Nội dung chương 4 nghiên cứu: Nhiệm vụ kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương, hình thức tiền lương, quỹ tiền lương, quỹ BHXH, BHYT, hạch toán lao động, tính lương và trợ cấp BHXH, ...Mời các bạn tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Kế toán doanh nghiệp (Nguyễn Thị Nga) - Chương 4: Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
- CHƯƠNG IV
KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG
VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG
Nội dung nghiên cứu
4.1. Nhiệm vụ kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
4.2. Hình thức tiền lương, quỹ tiền lương, quỹ BHXH, BHYT,
KPCĐ.
4.3. Hạch toán lao động, tính lương và trợ cấp BHXH.
4.4. Kế toán tổng hợp tiền lương và các khoản trích theo lương
1
- 4.1. NHIỆM VỤ CỦA KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC
KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG
4.1.1. Lao động, tiền lương, các khoản trích theo lương. Ý nghĩa việc
quản lý lao động, tiền lương và các khoản trích theo lương
Lao động: là hoạt động có ý thức của con người tác động lên đ ối t ượng lao
động để tạo ra sản phẩm, dịch vụ… là điều kiện quy ết đ ịnh không th ể
thiếu được cho sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người.
Lao động là một trong 3 yếu tố của quá trình sản xuất.
Tiền lương (tiền công): là một phạm trù kinh tế gắn với lao động
Tiền lương là biểu hiện bằng tiền phần thù lao mà DN trả cho người lao
động để tái sản xuất sức lao động bù đắp hao phí sức lao động c ủa ng ười
lao động đó bỏ ra trong quá trình sản xuất kinh doanh.
Đặc điểm của tiền lương:
- Tiền lương gắn liền với kết quả của LĐ
- Tiền lương là một bộ phận cấu thành nên giá trị SP
- Tiền lương là đòn bẩy kinh tế
2
- Các khoản trích theo lương:
- BHXH: được trích lập để tài trợ cho người lao động trong trường
hợp tạm thời hay vĩnh viễn mất sức lao động
- BHYT: để trợ cấp cho việc điều trị, chữa bệnh và chăm sóc s ức kh ỏe
người LĐ
- KPCĐ: để tài trợ cho hoạt động của công đoàn, nhằm chăm sóc, bảo
vệ quyền lợi cho người LĐ
Để quản lý, huy động và sử dụng hợp lý lao động trong DN cần thi ết phân
loại lao động trong DN:
Phân loại lao động
Phân loại theo Theo tính Theo cấp Theo Theo
biên chế chất công tác bậc, T. độ tuổi tác G.tính
CNV CNV CNV CNV Ytế
trong ngoài SXKD thuộc
D.sách D.sách cơ bản các Nam Nữ
Đ.tượn Nhà trẻ
3
g khác
- 4.1.2. Nhiệm vụ của kế toán tiền lương và các khoản trích theo
lương
Tổ chức hạch toán và thu thập đầy đủ, đúng đắn các chỉ tiêu ban đầu
theo yêu cầu quản lý về lao động theo từng người lao động, từng đơn
vị lao động.
Tính đúng, tính đủ, kịp thời tiền lương và các khoản có liên quan cho
từng người lao động, từng tổ sản xuất,… đúng chế độ nhà nước, phù
hợp với các qui định quản lý của DN.
Tính toán, phân bổ chính xác, hợp lý chi phí tiền lương, các khoản
tích theo lương theo đúng đối tượng liên quan.
Thường xuyên tổ chức phân tích, cung cấp tình hình sử dụng lao
động, quản lý và chi tiêu quỹ tiền lương.
4
- 4.2. HÌNH THỨC TIỀN LƯƠNG, QUỸ TIỀN LƯƠNG,
QUỸ BHXH, BHYT KPCĐ
4.2.1. Các hình thức tiền lương Tiền lương theo thời gian
Tiền lương theo sản phẩm
a. Tiền lương theo thời gian:
-KN: Là hình thức tiền lương tính theo thời gian làm việc, c ấp bậc k ỹ thu ật
và thang lương của người LĐ.
-Cách tính:
Lương tối thiểu x Hệ số + Phụ cấp có tính chất lương
Mức lương ngày =
Số ngày làm việc theo qui định
Tiền lương tháng Số ngày làm Mức lương ngày
= x
theo thời gian việc thực tế
+Ưu điểm: Đơn giản, dễ tính toán
* Nhận xét: +Nhược điểm: Chưa gắn tiền lương với kết quả lao động
+Điều kiện áp dụng: cho Nviên văn phòng, LĐ gián tiếp, hoặc cho
CNSX khi chưa xây dựng được Đ.mức lương, đơn giá lương SP
5
- b. Tiền lương theo sản phẩm
- KN: Tiền lương trả theo khối lượng sản phảm, công việc đã hoàn thành
đảm bảo yêu cầu chất lượng quy định và đơn giá tiền tính cho 1 đ ơn v ị s ản
phẩm.
- Cách tính:
T.lương trả theo SP = S.lượng SP SX thưc tế x Đơn giá T.lương SP
- Hình thức lương sản phẩm có các loại:
+ Tiền lương sản phẩm giản đơn
+ Tiền lương sản phẩm giản đơn kết hợp với tiền thưởng năng suất, chất lượng sp
+ Tiền lương sản phẩm theo đơn giá tiền lương sản phẩm tăng dần
+ Tiền lương khoán theo khối lượng công việc hoàn thành
+ Ưu điểm: Đảm bảo phân phối theo lao động, tiền lương gắn
chặt với kết quả lao động
* Nhận xét: + Nhược điểm: Tính toán phức tạp
+ Điều kiện áp dụng: tính lương cho CN trực tiếp SX
6
- 4.2.2 Quỹ tiền lương
* Khái niệm: Quỹ tiền lương của DN bao gồm toàn bộ tiền lương tính trả cho
công nhân viên do DN quản lý.
*Quỹ tiền lương bao gồm:
- Tiền lương trả theo thời gian, trả theo sản phẩm, lương khoán,…
- Tiền lương trả cho người lao động ngừng SX (đi học, h ội ngh ị,lễ tết, ngh ỉ
phép năm…)
- Các loại phụ cấp làm đêm, làm thêm giờ, phụ cấp độc hại, tiền ăn ca…
- Các khoản tiền thưởng có tính chất thường xuyên,...
*Trong công tác hạch toán và phân tích tiền lương có thể
chia ra tiền lương chính và tiền lương phụ.
Tiền lương chính: là T.lương trả cho Tiền lương phụ: là T.lương trả cho người
CNV trong thời gian làm nhiệm vụ lao động trong thời gian thực hiện nhiệm
chính của mình vụ do DN điều động hoặc trả trong thời
gian nghỉ phép theo chế độ 7
- 4.2.3 Quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ
* Quỹ BHXH
Được hình thành do trích lập tính vào CPSXKD và trừ vào lương của người
LĐ
Được trích 24% trên tiền lương cơ bản: Tính vào CP
17%:
Trong đó:
6%: Trừ vào thu nhập của CNV
24%: Nộp hết cho cơ quan BHXH......
* Quỹ BHYT
Được trích 4,5% trên tiền lương cơ bản:
3%: Tính vào CP
Trong đó:
1,5%: Trừ vào thu nhập của CNV
4,5%: Nộp hết cho cơ quan BHYT
8
- * Kinh phí công đoàn
Được trích lập 2% trên tiền lương thực tế tính hết vào chi phí.
1%: Nộp cấp trên
Trong đó:
1%: để lại doanh nghiệp
* Bảo hiểm thất nghiệp
Được trích lập 2% trên tiền lương cơ bản
1%: Tính vào CP
Trong đó:
1%: Trừ vào thu nhập của CNV
9
- 4.3. HẠCH TOÁN LAO ĐỘNG, TÍNH LƯƠNG VÀ TRỢ CẤP BHXH
4.3.1. Hạch toán lao động
* Nội dung: Số lượng lao động
Hạch toán lao động là hạch toán Thời gian lao động
Kết quả lao động
+ Số lượng lao động: Hạch toán về mặt số lượng từng loại lao động
theo nghề nghiệp, công việc và trình độ tay nghề
Hạch toán về số lượng được thực hiện = sổ “Danh sách LĐ của
DN”
+ Thời gian lao động: Là hạch toán việc sử dụng thời gian LĐ đối với
từng CNV ở từng bộ phận SX trong DN
Hạch toán thời gian LĐ thường sử dụng “Bảng chấm công”
+ Kết quả lao động: Phương tiện lao
động
Kết quả lao động phụ thuộc Trình độ tay nghề
vào: Giáo dục tư tưởng
Chứng từ: Phiếu xác nhận xác nhận sản phẩm hoặc công việc hoàn thành
10
- 4.3.2. Tính lương và trợ cấp BHXH
*Tính lương và trợ cấp bảo hiểm xã hội
Hàng tháng tiến hành tính lương và trợ cấp BHXH phải trả cho CNV trong
DN trên cơ sở:
- Các chứng từ hạch toán về lao động, kết quả lao động
- Các chính sách, chế độ về lương N.nước ban hành
- .v.v.
Căn cứ vào các chứng từ ban đầu có liên quan đến tiền lương và trợ cấp
BHXH được duyệt, kế toán lập :
- Bảng thanh toán tiền lương (mẫu số 02-LĐTL)
- Bảng thanh toán BHXH (mẫu số: 04-LĐTL)
- Bảng thanh toán tiền thưởng (mẫu 03 – LĐTL)
11
- I/ Lao động tiền lương SỐ BB HD
1 Bảng chấm công 01a-LĐTL x
2 Bảng chấm công làm thêm giờ 01b-LĐTL x
3 Bảng thanh toán tiền lương 02-LĐTL x
4 Bảng thanh toán tiền thưởng 03-LĐTL x
5 Giấy đi đường 04-LĐTL x
6 Phiếu xác nhận sản phẩm hoặc công việc hoàn thành 05-LĐTL x
7 Bảng thanh toán tiền làm thêm giờ 06-LĐTL x
8 Bảng thanh toán tiền thuê ngoài 07-LĐTL x
9 Hợp đồng giao khoán 08-LĐTL x
10 Biên bản thanh lý (nghiệm thu) hợp đồng giao khoán 09-LĐTL x
11 Bảng kê trích nộp các khoản theo lương 10-LĐTL x
12 Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội 11-LĐTL x
12
- Các bảng trên là các căn cứ để trả lương và khấu trừ các kho ản nh ư t ạm
ứng, bồi thường vật chất,…đối với người lao động
Ngoài ra: K.toán có thể lập sổ lương cá nhân cho từng lao đ ộng nhằm cung
cấp cho người lao động chi tiết hơn việc thực hiện của mình ở DN
* Tổng hợp phân bổ tiền lương, các khoản trích theo lương
+ Bảng phân bổ tiền lương và các khoản trích theo lương
Lưu ý:
Các DNSX có CNSX nghỉ phép theo chế độ nhưng không đ ều đ ặn giữa các
tháng trong năm, thì kế toán thường áp dụng phương pháp trích trước ti ền
lương nghỉ phép tính vào giá thành SP, coi như khoản chi phí phải trả
Cách tính:
Mức trích trước tiền lương Tiền lương chính phải trả thực
= x % trích
nghỉ phép theo kế hoạch tế cho CNV trong tháng
Tổng số tiền lương nghỉ phép KH năm của CNT.tiếp SX
% trích = x 100%
Tổng số tiền lương chính KH năm của CNT.tiếp SX
13
- 4.4. KẾ TOÁN TỔNG HỢP TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH
THEO LƯƠNG
4.4.1. Chứng từ sử dụng
Bảng thanh toán tiền lương (02-LĐTL)
Bảng thanh toán BHXH (04 – LĐTL)
Bảng thanh toán tiền thưởng (03 – LĐTL)
*Chứng từ:
Hợp đồng khoán
Phiếu làm đêm, thêm giờ...
TK 334 – Phải trả người lao động
4.4.2. Tài khoản sử dụng
TK 338 – Phải trả phải nộp khác
14
- TK 334
Bên nợ : Bên có :
- Các khoản tiền lương và khoản khác Tiền lương và các khoản thanh
đã trả công nhân viên. toán khác phải trả cho công
- Các khoản khấu trừ vào tiền lương nhân viên trong kỳ.
và thu khập của công nhân viên.
- Các khoản tiền lương và thu nhập
công nhân viên chưa lĩnh chuyển sang
các khoản phải trả khác.
Dư có : Tiền lương và các
Dư nợ (nếu có ): Số tiền trả thừa cho khoản khác còn phải trả công
công nhân viên. nhân viên.
TK 3341: Phải trả CNV
TK 3348: Phải trả người lao động
khác
15
- TK 338
Bên nợ : Bên có :
- Khoản BHXH phải trả cho công nhân - Trích BHXH,YT,TN; Kinh phí công đoàn
viên. tính vào chi phí kinh doanh, khấu trừ vào
- Các khoản đã nộp cho cơ quan quản lý lương công nhân viên.
(cơ quan BHXH, cơ quan công đoàn cấp - Giá trị tài sản thừa chờ xử lý.
trên) - Số đã nộp, đã trả lớn hơn số phải nộp,
- Các khoản đã chi về kinh phí công phải trả được cấp bù, các khoản phải
đoàn. trả khác.
- Xử lý giá trị tài sản thừa, các khoản đã
trả, đã nộp khác.
Dư nợ (nếu có): Dư có :
Số trả thừa, nộp thừa, vượt chi chưa Số tiền còn phải trả, phải nộp; giá trị
được thanh toán. tài sản thừa chờ xử lý.
16
- 3381 - Tài sản thừa chờ giải quyết
3382 - Kinh phí công đoàn
3383 - Bảo hiểm xã hội
TK 338 có 9 tài khoản 3384 - Bảo hiểm y tế
cấp 2 3385 - Phải trả về cổ phần hóa
3386 - Nhận ký quỹ, ký cược ngắn hạn
3387 - Doanh thu chưa thực hiện
3388 - Phải trả, phải nộp khác
3389 - Bảo hiểm thất nghiệp
Ngoài ra, kế toán còn sử dụng một số TK khác như: 335- CP phải tr ả,
TK622- CP nhân công trực tiếp, TK627- CPSX chung, TK 111,112, 138… đã
được nghiên cứu ở các chương liên quan
17
- 4.4.3 Trình tự kế toán
TK111,112 TK 334 TK 622
(1) Tạm ứng lương kỳ (2) Tính tiền lương và phụ
(13) Thanh toán1tiền lương kỳ 2 cấp phải trả cho CNSX
TK335 (6a)
TK 141,138
(3b) Phải trả
(7) Các khoản k/trừ vào lương cho CN (3a) T/trước
thu nhập của CNV thực nghỉ phép t/lương
trong kỳ
nghỉ phép
TK 627,641,642
TK 333 (4) Phải trả cho NVQL, NVBH....
(8) Thuế TN cá nhân
TK 3382,
3383,3384
TK 512
(9) Trả lương TK 3531
TK 512 bằng sản (5) Tiền thưởng (6b) Trích
phải trả BHXH,YT,
(12) Tính số BHXH phẩm
TN;KPCĐ
phải trả cho CNV
(17%+3,5%
+1%+2%)
(10) Nộp BHXH,BHYT,TN,KPCĐ;
(11) Chi KPCĐ tại DN;
18
(6c) Các khoản khấu trừ BHXH, BHYT(7%+1%+1%)
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
