intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 30 phần 4

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:80

Thêm vào BST
Báo xấu
48
lượt xem 6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lenin hiện diện như một người thừa kế chính trị và triết học của Marx, và đã phát triển một chương trình chính trị, được gọi là "Chủ nghĩa Lenin" hay "Chủ nghĩa Bolshevik", kêu gọi cách mạng có tổ chức và được lãnh đạo bởi một tổ chức trung ương tiền phong "Đảng Cộng sản".

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 30 phần 4

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 354 m¸c göi ¨ng-ghen, 2 th ¸ng t¸m 1862 m ¸c göi ¨ng-ghen, 2 th ¸ng t¸m 1862 355 ®éng v.v. còng thÕ th«i), ngµy lao ®éng b»ng 12 giê, cßn lao ®éng Anh biÕt ®Êy, t«i ph©n biÖt hai bé phËn cña t­ b¶n: t­ b¶n bÊt cÇn thiÕt (t¸i s¶n xuÊt tiÒn c«ng) b»ng 8 giê, th× tiÒn c«ng cña 30 biÕn (nguyªn liÖu, vËt liÖu bæ trî, m¸y mãc v.v.) mµ gi¸ trÞ cña nã c«ng nh©n (hoÆc cña 30 ngµy lao ®éng) sÏ b»ng 20 pao, cßn gi¸ trÞ chØ t¸i biÓu hiÖn trong gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, vµ thø hai, t­ b¶n cña lao ®éng hä bá ra b»ng 30 pao; t­ b¶n kh¶ biÕn chi cho mét kh¶ biÕn, nghÜa lµ t­ b¶n chi phÝ vµo tiÒn c«ng vµ chøa ®ùng c«ng nh©n (trong mét ngµy hay mét tuÇn) b»ng 2/3 pao, cßn gi¸ l­îng lao ®éng vËt ho¸ nhá h¬n l­îng lao ®éng mµ ng­êi c«ng trÞ do ng­êi c«ng nh©n t¹o ra th× b»ng 1 pao. Khèi l­îng gi¸ trÞ nh©n bá ra ®Ó ®æi lÊy nã. VÝ dô, nÕu tiÒn c«ng h»ng ngµy lµ 10 giê thÆng d­ do t­ b¶n 100 pao s¶n xuÊt ra trong c¸c ngµnh c«ng mµ ng­êi c«ng nh©n lµm viÖc 12 giê, th× ng­êi c«ng nh©n ®ã hoµn nghiÖp kh¸c nhau sÏ rÊt kh¸c nhau tuú theo tû lÖ ph©n chia t­ l¹i t­ b¶n kh¶ biÕn céng víi 1/5 t­ b¶n kh¶ biÕn (2 giê). Sè d­ tréi b¶n 100 pao thµnh t­ b¶n bÊt biÕn vµ t­ b¶n kh¶ biÕn. Chóng ta Êy t«i gäi lµ gi¸ trÞ thÆng d­ (surplus value). h·y biÓu thÞ t­ b¶n bÊt biÕn b»ng C, cßn t­ b¶n kh¶ biÕn b»ng V. Gi¶ sö ®· biÕt tû suÊt gi¸ trÞ thÆng d­ (nghÜa lµ ®é dµi cña NÕu, ch¼ng h¹n, trong c«ng nghiÖp v¶i sîi cÊu t¹o cña t­ b¶n lµ ngµy lao ®éng vµ sè lao ®éng thÆng d­ tréi thªm mµ ng­êi c«ng C80, V20, th× gi¸ trÞ cña s¶n phÈm sÏ b»ng 110 (víi 50% gi¸ trÞ nh©n thùc hiÖn ®Ó t¸i s¶n xuÊt tiÒn c«ng) - vÝ dô, tû suÊt Êy b»ng thÆng d­ hoÆc lao ®éng thÆng d­). Khèi l­îng gi¸ trÞ thÆng d­ sÏ 50%. Trong tr­êng hîp nµy, víi ngµy lao ®éng 12 giê, ng­êi c«ng lµ 10 vµ tû suÊt lîi nhuËn sÏ b»ng 10%, bëi v× tû suÊt lîi nhuËn nh©n lµm viÖc 8 giê cho b¶n th©n m×nh, cßn 4 giê (8:2) th× anh ta b»ng tû sè 10 (gi¸ trÞ thÆng d­) trªn 100 (tæng gi¸ trÞ cña t­ b¶n lµm viÖc cho ng­êi chñ. Còng gi¶ ®Þnh lµ tû lÖ nµy tån t¹i trong ®· chi phÝ). Chóng ta gi¶ ®Þnh r»ng trong mét x­ëng m¸y lín cã tÊt c¶ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, cho nªn nh÷ng sù sai lÖch cã thÓ cã cÊu t¹o t­ b¶n nh­ sau: C50, V50, do ®ã s¶n phÈm b»ng 125, gi¸ so víi thêi gian lao ®éng trung b×nh chØ lµ sù hoµn bï cho møc ®é trÞ thÆng d­ (víi tû suÊt cña nã lµ 50%, nh­ ë trªn) b»ng 25 vµ tû khã kh¨n lín h¬n hoÆc Ýt h¬n cña c«ng viÖc v.v.. suÊt lîi nhuËn b»ng 25%. Chóng ta h·y xÐt mét ngµnh c«ng Trong tr­êng hîp nµy, víi møc bãc lét c«ng nh©n nh­ nhau nghiÖp kh¸c trong ®ã cã tû lÖ: C70, V30, trong tr­êng hîp nµy s¶n trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c nhau, nh÷ng t­ b¶n kh¸c phÈm sÏ b»ng 115, tû suÊt lîi nhuËn b»ng 15%. Sau hÕt, chóng ta nhau, cã cïng mét l­îng nh­ nhau, sÏ ®em l¹i, trong c¸c lÜnh vùc h·y xÐt ngµnh c«ng nghiÖp trong ®ã cã cÊu t¹o: C90, V10, nh­ vËy s¶n xuÊt kh¸c nhau, nh÷ng khèi l­îng gi¸ trÞ thÆng d­ rÊt kh¸c s¶n phÈm b»ng 105 vµ tû suÊt lîi nhuËn b»ng 5%. nhau vµ do ®ã ®em l¹i nh÷ng tû suÊt lîi nhuËn rÊt kh¸c nhau, bëi ë ® ©y, víi møc ®é bãc lét lao ®éng nh­ nhau, chóng ta cã v× tû suÊt lîi nhuËn ch¼ng qua lµ tû lÖ gi÷a gi¸ trÞ thÆng d­ so víi nh÷ng khèi l­îng gi¸ trÞ thÆng d­ rÊt kh¸c nhau, do ®ã cã nh÷ng toµn bé l­îng t­ b¶n ®· øng tr­íc. §iÒu ®ã sÏ phô thuéc vµo cÊu tû suÊt lîi nhuËn rÊt kh¸c nhau cho t­ b¶n cã l­îng ngang nhau t¹o h÷u c¬ cña t­ b¶n, nghÜa lµ phô thuéc vµo sù ph©n chia nã ®­îc ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c nhau. thµnh t­ b¶n bÊt biÕn vµ t­ b¶n kh¶ biÕn. Còng nh­ ë trªn ®©y, gi¶ sö lao ®éng thÆng d­ lµ 50%. Cã nghÜa H·y xÐt gép tÊt c¶ 4 t­ b¶n kÓ trªn, vµ chóng ta sÏ cã: lµ, nÕu ch¼ng h¹n, 1 pao = 1 ngµy lao ®éng (dï ngô ý mét tuÇn lao Gi¸ trÞ cña s¶n phÈm
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 480 481 M ¸c göi ¡ng-ghen, 2 th¸ng t¸m 1862 m ¸c göi ¨ng-ghen, 2 th ¸ng t¸m 1862 1. C80, V20, 110 Tû suÊt lîi nhuËn = 10% Tû suÊt gi¸ trÞ Gi¸ c¶ ® ­îc x¸c ®Þnh theo c¸ch ®ã vµ b»ng sè chi phÝ t­ b¶n 2. C50, V50, 125 ““““ = 25% thÆng d­ trong céng víi lîi nhuËn trung b×nh (vÝ dô, 10%), chÝnh lµ c¸i mµ SmÝt 3. C70, V30, 115 ““““ = 15% tÊt c¶ c¸c gäi lµ gi¸ c¶ tù nhiªn, gi¸ c¶ cña nh÷ng chi phÝ cost price v.v.309. 4. C90, V10, 105 ““““ = 5% tr­êng hîp = §ã lµ gi¸ c¶ trung b×nh mµ sù c¹nh tranh gi÷a c¸c ngµnh kh¸c 50% nhau (b»ng c¸ch chuyÓn dÞch t­ b¶n hay lµ ®æ t­ b¶n tõ ngµnh 400 = 55 T­ b¶n Lîi nhuËn nµy sang ngµnh kh¸c) quy c¸c gi¸ c¶ trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt 3 Nh­ vËy cø 100 pao th× cã ®­îc tû suÊt lîi nhuËn 13 %. kh¸c nhau vµo ®ã. 4 Nh­ vËy, sù c¹nh tranh kh«ng quy c¸c hµng ho¸ vÒ gi¸ trÞ cña NÕu xÐt tæng t­ b¶n (400) cña giai cÊp c¸c nhµ t­ b¶n, th× tû chóng, mµ quy chóng vÒ c¸c gi¸ c¶ chi phÝ, tuú theo cÊu t¹o h÷u 3 suÊt lîi nhuËn = 13 %, cßn c¸c nhµ t­ b¶n ®Òu lµ nh÷ng ng­êi c¬ cña c¸c t­ b¶n mµ nh÷ng gi¸ c¶ chi phÝ Êy lóc th× cao h¬n, lóc 4 th× thÊp h¬n, lóc l¹i b»ng gi¸ trÞ cña hµng ho¸. anh em. Sù c¹nh tranh (sù chuyÓn dÞch t­ b¶n hay lµ viÖc t­ b¶n tõ mét ngµnh nµy ®æ vµo mét ngµnh kh¸c) dÉn ®Õn kÕt côc lµ Ri-c¸c-®« lÉn lén c¸c gi¸ trÞ víi c¸c gi¸ c¶ chi phÝ. Do vËy, «ng nh÷ng t­ b¶n cã cïng quy m« trong c¸c ngµnh kh¸c nhau - mÆc ta nghÜ r»ng nÕu nh­ tån t¹i ®Þa t« tuyÖt ®èi (nghÜa lµ thø ®Þa t« dï chóng cã cÊu t¹o h÷u c¬ kh¸c nhau - ®Òu ®em l¹i tû suÊt lîi kh«ng phô thuéc vµo sù kh¸c biÖt vÒ ®é ph× nhiªu cña c¸c lo¹i nhuËn trung b×nh nh­ nhau. Nãi c¸ch kh¸c: lîi nhuËn trung b×nh - chÊt ®Êt kh¸c nhau) th× c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp vµ nh÷ng s¶n mµ t­ b¶n 100 pao ch¼ng h¹n ®Çu t­ vµo mét ngµnh nµo ®ã ®em phÈm kh¸c ®­îc b¸n ra lu«n lu«n cao h¬n gi¸ trÞ cña chóng, bëi v× l¹i - nã ®em l¹i kh«ng ph¶i trong t­ c¸ch lµ mét t­ b¶n nµo ®ã, nh÷ng s¶n phÈm Êy cã thÓ ®­îc b¸n ra cao h¬n gi¸ c¶ chi phÝ (t­ ®­îc ®Çu t­ riªng biÖt, vµ do ®ã, kh«ng ph¶i theo cïng mét tû lÖ b¶n øng tr­íc céng víi lîi nhuËn trung b×nh). §iÒu ®ã sÏ b¸c bá nh­ b¶n th©n nã s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­, mµ víi t­ c¸ch lµ bé quy luËt c¬ b¶n. Nh­ vËy, «ng ta phñ nhËn ®Þa t« tuyÖt ®èi vµ chØ phËn t­¬ng øng cña tæng t­ b¶n cña giai cÊp c¸c nhµ t­ b¶n. §ã thõa nhËn ®Þa t« chªnh lÖch. lµ phÇn lîi nhuËn, mµ theo ®ã lîi tøc cæ phÇn ®­îc tr¶ tû lÖ thuËn Nh­ng viÖc «ng ta ®ång nhÊt c¸c gi¸ trÞ cña hµng ho¸ víi c¸c víi khèi l­îng cña phÇn t­¬ng øng Êy - tõ tæng sè gi¸ trÞ thÆng d­ gi¸ c¶ chi phÝ cña hµng ho¸ lµ sai lÇm c¨n b¶n; theo truyÒn thèng (hay lµ khèi l­îng lao ®éng kh«ng ®­îc tr¶ c«ng) do toµn bé t­ «ng ta tiÕp nhËn l¹i quan ®iÓm ®ã cña A. XmÝt. b¶n kh¶ biÕn (nghÜa lµ t­ b¶n chi phÝ vµo tiÒn c«ng) cña giai cÊp Sù thÓ lµ nh­ thÕ nµy: c¸c nhµ t­ b¶n s¶n xuÊt ra. Trong vÝ dô nªu trªn ®©y, ®Ó cho nh÷ng ng­êi së h÷u t­ b¶n Gi¶ thö, cÊu t¹o trung b×nh cña tæng t­ b¶n phi n«ng nghiÖp 1, 2, 3, 4 cã ®­îc mét lîi nhuËn trung b×nh nh­ nhau th× mçi lµ C80, V20, nh­ vËy s¶n phÈm (víi tû suÊt gi¸ trÞ thÆng d­ 50%) 3 ng­êi trong sè hä ph¶i b¸n hµng ho¸ cña m×nh víi gi¸ 113 pao; sÏ b»ng 110 vµ tû suÊt lîi nhuËn = 10%. 4 TiÕp n÷a, gi¶ ®Þnh r»ng cÊu t¹o trung b×nh cña t­ b¶n n«ng nghiÖp 1 vµ 4 sÏ b¸n hµng ho¸ víi gi¸ cao h¬n gi¸ trÞ cña hµng ho¸, cßn 2 = C60, V40 (theo c¸c sè liÖu thèng kª th× c¸c con sè Êy ®èi víi n­íc vµ 3 th× b¸n víi gi¸ thÊp h¬n gi¸ trÞ cña hµng ho¸.
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 482 m¸c göi ¨ng-ghen, 2 th ¸ng t¸m 1862 m ¸c göi ¨ng-ghen, 2 th ¸ng t¸m 1862 483 Anh lµ kh¸ gÇn ®óng víi thùc tÕ; trong khi xem xÐt vÊn ®Ò nµy, VÒ ®Þnh nghÜa nh­ trªn vÒ gi¸ c¶ chi phÝ k h¸c víi gi¸ trÞ th× ®Þa t« c¸c b·i ch¨n th¶ sóc vËt v.v. kh«ng cã ý nghÜa, v× c¸c ®Þa t« cÇn ph¶i nªu thªm mét ®iÒu n÷a lµ: ngoµi sù kh¸c biÖt gi÷a t­ Êy kh«ng tù chóng x¸c ®Þnh ®­îc, mµ chóng ®­îc x¸c ®Þnh bëi ®Þa b¶n bÊt biÕn vµ t­ b¶n kh¶ biÕn - sù kh¸c biÖt n¶y sinh tõ qu¸ t« c¸c diÖn tÝch trång lóa m×). Nh­ vËy s¶n phÈm - víi cïng møc tr×nh s¶n xuÊt trùc tiÕp cña t­ b¶n - cßn cã sù kh¸c biÖt gi÷a t­ ®é bãc lét nh­ ë trªn ®©y - sÏ b»ng 120 vµ tû suÊt lîi nhuËn b»ng b¶n cè ®Þnh vµ t­ b¶n l­u ®éng b¾t nguån tõ qu¸ tr×nh l­u th«ng 20%. V× vËy, nÕu ng­êi phÐc-mi-ª b¸n s¶n phÈm n«ng nghiÖp cña t­ b¶n. Nh­ng nÕu t«i tÝnh ®Õn c¶ yÕu tè ®ã n÷a, th× c«ng theo gi¸ trÞ cña nã th× anh ta b¸n s¶n phÈm ®ã víi gi¸ 120, chø thøc sÏ qu¸ phøc t¹p. kh«ng ph¶i víi gi¸ 110, kh«ng ph¶i theo gi¸ c¶ chi phÝ. T uy §ã lµ nh÷ng nÐt ®¹i l­îc t«i tr×nh bµy víi anh - v× ®©y lµ vÊn nhiªn, chÕ ®é së h÷u ruéng ®Êt c¶n trë kh«ng ®Ó cho ng­êi phÐc- ®Ò kh¸ phøc t¹p - vÒ sù phª ph¸n häc thuyÕt Ri-c¸c-®«. Dï sao mi-ª - gièng nh­ nh÷ng ng­êi anh em cña hä lµ c¸c nhµ t­ b¶n - anh còng sÏ ph¶i thõa nhËn lµ nhê cã tÝnh ®Õn cÊu t¹o h÷u c¬ cña cµo b»ng gi¸ trÞ cña s¶n phÈm ngang víi gi¸ c¶ chi phÝ cña nã. t­ b¶n nªn nhiÒu m©u thuÉn vµ vÊn ®Ò biÓu hiÖn ra bªn ngoµi Kh«ng thÓ ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã b»ng sù c¹nh tranh gi÷a c¸c t­ b¶n. kh«ng cßn n÷a. ë ®©y cã sù can thiÖp cña ng­êi së h÷u ruéng ®Êt, anh ta chiÕm TiÖn thÓ xin nãi lu«n. Nh»m môc ®Ých x¸c ®Þnh, mµ t«i sÏ cho h÷u phÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ vµ gi¸ c¶ chi phÝ. Khèi l­îng anh biÕt trong l¸ th­ sau, ®iÒu rÊt ®¸ng mong muèn lµ anh göi nhá cña t­ b¶n bÊt biÕn so víi t­ b¶n kh¶ biÕn nãi chung thÓ hiÖn cho t«i mét tµi liÖu phª ph¸n tØ mØ, trªn gãc ®é qu©n sù (khÝa c¹nh tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp (hoÆc t­¬ng ®èi thÊp) cña søc s¶n xuÊt chÝnh trÞ th× t«i ®¶m nhËn), ®èi víi nh÷ng quan ®iÓm hÕt søc ngí cña lao ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt nµo ®ã. V× vËy, nÕu cÊu t¹o ngÈn vÒ gi¶i phãng cña L¸t-xan-Ruy-xtèp1 . trung b×nh cña t­ b¶n n«ng nghiÖp b»ng, ch¼ng h¹n, C60, V40, trong khi cÊu t¹o trung b×nh cña t­ b¶n phi n«ng nghiÖp b»ng C.M. cña anh C80, V20, th× ®iÒu ®ã chøng minh r»ng n«ng nghiÖp ch­a ®¹t ®Õn tr×nh ®é ph¸t triÓn nh­ cña c«ng nghiÖp. (§iÒu ®ã hoµn toµn dÔ Cho t«i göi lêi th¨m ®Õn c¸c bµ. hiÓu, bëi v×, ch­a kÓ ®Õn tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè kh¸c, c«ng nghiÖp I-man th«ng b¸o r»ng ®· ®Õn n¬i råi. Ýt-xÝch2 sÏ lªn ®­êng dùa trªn mét nÒn khoa häc x­a cò h¬n - ®ã lµ c¬ häc, cßn n«ng vµo thø hai. nghiÖp th× dùa trªn nh÷ng m«n khoa häc hoµn toµn míi: ho¸ häc, Anh sÏ thÊy r»ng víi nhËn thøc cña t«i vÒ “®Þa t« tuyÖt ®èi” th× ®Þa chÊt häc, sinh lý häc.) NÕu trong n«ng nghiÖp tû lÖ ®ã sÏ b»ng chÕ ®é së h÷u ruéng ®Êt ®· thËt sù (trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö C80, V20 (trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kÓ trªn) th× khi ®ã ®Þa t« tuyÖt nhÊt ®Þnh) lµm t¨ng gi¸ c¶ nguyªn liÖu. XÐt theo quan ®iÓm céng ®èi sÏ biÕn mÊt. ChØ cßn l¹i ®Þa t« chªnh lÖch, mµ t«i ®ang ph¸t _____________________________________________________________ triÓn häc thuyÕt vÒ nã theo c¸ch khiÕn gi¶ thiÕt cña Ri-c¸c-®« vÒ hiÖn t­îng n«ng nghiÖp kh«ng ngõng sót kÐm trë thµnh mét gi¶ 1 - Xem tËp nµy, tr. 345-348, 350-351, 368-369, 377-378. thiÕt hÕt søc nùc c­êi vµ mang tÝnh chÊt tuú tiÖn. 2 - L¸t-xan.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 484 m¸c göi ¨ng-ghen, 2 th¸ng t¸m 1862 m ¸c göi ¨ng-ghen, 7 th ¸ng t¸m 1862 485 s¶n chñ nghÜa, cã thÓ sö dông tèt ®iÒu nµy. NÕu quan ®iÓm võa tr×nh bµy ë trªn lµ ®óng th× hoµn toµn kh«ng nhÊt thiÕt ®Þa t« tuyÖt ®èi ph¶i ®­îc tr¶ trong mäi hoµn c¶nh vµ trªn ruéng ®Êt thuéc tÊt c¶ c¸c lo¹i (nÕu thËm chÝ tÝnh 151 ®Õn cÊu t¹o trªn ®©y cña t­ b¶n n«ng nghiÖp). §Þa t« Êy kh«ng m¸c göi ¡ng-ghen ®­îc tr¶ ë nh÷ng n¬i nµo - trªn thùc tÕ hoÆc vÒ mÆt ph¸p lý - kh«ng cã së h÷u ruéng ®Êt. T rong tr­êng hîp nµy, viÖc ®Çu t­ t­ ë Man-se-xt¬ b¶n trong n«ng nghiÖp kh«ng gÆp ph¶i nh÷ng trë ng¹i ®Æc biÖt. Vµ trong m«i tr­êng Êy t­ b¶n chuyÓn ®éng mét c¸ch kh«ng gß Lu©n §«n, 7 th¸ng T¸m 1862 Ðp, còng gièng nh­ trong mäi m«i tr­êng kh¸c. Khi ®ã c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp ®­îc b¸n ra víi gi¸ thÊp h¬n gi¸ trÞ cña nã - nh­ ®iÒu nµy vÉn th­êng xuyªn x¶y ra víi ®a sè c¸c s¶n phÈm ¡ng-ghen th©n mÕn! c«ng nghiÖp - tøc lµ theo gi¸ c¶ chi phÝ. Trªn thùc tÕ së h÷u ruéng Vµo thø hai, tay chñ nhµ ®· ®Õn gÆp t«i vµ tuyªn bè r»ng sau ®Êt còng cã thÓ biÕn mÊt c¶ trong tr­êng hîp nhµ t­ b¶n vµ ng­êi khi «ng ta ®· kiªn nhÉn chÞu ®ùng mµ t«i kh«ng tr¶ tiÒn trong së h÷u ruéng ®Êt lµ mét ng­êi v.v.. thêi h¹n ng¾n nhÊt, th× «ng ta sÏ giao l¹i vÊn ®Ò nµy cho viªn ®¹i Nh­ng ë ®©y kh«ng cÇn ®i vµo nh÷ng chi tiÕt Êy. diÖn cña «ng ta. §iÒu nµy cã nghÜa lµ sÏ cã mét ng­êi kª biªn tµi XÐt vÒ mÆt lý luËn, th× chØ riªng ®Þa t« chªnh lÖch - nã n¶y s¶n ®Õn nhµ t«i310. §ång thêi, t«i còng nhËn ®­îc - còng vµo ngµy sinh kh«ng ph¶i v× t­ b¶n ®­îc ®Çu t­ vµo ruéng ®Êt, chø kh«ng h«m ®ã, thËt lµ mét sù trïng hîp l¹ lïng - th«ng b¸o yªu cÇu nép ph¶i vµo mét lÜnh vùc ®Çu t­ nµo kh¸c - kh«ng g©y nªn khã kh¨n thuÕ ngay lËp tøc, còng nh­ nh÷ng l¸ th­ cña ®¹i bé phËn nh÷ng nµo c¶. §Þa t« Êy ch¼ng qua lµ lîi nhuËn bæ sung, tån t¹i trong chñ c¸c hiÖu nhá quen biÕt tay chñ nhµ, do¹ ®­a t«i ra toµ vµ ®×nh mäi lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, ®èi víi bÊt kú t­ b¶n nµo ho¹t chØ b¸n thùc phÈm. ®éng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cao h¬n ®iÒu kiÖn trung b×nh. ChØ cã L¸t-xan ®· ®i vµo tèi thø hai råi. T«i cßn gÆp l¹i «ng ta mét lÇn trong n«ng nghiÖp, ®Þa t« chªnh lÖch míi ®­îc cñng cè, v× nã cã ë n÷a, sau khi x¶y ra tÊt c¶ nh÷ng sù viÖc Êy. Nh×n nÐt mÆt buån b· d­íi ch©n m×nh mét nÒn t¶ng quan träng vµ (t­¬ng ®èi) v÷ng cña t«i, «ng Êy ®· hiÓu r»ng cuéc khñng ho¶ng - mµ «ng ta biÕt tõ ch¾c, ®ã lµ nh÷ng møc ®é mµu mì tù nhiªn kh¸c nhau cña c¸c l©y - nay ®· dÉn ®Õn th¶m ho¹ ra sao. ¤ng ta hái t«i. Sau khi nghe lo¹i ruéng ®Êt kh¸c nhau. t«i th«ng b¸o, «ng ta tuyªn bè cã thÓ trao cho t«i 15 pao tr­íc ngµy 1 th¸ng Giªng 1863; «ng ta còng cho phÐp chiÕt khÊu - lÊy tªn «ng ta - C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: Der In theo b¶n viÕt tay Briefwechsel zwischen F. Engels und K. Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc kú phiÕu víi bÊt kú sè tiÒn nµo, nÕu anh hoÆc mét ng­êi nµo ®ã Marx . Bd. III, Stuttgart, 1913 ®¶m b¶o víi «ng ta tr¶ ®­îc sè tiÒn lín h¬n 15 pao. H×nh nh­,
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 486 487 m ¸c göi ¨ng-ghen, 7 th¸ng t¸m 1862 m ¸c göi ¨ng-ghen, 7 th ¸ng t¸m 1862 cïng rÊt xa x«i. nhiÒu h¬n thÕ th× «ng ta kh«ng thÓ lµm ®­îc trong hoµn c¶nh eo T«i kh«ng hoµn toµn ®ång ý víi nh÷ng suy xÐt cña anh vÒ cuéc hÑp cña m×nh. (T«i tin ®iÒu ®ã, bëi v× ë ®©y chØ riªng vÒ x×-gµ vµ Néi chiÕn ë Mü1*. T«i kh«ng nghÜ r»ng mäi c¸i ®· chÊm hÕt. Tõ thuª xe ngùa th× hµng ngµy «ng Êy ®· chi mÊt 1 pao 2 si-linh råi). Cã thÓ, b»ng c¸ch ®ã anh - víi viÖc thu hót Boãc-c¬-h©y-m¬ ®Çu cuéc chiÕn tranh, ng­êi miÒn B¾c ®· n»m d­íi quyÒn lùc cña lµm ng­êi chiÕt khÊu kú phiÕu - thu xÕp ®­îc mét biÖn ph¸p nµo nh÷ng ®¹i diÖn c¸c bang miÒn biªn c­¬ng theo chÕ ®é n« lÖ, chÝnh ®ã nh»m ng¨n ngõa t×nh tr¹ng khñng ho¶ng ch¨ng. Trong sè tiÒn hä ®· ®Æt M¸c-Clen-lan ®øng ®Çu qu©n ®éi, «ng ta nguyªn lµ 10 pao t«i ®· tr¶ cho tay chñ c©y ®µn d­¬ng cÇm 6 pao, nÕu kh«ng nh©n vËt ñng hé Brª-kin-rÝt-gi¬. Ng­îc l¹i, miÒn Nam ngay tõ con ng­êi th« bØ Êy ®· cã thÓ ch¼ng nãi ch¼ng r»ng kiÖn t«i ra toµ ®Çu ®· hµnh ®éng mét c¸ch nhÊt trÝ. ChÝnh miÒn B¾c ®· biÕn chÕ ¸n quËn råi. T«i ®em 2 pao ®Õn hiÖu cÇm ®å ®Ó chuéc c¸c vËt ®é n« lÖ thµnh søc m¹nh qu©n sù cña miÒn Nam, mµ lÏ ra ph¶i dông, sè cßn l¹i, t«i trao cho vî t«i qu¶n. h­íng chÕ ®é n« lÖ chèng l¹i miÒn Nam. MiÒn Nam ®· trót toµn T«i cam ®oan víi anh r»ng nÕu kh«ng cã nh÷ng khã kh¨n ®e bé lao ®éng s¶n xuÊt lªn vai nh÷ng n« lÖ vµ nhê ®ã mµ ®· cã ®­îc do¹ gia ®×nh t«i, th× t«i ®· chän viÖc chuyÓn ®Õn ë trong nh÷ng kh¶ n¨ng ®Æt tÊt c¶ c¸c lùc l­îng chiÕn ®Êu cña m×nh cÇm vò khÝ c¨n phßng cã ®å gç, cßn h¬n lµ cø lu«n lu«n ®Ì nÆng lªn hÇu bao mµ kh«ng g©y thiÖt h¹i cho b¶n th©n. MiÒn Nam cã mét bé chØ cña anh. huy qu©n sù thèng nhÊt, cßn miÒn B¾c th× kh«ng cã. Ng­êi miÒn Ngoµi ra, l¹i cßn cã mét t×nh huèng n÷a. B¸c sÜ A-len b¶o t«i B¾c còng kh«ng cã mét kÕ ho¹ch chiÕn l­îc nµo, ®iÒu ®ã thÊy râ r»ng ch¸u Gien-ni nhÊt thiÕt cÇn ph¶i ®Õn vïng biÓn Ýt ra lµ hai qua tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng qu©n sù cña qu©n ®éi bang Ken-tóc-ki tuÇn lÔ. §èi víi ch¸u g¸i ót1* còng ph¶i lµm nh­ vËy, - n¨m ngo¸i sau khi bang Ten-nÐt-xi bÞ chiÕm. Theo ý kiÕn t«i, tÊt c¶ t×nh ch¸u bÞ mét chøng bÖnh gièng nh­ bÖnh vµng da vµ l¹i kh«ng h×nh ®ã s¾p tíi sÏ mang mét chiÒu h­íng kh¸c. Sau hÕt, miÒn B¾c hoµn toµn khoÎ. sÏ b¾t ®Çu tiÕn hµnh chiÕn tranh mét c¸ch thùc sù vµ sÏ dïng ®Õn Ýt-xÝch2* cßn cho t«i biÕt r»ng cã thÓ lµ «ng ta sÏ b¾t ®Çu xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p c¸ch m¹ng, sÏ g¹t khái c­¬ng vÞ l·nh ®¹o nh÷ng b¶n tê b¸o sau khi «ng Êy trë vÒ vµo th¸ng ChÝn. T«i ®· tr¶ lêi «ng nh©n vËt thuéc c¸c bang vïng biªn c­¬ng theo chÕ ®é n« lÖ. ChØ Êy r»ng nÕu ®­îc t hï lao tèt th× t«i s½n sµng trë thµnh th«ng tÝn riªng mét trung ®oµn gåm ng­êi da ®en sÏ g©y mét t¸c ®éng kú l¹ viªn ë Anh mµ kh«ng ®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm nµo vµ kh«ng cã sù céng t¸c chÝnh trÞ nµo víi «ng ta, bëi v× vÒ ph­¬ng diÖn chÝnh trÞ t«i ®Õn thÇn kinh cña ng­êi miÒn Nam. vµ «ng Êy kh«ng cã ®iÓm nµo gièng nhau, ngoµi mét sè môc tiªu cuèi Theo t«i nghÜ, viÖc khã tuyÓn mé 300000 ng­êi lµ mét khã kh¨n thuÇn tuý mang tÝnh chÊt chÝnh trÞ. MiÒn T©y - B¾c lµ vïng Niu _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* - £-lª-«-no-ra M¸c. 2* - L¸t-xan. 1* - Xem tËp nµy, tr. 340-345.
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 488 489 m ¸c göi ¨ng-ghen, 7 th¸ng t¸m 1862 ¨ ng-ghen göi m¸c, 8 th ¸ng t¸m 1862 I-man ®ang ë ®©y. NghÜa lµ, l¹i cã mét sù gi¸n ®o¹n thËt hÕt In-gl©n311 ®ang t×m c¸ch buéc vµ sÏ buéc chÝnh phñ ph¶i tõ bá søc kh«ng ®¸ng mong muèn vµo lóc nµy. T«i nghÜ, khèi l­îng ph­¬ng ph¸p ngo¹i giao tr­íc ®©y trong viÖc tiÕn hµnh cuéc chiÕn - quyÓn s¸ch cña t«i sÏ lµ 30 tê in314. giê ®©y hä ®­a ra nh÷ng ®iÒu kiÖn theo ®ã sÏ cã ®­îc con sè 300000 ng­êi Êy. NÕu Lin-c«n kh«ng nh­îng bé (mµ «ng ta sÏ C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay nh­îng bé) th× sÏ næ ra c¸ch m¹ng. Briefwechsel zwischen F. Engels und K. Marx". Nguyªn v¨n lµ tiÕng VÒ t×nh tr¹ng thiÕu c¸c tµi n¨ng qu©n sù, th× lèi lùa chän c¸c Bd.III, Stuttgart, 1913 §øc t­íng lÜnh nh­ ®· tõng thùc hiÖn cho ®Õn nay - chØ toµn b»ng con ®­êng thùc hiÖn nh÷ng m­u m« ngo¹i giao vµ ®¶ng ph¸i - vÞ tÊt ®· cã thÓ gióp vµo viÖc cÊt nh¾c ®­îc c¸c tµi n¨ng. T«i thiÕt nghÜ, 152 dÉu sao t­íng Pèp còng lµ mét nh©n vËt ®Çy nghÞ lùc. ¡ng-ghen göi m¸c VÒ nh÷ng biÖn ph¸p tµi chÝnh th× hä kh«ng giái, ®óng nh­ ë lu©n ®«n ng­êi ta ph¶i tr«ng ®îi nh­ thÕ ë mét ®Êt n­íc mµ cho ®Õn nay (®èi víi toµn quèc gia nãi chung) trªn thùc tÕ kh«ng tån t¹i mét Man-se-xt¬, 8 th¸ng T¸m 1862 lo¹i thuÕ nµo c¶, nh­ng dï sao nh÷ng biÖn ph¸p Êy hoµn toµn kh«ng v« nghÜa nh­ c¸c biÖn ph¸p cña PÝt vµ ®ång ®¶ng312. Theo Mo-r¬ th©n mÕn! quan ®iÓm cña t«i, t×nh tr¹ng mÊt gi¸ cña tiÒn nh­ hiÖn nay NÕu võa råi t«i cã göi cho anh b¶n liÖt kª nh÷ng kho¶n chi tiªu kh«ng ph¶i do nh÷ng nguyªn nh©n kinh tÕ, mµ do nh÷ng nguyªn cña t«i, th× ®iÒu ®ã tuyÖt nhiªn kh«ng ph¶i ®Ó g©y khã kh¨n cho nh©n thuÇn tuý chÝnh trÞ, ®ã lµ th¸i ®é bÊt tÝn nhiÖm. Nh­ vËy, anh trong viÖc tiÕp tôc “®Ì nÆng” - nh­ c¸ch diÔn ®¹t cña anh - nÕu ¸p dông chÝnh s¸ch kh¸c th× t×nh h×nh ®ã sÏ thay ®æi. lªn hÇu bao cña t«i. Ng­îc l¹i, t«i tin ch¾c r»ng chóng ta sÏ tiÕp Nãi tãm l¹i, t«i cho r»ng nh÷ng cuéc chiÕn tranh nh­ vËy cÇn tôc gióp ®ì nhau mçi khi cã kh¶ n¨ng, hoµn toµn bÊt kÓ lµ ng­êi ®­îc tiÕn hµnh theo kiÓu c¸ch m¹ng, nh­ng cho ®Õn nay ng­êi nµo trong chóng ta, vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, lµ ng­êi “®Ì 313 Mü l¹i t×m c¸ch tiÕn hµnh nã theo kiÓu hîp hiÕn . nÆng” hoÆc lµ ng­êi “bÞ ®Ì nÆng”, bëi v× c¸c vai cã thÓ l¹i ®æi chç Chµo anh. cho nhau. Môc ®Ých duy nhÊt cña b¶n tÝnh to¸n Êy lµ chØ cho anh thÊy r»ng t«i, vµo lóc ®ã, kh«ng cã kh¶ n¨ng göi cho anh sè tiÒn C.M. cña anh nhiÒu h¬n con sè 10 pao. §­¬ng nhiªn, anh ®· lËp tøc cÇm lÊy 15 pao tiÒn mÆt cña L¸t-xan, nÕu kh«ng th× hiÓu nh­ thÕ nµo ®©y côm tõ: “Tr­íc th¸ng Giªng”?
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 490 491 ¨ng-ghen göi m¸c, 8 th¸ng t¸m 1862 ¡ ng-ghen göi m¸c, 8 th ¸ng t¸m 1862 Hay lµ lóc ®ã «ng ta chØ söa so¹n ®­a sè tiÒn Êy? VÒ nh÷ng tÊm Êy trªn kú phiÕu th× ngay giê ®©y t«i ®· cã thÓ xuÊt ra theo tªn cña L¸t- xan, víi thêi h¹n ®Õn ba th¸ng, còng cã thÓ lµ ®Õn bèn th¸ng, víi sè tiÒn ch¼ng h¹n lµ 40 - 45 pao hoÆc tõ 260 ®Õn 300 ta-le, nÕu nh­ Boãc-c¬-h©y-m¬ sÏ ®¶m nhËn thanh to¸n c¸c kú phiÕu Êy. Ngoµi ra, t«i cã thÓ göi thªm cho anh 10 pao b»ng tiÒn mÆt, nÕu Boãc-c¬-h©y-m¬ ®ång ý chê ®Õn th¸ng ChÝn míi b¾t t«i tr¶ sè tiÒn mµ t«i nî anh ta vÒ kho¶n r­îu vang. Nh­ vËy sÏ cã ®­îc sè tiÒn nh­ sau: 10 pao cña t«i göi, 45 pao do kú phiÕu, 15 pao cña L¸t- xan cÊp - tæng céng lµ 70 pao. Khi ®ã t«i sÏ ch¸y tói hoµn toµn trong mét thêi gian kh¸ dµi, nh­ng ®iÒu ®ã kh«ng cã ý nghÜa nµo c¶, miÔn sao nhê ®ã anh tho¸t ra khái vòng lÇy vµ ch¸u Gien-ni cã thÓ ®i ®Õn vïng biÓn. V× Boãc-c¬-h©y-m¬ ph¶i th­êng xuyªn tiÕn hµnh nh÷ng kho¶n thanh to¸n t¹i lôc ®Þa, vµ v× anh ta biÕt r»ng trong mäi tr­êng hîp t«i sÏ p h¶i tr¶ tiÒn theo kú phiÕu cña anh ta nÕu t«i kh«ng muèn ph¸ háng vÞ thÕ cña t«i ë ®©y, cho nªn anh cã thÓ hoµn toµn yªn t©m ®Õn chç anh ta vµ hái: liÖu anh ta cã ®ång ý thu xÕp viÖc nµy cho chóng ta hay kh«ng. Anh cã thÓ nãi víi anh ta r»ng trong t×nh h×nh xÊu hiÖn nay cña ngµnh kinh doanh b«ng v¶i sîi, t«i c¶m thÊy m×nh buéc ph¶i lÊy cµng Ýt cµng tèt tiÒn b¹c cña h·ng, do vËy t«i ®· chän con ®­êng nªu trªn. Trong tr­êng hîp nµy anh cµng Ýt ph¶i e ng¹i víi anh ta, Ýt h¬n t«i, - vËy anh h·y ®Õn chç anh ta ngay lËp tøc vµ h·y thu xÕp viÖc nµy sao cho t«i cã thÓ lËp tøc xuÊt kú phiÕu ghi tªn ngµi nam t­íc1 . Lu-pu-x¬ ®· ®Õn vµo thø hai lóc ®ang m¾c bÖnh c¶m cóm vµ bÖnh thÊp khíp; ë Lu©n §«n c¸c chøng bÖnh Êy ®· cét chÆt anh _____________________________________________________________ 1 - L¸t-xan.
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 492 493 m ¸c göi ¨ng-ghen, 7 th¸ng t¸m 1862 ¨ ng-ghen göi m¸c, 8 th ¸ng t¸m 1862 gi­êng suèt c¶ ngµy, c¸i ngµy duy nhÊt anh ta cã mÆt ë ®ã. Khi anh Êy kh¸ lªn mét Ýt, anh Êy lËp tøc lªn ®­êng ®Õn ®©y. §iÒu ®ã gi¶i thÝch t¹i sao anh Êy kh«ng ghÐ vµo chç anh. Giê ®©y anh Êy ®· ®ì, nh­ng vÒ mÆt tiÒn b¹c anh Êy còng hoµn toµn bÞ ch¸y tói vµ ®· lËp tøc ®Ò nghÞ t«i cho 10 pao. Anh nhÊt thiÕt l¹i cÇn tæ chøc mét trß ¶o thuËt tµi chÝnh, nÕu kh«ng t«i tuyÖt nhiªn kh«ng h×nh dung næi, chóng ta sÏ lÊy g× ®Ó bï vµo sù thiÕu v¾ng cña tê “Tribune”. C¸c tê b¸o kh¸c ë Niu Oãc hoµn toµn kh«ng thÓ thay tê “Tribune” cho anh ®­îc, nh­ng nÕu cã dÞp th× vÉn nªn thö xem, - cã thÓ lµm nh­ thÕ sÏ kiÕm ®­îc mét c¸i g× ®ã. Cuèn s¸ch Êy1 , ngay c¶ nÕu tÝnh 30 tê in, th× may l¾m còng ®em l¹i kho¶ng 70 pao. Nh­ng t×nh h×nh Brèc-hau-d¬ ra sao? Anh ®· tho¶ thuËn vÒ vÊn ®Ò nµy víi L¸t-xan ch­a? Vµ t×nh h×nh ®ã sÏ cßn kÐo dµi bao l©u n÷a? T«i l¹i ®Æt quan hÖ víi tê “Allgemeine Militär - Zeitung” vµ chê xem viÖc ®ã sÏ cã kÕt qu¶ g× kh«ng, nh­ng trªn tê b¸o Êy cã thÓ ®¨ng nhiÒu nhÊt lµ mét bµi trong mét th¸ng r­ìi. Anh cã thÓ - th«ng qua mussurus2 cña anh hoÆc b»ng c¸ch nµo kh¸c - thu xÕp cho t«i céng t¸c trong môc qu©n sù cña mét tê b¸o Anh nµo ®ã t¹i Lu©n §«n ®­îc kh«ng? Nh­ng c¸c c¸ch lµm ®ã ®Òu lµ nh÷ng viÖc vôn vÆt, vµ nÕu chóng ta kh«ng nghÜ ra c¸ch kiÕm tiÒn th× anh vÞ tÊt sÏ cßn lèi tho¸t nµo kh¸c ngoµi viÖc thö, b»ng c¸ch nµo ®ã, xin mét Ýt tiÒn cña nh÷ng ng­êi th©n cña m×nh. Xin anh h·y suy nghÜ vÒ viÖc nµy. Vµi ngµy n÷a t«i sÏ viÕt th­ bµn vÒ c¸c kÕ ho¹ch qu©n sù cña L¸t-xan vµ vÒ lý luËn ®Þa t«3 cña anh, v¶ l¹i t«i hoµn toµn ch­a _____________________________________________________________ 1 - Xem tËp nµy, tr. 364-366. 2 - ng­êi gióp viÖc (tõ ch÷ m schores trong tiÕng Do Th¸i). 3 - Xem tËp nµy, tr. 353-360.
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 494 495 m ¸c göi ¨ng-ghen, 9 th¸ng t¸m 1862 m ¸c göi ¨ng-ghen, 9 th ¸ng t¸m 1862 hiÓu râ sù tån t¹i cña ®Þa t« “tuyÖt ®èi”, anh sÏ cßn ph¶i chøng Boãc-c¬-h©y-m¬. minh ®iÒu ®ã. T«i bÞ bÖnh trÜ ®¸ng ghÐt, v× thÕ t«i kh«ng thÓ ngåi VÒ häc thuyÕt ®Þa t« th× dÜ nhiªn lµ t«i tr­íc hÕt ph¶i ®îi th­ l©u h¬n. anh ®Õn ®·. Nh­ng ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ “nh÷ng cuéc tranh luËn”, nh­ Göi lêi chµo ®Õn toµn gia ®×nh anh. Hen-rÝch BuyÕc-ghÐc-x¬ cã thÓ nãi, t«i xin nãi thÕ nµy: I. §iÒu duy nhÊt t«i ph¶i chøng minh vÒ mÆt lý luËn lµ kh¶ Ph.¡. cña anh n¨ng tån t¹i cña ®Þa t« tuyÖt ®èi mµ kh«ng vi ph¹m quy luËt gi¸ trÞ. §©y lµ ®iÓm mµ xung quanh ®ã diÔn ra cuéc tranh luËn lý C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay luËn tõ thêi ph¸i träng n«ng cho m·i ®Õn nay. Ri-c¸c-®« phñ Briefwechsel zwischen F. Engels und K. Marx". Nguyªn v¨n lµ tiÕng nhËn kh¶ n¨ng nµy; t«i kh¼ng ®Þnh nã. §ång thêi, t«i kh¼ng ®Þnh Bd.III, Stuttgart, 1913 §øc r»ng sù phñ nhËn cña «ng ta dùa trªn mét gi¸o ®iÒu sai lÇm vÒ lý luËn, ®­îc tiÕp nhËn cña A.XmÝt: dùa trªn sù gi¶ ®Þnh cã sù ®ång nhÊt gi÷a gi¸ c¶ chi phÝ1* vµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸. TiÕp n÷a, t«i kh¼ng ®Þnh r»ng trong tÊt c¶ nh÷ng tr­êng hîp mµ Ri-c¸c-®« minh ho¹ vÊn ®Ò b»ng vÝ dô, «ng ta lu«n lu«n gi¶ ®Þnh nh÷ng 153 ®iÒu kiÖn trong ®ã hoÆc kh«ng tån t¹i nÒn s¶n xuÊt t­ b¶n chñ m¸c göi ¡ng-ghen nghÜa, hoÆc kh«ng tån t¹i - trªn thùc tÕ hoÆc vÒ mÆt ph¸p lý - së ë Man-se-xt¬ h÷u ruéng ®Êt. VËy mµ vÊn ®Ò l¹i chÝnh lµ ph¶i nghiªn cøu quy luËt trong ®iÒu kiÖn cã nh÷ng yÕu tè ®ã. [Lu©n §«n], 9 th¸ng T¸m 1862 II. VÒ sù tån t¹i cña ®Þa t« tuyÖt ®èi th× ®©y lµ vÊn ®Ò cÇn ®­îc gi¶i quyÕt, ®èi víi tõng n­íc, trªn c¬ së thèng kª. Nh­ng tÇm ¡ng-ghen th©n mÕn! quan träng cña viÖc gi¶i quyÕt vÒ mÆt lý luËn thuÇn tuý th× ®· râ Ýt-xÝch chuÈn bÞ tr¶ 15 pao chØ vµo ngµy 1 th¸ng Giªng. qua viÖc c¸c nhµ thèng kª vµ nãi chung nh÷ng ng­êi ho¹t ®éng T«i ®· ®Õn gÆp Boãc-c¬-h©y-m¬. Anh sÏ ph¶i xuÊt kú phiÕu ghi thùc tiÔn, trong suèt 35 n¨m nay, kiªn tr× kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i tªn L¸t-xan, víi sè tiÒn lµ 400 ta-le (dÜ nhiªn, t«i ®· kh«ng nãi g× cña ®Þa t« tuyÖt ®èi, cßn c¸c nhµ lý luËn (theo Ri-c¸c-®«) th× l¹i víi Boãc-c¬-h©y-m¬ vÒ L¸t-xan - vÒ sè tiÒn 15 pao mµ anh ta sÏ b»ng con ®­êng ®­a ra nh÷ng kh¸i niÖm trõu t­îng rÊt gi¶ t¹o vµ ph¶i tr¶). Thêi h¹n lµ ba th¸ng. Sau ®ã, tÊm kú phiÕu Êy sÏ ®­îc yÕu ít vÒ mÆt lý luËn ®Ó t×m c¸ch phñ nhËn nã. Cho ®Õn nay t«i gia h¹n, v× t«i nãi víi Boãc-c¬-h©y-m¬ lµ t«i sÏ chØ tr¶ tiÒn vµo ngµy 1 th¸ng Giªng mµ th«i. (§ã lµ thêi h¹n mµ L¸t-xan Ên ®Þnh). _____________________________________________________________ §iÒu chñ yÕu lµ anh ph¶i göi tÊm kú phiÕu Êy ®Õn cho 1* - Xem tËp nµy, tr. 356-357.
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 496 497 ¨ ng-gh en göi m¸c, 13 th¸ng t¸m 1862 m ¸c göi ¡ng-gh en, 14 th¸ng t¸m 1862 lu«n ®inh ninh r»ng trong nh÷ng cuéc tranh luËn nh­ thÕ, c¸c III. T«i chøng minh r»ng nÕu thËm chÝ gi¶ ®Þnh sù tån t¹i cña nhµ lý luËn lu«n lu«n tá ra kh«ng ®óng. ®Þa t« tuyÖt ®èi, th× tõ ®ã hoµn toµn ch­a thÓ kÕt luËn r»ng kho¶nh ruéng xÊu nhÊt trong sè tÊt c¶ nh÷ng kho¶nh ruéng ®­îc canh t¸c hoÆc mét hÇm má kÐm nhÊt, trong mäi ®iÒu kiÖn, ®Òu ph¶i tr¶ ®Þa t«; ng­îc l¹i, rÊt cã thÓ lµ chóng buéc ph¶i b¸n s¶n phÈm cña m×nh theo gi¸ trÞ thÞ tr­êng, nh­ng t hÊp h¬n gi¸ trÞ c¸ biÖt cña chóng. §Ó chøng minh ®iÒu ng­îc l¹i, Ri-c¸c-®« lu«n lu«n xuÊt ph¸t tõ gi¶ ®Þnh - ®iÒu nµy kh«ng ®óng vÒ ph­¬ng diÖn lý luËn - r»ng trong mäi ®iÒu kiÖn cña thÞ tr­êng th× gi¸ trÞ thÞ tr­êng lu«n lu«n ®­îc x¸c ®Þnh bëi hµng ho¸ ®­îc s¶n xuÊt ra trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh«ng thuËn lîi nhÊt. Anh ®· ph¶n b¸c mét c¸ch ®óng ®¾n ®iÒu nµy ngay trong “Deutsche Französische Jahrbücher”1*. §ã lµ nh÷ng ®iÒu t«i muèn bæ sung vÒ ®Þa t«. VÒ Brèc-hau-d¬ th× L¸t-xan høa sÏ lµm mäi viÖc cã thÓ lµm ®­îc, vµ t«i tin «ng ta, bëi v× «ng ta ®· trÞnh träng tuyªn bè r»ng «ng ta sÏ cho c«ng bè magnum opus2* cña m×nh vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ häc, hoÆc sÏ b¾t tay viÕt t¸c phÈm Êy - ®èi víi «ng ta ®iÒu ®ã thùc ra chØ cã cïng mét ý nghÜa - chØ sau khi xuÊt hiÖn t¸c phÈm cña t«i3*. Chµo anh. C.M. cña anh Boãc-c¬-h©y-m¬ tuyªn bè thªm: Anh ph¶i xuÊt ra tÊm kú phiÕu trÞ gi¸ 400 ta-le, víi thêi h¹n ba _____________________________________________________________ 1* - Ph.¡ng-ghen. L­îc th¶o phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh trÞ . 2* - t¸c phÈm vÜ ®¹i. 3* - Xem tËp nµy, tr. 364-367.
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 498 499 m ¸c göi ¡ng-ghen, 9 th¸ng t¸m 1862 ¡ ng-ghen göi m¸c, kho¶ng 12 th¸ng t¸m 1862 th¸ng, ghi tªn L¸t-xan vµ gia h¹n kú phiÕu Êy hai tuÇn tr­íc [Dßng ch÷ ghi cña M¸c] ngµy 1 th¸ng Giªng 1863. Boãc-c¬-h©y-m¬ sÏ lo lµm sao ®Ó L¸t- xan nhËn ®­îc tiÒn ®óng vµo kú h¹n thanh to¸n thø nhÊt, trong tr­êng hîp anh kh«ng thÓ tr¶ tõng phÇn. VÒ tê "Evening Post" th× sÏ rÊt tèt nÕu anh so¹n cho t«i l¸ th­ Êy, v× t«i kh«ng th¹o thø tiÕng Anh th­êng nhËt. C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay Briefwechsel zwischen F. Engels und K. Marx". Nguyªn v¨n lµ tiÕng Bd.III, Stuttgart, 1913 §øc 154 ¡ng-ghen göi m¸c ë lu©n ®«n [ Man-se-xt¬, kho¶ng 12 th¸ng T¸m 1862] T«i göi kÌm theo ®©y tÊm kú phiÕu ghi tªn ngµi nam t­íc Th«ng th¸i1*. Anh ph¶i göi cho «ng ta th«ng b¸o cã chØ râ ngµy ký, ngµy thanh to¸n, ®ång thêi th«ng b¸o cho «ng ta biÕt r»ng «ng ta sÏ nhËn ®­îc tiÒn khi ®Õn h¹n, nh­ng «ng Êy sÏ ph¶i gia h¹n tÊm kú phiÕu ®Õn ngµy 1 th¸ng Giªng, ®Õn ngµy Êy t«i sÏ tr¶ cho «ng Êy kho¶n chªnh lÖch 15 pao. Ph.¡. cña anh _____________________________________________________________ 1* - L¸t-xan.
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 500 501 ¨ ng-gh en göi m¸c, 13 th¸ng t¸m 1862 m ¸c göi ¡ng-gh en, 14 th¸ng t¸m 1862 §· ký ngµy 12 th¸ng T¸m 1862 (víi thêi h¹n ba th¸ng). Ngµy 12 th¸ng T¸m 1862. 156 m¸c göi ¡ng-ghen C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay ë Man-se-xt¬ Briefwechsel zwischen F. Engels und K. Marx". Nguyªn v¨n lµ tiÕng Bd.III, Stuttgart, 1913 §øc [Lu©n §«n], 14 th¸ng T¸m 1862 155 Phri-®rÝch th©n mÕn! ¡ng-ghen göi m¸c T«i chØ viÕt vµi dßng th«i, v× h«m nay t«i cßn bËn rén víi bao nhiªu c«ng viÖc. ë lu©n ®«n TÊt c¶ mäi sù hiÓu lÇm lµ ë chç "kh«ng mét" ®Ò nghÞ nµo cña anh phï hîp víi thùc tÕ. Tr­íc khi biªn th­ cho anh t«i cã nãi víi [Man-se-xt¬, 13 th¸ng T¸m 1862] Boãc-c¬-h©y-m¬ r»ng t«i kh«ng râ L ¸t-xan cã mÆt ë BÐc-lin hay T«i kh«ng thÓ tr¶ lêi l¸ th­ kÓ trªn315, v× nãi riªng t«i kh«ng kh«ng, r»ng do ®ã t«i kh«ng ®¶m b¶o cã sù nhËn tr¶ ngay. MÆc dï vËy, Boãc-c¬-h©y-m¬ ®· høa chiÕt khÊu tÊm kú phiÕu ngay sau biÕt anh ®· nãi g× víi Boãc-c¬-h©y-m¬, v× vËy t«i sî nhì ra nhÇm khi cã ch÷ ký cña anh. Sau ®ã anh ta nghÜ l¹i. Tr¸i víi ý ®Þnh ban lÉn ®iÒu g× ®ã. DÜ nhiªn, t«i cho r»ng L¸t-xan ®· trë vÒ BÐc-lin ®Çu cña m×nh, anh ta quyÕt ®Þnh sÏ kh«ng tù m×nh chiÕt khÊu råi. Anh h·y ®Õn gÆp ngay Boãc-c¬-h©y-m¬ vµ h·y theo dâi sao tÊm kú phiÕu ®ã, mµ sÏ lµm viÖc ®ã th«ng qua mét ng­êi trong sè cho tÊm kú phiÕu ®­îc göi tr¶ l¹i, sau ®ã göi tõ chç anh ®Õn cho c¸c b¹n bÌ cña m×nh cã quan hÖ víi BÐc-lin. L¸t-xan ®Ó nhËn thanh to¸n. DÜ nhiªn, kh«ng theo c¸ch ®ã th× LÏ ®­¬ng nhiªn, ®Ó lµm viÖc nµy anh ta cÇn cã sù nhËn thanh kh«ng thÓ lµm g× ®­îc. T«i hoµn toµn kh«ng hiÓu ®­îc t¹i sao l¹i to¸n cña L¸t-xan. Nh­ t«i ®­îc biÕt vµo h«m qua, th«ng qua Buy- cã thÓ x¶y ra sù hiÓu nhÇm nh­ thÕ. x¬, hiÖn giê L¸t-xan cã mÆt ë Vin-®¬-b¸t, t¹i ®ã L¸t-xan cha1* BÖnh nh©n trÜ cña anh. ®ang trong t×nh tr¹ng Ýt nhiÒu gÇn kÒ víi c¸i chÕt. T«i ®· lËp tøc Ph.¡. viÕt th­ cho nam t­íc Ýt-xÝch2*. Chµo anh. C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña nguyªn b¶n In theo b¶n viÕt tay C.M. cña anh trong Marx - Engels Gesamtausgabe. Dritte Nguyªn v¨n lµ tiÕng Abteilung, Bd. 3, 1930 vµ b»ng tiÕng Nga §øc _____________________________________________________________ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXIII, 1930 1* - H©y-man L¸t-xan, cha cña PhÐc-®i-n¨ng L¸t-xan. 2* - L¸t-xan (xem tËp nµy, tr. 823-825).
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 502 503 m ¸c göi ¨ng-ghen, 20 th¸ng t¸m 1862 m ¸c göi ¨ng-gh en, 20 th¸ng t¸m 1862 Thø hai: ngµi nam t­íc Th«ng th¸i1* - ng­êi mµ t«i ®· tho¶ C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña nguyªn b¶n In theo b¶n viÕt tay thuËn vÒ viÖc nµy vµo buæi tèi ¸p chãt v× «ng ta ®· tuyªn bè "s½n trong Marx - Engels Gesamtausgabe. Dritte Nguyªn v¨n lµ tiÕng sµng lµm tÊt c¶" - th× h«m nay l¹i viÕt th­ cho t«i tõ Vin-®¬-b¸t, Abteilung, Bd. 3, 1930 vµ b»ng tiÕng Nga §øc n¬i «ng ta ®· nhËn ®­îc th«ng b¸o cña t«i, nh­ sau: trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXIII, 1930 "§Ó cã thÓ chÊp thuËn thanh to¸n tÊm kú phiÕu Êy, t«i nhÊt thiÕt cÇn cã b¶n cam kÕt cña chÝnh ¡ng-ghen vÒ viÖc trao cho t«i, 8 ngµy tr­íc khi tÊm kú phiÕu hÕt h¹n, sè tiÒn cÇn thiÕt ®Ó tr¶ cho tÊm kú phiÕu Êy. DÜ nhiªn, cÇn lµm nh­ thÕ kh«ng ph¶i v× (!) t«i cã ý hoµi nghi nh÷ng ®iÒu anh viÕt th­ theo sù uû nhiÖm cña anh Êy, mµ ®¬n gi¶n v× mét khi t«i chÊp thuËn thanh to¸n tÊm kú phiÕu mµ b¶n th©n t«i 157 kh«ng thÓ thanh to¸n ®­îc, th×, ®Ó Ýt ra tr¸nh mäi sù cè kh«ng l­êng tr­íc ®­îc, m¸c göi ¡ng-ghen còng nh­ ®Ò phßng tr­êng hîp tö vong, t«i ph¶i cã trong tay v¨n b¶n cam kÕt cña ®Ých th©n ng­êi nµo cã tr¸ch nhiÖm vµ cã thÓ lo toan viÖc trang tr¶i kho¶n thanh ë Man-se-xt ¬ to¸n tÊm kú phiÕu Êy". §¸p l¹i, t«i ®· viÕt mét l¸ th­ rÊt mØa mai2* cho nam t­íc hiÖn L u©n §«n, 20 th¸ng T¸m [1862] ®ang cã mÆt ë Xuy-rÝch («ng ta ®· rêi khái Vin-®¬-b¸t) vµ mÊy ngµy n÷a, "cã thÓ", «ng ta sÏ tõ ®ã ®i I-ta-li-a; trong th­ nµy t«i ¡ng-ghen th©n mÕn! kh«ng b¸o víi «ng ta r»ng t«i sÏ lËp tøc ®Ò nghÞ anh göi ®Õn cho T«i ®· gÆp mét lo¹t bÊt tr¾c víi tÊm kú phiÕu. t«i b¶n cam kÕt Êy vµ t«i xin thùc hiÖn lêi høa Êy b»ng l¸ th­ nµy. Tho¹t ®Çu, Boãc-c¬-h©y-m¬, víi nh÷ng ý ®Þnh tèt ®Ñp, nh­ng H«m qua, Boãc-c¬-h©y-m¬ ®äc cho t«i nghe l¸ th­ cña anh ta l¹i thÝch khoe mÏ vµ post festum1* l¹i cã th¸i ®é thiÕu quyÕt t©m göi cho anh. SÏ tèt nÕu anh viÕt th­ riªng cho anh ta, ®Ò nghÞ anh kh«ng ®óng lóc, anh ta høa r»ng ®Ých th©n anh ta (b»ng tiÒn cña ta cè g¾ng kiÕm cho t«i sè tiÒn Êy, bëi v×, mét mÆt (®iÒu nµy ®óng m×nh) sÏ chiÕt khÊu tÊm kú phiÕu Êy. Khi lµm nh­ vËy anh ta víi thùc tÕ), t«i ®ang trong t×nh tr¹ng tóng bÊn ®¸ng sî, cßn mÆt còng ®· biÕt r»ng giÊy chÊp thuËn thanh to¸n cña L¸t-xan sÏ chØ kh¸c, cuéc trë vÒ cña L¸t-xan - sau chuyÕn ®i ®Çy nh÷ng chuyÖn nhËn ®­îc sau mét thêi gian n÷a. Sau ®ã, ch¼ng nãi víi t«i mét lêi m¹o hiÓm cña «ng ta - cã thÓ bÞ chËm trÔ. nµo, anh ta göi tÊm kú phiÕu Êy ®i BÐc-lin - th«ng qua (anh em) (Tuy nhiªn, t«i ®· viÕt th­ ®Ò nghÞ víi Ýt-xÝch3* lµ «ng ta, sau khi nhµ Bróc-n¬ - ®Ó cho anh em nhµ Bróc-n¬ nãi trªn chiÕt khÊu nhËn ®­îc giÊy cam kÕt cña anh, h·y th«ng b¸o cho "anh em nhµ gióp anh ta. Cã thÓ lµ - anh ta gi¶ vê quªn ®iÓm xuÊt ph¸t nµy - _____________________________________________________________ trong thêi gian Êy, anh ta ®· ®©m ra ho¶ng sî. 1* - L¸t-xan. _____________________________________________________________ 2* - Xem tËp nµy, tr. 827. 1* - sau ngµy lÔ, nghÜa lµ sau khi sù viÖc ®· x¶y ra, muén m»n. 3* - L¸t-xan.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 504 505 m ¸c göi ¡ng-ghen, 20 th¸ng t¸m 1862 m ¸c göi ¡ng-gh en, 20 th¸ng t¸m 1862 M©y-¬" ë BÐc-lin - hä ®ang gi÷ tÊm kú phiÕu - biÕt r»ng «ng ta Mét trong sè nh÷ng ®iÓm Êy mµ anh ch¾c ch¾n th«ng th¹o víi t­ chÊp c¸ch lµ ng­êi ho¹t ®éng thùc tiÔn, lµ nh­ sau. Chóng ta gi¶ ®Þnh thuËn thanh to¸n tÊm kú phiÕu Êy sau khi «ng ta trë vÒ. ViÖc nµy r»ng khi më mét xÝ nghiÖp nµo ®ã th× gi¸ trÞ c¸c m¸y mãc cña nã lµ trong tr­êng hîp «ng ta kh«ng n¸n l¹i ë mét n¬i nµo trong mét lµ 12000 pao. TÝnh trung b×nh, nh÷ng m¸y mãc Êy hao mßn hÕt thêi gian ®ñ ®Ó cã thÓ göi ®Õn ®ã chÝnh tÊm kú phiÕu Êy, ®Ó cã trong 12 n¨m. NÕu mçi n¨m céng thªm 1000 pao vµo hµng ho¸ th× ®­îc sù chÊp thuËn thanh to¸n). gi¸ c¶ cña nh÷ng m¸y mãc Êy sÏ ®­îc hoµn bï trong 12 n¨m. B¹n th©n mÕn, qu¶ thËt lµ anh cã thÓ nãi tÊt c¶ nh÷ng g× anh A.XmÝt vµ tÊt c¶ nh÷ng m«n ®å cña «ng ®Òu nãi nh­ vËy. Nh­ng muèn, nh­ng t«i thÊy ®iÒu ®ã kh«ng thÓ chÞu næi lµ cø g©y cho trªn thùc tÕ ®©y chØ lµ møc tÝnh to¸n trung b×nh. Víi nh÷ng cç anh bao nçi lo l¾ng chØ v× nh÷ng chuyÖn bÊt tr¾c cña t«i! Gi¸ nh­ m¸y sÏ tån t¹i ®­îc 12 n¨m th× t×nh h×nh diÔn ra còng gÇn gièng t«i cã thÓ t×m ®­îc cho m×nh mét viÖc lµm nµo ®ã! B¹n cña t«i ¬i, nh­ víi con ngùa sèng ®­îc 10 n¨m hoÆc sÏ cã kh¶ n¨ng lµm viÖc tÊt c¶ mäi lý luËn ®Òu mµu x¸m, chØ cã c«ng viÖc lµ xanh t­¬i1*. ®­îc 10 n¨m. Tuy lµ sÏ ph¶i thay thÕ con ngùa nµy b»ng con ngùa TiÕc thay, t«i ®· nhËn thøc ®iÒu ®ã qu¸ muén. kh¸c sau 10 n¨m, nh­ng trªn thùc tÕ dï sao còng kh«ng ®óng Trong sè 20 pao mµ Boãc-c¬-h©y-m¬ cho t«i vay, t«i tr­íc hÕt ®· nÕu nãi r»ng mçi n¨m con ngùa Êy chÕt dÇn ®i 1/10. Ngµi Nª-xmÝt, nép thuÕ, sau n÷a tr¶ nî tay thî giµy, kÎ ®· däa ®­a ra toµ, v.v.. trong mét l¸ th­ göi c¸c viªn thanh tra c«ng x­ëng, ®· nªu lªn Víi 5 pao, h«m qua t«i ®· göi gia ®×nh t«i ®Õn Ram-xghÕt, v× ch¸u ®iÒu ng­îc l¹i, cho r»ng c¸c cç m¸y (Ýt ra th× còng mét sè cç m¸y) ®Õn n¨m thø hai lµm viÖc tèt h¬n lµ trong n¨m thø nhÊt316. Dï Gien-ni kh«ng thÓ l­u l¹i ë ®©y l©u h¬n n÷a. T«i kh«ng biÕt ph¶i sao ®i n÷a, ch¼ng ph¶i lµ kh«ng thÓ h»ng n¨m - trong suèt 12 c¶m ¬n anh nh­ thÕ nµo vÒ viÖc anh ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho ch¸u n¨m - thay thÕ in natura1 1/12 c¸c cç m¸y ®­îc, hay sao? §iÒu g× thùc hiÖn ®iÒu ®ã. §©y lµ ®øa con xuÊt s¾c vµ cã tµi n¨ng nhÊt x¶y ra víi quü dïng ®Ó h»ng n¨m hoµn bï cho 1/12 c¸c cç m¸y? trªn ®êi. ë ® ©y ch¸u nã bÞ khæ gÊp béi. Thø nhÊt, bÞ khæ vÒ thÓ Ph¶i ch¨ng trªn thùc tÕ quü nµy lµ quü ®­îc tÝch luü ®Ó më réng x¸c. Thø hai, ch¸u bÞ ¶nh h­ëng ghª gím v× nh÷ng chuyÖn kh«ng t¸i s¶n xuÊt, kh«ng phô thuéc vµo tÊt c¶ nh÷ng sù chuyÓn ho¸ hay trong nhµ. H«m nay t«i hÕt søc vui mõng v× vî vµ c¸c con t«i thu nhËp thµnh t­ b¶n? Ph¶i ch¨ng sù tån t¹i cña quü nµy ®· ®· ®i råi, vµ hä kh«ng ph¶i cïng t«i suy ngÉm l¸ th­ cña Ýt-xÝch! phÇn nµo gi¶i thÝch sù kh¸c nhau lín lao vÒ møc tÝch luü t­ b¶n ë Anh cã thÓ ®Õn ®©y mÊy ngµy kh«ng? Víi sù phª ph¸n cña c¸c n­íc cã nÒn s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa ph¸t triÓn, nghÜa lµ cã m×nh, t«i ®· lËt nhµo rÊt nhiÒu ®iÒu x­a cò, cho nªn t«i muèn khèi t­ b¶n cè ®Þnh lín, vµ ë c¸c n­íc ch­a ®¹t ®Õn tr×nh ®é ph¸t tham kh¶o ý kiÕn tr­íc víi anh vÒ mét sè ®iÓm. C¶ t«i, c¶ anh ®Òu triÓn nh­ thÕ? thÊy buån tÎ khi viÕt vÒ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã. Tuy anh bÞ bÖnh trÜ, nh­ng dï sao anh vÉn cã thÓ tr¶ lêi vÒ _____________________________________________________________ viÖc nµy, dï lµ v¾n t¾t. _____________________________________________________________ 1* - L¸y l¹i c©u nãi trong vë bi kÞch cña G¬-t¬ Phau-xt¬ , phÇn I, mµn 4 1 - b»ng hiÖn vËt. ( Phßng lµm viÖc cña Phau-xt¬ ).
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 506 507 ¡ ng-gh en göi m¸c, 21 th¸ng t¸m 1862 ¡ng-ghen göi m¸c, ®Çu th¸ng chÝn 1862 VÒ kÕ ho¹ch cña Ruy-xtèp vµ L¸t-xan2 th× ý kiÕn phª ph¸n cña _____________________________________________________________ 2 - Xem tËp nµy, tr. 345-348, 350-352, 359-360.
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 508 509 m ¸c göi ¡ng-ghen, 20 th¸ng t¸m 1862 m ¸c göi ¡ng-gh en, 20 th¸ng t¸m 1862 C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay anh lµ quan träng, lµ v× Buy-x¬. Briefwechsel zwischen F. Engels und K. Marx". Nguyªn v¨n lµ tiÕng Chµo anh. Bd.III, Stuttgart, 1913 §øc C.M. cña anh C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay Briefwechsel zwischen F. Engels und K. Marx". Nguyªn v¨n lµ tiÕng 159 Bd.III, Stuttgart, 1913 §øc ¡ng-ghen göi m¸c ë Lu©n §«n 158 [Man-se-xt¬, ®Çu th¸ng ChÝn 1862] ¡ng-ghen göi m¸c Mo-r¬ th©n mÕn! ë Lu©n §«n T«i bËn tèi m¾t vµo cuéc ®Çu c¬ b«ng v¶i sîi ®· cã quy m« to lín, - ai cã chÝ t¸o b¹o, ng­êi ®ã hèt nhiÒu tiÒn, nh­ng tiÕc thay, [Man-se-xt¬, 21 th¸ng T¸m 1862] c¶ Ðc-men, c¶ ¡ng-ghen ®Òu kh«ng cã ®­îc chÝ t¸o b¹o Êy - ®ång Anh Mo-r¬ th©n mÕn! thêi t«i bËn c«ng viÖc lót cæ; hÔ cã ®iÒu kiÖn lµ t«i sÏ viÕt th­ cho T«i göi mÉu th­ göi cho L¸t-xan1 . Xin anh ®õng qu¸ buån rÇu anh ngay. v× nh÷ng ®iÒu ngèc nghÕch Êy. Anh h·y ®¬n gi¶n ®ßi göi tr¶ l¹i tÊm kú phiÕu vµ anh göi nã cho L¸t-xan ®Ó nhËn thanh to¸n; Ph.¡. cña anh hoÆc anh h·y chØ thÞ cho ng­êi ta thùc hiÖn ngay lËp tøc viÖc nµy tõ BÐc-lin. Nh­ chÝnh anh ®· biÕt, t«i sÏ ®ßi hái ë Boãc-c¬-h©y- C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña nguyªn In theo b¶n viÕt tay m¬ kh«ng thÓ nhiÒu h¬n anh ®ßi hái, nãi ®óng ra, cßn Ýt h¬n anh. b¶n trong Marx - Engels Gesamtausgabe. Nguyªn v¨n lµ tiÕng T«i biÕt anh ta cã tÝnh thÝch khoe mÏ. Dritte Abteilung, Bd. 3, 1930 vµ b»ng §øc T«i ®ang rÊt véi. tiÕng Nga trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXIII, 1930 Ph.¡. cña anh _____________________________________________________________ 1 - Xem tËp nµy, tr. 828-829.
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 510 511 ¨ ng-ghen göi m¸c, 9 th¸ng chÝn 1862 ¨ng-ghen göi m¸c, 9 th¸ng chÝn 1862 t«i ®­îc ë trong bÇu kh«ng khÝ b×nh tÜnh h¬n. VÒ sù hao mßn cña c¸c cç m¸y còng nh­ thÕ, tuy lµ t«i tin ch¾c r»ng trong vÊn ®Ò nµy anh ®ang trªn con ®­êng sai lÇm. Nªn nhí lµ thêi gian hao mßn 160 cña tÊt c¶ c¸c cç m¸y hoµn toµn kh«ng gièng nhau. Nh­ng khi ¡ng-ghen göi m¸c nµo trë vÒ, t«i sÏ nãi tØ mØ h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy. Mét sè tay ë ®©y ®· kiÕm ®­îc nh÷ng mãn tiÒn lín trong thêi ë Lu©n §«n gian lªn gi¸ nµy. Cßn ë chç chóng t«i th× sÏ ch¼ng cßn l¹i g× c¶, mét phÇn v× anh chµng Gèt-phrÝt dòng c¶m1 d ï sao còng lµ mét Man-se-xt¬, 9 th¸ng ChÝn 1862 tay hÌn nh¸t, cßn mét phÇn v× nh÷ng chñ x­ëng kÐo sîi nãi chung ch¼ng kiÕm ch¸c ®­îc g× vµo nh÷ng thêi kú nh­ vËy. C¸c nhµ ®¹i Mo-r¬ th©n mÕn! lý ®· chiÕm lÊy tÊt c¶ sè tiÒn kiÕm ®­îc. Anh thËm chÝ kh«ng h×nh dung ®­îc lµ ng­êi ta ®· lµm cho t«i C©u chuyÖn Bu-l¬ - Ran sè 2 lµ mét trß tuyÖt diÖu cña GiÕch-x¬n vÊt v¶ nh­ thÕ nµo vµo thêi gian gÇn ®©y. Lo¹i v¶i b«ng chÕt tiÖt - T­êng §¸, kh«ng nghi ngê g× n÷a, ®ã lµ mét chµng trai ­u tó ®· lªn gi¸ trung b×nh gÊp n¨m lÇn, vµ anh thËm chÝ kh«ng thÓ nhÊt ë Mü. Gi¸ nh­ anh ta ®­îc hËu thuÉn b»ng mét cuéc tÊn c«ng t­ëng t­îng ®­îc c¸i c«ng viÖc khèn khæ lµ lóc nµo còng ph¶i trùc diÖn cña c¸c lùc l­îng chñ yÕu cña phÝa Liªn hiÖp c¸c bang th«ng b¸o cho kh¸ch hµng vÒ gi¸ c¶ kh«ng ngõng t¨ng lªn. miÒn Nam vµ nÕu mäi chuyÖn ®­îc phèi hîp (dï chØ lµ mét nöa T«i hy väng lµ c©u chuyÖn x¶y ra víi l·o L¸t-xan xung quanh th«i) th× hoµn toµn cã kh¶ n¨ng lµ ngµi Pèp ®· ®Õn håi c¸o tÊm kú phiÕu bÊt h¹nh Êy1 ®· ®­îc gi¶i quyÕt xong vµ anh ®· chung318. Cßn trong tr­êng hîp nµy th× phe Liªn hiÖp c¸c bang nhËn ®­îc tiÒn. Cuèi cïng th× t«i ®· ®¹t ®­îc môc ®Ých ®Ò ra lµ miÒn Nam ch¼ng ®­îc g× ngoµi th¾ng lîi tinh thÇn to lín - lßng vµo thø s¸u cã thÓ ®i vÒ n­íc §øc trong hai tuÇn lÔ. §¸ng tiÕc lµ kÝnh träng ®èi víi tÝnh th¸o v¸t cña hä vµ ®èi víi GiÕch-x¬n - vµ t«i kh«ng thÓ dõng l¹i ë Lu©n §«n: t«i cã Ýt thêi gian, cßn cuéc viÖc chiÕm ®­îc vµi dÆm vu«ng trªn c¹n; nh­ng t×nh h×nh ®ã ®· triÓn l·m ngu xuÈn Êy, chØ nghe kÓ l¹i, còng ®· thÊy ch¸n ngÊy, ®Èy nhanh rÊt nhiÒu viÖc liªn kÕt vµ tËp trung t oµn bé qu©n ®éi cho nªn t«i thËt sù vui mõng lµ sÏ kh«ng tr«ng thÊy nã317. Song, cña Liªn bang t¹i Oa-sinh-t¬n. Ch¾c ch¾n, chuyÕn tµu biÓn tíi mong anh viÕt vµi dßng cho t«i, tr­íc khi t«i lªn ®­êng, vÒ c©u ®©y sÏ ®em ®Õn cho chóng ta nh÷ng tin tøc tiÕp theo vÒ c¸c trËn chuyÖn tÊm kú phiÕu vµ vÒ t×nh h×nh søc khoÎ cña ch¸u Gien-ni. ®¸nh míi, trong ®ã phÝa Liªn hiÖp c¸c bang miÒn Nam cã thÓ giµnh Trong c¬n hçn lo¹n vÒ b«ng v¶i sîi nµy, lý luËn vÒ ®Þa t«2 thËt chiÕn th¾ng nÕu nh­ c¸c viªn t­íng cña hä kh«ng ®Õn nçi qu¸ ngu lµ qu¸ trõu t­îng ®èi víi t«i; sÏ cÇn suy nghÜ vÒ viÖc nµy khi nµo xuÈn. Nh­ng biÕt lµm g× víi ®¸m ng­êi v« dông Êy! Pèp lµ kÎ tåi tÖ nhÊt trong sè tÊt c¶ ®¸m _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1 - Xem tËp nµy, tr. 371-378. 2 - Xem tËp nµy, tr. 353-359, 368-370. 1 - Ðc-men.
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 512 513 m ¸c göi ¡ng-ghen, 10 th¸ng chÝn 1862 ¡ng-ghen göi m¸c, 16 th ¸ng m­êi 1862 M·i h«m qua míi nhËn ®­îc th­ cña L¸t-xan, trong ®ã «ng ta ng­êi Êy, «ng ta chØ biÕt kho¸c l¸c, chèng chÕ, nãi dèi vµ che giÊu göi kÌm l¸ th­ cïng víi giÊy chÊp thuËn thanh to¸n ®Ó chuyÓn thÊt b¹i. Qu¶ thËt, nh©n vËt khoe mÏ ®o¶ng vÞ trong bé tæng cho anh em nhµ M©y-¬ ë BÐc-lin ®ang gi÷ tÊm kú phiÕu. Trong tham m­u M¸c-Clen-lan l¹i g©y cho ng­êi ta Ên t­îng anh ta lµ khi ®ã, Boãc-c¬-h©y-m¬ ®· kÞp lªn ®­êng thùc hiÖn chuyÕn chu con ng­êi cã lý trÝ. Ngoµi ra, ®ã cßn lµ mÖnh lÖnh ®Ó tÊt c¶ nh÷ng du. Cho ®Õn nay anh ta ®· xuÊt tr¶ tõng phÇn ®­îc 40 pao, trong viªn thiÕu t­íng t­¬ng lai tr¶i qua cuéc thi ®Ó nhËn qu©n hµm ®ã cã 15 pao cuèi cïng th× xuÊt c¸ch ®©y m­êi ba ngµy, khi t«i ®· lªn ®­êng320. Sè lµ t«i muèn thóc Ðp «ng chó t«i1. Nh­ng ho¸ ra chuÈn uý ngu xuÈn Phæ319. §©y lµ c¶nh t­îng qu¸ th¶m h¹i, vµ nh÷ng anh chµng miÒn Nam Êy Ýt ra còng biÕt hä muèn g× vµ t«i chÝnh «ng Êy ®· lªn ®­êng vÒ lôc ®Þa. Tõ ®ã t«i ®i (qua Khuªn, v.v.) c¶m thÊy hä lµ nh÷ng anh hïng so víi nh÷ng ng­êi miÒn B¾c uÓ ®Õn chç mÑ t«i ë T¬-ria, nh­ng kh«ng cã kÕt qu¶, nh­ t«i ®· l­êng o¶i. Hay lµ anh vÉn tiÕp tôc nghÜ lµ nh÷ng ngµi miÒn B¾c Êy sÏ ®Ì tr­íc sau khi kh«ng gÆp ®­îc chó t«i. Ngµy 17 t«i sÏ ph¶i tr¶ 6 bÑp ®­îc cuéc “næi lo¹n”? pao theo phiÕu nî cho tay chñ hiÖu thÞt, nh­ng ®Õn thêi gian Êy, Chµo t¹m biÖt! Boãc-c¬-h©y-m¬ vÉn ch­a trë vÒ, v× anh ta muèn ngao du ë Thuþ SÜ thªm gÇn mét th¸ng n÷a, v.v.. Ph.¡. cña anh VÒ phÝa ng­êi B¾c Mü th× t«i vÉn tin t­ëng r»ng sau cïng råi miÒn B¾c sÏ th¾ng2 ; tÊt nhiªn, cuéc néi chiÕn Êy cã thÓ cßn tr¶i C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay qua nh÷ng diÔn biÕn kh¸c nhau, cã thÓ sÏ tr¶i qua nh÷ng giai Briefwechsel zwischen F. Engels und K. Marx". Nguyªn v¨n lµ tiÕng ®o¹n ngõng chiÕn, vµ cã thÓ kÐo dµi l©u n÷a. MiÒn Nam cã thÓ ký Bd.III, Stuttgart, 1913 §øc hoµ ­íc vµ sÏ chØ chÊp nhËn ®iÒu ®ã víi ®iÒu kiÖn lµ nã sÏ nhËn ®­îc nh÷ng bang vïng biªn giíi theo chÕ ®é n« lÖ. Trong tr­êng hîp Êy th× c¶ bang Ca-li-phoãc-ni-a còng sÏ s¸p nhËp vµo nã, tiÕp sau ®ã sÏ lµ vïng T©y - B¾c, nh­ vËy toµn bé Liªn bang, trõ c¸c 161 bang thuéc vïng Niu In-gl©n, sÏ l¹i t¹o thµnh mét n­íc, nh­ng m¸c göi ¡ng-ghen lÇn nµy sÏ n»m d­íi quyÒn lùc tèi cao ®­îc thõa nhËn cña ph¸i ë Man-se-xt¬ chñ n«. §iÒu ®ã sÏ cã nghÜa lµ cÊu tróc l¹i Hîp chóng quèc trªn mét c¬ së mµ miÒn Nam muèn cã. Nh­ng ®iÒu nµy kh«ng thÓ cã [Lu©n §«n], 10 th¸ng ChÝn [1862] ®­îc, vµ sÏ kh«ng x¶y ra ®iÒu ®ã. VÒ phÝa m×nh, miÒn B¾c cã thÓ chÊp nhËn ký hoµ ­íc chØ trong ¡ng-ghen th©n mÕn! _____________________________________________________________ Gia ®×nh t«i ®i Ram-xghÕt ®· trë vÒ. Ch¸u Gien-ni ®· håi phôc 1 - Li-«ng, Phi-lÝp-x¬. rÊt tèt. 2 - Xem tËp nµy, tr. 340-345, 362-366, 381-382.
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 514 515 m ¸c göi ¡ng-ghen, 10 th¸ng chÝn 1862 m ¸c göi ¡ng-ghen, 10 th¸ng chÝn 1862 nh»n cho anh qua viÖc trót “g¸nh nÆng” lªn vai anh trong thêi tr­êng hîp nÕu l·nh thæ cña Liªn hiÖp c¸c bang miÒn Nam sÏ chØ gian anh chu du. giíi h¹n trong ph¹m vi c¸c bang cò theo chÕ ®é n« lÖ, ®ãng khung trong miÒn gi÷a s«ng MÝt-xi-xi-pi vµ bê §¹i T©y D­¬ng. Nh­ng trong tr­êng hîp nµy, phÝa Liªn hiÖp c¸c bang miÒn Nam sÏ rÊt nhanh chãng ©m thÇm tiªu vong. Cßn ngõng chiÕn trªn c¬ së status quo1 th× nhiÒu l¾m còng chØ cã nghÜa lµ nh÷ng thêi gian t¹m nghØ trong viÖc tiÕn hµnh chiÕn tranh. Ph­¬ng thøc tiÕn hµnh chiÕn tranh cña miÒn B¾c chÝnh lµ ph­¬ng thøc cÇn ph¶i tr«ng ®îi ë mét n­íc céng hoµ t­ s¶n mµ t¹i ®ã, sù lõa bÞp ®· ngù trÞ rÊt l©u vµ mét c¸ch tù tin. Víi t­ c¸ch mét tËp ®oµn ®Çu sá, miÒn Nam thÝch hîp h¬n rÊt nhiÒu ®èi víi nh÷ng môc tiªu Êy, ®Æc biÖt lµ tËp ®oµn ®Çu sá mµ trong ®ã toµn bé lao ®éng s¶n xuÊt ®Ì lªn vai nh÷ng ng­êi da ®en, cßn 4 triÖu “white trush”2 lµ nh÷ng tay c­íp biÓn chuyªn nghiÖp. MÆc dï tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã, t«i vÉn s½n sµng lÊy ®Çu ra ®Ó cam ®oan r»ng hä sÏ nhanh chãng bÞ ®¸nh b¹i, bÊt chÊp mäi nh©n vËt “GiÕch-x¬n- T­êng §¸”. Tuy nhiªn, cã thÓ lµ tr­íc ®ã t×nh h×nh sÏ ®­a tíi mét cuéc c¸ch m¹ng nµo ®ã ë ngay chÝnh miÒn B¾c. Vi-lÝch lµ viªn chuÈn t­íng, cßn giê ®©y- theo lêi kÓ cña C¸p- p¬ cho t«i biÕt ë Khuªn - th× c¶ StÕp-phªn còng söa so¹n tham chiÕn. T«i thiÕt t­ëng, quan ®iÓm cña anh lµ do nh÷ng quan ®iÓm thuÇn tuý qu©n sù vÒ t×nh h×nh quyÕt ®Þnh. VÒ t¸c phÈm kinh tÕ cña t«i3 , th× t«i kh«ng muèn g©y nçi nhäc _____________________________________________________________ 1 - hiÖn tr¹ng. 2 - ®¸m ng­êi « hîp da tr¾ng . 3 - Xem tËp nµy, tr. 364-367.
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 516 517 m ¸c göi ¡ng-ghen, 10 th¸ng chÝn 1862 ¡ng-ghen göi m¸c, 16 th ¸ng m­êi 1862 Chµo anh. C.M. cña anh Nh­ng cã lÏ anh cã thÓ biªn th­ cho t«i biÕt anh sÏ dõng l¹i khi nµo vµ ë ®©u t¹i Lu©n §«n trong khi ®i qua. NÕu cã dÞp nµo ®ã, t«i sÏ cè g¾ng t×m gÆp anh. Cã thÓ (tuy viÖc nµy cßn liªn quan ®Õn ®ñ lo¹i khã kh¨n) lµ vµo ®Çu n¨m tíi t«i sÏ nhËn ®­îc chç lµm viÖc t¹i mét v¨n phßng nµo ®ã cña ngµnh ®­êng s¾t Anh. Cã nghe thÊy g× vÒ Ga-ri-ban-®i kh«ng? C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay Briefwechsel zwischen F. Engels und K. Marx". Nguyªn v¨n lµ tiÕng Bd.III, Stuttgart, 1913 §øc 162 ¡ng-ghen göi m¸c ë Lu©n §«n Man-se-xt¬, 16 th¸ng M­êi 1862 Anh Mo-r¬ th©n mÕn! Suèt c¶ tuÇn tr­íc vµ tuÇn nµy, ngµy nµo t«i còng söa so¹n biªn th­ cho anh, nh­ng c¸c c«ng viÖc chÕt tiÖt vÒ b«ng v¶i sîi ®· kh«ng cho phÐp t«i lµm viÖc nµy. Trong thêi gian t«i v¾ng mÆt, c¸c ngµi Êy ®· hoµn toµn bá mÆc tÊt c¶ mäi viÖc cã thÓ bá mÆc, cho nªn b©y giê t«i bËn c«ng viÖc ®Õn tËn cæ.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2