Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

51
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn là công trình nghiên cứu tổng thể về vấn đề giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình với mục đích đưa ra các quan điểm, giải pháp lý luận, thực tiễn nhằm hoàn thiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA UNG THỊ MINH TRANG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH CỦA CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN TÂN BÌNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - NĂM 2017 1
Luận văn đƣợc hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS LÊ THỊ HƢƠNG. Phản biện 1: PGS.TS Huỳnh Văn Thới Phản biện 2: PGS.TS Phƣơng Ngọc Thạch Luận văn đƣợc bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp 210 nhà A Hội trƣờng bảo vệ Luận văn Thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia Số: 10 đƣờng 3 tháng 2, quận 10, thành phố Hồ Chí Minh Thời gian: vào hồio 15 ngày 23tháng 7 năm 2017 2
Có thể tìm hiểu luận văn tại Thƣ viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Wed của Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Quyền khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân đƣợc ghi nhận trong bản thỏa thuận giữa Nhà nƣớc và ngƣời dân gọi là Hiến pháp:“Mọi ngƣời có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân”. Tuy nhiên, quyền khiếu nại đó đƣợc bảo đảm nhƣ thế nào, công tác giải quyết khiếu nại đã hiệu quả hay chƣa lại phụ thuộc vào việc thực hiện công tác giải quyết khiếu nại của cơ quan, tổ chức, cá nhân và việc kiểm tra, giám sát của các cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền. Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, đang trong quá trình xây dựng lại đất nƣớc sau nhiều năm chiến tranh. Vì vậy, công tác xây dựng, cải tạo và phát triển đất nƣớc là một vấn đề hết sức cần thiết và đƣợc triển khai trên nhiều lĩnh vực khác nhau trên cả nƣớc. Trong đó, việc thực hiện quy hoạch, xây dựng các cơ sở hạ tầng, các công trình công cộng phục vụ cho ngƣời dân luôn đƣợc Đảng và Nhà nƣớc quan tâm thực hiện. Để thực hiện đƣợc các vấn đề trên cần thông qua nhiều công việc khác nhau nhƣ: quy hoạch, vận động, đền bù, giải phóng mặt bằng… Đây chính là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến khiếu nại hiện nay ở các thành phố lớn, trong đó có Thành phố Hồ Chí Minh và đặc biệt quận Tân Bình, một quận đƣợc thành lập lâu đời của thành phố, với dân số đông, nhiều cửa ngõ, có nhiều tiềm lực về kinh tế để phát triển, đổi mới thì cần phải cải tạo, quy hoạch, xây dựng. Bên cạnh đó quá trình thực hiện công tác quản lý nhà nƣớc trên nhiều lĩnh vực khác nhau tại địa bàn quận Tân Bình cũng phát sinh các khiếu nại của ngƣời dân, với nhiều nguyên nhân khác nhau nhƣ: ngƣời dân chƣa nắm rõ các chính sách của Đảng và quy định pháp luật của Nhà nƣớc; 3
việc thực hiện công vụ của các cá nhân có thẩm quyền, cơ quan, đơn vị thuộc Ủy ban nhân dân quận còn sai sót, hạn chế;… Để đảm bảo quyền và lợi ích của ngƣời dân, công tác giải quyết khiếu nại luôn đƣợc Đảng và Nhà nƣớc quan tâm thông qua việc ban hành các chủ trƣơng, chính sách, pháp luật nhằm thực hiện tốt trong công tác này. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay đất nƣớc ta đang trong thời kỳ thực hiện công cuộc cải cách hành chính nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của Nhà nƣớc thì công tác giải quyết khiếu nại cũng không thể nằm ngoài công cuộc cải cách hành chính đó. Hiện nay, mặc dù trong công tác giải quyết khiếu nại đã đƣợc thực hiện cùng với công cuộc cải cách, đổi mới nhƣng vẫn còn bộc lộ nhiều bất cập, chậm đƣợc khắc phục nên hiệu quả giải quyết khiếu nại chƣa cao, cụ thể là trên địa bàn quận Tân Bình. Do đó, học viên quyết định chọn đề tài: “Giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh” làm luận văn tốt nghiệp cao học quản lý công để làm rõ thực trạng tình hình khiếu nại của ngƣời dân, những khó khăn, hạn chế trong việc giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình để có thể tìm ra đƣợc các nguyên nhân chủ yếu, bao gồm nguyên nhân chủ quan, khách quan dẫn đến việc giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình hiệu quả chƣa cao. Từ đó, đƣa ra các giải pháp nhằm bảo đảm cho công tác giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình đƣợc hoàn thiện, hiệu quả hơn. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Công tác giải quyết khiếu nại hành chính tại thành phố Hồ Chí Minh nói chung và tại Ủy ban nhân dân quận Tân Bình luôn đƣợc Đảng và Nhà nƣớc đặc biệt quan tâm và đƣợc thể hiện trong các Nghị quyết, chính sách của Đảng và quy định pháp luật của Nhà nƣớc. Tuy nhiên, công tác giải quyết khiếu nại hành chính trong thời gian qua vẫn còn những hạn chế nhất định. Hiện nay, đã có các đề tài nghiên cứu có liên quan đến công tác giải quyết khiếu nại. Một số tác giả đã quan tâm, nghiên cứu liên quan công tác giải quyết khiếu nại trong thời gian qua. 4
Trong quá trình nghiên cứu đề tài tác giả sẽ tiếp thu, kế thừa có chọn lọc thành quả nghiên cứu của các công trình đã có và các tài liệu liên quan đến đề tài luận văn này. 3. Mục đích và nhiệm vụ luận văn 3.1. Mục đích luận văn Trên cơ sở lý luận và thực tiễn về tình hình khiếu nại hành chính trên địa bàn quận Tân Bình, giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh; phân tích, đánh giá đƣợc tổng quan thực trạng khiếu nại hành chính và giải quyết khiếu nại hành chính. Qua đó, đề xuất một số phƣơng hƣớng và giải pháp nhằm góp phần thực hiện có hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh. 3.2. Nhiệm vụ luận văn Để đạt đƣợc mục đích trên, luận văn cần thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu sau: Nghiên cứu cơ sở lý luận, pháp lý về khiếu nại hành chính và giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện. Khái quát tình hình khiếu nại, thực trạng giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh. Từ đó, chỉ ra một số bất cập của các quy định pháp luật, thực trạng về khiếu nại hành chính, giải quyết khiếu nại hành chính. Trên cơ sở đó, định hƣớng và xây dựng một số giải pháp bảo đảm, hoàn thiện và đem lại hiệu quả cho công tác giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi về nội dung: giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh. 5
Phạm vi về không gian: từ thực tiễn quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh. Phạm vi thời gian: đề tài tập trung đi sâu vào tổng hợp, phân tích đánh giá hoạt động giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình từ năm 2011 đến năm 2016. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn nghiên cứu trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác – Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, những quan điểm, đƣờng lối, chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc ta trong công tác giải quyết khiếu nại hành chính. Đồng thời, kế thừa và sử dụng kết quả nghiên cứu của các tác giả đi trƣớc. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Tác giả sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu cơ bản trong đề tài là phƣơng pháp thống kê, phân tích, tổng hợp, so sánh và đối chiếu…để hoàn thiện luận văn. 6. Những đóng góp mới của luận văn Trên cơ sở lý luận, pháp lý phân tích, đánh giá thực trạng khiếu nại hành chính trên địa bàn quận Tân Bình, công tác giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình. Đƣa ra các phƣơng hƣớng, giải pháp bảo đảm công tác giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh hiệu quả, hoàn thiện một số quy định về công tác giải quyết khiếu nại. 7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Luận văn là công trình nghiên cứu tổng thể về vấn đề giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình với mục đích đƣa ra các quan điểm, giải pháp lý luận, thực tiễn nhằm hoàn thiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính. Từ các đề xuất giải pháp tại luận văn có thể đóng góp cho công tác giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình đƣợc hiệu quả, hoàn thiện hơn, phù hợp yêu cầu thực tiễn; ý thức 6
trách nhiệm, kinh nghiệm của các cơ quan, đơn vị trong thực hiện tham mƣu công tác giải quyết khiếu nại hành chính. 8. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận luận văn gồm 03 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện. Chƣơng 2: Thực trạng hoạt động giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh. Chƣơng 3: Một số giải pháp bảo đảm giải quyết khiếu hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh. CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH CỦA CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP HUYỆN 1.1. Một số vấn đề về giải quyết khiếu nại hành chính 1.1.1. Khái lƣợc về khiếu nại hành chính 1.1.1.1. Khái niệm về khiếu nại hành chính Khiếu nại hành chính là hành vi của cá nhân, của cơ quan hay tổ chức đề nghị với cơ quan hành chính nhà nƣớc hoặc với ngƣời có thẩm quyền của cơ quan đó xem xét lại quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan hay tổ chức”. 1.1.2. Khái lƣợc về giải quyết khiếu nại hành chính 1.1.2.1. Khái niệm giải quyết khiếu nại hành chính Giải quyết khiếu nại hành chính là quá trình cá nhân có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nƣớc, cơ quan hành chính nhà nƣớc có thẩm quyền xem xét, đánh giá đối với quyết định hành chính, hành vi hành hành chính, quyết định kỷ luật về tính hợp pháp và tính hợp lý từ đó, đƣa ra các giải pháp xử lý. 7
1.1.2.2. Tầm quan trọng của việc giải quyết khiếu nại hành chính Giải quyết khiếu nại hành chính giúp cho các cơ quan, ngƣời có thẩm quyền phát hiện những kẻ hở của pháp luật, sự mâu thuẫn chồng chéo giữa các văn bản quy định có liên quan. Hoạt động giải quyết khiếu nại giúp cho các cơ quan hành chính nhà nƣớc cấp trên kiểm tra, đánh giá hoạt động của cơ quan hành chính nhà nƣớc cấp dƣới từ đó có những biện pháp khắc phục, chấn chỉnh tồn tại, hạn chế, yếu kém và xử lý những hành vi vi phạm pháp luật. Thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại hành chính là góp phần xây dựng Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Ngoài ra, hoạt động giải quyết khiếu nại đƣợc thực hiện tốt còn góp phần bảo đảm quyền khiếu nại của công dân, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, tăng cƣờng sự tham gia, giám sát của Nhân dân vào hoạt động quản lý nhà nƣớc. 1.1.2.3. Nguyên tắc giải quyết khiếu nại hành chính Thứ nhất, nguyên tắc giải quyết khiếu nại phải tuân theo quy định của pháp luật. Thứ hai, nguyên tắc bảo đảm khách quan. Thứ ba, công khai minh bạch trong giải quyết khiếu nại Thứ tƣ, nguyên tắc kịp thời, dân chủ. 1.1.2.4. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính a. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại lần đầu - Thụ lý giải quyết khiếu nại. - Công bố quyết định xác minh nội dung khiếu nại. - Xác minh nội dung khiếu nại. - Tổ chức đối thoại. - Báo cáo kết quả xác minh nội dung khiếu nại. - Ban hành quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu. - Gửi quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu. - Lƣu trữ hồ sơ. 8
b. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại lần hai Căn cứ tại Mục 3, Luật Khiếu nại năm 2011 và các văn bản hƣớng dẫn thi hành quy định thì trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại lần hai gồm các bƣớc thực hiện nhƣ giải quyết khiếu nại lần đầu. Tuy nhiên, đối với trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại lần hai có một số nội dung khác so với trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại lần đầu. 1.1.2.5. Thời hạn giải quyết khiếu nại hành chính Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhƣng không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý. Ở vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn giải quyết khiếu nại không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhƣng không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý. Đối với khiếu nại lần 2 thời hạn giải quyết khiếu nại không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể kéo dài hơn nhƣng không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý. Ở vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn giải quyết khiếu nại không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể kéo dài hơn, nhƣng không quá 70 ngày, kể từ ngày thụ lý. 1.2. Giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện 1.2.1. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện Thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện trong giải quyết khiếu nại là phạm vi, quyền hạn của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện đƣợc pháp luật quy định, tạo cơ sở pháp lý đảm bảo cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện giải quyết khiếu nại cho công dân, cụ thể là giải quyết các khiếu nại của công dân đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính do mình ban hành hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, Thủ trƣởng cơ quan thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện đã giải quyết lần đầu nhƣng còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn nhƣng chƣa đƣợc giải quyết 9
1.2.2. Trách nhiệm giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện Trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện trong giải quyết khiếu nại là giải quyết hậu quả pháp lý mà Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện phải chịu nếu không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ, quyền hạn đƣợc pháp luật quy định. Phạm vi trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện trong công tác giải quyết khiếu nại hành chính đƣợc thể hiện với những nội dung cơ bản sau: Thứ nhất, thực hiện tiếp nhận và giải quyết khiếu nại hành chính, thi hành các quyết định giải quyết khiếu nại hành chính có hiệu lực pháp luật theo quy định của pháp luật. Thứ hai, ban hành văn bản chỉ đạo trong công tác giải quyết khiếu nại, kiến nghị hoàn thiện khung pháp lý về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, đặc biệt đối với các chính sách, pháp luật ở các lĩnh vực hay xảy ra khiếu nại nhƣ: đất đai, tài nguyên, môi trƣờng, bảo đảm tính đồng bộ phù hợp giữa quy định của luật và cuộc sống. Thứ ba, tổ chức và kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại. Thứ tƣ, tăng cƣờng sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại. Thứ năm, giám sát, kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định pháp luật trong công tác giải quyết khiếu nại đối với cấp dƣới. Thứ sáu, tuyên truyền, phổ biến, hƣớng dẫn thực hiện các quy định của pháp luật về quyền khiếu nại và giải quyết khiếu nại. Tập huấn quy trình, nghiệp vụ, tiếp dân, giải quyết khiếu nại cho cán bộ, công chức, viên chức. Thứ bảy, tổng hợp tình hình khiếu nại và giải quyết khiếu nại từ đó rút ra những mặt còn tồn tại, hạn chế nhằm hoàn thiện hơn nữa công tác quản lý nhà nƣớc đối với lĩnh vực này. Tổng kết tình hình khiếu nại và giải quyết khiếu nại giúp nhà nƣớc thấy đƣợc thành công và những hạn chế, tồn tại của chính sách, pháp luật về khiếu nại và giải quyết khiếu nại trên thực tế. Từ đó, có biện pháp, cách thức khắc phục những bất cập, phát huy mặt 10
tích cực nhằm nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc đối với công tác giải quyết khiếu nại. 1.3. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến khiếu nại hành chính, giải quyết khiếu nại hành chính 1.3.1. Yếu tố chính trị 1.3.2. Yếu tố pháp lý 1.3.3. Yếu tố tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức làm công tác giải quyết khiếu nại 1.3.4. Yếu tố cải cách hành chính 1.3.5. Công tác phối hợp trong giải quyết khiếu nại hành chính 1.3.6. Nhận thức của cá nhân, tổ chức 1.3.7. Các yếu tố khác 1.4. Tham khảo kinh nghiệm giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ở một số địa phƣơng 1.4.1. Kinh nghiệm của một số địa phƣơng 1.4.1.1. Kinh nghiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Hàm Thuận Nam tỉnh Bình Thuận 1.4.1.2. Kinh nghiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh 1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh Từ bài học kinh nghiệm của hai địa phƣơng vừa đề cập bên trên, đến đây luận văn có thể rút ra một số bài học cho quận Tân Bình nhƣ sau: Thứ nhất, thƣờng xuyên rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng theo gƣơng Bác Hồ vĩ đại, đẩy lùi sự suy thoái về đạo đức lối sống trong đội ngũ cán bộ, công chức nói chung, đặc biệt là đội ngũ Thanh tra viên Thứ hai, việc giải quyết khiếu nại phải đặt dƣới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, trƣớc hết phải là trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình. 11
Thứ ba, khiếu nại phát sinh ở đâu cần tập trung chỉ đạo giải quyết kịp thời, đúng pháp luật, đúng chính sách, có lý, có tình, dứt điểm tại nơi đó. Thứ tƣ, xây dựng và thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở. Tiểu kết chƣơng I Khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của công dân. Thông qua khiếu nại và giải quyết khiếu nại giúp Nhà nƣớc kịp thời phát hiện những hạn chế trong công tác quản lý của mình từ đó có những biện pháp khắc phục; củng cố niềm tin của Nhân dân vào Nhà nƣớc, góp phần xây dựng nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân. Giải quyết khiếu nại là hoạt động do các cơ quan nhà nƣớc, ngƣời có thẩm quyền tiến hành trên cơ sở các quy định của pháp luật nhằm giải quyết khiếu nại của công dân. Hoạt động giải quyết khiếu nại đƣợc tiến hành theo quy định, trình tự, thủ tục, nguyên tắc và quy trình do pháp luật quy định nhằm đảm bảo cho hoạt động giải quyết khiếu nại đạt đƣợc kết quả mong muốn. Trong đó, vai trò của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện trong công tác giải quyết khiếu nại là rất quan trọng. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện là Thủ trƣởng cơ quan hành chính lãnh đạo, điều hành công việc của Ủy ban nhân dân, chịu trách nhiệm về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật và trong đó có cả lĩnh vực giải quyết khiếu nại hành chính của công dân. Trong chƣơng I, luận văn đã xây dựng khung lý thuyết về giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện với các nội dung nhƣ: khái niệm, đặc điểm, nội dung của khiếu nại hành chính, giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện. Bên cạnh đó, chƣơng 1 luận văn còn trình bày về nguyên tắc, trình tự, thủ tục, thẩm quyền, trách nhiệm giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện. Tại chƣơng này, luận văn cũng tìm hiểu kinh nghiệm giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện một số địa phƣơng và rút ra bài học cho quận Tân Bình trong công tác này. Các tri thức xác lập ở chƣơng 1 là cơ sở cho luận văn đi vào khảo sát thực trạng việc giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình trong chƣơng 2 và đề xuất giải pháp trong chƣơng 3. 12
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH CỦA CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN TÂN BÌNH – TP. HỒ CHÍ MINH 2.1. Khái quát về tình hình khiếu nại hành chính trên địa bàn quận Tân Bình 2.1.1. Đặc trƣng điều kiện kinh tế - xã hội của quận Tân Bình liên quan đến khiếu nại hành chính. 2.1.2. Về tính chất khiếu nại 2.1.3. Về nội dung khiếu nại 2.1.4. Nguyên nhân chủ yếu phát sinh khiếu nại hành chính trên địa bàn quận Tân Bình a. Nguyên nhân khách quan b. Nguyên nhân chủ quan 2.2. Đánh giá hoạt động giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình 2.2.1. Về thực hiện thẩm quyền giải quyết khiếu nại hành chính Công tác giải quyết khiếu nại đƣợc Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình giao cho các Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận theo dõi, thực hiện theo từng lĩnh vực đƣợc phân công. Đối với Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận chƣa trực tiếp theo dõi, chỉ đạo, điều hành còn ủy quyền, phân công cho các Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận thực hiện công tác giải quyết khiếu nại hành chính thuộc thẩm quyền của mình. Vì vậy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận chƣa nắm rõ, sâu sát đƣợc các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan; trình tự, thủ tục thực hiện; những bất cập, hạn chế trong quá trình giải quyết khiếu nại hành chính nên việc thực hiện thẩm quyền giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận chƣa đƣợc bảo đảm. 2.2.2. Về thực hiện trách nhiệm giải quyết khiếu nại hành chính 13
Căn cứ các quy định của pháp luật về công tác giải quyết khiếu nại, chức năng, nhiệm vụ đƣợc giao, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình đã thực hiện trách nhiệm của mình trong công tác này nhƣ sau: 2.2.2.1. Tổ chức tiếp nhận, giải quyết các vụ việc khiếu nại sau khi tiếp nhận, thi hành các quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật a. Công tác tiếp công dân Trong công tác tiếp công dân Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận trực tiếp hoặc ủy quyền cho các Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận. Theo tổng hợp kết quả tiếp công dân từ năm 2011 đến năm 2016, tại Ủy ban nhân dân quận đã tiếp đƣợc 4.463 lƣợt công dân. Với 4.463 lƣợt công dân đã tiếp 865 lƣợt công dân có nội dung khiếu nại chủ yếu liên quan đến các lĩnh vực nhƣ: công tác bồi thƣờng trong giải phóng mặt bằng thuộc các dự án, xử lý vi phạm hành chính, việc thu hồi giấy chứng nhận không đúng quy định. Trong đó, lãnh đạo Ủy ban nhân dân quận tiếp định kỳ 181 lƣợt công dân, Ban Tiếp công dân quận tiếp 2.990 lƣợt công dân, các cơ quan, đơn vị thuộc Ủy ban nhân quận tiếp 1.292 lƣợt công dân. Trong 181 lƣợt công dân do lãnh đạo quận tiếp, có 78 lƣợt công dân do Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận tiếp theo lịch định kỳ, yêu cầu của ngƣời dân, chiếm tỷ lệ 43% trên tổng lƣợt công dân do lãnh đạo quận tiếp. Cũng trong giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2016, lãnh đạo Ủy ban nhân dân quận và Ban Tiếp công dân quận đã tiếp đoàn đông ngƣời là 67 đoàn/350 ngƣời. Trong đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận tiếp 11 đoàn/68 ngƣời, chiếm tỷ lệ 16% trên tổng số đoàn đông ngƣời đã tiếp. b. Công tác tiếp nhận, xử lý đơn thƣ Theo thống kê công tác tiếp nhận đơn thƣ từ năm 2011 đến năm 2016 tổng số đơn thƣ Ủy ban nhân dân quận tiếp nhận là 3.948 đơn. Trong tổng số 3.948 đơn thì đơn khiếu nại là 317 đơn, chiếm 8,01% tổng số đơn thƣ tiếp nhận. Trong đó, năm có số lƣợng đơn thƣ ít nhất là năm 2013 với 558 đơn. Năm có số lƣợng đơn thƣ cao nhất là năm 2016 với 789 đơn, tăng đến 29 % so với năm 2013. 14
Trong tổng số 317 đơn khiếu nại đã tiếp nhận thì đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận là 240 đơn, chiếm 76% số đơn. Số đơn khiếu nại không thuộc thẩm quyền giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận là 77 đơn, chiếm 24% số đơn. Qua công tác thống kê kết quả xử lý đơn khiếu nại hành chính, hiện nay tổng số lƣợng đơn khiếu nại hành chính lƣu và chuyển cơ quan có thẩm quyền giải quyết là 60 đơn, chiếm 78% trên tổng số đơn không thuộc thẩm quyền giải quyết. Trong đó, số lƣợng đơn khiếu nại hành chính đƣợc xếp vào lƣu đơn, chuyển cơ quan có thẩm quyền giải quyết là 60 đơn, chiếm tỷ lệ 78% đơn khiếu nại không thuộc thẩm quyền giải quyết. Do nhiều nguyên nhân nhƣ: đơn gửi nhiều nơi có nơi đúng thẩm quyền, đơn đã hoặc đang đƣợc Tòa án thụ lý giải quyết, đơn đã đƣợc giải quyết nhƣng vẫn khiếu nại nhƣng không có nội dung, chứng cứ mới, gửi đơn mang tính chất cầu may….. Với 240 đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận có: 182 đơn khiếu nại có nội dung về bồi thƣờng trong giải phóng mặt bằng thuộc các dự án, 38 đơn khiếu nại có nội dung xử phạt vi phạm hành chính liên quan nhiều lĩnh vực khác nhau nhƣ: xây dựng nhà ở, vi phạm các quy định pháp luật về y tế, văn hóa-thông tin, lao động thƣơng binh và xã hội..., 12 đơn khiếu nại có nội dung do Ủy ban nhân dân quận thu hồi giấy chứng nhận không đúng quy định, 08 đơn khiếu nại có nội dung khác. c. Kết quả giải quyết các vụ việc khiếu nại từ năm 2011 đến năm 2016 thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân quận Tân Bình Theo số liệu thống kê từ năm 2011 đến năm 2016 thì tổng số đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình là 240 đơn. So sánh giữa các năm số lƣợng đơn khiếu nại hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận luôn tăng theo từng năm và tính chất của các vụ việc khiếu nại ngày càng phức tạp. Năm giải quyết đơn quá hạn cao nhất là năm 2015 với 31 đơn, năm giải quyết đơn quá hạn thấp nhất là năm 2013 với 10 đơn. Trong đó, đơn khiếu nại hành chính giải quyết quá hạn là 113 đơn, chiếm tỷ lệ 47% tổng đơn khiếu nại hành chính thuộc thẩm quyền. 15
Trong năm 2015, số lƣợng đơn khiếu nại hành chính giải quyết quá hạn chiếm tỷ lệ cao hơn so với các năm trong giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2016. d. Công tác tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại hành chính có hiệu lực pháp luật Đối với việc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật do Ủy ban nhân dân quận ban hành, Ủy ban nhân dân quận không giao cho cơ quan nào là đầu mối theo dõi nên việc tổ chức thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật trên địa bàn quận còn chậm, thiếu triệt để thậm chí không triển khai thực hiện do chƣa có sự phân công rõ ràng giữa các cơ quan, đơn vị, cụ thể: Đội quản lý trật tự đô thị quận (trực thuộc phòng Quản lý đô thị quận), Thanh tra quận, Ban Tiếp công dân quận, các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận. Do đó, không thể theo dõi, thống kê cụ thể số lƣợng quyết định giải quyết khiếu nại do Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận ban hành có hiệu lực pháp luật đã đƣợc thực hiện và chƣa đƣợc tổ chức thực hiện. 2.2.2.2. Thực hiện một số nội dung khác liên quan đến hoạt động giải quyết khiến nại hành chính Căn cứ sự chỉ đạo của cấp trên, tình hình thực tiễn trên địa bàn quận, Quận ủy - Ủy ban nhân dân quận thƣờng xuyên ban hành các văn bản chỉ đạo, hƣớng dẫn các cơ quan, đơn vị trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại. Tăng cƣờng chỉ đạo các cơ quan thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân, xử lý đơn thƣ, giải quyết khiếu nại cho toàn thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, Ủy ban nhân dân 15 phƣờng, các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp trên địa bàn quận, quần chúng Nhân dân. Ngoài ra, phòng Tƣ pháp thƣờng xuyên tham mƣu Ủy ban nhân dân quận phát hành các tờ gấp, bản tin tuyên truyền về Luật Khiếu nại năm 2011, các văn bản hƣớng dẫn có liên quan đến các cơ quan, đơn vị, Ủy ban nhân dân 15 phƣờng. Trong 06 năm, trên toàn quận đã phát hành đƣợc 14.660 tờ gấp, bản tin; nhân bản đƣợc 62.607 tờ gấp, bản tin. [20] Trong thời gian này, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận đã chỉ đạo, tổ chức thực hiện 08 cuộc thanh tra đối với 16 cơ quan, đơn vị về trách nhiệm 16
thủ trƣởng trong việc thực hiện các quy định về tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Hàng năm, tổ chức Hội nghị tổng kết công tác tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đồng thời, ban hành các Quy trình ISO về lĩnh vực giải quyết khiếu nại, để cụ thể hóa trình tự, thủ tục và công khai cho công dân đƣợc biết về công tác giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình, gồm: Quy trình giải quyết khiếu nại lần đầu của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Binh, Quy trình giải quyết khiếu nại lần hai của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình. 2.3. Đánh giá các điều kiện đảm bảo cho việc thực hiện giải quyết khiếu nại hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình 2.3.1. Về mối quan hệ công tác 2.3.2. Về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác giải quyết khiếu nại hành chính 2.3.3. Về chế độ, chính sách 2.4. Nhận xét chung 2.4.1. Ƣu điểm Thứ nhất, Quận ủy, Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân quận thƣờng xuyên quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại. Thứ hai, công tác tiếp công dân của lãnh đạo quận đƣợc duy trì thƣờng xuyên và đều đặn theo định kỳ, lịch tiếp công dân đƣợc niêm yết công khai tại trụ sở và trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân quận. Thứ ba, công tác đối thoại giữa ngƣời khiếu nại và ngƣời giải quyết khiếu nại đƣợc tổ chức tiến hành đúng quy định khi nội dung khiếu nại và kết quả xác minh còn khác nhau. Thứ tƣ, công tác giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình có sự liên tục trong tổng kết kết quả thực hiện đƣa ra các mặt tích cực, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân trong quá trình thực hiện, từ 17
đó chỉ đạo, định hƣớng trong công tác thông qua họp giao ban, Hội nghị tổng kết công tác. Đồng thời, tổ chức khen thƣởng đối với các cá nhân, cơ quan, đơn vị thực hiện tốt các nội dung liên quan công tác giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận để khuyến khích, động viên thực hiện tốt hơn nhiệm vụ đƣợc giao. 2.4.2. Hạn chế Thứ nhất, một số quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật liên quan công tác giải quyết khiếu nại hành chính còn một số bất cập, chƣa thống nhất. Thứ hai, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình chƣa thực hiện hết thẩm quyền, trách nhiệm trong hoạt động giải quyết khiếu nại hành chính theo quy định của pháp luật. Thứ ba, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân Bình không nắm rõ, cụ thể tình hình khiếu nại, giải quyết khiếu nại, các quy định pháp luật có liên quan để chủ động đƣa ra các chỉ đạo, điều hành, định hƣớng thực hiện công tác hiệu quả. Thứ tƣ, Thủ trƣởng của một số cơ quan, đơn vị chƣa chú trọng, quan tâm, thực hiện tốt công tác tham mƣu công tác giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Thứ năm, việc giải quyết khiếu nại hành chính cơ bản đã đƣợc giải quyết đúng theo theo quy định nhƣng có một số trƣờng hợp chƣa đảm bảo về trình tự, thủ tục, thời gian theo quy định. Thứ sáu, trong công tác giải quyết khiếu nại vẫn còn tồn tại một số trƣờng hợp khiếu nại tồn đọng, kéo dài. Thứ bảy, việc thực hiện công tác tiếp công dân tại Ban Tiếp công dân quận cũng nhƣ các cơ quan, đơn vị vẫn còn hạn chế. Thứ tám, công tác phối hợp giữa các cơ quan có liên quan trong quá trình tham mƣu giải quyết khiếu nại còn hạn chế, thậm chí đùn đẩy trách nhiệm, gây bức xúc phiền hà cho ngƣời dân. Thứ chín, công tác theo dõi, tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật do Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận ban hành chƣa đƣợc chú trọng, gặp khó khăn, vƣớng mắc. 18
Cuối cùng, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật hiện nay hiệu quả chƣa cao, chƣa đi vào đời sống Nhân dân. 2.4.3. Nguyên nhân 2.4.3.1. Nguyên nhân khách quan Thứ nhất, một số quy định của các văn bản quy phạm pháp liên quan công tác giải quyết khiếu nại trên thực tế còn một số bất cập Thứ hai, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận thực hiện cùng lúc nhiều nhiệm vụ khác nhau, thực hiện chỉ đạo, điều hành công tác quản lý nhà nƣớc trên nhiều lĩnh vực theo quy định pháp luật. Thứ ba, một số cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác tiếp công dân, xử lý đơn thƣ, giải quyết khiếu nại đã cũ, hƣ hỏng nhƣng chƣa đƣợc thay thế, gây khó khăn, cản trở trong quá trình thực hiện công tác. Thứ tƣ, chế độ, đãi ngộ, bồi dƣỡng cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thực hiện công tác tiếp công dân, xử lý đơn thƣ, giải quyết khiếu nại chƣa cao. Thứ năm, quận Tân Bình là địa bàn có nhiều khu đất trƣớc đây do quân đội quản lý và cấp cho những ngƣời làm việc trong khu vực quân đội và phát sinh cùng lúc là sự lấn chiếm của những ngƣời đƣợc cấp và tình trạng mua bán đất đai, nhà ở bằng giấy tay. Đồng thời, bất cập của Luật Đất đai về vấn đề quy định khung giá đất, bồi thƣờng giá đất trong quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội còn tình trạng áp đặt; khung giá đất còn có sự chênh lệch khá lớn so với giá đất thị trƣờng. Thứ sáu, trình độ, nhận thức của một số ngƣời dân về pháp luật còn hạn chế dẫn đến khiếu nại không đúng quy định, không đúng thẩm quyền, vƣợt cấp, bị một số phần tử phản động lợi dụng quyền khiếu nại, khiếu nại sai sự thật, lôi kéo số đông khiếu nại. Thứ bảy, nhiều vụ việc khiếu nại đã đƣợc giải quyết đúng quy định nhƣng ngƣời khiếu nại vẫn cố tình không chấp hành và tiếp tục gửi đơn khiếu nại trong khi đó pháp luật chƣa quy định biện pháp chế tài rõ ràng, không đủ mạnh để giáo dục, xử lý những trƣờng hợp này. Thứ tám, chi phí bồi thƣờng và nơi hỗ trợ tái định cƣ cho những ngƣời bị thu hồi đất còn hạn chế, có hạn. 19
Thứ chín, việc tổ chức thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại còn gặp nhiều khó khăn. 2.4.3.2. Nguyên nhân chủ quan Thứ nhất, công tác kiểm tra, đôn đốc của Chủ tịch Ủy nhân cân quận chƣa đƣợc chú trọng. Thứ hai, công tác quản lý hành chính nhà nƣớc, cải cách hành chính của Ủy ban nhân dân quận trên một lĩnh vực hiệu quả chƣa cao vẫn còn gây bức xúc của công dân dẫn đến phát sinh khiếu nại. Thứ ba, công tác quản lý nhà nƣớc về công tác bồi thƣờng trong việc thu hồi đất, thu hồi giấy chứng nhận sai quy định, xử lý vi phạm hành chính trên các lĩnh vực còn hạn chế dẫn đến phát sinh khiếu nại. Thứ tƣ, giải quyết khiếu nại hành chính cho ngƣời dân phải thông qua các ý kiến chuyên môn của nhiều cơ quan khác nhau gây ra mất thời gian, công đoạn thu thập hồ sơ, tài liệu có liên quan. Thứ năm, đội ngũ cán bộ, công chức của Ban Tiếp công dân quận, công chức, viên chức phụ trách tham mƣu công tác giải quyết khiếu nại tại các cơ quan, đơn vị có sự thay đổi thƣờng xuyên, kiêm nhiệm nhiều công tác khác nhau, hạn chế về năng lực, trình độ chuyên môn trong công tác. Thứ sáu, công chức, viên chức làm công tác tham mƣu giải quyết khiếu nại chƣa đi sâu, nắm bắt, tìm hiểu nguyên nhân, nguồn gốc và giải quyết vấn đề khi phát sinh. Thứ bảy, Ủy ban nhân dân quận Tân Bình chƣa có văn bản phân công rõ ràng trong công tác theo dõi, thực hiện, tổng hợp, báo cáo việc thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật do mình ban hành. Thứ tám, đội ngũ nhân sự thực hiện công tác tuyên truyền chƣa đảm bảo về trình độ, nghiệp vụ; hình thức tuyên truyền chƣa đa dạng, phong phú; nội dung tuyên truyền sơ sài chƣa thu hút đƣợc sự quan tâm của ngƣời nghe; thời gian tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về khiếu nại chƣa đƣợc tổ chức chƣa đúng thời điểm. Tiểu kết chƣơng 2 Trên cơ sở lý luận đã xây dựng ở chƣơng 1, chƣơng 2 của luận văn đã khảo sát thực trạng công tác giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Ủy ban 20