Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định

Chia sẻ: Vica999 Vica999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định được nghiên cứu nhằm đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về đầu tư công tại huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM TIẾN DŨNG QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HOÀI NHƠN, TỈNH BÌNH ĐỊNH Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. BÙI THỊ THÙY NHI Phản biện 1 :.............................................................................. Phảnbiện 2 :.............................................................................. Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành Chính Quốc gia Địa điểm : Phòng họp............, nhà............ – Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia Số :.........Đường....................................Quận :...........Thàn h phố........... Thời gian : vào hồi............. giờ............ tháng...............năm 201.............. Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đầu tư công là động lực chủ chốt cho sự tăng trưởng và phát triển của quốc gia, tạo dựng nên cơ sở hạ tầng xã hội, hỗ trợ hoạt động của tất cả các thành phần kinh tế. Là một trong những chỉ tiêu quan trọng của Chính phủ với mục đích tạo ra lợi ích trong tương lai, đầu tư công thường chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng đầu tư, chi tiêu của xã hội. Đầu tư công tại Việt Nam nói chung và huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định nói riêng bao gồm đầu tư từ nguồn vốn của Nhà nước để thực hiện xây dựng, cải tạo, nâng cấp hệ thống giao thông, hệ thống thủy lợi, đầu tư phát triển khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo, y tế, văn hóa, thể thao, bảo đảm an ninh quốc phòng; đầu tư vào các lĩnh vực thu hồi vốn chậm và lợi nhuận thấp nhưng đem lại lợi ích cho người dân và xã hội; đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, cải thiện điều kiện sống nhân dân ở các vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa; đầu tư bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên. Đầu tư công cũng được Nhà nước sử dụng như một công cụ vĩ mô để thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, xóa đói giảm nghèo, tạo việc làm và bảo đảm an sinh xã hội. Chính vì tầm quan trọng của đầu tư công đòi hỏi cần phải có sự quản lý chặt chẽ trong lĩnh vực này. Những năm qua, các cấp, các ngành huyện Hoài Nhơn đã có nhiều cố gắng trong chỉ đạo, điều hành, quản lý nhà nước về đầu tư công, tạo chuyển biến tích cực trong việc cải thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân trong huyện. 1
Tuy nhiên thực tế công tác quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn còn nhiều bất cập như: Quản lý và giám sát đầu tư công còn yếu kém, làm thất thoát vốn đầu tư, chưa đảm bảo được chất lượng và hiệu quả, phân cấp và sử dụng vốn chưa đi kèm với giám sát và kiểm soát. Công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán chưa thường xuyên, liên tục, công tác giám sát, đánh giá đầu tư chưa được coi trọng. Công tác giám sát nội bộ hiệu quả thấp. Bên cạnh đó, việc hoạch định chính sách và ban hành các văn bản pháp luật chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Văn bản chưa hoàn thiện và đầy đủ về quá trình đầu tư công từ nguồn vốn, chủ trương đầu tư, thẩm định nguồn vốn đối với các chương trình, dự án sử dụng vốn đầu tư công, lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch đầu tư, triển khai thực hiện kế hoạch, theo dõi, đánh giá cho đến công tác kiểm tra, thanh tra kế hoạch đầu tư công. Những tồn tại, hạn chế nêu trên có nguyên nhân khách quan, song chủ yếu vẫn do trình độ quản lý, năng lực tổ chức thực hiện dự án của một số chủ đầu tư còn yếu, ý thức trách nhiệm, tính quyết liệt của chủ đầu tư chưa cao, không thường xuyên theo dõi, giám sát, đôn đốc việc thực hiện dự án; công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành trong việc giải quyết khó khăn, vướng mắc cho các dự án chưa thường xuyên, thông suốt; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, xử lý các vi phạm trong đầu tư công còn chưa nghiêm. Sau một thời gian nghiên cứu, tìm hiểu và tôi lựa chọn đề tài “Quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định” làm đề tài nghiên cứu luận văn tốt nghiệp thạc sĩ quản lý công, nhằm góp phần đánh giá thực trạng quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện và đưa ra giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa công tác quản lý đầu tư công trong thời gian tới. Đây là vấn đề cấp bách phù hợp với nhiệm vụ chính trị, cải cách hành chính nhà nước hiện nay và thực tiễn địa phương huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. 2
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Liên quan đến quản lý đầu tư công là vấn đề được rất nhiều cấp lãnh đạo, nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Đã có nhiều bài viết, công trình nghiên cứu của nhiều tác giả dưới nhiều gốc độ khác nhau như: Luận văn thạc sĩ kinh tế: “Quản lý đầu tư công trên địa bàn tỉnh Bình Định” của Nguyễn Thanh Minh - Trường Đại học Đà Nẵng (2011). Luận văn đi sâu phân tích cơ sở lý luận và thực trạng quản lý đầu tư công dưới góc độ quản lý về kinh tế, tính tới góc độ hiệu quả của mỗi dự án đầu tư mang lại, đồng thời đề ra các giải pháp để làm tốt hơn công tác quản lý đầu tư công trên địa bàn. Luận văn thạc sĩ kinh tế: “Hiệu quả quản lý đầu tư công tại Thành phố Hồ Chí Minh: Vấn đề và giải pháp” của Nguyễn Hoàng Oanh – Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh (2008). Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về hiệu quả quản lý đầu tư công đồng thời phân tích được thực trạng công tác quản lý đầu tư công tại Thành phố Hồ Chí Minh từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư công dưới góc độ hiệu quả kinh tế. Luận văn thạc sĩ quản lý kinh tế: “Quản lý đầu tư công từ nguồn vốn ngân sách nhà nước tại tỉnh Hà Nam” của Nguyễn Thụy Hải – Trường Đại học kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội (2014). Trong khuôn khổ luận văn này tác giả chỉ tập trung phân tích các dự án đầu tư có nguồn vốn từ ngân sách nhà nước và tập trung phân tích thực trạng các dự án đầu tư có nguồn vốn từ ngân sách nhà nước để đề ra các giải pháp nhằm nâng cao công tác quản lý. Một số bài viết được đăng trên các tạp chí chuyên ngành như: Trần Kim Chung: “ Đổi mới quản lý đầu tư công từ góc độ tiếp cận phân tích hệ thống” – Tạp chí Quản lý Kinh tế số 75 (tháng 3+4/2016). Bài viết xem xét một cách khái lược về những vấn đề cơ bản về đổi mới đầu tư công. Đồng thời, phân tích thực trạng đổi mới 3
đầu tư công tại Việt nam giai đoạn 2011-2015. Từ đó, đề cập đến triển vọng, thách thức, vấn đề đặt ra và kiến nghị giải pháp. T.S Nguyễn Minh Phong: “Nâng cao hiệu quả đầu tư công từ ngân sách nhà nước” – Tạp chí tài chính số 5/2013. Bài viết tập trung phân tích thực trạng phân cấp quản lý đầu tư công, tìm ra những bất cập nhằm đưa ra các giải pháp khắc phục những hạn chế và nâng cao hiệu quả đầu tư công từ nguồn ngân sách nhà nước. Ths. Nguyễn Thị Kim Chung: “Thấy gì từ kinh nghiệm quản lý đầu tư công tại Trung Quốc và Brazil” – Tạp chí tài chính kỳ 1 tháng 4/2017. Bài viết tập trung nghiên cứu kinh nghiệm quản lý đầu tư công tại Trung qQuoocs và Brazil để rút ra những bài học cho quản lý đầu tư công tại Việt Nam và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư công tại Việt Nam. Mặc dù đã có một số công trình nghiên cứu về quản lý đầu tư công tuy nhiên chưa có công trình nào nghiên cứu trực tiếp về “Quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định”. Do đó nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý đầu tư công trên địa bàn một huyện, từ đó đưa ra phương hướng và các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý là công trình tôi lựa chọn làm đề tài luận văn cao học. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu - Mục đích: Luận văn nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về đầu tư công tại huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. - Nhiệm vụ: Xây dựng và hoàn thiện khung lý thuyết về quản lý nhà nước đối với đầu tư công. Phân tích, đánh giá thực trạng đầu tư công và quản lý đầu tư công tại huyện Hoài Nhơn. Từ đó tìm ra ưu điểm, hạn chế và nguyên 4
nhân hạn chế của công tác quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện trong thời gian qua. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tế đề xuất phương hướng và các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn cho những năm tiếp theo. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là quản lý nhà nước đối với đầu tư công. Nghiên cứu dưới gốc độ chức năng quản lý, tập trung vào nội dung quản lý và các chủ thể tham gia vào quá trình quản lý đầu tư công. - Phạm vi nghiên cứu: Về nội dung: Quản lý đầu tư công là một nội dung rất rộng, trong luận văn chỉ giới hạn phạm vi nghiên cứu là quản lý nhà nước nước đối với các dự án đầu tư phát triển sử dụng vốn ngân sách nhà nước, phân tích theo hướng chức năng quản lý nhà nước về đầu tư công của cơ quan quản lý nhà nước cấp huyện. Về không gian: Luận văn nghiên cứu quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Về thời gian: Nghiên cứu quản lý nhà nước về đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định giai đoạn từ 2012 -2016. 5. Phương pháp nghiên cứu - Sử dụng phương pháp phân tích, thống kê, so sánh, tổng hợp; kết hợp nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn. - Phương pháp thu thập số liệu: Các tài liệu, số liệu cần phải thu thập là: số liệu thống kê, báo cáo tổng kết, quy hoạch, sách, báo, tạp chí, internet…có liên quan đến hoạt động đầu tư công. Nguồn thu thập tài liệu là từ giáo viên hướng dẫn, thư viện trường các trường Đại học, thư viện, báo cáo của các các phòng, ban, các xã, thị trấn có liên quan đến đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình 5
Định. Các nguồn tài liệu này cung cấp số liệu về cơ chế, quy mô, các hạng mục đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn, đây là cơ sở cho tác giả phân tích hiện trạng hoạt động đầu tư và quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn. Phương pháp tổng hợp xử lý thông tin: Các tài liệu thu thập được tiến hành chọn lọc, hệ thống hóa, sắp xếp phù hợp với nội dung của luận văn. Sử dụng các phầm mềm và ứng dụng để xử lý số liệu. Phương pháp phân tích thông tin, so sánh. Trên cơ sở phân tích số liệu theo các tiêu chí, nội dung phù hợp với luận văn tác giả sẽ tiến hành so sánh qua các năm qua các nội dung để tìm ra những nét khác biệt trong công tác quản lý đầu tư công. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn. Ý nghĩa lý luận: Cung cấp, bổ sung thêm hệ thống cơ sở lý luận về quản lý đầu tư công để chính quyền địa phương có góc nhìn đầy đủ hơn về công tác quản lý nhà nước đối với đầu tư công. Ý nghĩa thực tiễn: Góp phần cung cấp thêm những cơ sở thực tiễn cho chính quyền địa phương tham khảo, hoạch định chính sách nhằm hoàn thiện công tác quản lý đầu tư công phục vụ cho sự nghiệp phát triển vững mạnh của huyện Hoài Nhơn nói riêng và tỉnh Bình Định nói chung. 7. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, kết cấu của đề tài gồm có ba chương: Chương 1: Cơ sở khoa học về quản lý đầu tư công Chương 2: Thực trạng quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn, Tỉnh Bình Định. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. 6
Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG 1.1. Tổng quan về đầu tư công 1.1.1. Khái niệm đầu tư công Hiện nay khái niệm đầu tư công khá đa dạng và đứng ở những góc độ khác nhau có những cách tiếp cận khác nhau về khái niệm đầu tư công. Theo điều 4 Luật Đầu tư công số 49/2014/QH13: “Đầu tư công là hoạt động đầu tư của nhà nước vào các chương trình, dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và đầu tư vào các chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội”. 1.1.2. Vai trò của đầu tư công Một là, đầu tư công góp phần thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa, phát triển kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội Hai là, đầu tư công góp phần định hình và phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội quốc gia Ba là, đầu tư công làm gia tăng tổng cầu của xã hội Bốn là, đầu tư công làm gia tăng tổng cung và năng lực kinh tế Năm là, đầu tư công có vai trò như là khoản “đầu tư mồi”, tạo cú huých và duy trì động lực tăng trưởng 1.1.3. Quy trình xây dựng và thực hiện dự án đầu tư công 1.1.3.1. Định hướng đầu tư, xây dựng dự án và sang lọc bước đầu 1.1.3.2. Thẩm định dự án chính thức 1.1.3.3. Đánh giá độc lập đối với thẩm định dự án 1.3.3.4. Lựa chọn và lập ngân sách dự án 1.1.3.5. Triển khai dự án 1.1.3.6. Điều chỉnh dự án 1.1.3.7. Vận hành dự án 1.1.3.8. Đánh giá và kiểm toán sau khi hoàn thành dự án 1.2. Tổng quan về quản lý nhà nước đối với đầu tư công 7
1.2.1. Khái niệm và đặc điểm quản lý đầu tư công Quản lý nhà nước là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh bằng quyền lực Nhà nước đối với các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người để duy trì và phát triển các mối quan hệ xã hội và trật tự pháp luật nhằm thực hiện những chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước trong công cuộc xây dựng CNXH và bảo vệ tổ quốc XHCN Quản lý nhà nước đối với đầu tư công là một quá trình từ việc xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động đầu tư công; tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về đầu tư công; Tổ chức thực hiện pháp luật đến việc tổ chức bộ máy cũng như thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về hoạt động đầu tư công 1.2.2. Đặc điểm quản lý đầu tư công Thứ nhất, chủ thể quản lý là Nhà nước Thứ hai, đối tượng quản lý là toàn bộ các hoạt động liên quan đến quy trình đầu tư xây dựng các dự án đầu tư phát triển bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước từ khâu lập quy hoạch, chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư, kết thúc đầu tư đưa vào khai thác sử dụng Thứ ba, Thứ ba, quản lý nhà nước về đầu tư công có nội dung rất rộng Thứ, tư, mục tiêu của việc quản lý nhà nước đối với đầu tư công là đồng vốn phải được sử dụng một cách hiệu quả, với chi phí hợp lý và để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đia được đầu tư 1.2.3. Sự cần thiết quản lý đầu tư công Đầu tư công là động lực chủ chốt cho sự tăng trưởng và phát triển của quốc gia, dựng nên cơ sở hạ tầng xã hội, hỗ trợ hoạt động của tất cả các thành phần kinh tế 8
Thứ hai, đầu tư công là hoạt động đầu tư sử dụng vốn từ ngân sách nhà nước là do đó nhà nước cần phải quản lý vốn đó được sử dụng đúng mục đích, tránh lãng phí, tham ô, thất thoát Thứ ba, Sự cần thiết phải quản lý nhà nước đối với đầu tư công xuất phát từ những hạn chế trong công tác quản lý đầu tư công còn gặp phải 1.2.4. Nguyên tắc quản lý đầu tư công 1.2.4.1. Nguyên tắc tuân thủ các quy định của pháp luật Trong quản lý đầu tư công, nguyên tắc tuân theo pháp luật thể hiện trên hai phương diện: Thứ nhất là, mọi công việc cần tiến hành trong hoạt động quản lý đầu tư công phải được thực hiện trên cơ sở những quy định của pháp luật hiện hành về quản lý đầu tư công. Thứ hai là không một cơ quan, tổ chức, cá nhân nào được can thiệp trái pháp luật về hoạt động quản lý đầu tư công. 1.2.4.2. Nguyên tắc phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Để địa phương phát triển một cách đồng bộ và bền vững thì hoạt động quản lý đầu tư công phải phù hợp với địa chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước của địa phương. 1.2.4.3. Nguyên tắc phân công quản lý và sử dụng nguồn vốn đầu tư công Phân công trách nhiệm rõ ràng giữa các cơ quan quản lý và sử dụng vốn đầu tư công. 1.2.4.4. Nguyên tắc sử dụng nguồn vốn đúng mục đích Quản lý việc sử dụng vốn đầu tư công theo đúng quy định đối với từng nguồn vốn; bảo đảm đầu tư tập trung, đồng bộ, chất lượng, tiết kiệm, hiệu quả và khả năng cân đối nguồn lực; không để thất thoát, lãng phí. 1.2.4.5. Nguyên tắc bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động đầu tư công 9
1.2.4.6. Nguyên tắc mở rộng huy động vốn đầu tư của tư nhân vào phát triển kết cấu hạ tầng theo hình thức đối tác công tư Mở rộng huy động vốn đầu tư của tư nhân vào phát triển kết cấu hạ tầng thông qua các hình thức đầu tư PPP 1.2.5. Nội dung quản lý nhà nước về đầu tư công 1.2.5.1. Ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về quản lý đầu tư công Ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về quản lý đầu tư công là một trong những chức năng quan trọng trong công tác quản lý hành chính của các cơ quan nhà nước nhằm tạo ra khung pháp lý để điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong quá trình quản lý đầu tư công. 1.2.5.2. Xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch đầu tư công Đây là một trong nội dung quan trọng của công tác quản lý nhà nước đối với đầu tư công. Việc xây dựng và tổ chức thực hiện các quy hoạch, kế hoạch đầu tư công có ảnh hưởng rất lớn đất hiệu quả quản lý đầu tư công tại địa phương 1.2.5.3. Giám sát, đánh giá đầu tư công Việc giám sát đánh giá đầu tư công thực hiên theo nghị định 84/2015/NĐ-CP của Chính Phủ, Thông tư 22/2015/TT-BKHĐT ngày 18/12/2015 của Bộ Kế hoạch và đầu tư và Thông tư 13/2016/TT-BKKĐT ngày 29/09/2016 của Bộ kế hoạch đầu tư. Giám sát, đánh giá đầu tư là hoạt động theo dõi, kiểm tra và đánh giá mức độ đạt được của quá trình đầu tư so với yêu cầu và mục tiêu đầu tư. Giám sát, đánh giá đầu từ gồm giám sát, đánh giá dự án đầu tư và giám sát đánh giá tổng thể đầu tư. 1.2.5.4. Thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động đầu tư công 10
Các hoạt động đầu tư công phải chịu sự thanh tra, kiểm tra của các cơ quan chức năng nhà nước theo từng lĩnh vực quản lý. Có thể thanh tra, kiểm tra từng khâu hoặc tất cả các khâu của quá trình đầu tư. Công tác thanh tra, kiểm tra các hoạt động đầu tư công phải căn cứ vào các quy định của pháp luật về thanh tra và kiểm tra. Nội dung thanh tra trong quản lý đầu tư công tập trung vào việc thanh tra, kiểm tra mọi trình tự thủ tục đầu tư theo quy định của pháp luật, thanh tra, kiểm tra việc đảm bảo chất lượng và an toàn công trình; hanh tra, kiểm tra công tác thanh toán, quyết toán đưa vào qui định phải kiểm toán mọi chi phí khi thanh toán quyết toán; Thanh tra, kiểm tra việc đảm bảo tiến độ; Thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm minh mọi vi phạm trong các hợp đồng xây dựng nhất là tình trạng tiêu cực, tham nhũng, hiệu quả dự án kém làm thất thoát lãng phí vốn nhà nước trong đầu tư. 1.2.5.5. Xây dựng bộ máy quản lý nhà nước đối với đầu tư công 1.2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với đầu tư công 1.2.6.1. Các yếu tố pháp luật 1.2.6.2. Yếu tố kinh tế - xã hội 1.2.6.3. Năng lực quản lý của cơ quan quản lý đầu tư công 1.2.6.4. Đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với đầu tư công 1.3. Kinh nghiệm quản lý đầu tư công ở một số địa phương trong cả nước và bài học kinh nghiệm cho huyện Hoài Nhơn tỉnh Bình Định 1.3.1. Kinh nghiệm của Thành Phố Đà Nẵng 1.3.2. Kinh nghiệm của Thành phố Hồ Chí Minh 1.3.3. Bài học tham khảo về quản lý đầu tư công cho huyện Hoài Nhơn tỉnh Bình Định 11
Thứ nhất, Công tác quy hoạch được xác định có vị trí quan trọng, quyết định đến sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương trong tương lai, nhất thiết phải đi trước một bước, làm cơ sở cho việc hoạch định kế hoạch đầu tư phát triển kinh tế - xã hội. Thứ hai, mở rộng thu hút vốn đầu tư, khuyến khích sự tham gia đầu tư của khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt đối với những dự án xây dựng hạ tầng xã hội có nguồn vốn đầu tư lớn để giám áp lực từ nguồn vốn ngân sách. Thứ ba, ưu tiên thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản, tập trung đầu tư vào các công trình trọng điểm, dự án chuyển tiếp, dở dang để đảm bảo tiến độ, dự án dân sinh bức xúc, tránh tình trạng đầu tư dàn trải. Thứ tư, để quản lý đầu tư công có hiệu quả cần tang cường giám sát, kiểm tra, đánh giá và chống tham nhũng trong quản lý đầu tư công. 12
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HOÀI NHƠN, TỈNH BÌNH ĐỊNH 2.1. Tổng quan điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Hoài Nhơn 2.1.1. Điều kiện tự nhiên Huyện Hoài Nhơn nằm ở phía bắc tỉnh Bình Định, cách thành phố Quy Nhơn 87 km. Có Quốc lộ 1A và tuyến đường sắt thống nhất Bắc - Nam đi qua, là cửa ngõ giao lưu kinh tế quan trọng ở phía bắc tỉnh Bình Định, là điểm đầu mối giao thông quan trọng đến các huyện Hoài Ân, An Lão và là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, có nhiều tiềm năng về đất đai, lao động, ngành nghề. Toàn huyện có 17 đơn vị hành chính gồm 15 xã và 2 thị trấn: Các xã Hoài Sơn, Hoài Châu, Hoài Châu Bắc, Hoài Phú, Hoài Hảo, Hoài Tân, Hoài Đức, Hoài Mỹ, Hoài Xuân, Hoài Thanh, Hoài Thanh Tây, Hoài Hương, Hoài Hải, Tam Quan Nam, Tam Quan Bắc và 02 thị trấn: Bồng Sơn, Tam Quan. 2.1.2. Tình hình kinh tế xã hội Trong giai đoạn từ 2010 đến nay dưới sự chỉ đạo, điều hành của các cấp ủy, chính quyền các cấp, sự đoàn kết thống nhất trong hệ thống chính trị và người dân trong huyện, nền kinh tế Hoài Nhơn tiếp tục tăng trưởng và phát triển, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được tăng cường đầu tư, điện mạo nông thôn có nhiều đổi mới. Từ năm 2010 đến 2015, tổng sản phẩm địa phương tăng bình quân 12.6%/năm. Giá trị sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp tăng bình quân 7,4%/năm, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp tăng bình quân hơn 19%/năm, thương mại - dịch vụ 25%/năm. GDP bình quân đầu người đạt trên 33 triệu đồng/người/năm Năm năm gần đây, giá trị sản xuất công nghiệp, xây 13
dựng, thương mại - dịch vụ của huyện tăng trưởng khá cao, đã làm chuyển biến mạnh mẽ cơ cấu kinh tế của huyện. 2.2. Thực trạng về hoạt động đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn 2.2.1. Tỷ trọng đầu tư công trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội Trên biểu đồ ta có thể thấy tỷ lệ đầu tư công/GDP của huyện tăng dần từ 18.1% năm 2012 và đến năm 2014 đạt tỷ lệ 28%, đến năm 2001 do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng thì tỷ lệ này giảm xuống 24%. Từ năm 2015 tỷ lê đầu tư công/GDP của huyện tăng liên tục và đạt đỉnh cao nhất năm 2016 với mức trên 32%. Nếu so với các huyện trong tỉnh thì tỷ lệ đầu tư công/GDP của huyện Hoài Nhơn cao hơn nhiều. Nguyên nhân của điều này là do ở huyện, các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh chưa phát triển mạnh nên tổng nhu cầu đầu tư toàn xã hội bị thu hút đầu tư từ nguồn đầu tư công. 2.2.2. Quy mô và tốc độ tăng trưởng đầu tư công Trong thời kỳ 2012 - 2016, tổng vốn đầu tư công tăng bình quân 10,2%/năm (theo giá cố định), thấp hơn so với tốc độ tăng vốn đầu tư của khu vực kinh tế ngoài nhà nước (15,1%/năm) và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (18,5%/năm); Trong thời kỳ 2012-2016, đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước tăng bình quân 10,5%/năm chiếm khoảng 51,7% tổng vốn đầu tư công. Vốn vay của Nhà nước, trong đó chủ yếu là vốn tín dụng đầu tư nhà nước, đạt mức tăng trưởng bình quân 12,0%/năm, chiếm khoảng 23,1% tổng vốn đầu tư công. Vốn đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước và các nguồn vốn khác đạt mức tăng trưởng bình quân 6,8%/năm trong thời kỳ 2012- 2016, thấp nhất trong các nguồn vốn của Nhà nước; chiếm khoảng 25,2% tổng vốn đầu tư công. Giai đoạn 2012- 2016 đầu tư từ ngân sách nhà nước vẫn chiếm tỷ lệ cao trên 50%. 14
2.2.3.Cơ cấu nguồn vốn đầu tư công trên đia bàn huyện Hoài Nhơn 2.3. Thực trạng quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn 2.3.1. Thực trạng bộ máy quản lý nhà nước đối với đầu tư công tại huyện Hoài Nhơn UBND huyện Hoài Nhơn là chủ thể quản lý đầu tư công trên địa bàn, UBND huyện là đơn vị hành chính trực tiếp QLNN đối với đầu tư công. Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện là cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân huyện, có chức năng tham mưu, giúp Uỷ ban nhân dân Huyện thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực tài chính, tài sản, công tác giá; kế hoạch và đầu tư; công tác quy hoạch; đăng ký kinh doanh; tổng hợp, quản lý về kinh tế hợp tác xã, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân theo quy định của pháp luật. 2.3.2. Công tác ban hành các văn bản quy định về quản lý đầu tư công trên đia bàn huyện Hoài Nhơn UBND huyện Hoài Nhơn rất quan tâm đến việc ban hành và phổ biến văn bản về các hoạt động liên quan đến đầu tư công, sử dụng vốn ngân sách nhà nước, do đó công tác ban hành văn bản quy phạm pháp luật và văn bản chỉ đạo, điều hành thực hiện của HĐND, UBND huyện về đầu tư công đảm bảo đúng quy định của pháp luật và thường xuyên được bổ sung, sữa đổi để phù hợp với các quy định mới và cũng như tình hình thực tế của địa phương đã nâng cao hiệu quả chỉ đạo, điều hành trong quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện. 2.3.3 Thực trạng xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch trên địa bàn huyện Hoài Nhơn Công tác quy hoạch và kế hoạch của huyện Hoài Nhơn đã được quan tâm chỉ đạo thực hiện, các phương án quy hoạch đã bám sát quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội Chính phủ phê duyệt. Quy 15
hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội đến năm 2020 của huyện, phù hợp với tình hình điều kiện tự nhiên và nguồn lực của địa phương; làm căn cứ để xây dựng kế hoạch đầu tư phát triển, đồng thời làm căn cứ huy động vốn đầu tư của các thành phần kinh tế. Tuy nhiên vẫn còn một vài hạn chế như đầu tư còn dàn trải, chưa trọng tâm, trọng điểm, việc xác định các công trình trọng điểm cấp thiết để ưu tiên đầu tư đáp ứng việc kích cầu phát triển kinh tế xã hội của huyện chưa đạt mục đích. 2.3.4. Thực trạng công tác đánh giá, giám sát đầu tư công trên đia bàn huyện Hoài Nhơn Công tác giám sát, đánh giá đầu tư trên địa bàn huyện được UBND huyện quan tâm chỉ đạo thực hiện theo Nghị định số 113/2009/NĐ-CP của Chính phủ về giám sát và đánh giá đầu tư, Chủ tịch UBND huyện yêu cầu các ngành, UBND các xã, các chủ đầu tư thực hiện nghiêm túc các quy định của Nhà nước trong công tác giám sát đầu tư, thường xuyên đôn đốc, nên công tác giám sát, đánh giá đầu tư trên địa bàn đã có chuyển biến tích cực. Các dự án được các chủ đầu tư thường xuyên theo dõi, cập nhật tình hình thực hiện; hàng quý, 6 tháng và năm báo cáo kết quả thực hiện. Tuy nhiên, chất lượng công tác giám sát, đánh giá đầu tư trên địa bàn vẫn còn những hạn chế, báo cáo định kỳ chưa được các cấp, các ngành, các chủ đầu tư thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, kịp thời, nội dung một số báo cáo còn thiếu thông tin theo quy định. 2.3.5. Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động đầu tư công trên đia bàn huyện Hoài Nhơn Nhìn chung công tác thanh tra kiểm tra được các cấp quan tâm nên đã có nhiều chuyển biến Qua kết luận của thanh tra và kết quả các cuộc kiểm tra, các cấp, các ngành đã kịp thời tham mưu cho Chủ tịch UBND huyện có biện pháp khắc phục và chỉ đạo cụ thể đối với các chủ đầu tư, nên tiến độ thực hiện các dự án đã có chuyển 16
biến, tiến độ giải ngân đã cơ bản đáp ứng yêu cầu và số dư tạm ứng ở các dự án đã giảm; các sai phạm đã được khắc phục; các chủ đầu tư đã chấp hành nghiêm túc kết luận của thanh tra và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ. 2.4.1. Những kết quả đạt được trong quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn Thứ nhất, với số vốn được trung ương giao từ năm 2012-2016 và các nguồn vốn khác, huyện đã sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, góp phần thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu như: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế của huyện theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp - dịch vụ, giảm dần tỷ trọng ngành nông nghiệp; tạo điều kiện đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, đảm bảo ổn định quốc phòng - an ninh. Thứ hai, từ năm 2012 đến nay các dự án, công trình được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn huyện đã đem lại hiệu quả thiết thực trong việc đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, xóa đói giảm nghèo bền vững, từng bước cải thiện nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân trong vùng hưởng lợi dự án. Thứ ba, trong quá trình quả lý đầu tư công trên địa bàn huyện, UBND huyện Hoài Nhơn luôn tuân thủ đúng các quy định chung của cả nước về đầu tư công. 2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân trong quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn 2.4.2.1. Hạn chế trong công tác quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn Thứ nhất, Bộ máy quản lý đầu tư công chưa hiệu quả. Thứ hai, Công tác quy hoạch của huyện hiện nay chưa theo kịp với yêu cầu phát triển bền vững. 17
Thứ ba, quản lý và giám sát đầu tư còn yếu kém làm thất thoát vốn đầu tư và chưa đảm bảo chất lượng và hiệu quả công trình như dự kiến; phân cấp quyết định và sử dụng vốn đầu tư chưa kèm với giám sát, kiểm soát chất lượng và hiệu quả đầu tư. Thứ tư, công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán chưa thường xuyên, liên tục, công tác giám sát, đánh giá đầu tư chưa được coi trọng. Công tác giám sát nội bộ hiệu quả thấp. Thứ năm, công tác quy hoạch chưa đáp ứng được yêu cầu xuất phát từ nguyên nhân các phòng ban, cơ quan chưa tập trung lập và hoàn thành các quy hoạch ngành, lãnh thổ, khu vực và quy hoạch chi tiết. Thứ sáu, hệ thống pháp luật về quản lý đầu tư công chưa hoàn thiện. 2.4.2.2. Nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý đầu tư công trên địa bàn huyện Hoài Nhơn. Thứ nhất, tình trạng thiếu trách nhiệm, không sâu sát thực tế, chỉ quan tâm đến lợi ích cục bộ, lợi ích nhóm, bệnh thành tích theo nhiệm kỳ, thiếu tuân thủ các quy định về chuẩn bị đầu tư, thẩm quyền quyết định đầu tư, vi phạm quy hoạch đã được phê duyệt… là những nguyên nhân dẫn đến những quyết định đầu tư chưa đúng. Thứ hai, tình trạng vi phạm trong quản lý nhà nước đối với đầu tư công vẫn còn là do nguyên nhân kiểm tra, thanh tra, kiểm toán thiếu thường xuyên và đội ngũ thanh tra, kiểm tra, kiểm sát không đủ về số lượng và chất lượng. Thứ ba, do đầu tư phân tán, vốn ưu tiên được phân bổ vào quá nhiều dự án; các dự án thường bị thiếu vốn và kéo dài tiến độ, làm tăng chi phí đầu tư và chậm đưa công trình vào sử dụng Thứ tư, tư duy ỷ lại vào đầu tư của ngân sách nhà nước còn nặng nề. 18