Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa vừa tỉnh Gia Lai

Chia sẻ: Vdfv Vdfv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

64
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trình bày các nội dung chính như: hệ thống háo các vấn đề lý luận liên quan đến phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, phân tích thực trạng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa vừa tỉnh Gia Lai, đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa vừa tỉnh Gia Lai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa vừa tỉnh Gia Lai

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG TR N NG C N M PHÁT TRI N DOANH NGHI P NH VÀ V A T I T NH GIA LAI Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng - Năm 2011
2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. Võ Xuân Ti n Ph n bi n 1 : PGS.TS Nguy n Ng c Vũ Ph n bi n 2 : TS Nguy n Duy Th c Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p Th c sĩ Kinh t h p t i Đà N ng vào ngày 27 tháng 11 năm 2011 * Có th tìm hi u lu n văn t i : - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
1 M Đ U 1. Lý do ch n ñ tài Doanh nghi p nh và v a có v trí quan tr ng trong phát tri n kinh t và xã h i, t o vi c làm, tăng thu nh p cho ngư i lao ñ ng, huy ñ ng các ngu n l c xã h i cho ñ u tư phát tri n, ngày càng kh ng ñ nh vai trò trong vi c ñóng góp tăng trư ng GDP và tích lũy cho n n kinh t . Là l c lư ng ñông ñ o, phát tri n nhanh trong th i gian qua, nó ñã khai thác và s d ng các ngu n l c xã h i m t cách hi u qu nh t, t ñó th a mãn t t hơn nhu c u c a th trư ng, t o ra nhi u vi c làm, ñóng góp cho s phát tri n kinh t nư c nhà. Phát tri n DNNVV là b ph n quan tr ng trong quá trình xóa ñói gi m nghèo, là ho t ñ ng tiên phong trong quá trình phát tri n kinh t và t do hóa kinh doanh. T i Gia Lai, k t khi Lu t doanh nghi p có hi u l c s lư ng DNNVV phát tri n nhanh chóng. Tuy nhiên, DN lo i này cũng b c l nhi u h n ch như chưa tìm ñư c ñ nh hư ng phát tri n mang tính chi n lư c, quy mô nh , ngu n v n h n ch , trình ñ công ngh l c h u … T th c ti n trên, ñ tài “Phát tri n DNNVV t i t nh Gia Lai” ñ tìm ra nguyên nhân và ñ xu t nh ng gi i pháp phát tri n DNNVV ñ a phương. 2. M c tiêu nghiên c u - H th ng hóa các v n ñ lý lu n liên quan ñ n phát tri n DNNVV. - Phân tích th c tr ng phát tri n c a các DNNVV Gia Lai trong th i gian qua. - Đ xu t các gi i pháp ñ phát tri n DNNVV Gia Lai trong th i gian t i. 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u - Đ i tư ng nghiên c u là nh ng lý lu n và th c ti n liên quan ñ n quá trình hình thành, ho t ñ ng, phát tri n DNNVV. - Ph m vi nghiên c u c a ñ tài + V n i dung: ñ tài nghiên c u các v n ñ liên quan ñ n s hình thành, ho t ñ ng, phát tri n c a các DNNVV t nh Gia Lai. + V không gian: ñ tài nghiên các n i dung trên t i t nh Gia Lai.
2 + V th i gian: các gi i pháp ñ xu t trong lu n văn có ý nghĩa trong 5 năm t i. 4. Phương pháp nghiên c u, lu n văn s d ng phương pháp sau: - Phương pháp phân tích th c ch ng, phương pháp phân tích chu n t c. - Phương pháp ñi u tra, kh o sát, chuyên kh o, phân tích, t ng h p, so sánh, khái quát hóa. - Các phương pháp khác. 5. K t c u ñ tài Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o, ñ tài ñư c trình bày trong 3 chương: Chương 1 - M t s lý lu n cơ b n v phát tri n DNNVV Chương 2 - Th c tr ng phát tri n DNNVV t nh Gia Lai trong th i gian qua Chương 3 - Gi i pháp phát tri n DNNVV t nh Gia Lai trong th i gian t i Chương 1 M TS LÝ LU N CƠ B N V PHÁT TRI N DNNVV 1.4 – KHÁI NI M VÀ TIÊU CHÍ XÁC Đ NH DNNVV 1.1.1 - Khái ni m DNNVV Theo Ngh ñ nh s 56/2009/NĐ-CP ngày 30/6/2009 quy ñ nh: “DNNVV là cơ s kinh doanh ñã ĐKKD theo quy ñ nh pháp lu t, ñư c chia thành ba c p: siêu nh , nh , v a theo quy mô t ng ngu n v n (t ng ngu n v n tương ñương t ng tài s n ñư c xác ñ nh trong b ng cân ñ i k toán c a DN) ho c s lao ñ ng bình quân năm (t ng ngu n v n là tiêu chí ưu tiên)”. 1.1.2 - Tiêu chí xác ñ nh DNNVV 1.1.3 - Đ c ñi m c a DNNVV a) L i th c a DNNVV - DNNVV d kh i s , có tính linh ho t cao. - S n sàng ñ u tư vào các lĩnh v c m i, lĩnh v c có ñ r i ro cao. - D dàng ñ i m i trang thi t b , công ngh . - L i th trong vi c duy trì và phát tri n các ngh truy n th ng. - Có l i th v s d ng lao ñ ng; d phát huy b n ch t h p tác s n
3 xu t; d dàng t o nên s phát tri n cân b ng gi a các vùng. b) B t l i c a DNNVV - Thi u các ngu n l c ñ th c hi n các ý tư ng kinh doanh l n. - Cơ s v t ch t k thu t, công ngh thư ng y u kém, l c h u. - Kh năng ti p c n th trư ng còn nhi u h n ch , ñ c bi t ñ i v i th trư ng nư c ngoài; trình ñ qu n lý c a các DNNVV còn h n ch . - Ho t ñ ng c a các DNNVV thi u v ng ch c do kh năng tài chính h n ch , có nhi u h n ch trong ñào t o công nhân và ch DN. - DNNVV g p khó khăn trong thi t l p và m r ng quan h h p tác v i các ñơn v bên ngoài ñ a phương DN ñó ñang ho t ñ ng. 1.1.4 - Vai trò c a DNNVV trong n n kinh t qu c dân a) V kinh t - Đóng góp vào k t qu ho t ñ ng c a n n kinh t , tăng GDP. - Thu hút v n, khai thác và s d ng hi u các ngu n l c s n có. - Giúp n n kinh t n ñ nh, linh ho t và hi u qu hơn, góp ph n chuy n d ch cơ c u kinh t và cơ c u lao ñ ng, thúc ñ y s phát tri n c a th trư ng, thúc ñ y quá trình c nh tranh trong n n kinh t . - T o cơ s ñ hình thành các DN l n. b) V xã h i - T o thêm vi c làm, góp ph n gi m t l th t nghi p. - T o ñi u ki n phát tri n các tài năng kinh doanh. 1.4 – N I DUNG PHÁT TRI N DNNVV 1.2.1 - Gia tăng s lư ng DN Gia tăng s lư ng DN có nghĩa là các ñơn v , các cá th kinh doanh là DNNVV ngày càng nhi u. Nói cách khác, là làm tăng s lư ng tuy t ñ i các DNNVV; nhân r ng s lư ng các DNNVV hi n t i; làm cho DN phát tri n lan t a sang nh ng khu v c có th thông qua ñó mà phát tri n thêm s cơ s ; làm tăng s các DN m i. Nh phát tri n s lư ng DN s làm cho các ngành kinh t phát tri n. Tiêu chí ñ ñánh giá s gia tăng s lư ng DN. - S lư ng DNNVV qua các năm; s lư ng DNNVV gia tăng qua các năm.
4 - T c ñ phát tri n DN xét cho t ng ngành, vùng, lãnh v c, khu v c. M t khác ñ phát tri n DNNVV nhà nư c ph i khuy n khích và t o thu n l i cho các DN ho t ñ ng ñúng vai trò c a h . 1.2.2 - M r ng quy mô DN Quy mô c a DN ngày càng l n là làm cho DN có quy mô v v n, lao ñ ng, công ngh , cơ s v t ch t ñ tăng kh năng c nh tranh c a các DN. Quy mô DN là m t ch tiêu t ng h p ph n ánh năng l c s n xu t c a DN, năng l c cung c p s n ph m cho xã h i và ñư c bi u hi n t ng quát, tr c ti p tiêu chí giá tr s n ph m làm ra, giá tr s n ph m cung c p cho xã h i. Quy mô DN ñư c ph n ánh qua h th ng các ch tiêu: - Ch tiêu ph n ánh tr c ti p quy mô DN: + S lư ng s n ph m ch y u và giá tr s n ph m ch y u c a DN. + S lư ng và giá tr s n ph m hàng hóa ch y u c a DN. - Ch tiêu ph n ánh gián ti p quy mô DN: t ng s v n và t ng lo i v n; t ng s lao ñ ng và t ng lo i lao ñ ng; t ng s cơ s v t ch t; di n tích m t b ng SXKD. Các ch tiêu ph n ánh quy mô trên ñ ng th i là ch tiêu ph n ánh năng l c DN, thông qua ñó ph n ánh năng l c c nh tranh DN. 1.2.3 - Nâng cao ch t lư ng s n ph m Nâng cao ch t lư ng s n ph m là s nâng cao ch t lư ng thông qua m c ñ hài lòng và th a mãn, cũng như s trung thành c a khách hàng v i s n ph m và s ti n b v hành vi, thái ñ ph c v c a DN. Đ nâng cao ch t lư ng s n ph m có th th c hi n các hình th c sau: - Phát tri n s n ph m, d ch v m i hoàn toàn. - C i ti n, hoàn thi n, thay th s n ph m, d ch v hi n có, g m: + C i ti n v ch t lư ng, t o ra nhi u lo i s n ph m, d ch v v i ch t lư ng khác nhau. + Thay ñ i tính năng c a s n ph m, d ch v ñ m b o vi c s d ng thu n ti n và an toàn hơn. + Đ i m i và hoàn thi n các s n ph m, d ch v liên quan: rút g n th i gian, nâng cao tác phong ph c v ñ i ngũ nhân viên các doanh nghi p nh m th a mãn t t nh t nhu c u c a khách hàng.
5 - Đ th a mãn c a khách hàng: phát tri n s n ph m, d ch v DN c n chú ý ñ n nhu c u c a khách hàng cũng như s ti n ích và giá c h p lý nh m th a mãn nhu c u c a khách hàng m i ñư c xem là s n ph m, d ch v có ch t lư ng và hi u qu . Theo tiêu chu n ISO 9000:2000, ch t lư ng là “M c ñ t p h p các ñ c tính có ñáp ng các yêu c u”. 1.2.4 - Tăng thêm s lư ng s n ph m m i N i dung này có nghĩa DN mu n phát tri n ph i tìm cách ñ có thêm s n ph m m i. Nói cách khác, vi c phát tri n DN s ñư c bi u hi n ra ch DN ngày càng có nhi u lo i s n ph m m i t o ra. DN có th có ñư c m t s n ph m m i b ng hai cách: M t là, thông qua vi c mua l i m t b ng sáng ch hay m t gi y phép ñ s n xu t s n ph m c a ngư i khác. Hai là, cách thành l p t nghiên c u và phát tri n s n ph m c a riêng mình hay ký h p ñ ng v i các cá nhân và t ch c nghiên c u ñ th c hi n. 1.2.5 - Đ y m nh liên k t gi a các DN Liên k t doanh nghi p là quan h bình ñ ng gi a các DN và d a trên nguyên t c t nguy n nh m khai thác h t ti m năng c a m i DN. Phát tri n DNNVV cũng chính là m r ng m i quan h gi a các DN, s liên k t gi a các DN là c n thi t trong lúc các DN c a Vi t Nam còn y u v ti m l c tài chính, cũng như kh năng qu n lý. Đ phát tri n các DNNVV c n chú ý ñ n s liên k t s n xu t gi a các DN. Liên k t s n xu t gi a các DNNVV có th thông qua nhi u hình th c và m t trong các hình th c quan tr ng ñó là Hi p h i. 1.2.6 - M r ng th trư ng M r ng th trư ng là các DN tìm cách gia tăng doanh s qua vi c ñưa ra các s n ph m vào th trư ng m i. Làm cho các y u t th trư ng, th ph n, khách hàng c a nó ngày càng tăng. S gia tăng năng l c c nh tranh trong cơ ch th trư ng ñư c th hi n qua s tăng trư ng ngày càng tăng c a th ph n. Th ph n c a DN ngày càng tăng th hi n r ng s n ph m c a DN ñang ngày càng ñư c ngư i mua ưa chu ng. Đây không ch là ch tiêu
6 ph n ánh k t qu xu hư ng tiêu th hi n t i mà còn là ñi u ki n ñ DN gia tăng s c m nh c nh tranh c a mình. Th t v y: - Th ph n ngày càng tăng, kh i lư ng s n ph m s n xu t s ngày càng l n và ñi u ñó cho phép DN có giá thành s n ph m s h . - Th ph n ngày càng tăng, doanh s ñ t ñư c s ngày càng cao cho phép DN có th có ñư c ngân qu l n hơn cho ho t ñ ng kinh doanh. 1.2.7 - Tăng k t qu s n xu t và ñóng góp cho xã h i Tiêu chí ñ ñánh giá: - K t qu s n xu t và tích lũy c a DN ngày càng tăng. - Gia tăng l i ích cho ngư i lao ñ ng. - Gia tăng ph n ñóng góp cho nhà nư c. 1.3 – CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N PHÁT TRI N DNNVV 1.3.1 - Các nhân t c a ñi u ki n t nhiên - V trí ñ a lý là ñi u ki n quan tr ng ñ phát tri n toàn di n và cân ñ i ñ các lo i hình giao thông v n t i. Cho phép m r ng quan h kinh t qu c t , thu hút v n ñ u tư nư c ngoài. - Đ t ñai là tài nguyên vô cùng quý giá, là giá ñ cho toàn b s s ng c a con ngư i và là tư li u s n xu t. - Tài nguyên ñóng vai trò l n trong vi c t o ngu n nguyên, nhiên li u và năng lư ng trong phát tri n cơ c u công nghi p ña ngành. 1.3.2 - Các nhân t v kinh t xã h i - S n ñ nh v chính tr , s nh t quán v quan ñi m, chính sách l n luôn là s h p d n c a các nhà ñ u tư. - Nh ng bi n ñ ng c a các y u t kinh t có th t o ra cơ h i và c nh ng thách th c v i DN. - Văn hóa xã h i nh hư ng l n ñ n ho t ñ ng qu n tr và kinh doanh c a DN. - Cơ s h t ng k thu t là xương s ng c a m i quá trình SXKD c a DN. 1.3.3 - Năng l c t ch c qu n lý c a ch DN và ch t lư ng c a ngư i lao ñ ng - Vai trò c a ngư i ch DN có tác ñ ng l n ñ n s v n hành trôi ch y c a các ph n t c u thành trong t ch c, nh m ñ m b o cho s tương tác
7 gi a các ph n t trong h th ng ñ t ñ n tr ng thái t i ưu và luôn cân b ng trong môi trư ng ho t ñ ng c a nó. - Ch t lư ng ngu n lao ñ ng nh hư ng l n ñ n ho t ñ ng SXKD c a DN. 1.4 – KINH NGHI M PHÁT TRI N DNNVV M T S NƯ C. Chương 2 TH C TR NG PHÁT TRI N DNNVV T NH GIA LAI TRONG TH I GIAN V A QUA 2.1 - Đ C ĐI M T NHIÊN, KINH T , XÃ H I T NH GIA LAI 2.1.1 - Đ c ñi m v t nhiên - V trí ñ a lý: Gia Lai là t nh mi n núi, có v trí tương ñ i thu n l i v giao thông. - Đ a hình: ñ i núi chi m kho ng 2/3 di n tích t nhiên toàn t nh; có hai cao nguyên là cao nguyên Pleiku và Kon Hà N ng; có hai thung lũng l n là An Khê và Cheo Reo. Tóm l i v i ñi u ki n t nhiên như trên thu n l i cho DN trong vi c giao thông v n t i, hàng hóa; ñi u ki n ñ a hình khí, h u, ñ t ñai thu n l i cho vi c phát tri n cây công nghi p, kinh doanh t ng h p nông lâm nghi p, chăn nuôi ñ i gia súc. 2.1.2 - Đ c ñi m v xã h i - Dân s ñông năm, ñ n năm 2009 g n 1,3 tri u ngư i, dân t c thi u s chi m s l n g n 45%. Trình ñ văn hóa th p, không ñ ng ñ u. - Trình ñ ngư i lao ñ ng chưa qua ñào t o căn b n còn l n. - Trình ñ nh n th c ngư i dân còn th p, nh t là dân t c thi u s . Xu t phát t nh ng ñ c ñi m trên, các DNNVV t nh Gia lai phát tri n quy mô nh l , manh mún. 2.1.3 - Đ c ñi m v kinh t - Kinh t Gia Lai nhìn chung chưa phát tri n. - Cơ c u ch y u là nông nghi p v i các s n ph m cây công nghi p ch l c như cà phê, tiêu, ñi u, cao su, g …. - Cơ s h t ng còn th p, khó khăn trong v n chuy n lưu thông hàng hóa ñ c bi t là hàng nông s n, các DNNVV trong giao thông v n t i khó phát tri n.
8 V i ñi u ki n kinh t như trên thu n l i cho vi c phát tri n các DNNVV kinh doanh trong lĩnh v c nông s n, xây d ng và thương m i. 2.2 - TH C TR NG DNNVV T NH GIA LAI TRONG TH I GIAN QUA 2.2.1 - Th c tr ng phát tri n v s lư ng DN a) Tình hình DN ĐKKD m i t i t nh Gia Lai 800 686 700 582 600 544 468 500 S DN 391 S DN thành l p m i 400 S DN gi i th thu h i ĐKKD 300 245 143 160 200 103 100 58 21 19 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Năm Bi u ñ 2.1 - S DN ñăng ký thành l p m i, gi i th , thu h i ĐKKD S DN ñăng ký thành l p m i tăng hàng năm, năm 2000 ch có 245 DN, thì ñ n năm 2010 con s này tăng lên là 686 DN. S DNNVV ñã ñư c c p gi y ch ng nh n ñ n 31/12/2010 là 3.764 DN. Trong ñó: Có 382 DN ñã l p th t c gi i th (t năm 1996 ñ n nay); có 224 DN b thu h i gi y ch ng nh n ĐKKD; có 71 DN ñư c C c thu t nh xác minh ñã b ñ a ñi m kinh doanh (bi u ñ 2.1). b) S DN th c t ñang ho t ñ ng SXKD tính ñ n 31/12 hàng năm S lư ng DN ñang ho t ñ ng kinh doanh tăng hàng năm, tính ñ n 31/12/2009 s DN t i t nh Gia Lai là 1.811 DN tăng so v i năm 2000 là 1.419 DN, t c ñ tăng bình quân hàng năm khá l n kho ng 40,22% (b ng 2.4). B ng 2.4 - S DN ñang ho t ñ ng kinh doanh t i Gia Lai t 2000-2009 Đơn v tính: Doanh nghi p Năm Ch tiêu 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 S doanh nghi p 392 431 495 560 673 805 839 799 1.725 1.811 - Tăng gi m tuy t ñ i 39 64 65 113 132 34 (40) 926 86 - Tăng gi m tương ñ i 9,95% 14,85% 13,13% 20,18% 19,61% 4,22% -4,77% 115,89% 4,99%
9 c) S DN phân theo lo i hình DNNN có quy mô v a và nh Gia Lai chi m t tr ng trong t ng s DNNVV không nh ng không tăng lên mà còn gi m ñi ñáng k . Năm 2005 chi m 9,07% nhưng ñ n năm 2009 ch còn 3,59%. Đ i v i lo i hình DNTN t năm 2005 ñ n năm 2009 tuy có tăng v s lư ng nhưng xét v t tr ng trong t ng s DN có xu hư ng gi m. Năm 2005 chi m 61,24% ñ n năm 2009 ch còn 48,37%. Đ i v i công ty TNHH tư nhân và CTCP không có v n nhà nư c là hai lo i hình có tính ưu vi c cao nên ñư c các nhà ñ u tư chú tr ng. Năm 2005 công ty TNHH tư nhân ch chi m 18,39% nhưng ñ n năm 2009 là 34,90%; CTCP không có v n nhà nư c tăng t 4,1% năm 2005 lên 7,84% năm 2009. Kinh t t p th , s lư ng ñăng ký m i không nhi u, h u h t là ñăng ký l i, DN có v n ñ u tư nư c ngoài và công ty h p doanh cũng là lo i hình kinh doanh m i nhưng s lư ng r t ít, ñ n năm 2009 ch có 4 DN (b ng 2.6). B ng 2.6 – Cơ c u s lư ng DN phân theo lo i hình t i Gia Lai 2005-2009 Cơ c u DN phân theo lo i hình (%) Stt Ch tiêu 2005 2006 2007 2008 2009 I Doanh nghi p nhà nư c 9,07 8,10 7,38 3,77 3,59 II Doanh nghi p ngoài nhà nư c 90,56 91,66 92,37 96,12 96,30 1 T p th 5,59 5,01 5,76 4,35 4,09 2 Doanh nghi p Tư nhân 61,24 59,36 48,06 51,77 48,37 3 Công ty h p danh - 0,12 0,13 0,17 0,11 4 Công ty TNHH tư nhân 18,39 20,38 28,04 30,96 34,90 5 CTCP có v n nhà nư c nh hơn ho c b ng 50% 1,24 1,43 2,63 1,10 0,99 6 CTCP không có v n nhà nư c 4,10 5,36 7,76 7,77 7,84 III Doanh nghi p có v n ñ u tư nư c ngoài 0,37 0,24 0,25 0,12 0,11 1 Doanh nghi p 100% v n nư c ngoài 0,25 0,12 0,13 0,12 0,11 2 Doanh nghi p liên doanh v i nư c ngoài 0,12 0,12 0,13 - - T ng c ng 100 100 100 100 100 d) S DN phân theo ngành ngh S li u năm 2009 cho th y DNNVV ñư c phân b kh p các ngành ngh , cơ c u DNNVV phân b b n ngành chính: Thương m i chi m t tr ng l n nh t 52,68%; xây d ng 15,68%; công nghi p ch bi n 9,66%; các ho t ñ ng liên quan ñ n v n t i, d ch v 5,30%; còn l i là các ngành ngh ñ u dư i 4%, có ngành dư i 1% (ho t ñ ng ngh thu t, vui chơi gi i
10 trí; ho t ñ ng ph c v c ng ñ ng; công nghi p s n xu t và phân ph i ñi n, khí ñ t ... và giáo d c). S lư ng DNNVV tăng m nh ngành thương nghi p,d ch v , ti p ñ n là ngành xây d ng và ngành công nghi p ch bi n (b ng 2.7). B ng 2.7 – S lư ng DN ñang ho t ñ ng kinh doanh t i Gia Lai phân theo ngành ngh t năm 2005 – 2009 Đơn v tính: Doanh nghi p Stt Ngành kinh t 2005 2006 2007 2008 2009 1 Nông và lâm nghi p 34 35 30 55 44 2 Công nghi p khai thác 32 29 31 38 72 3 Công nghi p ch bi n 103 94 108 163 175 4 Công nghi p s n xu t và phân ph i, ñi n, khí ñ 3 5 8 10 11 5 Xây d ng 166 178 223 262 284 6 Thương nghi p, s a ch a ñ ng cơ, mô tô, ñ ng dùng …326 231 321 987 954 7 Khách san và nhà hàng 20 25 19 41 43 8 V n t i, kho bãi và thông tin liên l c 63 68 64 61 96 9 Tài chính, tín d ng 13 13 19 27 20 10 Các ho t ñ ng liên quan ñ n v n t i, d ch v … 37 52 55 66 102 11 Giáo d c và ñào t o 8 8 4 4 3 12 Ho t ñ ng ngh thu t, vui chơi, gi i trí 3 4 5 9 6 13 Ho t ñ ng ph v cá nhân c ng ñ ng 2 2 2 2 1 e) S DN phân theo khu v c DNNVV phân b thành ph Pleiku, nơi có cơ s h t ng phát tri n và th trư ng tiêu th r ng, h i t ñ y ñ các y u t t cho ho t ñ ng SXKD, chi m 59,29% t ng s DNNVV; th xã An Khê, huy n Chư Sê và huy n Ia Grai chi m 15,54%; s lư ng DNNVV 13 huy n, th khác ch chi m 25,17% (b ng 2.8).
11 B ng 2.8 – S lư ng DN phân theo ñ a bàn t i Gia Lai năm 2010 STT Tên ñ a bàn S DN T l 1 Tp. Pleiku 1.873 59,29% 2 Huy n Ia pa 18 0,57% 3 Huy n Đ c Cơ 75 2,37% 4 Huy n K'Bang 62 1,96% 5 Huy n Mang Yang 66 2,09% 6 Huy n Chư Păh 101 3,20% 7 Huy n Ia Grai 135 4,27% 8 Huy n An Khê 140 4,43% 9 Huy n Kôngchro 48 1,52% 10 Huy n Chư Prông 130 4,12% 11 Huy n Chư Sê 216 6,84% 12 Huy n Ayun Pa 74 2,34% 13 Huy n Krông Pa 60 1,90% 14 Huy n Đ k Đoa 80 2,53% 15 Huy n Đ k Pơ 25 0,79% 16 Huy n Phú Thi n 32 1,01% 17 Huy n Chư Pưh 24 0,76% T ng s 3.159 100,00% 2. 2.2 - Th c tr ng phát tri n v quy mô DN a) S DN phân theo quy mô ngu n v n S li u t năm 2000 - 2009 thì DN có quy mô ngu n v n dư i 1 t ñ ng tăng không ñáng k , th m chí có nhi u năm gi m; s DN có quy mô ngu n v n t 5 ñ n dư i 50 t ñ ng tuy có tăng d n hàng năm nhưng s lư ng tăng không l n; s DN có quy mô ngu n v n t 1 ñ n 5 t ñ ng tăng m nh. T tr ng các DN nh v i s v n dư i 1 t ñ ng ñã gi m t 39,54% vào năm 2000 xu ng còn 9,79% vào năm 2009. T tr ng các DN có v n t 1 ñ n dư i 5 t ñ ng tăng rõ r t, t 32,91% ñ n 57,33% trong giai ño n t 2000 – 2009. Tuy nhiên t tr ng các DN có v n trên 10 t ñ ng h u như không thay ñ i. Theo s li u c a T ng c c th ng kê t năm 2000 ñ n năm 2009 thì quy mô ngu n v n DNNVV tăng d n hàng năm. T ng ngu n v n có ñ n 31/12/2000 là 4.179 t ñ ng sau 9 năm con s này tăng lên 36.477 t ñ ng, tăng hơn 8,7 l n. N u xét ch tiêu ngu n v n bình quân 1 DN thì con s này cũng tăng hàng năm. Xét v t c ñ ñ u tư vào TSCĐ và ñ u tư dài h n thì ngày càng tăng d n, năm 2000 là 2.226 t ñ ng ñ n năm 2009 là 15.993 t ñ ng, tăng hơn 7,18 l n. N u xét s bình quân m t DN thì m c ñ ñ u tư vào TSCĐ và ñ u tư dài h n
12 cũng tăng d n, năm 2000 bình quân là 53,09 t ñ ng/DN ñ n năm 2008 tăng lên 258,12 t ñ ng/DN, riêng năm 2009 so v i năm 2008 gi m hơn 9 t ñ ng. b) S DN phân theo quy mô ngu n v n (l n, v a và nh ) ñ n 31/12 N u xét theo quy mô ngu n v n t năm 2000 ñ n năm 2008 thì DNNVV t nh Gia Lai chi m t l r t cao trên 95% trong t ng s DN, năm 2008 chi m t l cao nh t là 97,57%. c) S DN phân theo quy lao ñ ng T năm 2000 ñ n năm 2009 thì DNNVV t nh Gia Lai có s lao ñ ng dư i 50 ngư i tăng cao, ñ c bi t DN có s lao ñ ng t 5 ñ n dư i 10 ngư i tăng m nh, năm 2000 ch có 55 DN nhưng năm 2008 con s này tăng lên 813 DN, bư c sang năm 2009 s DN lo i này gi m còn 689 DN. s DN có s lao ñ ng t 50 ñ n dư i 200 ngư i có tăng hàng năm nhưng không ñáng k . Xét v t tr ng DNNVV s d ng dư i 5 lao ñ ng ñã gi m (t 25,26% xu ng 23,96% giai ño n t 2000-2009), trong khi ñó t tr ng các DNNVV s d ng kho ng 5-9 lao ñ ng ngày càng tăng (t 14,03% tăng lên 38,05%), s lư ng các DN s d ng lao ñ ng 10 ngư i tr lên trong giai ño n 2000-2009 có xu th gi m, riêng năm 2009 có tăng nhưng m c tăng không ñáng k . S lao ñ ng n làm vi c trong các DNNVV t nh Gia Lai tăng hàng năm, năm 2000 là 14.412 lao ñ ng n ñ n năm 2009 là 21.448 lao ñ ng n , tăng 7.036 lao ñ ng n . Xét bình quân thì con s này gi m qua các năm. Năm 2000 là 37/1DN ñ n năm 2009 là 12/1DN. T ng s lao ñ ng tính ñ n 31/12 hàng năm tăng d n, năm 2000 là 41.925 lao ñ ng ñ n năm 2009 con s này tăng lên 64.273 lao ñ ng, như v y DNNVV Gia Lai góp ph n ñáng k t o thêm vi c làm cho ngư i lao ñ ng. Tuy v y xét v s lao ñ ng bình quân trong m t DN thì có xu hư ng gi m d n, năm 2000 là 107 lao ñ ng/1 DN thì ñ n năm 2009 ch còn 35 lao ñ ng/1 DN. d) S DN phân theo quy lao ñ ng (l n, v a và nh ) ñ n 31/12 Cơ c u DNNVV trong t ng s DN t nh Gia Lai xét t năm 2000 - 2008 chi m t l ngày càng tăng, năm sau cao hơn năm trư c. N u phân theo quy mô lao ñ ng thì năm 2000 ch có 344 DNNVV nhưng ñ n năm 2008 con s này tăng lên là 1.683 DN, chi m 97,57%.
13 e) T ng m c bán l hàng hóa và doanh thu d ch v tiêu dùng tăng d n hàng năm, năm 2005 là 3.733 t ñ ng ñ n năm 2010 là 12.836 t ñ ng, khu v c ngoài nhà nư c luôn chi m t tr ng cao. 2.2.3 - Th c tr ng phát tri n ch t lư ng s n ph m S n ph m DNNVV t i Gia Lai ña ph n tiêu th th trư ng trong t nh, giá thành cao hơn so v i s n ph m cùng lo i nh p kh u và ngay c nh ng hàng hóa ñư c s n xu t t i ñ a phương khác. Các DN luôn c g ng s n xu t ra nhi u s n ph m mà ít quan tâm ñ n ch t lư ng s n ph m. Nhìn chung ch t lư ng còn th p, không n ñ nh nên khó thâm nh p th trư ng. Các DNVVN t nh Gia Lai h n ch trong vi c c i ti n ch t lư ng s n ph m và tăng kh năng c nh tranh, thi u hi u bi t v m t k thu t, công ngh m i và không nh n th c ñư c t m quan tr ng c a ch t lư ng s n ph m. 2.2.4 - Th c tr ng phát tri n s n ph m m i DNNVV t nh Gia Lai ph n l n là nh ng DN m i thành l p, tài chính h n ch , ch t lư ng ngu n nhân l c chưa cao ... do ñó, nh ng năm qua vi c phát tri n s n ph m m i trong t nh h u như không có. Theo tài li u c a C c thông kê t nh Gia Lai. - V chăn nuôi: năm 2008 có phát tri n chăn nuôi c u, nhưng s lư ng không l n. Năm 2008 có 224 con nhưng sang năm 2010 ch còn 140 con. Ngoài ra hi n nay chưa có s li u th ng kê chính th c trong ñ a bàn t nh còn có các trang tr i nuôi nhím, cá s u, ba ba, heo r ng ... - V v n t i: m y năm g n ñây v n t i ñư ng b có thêm phương ti n v n t i công c ng là xe bus nhưng s ñ u xe không nhi u, ch t lư ng xe và ch t lư ng ph c v chưa cao, năm 2007 lo i hình v n t i này m i xu t hi n v i s lư ng là 5 xe nhưng ñ n năm 2010 thì m i ch có 15 xe. - Các s n ph m xu t kh u cũng không có s n ph m m i ch y u v n là các s n ph m cà phê, h tiêu, ñi u cao su, tinh b t s n, s n lát, các s n ph m t g .... - Các s n ph m công nghi p cũng không có s n ph m m i, năm 2008 có dây chuy n b t felspat và m t lò cao luy n gang quy mô nh ñi vào ho t ñ ng.
14 Tóm l i vi c phát tri n s n ph m m i c a các DNNVV t nh Gia Lai còn r t h n ch . Đây cũng là v n ñ ñ c ra ñ i v i các ngành, các c p qu n lý DN c a t nh, c n ph i có gi i pháp ñ h tr và khuy n khích các DN nghiên c u phát tri n s n ph m m i, t o thêm dòng s n ph m m i cho DN và t nh. 2.2.5 - Th c tr ng v m i liên k t gi a các DN - Liên k t kinh doanh gi a các DN t nh Gia Lai y u, ñ c bi t là liên k t gi a các DNNVV v i các DN l n , DN có v n ñ u tư nư c ngoài. - Kh năng t liên k t các DNNVV h n ch , ho t ñ ng ch y u theo hình th c các h th ng n i b , ít có s ti p xúc và liên k t n i vùng. - Liên k t ngành hàng, c m công nghi p chưa hình thành. Các khu công nghi p hình thành ch y u gi i quy t v n ñ m t b ng s n xu t hơn là t o ra chu i giá tr thông qua vi c liên k t. 2.2.6 - Th c tr ng v m r ng th trư ng Kh năng ti p c n th trư ng c a các DNNVV c a t nh Gia Lai còn h n ch , k c th trư ng n i ñ a ch chưa ñ c p ñ n th trư ng nư c ngoài. Các DNNVV ch y u có quy mô nh nên ch SXKD cho th trư ng n i ñ a, s ít cho th trư ng xu t kh u v i các s n ph m ch l c c a t nh như: Cà phê, h tiêu, cao su, nông s n ... nhưng xét giá c c a nh ng s n ph m này r t ph thu c vào th trư ng nư c ngoài. Tr giá hàng hóa xu t kh u ñ a phương tuy có tăng, năm 2005 là 20,35 tri u USD ñ n năm 2010 là 194,08 tri u USD, nhưng ch y u do tăng s lư ng các s n ph m xu t kh u ch y u ch chưa tìm ki m thêm th trư ng m i. 2.2.7 - Th c tr ng v k t qu kinh doanh và ñóng góp cho xã h i Xét v k t qu SXKD c a các DNNVV t nh Gia Lai, doanh thu thu n hàng năm ñ u tăng, năm 2000 là 5.815 t ñ ng ñ n năm 2009 tăng lên hơn 4,4 l n. Doanh thu thu n bình quân trên m t lao ñ ng cũng tăng lên, năm 2000 là 138,7 tri u ñ ng/1 lao ñ ng thì năm 2009 là 400 tri u ñ ng/1 lao ñ ng. T su t l i nhu n so v i v n SXKD và doanh thu ñ u tăng d n. M c ñ ñóng góp cho NSNN c a các DNNVV t nh Gia Lai ngày càng tăng. Năm 2000 thu và các kho n ñã n p ngân sách là 184 t ñ ng ñ n năm
15 2009 là 810 t ñ ng. Thu nh p c a ngư i lao ñ ng cũng tăng lên, năm 2000 là 317 t ñ ng ñ n năm 2009 tăng hơn 5 l n so v i năm 2000 là 2.136 t ñ ng. 2.3 – NGUYÊN NHÂN C A NH NG H N CH 2.3.1 - V phía cơ quan nhà nư c - Quan ñi m v vi c t o môi trư ng thu n l i ñ các DN trong ñó có DNNVV mà ch y u là DN dân doanh là rõ ràng, nhưng h tr cho các DNNVV phát tri n ñ i v i t nh v n là v n ñ ñang còn nhi u tranh cãi v i nh ng lu ng ý ki n trái chi u, c n ph i ñư c th ng nh t. - Vi c ph i h p gi a các c p, các ngành trong qu n lý, h tr DN còn chưa ch t ch , ñ ng b ; vi c h u ki m còn h n ch , nh t là vi c ki m tra sau ñ u tư; cơ quan ĐKKD còn chưa ho t ñ ng thành h th ng, chưa qu n lý và giám sát nhân thân ngư i thành l p DN. - C i cách hành chính m c dù ñư c tri n khai m nh m , nhưng m t s nơi gi i phóng m t b ng còn ch m, khó khăn; ñào t o ngh còn h n ch ; ñào t o ñ i ngũ doanh nhân chưa ñư c chú tr ng. - Vi c tuyên truy n và khuy n khích các DN s d ng nhãn mác minh b ch, xây d ng thương hi u, b o h s h u công nghi p, h tr ng d ng ti n b khoa h c, k thu t nâng cao ch t lư ng s n ph m còn h n ch ñã làm gi m ñáng k l i th c nh tranh c a DN. - NSNN càng nh bé, trong khi nhu c u cho phát tri n KTXH r t cao, do v y có nhi u khó khăn trong ñi u hành ngân sách ñ a phương. - Quy mô v n c a các DN là r t nh bé, ho t ñ ng ch y u b ng v n vay ngân hàng, nhu c u ñ u tư cao trong khi kh năng t tích lu , t tài tr th p. - V cơ ch chính sách: v n còn thi u ñ ng b và chưa th t s công b ng ñ góp ph n phát tri n DNNVV; s tri n khai các cơ ch chính sách h tr phát tri n DNNVV chưa tri n khai th c hi n ho c có tri n khai nhưng không k p th i. 2.3.2 - V phía DN - Đa s các DNNVV có quy mô v n nh , các DNNVV thư ng thi u và khó khăn v m t b ng s n xu t, h u h t lo i hình DN này không ñư c ưu tiên v m t b ng s n xu t, thư ng ph i s d ng nhà riêng và thuê mư n c a tư nhân.
16 - Trình ñ công ngh th p và ch t lư ng lao ñ ng còn h n ch . - Trình ñ qu n lý và tay ngh chuyên môn th p, s lư ng ch các DNNVV qua ñào t o chi m t l r t th p và h u như là chưa qua ñào t o chuyên môn; còn công nhân ch y u là lao ñ ng th công. - DNNVV thi u thông tin và v n b lép v trong các m i quan h (v i nhà nư c, th trư ng, ngân hàng, v i các trung tâm khoa h c và trung tâm ñào t o….). Chương 3 GI I PHÁP PHÁT TRI N DNNVV T NH GIA LAI TRONG TH I GIAN T I 3.1 – CĂN C Đ Đ XU T GI I PHÁP 3.1.1 - Xu hư ng phát tri n DNNVV - Ch trương nh t quán c a Đ ng và Chính ph trong vi c xây d ng n n kinh t th trư ng nhi u thành ph n, t o ñi u ki n phát tri n m nh khu v c kinh t tư nhân. Nhà nư c ñã ban hành nhi u cơ ch chính sách ñ phát tri n DNNVV. Thành l p các cơ qu n qu n lý v tr giúp phát tri n DNNVV. - Quy ho ch t ng th phát tri n KTXH t nh Gia Lai ñ n năm 2020 là phát tri n KTXH ph i ñ m b o s hài hòa gi a các vùng, ñ u tư có hi u qu cho các vùng kinh t ñ ng l c c a t nh, h p tác v i các ñ a phương khác ñ phát tri n kinh t , ñ m b o hài hòa gi a phát tri n kinh t và xã h i b n v ng. - Các d u hi u l c quan ñ n phát tri n DNNVV: Chính ph ngày càng chú tr ng ñ n DNNVV; thái ñ c a các TCTD ngày càng thân thi n v i DNNVV; sân chơi ñ i v i các DNNVV ngày càng cân b ng bình ñ ng hơn. 3.1.2 - Các quan ñi m có tính ch t nguyên t c khi ñ xu t gi i pháp - Phát tri n DNNVV g n v i vi c hoàn thi n th ch th trư ng ñ nh hư ng XHCN trên ñ a bàn t nh. - Phát tri n DNNVV g n v i vi c khai thác, s d ng hi u qu ti m năng và th m nh c a các ñ a phương trong t nh.
17 - Phát tri n DNNVV g n v i vi c thúc ñ y quá trình CNH, HĐH nông nghi p - nông thôn; phát tri n DNNVV g n v i vi c t o công ăn vi c làm, công b ng và an sinh xã h i. - Phát tri n DNNVV g n v i phát tri n b n v ng; phát tri n DNNVV g n v i l i ích c a doanh nhân, nhà nư c và c ng ñ ng. 3.2 – GI I PHÁP PHÁT TRI N DNNVV T NH GIA LAI 3.2.1 - Gi i pháp v phát tri n s lư ng DN a) Ph i t o môi trư ng kinh t chính tr - xã h i n ñ nh: ñ khuy n khích vi c gia nh p th trư ng c a các DNNVV. Trư c h t, là ñư ng l i, chính sách phát tri n kinh t nhi u thành ph n c a Đ ng và Nhà nư c, ph i chu n xác và c th hóa và ph i ñư c n ñ nh trong t ng th i gian nh t ñ nh; Th hai, Đ ng và Nhà nư c ph i t o ra s n ñ nh v các m t chính tr , xã h i, kinh t ñ t o môi trư ng ñ u tư thu n l i; Th ba, các ch trương, chính sách c a t nh ph i ñáp ng yêu c u: Đ m b o cho các DNNVV ñư c ñ i x bình ñ ng trong ñ u tư, tín d ng, thuê ñ t, xây d ng gi i pháp th trư ng, ñ nh giá tài s n … b) C i cách th t c hành chính: - Đơn gi n hóa các th t c hành chính nh m t o ñi u ki n thu n l i cho vi c ĐKKD, gia nh p th trư ng. - C n thay ñ i nh n th c v m i quan h gi a các cơ quan nhà nư c và DN. Đó ph i là m i quan h mà trong ñó DN là khách hàng c a cơ quan nhà nư c, ph i xem DN là ñ i tư ng ph c v . - Xây d ng Quy ch ph i h p trong qu n lý DN sau ĐKKD gi a các ngành, các c p theo ch c năng có trách nhi m qu n lý DN. - Đ i m i công tác thanh tra, ki m tra DN tránh ch ng chéo. - Có chính sách khuy n khích, ưu ñãi cho các DN m i thành l p t i các ñ a bàn có h t ng cơ s h t ng chưa phát tri n, vùng khó khăn, ñ c bi t là nh ng DN ñ u tư phát tri n cơ s h t ng. - Tăng cư ng t ch c ñ i tho i, g p g các DN và xây d ng m i quan h gi a các cơ quan qu n lý nhà nư c c a t nh v i các DN ñư c g n nhau hơn. c) Tăng cư ng quy ho ch, k ho ch ñ nh hư ng phát tri n DNNVV
18 - Căn c vào quy ho ch phát tri n KTXH c a t nh ñ n năm 2020, y ban nhân dân t nh ph i xây d ng k ho ch 5 năm, h ng năm v phát tri n DNNVV. - Công b công khai quy ho ch phát tri n ngành ngh , nhóm s n ph m ch l c ñ DN bi t và t ch c SXKD theo ñúng quy ho ch. d) T o ñi u ki n ñ DN ti p c n ñ t, m t b ng s n xu t. - Hoàn thi n các chính sách liên quan ñ n ñ t ñai, công khai phát tri n quy ho ch ñô th c a các ñ a bàn trong t nh, quy ho ch phát tri n ngành, lĩnh v c, k c th t c v qu n lý ñ u tư và xây d ng. - Xây d ng các c m khu công nghi p v i ñ y ñ cơ s h t ng, c nhà xư ng cho các nhà ñ u tư thuê l i ho c cho thuê m t ph n ñ t trong khu công nghi p ñ DN xây d ng nhà xư ng r i cho thuê l i. - Tri n khai xây ñ u tư xây d ng ñ ng b các cơ s h t ng như: ñi n, nư c, giao thông công c ng t i khu v c công nghi p Tây Pleiku, khu kinh t c a kh u l thanh, các c m khu công nghi p, ti u th công nghi p t i các thành ph , th xã, huy n thu c t nh … e) T o ñi u ki n thu n l i cho các DN ti p c n các ngu n v n tín d ng. - Ngu n v n c a các NHTM là ngu n v n quan tr ng c a DNNVV, NHNN c n ch ñ o các ngân hàng thương m i xây d ng k ho ch ñ nh hư ng cho vay các DNNVV trong t ng dư n . Ngân hàng thương m i c n tăng cư ng ti p th v i tư cách ngân hàng bán l ñ ñáp ng nhu c u c a DNNVV. - Xây d ng k ho ch huy ñ ng, khai thác và s d ng có hi u qu các ngu n v n tín d ng, cũng như ngu n v n Qu b o lãnh tín d ng DNNVV, nh m giúp các DNNVV ñư c ti p c n t t hơn v i các ngu n v n tín d ng. - Các NHTM c n m r ng tín d ng cho DNNVV, ña d ng hoá các s n ph m và d ch v phù h p v i các DNNVV. Tăng cư ng năng l c ho t ñ ng và qu n lý kinh doanh c a các TCTD . - Các ngân hàng c n t ch c xây d ng m ng lư i thông tin, thu th p, x lý thông tin t phía khách hàng nh t là nh ng thông tin v tình hình tài chính, năng l c qu n lý, quan h thanh toán,… 3.2.2 - Gi i pháp v phát tri n quy mô DN a) Tăng cư ng cơ s v t ch t, ñ i m i công ngh