intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 16 phần 2

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:49

Thêm vào BST
Báo xấu
76
lượt xem 7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong khi luận cương cao học Gymnasium cho rằng tôn giáo có mục tiêu xã hội hàng đầu là khuyến khích sự đoàn kết, ở đây Marx xem xét chức năng xã hội của tôn giáo theo các quan điểm chính trị và kinh tế nổi bật/bảo tồn tương đương. Hơn nữa, ông đưa ra một phân tích về các chức năng lý tưởng của tôn giáo

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 16 phần 2

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 100 101 ph-¨ng-ghen VÊn ®Ò qu©n sù ë phæ vµ ®¶ng c«ng nh©n ®øc. - III ®éng. ® èi víi c«ng nh©n. VËy th× ë phÝa nµo c«ng nh©n cã thÓ ®ßi ®­îc nh÷ng nh­îng bé lín nhÊt? Ng­îc l¹i, giai cÊp t­ s¶n kh«ng cã mét nhiÖm vô lÞch sö nµo kh¸c ngoµi viÖc duy nhÊt lµ lµm t¨ng vÒ mäi mÆt nh÷ng lùc §èi víi ®¶ng ph¶n ®éng, b¶n th©n sù tån t¹i cña c¸c nhµ t­ l­îng s¶n xuÊt khæng lå ®· nãi tíi trªn ®©y vµ nh÷ng ph­¬ng s¶n vµ c«ng nh©n còng ®· lµ c¸i gai tr­íc m¾t. Søc m¹nh cña tiÖn trao ®æi cña x· héi hiÖn ®¹i, vµ n©ng chóng lªn ®Õn møc cao ®¶ng Êy tuú thuéc vµo viÖc: sù ph¸t triÓn cña x· héi hiÖn ®¹i cã nhÊt; dïng nh÷ng héi tÝn dông cña m×nh ®Ó n¾m lÊy c¶ nh÷ng t­ sÏ t¹m ngõng l¹i mét lÇn n÷a, hay Ýt ra th× còng bÞ chËm l¹i, hay liÖu s¶n xuÊt do nh÷ng thêi kú tr­íc ®©y ®Ó l¹i, cô thÓ lµ së h÷u kh«ng. NÕu kh«ng tÊt c¶ c¸c giai cÊp h÷u s¶n ®Òu sÏ dÇn dÇn ruéng ®Êt; nhê nh÷ng c«ng cô lao ®éng hiÖn ®¹i, ph¸t triÓn tÊt biÕn thµnh c¸c nhµ t­ b¶n, tÊt c¶ c¸c giai cÊp bÞ ¸p bøc - thµnh c¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt; thñ tiªu tÊt c¶ nh÷ng tµn d­ cña nÒn s¶n nh÷ng ng­êi v« s¶n, vµ cïng víi ®iÒu ®ã th× tù nã, ®¶ng ph¶n xuÊt phong kiÕn vµ c¸c quan hÖ phong kiÕn, vµ b»ng c¸ch ®ã ®­a ®éng còng sÏ kh«ng cßn n÷a. DÜ nhiªn lµ ®¶ng ph¶n ®éng - nÕu toµn thÓ x· héi tíi chç chØ cßn sù ®èi kh¸ng thuÇn tuý gi÷a giai nã nhÊt qu¸n - cè thñ tiªu giai cÊp v« s¶n, nh­ng kh«ng ph¶i cÊp c¸c nhµ t­ b¶n vµ giai cÊp c«ng nh©n kh«ng cã cña. C¸c m©u b»ng con ®­êng tiÕn tíi sù liªn hîp cña giai cÊp ®ã, mµ b»ng con thuÉn giai cÊp vµ x· héi gi¶n ®¬n hãa ®i bao nhiªu th× søc m¹nh ®­êng quay trë l¹i phÝa sau, biÕn nh÷ng ng­êi v« s¶n hiÖn ®¹i cña giai cÊp t­ s¶n lín lªn bÊy nhiªu, nh­ng søc m¹nh cña giai trë thµnh nh÷ng thî b¹n ph­êng héi vµ thµnh nh÷ng n«ng n« cÊp v« s¶n, ý thøc giai cÊp cña nã vµ n¨ng lùc chiÕn th¾ng cña nã hoÆc n«ng d©n phô thuéc, nöa n«ng n« [bäuerliche Hintersassen]. còng t¨ng lªn víi mét møc ®é cßn nhiÒu h¬n thÕ n÷a; chØ do sù LiÖu sù chuyÓn hãa Êy cã lµm võa lßng nh÷ng ng­êi v« s¶n t¨ng lªn ®ã cña søc m¹nh cña giai cÊp t­ s¶n, giai cÊp v« s¶n chóng ta kh«ng? LiÖu hä cã muèn mét lÇn n÷a quay trë l¹i d­íi míi dÇn dÇn trë thµnh sè ®«ng, thµnh sè ®«ng chiÕm ­u thÕ sù b¶o trî ®Çy t×nh cha con cña ng­êi thî c¶ ph­êng héi hay cña trong nhµ n­íc, nh­ ®iÒu ®ã ®· diÔn ra ë Anh nh­ng hoµn toµn «ng chñ nh©n tõ", nÕu mét c¸i g× gièng nh­ thÕ cã thÓ x¶y ra? LÏ cßn ch­a diÔn ra ë §øc, n¬i mµ ë n«ng th«n th× tÊt c¶ c¸c lo¹i tÊt nhiªn lµ kh«ng! Bëi v× chÝnh viÖc t¸ch giai cÊp c«ng nh©n ra n«ng d©n, vµ ë thµnh thÞ th× c¸c tiÓu chñ, tiÓu th­¬ng v.v., vÉn khái mäi së h÷u gi¶ t­ëng vµ khái mäi ®Æc quyÒn gi¶ t­ëng tr­íc cßn chiÕm ­u thÕ so víi giai cÊp v« s¶n. ®©y, viÖc x¸c lËp mét sù ®èi kh¸ng kh«ng che ®Ëy gi÷a t­ b¶n vµ lao ®éng, ®· khiÕn cho nãi chung mét giai cÊp c«ng nh©n ®«ng ®¶o Do ®ã, mçi th¾ng lîi cña thÕ lùc ph¶n ®éng ®Òu k×m h·m sù thèng nhÊt cã nh÷ng lîi Ých chung, mét phong trµo c«ng nh©n, ph¸t triÓn x· héi vµ nhÊt ®Þnh sÏ ®Èy xa thêi gian th¾ng lîi cña mét ®¶ng c«ng nh©n, cã thÓ tån t¹i ®­îc. H¬n n÷a, mét b­íc ngoÆt c«ng nh©n. Tr¸i l¹i, mçi th¾ng lîi cña giai cÊp t­ s¶n ®èi víi thÕ quay trë l¹i ®»ng sau nh­ thÕ cña lÞch sö lµ hoµn toµn kh«ng thÓ lùc ph¶n ®éng trong chõng mùc nµo ®ã ®ång thêi còng lµ th¾ng lîi x¶y ra ®­îc. C¸c m¸y h¬i n­íc, nh÷ng m¸y xe sîi vµ dÖt v¶i c¬ cña c«ng nh©n, nã gãp phÇn vµo viÖc lËt ®æ hoµn toµn sù thèng trÞ khÝ, nh÷ng m¸y cµy vµ nh÷ng chiÕc bóa ho¹t ®éng b»ng h¬i n­íc, cña c¸c nhµ t­ b¶n, ®Èy thêi gian c«ng nh©n chiÕn th¾ng giai cÊp ®­êng s¾t vµ ®iÖn tÝn, nh÷ng m¸y ®Ëp hiÖn ®¹i ch¹y b»ng h¬i t­ s¶n tíi gÇn h¬n. n­íc, lµm cho kh«ng thÓ cã mét sù vËn ®éng thôt lïi v« lý nh­ thÕ vÒ phÝa sau; ng­îc l¹i, chóng ®ang thñ tiªu dÇn dÇn vµ Chóng ta h·y so s¸nh hoµn c¶nh cña ®¶ng c«ng nh©n §øc n¨m kh«ng th­¬ng xãt tÊt c¶ mäi tµn d­ cña c¸c quan hÖ phong kiÕn 1848 vµ hiÖn nay. ë §øc h·y cßn cã ®ñ nh÷ng cùu chiÕn sÜ tr­íc vµ ph­êng héi, vµ chóng sÏ hîp nhÊt tÊt c¶ nh÷ng m©u thuÉn x· n¨m 1848 ®· tham gia vµo nh÷ng b­íc ®Çu tiªn thµnh lËp ®¶ng héi nhá nhÆt do thêi kú tr­íc ®©y ®Ó l¹i thµnh mét ®èi kh¸ng c«ng nh©n §øc, vµ sau c¸ch m¹ng ®· gióp vµo c«ng cuéc x©y dùng duy nhÊt, cã tÝnh chÊt lÞch sö toµn thÕ giíi, gi÷a t­ b¶n vµ lao
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 102 103 ph-¨ng-ghen VÊn ®Ò qu©n sù ë phæ vµ ®¶ng c«ng nh©n ®øc. - III ® ¶ng, chõng nµo nh÷ng ®iÒu kiÖn håi bÊy giê cßn cho phÐp lµm kh«ng thay ®æi: nh÷ng nh­îng bé ®ã ®¹t ®­îc mµ kh«ng cã mét sù c«ng viÖc Êy. TÊt c¶ bän hä ®Òu biÕt r»ng ph¶i tèn bao nhiªu c«ng phôc vô nµo cña c«ng nh©n ®Ó ®¸p l¹i; vµ ®iÒu ®ã lµ chÝnh ®¸ng, søc - ngay c¶ trong nh÷ng thêi kú vò b·o Êy - ®Ó t¹o ra ®­îc mét bëi v× khi huû ho¹i sù tån t¹i cña giai cÊp t­ s¶n bän ph¶n ®éng phong trµo c«ng nh©n, ®Ó duy tr× sù ph¸t triÓn cña nã, ®Ó g¹t bá ®· ®¹t ®­îc môc ®Ých cña chóng råi, cßn c«ng nh©n th× kh«ng ph¶i c¶m ¬n chóng, v¶ l¹i hä còng kh«ng thÓ bao giê c¸m ¬n chóng. nh÷ng thµnh phÇn ph­êng héi - ph¶n ®éng, vµ hä biÕt râ lµ mÊy n¨m sau, tÊt c¶ nh÷ng c«ng viÖc Êy ®· l¹i l¾ng xuèng trë l¹i nh­ Nh­ng giê ®©y cßn cã mét lo¹i ph¶n ®éng kh¸c n÷a, rÊt thµnh thÕ nµo. NÕu nh­ giê ®©y phong trµo c«ng nh©n l¹i n¶y sinh cã thÓ c«ng trong thêi gian gÇn ®©y vµ rÊt thÞnh hµnh ë mét sè ng­êi nãi lµ tù nã, th× ®iÒu ®ã do ®©u? Do chç tõ n¨m 1848, nÒn ®¹i c«ng nhÊt ®Þnh; ®ã lµ lo¹i ph¶n ®éng mµ ngµy nay ng­êi ta gäi lµ chñ nghiÖp t­ b¶n chñ nghÜa §øc, ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ch­a nghÜa B«-na-p¸c-t¬. Chñ nghÜa B«-na-p¸c-t¬ lµ mét h×nh thøc hÒ thÊy, do chç nã ®· thñ tiªu mét sè lín tiÓu chñ vµ nh÷ng thµnh nhµ n­íc tÊt yÕu ë mét n­íc mµ giai cÊp c«ng nh©n ®· ®¹t tíi mét phÇn trung gian kh¸c ®øng ë gi÷a c«ng nh©n vµ c¸c nhµ t­ b¶n, møc ph¸t triÓn cao ë thµnh phè, nh­ng ë n«ng th«n th× l¹i kÐm ®· khiÕn cho khèi ®«ng c«ng nh©n ®èi lËp trùc tiÕp víi c¸c nhµ t­ tiÓu n«ng vÒ sè l­îng, - ®· bÞ giai cÊp c¸c nhµ t­ b¶n, giai cÊp tiÓu b¶n, nãi tãm l¹i - ®· t¹o ra mét giai cÊp v« s¶n ®«ng ®¶o ë n¬i t­ s¶n vµ qu©n ®éi ®¸nh b¹i trong mét cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng tr­íc ®©y giai cÊp nµy hoÆc gi¶ cßn ch­a tån t¹i, hoÆc gi¶ cùc kú Ýt lín. ë Ph¸p, khi c«ng nh©n Pa-ri bÞ ®¸nh b¹i trong trËn chiÕn ®Êu ái. Nhê sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®ã, ®¶ng c«ng nh©n vµ phong lín th¸ng S¸u 1848 th× ®ång thêi c¶ giai cÊp t­ s¶n còng hoµn trµo c«ng nh©n ®· trë thµnh mét tÊt yÕu. toµn kiÖt søc do cuéc chiÕn th¾ng Êy. Nã ®· ý thøc ®­îc r»ng nã sÏ kh«ng thÓ chÞu ®­îc mét cuéc chiÕn th¾ng nh­ thÕ lÇn thø hai. §iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ sÏ kh«ng thÓ cã nh÷ng lóc mµ bän Trªn danh nghÜa nã vÉn thèng trÞ, nh­ng ®· qu¸ yÕu ®Ó thèng trÞ. ph¶n ®éng coi viÖc nh­îng bé c«ng nh©n lµ cã lîi. Nh­ng nh÷ng Qu©n ®éi, - nh÷ng ng­êi chiÕn th¾ng thËt sù, - ®· v­¬n lªn hµng sù nh­îng bé ®ã bao giê còng thuéc mét lo¹i hoµn toµn ®Æc biÖt. ®Çu, ®­a vµo c¸i giai cÊp mµ nã ®­îc tuyÓn mé ra chñ yÕu lµ tõ Chóng kh«ng bao giê mang tÝnh chÊt chÝnh trÞ. ThÕ lùc ph¶n ®ã, tøc lµ dùa vµo nh÷ng ng­êi tiÓu n«ng muèn ®­îc yªn æn tr­íc ®éng quan liªu - phong kiÕn sÏ kh«ng më réng quyÒn bÇu cö, sÏ nh÷ng kÎ næi lo¹n ë thµnh phè. LÏ dÜ nhiªn h×nh thøc cña sù kh«ng trao quyÒn tù do b¸o chÝ, lËp héi vµ héi häp, sÏ kh«ng h¹n thèng trÞ Êy lµ chÕ ®é ®éc tµi qu©n sù, thñ lÜnh tù nhiªn cña nã lµ chÕ quyÒn lùc cña giíi quan liªu. Nh÷ng sù nh­îng bé mµ nã kÎ thõa kÕ bÈm sinh cña chÕ ®é Êy, Lu-i B«-na-p¸c-t¬. thùc hiÖn bao giê còng trùc tiÕp nh»m chèng l¹i giai cÊp t­ s¶n, vµ nh÷ng nh­îng bé Êy lµ thuéc lo¹i kh«ng lµm t¨ng mét chót Th¸i ®é cña chñ nghÜa B«-na-p¸c-t¬ ®èi víi c«ng nh©n còng nµo lùc l­îng chÝnh trÞ cña c«ng nh©n. VÝ dô, ë Anh ng­îc l¹i víi nh­ ®èi víi c¸c nhµ t­ b¶n, cã ®Æc ®iÓm lµ nã ng¨n c¶n kh«ng ý chÝ cña c¸c chñ x­ëng, ng­êi ta ®· ban hµnh ®¹o luËt vÒ ngµy ®Ó cho hai giai cÊp Êy ®¸nh ®Êm lÉn nhau. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ lµm viÖc 10 giê cho c«ng nh©n c«ng x­ëng. VÝ dô, ë Phæ, ng­êi ta nã b¶o vÖ giai cÊp t­ s¶n khái nh÷ng cuéc tÊn c«ng b»ng b¹o sÏ cã thÓ ®ßi chÝnh phñ thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c nh÷ng quy lùc cña c«ng nh©n, khuyÕn khÝch nh÷ng cuéc ®ông ®é nhá, hoµ ®Þnh vÒ ®é dµi cña thêi gian lao ®éng trong c¸c c«ng x­ëng - b×nh, gi÷a hai giai cÊp Êy, cßn l¹i th× nã t­íc hÕt mäi dÊu hiÖu nh÷ng quy ®Þnh nµy hiÖn nay chØ tån t¹i ë trªn giÊy, - tiÕp n÷a, quyÒn lùc chÝnh trÞ ë c¶ giai cÊp nµy lÉn ë giai cÊp kia. Kh«ng sÏ cã thÓ ®ßi quyÒn lËp héi cho c«ng nh©n 8 2 v.v., vµ cã thÓ lµ cã quyÒn lËp héi, kh«ng cã quyÒn héi häp, còng kh«ng cã quyÒn tù sÏ ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã. Nh­ng dÇu cho thÕ lùc ph¶n ®éng cã thùc do b¸o chÝ; quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng th× n»m d­íi mét ¸ch quan hiÖn nh÷ng nh­îng bé nh­ thÕ nµo ch¨ng n÷a, th× mét ®iÒu vÉn
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 104 105 ph-¨ng-ghen VÊn ®Ò qu©n sù ë phæ vµ ®¶ng c«ng nh©n ®øc. - III l iªu khiÕn cho nh÷ng cuéc bÇu cö chèng ®èi hÇu nh­ kh«ng thÓ chÝnh phñ cã tËp trung vµo trong tay m×nh toµn bé quyÒn lùc hiÖn thùc hiÖn ®­îc; mét sù thao tóng cña c¶nh s¸t tõ tr­íc ®Õn nay thùc hay kh«ng, hay lµ nã ph¶i ph©n chia quyÒn lùc ®ã víi nghÞ ch­a tõng cã ngay c¶ ë n­íc Ph¸p c¶nh s¸t. §ång thêi, mét bé viÖn. ThËt vËy, lÏ nµo chÝnh phñ l¹i sö dông tÊt c¶ mäi thñ ®o¹n phËn trong giai cÊp t­ s¶n còng nh­ trong c«ng nh©n ®· bÞ trùc nh»m t­íc quyÒn lùc cña giai cÊp t­ s¶n chØ ®Ó råi sau ®ã ®em tiÕp mua chuéc; bän t­ s¶n bÞ mua chuéc b»ng nh÷ng sù bÞp bîm quyÒn lùc Êy biÕu cho giai cÊp v« s¶n! khæng lå vÒ tÝn dông, nhê ®ã mµ tiÒn cña c¸c nhµ t­ b¶n nhá chui Giai cÊp quý téc phong kiÕn vµ giíi quan liªu cã thÓ gi÷ ®­îc vµo tói c¸c nhµ t­ b¶n lín; c«ng nh©n th× bÞ mua chuéc b»ng c¸c quyÒn lùc thùc tÕ cña chóng ë Phæ mµ kh«ng cÇn ®Õn sù ®¹i diÖn c«ng tr×nh x©y dùng khæng lå cña nhµ n­íc, c¸c c«ng tr×nh nµy tËp cña nghÞ viÖn. §Þa vÞ cæ truyÒn cña chóng trong triÒu ®×nh, trong trung vµo c¸c thµnh phè lín, bªn c¹nh giai cÊp v« s¶n tù nhiªn vµ qu©n ®éi, trong quan tr­êng ®¶m b¶o cho chóng quyÒn lùc Êy. ®éc lËp, mét giai cÊp v« s¶n nh©n t¹o, g¾n víi ®Õ chÕ, phô thuéc ThËm chÝ chóng còng ch¼ng cÇn mong muèn mét sù ®¹i diÖn ®Æc vµo chÝnh phñ. Cuèi cïng, ng­êi ta phØnh nÞnh lßng tù hµo d©n téc biÖt, bëi v× nh÷ng viÖn gåm quý téc vµ quan l¹i, cã d­íi thêi b»ng nh÷ng cuéc chiÕn tranh anh hïng - gi¶ t­ëng, nh­ng bao giê Man-toi-phen, ngµy nay dï sao còng kh«ng thÓ tån t¹i l©u ë Phæ. còng ®­îc tiÕn hµnh víi sù cho phÐp tèi cao cña ch©u ¢u, nh»m V× vËy chóng còng muèn tèng cæ toµn bé hÖ thèng c¸c viÖn ®i cho chèng l¹i con vËt hy sinh chung vµo lóc ®ã, h¬n n÷a chØ víi ®iÒu r¶nh. kiÖn lµ th¾ng lîi ph¶i ®­îc ®¶m b¶o tr­íc. §èi víi c«ng nh©n còng nh­ ®èi víi giai cÊp t­ s¶n, ®iÒu cao Ng­îc l¹i chØ cã th«ng qua chÕ ®é ®¹i diÖn ë nghÞ viÖn th× giai nhÊt cã thÓ ®¹t ®­îc d­íi mét chÝnh phñ nh­ vËy lµ hä t¹m nghØ cÊp t­ s¶n vµ c«ng nh©n míi cã thÓ sö dông ®­îc chÝnh quyÒn mét c¸ch thùc sù cã tæ chøc; vµ chÕ ®é ®¹i diÖn ë nghÞ viÖn nµy chØ cã ®Êu tranh, lµ nÒn c«ng nghiÖp - khi cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi mét gi¸ trÞ nµo ®ã, khi nµo nã ®­îc ®¶m b¶o tham gia vµo viÖc kh¸c - ph¸t triÓn m¹nh mÏ, vµ do ®ã, nh÷ng yÕu tè cña mét cuéc th¶o luËn vµ quyÕt ®Þnh, nãi mét c¸ch kh¸c - nÕu nã cã thÓ n¾m ®Êu tranh míi vµ ¸c liÖt h¬n ®­îc h×nh thµnh, vµ cuéc ®Êu tranh ®­îc c¸i "ch×a kho¸ cña kÐt b¹c". Nh­ng ®ã chÝnh lµ ®iÒu mµ Bi- Êy sÏ næ ra mét khi kh«ng cßn cã nhu cÇu vÒ mét cuéc t¹m nghØ xm¸c muèn c¶n trë, nh­ b¶n th©n «ng ta ®· thó nhËn. Chóng t«i nh­ thÕ n÷a. §èi víi c«ng nh©n, sÏ lµ mét sù cùc kú ngu ngèc nÕu xin hái: ph¶i ch¨ng v× lîi Ých cña c«ng nh©n mµ ng­êi ta t­íc bá mong chê nhiÒu h¬n ë mét chÝnh phñ tån t¹i chÝnh lµ ®Ó k×m h·m toµn bé quyÒn lùc cña nghÞ viÖn nµy, c¸i nghÞ viÖn mµ b¶n th©n c«ng nh©n tr­íc giai cÊp t­ s¶n. c«ng nh©n dù ®Þnh b­íc vµo th«ng qua viÖc giµnh quyÒn ®Çu B©y giê chóng ta h·y chuyÓn sang tr­êng hîp mµ chóng ta phiÕu phæ th«ng vµ trùc tiÕp, vµ trong ®ã hä hy väng sÏ chiÕm ®a ®ang ®Æc biÖt nghiªn cøu. ThÕ lùc ph¶n ®éng ë Phæ cã thÓ dµnh sè vµo mét lóc nµo ®ã? Ph¶i ch¨ng v× lîi Ých cña hä, mµ hä ®· sö cho ®¶ng c«ng nh©n c¸i g×? dông tÊt c¶ mäi ®ßn bÈy cña sù cæ ®éng nh»m môc ®Ých b­íc vµo c¸i c¬ quan mµ rèt cuéc sÏ kh«ng cã mét uy tÝn nµo c¶? DÜ nhiªn lµ ThÕ lùc ph¶n ®éng Êy cã thÓ dµnh cho giai cÊp c«ng nh©n mét kh«ng. sù tham gia thËt sù vµo chÝnh quyÒn ch¨ng? - NhÊt quyÕt kh«ng. Nh­ng, nÕu chÝnh phñ huû bá ®¹o luËt bÇu cö hiÖn hµnh vµ Mét lµ, trong lÞch sö cËn ®¹i, c¶ ë Anh lÉn ë Ph¸p, ch­a bao giê ban bè quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng vµ trùc tiÕp th× sao? Ph¶i, n Õu! cã tr­êng hîp lµ mét chÝnh phñ ph¶n ®éng l¹i ®i lµm nh­ thÕ. Hai NÕu chÝnh phñ thùc hµnh c¸i thñ ®o¹n B«-na-p¸c-t¬ Êy vµ nÕu lµ, trong cuéc ®Êu tranh hiÖn nay ë Phæ, vÊn ®Ò chÝnh lµ liÖu c«ng nh©n t¸n thµnh viÖc ®ã th× nh­ thÕ lµ hä ®· thõa nhËn tr­íc
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 106 107 ph-¨ng-ghen VÊn ®Ò qu©n sù ë phæ vµ ®¶ng c«ng nh©n ®øc. - III cò dÉn tíi mét sù lÖ thuéc cha truyÒn con nèi cña ng­êi c«ng nh©n c¸i quyÒn cña chÝnh phñ ®­îc thñ tiªu quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng n«ng nghiÖp hay cña ng­êi cè n«ng [Hä usler] vµo "«ng chñ nh©n vµ trùc tiÕp mét lÇn n÷a b»ng c¸ch ban bè mét s¾c lÖnh míi, khi nµo nã thÊy cÇn. Lóc Êy, tÊt c¶ c¸i quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng vµ tõ" cña hä, cña sù lÖ thuéc g©y khã kh¨n rÊt nhiÒu cho viÖc giai trùc tiÕp Êy sÏ cã gi¸ trÞ g×? cÊp v« s¶n n«ng nghiÖp gia nhËp phong trµo cña c«ng nh©n thµnh thÞ. C¸c môc s­, sù ®Çn ®én ®i mét c¸ch cã hÖ thèng cña n«ng N Õu chÝnh phñ ban bè quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng vµ trùc tiÕp th«n, sù gi¶ng d¹y tåi tÖ cña nhµ tr­êng, sù biÖt lËp cña con ng­êi th× nã sÏ h¹n chÕ quyÒn Êy b»ng nh÷ng ®iÒu kho¶n b¶o l­u ta ®èi víi thÕ giíi bªn ngoµi hoµn thµnh nèt nh÷ng viÖc cßn l¹i. khiÕn cho quyÒn Êy kh«ng cßn lµ quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng vµ Giai cÊp v« s¶n n«ng nghiÖp lµ bé phËn giai cÊp c«ng nh©n hiÓu trùc tiÕp n÷a. nh÷ng lîi Ých cña b¶n th©n hä, vÞ trÝ x· héi cña b¶n th©n hä mét Cßn vÒ b¶n th©n quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng vµ trùc tiÕp th× chØ c¸ch khã kh¨n nhÊt vµ sau tÊt c¶ nh÷ng bé phËn kh¸c; nãi mét cÇn ®i ®Õn Ph¸p lµ cã thÓ thÊy râ r»ng víi c¸i quyÒn Êy ng­êi ta cã c¸ch kh¸c, ®ã lµ bé phËn vÉn cßn lµ c«ng cô v« ý thøc l©u nhÊt thÓ tiÕn hµnh nh÷ng cuéc bÇu cö v« h¹i nh­ thÕ nµo khi cã mét trong tay giai cÊp cã ®Æc quyÒn ®ang bãc lét nã. Giai cÊp nµy lµ d©n c­ n«ng th«n ®Çn ®én ®«ng ®¶o, mét chÕ ®é quan liªu ®­îc tæ giai cÊp nµo vËy? ë §øc, ®ã kh«ng ph¶i lµ giai cÊp t­ s¶n, mµ lµ chøc tèt, mét giíi b¸o chÝ ®· ®­îc rÌn tèt, c¸c hiÖp héi bÞ c¶nh s¸t giai cÊp quý téc phong kiÕn. N h­ng ngay c¶ ë Ph¸p, n¬i hÇu nh­ ¸p chÕ ®ñ møc, vµ hoµn toµn kh«ng cã nh÷ng cuéc héi häp chÝnh chØ cã nh÷ng n«ng d©n tù do, cã ruéng ®Êt, n¬i mµ bän quý téc trÞ nµo c¶. QuyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng vµ trùc tiÕp cã ®­a ®­îc phong kiÕn tõ l©u ®· bÞ t­íc ®o¹t mäi quyÒn lùc chÝnh trÞ th× nhiÒu ®¹i biÓu c«ng nh©n vµo nghÞ viÖn Ph¸p kh«ng? Mµ so víi quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng còng kh«ng ®­a c«ng nh©n vµo nghÞ giai cÊp v« s¶n §øc th× giai cÊp v« s¶n Ph¸p cã ­u ®iÓm lµ nã tËp viÖn mµ ng­îc l¹i hÇu nh­ ®· hoµn toµn lo¹i trõ hä ra khái nghÞ trung h¬n nhiÒu vµ cã mét kinh nghiÖm ®Êu tranh vµ tæ chøc l©u viÖn. VËy th× ë §øc, n¬i mµ bän quý téc phong kiÕn vÉn cßn lµ mét dµi h¬n. thÕ lùc x· héi vµ chÝnh trÞ thùc sù vµ n¬i mµ cø hai c«ng nh©n n«ng nghiÖp th× míi cã mét c«ng nh©n c«ng nghiÖp, kÕt qu¶ cña ë ® ©y cßn n¶y sinh mét vÊn ®Ò kh¸c. ë §øc d©n c­ n«ng d©n nhiÒu gÊp ®«i d©n c­ thµnh thÞ, nghÜa lµ ë §øc 2/3 d©n c­ sèng quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng sÏ ra sao? ë §øc, cuéc ®Êu tranh chèng vÒ n«ng nghiÖp vµ 1/3 vÒ c«ng nghiÖp. Vµ v× ë §øc chÕ ®é ®¹i thÕ lùc ph¶n ®éng phong kiÕn vµ quan liªu - v× ë n­íc ta c¶ hai thÕ chiÕm h÷u ruéng ®Êt lµ quy t¾c, cßn ng­êi tiÓu n«ng cã mét lùc nµy giê ®©y kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau - ®ång nghÜa víi cuéc ®Êu m¶nh ruéng nhá lµ ngo¹i lÖ, nªn nãi mét c¸ch kh¸c, ®iÒu ®ã cã tranh ®Ó gi¶i phãng giai cÊp v« s¶n n«ng th«n vÒ tinh thÇn vµ nghÜa lµ nÕu 1/3 c«ng nh©n n»m d­íi sù chØ huy cña c¸c nhµ t­ chÝnh trÞ, vµ chõng nµo giai cÊp v« s¶n n«ng th«n cßn ch­a bÞ l«i b¶n th× 2/3 n»m d­íi sù chØ huy cña c¸c l·nh chóa phong kiÕn. cuèn vµo phong trµo th× chõng Êy giai cÊp v« s¶n thµnh thÞ ë §øc Mong r»ng nh÷ng ng­êi nµo còng ®¶ kÝch c¸c nhµ t­ b¶n, nh­ng kh«ng thÓ ®¹t ®­îc vµ sÏ kh«ng ®¹t ®­îc mét chót thµnh tùu nµo kh«ng cã lÊy mét lêi giËn d÷ nhá nµo chèng bän phong kiÕn, sÏ hÕt, chõng Êy quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng vµ trùc tiÕp vÉn kh«ng ph¶i lµ mét vò khÝ mµ lµ mét c¸i bÉy ® èi víi giai cÊp v« s¶n. hiÓu râ ®iÒu Êy. ë §øc bän phong kiÕn bãc lét mét sè l­îng c«ng nh©n nhiÒu gÊp ®«i so víi sè l­îng c«ng nh©n bÞ giai cÊp t­ s¶n Cã thÓ lµ sù gi¶i thÝch rÊt th¼ng th¾n, nh­ng cÇn thiÕt nµy bãc lét; ë §øc chóng còng lµ kÎ thï trùc tiÕp cña c«ng nh©n gièng sÏ cæ vò bän phong kiÕn ®Êu tranh cho quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng nh­ c¸c nhµ t­ b¶n. Nh­ng thÕ vÉn ch­a ph¶i lµ hÕt. Sù tiÕn vµ trùc tiÕp. NÕu thÕ th× cµng tèt. hµnh kinh doanh theo lèi gia tr­ëng trªn c¸c l·nh ®Þa phong kiÕn
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 108 109 ph-¨ng-ghen VÊn ®Ò qu©n sù ë phæ vµ ®¶ng c«ng nh©n ®øc. - III Hay cã thÓ lµ chÝnh phñ sÏ h¹n chÕ (nÕu trong t×nh h×nh hiÖn cho giai cÊp v« s¶n §øc mét vµi nh­îng bé chÝnh trÞ gi¶ ®Ó nhö hä nay nãi chung cßn cã c¸i g× ®ã ®Ó h¹n chÕ), b¸o chÝ, quyÒn lËp héi, th× lóc ®ã chóng ta hy väng r»ng giai cÊp v« s¶n §øc sÏ tr¶ lêi nã b»ng nh÷ng lêi kiªu h·nh trong "bµi ca vÒ Hin-®¬-bran-®¬" cæ83 . quyÒn héi häp cña phe t­ s¶n ®èi lËp chØ lµ ®Ó cã mét tÆng phÈm cho c«ng nh©n d­íi h×nh thøc tù do b¸o chÝ, quyÒn tù do lËp héi vµ Mit gªru scal man geba inf©han ort wudar orte, héi häp? ThËt vËy, phong trµo c«ng nh©n ®· ch¼ng diÔn ra mét "Chóng ta sÏ tiÕp nhËn tÆng vËt cña ng­êi víi ngän gi¸o trong tay, mòi gi¸o c¸ch yªn tÜnh vµ kh«ng bÞ trë ng¹i ®ã sao? chÜa vÒ phÝa tr­íc". ChÝnh thùc chÊt vÊn ®Ò lµ ë chç ®ã. ChÝnh phñ biÕt vµ giai cÊp V Ò nh÷ng sù nh­îng bé x· héi mµ thÕ lùc ph¶n ®éng cã thÓ t­ s¶n còng biÕt r»ng toµn bé phong trµo c«ng nh©n §øc hiÖn nay thùc hiÖn ®èi víi c«ng nh©n, - rót ng¾n ngµy lao ®éng trong c¸c chØ cã thÓ dung thø ®­îc, chØ tån t¹i, chõng nµo chÝnh phñ cßn c«ng x­ëng, thi hµnh ®¹o luËt c«ng x­ëng, quyÒn liªn kÕt mét muèn ®iÒu ®ã. Chõng nµo sù tån t¹i cña phong trµo Êy, vµ sù lín c¸ch tèt h¬n, - th× kinh nghiÖm tÊt c¶ c¸c n­íc ®Òu chøng minh m¹nh lªn cña mét kÎ thï míi, ®éc lËp cña phe t­ s¶n ®èi lËp cßn r»ng bän ph¶n ®éng ®­a ra nh÷ng ®Ò nghÞ ®ã mµ c«ng nh©n kh«ng cã lîi cho chÝnh phñ th× chõng ®ã chÝnh phñ cßn chÞu ®ùng phong cÇn ph¶i bá ra cho chóng dï chØ mét c¸i g× ®ã th«i ®Ó ®æi l¹i c¶. ThÕ lùc ph¶n ®éng cÇn ®Õn c«ng nh©n, cßn c«ng nh©n th× hoµn trµo Êy. Nh­ng kÓ tõ lóc phong trµo Êy biÕn c«ng nh©n thµnh mét toµn kh«ng cÇn ®Õn thÕ lùc ph¶n ®éng. Do ®ã, chõng nµo c«ng lùc l­îng ®éc lËp, do ®ã mµ trë thµnh nguy hiÓm cho chÝnh phñ th× nh©n cßn kiªn tr× nh÷ng yªu s¸ch Êy trong c«ng t¸c cæ ®éng ®éc t×nh h×nh Êy lËp tøc chÊm døt. Mong r»ng nh÷ng biÖn ph¸p mµ lËp cña chÝnh hä th× hä cã thÓ hy väng r»ng sÏ ®Õn lóc c¸c phÇn tö ng­êi ta ®· dïng ®Ó chÊm døt sù cæ ®éng cña ph¸i tiÕn bé trªn b¸o ph¶n ®éng còng ®Ò ra chÝnh nh÷ng yªu s¸ch ®ã, chØ cèt ®Ó chäc tøc chÝ, trong c¸c héi vµ c¸c cuéc héi häp, sÏ lµ mét sù c¶nh c¸o tr­íc giai cÊp t­ s¶n; vµ b»ng c¸ch ®ã c«ng nh©n ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh ®èi víi c«ng nh©n. Còng nh÷ng ®¹o luËt, nh÷ng s¾c lÖnh vµ biÖn tùu nh»m chèng l¹i giai cÊp t­ s¶n mµ hoµn toµn kh«ng ph¶i c¶m ph¸p trõng ph¹t ®· ®­îc ¸p dông håi bÊy giê cã thÓ ®­îc dïng ®Ó ¬n thÕ lùc ph¶n ®éng. chèng l¹i c«ng nh©n vµo bÊt kú mét ngµy nµo vµ sÏ chÊm døt sù cæ ®éng cña hä; nh÷ng biÖn ph¸p Êy còng sÏ ®­îc ¸p dông mét khi sù Nh­ng nÕu ®¶ng c«ng nh©n kh«ng cã g× ®Ó mong ®îi ë thÕ lùc cæ ®éng Êy trë nªn nguy hiÓm. §iÒu hÕt søc quan träng lµ c«ng ph¶n ®éng ngoµi nh÷ng nh­îng bé nhá nhÆt mµ hä kh«ng cÇn nh©n ph¶i hiÓu râ vÊn ®Ò nµy, lµ hä chí sa vµo ®óng sù lÇm lÉn ph¶i cÇu xin còng nhËn ®­îc, - th× ®¶ng c«ng nh©n sÏ cã thÓ mong mµ giai cÊp t­ s¶n ®· sa vµo trong "thêi ®¹i míi", khi ng­êi ta chØ chê g× ë phe t­ s¶n ®èi lËp? chÞu ®ùng hä nh­ng hä th× l¹i coi vÞ trÝ cña m×nh ®· v÷ng vµng råi. Vµ nÕu cã ai ®ã t­ëng t­îng r»ng chÝnh phñ hiÖn nay sÏ gi¶i Chóng ta ®· thÊy r»ng giai cÊp t­ s¶n vµ giai cÊp v« s¶n ®Òu phãng b¸o chÝ, quyÒn lËp héi vµ héi häp khái nh÷ng xiÒng xÝch lµ con ®Î cña thêi kú míi, r»ng trong ho¹t ®éng x· héi cña hä c¶ hiÖn nay th× ng­êi ®ã ®óng lµ thuéc vÒ nh÷ng ng­êi kh«ng ®¸ng hai ®Òu cè xo¸ bá nh÷ng tµn d­ cña c¸i cò rÝch v« dông do thêi nãi chuyÖn víi hä n÷a. Mµ kh«ng cã tù do b¸o chÝ, quyÒn lËp héi kú tr­íc ®Ó l¹i. Qu¶ thËt lµ hä ph¶i tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu vµ héi häp th× kh«ng thÓ cã phong trµo c«ng nh©n. tranh thËt sù gi÷a hä víi nhau, nh­ng cuéc ®Êu tranh ®ã chØ cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh ®Õn cïng khi hä ®øng ®èi diÖn víi nhau, mét chäi mét. ChØ cã vøt bá nh÷ng ®å cò v« dông ®i th× "con tµu míi sÏ ChÝnh phñ hiÖn nay ë Phæ kh«ng ngu ngèc ®Õn møc tù c¾t cæ s½n sµng chiÕn ®Êu" - nh­ng chØ cã kh¸c mét ®iÒu lµ lÇn nµy cuéc m×nh. Vµ nÕu sù viÖc ®i ®Õn chç lµ thÕ lùc ph¶n ®éng ph¶i nÐm
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 110 111 ph-¨ng-ghen VÊn ®Ò qu©n sù ë phæ vµ ®¶ng c«ng nh©n ®øc. - III chiÕn ®Êu diÔn ra kh«ng ph¶i gi÷a hai con tµu, mµ lµ ë trªn cïng nÕu nã ph¶n béi l¹i lîi Ých giai cÊp cña chÝnh nã vµ nh÷ng nguyªn mét con tµu, gi÷a sÜ quan vµ thuû thñ. t¾c xuÊt ph¸t tõ nh÷ng lîi Ých ®ã, th× sao? Giai cÊp t­ s¶n kh«ng thÓ giµnh ®­îc sù thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ, Khi ®ã c«ng nh©n chØ cßn cã hai con ®­êng! kh«ng thÓ biÓu hiÖn sù thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ Êy trong mét b¶n HoÆc gi¶ ®Èy giai cÊp t­ s¶n tiÕn lªn bÊt chÊp ý muèn cña nã; hiÕn ph¸p vµ trong c¸c ®¹o luËt mµ kh«ng ®ång thêi trao vò khÝ vµ trong chõng mùc cã thÓ, buéc nã më réng quyÒn ®Çu phiÕu, vµo tay giai cÊp v« s¶n. Chèng l¹i c¸c ®¼ng cÊp cò, kh¸c nhau do ®¶m b¶o quyÒn tù do b¸o chÝ, quyÒn lËp héi vµ héi häp, vµ b»ng nguån gèc xuÊt th©n, giai cÊp t­ s¶n ph¶i ghi lªn ngän cê cña hä c¸ch ®ã t¹o ra cho giai cÊp v« s¶n nh÷ng ®iÒu kiÖn trong ®ã nã cã nh÷ng quyÒn con ng­êi; chèng l¹i chÕ ®é ph­êng héi - ph¶i ghi thÓ tù vËn ®éng vµ tæ chøc. C«ng nh©n Anh ®· lµm nh­ thÕ tõ quyÒn tù do bu«n b¸n vµ tù do nghÒ nghiÖp; chèng l¹i sù b¶o hé thêi kú cuéc c¶i c¸ch nghÞ viÖn n¨m 1832, c«ng nh©n Ph¸p - tõ quan liªu - ph¶i ghi tù do vµ tù qu¶n. Do ®ã, ®Ó cho ®­îc nhÊt cuéc C¸ch m¹ng th¸ng B¶y 1830, vµ chÝnh th«ng qua phong trµo qu¸n, hä ph¶i ®ßi quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng vµ trùc tiÕp, c¸c nµy vµ nhê phong trµo nµy, - nh÷ng môc tiªu tr­íc m¾t cña phong quyÒn tù do b¸o chÝ, lËp héi, héi häp vµ ®ßi xo¸ bá tÊt c¶ c¸c ®¹o trµo nµy chØ mang tÝnh chÊt thuÇn tuý t­ s¶n, - mµ hä ®· gãp luËt ®Æc biÖt chèng l¹i c¸c giai cÊp riªng rÏ trong d©n c­. Nh­ng phÇn xóc tiÕn sù ph¸t triÓn vµ tæ chøc cña b¶n th©n hä nhiÒu h¬n ®ã còng lµ tÊt c¶ nh÷ng g× giai cÊp v« s¶n ph¶i ®ßi ë giai cÊp t­ s¶n. Giai cÊp v« s¶n kh«ng thÓ ®ßi r»ng giai cÊp t­ s¶n th«i kh«ng lµ b»ng bÊt kú mét biÖn ph¸p nµo kh¸c. Tr­êng hîp nh­ thÕ nhÊt lµ giai cÊp t­ s¶n n÷a, nh­ng ch¾c ch¾n lµ nã cã thÓ ®ßi giai cÊp ®Þnh sÏ x¶y ra, bëi v× do thiÕu dòng c¶m vÒ chÝnh trÞ nªn ë kh¾p t­ s¶n ph¶i thùc hiÖn triÖt ®Ó c¸c nguyªn t¾c cña chÝnh giai cÊp mäi n¬i giai cÊp t­ s¶n thØnh tho¶ng l¹i tù ph¶n béi b¶n th©n nã. Êy. Nh­ng cïng víi ®iÒu ®ã giai cÊp v« s¶n còng nhËn ®­îc c¶ nh÷ng vò khÝ cÇn thiÕt cho th¾ng lîi cuèi cïng cña nã. Víi tù do HoÆc gi¶ c«ng nh©n hoµn toµn quay l­ng l¹i víi phong trµo t­ b¸o chÝ, quyÒn héi häp vµ lËp héi, giai cÊp v« s¶n giµnh ®­îc cho s¶n vµ phã mÆc giai cÊp t­ s¶n cho sè phËn cña nã. Tr­êng hîp m×nh quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng, cßn víi quyÒn ®Çu phiÕu phæ nµy ®· x¶y ra ë Anh, ë Ph¸p, vµ ë §øc sau thÊt b¹i cña phong trµo th«ng vµ trùc tiÕp, kÕt hîp víi nh÷ng thñ ®o¹n cæ ®éng nãi trªn c«ng nh©n ch©u ¢u trong nh÷ng n¨m 1848 - 1850. Nã chØ cã thÓ th× nã sÏ giµnh ®­îc tÊt c¶ nh÷ng g× cßn l¹i. diÔn ra sau nh÷ng cè g¾ng lín lao vµ nhÊt thêi v« hiÖu, sau ®ã giai cÊp cÇn ph¶i t¹m nghØ. Trong t×nh tr¹ng lµnh m¹nh cña giai Nh­ vËy, ñng hé giai cÊp t­ s¶n trong cuéc ®Êu tranh cña nã cÊp c«ng nh©n th×, tr­êng hîp nh­ thÕ kh«ng thÓ x¶y ra bëi v× chèng l¹i mäi phÇn tö ph¶n ®éng, chõng nµo giai cÊp Êy vÉn cßn ®iÒu ®ã còng gièng nh­ mét sù tù phñ nhËn hoµn toµn vÒ chÝnh trung thµnh víi chÝnh nã, l µ cã lîi cho c«ng nh©n. Trong nh÷ng trÞ, vµ mét giai cÊp xÐt vÒ b¶n chÊt lµ mét giai cÊp dòng c¶m, mét ®iÒu kiÖn ®ã, mçi mét thµnh qu¶ mµ giai cÊp t­ s¶n giµnh ®­îc giai cÊp kh«ng cã g× ®Ó mÊt vµ ph¶i cã tÊt c¶, th× kh«ng thÓ chÞu cña thÕ lùc ph¶n ®éng, xÐt cho ®Õn cïng lµ cã lîi cho giai cÊp c«ng ®ùng ®iÒu ®ã trong mét thêi gian dµi ®­îc. nh©n. C«ng nh©n §øc còng ®· hiÓu ®­îc ®iÒu ®ã theo b¶n n¨ng. Trong tÊt c¶ c¸c quèc gia ë §øc, ®©u ®©u hä còng bá phiÕu mét Ngay c¶ trong tr­êng hîp gay go nhÊt, khi do ho¶ng sî c«ng c¸ch hoµn toµn ®óng ®¾n cho c¸c øng cö viªn cÊp tiÕn nhÊt cã nh©n mµ giai cÊp t­ s¶n ph¶i nÊp ë ®»ng sau l­ng thÕ lùc ph¶n triÓn väng tróng cö. ®éng vµ ®Ó b¶o vÖ khèi c«ng nh©n nã sÏ kªu gäi ®Õn lùc l­îng cña c¸c phÇn tö thï ®Þch víi nã - th× ngay c¶ lóc ®ã ®¶ng c«ng Nh­ng nÕu giai cÊp t­ s¶n kh«ng trung thµnh víi b¶n th©n, nh©n còng kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c h¬n lµ tiÕp tôc sù cæ ®éng ®·
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 112 113 ph-¨ng-ghen VÊn ®Ò qu©n sù ë phæ vµ ®¶ng c«ng nh©n ®øc. - III ®Ó mÆc cho vÊn ®Ò qu©n sù, theo ®óng nghÜa cña nã, diÔn biÕn b Þ giai cÊp t­ s¶n ph¶n béi, sù cæ ®éng bÊt chÊp giai cÊp t­ s¶n, cho quyÒn tù do t­ s¶n, tù do b¸o chÝ, cho quyÒn lËp héi vµ héi theo tiÕn tr×nh tù nhiªn cña nã, ®ång thêi cã ý thøc r»ng vµo mét häp. Kh«ng cã nh÷ng tù do nµy th× b¶n th©n ®¶ng c«ng nh©n lóc nµo ®ã ®¶ng c«ng nh©n còng sÏ tiÕn hµnh viÖc "c¶i tæ qu©n kh«ng thÓ tù do vËn ®éng; khi ®Êu tranh cho nh÷ng quyÒn tù do ®éi" §øc cña chÝnh nã; Êy nã ®Êu tranh cho nh÷ng ®iÒu kiÖn tån t¹i cña chÝnh nã, cho ®¸p l¹i nh÷ng sù ve v·n gi¶ dèi cña bän ph¶n ®éng b»ng c©u: kh«ng khÝ mµ nã cÇn ®Ó thë. "Chóng ta sÏ tiÕp nhËn tÆng vËt cña ng­êi víi ngän gi¸o trong LÏ dÜ nhiªn lµ trong tÊt c¶ c¸c tr­êng hîp Êy ®¶ng c«ng nh©n tay, mòi gi¸o chÜa vÒ phÝa tr­íc". kh«ng chØ ®¬n thuÇn ®i theo ®u«i giai cÊp t­ s¶n, nã sÏ xuÊt hiÖn víi t­ c¸ch lµ mét ®¶ng hoµn toµn kh¸c biÖt víi giai cÊp t­ s¶n vµ ®éc lËp. Trong mäi c¬ héi nã ®Òu nh¾c nhë cho giai cÊp t­ s¶n nhí r»ng lîi Ých giai cÊp cña c«ng nh©n vµ lîi Ých giai cÊp cña c¸c nhµ t­ b¶n trùc tiÕp ®èi lËp víi nhau vµ c«ng nh©n cã ý thøc vÒ ®iÒu ®ã. §¶ng c«ng nh©n sÏ duy tr× vµ ph¸t triÓn tæ chøc riªng cña hä ®Ó ®èi lËp víi tæ chøc ®¶ng cña giai cÊp t­ s¶n, vµ chØ tiÕn hµnh th­¬ng l­îng víi tæ chøc nµy nh­ mét lùc l­îng th­¬ng l­îng víi mét lùc l­îng kh¸c. B»ng c¸ch ®ã nã sÏ ®¶m b¶o cho m×nh mét ®Þa vÞ khiÕn ng­êi ta ph¶i kÝnh träng nã, sÏ gi¶i thÝch cho c¸c c«ng nh©n vÒ lîi Ých giai cÊp cña hä vµ sÏ s½n sµng hµnh ®éng trong c¬n b·o t¸p c¸ch m¹ng s¾p tíi - nh÷ng c¬n b·o t¸p nµy giê ®©y ®ang lÆp ®i lÆp l¹i mét c¸ch còng ®Òu ®Æn nh­ c¸c cuéc khñng ho¶ng th­¬ng nghiÖp hoÆc nh÷ng c¬n b·o vµo nh÷ng ngµy xu©n ph©n vµ thu ph©n. Tõ ®ã to¸t ra mét c¸ch tù nhiªn chÝnh s¸ch cña ®¶ng c«ng nh©n trong cuéc xung ®ét vÒ biÖn ph¸p Phæ: tr­íc hÕt, duy tr× ®¶ng c«ng nh©n cã tæ chøc chõng nµo nh÷ng ®iÒu kiÖn hiÖn nay cho phÐp; trong chõng mùc cã thÓ, buéc ®¶ng tiÕn bé ph¶i tiÕn bé t hùc sù; buéc nã ph¶i lµm cho c­¬ng lÜnh cña nã trë nªn cÊp tiÕn h¬n vµ ®i theo c­¬ng lÜnh ®ã; ®¶ kÝch vµ chÕ giÔu mét c¸ch kh«ng th­¬ng xãt mäi b­íc kh«ng triÖt ®Ó vµ mçi biÓu hiÖn yÕu ®uèi cña nã;
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 114 115 Tuyªn bè göi ban biªn tËp b¸o... L u©n §«n vµ Man-se-xt¬ ngµy 23 th¸ng Hai 1865 I n theo b¶n ®¨ng trªn b¸o Do C.M¸c viÕt ngµy 18 th¸ng Hai 1865 vµ Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc ®¨ng trªn b¸o "Social-Demokrat" sè 29, ngµy 3 th¸ng Ba 1865 C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen tuyªn bè göi ban biªn tËp b¸o "social - demokrat"84 N h÷ng ng­êi ký tªn d­íi ®©y ®· høa sÏ céng t¸c víi tê "Social-Demokrat" vµ cho phÐp c«ng bè tªn cña m×nh trong danh s¸ch céng t¸c viªn chØ víi ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc lµ tê b¸o sÏ ®­îc biªn tËp theo tinh thÇn b¶n c­¬ng lÜnh v¾n t¾t ®· ®­îc th«ng b¸o cho hä. Hä kh«ng hÒ quªn t×nh c¶nh khã kh¨n cña tê "Social-Demokrat" mét gi©y phót nµo vµ v× vËy hä kh«ng ®Ò ra bÊt cø mét yªu cÇu nµo kh«ng thÝch hîp víi thêi cuéc BÐc-lin. Nh­ng hä ®· nhiÒu lÇn yªu cÇu ph¶i ®Êu tranh chèng néi c¸c vµ ®¶ng phong kiÕn chuyªn chÕ, Ýt ra còng dòng c¶m nh­ ®Êu tranh chèng ph¸i tiÕn bé. S¸ch l­îc mµ tê "Social-Demokrat" thi hµnh khiÕn hä kh«ng thÓ tiÕp tôc céng t¸c víi b¸o ®ã, quan ®iÓm cña nh÷ng ng­êi ký tªn d­íi ®©y vÒ chñ nghÜa x· héi chÝnh phñ v­¬ng quèc Phæ vµ vÒ lËp tr­êng ®óng ®¾n cña ®¶ng c«ng nh©n ®èi víi sù lõa bÞp lo¹i ®ã ®· ®­îc tr×nh bµy tØ mØ trªn tê "Deutsche - BrÜsseler- Zeitung" sè 73 ngµy 12 th¸ng ChÝn 1847 ®Ó ®¸p l¹i tê "Rheinischer Beobachter"85 s è 206 xuÊt b¶n ë Khuªn lóc bÊy giê, trªn tê b¸o nµy ng­êi ta ®· ®Ò nghÞ kiÕn lËp sù liªn minh gi÷a giai cÊp v« s¶n víi "chÝnh phñ" ®Ó chèng l¹i "giai cÊp t­ s¶n tù do". Ngay c¶ b©y giê chóng t«i còng vÉn cho r»ng tõng lêi trong b¶n tuyªn bè lóc bÊy giê cña chóng t«i ®Òu lµ chuÈn x¸c. Phri-®rÝch ¡ng-ghen, C¸c M¸c
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 116 117 c .m¸c Ph.¡ng-ghen dù th¶o s¬ bé NghÞ quyÕt Tin vÒ cuèn s¸ch máng vÒ sù xung ®ét trong chi bé pa-ri87 "vÊn ®Ò qu©n sù ë phæ vµ ®¶ng c«ng nh©n ®øc"86 1 . Héi ®ång trung ­¬ng ë Lu©n §«n chuÈn y Ban l·nh ®¹o hiÖn nay cña ph©n bé Pa-ri gåm c¸c c«ng d©n T«-lanh, Phri-bua vµ N ay mai, Nhµ xuÊt b¶n èt-t« Mai-xn¬ ë H¨m-buèc sÏ xuÊt Li-mu-danh còng nh­ biÓu d­¬ng hä vÒ ho¹t ®éng nhiÖt thµnh b¶n cuèn s¸ch máng cña P hri-®rÝch ¡ng-ghen n han ®Ò "VÊn ®Ò cña hä. qu©n sù ë Phæ vµ §¶ng c«ng nh©n §øc" (gi¸ 6 din-bÐc-gt«-sen). 2. C«ng nhËn r»ng cÇn ®­a c«ng d©n Pi-e V¨ng-x¸c vµo tham Kh¸c víi s¸ch l­îc míi nhÊt cña ®¶ng "d©n chñ x· héi" 1*, trong gia Ban l·nh ®¹o ph©n bé Pa-ri 88 . cuèn s¸ch máng nµy, t¸c gi¶ l¹i mét lÇn n÷a b¶o vÖ lËp tr­êng cña c¸c ®¹i biÓu cña giíi tr­íc t¸c cña giai cÊp v« s¶n trong 3. BiÓu d­¬ng c«ng d©n L¬-pho vÒ sù tham gia cña «ng vµo tæ nh÷ng n¨m 1846 - 1851 vµ ph¸t triÓn quan ®iÓm ®ã chèng l¹i chøc cña Héi liªn hiÖp quèc tÕ vµ ch©n thµnh mong muèn «ng céng ph¸i ph¶n ®éng còng nh­ chèng l¹i ph¸i t­ s¶n thuéc ®¶ng tiÕn t¸c víi t­ c¸ch lµ homme de conseil 1* trùc thuéc Ban l·nh ®¹o bé nh©n c¸c vÊn ®Ò qu©n sù vµ ng©n s¸ch ®ang ®­îc ®­a ra th¶o ph©n bé Pa-ri, Héi ®ång trung ­¬ng Lu©n §«n ®ång thêi kh«ng luËn ®óng vµo lóc nµy. cho r»ng m×nh cã quyÒn Ðp buéc Ban l·nh ®¹o ph©n bé Pa-ri ph¶i ®Ó cho c«ng d©n L¬-pho ®¶m nhiÖm bÊt kú mét chøc vô chÝnh thøc nµo. D o Ph.¡ng-ghen viÕt ngµy 27 th¸ng Hai In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o 1865 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc 4. Cö c«ng d©n VÝch-to Si-li lµm ®¹i diÖn cña Héi ®ång trung §· ®¨ng trªn b¸o "Berliner Reform" sè 53, ­¬ng Lu©n §«n t¹i Pa-ri. ngµy 3 th¸ng Ba 1865 Víi t­ c¸ch lµ ®¹i diÖn nh­ vËy, «ng cÇn ph¶i chØ ho¹t ®éng _____________________________________________________________________________________________ hiÖp ®ång víi Ban l·nh ®¹o ph©n bé Pa-ri. ¤ng sÏ thùc hiÖn c¸i 1 * Trong mét b¶n giíi thiÖu tin nµy d­íi mét d¹ng kh¸c göi trong th­ viÕt cho droit de surveillance2* mµ b¶n th©n ph©n bé Pa-ri cho lµ cÇn ph¶i Di-ben ngµy 27 th¸ng Hai 1865, ¡ng-ghen ®· nãi râ b¶n chÊt cña s¸ch l­îc ®ã nh­ sau: "Khuynh h­íng th©n Bi-xm¸c mµ "®¶ng d©n chñ x· héi" míi nhÊt nhiÔm ph¶i ®· lµm _____________________________________________________________________________________________ cho c¸c ®¹i biÓu cña tê "Neue Rheinische Zeitung" kh«ng thÓ tham gia c¬ quan ng«n luËn cña ®¶ng d©n chñ x· héi nµy. Nh÷ng c©u nµy ®· ®­îc ®­a vµo tin ®¨ng trªn tê 1 *- cè vÊn "DÜsseldorfer Zeitung". 2*- quyÒn gi¸m s¸t
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 119 118 c.m¸c thõa nhËn lµ mét thuéc tÝnh tÊt yÕu cña Héi ®ång trung ­¬ng, mét thuéc tÝnh do t×nh h×nh chÝnh trÞ hiÖn nay ®Î ra. D o C.M¸c viÕt ngµy 4 th¸ng Ba 1865 In theo b¶n th¶o C«ng bè lÇn ®Çu tiªn Nguyªn v¨n lµ tiÕng Anh c .m¸c NghÞ quyÕt cña tæng héi ®ång vÒ Cuéc xung ®ét trong chi bé pa-ri89 N ghÞ quyÕt I. V× c«ng d©n T«-lanh ®· nhiÒu lÇn xin tõ chøc, nh­ng lÇn nµo Héi ®ång trung ­¬ng còng kh­íc tõ tho¶ m·n yªu cÇu cña «ng, nªn Héi ®ång giao cho c«ng d©n T«-lanh vµ Ban l·nh ®¹o Pa-ri trong thêi ®iÓm hiÖn nay th¶o luËn mét lÇn n÷a xem trong t×nh h×nh hiÖn nay viÖc cho th«i gi÷ chøc vô nh­ vËy cã hîp lý kh«ng. Héi ®ång trung ­¬ng chuÈn y tr­íc bÊt kú quyÕt ®Þnh nµo cña Ban l·nh ®¹o vÒ vÊn ®Ò nµy 90 . N ghÞ quyÕt II. X Ðt nguyÖn väng cña 32 thµnh viªn Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ ®­îc nªu lªn t¹i cuéc häp ë Pa-ri ngµy 24 th¸ng Hai vµ trung thµnh víi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ chñ quyÒn vµ tù qu¶n cña nh©n d©n, Héi ®ång trung ­¬ng huû quyÕt ®Þnh cña m×nh vÒ viÖc cö ng­êi bµo ch÷a chÝnh thøc cho b¸o chÝ Ph¸p. §ång thêi nh©n dÞp nµy, Héi ®ång bµy tá lßng v« cïng kÝnh träng cña m×nh ®èi víi c«ng d©n L¬-pho, mét trong nh÷ng ng­êi ®Ò x­íng ra viÖc thµnh lËp Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ, nhµ ho¹t ®éng x· héi nãi chung cã nhiÒu c«ng lao91; - sau n÷a Héi ®ång ph¶n ®èi c¸i nguyªn t¾c cho r»ng chØ cã ouvrier1* míi cã thÓ ®­îc thõa nhËn lµ nh÷ng ng­êi cã chøc tr¸ch trong Héi liªn hiÖp cña chóng ta92 . N ghÞ quyÕt III. Héi ®ång quyÕt ®Þnh chuÈn y ban l·nh ®¹o hiÖn _____________________________________________________________________________________________ 1 *- c«ng nh©n
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 121 120 c.m¸c n ay, vµ ®­a thªm c«ng d©n V¨ng-x¸c vµo tham gia ban l·nh ®¹o ®ã. N ghÞ quyÕt IV. Héi ®ång trung ­¬ng khÈn thiÕt ®Ò nghÞ Ban l·nh ® ¹o Pa-ri, tho¶ thuËn víi c«ng d ©n L¬-pho vµ c«ng d©n Bª-luy-d¬ sao cho hä vµ nhãm c«ng nh©n do hä ®¹i diÖn cã ba uû viªn trong ban l·nh ®¹o. Nh­ng trong khi bµy tá lßng mong muèn c .m¸c nh­ vËy, Héi ®ång kh«ng cã quyÒn vµ còng kh«ng cã ý ®Þnh ¸p ®Æt ý muèn cña m×nh. b ×nh luËn cuèn s¸ch cña Ph.¨ng-ghen N ghÞ quyÕt V. V × ban l·nh ®¹o Pa-ri tá ý s½n sµng thõa nhËn "vÊn ®Ò qu©n sù ë phæ ng­êi ®¹i diÖn trùc tiÕp cña Héi ®ång trung ­¬ng, Héi ®ång bæ nhiÖm Si-li lµm ®¹i diÖn cña m×nh bªn c¹nh ban l·nh ®¹o nãi vµ ®¶ng c«ng nh©n ®øc"94 trªn. C hØ thÞ riªng cña Si-li "vÊn ®Ò qu©n sù ë phæ vµ ®¶ng c«ng nh©n ®øc" cña phri-®rÝch ¡ng-ghen "Héi ®ång tuyªn bè r»ng trong tr­êng hîp kh«ng ®¹t ®­îc sù tho¶ thuËn, th× c¨n cø vµo §iÒu lÖ cña chóng ta (xem §7 1*) sau khi (h¨m-buèc, èt-t« mai-xn¬)1* ®· ®­îc nhËn thÎ héi viªn, n hãm L¬-pho cã quyÒn thµnh lËp mét chi bé cña héi liªn hiÖp ë ®Þa ph­¬ng". C uèn s¸ch rÊt quan träng nµy chia lµm ba ch­¬ng. C Çn ph¶i th«ng b¸o ®iÒu nµy in terrorem2*, nh­ng bÝ mËt, cho Trong ch­¬ng I, t¸c gi¶ phª ph¸n viÖc c¶i tæ qu©n ®éi Phæ trªn quan ®iÓm khoa häc qu©n sù. ¤ng cho r»ng sai lÇm chñ yÕu lµ ë Phri-bua vµ ph¸i cña «ng ta ®Ó thóc ®Èy hä cã nh÷ng sù nh©n chç kÕ ho¹ch c¶i tæ nµy "lµm ra vÎ quay trë l¹i chÕ ®é nghÜa vô nh­îng cÇn thiÕt víi ®iÒu kiÖn lµ L¬-pho Bª-luy-d¬ (gi¸m ®èc qu©n sù phæ cËp b an ®Çu - chÕ ®é nµy... kh«ng thÓ tån t¹i ®­îc Ng©n hµng nh©n d©n 93) thµnh thËt cè g¾ng thóc ®Èy nhãm cña hä nÕu kh«ng cã q u©n lan-ve, mét ®éi qu©n dù bÞ m¹nh cña qu©n ®éi, trë thµnh héi viªn cña Héi liªn hiÖp. kÕ ho¹ch c¶i tæ nµy... nãi cho ®óng ra thiªn vÒ chÕ ®é qu©n th­êng trùc khung Ph¸p - ¸ o". D o C.M¸c viÕt In theo b¶n th¶o T rong ch­¬ng II, t¸c gi¶ phª ph¸n mét c¸ch gay g¾t quan ®iÓm §· ®­îc Tæng héi ®ång chuÈn y ngµy 7 Nguyªn v¨n lµ tiÕng Anh cña ph¸i ®èi lËp t­ s¶n ® èi víi vÊn ®Ò qu©n sù. T¸c gi¶ ®i tíi kÕt th¸ng Ba 1865 luËn nh­ sau: "Do nh÷ng sai lÇm nµo vµ nh÷ng quû kÕ nµo th× còng thÕ, giê _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1 * "Die preussische Militärfrage und die deutsche Arbeiterpartei". Von Friedrich 1* Xem tËp nµy, tr. 26 - 27. 2*- ®Ó r¨n ®e. Engels (Hamburg. Otto Meissner).
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 123 122 c.m¸c ® ©y ph¸i t­ s¶n ®èi lËp bÞ r¬i vµo t×nh thÕ lµ hoÆc gi¶ ph¶i chiÕn th¾ng trong vÊn ®Ò qu©n sù, hoÆc gi¶ lµ ®Ó mÊt chót chÝnh quyÒn cßn l¹i mµ nã hiÖn cßn ®ang n¾m... giai cÊp t­ s¶n Phæ liÖu cã ®ñ dòng c¶m ®Ó gi÷ ý kiÕn cña m×nh ®Õn cïng kh«ng? Tõ n¨m 1848, lÏ ra nã ph¶i tu tØnh l¹i mét c¸ch kh¸c th­êng... nh­ng lßng thÌm c .m¸c kh¸t tho¶ hiÖp lóc nµo còng béc lé râ trong ®¶ng tiÕn bé kÓ tõ lóc khai m¹c kú häp nµy, l¹i kh«ng chøng minh cho ®iÒu ®ã"1*. tuyªn bè vÒ nh÷ng nguyªn nh©n Trong ch­¬ng III, t¸c gi¶ nghiªn cøu vÊn ®Ò th¸i ®é cña "®¶ng kh­íc tõ céng t¸c víi b¸o c«ng nh©n ®èi víi viÖc c¶i tæ qu©n ®éi nµy" vµ "®èi víi cuéc xung ®ét vÒ hiÕn ph¸p n¶y sinh trªn c¬ së Êy". C©u tr¶ lêi cña «ng ®­îc "social-demokrat"95 ®óc kÕt l¹i trong nh÷ng lêi sau ®©y: "ViÖc thi hµnh ngµy cµng triÖt ®Ó h¬n chÕ ®é nghÜa vô qu©n sù T rong lêi viÕt thªm vµo cuèi b¶n tuyªn bè cña c¸c «ng Ruy-xtèp phæ biÕn lµ ®iÓm duy nhÊt ®¸ng quan t©m ®èi víi giai cÊp c«ng vµ HÐc-vÕch vÒ viÖc hai «ng nµy rót khái nhãm céng t¸c viªn nh©n §øc trong cuéc c¶i tæ qu©n ®éi Phæ"2* . ( "Social-Demokrat" s è 31), «ng Ph«n Svai-x¬ ®· nªu ra bµi b¸o ®­îc göi tõ Lu©n §«n ®Õn cho tê "Neue Frankfurter Zeitung" ®Ó ChÝnh s¸ch mµ giai cÊp c«ng nh©n ph¶i thi hµnh trong cuéc chøng minh r»ng "hµnh vi cña c¸c «ng M¸c vµ ¡ ng-ghen l µ bÊt xung ®ét vÒ hiÕn ph¸p lµ "tr­íc hÕt, duy tr× ®¶ng c«ng nh©n cã tæ nhÊt vµ v Ò b¶n chÊt lµ v« c¨n cø". ¤ng ta t×m c¸ch xuyªn t¹c sù chøc chõng nµo nh÷ng ®iÒu kiÖn hiÖn nay cho phÐp; trong chõng thËt. V× vËy, chóng t«i xin nªu sù thËt nh­ sau: mùc cã thÓ, buéc ®¶ng tiÕn bé ph¶i tiÕn bé thùc sù... ®¸p l¹i nh÷ng Ngµy 11 th¸ng M­êi mét 1864, «ng Ph«n Svai-x¬ viÕt th­ b¸o sù ve v·n gi¶ dèi cña bän ph¶n ®éng b»ng c©u: "Chóng ta sÏ tiÕp cho t«i biÕt viÖc thµnh lËp b¸o " Social-Demokrat", c¬ quan cña nhËn tÆng vËt cña ng­êi, víi ngän gi¸o trong tay, mòi gi¸o chÜa Tæng héi liªn hiÖp c«ng nh©n §øc, trong ®ã cã ®o¹n th«ng b¸o vÒ vµo mòi gi¸o""3* . vÊn ®Ò ®ã nh­ sau: "Chóng t«i ®· ®Ò nghÞ víi kho¶ng 6 - 7 ®¶ng viªn ®· dµy d¹n thö th¸ch hoÆc D o C.M¸c viÕt kho¶ng ngµy 13 th¸ng Ba In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o chÝ Ýt lµ nh÷ng ng­êi gÇn gòi víi ®¶ng ®Ó mêi hä céng t¸c vµ hÇ u nh­ cã thÓ 1865 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc ch¾c r»ng hä sÏ ®ång ý. Nh­ng chóng t«i cho r»ng N gµi, ng­êi s¸ng lËp ®¶ng §· ®¨ng trªn b¸o "Hermann" ngµy 18 th¸ng c«ng nh©n §øc ( nh÷ng ch÷ nµy do chÝnh «ng Ph«n S vai-x¬ g¹ch d­íi) vµ l µ Ba 1865 ng­êi chiÕn sÜ tiªn phong sè mét cña ®¶ng ®ã gióp ®ì chóng t«i b »ng c¸ch céng t¸c víi chóng t«i th× cßn v« cïng q uan träng h¬n. Chóng t«i hy väng r»ng Héi liªn hiÖp tæ chøc ®· ra ®êi ®­îc lµ nhê ho¹t ®éng cña b¶n th©n Ngµi, m Æc dï lµ gi¸n tiÕp, -sÏ ®­îc Ngµi ñng hé sau khi nã ®· bÞ nh÷ng tæn thÊt lín trong cuéc _____________________________________________________________________________________________ ®Êu tranh gian khæ cña nã". 1* Xem tËp nµy, tr. 93 - 95. 2* Xem tËp nµy, tr. 96. K Ìm theo bøc th­ mêi céng t¸c ®ã lµ b ¶n c­¬ng lÜnh "®­îc 3* Xem tËp nµy, tr. 112 - 113.
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 124 125 c.m¸c Tuyªn bè vÒ nh÷ng nguyªn nh©n kh­íc tõ... ®ã khiÕn ng­êi ta ngê vùc. T«i ®· tuyªn bè ph¶n ®èi. Vµ n h©n ®ã Ê n hµnh víi tÝnh c¸ch lµ b¶n th¶o". MÆc dï giê ®©y, nèi gãt tê t«i còng ®· biÓu thÞ lu«n c¶ sù c«ng phÉn cña t«i vÒ viÖc ng­êi ta " Neue Frankfurter Zeitung" «ng Ph«n Svai-x¬ qu¶ quyÕt mét c¸ch ®· l¶y ra mét vµi lêi chia buån trong bøc th­ riªng t«i viÕt cho b¸ dèi tr¸ r»ng b¶n c­¬ng lÜnh ®ã lÊy "khÈu hiÖu cña L¸t-xan lµm c¬ t­íc phu nh©n H¸t-xt¬-phen sau khi t«i ®­îc tin L¸t-xan qua ®êi, së" hoÆc "trªn l¸ cê cña nã cã ghi tªn L¸t-xan" nh­ng thùc ra råi ®em ®¨ng nh÷ng lêi chia buån ®ã, ký tªn t«i, mÆc dï kh«ng cã trong b¶n c­¬ng lÜnh ®ã kh«ng hÒ cã khÈu hiÖu cña L¸t-xan, còng sù ®ång ý cña t«i vµ l¹m dông mét c¸ch tr¬ tr¸o nh÷ng lêi chia kh«ng cã tªn cña L¸t-xan. B¶n c­¬ng lÜnh chØ gåm cã ba ®iÓm: buån ®ã ®Ó kÐo "mét håi chu«ng" xu nÞnh phóng ®iÕu L¸t-xan. "Lîi Ých cña nh©n d©n c¸c n­íc lµ nhÊt trÝ", "toµn bé n­íc §øc Ngµy 30 th¸ng Ch¹p «ng Ph«n Svai-x¬ ®· tr¶ lêi t«i nh­ sau: hïng c­êng lµ mét nhµ n­íc nh©n d©n tù do thèng nhÊt", "xo¸ bá sù thèng trÞ cña t­ b¶n". ChÝnh lµ c¨n cø trùc tiÕp vµo b¶n c­¬ng "Th­a Ngµi, xin Ngµi h·y r éng l­îng thø lçi cho chóng t«i - mäi viÖc s Ï dÇn lÜnh n µy, t«i vµ ¡ng-ghen ®· høa céng t¸c víi tê b¸o ®ã. dÇn ®©u vµo ®Êy, hoµn c¶nh cña chóng t«i khã kh¨n qu¸. Kh«ng thÓ tøc kh¾c lµm ngay ®­îc nh÷ng ®iÒu hay, v× thÕ t«i hy väng r»ng Ngµi h·y yªn t©m vµ theo dâi N gµy 19 th¸ng M­êi mét 1864, «ng Ph«n Svai-x¬ ®· viÕt cho xem mét Ýt l©u n÷a". t«i: V iÖc Êy ®· x¶y ra n gay tõ ngµy 30 th¸ng Ch¹p 1864, khi t«i míi chØ cã trong tay nh÷ng sè b¸o ra thö ®Çu tiªn mµ th«i! "NÕu nh­ Ngµi cßn muèn cã ý kiÕn nhËn xÐt g× vÒ viÖc Ên hµnh b¶n c­¬ng lÜnh th× xin cho biÕt ngay ". §Çu t h¸ng Giªng 1865 s au khi mét trong nh÷ng sè b¸o ®Çu T«i kh«ng cã ý kiÕn nhËn xÐt nµo c¶. tiªn cña tê "Social-Demokrat" bÞ tÞch thu, t«i ®· chóc mõng «ng Ph«n Svai-x¬ vÒ sù kiÖn Êy vµ t«i cã nãi thªm r»ng «ng Ph«n Svai-x¬ Sau ®ã, «ng Ph«n Svai-x¬ l¹i hái: ph¶i c«ng khai ®o¹n tuyÖt víi néi c¸c. "Chóng t«i" (ban biªn tËp) "cã thÓ hy väng Ngµi thØnh tho¶ng l¹i göi bµi cho chóng t«i kh«ng vµ Ngµi c ã c ho phÐp c hóng t«i ®ång thêi th«ng b¸o cho c¸c ®éc Khi ®­îc tin P ru-®«ng q ua ®êi, «ng ta ®· yªu cÇu t«i viÕt bµi gi¶ cña chóng t«i biÕt viÖc ®ã kh«ng?" vÒ Pru-®«ng. T«i ®· thùc hiÖn ®iÒu «ng ta mong muèn, göi bµi cho «ng ta ngay khi cã chuyÕn b­u vËn sím nhÊt, nh­ng t«i T«i vµ ¡ng-ghen yªu cÇu tr­íc hÕt ph¶i cho chóng t«i cã c¬ héi còng nh©n c¬ héi ®ã ®Ó nãi râ r»ng giê ®©y trªn tê b¸o cña «ng ®­îc biÕt chóng t«i sÏ ph¶i cã mÆt c«ng khai trong ®¸m ng­êi nh­ ta, "bÊt cø s ù tho¶ hiÖp n µo víi chÝnh quyÒn hiÖn h÷u, dï chØ lµ thÕ nµo. Sau ®ã, «ng Ph«n Svai-x¬ ®· liÖt kª ra c¸c céng t¸c viªn sù tho¶ hiÖp cã t Ýnh chÊt bÒ ngoµi ", còng ®Òu lµ vi ph¹m "sù vµ nãi thªm: tao nh· ®¹o ®øc ®¬n gi¶n" vµ sù bî ®ì cña Pru-®«ng ®èi víi Lu- "NÕu sù tham gia cña mét ng­êi nµo ®ã trong sè c¸c ngµi Êy lµ trë ng¹i ®èi víi i B«-na-p¸c-t¬ sau cuéc chÝnh biÕn lµ "mét hµnh vi ®ª tiÖn"1*. Ngµi th× ch¾c r»ng vÊn ®Ò Êy sÏ ®­îc thu xÕp æn tho¶, nÕu Ngµi l­u ý r»ng gi÷a §ång thêi ¡ng-ghen ®· göi cho «ng ta b¶n dÞch mét bµi h¸t cña c¸c céng t¸c viªn cña tê b¸o hoµn toµn kh«ng cã sù nhÊt trÝ thËt chÆt chÏ". n«ng d©n §an M¹ch cæ2* ® Ó nh©n b×nh gi¶i bµi h¸t ®ã gîi lªn N gµy 28 th¸ng M­êi mét, «ng Ph«n Svai-x¬ ®· viÕt: cho ®éc gi¶ cña tê "Social-Demokrat" thÊy râ sù cÇn thiÕt ph¶i ®Êu tranh chèng tÇng líp ®Þa chñ quý téc hñ lËu. "Sù ®ång ý cña Ngµi vµ cña ngµi ¡ng-ghen ®· ®em l¹i cho ®¶ng mét niÒm phÊn chÊn v« cïng v× ®¶ng nãi chung ®· ® ­îc th«ng b¸o t in ®ã". _____________________________________________________________________________________________ 1 * Xem tËp nµy, tr. 46 - 49. N gay tõ hai sè b¸o ra thö ®Çu tiªn ® · cã chøa ®ùng c¸i g× 2* Xem tËp nµy, tr. 51 - 53.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 126 127 c.m¸c Tuyªn bè vÒ nh÷ng nguyªn nh©n kh­íc tõ... t h­ võa råi cña Ngµi, th× t«i xin c¶m t¹ vµ lÜnh héi sù chØ b¶o ®ã. Cßn vÒ n h÷ng Tuy vËy, còng trong t h¸ng Giªng ® ã t«i l¹i ph¶i mét lÇn n÷a vÊn ®Ò thùc tiÔn cña s¸ch l­îc hiÖn nay th× t«i xin Ngµi l­u ý r»ng muèn ph¸n tuyªn bè ph¶n ®èi "s¸ch l­îc" cña «ng Ph«n Svai-x¬96 . Ngµy 4 ®o¸n ®­îc nh÷ng ®iÒu ®ã, ph¶i ®øng ë trung t©m cña phong trµo. V× thÕ Ngµi thËt t h¸ng Hai, «ng ta ®· tr¶ lêi t«i: lµ bÊt c«ng ®èi víi chóng t«i nÕu nh­ Ngµi b iÓu thÞ ë ®©u ®ã d­íi bÊt cø h×nh "Cßn vÒ s¸ch l­îc cña chóng t«i, th× xin Ngµi l­u ý cho lµ hoµn c¶nh cña thøc nµo sù bÊt b×nh cña Ngµi ®èi víi s¸ch l­îc cña chóng t«i. N gµi chØ cã thÓ chóng t«i khã kh¨n ®Õn chõng nµo. NhÊt ®Þnh lµ chóng t«i ph¶i cè g¾ng tr­íc lµm viÖc ®ã, nÕu Ngµi biÕt t×nh h×nh mét c¸ch chÝnh x¸c. Xin Ngµi còng ®õng tiªn h·y c ñng cè ®· v.v.". quªn r»ng Tæng héi c«ng nh©n §øc lµ mét tæ chøc ®oµn kÕt nhÊt trÝ vµ n h÷ng truyÒn thèng c ña nã ®· kÕt chÆt nã ®Õn møc nhÊt ®Þnh. Bëi v× nh÷ng sù viÖc in C uèi th¸ng Giªng, trong mét b¶n tin göi tõ Pa-ri vÒ cho tê concreto1* th­êng bao giê còng p høc t¹p". " Social-Demokrat" cã mét ®iÒu vu khèng ®· buéc ¡ng-ghen vµ t«i ph¶i ra tuyªn bè 1*, trong ®ã nh©n tiÖn chóng t«i còng ®· nãi lu«n B ¶n tuyªn bè chÝnh thøc cña t«i vµ ¡ng-ghen vÒ viÖc rót khái r»ng chóng t«i rÊt vui mõng x¸c nhËn r»ng ý kiÕn sau ®©y cña nhãm céng t¸c viªn cña tê b¸o lµ sù tr¶ lêi tèi hËu th­ ®ã cña chóng t«i ®· ®­îc chøng thùc: "vÉn nh­ tr­íc ®©y, giai cÊp v« s¶n Svai-x¬2*. Pa-ri kh«ng thÓ ®éi trêi chung víi chñ nghÜa B«-na-p¸c-t¬ d­íi hai h×nh thøc cña nã - tøc lµ c¶ chñ nghÜa B«-na-p¸c-t¬ kiÓu Tuyn- l¬-ri, c¶ chñ nghÜa B«-na-p¸c-t¬ kiÓu Pa-l¬-Roay-an - vµ hä C ¸c M¸c kh«ng hÒ gi©y l¸t nµo cã ý nghÜ ®em b¸n c¸i quyÒn hµng ®Çu cã tÝnh chÊt lÞch sö cña m×nh lµ ng­êi chiÕn sÜ tiªn phong cña c¸ch m¹ng ®Ó ®æi lÊy mét chót g× nhá män". B¶n tuyªn bè ®ã kÕt thóc L u©n §«n, 15 th¸ng Ba 1865 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o §· ®¨ng trªn b¸o "Berliner Reform" sè 67, N guyªn v¨n lµ tiÕng §øc b»ng nh÷ng lêi nh­ sau: "Chóng t«i khuyªn c«ng nh©n §øc nªn ngµy 19 th¸ng Ba 1865 noi g­¬ng ®ã". Lóc Êy, trªn tê "Social-Demokrat" sè 21, phãng viªn ë Pa-ri ®· c¶i chÝnh tªn mµ «ng ta ®· ®­a tr­íc ®©y, do ®ã lµm cho b¶n tuyªn bè cña chóng t«i kh«ng cßn lý do trùc tiÕp cña nã n÷a. V× thÕ chóng t«i ®· kh«ng ph¶n ®èi viÖc «ng Ph«n Svai-x¬ kh«ng cho ®¨ng b¶n tuyªn bè Êy. Nh­ng lóc ®ã t«i ®· viÕt th­ b¸o cho «ng ta biÕt r»ng: "chóng t«i sÏ tr×nh bµy cÆn kÏ ë mét chç kh¸c quan ®iÓm cña chóng t«i vÒ th¸i ®é cña c«ng nh©n ®èi víi ChÝnh phñ Phæ". Cuèi cïng t«i ®· lÊy v Ý dô thùc tiÔn, l Êy vÊn ®Ò l iªn hîp cè g¾ng lÇn cuèi cïng gi¶i thÝch cho «ng ta râ " s¸ch l­îc" cña «ng ta lµ hÕt søc quÌ quÆt, nÕu nã qu¶ thËt xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®éng c¬ ch©n thùc 97 . Ngµy 15 th¸ng Hai, «ng ta ®· tr¶ lêi t«i. "NÕu Ngµi muèn gi¶i thÝch cho t«i vÒ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn ( !), nh­ trong bøc _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1 *- trong thùc tÕ. 1* Xem tËp nµy, tr. 54 - 55. 2* Xem tËp nµy, tr. 114.
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 128 129 Tuyªn bè göi ban biªn tËp b¸o... tªn mËt vô. C ¸c M¸c Dan-b«m-men, 28 th¸ng Ba 1865. c .m¸c § · ®¨ng trªn b¸o "Berliner Reform" sè 78, In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o tuyªn bè göi ban biªn tËp b¸o ngµy 1 th¸ng T­ 1865 c ã ®èi chiÕu víi b¶n th¶o Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc "berliner reform"98 Q ua sè 68 cña tê " Reform" v µ sè 37 cña tê "Social-Demokrat" m µ ng­êi ta göi ®Õn ®©y cho t«i, t«i thÊy r»ng «ng Ph«n Svai-x¬ bèi rèi vµ quen nãi dèi ®ang t×m c¸ch tho¸t khái "nh÷ng trë ng¹i ®¸ng yªu"1* m µ chÝnh «ng ta ®· t¹o ra. Habeat sibi!2* n h­ng t«i kh«ng cho phÐp «ng ta biÕn b¶n tuyªn bè cña t«i ngµy 15 th¸ng Ba3* - trong ®ã t«i chØ t¹o cho «ng ta cã c¬ héi kiÓm ®iÓm l¹i tÝnh c¸ch cña b¶n th©n «ng ta, - thµnh b ¶n tuyªn bè vÒ L¸t-xan. N h÷ng bøc th­ trao ®æi gi÷a L¸t-xan víi t«i trong gÇn 15 n¨m hiÖn ®ang n»m trong tay t«i lµm cho Svai-x¬ vµ ®ång bän hoµn toµn kh«ng cßn cã kh¶ n¨ng xuyªn t¹c nh÷ng quan hÖ c¸ nh©n gi÷a chóng t«i hoÆc nghi ngê nh÷ng lý do khiÕn t«i cã th¸i ®é trung lËp ®èi víi c«ng t¸c tuyªn truyÒn cæ ®éng cña L¸t-xan. Cßn th¸i ®é cña c¸c t¸c phÈm lý luËn cña L¸t-xan ®èi víi c¸c t¸c phÈm lý luËn cña t«i th× ®ã lµ viÖc phª ph¸n vÒ mÆt khoa häc. Cã thÓ r»ng sau nµy sÏ cã c¬ héi xem xÐt l¹i vÊn ®Ò nµy hoÆc vÊn ®Ò kh¸c. Nh­ng trong bÊt cø hoµn c¶nh nµo, lßng t«n träng cña t«i ®èi víi kû niÖm vÒ L¸t-xan còng kh«ng cho phÐp t«i biÕn nh÷ng viÖc thuéc lo¹i nh­ thÕ thµnh vÊn ®Ò bót chiÕn trªn b¸o víi nh÷ng _____________________________________________________________________________________________ 1*- Hai-n¬. "Mïa xu©n míi". §o¹n më ®Çu. 2*- Cø mÆc «ng ta! 3* Xem tËp nµy, tr. 123 - 127.
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 130 131 "Chñ tÞch cña nh©n lo¹i" c¶nh s¸t vµ tÊt c¶ "c¸c d©n téc" ®· khiÕn t«i ngê vùc, song «ng ®· xua tan nçi ngê vùc Êy cña t«i b»ng mét c¸ch ®¬n gi¶n lµ ®­a cho t«i xem giÊy chøng minh do chÝnh C«-sót ®Ých th©n viÕt; theo giÊy chøng minh ®ã, Ban-®i-a vèn tr­íc kia lµ gi¸m ®èc c¶nh s¸t ë C«- moãc-n¬, d­íi quyÒn chØ huy cña Cl¸p-ca, giê ®©y ®­îc bæ nhiÖm lµm gi¸m ®èc c¶nh s¸t in partibus 1*. Lµ mét ng­êi gi÷ chøc vô bÝ c .m¸c mËt l·nh ®¹o c¶nh s¸t phôc vô c¸ch m¹ng, lÏ dÜ nhiªn Ban-®i-a ph¶i cã con ®­êng "c«ng khai" ®Ó tiÕp xóc víi c¶nh s¸t phôc vô c¸c "chñ tÞch cña nh©n lo¹i"99 chÝnh phñ. Mïa hÌ n¨m 1852, t«i ®· ph¸t hiÖn ra r»ng «ng ta ®· ®¸nh c¾p b¶n th¶o mµ t«i göi cho «ng ta ®Ó chuyÓn cho mét chñ hiÖu s¸ch ë BÐc-lin, vµ ®em nép b¶n th¶o ®ã cho mét trong c¸c Trong dÞp t«i tõ Hµ Lan trë vÒ Lu©n §«n, tê "Social-Demokrat" chÝnh phñ ë §øc103. Sau khi t«i viÕt th­ cho mét ng­êi Hung-ga-ri sè 39 ®· tÆng t«i chiÕc b¸nh Asa f Ö tida 1 00 d o chÝnh tay «ng ë Pa-ri (lµ «ng Xª-me-r¬) biÕt chuyÖn ®ã vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ n­íng chiÕc b¸nh ®­îc nhµo nÆn chñ yÕu ®· ®Ëp vµo m¾t t«i tõ l©u cña con ng­êi Êy th× chuyÖn kÝn cña b»ng nh÷ng mÈu vu khèng vôn vÆt cña «ng Ph«-gt¬. Trong cuèn Ban-®i-a nhê sù can thiÖp cña mét ng­êi thø ba kh¸ am hiÓu s¸ch cña t«i nhan ®Ò "Ngµi Ph«-gt¬" xuÊt b¶n t¹i Lu©n §«n n¨m ®· bÞ phanh phui hoµn toµn vµ ®Çu n¨m 1853 t«i ®· göi cho tê 1860101 t«i ®· b¸c bá mét c¸ch cã c¨n cø ph¸p lý nh÷ng ®iÓm bÞa "New - Yorker Criminal - Zeitung"104 mét bµi ký tªn t«i, c«ng khai ®Æt dèi tr¸ cña «ng Ph«-gt¬. Nh­ng hoµn toµn tr¸i víi thãi th­êng v¹ch mÆt «ng ta. cña «ng ta, «ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬, "chñ tÞch cña nh©n lo¹i", lÇn nµy kh«ng chØ sao chÐp ®¬n gi¶n mµ th«i. LÇn ®Çu tiªn trong ®êi Ch¾c lµ «ng "chñ tÞch cña nh©n lo¹i" ®· kh«ng ®äc bµi v¹ch mÆt «ng ta, «ng ta cè g¾ng nãi mét c¸i g× ®ã cña «ng ta. cÆn kÏ Ban-®i-a mµ 13 n¨m tr­íc ®©y t«i ®· cho ®¨ng trªn tê "New - Yorker Criminal - Zeitung" - lóc bÊy giê Ban-®i-a cßn "H¬n thÕ n÷a" - vÞ "chñ tÞch cña nh©n lo¹i" nãi nh­ thÕ, - "th«ng qua §ron-ke, ®ang sèng ë Lu©n §«n. NÕu ®· ®äc th× cã lÏ «ng ta ®· lµm cho M¸c ®· ®em cÇm mét b¶n th¶o lÊy 100 ta-le, b¶n th¶o nµy ®· ®­îc viªn ®éi nh÷ng ®iÒu bÞa ®Æt cña «ng ta ¨n khíp h¬n chót n÷a víi t×nh h×nh tr­ëng c¶nh s¸t Phæ Sti-b¬, ng­êi chuyªn do th¸m nh÷ng ng­êi l­u vong ë Lu©n §«n, chuéc l¹i". thùc tÕ. ThÕ nªn «ng ta míi lao hÕt m×nh vµo c¸i trß t­ëng t­îng h·o huyÒn ®Çy quyÕn rò v¶ ch¨ng cßn g× cã thÓ gÇn gòi víi c¸i trß V µ trong b¶n b¸o c¸o cña chñ tÞch do chÝnh «ng ta ®Ých th©n ®ã h¬n lµ sù liªn t­ëng thó vÞ: Lu©n §«n víi sù cÇm cè? Nh­ng, ®äc, «ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ cña chóng ta ®· ba lÇn quay trë l¹i t«i cam ®oan r»ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ ch­a bao giê ®em cÇm c¸i "sù thËt" ®ã, mçi lÇn l¹i mét h¨ng h¸i h¬n. nh÷ng b¶n th¶o cña «ng ta. Trong mét chó thÝch ë trang 124 cuèn s¸ch "Ngµi Ph«-gt¬", t«i ®· viÕt nh­ sau 102 . TiÕp ®ã, "chñ tÞch cña nh©n lo¹i" ®· h¹ cè nãi thªm: "N¨m 1850, t¹i Lu©n §«n, b¶n th©n t«i ®· quen biÕt Ban-®i-a _____________________________________________________________________________________________ vµ Tuy-r¬, lóc Êy lµ b¹n cña Ban-®i-a vµ hiÖn nay lµ mét viªn 1 *- in partibus infidelium - ngoµi hiÖn thùc, ë n­íc ngoµi (nghÜa ®en lµ: "ë xø së cña t­íng. Thñ ®o¹n cña Ban-®i-a ®èi víi ®ñ mäi ®¶ng ph¸i - ph¸i nh÷ng kÎ ngo¹i ®¹o" - ®ã lµ mÊy ch÷ bæ sung vµo t­íc hiÖu cña nh÷ng gi¸m môc ®¹o Thiªn chóa ®­îc bæ nhiÖm gi÷ chøc vô gi¸m môc hoµn toµn cã tÝnh chÊt danh nghÜa ë Oãc-lª-¨ng, ph¸i B«-na-p¸c-t¬ v.v. - vµ quan hÖ cña «ng víi nh÷ng n­íc kh«ng theo ®¹o C¬ §èc).
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 132 133 c.m¸c "Chñ tÞch cña nh©n lo¹i" truyÒn l¹i cho «ng ta theo di chóc 105 còng ®­îc t«i "lu«n lu«n" coi "R»ng khi tê "Botschafter" ë Viªn, c¬ quan b¸n chÝnh thøc cña ChÝnh phñ ¸o, ra ®êi, M¸c muèn t×m t«i" (chÝnh b¶n th©n «ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ ®ã) lµm phãng träng hoµn toµn gièng nh­ «ng ta! Bøc th­ cña t«i göi cho b¸ t­íc viªn cho tê b¸o ®ã, h¬n n÷a M¸c cßn kh«ng ®¶ ®éng g× ®Õn tÝnh chÊt b¸n chÝnh phu nh©n H¸t-tx¬-phen sau khi L¸t-xan qua ®êi bµy tá sù chia thøc cña tê b¸o míi ®ã mµ - nh­ M¸c ®· nãi - ng­êi ta ®· göi cho «ng; tr¸i l¹i, buån vµ tr¶ lêi nh÷ng ®iÒu mµ bµ hái t«i nh©n chuÈn bÞ cuèn s¸ch «ng nhÊn m¹nh r»ng t«i cã thÓ viÕt cho tê b¸o Êy nh÷ng bµi rÊt gay g¾t". nhá viÕt vÒ L¸t-xan còng nh­ gi¶i thÝch sù gi¸ng tr¶ mµ nhiÒu ¤ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ lóc Êy cßn ch­a lµ "chñ tÞch cña nh©n ng­êi ®· ®Ò nghÞ t«i tiÕn hµnh ®Ó ®Ëp l¹i mét trong nh÷ng kÎ vu khèng L¸t-xan vµ t«i ®· thùc hiÖn 1*. Tuy nhiªn, ®Ó tr¸nh hiÓu lo¹i" vµ cã mét thãi quen ®· thµnh cè tËt lµ cè dÆn ra nh÷ng "bµi lÇm, t«i cho r»ng nªn nh¾c l¹i víi b¸ t­íc phu nh©n trong bøc th­ cùc kú v« vÞ" cho tê "Hermann" ë Lu©n §«n. Vµo mét buæi tèi, «ng ngµy 22 th¸ng Ch¹p 1864 ®Ó bµ nhí r»ng t«i kh«ng t¸n thµnh ta ®· ®Ých th©n ®Õn gÆp t«i t¹i nhµ t«i (tr­íc ®ã, t«i chØ t×nh cê chÝnh s¸ch cña L¸t-xan. ViÖc trao ®æi th­ tõ cña chóng t«i tr­íc gÆp «ng ta mét hoÆc hai lÇn) - Ýt l©u tr­íc khi «ng ta bÝ mËt dêi sau chØ cã thÕ th«i, chø kh«ng ®¶ ®éng mét lêi nµo ®Õn Héi liªn khái Lu©n §«n. V× nh÷ng nguyªn nh©n nµo ®ã, «ng ta rÇu rÜ than hiÖp 106. Lu«n tiÖn b¸ t­íc phu nh©n yªu cÇu t«i biªn th­ ngay cho phiÒn víi t«i vÒ sè phËn bÊt h¹nh cña «ng ta vµ hái t«i cã thÓ kiÕm bµ biÕt ý kiÕn t«i vÒ viÖc nªn ch¨ng in kÌm theo vµo cuèn s¸ch cho «ng ta viÖc lµm phãng viªn ®Ó gióp ®ì «ng ta trong c¶nh tóng ®ang ®­îc chuÈn bÞ mét vµi bøc ¶nh. T«i ®· göi ®iÖn tr¶ lêi: quÉn cïng cùc hay kh«ng? T«i tr¶ lêi r»ng c¸ch ®©y mÊy h«m «ng Kh«ng nªn! ThÕ mµ trong bµi viÕt cña «ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ - C«-la-chÕch cã b¸o cho «ng X.Boãc-c¬-hai-m¬, - mét ng­êi l­u mét nhµ ng«n ng÷ häc còng vÜ ®¹i nh­ nhµ th¬ vµ nhµ t­ t­ëng - vong chÝnh trÞ vµ mét th­¬ng gia ë khu Xi-ti - biÕt lµ «ng ta ®· ra bøc ®iÖn duy nhÊt ®ã l¹i ®­îc nãi ®Õn b»ng sè nhiÒu. mét tê b¸o míi tùa hå nh­ "rÊt tù do". ë V iªn, «ng ta ®· göi cho ¤ng ta kÓ r»ng sau sù viÖc ®ã, t«i ®· tham gia mét chiÕn dÞch «ng Boãc-c¬-hai-m¬ sè ra thö vµ ®Ò nghÞ «ng nµy tuyÓn chän gióp nh»m chèng l¹i «ng ta. BiÖn ph¸p duy nhÊt mµ t«i ®· lµm trong phãng viªn ë Lu©n §«n. §¸p l¹i lßng mong muèn mµ BÐc-n¬-h¸c sù viÖc rÊt quan träng nµy lµ nh­ sau: mét sè ng­êi ë BÐc-lin ®· BÕch-c¬ ®· bµy tá mét c¸ch thiÕt tha t«i ®· høa sÏ nãi chuyÖn nµy viÕt th­ cho t«i biÕt r»ng cã nh÷ng giíi nhÊt ®Þnh muèn bøc h¹i víi «ng Boãc-c¬-hai-m¬ lµ ng­êi lu«n lu«n s½n lßng gióp ®ì nh÷ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ v× viÖc «ng ta kh«ng muèn sö dông tê ng­êi l­u vong. Nh­ t«i cßn nhí, BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ thËm chÝ "Social-Demokrat" vµ liªn hiÖp ®Ó tuyªn truyÒn cho viÖc s¸p cßn viÕt thö mét hoÆc vµi bµi göi ®Õn Viªn. Vµ thÕ lµ viÖc «ng ta nhËp Slª-d¬-vÝch - H«n-stai-n¬ vµo n­íc Phæ107 . §ång thêi, t×m c¸ch lµm phãng viªn cho tê "Botschafter" kh«ng xong liÒn nh÷ng ng­êi Êy yªu cÇu t«i b¸o cho «ng Clinh-x¬ ë D«-linh-ghen chøng minh r»ng t«i cã quan hÖ víi ChÝnh phñ ¸o! Ch¾c h¼n «ng - mµ ng­êi ta cho lµ t«i cã Ýt nhiÒu ¶nh h­ëng ®èi víi «ng nµy, do tr­íc ®©y chóng t«i ®· cã quan hÖ víi nhau - vµ «ng PhilÝp BÕch-c¬ BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ ®å r»ng nÕu b¸ t­íc phu nh©n H¸t-tx¬-phen ë Gi¬-ne-v¬ biÕt "©m m­u" ®ã. T«i ®· lµm c¶ hai viÖc Êy - cô thÓ giao chøc vô cho «ng ta th× Th­îng ®Õ sÏ ban cho «ng ta c¶ trÝ tuÖ lµ ®· b¸o cho «ng Clinh-x¬ qua mét ng­êi b¹n B¸c-men 2* v µ b¸o cÇn thiÕt ®Ó ®¶m ®­¬ng c«ng viÖc ®ã! cho «ng PhilÝp BÕch-c¬ qua ng­êi b¹n cña t«i ë Pa-ri lµ Si-li; gièng nh­ t«i, Si-li còng t­ëng r»ng vÞ "chñ tÞch cña nh©n lo¹i" "Vµ thÕ lµ" - BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ kÓ tiÕp - "LÝp-nÕch liÒn t¸c ®éng liªn tôc cßn cã nh©n tÝnh vµ trªn thùc tÕ «ng ta ®· sö sù ®øng ®¾n dï chØ ®Õn b¸ t­íc phu nh©n H¸t-tx¬-phen, ng­êi mµ chÝnh M¸c th­êng göi ®iÖn vµ th­ _____________________________________________________________________________________________ cho ®Ó xói giôc bµ chèng l¹i Héi liªn hiÖp". 1 * Xem tËp nµy, tr. 35 - 38. ¤ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ t­ëng t­îng r»ng c¸i chøc vÞ cao ®­îc
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 134 135 c.m¸c "Chñ tÞch cña nh©n lo¹i" ® èi víi ®¶ng ta, mét ®¶ng vèn ®· nhá bÐ l¹i cã mét tÝnh chÊt ®Æc biÖt!" 111 . mét lÇn. B©y giê tÊt nhiªn, «ng ta l¹i g¸n cho nh÷ng sù thËt ®ã c¸i ý nghÜa ng­îc h¼n l¹i - thËt lµ mét nhµ biÖn chøng tuyÖt diÖu!. ¤ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ cho r»ng ®iÒu hoµn toµn m©u thuÉn lµ: t«i kh«ng muèn biÕt g× ®Õn c¸i HiÖp héi quèc tÕ nhá bÐ nµo ®ã Nh­ng vÞ "chñ tÞch nh©n lo¹i" ch¼ng nh÷ng lµ nhµ th¬, nhµ t­ mµ, nh­ ng­êi ta nãi, «ng ta, tøc «ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬, cã ch©n t­ëng, nhµ ng«n ng÷ häc vµ nhµ biÖn chøng vÜ ®¹i. Thªm vµo ®ã, trong ®ã112, thÕ mµ trong lóc ®ã t«i l¹i hÕt søc h¨ng h¸i tham gia «ng ta cßn lµ mét nhµ bÖnh lý häc thËt sù. C¸i bÖnh viªm da mµ Héi liªn hiÖp quèc tÕ, do c¸c l·nh tô c¸c c«ng liªn ë Lu©n §«n t«i m¾c ph¶i ®· mét n¨m r­ìi, ngÉu nhiªn l¹i kÐo dµi thªm 6 thµnh lËp th¸ng ChÝn n¨m ngo¸i. th¸ng sau khi L¸t-xan qua ®êi, c¸i bÖnh da tÝm ®á lªn nh­ thÕ ®­îc «ng ta gi¶i thÝch lµ do "lßng ®è kþ ®éc ®Þa ®èi víi sù vÜ ®¹i H¼n lµ n¨ng lùc ph©n biÖt cña «ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ kh«ng cña L¸t-xan" mµ ra. thua kÐm søc suy ®o¸n cña «ng ta. HiÖp héi cña «ng ta nh­ «ng ta th­êng khoe, lóc thÞnh ®¹t ®· ph¸t triÓn ®Õn møc cã tíi c¶ "400 "Nh­ng" - «ng ta næi m¸u h¨ng nãi thªm - "M¸c kh«ng d¸m ®¸nh liÒu chèng ng­êi", trong lóc Héi liªn hiÖp cña chóng t«i l¹i kh«ng khiªm tèn l¹i L¸t-xan ®©u, v× «ng ta thõa biÕt r»ng L¸t-xan sÏ dïng c©y tr­êng th­¬ng khæng lå cña m×nh quËt ng· «ng ta gièng nh­ L¸t-xan ®· tõng quËt ng· Ba-xti-a-Sun- ®Õn møc b©y giê chØ riªng ë n­íc Anh nã ®· cã ®Õn m­êi ngh×n tx¬". ng­êi. Sù thÓ nh­ thÕ x¶y ra mµ vÞ "tæng thèng cña nh©n lo¹i" N h­ng chÝnh trong t¸c phÈm cuèi cïng ®ã cña «ng viÕt vÒ ch¼ng hay biÕt g× th× qu¶ thËt lµ kh«ng thÓ nµo dung thø ®­îc! "Ba-xti-a-Sun-tx¬"108, L¸t-xan ®· hÕt lêi ca ngîi cuèn "Phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh trÞ" cña t«i xuÊt b¶n t¹i BÐc-lin n¨m 1859109, L­u ý ®Õn tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã, ®Æc biÖt lµ ®Õn v« vµn n¨ng lùc «ng ®· gäi cuèn s¸ch ®ã lµ mét t¸c phÈm "më ra mét thêi ®¹i", mét cña «ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ mµ t«i míi chØ tho¸ng l­ít qua th«i, "kiÖt t¸c" vµ xÕp nã ngang víi c¸c t¸c phÈm cña A.XmÝt vµ Ri-c¸c-®«. vÞ tÊt ®· cã thÓ coi lêi than phiÒn cña «ng lµ ®óng ®¾n, khi «ng Víi søc t­ëng t­îng cè h÷u cña «ng ta, «ng BÐc-n¬-h¸c BÕch-c¬ kªu ca r»ng ng­êi ta ®· muèn dån cïng mét lóc qu¸ nhiÒu viÖc lªn liÒn tõ ®ã rót ra kÕt luËn r»ng L¸t-xan cã thÓ gi¸ng cho t«i mét vai mét con ng­êi nh­ «ng, r»ng ng­êi ta ch¼ng nh÷ng ®· ban cho ®ßn chÕt ®øng gièng nh­ «ng ®· lµm ®èi víi Sun-tx¬ - Ba-xti-a. «ng vai kÎ chuyªn chÕ lµm vai chÝnh mµ "tiÖn thÓ" cßn ban cho Tuy nhiªn, L¸t-xan ®· quan niÖm, mét c¸ch hoµn toµn kh¸c vÒ «ng ta mét chøc vô kÐm quan träng h¬n lµ "mua trøng vµ b¬ cho "sù ®¸nh liÒu" cña t«i. Khi nh©n cã mét sù viÖc mµ t«i ch¼ng cÇn gia ®×nh" 113. Tuy nhiªn, cã lÏ cã thÓ quy ®Þnh nh÷ng quy t¾c hay ph¶i nãi ra ®©y lµm g×, t«i biªn th­ cho «ng biÕt r»ng t«i vµ ¡ng- h¬n cho b¶n néi quy gia ®×nh vÒ nh÷ng chøc tr¸ch kÐp ®ã cña «ng ghen sÏ buéc ph¶i c«ng khai lªn tiÕng ph¶n ®èi «ng v× nh÷ng ta. Mong r»ng råi ®©y viÖc "mua trøng vµ b¬ cho gia ®×nh" sÏ ®­îc nguyªn nh©n mµ t«i ®· nªu 110 , «ng ®· viÕt th­ tr¶ lêi cÆn kÏ; bøc chuyÓn thµnh viÖc lµm chÝnh cña «ng ta vµ ng­îc l¹i «ng ta ®­îc th­ Êy cßn tr­íc mÆt t«i, trong th­ tho¹t tiªn «ng ®· ®­a ra giao lµm chñ tÞch cña nh©n lo¹i chØ hoµn toµn cã tÝnh chÊt "tiÖn nh÷ng lËp luËn ph¶n biÖn cña «ng råi kÕt l¹i b»ng nh÷ng lêi nh­ thÓ" mµ th«i. sau ë cuèi th­: C ¸c M¸c "Xin c¸c b¹n h·y c©n nh¾c kü tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã tr­íc khi lªn tiÕng c«ng khai. Thªm vµo ®ã, sù bÊt ®ång vµ sù chia rÏ gi÷a chóng ta lµ mét ®iÒu ®au lßng L u©n §«n, ngµy 8 th¸ng T­ 1865 2* C¸c Di-ben.
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 136 137 c.m¸c "Chñ tÞch cña nh©n lo¹i" § · ®¨ng trªn b¸o "Berliner Reform" sè 88, In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o ngµy 13 th¸ng T­ 1865 N guyªn v¨n lµ tiÕng Anh
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 136 137 C¶i chÝnh chñ Phæ lµ c onditio sine qua non 1* ® Ó thµnh lËp n­íc §øc vµ kh«i phôc Ba Lan". ¤ng L¬ Luy-bª, n g­êi Ph¸p, thµnh viªn cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ còng ph¸t biÓu ý kiÕn b¶o vÖ ®Ò nghÞ ®ã vµ ®Ò nghÞ nµy ®· ® ­îc nhÊt trÝ th«ng qua trong tiÕng hß reo t¸n thµnh kh«ng c .m¸c ngít cña toµn thÓ cuéc mÝt-tinh. T ê "Daily News" vµ mét vµi tê b¸o kh¸c cña "ph¸i tù do" ë c¶i chÝnh114 Lu©n §«n kh«ng hµi lßng vÒ thµnh c«ng ®ã cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ - nh©n tiÖn, xin nãi r»ng nÕu kh«ng cã sù gióp ®ì cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ th× cuéc mÝt-tinh vÒ vÊn ®Ò Sau khi cuéc mÝt-tinh ë Lu©n §«n ngµy 1 th¸ng Ba vÒ vÊn ®Ò Ba Lan ë héi tr­êng Xanh-M¸c-tin sÏ hoµn toµn kh«ng thÓ diÔn Ba Lan th«ng qua hai ®Ò nghÞ cña «ng Bin-x¬ vµ «ng Lª-vÐc-x¬n ra ®­îc, - nªn nh÷ng tê b¸o Êy ®· c¾t bá p hÇn nµy khi t­êng mµ sè 30 cña quý b¸o ®· nh¾c ®Õn, «ng Pi-t¬ Phèc-x¬ (ng­êi Anh) thuËt. Thay mÆt Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ, t«i ®Ò nghÞ Ngµi ®· thay mÆt Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ ® ­a ra ®Ò nghÞ: cho ®¨ng bµi c¶i chÝnh nµy. "Thõa nhËn r»ng n­íc Ba Lan toµn vÑn vµ ®éc lËp lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cho sù tån t¹i cña ch©u ¢u d©n chñ vµ r»ng trong khi ®iÒu kiÖn ®ã L u©n §«n... G.I-ung, bÝ th­ th«ng tÊn cña Héi liªn cßn ch­a thùc hiÖn ®­îc th× nh÷ng th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng trªn lôc ®Þa cã thÓ hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ phô tr¸ch liªn lµ nh÷ng khóc d¹o ®Çu ng¾n ngñi cña nh÷ng thêi kú thèng trÞ dµi cña ph¶n l¹c víi Thôy SÜ. c¸ch m¹ng". Sau khi ®iÓm qua mét c¸ch ng¾n gän vÒ ph­¬ng diÖn lÞch sö In theo b¶n th¶o D o C.M¸c viÕt ngµy 13 th¸ng T­ 1865 nh÷ng tai ho¹ ®· gi¸ng xuèng ch©u ¢u do Ba Lan mÊt ®éc lËp vµ Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc §· ®¨ng cã söa chót Ýt trªn tê "Der wei e Adler" sè 48, ngµy 22 th¸ng T­ 1865 do chÝnh s¸ch x©m l­îc cña Nga, «ng Phèc-x¬ chØ râ r»ng lËp tr­êng cña ®¶ng t ù do trong vÊn ®Ò nµy kh«ng trïng hîp víi lËp tr­êng cña hiÖp héi d©n chñ mµ «ng nh©n danh hiÖp héi nµy ®Ó ph¸t biÓu khÈu hiÖu cña ch©u ¢u b¶o thñ lµ ch©u ¢u bÞ n« dÞch lÊy Ba Lan bÞ n« dÞch lµm c¬ së. Tr¸i l¹i khÈu hiÖu cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ lµ: ch©u ¢u tù do dùa trªn c¬ së Ba Lan tù do vµ ®éc lËp. ¤ng Õ ch-ca-ri-ót ( c«ng nh©n §øc, phã chñ tÞch Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ) ñng hé ®Ò nghÞ ®ã vµ gi¶i thÝch cÆn kÏ viÖc n­íc Phæ mÊy lÇn tham gia chia c¾t Ba Lan. ¤ng kÕt thóc bµi _____________________________________________________________________________________________ ph¸t biÓu cña m×nh b»ng nh÷ng lêi nh­ sau: " Xo¸ bá chÕ ®é qu©n 1 *- ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2