T NH QU NG NAM .......................................................... - 12 - nh t v nghèo và khó có th làm rõ ranh gi i gi a khái ni m chính 3.1. KHÁI QUÁT V KH O SÁT M C S NG H GIA ĐÌNH xác và cái có th ño ñư c trong th c t . NĂM 2008.............................................................................. - 12 - Dù có s khác bi t trong cách nhìn nh n v v n ñ nghèo nh ng 3.1.1. M c ñích kh o sát.................................................... - 12 - 3.1.2. N i dung kh o sát.................................................... - 12 - t u trung l i các khái ni m này ñ u ph n ánh 3 khía c nh ch y u c a 3.1.3. Ph m vi và phương pháp kh o sát........................... - 12 - ngư i nghèo, ñó là: Th nh t: có m c s ng th p hơn m c s ng trung 3.1.4. M t s k t qu kh o sát ........................................... - 12 - bình c a c ng ñ ng dân cư. Th hai: không ñư c th hư ng nh ng 3.1.4.1. Đ c ñi m nhân kh u h c ch y u c a h ........ - 14 - nhu c u cơ b n m c t i thi u dành cho con ngư i. Th ba: thi u cơ 3.1.4.2. Giáo d c .......................................................... - 14 - h i l a ch n tham gia vào quá trình phát tri n c a c ng ñ ng. Nghèo 3.1.4.3. Y t .................................................................. - 14 - 3.1.4.4. Nhà và các ñi u ki n sinh ho t cơ b n khác. - 14 - ñư c nh n di n trên hai khía c nh: nghèo tuy t ñ i và nghèo tương 3.1.4.5. Thi t b sinh ho t gia ñình............................... - 14 - ñ i. 3.2. PHÂN TÍCH TÌNH TR NG THU NH P V I CÁC Y U 1.1.1. Nghèo tuy t ñ i T Đ C L P......................................................................... - 14 - Nghèo tuy t ñ i là tình tr ng m t b ph n dân cư không có kh 3.2.1. Tương quan v i các y u t ñ c l p ñ nh lư ng ....... - 14 - năng th a mãn các nhu c u t i thi u c a cu c s ng. Khái ni m này 3.2.1.1. Tương quan v i tu i c a ch h ...................... - 14 - 3.2.1.2. Tương quan v i quy mô h , s con c a ch h - 15 - nh m bi u th m t m c thu nh p t i thi u c n thi t ñ ñ m b o nh ng 3.2.1.3. Tương quan v i trình ñ c a ch h ............... - 15 - nhu c u v t ch t cơ b n như lương th c, qu n áo, nhà ñ cho m i 3.2.1.4. Tương quan v i s ngư i ñang ñi h c c a h . - 15 - ngư i có th ti p t c t n t i. 3.2.1.5. Tương quan v i s ngư i có làm vi c c a h . - 15 - B ng 1.1: Tiêu chu n nghèo c a WB 3.2.1.6. Tương quan v i s ti n vay n c a ch h ...... - 15 - Khu v c M c thu nh p t i thi u 3.2.2. Các y u t ñ c l p ñ nh tính .................................... - 16 - 3.2.2.1. Khu v c ñ a lý ................................................. - 17 - Các nư c ñang phát tri n khác 1 USD (ho c 360 USD/năm) 3.2.2.2. Gi i tính c a ch h ........................................ - 17 - Châu M Latinh và Caribe 2 3.2.2.3. Thành ph n dân t c c a ch h ....................... - 17 - Đông Âu 4 3.2.2.4. Tình tr ng làm vi c c a ch h ....................... - 17 - Các nư c phát tri n 14,4 3.2.2.5. Ngành làm vi c c a ch h ............................. - 18 - 3.3. PHÂN TÍCH CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N THU * Đ i v i Vi t Nam có hai cách ti p c n: th nh t là d a vào c NH P VÀ KH NĂNG NGHÈO B NG MÔ HÌNH KINH T thu nh p và chi tiêu theo ñ u ngư i (phương pháp c a TCTK), th LƯ NG.................................................................................. - 18 -
-5- hai là d a trên thu nh p c a h gia ñình (phương pháp c a B 1.4.3.3. Mô hình h i quy Logit và Probit ....................... - 8 - LĐTBXH). 1.5. KINH NGHI M GI M NGHÈO C A M T S NƯ C - Phương pháp c a TCTK: phương pháp này xác ñ nh 2 ngư ng TRÊN TH GI I VÀ CÁC T NH THÀNH PH VI T NAM - nghèo ñó là ngư ng nghèo lương th c th c ph m và ngư ng nghèo 8- chung (ho c nghèo chi tiêu), nh ng h nào có chi tiêu dư i m c này 1.5.1. Kinh nghi m gi m nghèo c a m t s nư c ............... - 8 - ñư c xem là h nghèo. Như v y, phương pháp ti p c n này tương t 1.5.2. Kinh nghi m gi m nghèo c a các t nh thành ph Vi t Nam ..................................................................................... - 8 - cách ti p c n c a WB. 1.6.T NG QUAN V CÁC NGHIÊN C U CÓ LIÊN QUAN- 8 - Phương pháp c a B LĐTBXH: phương pháp này hi n ñang - ñư c s d ng ñ xác ñ nh chu n nghèo ñói c a chương trình xóa ñói CHƯƠNG II .................................................................................. - 9 - gi m nghèo qu c gia. Phương pháp này nh m l p ra danh sách h T NG QUAN KINH T XÃ H I VÀ TH C TR NG NGHÈO - 9 - nghèo t c p thôn, xã và danh sách xã nghèo t các huy n tr lên ñ T I T NH QU NG NAM ............................................................ - 9 - 2.1. T NG QUAN TÌNH HÌNH KINH T XÃ H I QU NG hư ng s tr giúp c a Chính ph t Chương trình m c tiêu Qu c gia NAM......................................................................................... - 9 - v xóa ñói gi m nghèo và các chính sách h tr khác... 2.1.1. Đ c ñi m ñi u ki n t nhiên...................................... - 9 - 1.1.2. Nghèo tương ñ i 2.1.2. Kinh t ....................................................................... - 9 - Nghèo tương ñ i là tình tr ng mà m t ngư i ho c m t h gia ñình 2.1.3. M t s lĩnh v c khác ............................................... - 10 - thu c v nhóm ngư i có thu nh p th p nh t trong xã h i theo nh ng 2.1.3.1. Dân s , lao ñ ng.............................................. - 10 - 2.1.3.2. Giáo d c - Đào t o........................................... - 10 - ñ a ñi m c th và th i gian nh t ñ nh. 2.1.3.3. Y t .................................................................. - 10 - 1.2. CÁC PHƯƠNG PHÁP XÁC Đ NH Đ I TƯ NG NGHÈO 2.2. TH C TR NG H NGHÈO T NH QU NG NAM ..... - 10 - HI N NAY 2.2.1. H nghèo chia theo khu v c ñ a lý .......................... - 10 - Các phương pháp s d ng ño m c ñ nghèo và xác ñ nh ñ i 2.2.2. H nghèo chia theo gi i tính ch h , thành ph n dân t c tư ng nghèo Vi t Nam có th ñư c phân lo i thành nh ng nhóm thi u s và lo i h gia ñình................................................ - 10 - 2.2.3. Đ t ñai, nhà và các ñi u ki n sinh ho t cơ b n c a h sau: 1. D a vào thu nh p, 2. D a vào chi tiêu, 3. T ñánh giá, 4. X p nghèo ................................................................................. - 11 - h ng giàu nghèo. 2.2.4. K t qu gi m nghèo năm 2009................................ - 11 - 1.2.1. D a vào thu nh p 2.2.5. Chương trình gi m nghèo c a t nh Qu ng Nam giai ño n Phương pháp này ñư c ti n hành căn c trên các cu c ñi u tra 2006-2010.......................................................................... - 11 - thư ng ñư c ti n hành t i m t th i ñi m trong năm v thu nh p bình 2.2.5.1. K t qu th c hi n các m c tiêu ch y u ñ n h t năm 2009 ...................................................................... - 11 - quân c a h gia ñình. T cơ s này ti n hành phân lo i nh ng h gia 2.2.5.2. K t qu th c hi n các d án, chính sách thu c ñình thu c di n nghèo, c n nghèo hay không theo chu n nghèo c a Chương trình ................................................................ - 11 - B LĐTB&XH ñưa ra, thông thư ng ñư c áp d ng cho c giai ño n 2.2.5.2.1. Nhóm chính sách, d án ñ t o ñi u ki n cho 5 năm. ngư i nghèo phát tri n s n xu t, tăng thu nh p....... - 11 - 1.2.2. D a vào chi tiêu
-6- Phương pháp này ñã ñư c áp d ng trong VLSS Vi t Nam do TCTK ti n hành trong các năm 1993, 1998 và VHLSS năm 2002, M CL C 2004, 2006, 2008 và 2010. Trang - Ngư ng nghèo lương th c th c ph m: ngư ng nghèo này ñư c M Đ U ....................................................................................... - 1 - tính d a trên cơ s giá tr m t gi hàng hóa thi t y u phù h p v i CHƯƠNG I ................................................................................... - 4 - T NG QUAN LÝ THUY T V NGHÈO ................................... - 4 - ñi u ki n Vi t Nam ñ th a mãn nhu c u lương th c th c ph m t i 1.1. KHÁI NI M V NGHÈO................................................. - 4 - thi u nh m ñ t ñư c 2.100 calo bình quân m t ngày cho m t ngư i 1.1.1. Nghèo tuy t ñ i ......................................................... - 4 - theo như tiêu chu n qu c t . 1.1.2. Nghèo tương ñ i........................................................ - 5 - - Ngư ng nghèo chung: năm 1993 Ngân hàng th gi i và TCTK 1.2. CÁC PHƯƠNG PHÁP XÁC Đ NH Đ I TƯ NG NGHÈO Vi t Nam xây d ng chu n nghèo áp d ng cho Vi t Nam, ñư c c p HI N NAY............................................................................... - 5 - 1.2.1. D a vào thu nh p....................................................... - 5 - nh t theo bi n ñ ng giá các năm có kh o sát, c th chu n nghèo ñ 1.2.2. D a vào chi tiêu......................................................... - 5 - tính t l nghèo chung năm 2004, 2006 và 2008 l n lư t là 173, 213 1.2.3. Phương pháp t ñánh giá........................................... - 6 - và 280 nghìn ñ ng 1 ngư i 1 tháng. 1.2.4. X p h ng giàu nghèo ................................................. - 6 - 1.2.3. Phương pháp t ñánh giá 1.3. NH NG NHÂN T NH HƯ NG Đ N NGHÈO ........ - 6 - Trong trư ng h p này, các h ñơn gi n ñư c yêu c u t ñánh giá 1.3.1. Ngh nghi p g n v i s n xu t thu n nông................. - 6 - 1.3.2.Trình ñ h c v n th p................................................. - 6 - v hi n tr ng nghèo c a mình. Không có hư ng d n gì v nh ng tiêu 1.3.3. Nguyên nhân v nhân kh u h c................................. - 6 - chí ñ d a vào ñó mà ñánh giá, do ñó cách làm này là hoàn toàn 1.3.4. Nh ng h n ch c a ngư i dân t c thi u s ................ - 7 - mang tính ch quan. 1.3.5. Thi u kh năng ti p c n các ngu n l c ..................... - 7 - 1.2.4. X p h ng giàu nghèo 1.3.6. B t bình ñ ng gi i ..................................................... - 7 - Phương pháp này ñư c ti n hành b ng cách l y nh n xét v hi n 1.3.7. B nh t t và s c kh e y u kém ................................... - 7 - 1.3.8. Nh ng tác ñ ng c a chính sách vĩ mô ñ n ngư i nghèo - tr ng c a t t c các h gia ñình, sau ñó vi c phân lo i h ñư c th c 7- hi n thông qua th o lu n nh m ch ra nh ng ñ c ñi m c a ngư i 1.3.9. Do nh hư ng c a thiên tai và các r i ro khác .......... - 7 - nghèo. T ñó, các h tham gia th o lu n s phân lo i các h trong 1.3.10. Thi u ý chí vươn lên và thái ñ tiêu c c v i cu c s ng - vùng thành các nhóm giàu nghèo khác nhau. Phương pháp này ñ u 7- t ng h p ý ki n c a t ng h gia ñình và h gia ñình tr c ti p tham 1.4. CÁC CH TIÊU ĐO LƯ NG ........................................... - 7 - 1.4.1. Nghèo ........................................................................ - 7 - gia nh n xét, th o lu n tìm ra nh ng nguyên nhân nghèo, th ng nh t 1.4.2. Ch tiêu v kho ng cách thu nh p.............................. - 7 - phân lo i h giàu nghèo nên mang tính toàn di n và khách quan hơn. 1.4.2.1. H s chênh l ch thu nh p................................. - 7 - 1.3. NH NG NHÂN T NH HƯ NG Đ N NGHÈO ñ u ngư i c a nhóm 5 cho nhóm 1. ........................................ - 7 - 1.3.1. Ngh nghi p g n v i s n xu t thu n nông 1.4.2.2. Tiêu chu n c a WB ........................................... - 7 - 1.3.2.Trình ñ h c v n th p 1.4.3. Mô hình kinh t lư ng ............................................... - 8 - 1.4.3.1. Mô hình h i quy tuy n tính ña bi n................... - 8 - 1.3.3. Nguyên nhân v nhân kh u h c 1.4.3.2. Mô hình h i quy Tobit....................................... - 8 -
- 26 - -7- K T LU N 1.3.4. Nh ng h n ch c a ngư i dân t c thi u s 1.3.5. Thi u kh năng ti p c n các ngu n l c T k t qu nghiên c u ñư c trình bày trong Lu n văn có th k t 1.3.6. B t bình ñ ng gi i lu n Qu ng Nam là t nh có m c thu nh p th p và t l h nghèo cao 1.3.7. B nh t t và s c kh e y u kém so v i c nư c và trong khu v c Mi n Trung. Trong nh ng năm qua 1.3.8. Nh ng tác ñ ng c a chính sách vĩ mô ñ n ngư i nghèo m c dù Qu ng Nam ñã có nh ng thành công trong công cu c xây 1.3.9. Do nh hư ng c a thiên tai và các r i ro khác d ng phát tri n kinh t xã h i, xóa ñói gi m nghèo nhưng v n còn r t 1.3.10. Thi u ý chí vươn lên và thái ñ tiêu c c v i cu c s ng nhi u m t khó khăn c n ph i kh c ph c ñ cu c chi n ch ng nghèo 1.4. CÁC CH TIÊU ĐO LƯ NG ñói ngày càng ñ m b o tính b n v ng. V i ñ c ñi m ñ a hình 3/4 là 1.4.1. Nghèo ñ i núi, cơ s h t ng chưa ñáp ng ñư c nhu c u th c t ñ c bi t là D a trên cách ti p c n ñ nh nghĩa s nghèo kh nói trên, thư c ño mi n núi, vùng sâu, vùng xa, t l h nghèo có gi m qua t ng năm s d ng ph bi n hi n nay ñ ñánh giá nghèo kh v thu nh p là ñ m nhưng v n còn ch m và chưa th t s ch c ch n, h nghèo v n ch s ngư i s ng dư i chu n nghèo. G i ñó là ch s ñ m ñ u ngư i. T y u t p trung nông thôn mi n núi, nh ng vùng khó khăn ñ ng ñó xác ñ nh t l nghèo. bào dân t c thi u s , trình ñ dân trí còn th p, kho ng cách thu nh p T l nghèo ñư c tính b ng t l ph n trăm c a dân s . Vi c s ngày càng n i r ng và các v n ñ b t bình ñ ng khác có xu hư ng d ng ch s này là c n thi t ñ ñánh giá tình tr ng nghèo và nh ng ngày càng tr nên x u ñi. thành công trong m c tiêu “gi m nghèo” c a qu c gia và th gi i. Tóm l i, ñ ñ y nhanh công cu c gi m nghèo trên ñ a bàn t nh 1.4.2. Ch tiêu v kho ng cách thu nh p Qu ng Nam trư c m t và trong th i gian ñ n, ngoài các g i ý t k t 1.4.2.1. H s chênh l ch thu nh p qu nghiên c u c a Lu n văn c n ph i ti p t c ph i k t h p m t cách H s chênh l ch thu nh p là h s chênh l ch v thu nh p bình ñ ng b nhi u bi n pháp ñ phát tri n nhanh kinh t xã h i, ñ ng th i quân ñ u ngư i gi a nhóm h giàu và nhóm h nghèo (hay còn g i là bên c nh ñó ph i có nh ng chính sách h tr ngư i nghèo, ngư i có h s giãn cách thu nh p). Ngư i ta chia t ng s h ra thành 5 nhóm thu nh p th p, c ng c h th ng an sinh xã h i nh m b o v h trư c v i s h b ng nhau (m i nhóm có s h b ng 20% t ng s h ) theo nh ng tác ñ ng b t l i trong b i c nh n n kinh t th trư ng và ngày m c thu nh p bình quân ñ u ngư i (nhóm 1 là nhóm nghèo, nhóm 2 càng h i nh p sâu hơn vào n n kinh t th gi i. Ti p t c th c hi n là nhóm dư i trung bình, nhóm 3 là nhóm trung bình, nhóm 4 là chính sách chi tiêu công theo hư ng có l i cho ngư i nghèo và ngư i nhóm khá, nhóm 5 là nhóm giàu). H s chênh l ch thu nh p ñư c có thu nh p th p, ñưa ra các bi n pháp, sáng ki n, nhân r ng các mô tính b ng cách chia thu nh p bình quân ñ u ngư i c a nhóm 5 cho hình gi m nghèo hi u qu ... nh m gi i quy t nh ng t n t i hi n nay nhóm 1. ñ i v i v n ñ nghèo trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam. 1.4.2.2. Tiêu chu n c a WB T tr ng t ng thu nh p c a 40% s h có thu nh p th p nh t (t c là nhóm 1 và nhóm 2: cách chia như trên) chi m trong t ng thu nh p c a t t c 5 nhóm. Theo phương pháp này, n u t tr ng th p hơn
-8- - 25 - 12% là có s b t bình ñ ng cao, n u n m trong kho ng 12- 17% là có CHƯƠNG IV s b t bình ñ ng v a; n u l n hơn 17% là có s tương ñ i bình ñ ng. M TS KI N NGH NH M GI M NGHÈO 1.4.3. Mô hình kinh t lư ng T I T NH QU NG NAM 1.4.3.1. Mô hình h i quy tuy n tính ña bi n 1.4.3.2. Mô hình h i quy Tobit Có nhi u nguyên nhân d n ñ n tình tr ng nghèo, trong ñó th hi n 1.4.3.3. Mô hình h i quy Logit và Probit rõ nét nh t là thông qua nh ng tác ñ ng ñ n thu nh p c a h . T cơ 1.5. KINH NGHI M GI M NGHÈO C A M T S NƯ C s lý lu n và th c tr ng nghèo t i t nh Qu ng Nam, k t h p cùng v i TRÊN TH GI I VÀ CÁC T NH, THÀNH PH VI T NAM k t qu phân tích các nhân t nh hư ng ñ n thu nh p bình quân m t 1.5.1. Kinh nghi m gi m nghèo c a m t s nư c ngư i m t tháng và kh năng nghèo t ngu n s li u ñ c l p VHLSS * Hàn Qu c năm 2008. Lu n văn t p trung ki n ngh m t s gi i pháp gi m nghèo * Đài Loan t k t qu th ng kê và h i quy có ñư c t mô hình kinh t lư ng (các * Trung Qu c bi n có ý nghĩa th ng kê và nh hư ng nhi u nh t) ñã ñ c p trên 1.5.2. Kinh nghi m gi m nghèo c a các t nh thành ph Vi t như: quy mô h gia ñình, trình ñ h c v n c a ch h , s ngư i Nam làm vi c c a h , thành ph n dân t c và ngành làm vi c c a ch h . * M t s kinh nghi m gi m nghèo mi n núi t nh Thanh Hóa Riêng ñ i v i y u t khu v c ñ a lý không cùng d u v i kỳ v ng * M t s kinh nghi m gi m nghèo t nh Kiên Giang trong mô hình h i quy logit (mô hình probit) nên Lu n văn không 1.6. T NG QUAN V CÁC NGHIÊN C U CÓ LIÊN QUAN gi i thích trư ng h p này. Gi m quy mô h gia ñình Nâng cao tay ngh , trình ñ h c v n T o công ăn vi c làm và chuy n ñ i ngành ngh làm vi c Ưu tiên ñ i v i ñ ng bào dân t c thi u s Nh ng ki n ngh ñã nêu trên nh m góp ph n gi m nghèo t nh Qu ng Nam có ñư c t k t qu nghiên c u ph n l n d a vào ngu n s li u ñ c l p VHLSS năm 2008 và công c x lý ch y u d a trên mô hình kinh t lư ng nên còn h n ch v nhi u m t, chưa gi i thích ñư c tr n v n khi phân tích nghèo trong th c t . Vì v y, c n ph i có nh ng nghiên c u ñi vào chi u sâu và trên di n r ng hơn n a ñ khái quát và ñánh giá chính xác hơn v nh ng nhân t nh hư ng ñ n nghèo t i t nh Qu ng Nam.
- 24 - -9- phân), k t qu có 03 y u t ñ c l p ñ nh tính kh ng ñ nh s khác CHƯƠNG II nhau gi a hai nhóm: khu v c ñ a lý (thành th ho c nông thôn), thành T NG QUAN KINH T XÃ H I VÀ TH C TR NG NGHÈO ph n dân t c c a ch h (kinh ho c thi u s ), ngành làm vi c c a ch T I T NH QU NG NAM h (phi NLTS ho c khác); 02 y u t còn l i bác b s khác nhau gi a hai nhóm: gi i tính c a ch h (nam ho c n ), tình tr ng làm vi c 2.1. T NG QUAN TÌNH HÌNH KINH T XÃ H I QU NG c a ch h (có ho c không). NAM * Các y u t (bi n) ph n nh ñ c trưng c a các h gia ñình nghèo 2.1.1. Đ c ñi m ñi u ki n t nhiên ñư c ch n l c t ngu n d li u ñ c l p bao g m: 07 y u t ñ c l p Qu ng Nam là t nh ven bi n mi n Trung Vi t Nam, n m trong ñ nh lư ng và 05 y u t ñ c l p ñ nh tính ñư c ñưa vào mô hình h i vùng kinh t tr ng ñi m mi n Trung, có di n tích t nhiên 10.438,37 quy ph n l n ph n ánh ñúng v i cơ s lý lu n ñã ñư c thi t l p cũng km2. Tính ñ n th i ñi m cu i năm 2009 Qu ng Nam có t t c 18 ñơn như tương ng v i th c tr ng nghèo t i t nh Qu ng Nam thông qua v hành chính c p huy n và 241 ñơn v hành chính c p xã, dân s k t qu ñi u tra h nghèo c a S LĐTB&XH. C th như sau: trung bình trên 1,42 tri u ngư i, m t ñ dân s 136 ngư i/km2. - Đ i v i thu nh p bình quân ñ u ngư i c a h h ng tháng ñư c Qu ng Nam n m trung ñ c a c nư c, có t a ñ ñ a lý 14°57'10" s d ng trong c 2 mô hình h i quy tuy n tính ña bi n và h i quy ñ n 16°03'50" vĩ ñ B c và 107°12'40" ñ n 108°44'20" kinh ñ Topit ñ u cho k t qu tương ñương nhau. Có t t c 9/12 bi n ñưa vào Đông. Phía Đông giáp v i bi n Đông, phía Tây giáp v i t nh Kon mô hình gi i thích có ý nghĩa th ng kê ñư c s p x p theo th t m c Tum và t nh Xê Kông (Lào), phía Nam giáp v i t nh Qu ng Ngãi, ñ nh hư ng t cao ñ n th p ñ n m c thu nh p bình quân: dantoc, phía B c giáp v i thành ph Đà N ng và t nh Th a Thiên - Hu . nganhchu, dialy, snclv, hocvan, quymo, dihoc, sotienvay, tuoi. 2.1.2. Kinh t - Đ i v i xác su t nghèo c a h k t qu h i quy c a 2 mô hình T ng s n ph m trên ñ a bàn t nh (GDP) tăng liên t c qua các năm, Logit và Probit cho k t qu gi ng nhau v s bi n ñ c l p gi i thích ñ n năm 2009 GDP toàn t nh cao g p trên 1,6 so v i năm 2005, bình ñư c, có t t c 5/11 bi n ñưa vào mô hình gi i thích có ý nghĩa th ng quân trong giai ño n này tăng g n 13% m i năm, trong ñó khu v c kê. Có s khác nhau c a các h s h i quy và xác su t nghèo trung có m c tăng trư ng nhanh nh t là Công nghi p - Xây d ng m i năm bình gi a hai mô hình, tuy nhiên không th so sánh tr c ti p v i nhau bình quân tăng g n 20%, ti p ñ n là khu v c D ch v tăng bình quân gi a hai mô hình như ñã ñ c p trong ph n cơ s lý lu n. Riêng ñ i 14,2% và tăng th p nh t là khu v c Nông lâm th y s n bình quân v i khu v c ñ a lý h ñang sinh s ng lu n văn không gi i thích ñư c. tăng 2,2% năm. Tuy h s h i quy gi a hai mô hình Logit và Probit có khác nhau Cơ c u kinh t phi nông nghi p năm 2004 chi m g n 67% thì ñ n nhưng th t ưu tiên nh hư ng t cao ñ n th p c a các bi n ñ n xác năm 2009 tăng lên trên 77%, m i năm chuy n d ch ñư c 2,6% t su t nghèo l i tương t nhau: dantoc, dialy, hocvan, snclv, quymo. nông nghi p sang phi nông nghi p, trong ñó khu v c CN-XD chuy n d ch nhanh hơn so v i khu v c DV (CN-XD m i năm chuy n d ch ñư c 1,6%, DV 1%), t tr ng c a khu v c NLTS t 31% năm 2005 gi m xu ng còn 23% năm 2009.
- 10 - - 23 - 2.1.3. M t s lĩnh v c khác 2,62%; trong khi ñó ñ i v i mô hình Probit xác su t nghèo trung bình 2.1.3.1. Dân s , lao ñ ng s là 2,51%. 2.1.3.2. Giáo d c - Đào t o B ng 3.28: Phân tích hi u ng biên và d ñoán 2.1.3.3. Y t Hi u ng biên TT Bi n 2.2. TH C TR NG H NGHÈO T NH QU NG NAM H i quy Logit H i quy Probit Hi n nay Qu ng Nam v n thu c n m trong di n t nh nghèo nh t 1 quymo 0,0101068 0,0115921 khu v c Mi n trung Tây Nguyên và ñ ng th 9 v t l h nghèo c a 2 hocvan -0,0148103 -0,0170731 c nư c, tính ñ n th i ñi m cu i năm 2009 theo s li u ñi u tra h 3 snclv -0,0134601 -0,016671 nghèo c a S LĐTB&XH toàn t nh có 71.439 h nghèo chi m t l 4 dialy* -0,0322040 -0,0370693 19,64%, gi m so v i năm 2008 g n 10.800 h và trên 19.500 h so 5 dantoc 0,2371961 0,2632578 v i năm 2006, tương ng gi m 13% so v i năm 2008 và 21,5% so Xác su t nghèo trung bình v i năm 2006. Trong ñó khu v c thành th có 6.123 h nghèo chi m H i quy Logit H i quy Probit 9,71% s h thành th và khu v c nông thôn có 65.316 h chi m 0,02625179 0,02508645 21,73% s h nông thôn. (dialy*: bi n có m c ý nghĩa 10%) 2.2.1. H nghèo chia theo khu v c ñ a lý Đ i v i h i quy Logit, c quy mô h tăng lên 1 ngư i trong khi H nghèo ña s n m khu v c nông thôn, có ñ n trên 91% s h các y u t khác không thay ñ i thì xác su t nghèo tăng lên 1,01% nghèo trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam n m khu v c nông thôn. T l (mô hình Probit: 1,16%), b ng c p c a ch h tăng lên 1 b c thì xác h nghèo khu v c nông thôn mi n núi cao hơn nhi u so v i thành th su t nghèo gi m xu ng 1,48% (mô hình Probit: 1,70%) và c tăng 1 và nông thôn ñ ng b ng, g p hơn 5 l n so v i thành th và 3 l n so ngư i làm vi c trong h thì kh năng nghèo s gi m xu ng 1,35% v i nông thôn ñ ng b ng. (mô hình Probit: 1,67%). N u ch h là ngư i dân t c thi u s thì xác 2.2.2. H nghèo chia theo gi i tính ch h , thành ph n dân t c su t nghèo s tăng 23,72% so v i ch h là ngư i dân t c kinh (mô thi u s và lo i h gia ñình hình Probit: 26,33%). - H nghèo có ch h là n gi i năm 2009: 31.470 h /79.642 T k t qu nhiên c u có th k t lu n: kh u, chi m t tr ng 44% so v i h nghèo toàn t nh và gi m so v i * Có t t c 07 y u t ñ c l p ñ nh lư ng ñư c ch n l c ñ xét m i cùng kỳ năm trư c 1.553 h . quan h tương quan v i m c thu nh p bình quân, trong ñó có 04 y u - H nghèo dân t c thi u s năm 2009: 15.896 h /74.251 kh u, t tương quan thu n v i m c thu nh p bình quân và 03 y u t tương chi m t tr ng 22,25% trong t ng s h nghèo c a t nh, tăng 733 quan ngh ch; 01 y u t có m c ñ ñ tương quan khá ch t ch , 05 h /2.075 kh u so v i năm 2008. Có ñ n g n 64% s h dân t c thi u y u t m c ñ tương quan th p và 02 y u t m c ñ tương quan s n m trong di n nghèo, ch y u phân b 10/18 huy n và t p không ñáng k . trung nhi u nh t 06 huy n mi n núi cao. Dân s dân t c thi u s ch * Có t t c 05 y u t ñ c l p ñ nh tính ñư c xét v s khác bi t chi m có 7,5% dân s c a toàn t nh nhưng l i chi m ñ n 22,25% c a thu nh p bình quân gi a 2 nhóm c a t ng y u t (các y u t nh
- 22 - - 11 - 3.3.4. K t qu mô hình xác ñ nh các nhân t nh hư ng ñ n kh trong t ng s h nghèo. năng nghèo - Trong t ng s h thu c di n nghèo c a t nh năm 2009, ña s các Th c hi n h i quy Logit và h i quy Probit gi a bi n ph thu c h này là thu n nông ho c không tham gia ho t ñ ng kinh t . Có ñ n xác su t nghèo c a h (Y2) ñ i v i t t c các bi n ñ c l p (X) ñư c 63.022 h /224.467 kh u ch y u làm nông lâm th y s n, chi m t l ñưa vào mô hình, ta có k t qu như sau: r t cao trên 88% t ng s h nghèo; 3.492 h /5.356 kh u không tham B ng 3.27: K t qu sau khi lo i b l n lư t các bi n ít gia ho t ñ ng kinh t , nh ng h này thư ng rơi vào trư ng h p h có ý nghĩa th ng kê neo ñơn. H i quy Logit H i quy Probit 2.2.3. Đ t ñai, nhà và các ñi u ki n sinh ho t cơ b n c a h TT Bi n H s h i quy P-value H s h i quy P-value nghèo 1 quymo 0,3953737 0,005 0,1977694 0,003 2.2.4. K t qu gi m nghèo năm 2009 2 hocvan -0,5793735 0,005 -0,2912785 0,004 - Trong năm 2009 toàn t nh có 25.427 h thoát nghèo so v i 3 snclv -0,5265521 0,019 -0,284418 0,011 15.523 h năm 2008, tuy nhiên do nhi u nguyên nhân trong ñó có 4 dialy -0,9300933 0,036 -0,4690596 0,027 thiên tai, lũ l t, d ch b nh nên s h tái nghèo và nghèo m i chi m 5 dantoc 2,671769 0,000 1,445037 0,000 khá cao, có ñ n 14.665 h tái nghèo và nghèo m i (1.480 h tái _cons -2,481716 0,000 -1,344149 0,000 nghèo). - Toàn t nh có 109 xã thu c di n xã nghèo/241 xã, phư ng, th T b ng 3.27 k t qu h i quy Logit và Probit ñ i v i xác su t tr n, chi m t l trên 45%, gi m 15 xã so v i năm 2008. Trong t ng nghèo c a các h , ta th y ñ u có t t c 5 bi n ñ c l p gi ng nhau có ý s 109 xã thu c di n nghèo có 37.149 h nghèo (gi m 12.077 h so nghĩa th ng kê v i p-value < 0,05% (kho ng tin c y 95%). Có s v i năm 2008) chi m t l 42,54% s h trong 109 xã và chi m t khác nhau c a các h s h i quy và p-value c a các bi n ñ c l p, tuy tr ng g n 52% s h nghèo c a toàn t nh. nhiên không th so sánh tr c ti p v i nhau như ñã ñ c p trong ph n 2.2.5. Chương trình gi m nghèo c a t nh Qu ng Nam giai ño n cơ s lý lu n. 2006-2010 c hai mô hình Logit và Probit ta th y, trình ñ h c v n c a ch 2.2.5.1. K t qu th c hi n các m c tiêu ch y u ñ n h t năm 2009 h và s ngư i có làm vi c c a h tăng lên s làm gi m kh năng 2.2.5.2. K t qu th c hi n các d án, chính sách thu c Chương nghèo c a h , ngư c l i n u quy mô h tăng lên thì kh năng nghèo trình c a h cũng tăng lên. N u ch h là ngư i dân t c thi u s thì kh 2.2.5.2.1. Nhóm chính sách, d án ñ t o ñi u ki n cho ngư i năng nghèo c a h cao hơn h có ch h là ngư i kinh. Riêng ñ i v i nghèo phát tri n s n xu t, tăng thu nh p khu v c ñ a lý không cùng d u v i kỳ v ng nêu ra, n u h khu v c 2.2.5.2.2 Nhóm chính sách t o cơ h i ñ ngư i nghèo ti p c n các nông thôn thì kh năng nghèo th p hơn khu v c thành th , lu n văn d ch v xã h i không gi i thích ñư c trư ng h p này. 2.2.5.2.3. Nhóm d án nâng cao năng l c và nh n th c Qua b ng 3.28 ta th y, ñ i v i h i quy Logit xác su t nghèo trung bình ñ i v i 810 h kh o sát ñư c gi i thích b i 5 bi n ñ c l p là
- 12 - - 21 - CHƯƠNG III B ng 3.25: K t qu h i quy PHÂN TÍCH CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N NGHÈO R Square Adjusted R Square T I T NH QU NG NAM (H s xác ñ nh R2) (H s xác ñ nh R2 ñi u ch nh) 0,2626 0,2543 3.1. KHÁI QUÁT V KH O SÁT M C S NG H GIA ĐÌNH NĂM 2008 K t qu h i quy tuy n tính ña bi n và h i quy Tobit ñ u cho k t 3.1.1. M c ñích kh o sát qu như nhau, th c t trong mô hình h i quy Tobit do bi n ph thu c Trong nh ng năm th c hi n công cu c ñ i m i c a Đ ng và Nhà là thu nh p bình quân (Y1) ñư c ch n dư i b i giá tr b ng 0, vì v y nư c. T ng c c Th ng kê ñã tri n khai nhi u cu c ñi u tra h gia không có s khác bi t khi ti n hành h i quy t hai mô hình này. T ñình ñ thu th p thông tin ph n ánh m c s ng c a các t ng l p dân b ng 3.24 và 3.25 cho th y, t t c 9 bi n ñ c l p có ý nghĩa th ng kê cư ph c v ho ch ñ nh chính sách và l p k ho ch phát tri n kinh t v i p-value < 0,05% (kho ng tin c y 95%), h s h i quy c a các xã h i. bi n có ý nghĩa th ng kê ñ u cùng d u v i kỳ v ng ñã nêu trên. H 3.1.2. N i dung kh o sát s h i quy c a các bi n mang d u âm có nghĩa n u các y u t khác 3.1.3. Ph m vi và phương pháp kh o sát không thay ñ i, vi c tăng thêm m t ñơn v c a bi n này (ñ i v i bi n 3.1.4. M t s k t qu kh o sát ñ nh lư ng) ho c bi n ñ nh tính mang giá tr b ng 2 s làm gi m thu Trong VHLSS năm 2008 có s h ch n m u ñi u tra v chi tiêu nh p bình quân; ngư c l i v i trư ng h p h s h i quy mang d u ch chi m 20% (162 h ) so v i s m u ñi u tra v thu nh p (810 h ). dương. H s xác ñ nh R2 ñi u ch nh = 25,43% cho bi t m c ñ % Do ñó ñ ñ m b o ñư c tính ñ i di n, lu n văn căn c vào m c thu bi n ph thu c Y1 ñư c gi i thích b i các bi n ñ c l p trong mô hình. nh p bình quân m t ngư i m t tháng (g i t t là thu nh p bình quân) M t s bi n ñ nh lư ng như tu i c a ch h , h c v n c a ch h , c a m i h ñ phân lo i các nhóm thu nh p làm căn c ñánh giá v s ngư i có làm vi c c a h và s ti n vay n trong năm c a h tăng nghèo. lên thì làm cho thu nh p bình quân cũng tăng lên. Ngư c l i, s B ng 3.2: 5 nhóm thu nh p bình quân ñ u ngư i h ng tháng ngư i s ng trong h và s ngư i ñi h c c a h càng tăng lên s làm ĐVT: ngàn ñ ng cho thu nh p bình quân gi m xu ng. Gi i h n thu nh p Thu nh p bình Đ i v i nh ng bi n ñ nh tính: n u h s ng nông thôn thì thu Ngũ phân v S h c a nhóm quân nh p bình quân th p hơn 165 ngàn ñ ng/tháng so v i s ng thành T ng s 810 693,7 th , ch h là ngư i dân t c thi u s thì thu nh p bình quân th p hơn Nhóm I 162 0 - 332 249,3 293 ngàn ñ ng/tháng so v i ch h là ngư i dân t c kinh và n u ch Nhóm II 162 333 - 486 407,7 h làm khu v c phi nông lâm th y s n thì thu nh p bình quân s Nhóm III 162 487 - 679 568,0 cao hơn 171 ngàn ñ ng/tháng so v i trư ng h p ch h làm vi c Nhóm IV 162 680 - 942 799,1 các khu v c khác. Nhóm V 162 > 942 1.441,0
- 20 - - 13 - vi c trong khu v c phi nông lâm th y s n; giá tr 1 n u thu c trư ng Trong lu n văn này, ñ làm rõ s khác bi t gi a nh ng ngư i có h p khác. Kỳ v ng h s mang d u -. thu nh p cao và ngư i có thu nh p th p nh m nh n di n các nhân t * Xác ñ nh d ng mô hình: tác ñ ng ñ n thu nh p c a h gia ñình, nên ñã ti n hành phân chia - L a ch n mô hình tuy n tính ña bi n và Tobit ñ ñánh giá các 810 h ñư c kh o sát trong VHLSS năm 2008 ra thành 5 nhóm có tác ñ ng ñ n thu nh p bình quân c a h : quy mô b ng nhau (m i nhóm có 20% s h ) t nhóm có m c thu Y1 = β0 + β1*X1 + β2*X2 + β3*X3 + β4*X4 + β5*X5 + β6*X6 + nh p bình quân th p nh t ñ n cao nh t (tương t như cách chia ñ β7*X7 + β8*X8 + β9*X9 + β10*X10 + β11*X11 + β12*X12 + ε tính h s chênh l ch thu nh p như ñã ñ c p chương I). - L a ch n mô hình Logit và Probit ñ ñánh giá kh năng nghèo K t qu , nhóm I có thu nh p th p nh t (nhóm nghèo) chi m t c ah : tr ng 7% t ng thu nh p c a 810 h kh o sát, nhóm II là nhóm dư i Y2 = β0 + β1*X1 + β2*X2 + β3*X3 + β4*X4 + β5*X5 + β6*X6 + trung bình chi m t tr ng 12%, nhóm III là nhóm có thu nh p trung β7*X7 + β8*X8 + β9*X9 + β10*X10 + β11*X11 + β12*X12 + ε bình chi m t tr ng 16%, nhóm IV là nhóm có thu nh p khá chi m t 3.3.3. K t qu mô hình xác ñ nh các nhân t tác ñ ng ñ n thu tr ng 23% và nhóm V có thu nh p cao nh t (nhóm giàu) chi m t nh p tr ng 42% t ng thu nh p c a 810 h kh o sát. Theo tiêu chu n 40% Th c hi n h i quy tuy n tính ña bi n và h i quy Tobit gi a bi n c a WB, t tr ng c a hai nhóm I và II chi m 19%>17% nên tương ph thu c thu nh p bình quân ñ u ngư i h ng tháng c a h (Y1) ñ i v i t t c các bi n ñ c l p (X) ñư c ñưa vào mô hình, ta có k t qu ñ i bình ñ ng trong thu nh p. 05 .0 1 như sau: B ng 3.24: K t qu sau khi lo i b l n lư t các bi n ít .0 1 có ý nghĩa th ng kê 0 y o o T les h H i quy tuy n tính ña H i quy Tobit TT Bi n 05 bi n .0 0 H s h i quy P-value H s h i quy P-value 1 tuoi 3,026905 0,012 3,026905 0,012 0 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 2 quymo - 80,04854 0,000 -80,04854 0,000 Thu nhap binh quan 3 hocvan 80,46769 0,000 80,46769 0,000 Hình 3.1: Đ th t n su t thu nh p bình quân h ng tháng 4 dihoc -42,40949 0,045 -42,40949 0,044 5 snclv 106,4668 0,000 106,4668 0,000 Phân ph i thu nh p bình quân ñ u ngư i h ng tháng ñư c ch ra 6 sotienvay 5,728053 0,000 5,728053 0,000 trong hình 3.1. Giá tr trung bình c a thu nh p 1 ngư i 1 tháng là 694 7 dialy -164,7598 0,000 -164,7598 0,000 ngàn ñ ng, trong khi ñó giá tr trung v là 562 ngàn ñ ng. Giá tr 8 dantoc -293,0058 0,000 -293,0058 0,000 trung bình l ch xa so v i giá tr trung v nên phân ph i thu nh p là 9 nganhchu -170,6848 0,000 -170,6848 0,000 không ñ ng ñ u và m t cân b ng khá l n. _cons 733,2356 0,000 733,2356 0,000
- 14 - - 19 - 3.1.4.1. Đ c ñi m nhân kh u h c ch y u c a h ña bi n và Tobit. 3.1.4.2. Giáo d c - Ngheo (Y2): h thu c di n nghèo hay không, di n nghèo theo 3.1.4.3. Y t chu n hi n hành giai ño n 2006-2010 c a B LĐTB&XH ban hành 3.1.4.4. Nhà và các ñi u ki n sinh ho t cơ b n khác chia theo khu v c thành th và nông thôn. N u thu c di n nghèo nh n 3.1.4.5. Thi t b sinh ho t gia ñình giá tr là 1, không nghèo nh n giá tr 0, s d ng trong mô hình Logit 3.2. PHÂN TÍCH TÌNH TR NG THU NH P V I CÁC Y U và Probit. T Đ CL P * Bi n ñ c l p: 3.2.1. Tương quan v i các y u t ñ c l p ñ nh lư ng - Bi n ñ c l p ñ nh lư ng: ñây ta xét h s tương quan riêng ph n c a t ng c p bi n như 1. TUOI (X1): bi n cho bi t s tu i c a ch h . Kỳ v ng h s gi a m c thu nh p bình quân v i tu i c a ch h trong khi ñó các mang d u +; 2. QUYMO (X2): bi n cho bi t s nhân kh u s ng trong y u t khác không thay ñ i. Nh ng y u t ñ nh lư ng ñư c ñánh giá h . Kỳ v ng h s mang d u -; 3. SOCON (X3): bi n cho bi t s con tương quan v i m c thu nh p bình quân bao g m: tu i c a ch h , c a ch h hi n ñang s ng trong h . Kỳ v ng h s mang d u -; 4. nhân kh u c a h (quy mô h ), s con c a ch h hi n ñang s ng HOCVAN (X4): bi n cho bi t b ng c p cao nh t c a ch h ñ t trong h , b ng c p cao nh t c a ch h , s ngư i ñang ñi h c c a h , ñư c. Kỳ v ng h s mang d u +; 5. DIHOC (X5): bi n cho bi t s s ngư i có làm vi c c a h , s ti n vay n c a h . ngư i ñang ñi h c s ng trong h . Kỳ v ng h s mang d u -; 6. B ng 3.12: H s tương quan r gi a thu nh p bình quân SNCLV (X6): bi n cho bi t s ngư i có làm vi c s ng trong h h . v i các y u t ñ c l p ñ nh lư ng Kỳ v ng h s mang d u +; 7. SOTIENVAY (X7): bi n cho bi t s Thu nh p bình ti n vay n c a h . Kỳ v ng h s mang d u +. TT Các y u t ñ c l p ñ nh lư ng quân - Bi n ñ c l p ñ nh tính: 1 Tu i c a ch h 0,0133 8. DIALY (X8): bi n th hi n khu v c h ñang sinh s ng thu c 2 Quy mô h -0,1353 thành th hay nông thôn, nh n giá tr 0 n u thành th , nh n giá tr 1 3 S con c a ch h hi n ñang s ng trong h -0,1256 n u là nông thôn. Kỳ v ng h s mang d u -; 9. GIOITINH (X9): 4 B ng c p cao nh t c a ch h 0,3408 bi n th hi n gi i tính c a ch h , nh n giá tr 0 n u ch h là nam, 5 S ngư i ñang ñi h c c a h -0,1459 nh n giá tr 1 n u ch h là n . Kỳ v ng h s mang d u -; 10. 6 S ngư i có làm vi c c a h 0,0318 DANTOC (X10): bi n th hi n thành ph n dân t c c a ch h , nh n 7 S ti n vay n c a h 0,1412 giá tr 0 n u là dân t c kinh, nh n giá tr 1 n u là dân t c thi u s . Kỳ v ng h s mang d u -; 11. VLCHU (X11): bi n th hi n tình tr ng 3.2.1.1. Tương quan v i tu i c a ch h làm vi c c a ch h : có hay không có làm vi c, nh n giá tr 0 n u có Qua b ng 3.12 ta th y, gi a thu nh p bình quân v i tu i c a ch làm vi c ho c có nh n lương hưu, m t s c; ngư c l i nh n giá tr 1. h có s tương quan thu n (h s tương quan rtuoi = 0,0133), tuy Kỳ v ng h s mang d u -; 12. NGANHCHU (X12): là bi n th hi n nhiên m c ñ quan h không ñáng k . ch h làm vi c trong khu v c kinh t nào, nh n giá tr 0 n u làm
- 18 - - 15 - gi a ch h có làm vi c và ch h không làm vi c v i phương sai M c khác, khi ti n hành phân tích tương quan gi a thu nh p bình ñ ng nh t có Ho v i p-value = 0,0584 > 0,05 (kho ng tin c y 95%), quân v i hai nhóm tu i dư i 60 và t 60 tr lên ta th y s khác bi t. ta k t lu n không có s khác bi t gi a thu nh p bình quân gi a ch Đ i v i nhóm tu i dư i 60 h s tương quan rtuoi1 = 0,2771 (tương h làm vi c hay không làm vi c. quan thu n) và nhóm tu i t 60 tr lên có rtuoi2 = -0,0542 (tương quan 3.2.2.5. Ngành làm vi c c a ch h ngh ch). K t qu t b ng 3.19 ki m ñ nh phương sai gi a thu nh p bình 3.2.1.2. Tương quan v i quy mô h , s con c a ch h quân c a ngành làm vi c ch h có Ho v i p-value = 0,0001 < 0,05 Qua b ng 3.12 ta th y, gi a thu nh p bình quân v i quy mô h gia (kho ng tin c y 95%), ta có th bác b gi thuy t hai phương sai ñình và s con c a ch h ñ u có s tương quan ngh ch (h s tương ñ ng nh t. Ti p t c ki m ñ nh giá tr thu nh p bình quân gi a ch h quan rquymo = - 0,1353 và rsocon = - 0,1256), tuy nhiên m c ñ quan h làm vi c trong khu v c phi NLTS và trư ng h p khác v i phương sai th p. Thu nh p bình quân c a h ñông ngư i có xu hư ng th p hơn không ñ ng nh t có Ho v i p-value = 0,0000 < 0,05 (kho ng tin c y so v i h ít ngư i, trư ng h p x y ra tương t v i s con c a ch h . 95%), ta k t lu n có s khác bi t gi a thu nh p bình quân c a ngành 3.2.1.3. Tương quan v i trình ñ c a ch h làm vi c ch h . Qua b ng 3.12 ta th y, có s tương quan thu n gi a thu nh p bình 3.3. PHÂN TÍCH CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N THU quân và b ng c p ñ t ñư c c a ch h , m c ñ quan h khá ch t ch NH P VÀ KH NĂNG NGHÈO B NG MÔ HÌNH KINH T (h s tương quan rhocvan = 0,3408). Đi u nay ch ng t thu nh p bình LƯ NG quân c a ngư i có b ng c p càng cao thì càng tăng lên. 3.3.1. Lý lu n và gi thi t khoa h c 3.2.1.4. Tương quan v i s ngư i ñang ñi h c c a h Tình tr ng nghèo xu t phát t nh ng nguyên nhân khác nhau. Qua b ng 3.12 ta th y, gi a thu nh p bình quân v i s ngư i ñi Đi u ñó có nghĩa là m c thu nh p và kh năng nghèo s là m t hàm h c c a h có s tương quan ngh ch, m c ñ quan h th p (h s ph thu c vào nh ng y u t nh hư ng ñ n nó. Do ñó, ñ ñ nh lư ng tương quan rdihoc = -0,1459). Đi u này kh ng ñ nh thu nh p bình nh hư ng c a m t s bi n s kinh t xã h i ñ i v i thu nh p và kh quân gi m d n ñ i v i h có s ngư i ñi h c càng nhi u. năng nghèo, lu n văn s d ng mô hình h i quy ñ phân tích. D a vào 3.2.1.5. Tương quan v i s ngư i có làm vi c c a h lý thuy t, kinh nghi m th c ti n c a các công trình nghiên c u trong Qua b ng 3.12 ta th y, thu nh p bình quân v i s ngư i có vi c nư c, lu n văn nh n di n các ñ c trưng chính c a các h gia ñình làm c a h có tương quan thu n, nhưng m c ñ không ñáng k (h nghèo Qu ng Nam nh m gi i thích m t s bi n ñ c l p ñư c l a s tương quan rsnclv = 0,0318). ch n ñưa vào trong mô hình. Mô hình h i quy cho các bi n ñư c xác 3.2.1.6. Tương quan v i s ti n vay n c a ch h ñ nh như ñ c p ph n ti p theo. Qua b ng 3.12 ta th y, gi a thu nh p bình quân v i s ti n vay n 3.3.2. Xây d ng mô hình c a h có s tương quan thu n, tuy nhiên m c ñ quan h th p (h s * Bi n ph thu c: tương quan rsotienvay = 0,1412). S ti n vay n c a h càng nhi u thì - TNBQ (Y1): bi n ch thu nh p bình quân ñ u ngư i c a h h ng kh năng thu nh p bình quân cũng tăng lên. Trong VHLSS thì s ti n tháng (ĐVT: ngàn ñ ng), s d ng trong mô hình h i quy tuy n tính vay n không ñư c tính vào ngu n thu nh p c a h .
- 16 - - 17 - 3.2.2. Các y u t ñ c l p ñ nh tính 3.2.2.1. Khu v c ñ a lý Trong m c này ti n hành ñánh giá m c thu nh p bình quân ñ i K t qu t b ng 3.19 ki m ñ nh phương sai gi a thu nh p bình v i các y u t ñ c l p ñ nh tính có s khác bi t nhau hay không. Các quân c a hai khu v c có Ho v i p-value = 0,0000 < 0,05 (kho ng tin y u t ñ c l p ñ nh tính ñư c xét ñây bao g m: khu v c ñ a lý c a c y 95%), ta có th bác b gi thuy t hai phương sai ñ ng nh t. Ti p h ñang sinh s ng (thành th :0 ho c nông thôn: 1), gi i tính c a ch t c ki m ñ nh giá tr thu nh p bình quân gi a hai khu v c thành th h (nam: 0 ho c n : 1), thành ph n dân t c c a ch h (kinh: 0 ho c và nông thôn v i phương sai không ñ ng nh t có Ho v i p-value = khác:1), tình tr ng làm vi c c a ch h (có: 0 ho c không: 1), ngành 0,0000 < 0,05 (kho ng tin c y 95%), ta k t lu n có s khác bi t gi a làm vi c c a ch h (phi NLTS: 0 ho c khác: 1). ñây các y u t thu nh p bình quân c a 2 khu v c này. ñ c l p ñ nh tính ñ u ñư c chia thành hai nhóm tách bi t 0 ho c 1, 3.2.2.2. Gi i tính c a ch h ti n hành so sánh thu nh p bình quân gi a hai nhóm c a các y u t Tuy nhiên, t k t qu b ng 3.19 ki m ñ nh phương sai gi a thu ñ nh tính. nh p bình quân c a gi i tính ch h có Ho v i p-value = 0,7107 > B ng 3.19: K t qu ki m ñ nh phương sai và giá tr bình quân 0,05 (kho ng tin c y 95%), ta không th bác b gi thuy t hai c a thu nh p v i các y u t ñ c l p ñ nh tính phương sai ñ ng nh t. Ti p t c ki m ñ nh giá tr thu nh p bình quân Ho: gi a ch h là nam và ch h là n v i phương sai ñ ng nh t có Ho Phương sai 0 = K t qu v i p-value = 0,3216 > 0,05 (kho ng tin c y 95%), ta k t lu n không Phương sai 1 có s khác bi t gi a thu nh p bình quân gi a ch h là nam hay ch Khu v c ñ a lý 0,0000 < 0,05 Bác b h là n . Gi i tính ch h 0,7107 > 0,05 Ch p nh n 3.2.2.3. Thành ph n dân t c c a ch h Thành ph n dân t c c a ch h 0,0000 < 0,05 Bác b K t qu t b ng 3.19 ki m ñ nh phương sai gi a thu nh p bình Tình tr ng làm vi c c a ch h 0,2968 > 0,05 Ch p nh n quân c a thành ph n dân t c ch h có Ho v i p-value = 0,0000 < Ngành làm vi c c a ch h 0,0001 < 0,05 Bác b 0,05 (kho ng tin c y 95%), ta có th bác b gi thuy t hai phương sai ñ ng nh t. Ti p t c ki m ñ nh giá tr thu nh p bình quân gi a ch h Ho: là ngư i kinh và ch h là ngư i dân t c thi u s v i phương sai Giá tr bình quân 0 = K t qu Giá tr bình quân 1 không ñ ng nh t có Ho v i p-value = 0,0000 < 0,05 (kho ng tin c y Khu v c ñ a lý 0,0000 < 0,05 Bác b 95%), ta k t lu n có s khác bi t gi a thu nh p bình quân c a thành Gi i tính ch h 0,3216 > 0,05 Ch p nh n ph n dân t c ch h . Thành ph n dân t c c a ch h 0,0000 < 0,05 Bác b 3.2.2.4. Tình tr ng làm vi c c a ch h Tình tr ng làm vi c c a ch h 0,0584 > 0,05 Ch p nh n K t qu t b ng 3.19 ki m ñ nh phương sai gi a thu nh p bình Ngành làm vi c c a ch h 0,0000 < 0,05 Bác b quân c a tình tr ng làm vi c ch h có Ho v i p-value = 0,2968 > 0,05 (kho ng tin c y 95%), ta không th bác b gi thuy t hai phương sai ñ ng nh t. Ti p t c ki m ñ nh giá tr thu nh p bình quân