Bài giảng Lịch sử triết học Trung Quốc trình bày về triết học Nho gia đề cập đến nhiều nội dung qua: Thuyết Thiên mệnh, thuyết Chính danh, quan điểm về nhân trị, đức trị, lễ trị...
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Lịch sử triết học Trung Quốc - Prof.Dr. Vũ Tình
- VIETNAM NATIONAL UNIVERSITY HCM CITY
Prof.Dr. Vũ Tinh
̀
- ́ ̣
TRIÊT HOC
Chương trinh dung cho
̀ ̀
hoc viên cao hoc và nghiên cứu sinh
̣ ̣
̣ ̀ ́
không thuôc chuyênn nganh Triêt hoc ̣
- Khai lược
́
LICH SỬ TRIÊT HOC
̣ ́ ̣
PHƯƠNG ĐÔNG
CỔ - TRUNG ĐAỊ
LICH SỬ TRIÊT HOC
̣ ́ ̣
TRUNG QUÔC ́
- Phân thứ nhât
̀ ́
NHỮNG VÂN ĐỀ
́
CHUNG
- I. PHÂN KỲ LSTH TRUNG QUÔC
́
CỔ - TRUNG ĐAI
̣
LSTH Trung Quôc cổ – trung đai có thể chia thanh
́ ̣ ̀
3 thời ky:
̀
1. Từ thời Tam Đai đên nhà Tân
̣ ́ ̀
(TK XXI TCN – 221 TCN).
2. Từ thời nhà Tân đên thời Thâp Quôc
̀ ́ ̣ ́
(Từ 221 TCN – năm 960).
3. Từ thời Tông đên cân đai
́ ́ ̣ ̣
(Từ năm 960 – TK XIX).
- 1. THỜI KỲ THỨ NHÂT ́
Từ Tam Đai - nhà Tân (XXI TCN – 221 TCN)
̣ ̀
Thời nhà Ha, những tư tưởng về Âm – Dương,
̣
Ngũ hanh, Thượng Đê, v.v. đã xuât hiên.
̀ ́ ́ ̣
Nhà Chu chia thanh 2 giai đoan: Tây Chu và Đông
̀ ̣
Chu.
+ Thời Tây Chu xã hôi ôn đinh.
̣ ̉ ̣
+ Thời Đông Chu chiên tranh triên miên,
́ ̀ xã
̣ ̣ ̣
hôi loan lac.
- Nhu câu giai quyêt những vân đề về binh, loan,
̀ ̉ ́ ́ ̀ ̣
trị nước, mâu hinh con người lý tưởng, mâu hinh
̃ ̀ ̃ ̀
xã hôi lý tưởng, v.v. được đăt ra.
̣ ̣
Nhiêu hoc thuyêt đã ra đời nhăm giai quyêt
̀ ̣ ́ ̀ ̉ ́
những vân đề nay, tao nên hiên tượng “Bach gia
́ ̀ ̣ ̣ ́
chư tử”.
- ̀
Tuy nhiêu song cac ́
̣ ́
hoc thuyêt chia thanh ̀
6 phai lớn, goi là “Luc
́ ̣ ̣
gia”, gôm ̀
1. Nho gia
̣
2. Măc gia
̣
3. Đao gia
4. Danh gia
5. Âm - Dương gia
́
6. Phap gia
- 1.1. Tư tưởng cơ ban
̉
̉
cua Nho gia
Nho gia được sang lâp bởi
́ ̣
Không Tử (551 TCN – 479
̉
TCN); được Manh Tử (372
̣
TCN – 289 TCN);
Tuân Tử (331 TCN – 288
TCN) và cac triêu Han,
́ ̀ ́
Đường, Tông, Minh,
́
Thanh bổ sung, hoan ̀
̣
thiên.
- Triêt hoc Nho gia đề câp đên nhiêu nôi dung qua:
́ ̣ ̣ ́ ̀ ̣
́
- Thuyêt Thiên mênh; ̣
́ ́
- Thuyêt Chinh danh;
- Quan điêm về nhân tri, đức tri, lễ tri;
̉ ̣ ̣ ̣
- Quan điêm về quân tử với tư cach là mâu
̉ ́ ̃
người lý tưởng.
- V.v.
- 1.2. Tư tưởng cơ ban cua Măc gia
̉ ̉ ̣
Măc gia được sang lâp bởi Măc Tử (479 TCN –
̣ ́ ̣ ̣
381 TCN). Tư tưởng cơ ban cua Măc gia được
̉ ̉ ̣
thể hiên qua:
̣
́ ̣
- Thuyêt Phi Thiên mênh;
́
- Thuyêt Kiêm ai; ́
́
- Thuyêt Tam biêu; ̉
- Quan điêm thượng đông, tiêt dung,
̉ ̀ ́ ̣
́ ́
tiêt tang, v.v.
- 1.3. Tư tưởng cơ ban
̉
̉ ̣
cua Đao gia
Đao gia được sang lâp bởi
̣ ́ ̣
Lao Tử (TK thứ VI TCN),
̃
sau đó được Dương Tử
(395 TCN – 335 TCN),
Trang Tử (369 TCN –
́ ̉
286 TCN) phat triên
- Tư tưởng cơ ban cua
̉ ̉
Đao gia được thể hiên
̣ ̣
qua
Hoc thuyêt về “Đao”;
̣ ́ ̣
́
Thuyêt “Vô vi”.
- 1.4. Tư tưởng cơ ban
̉
̉
cua Danh gia
Đai diên cho Danh gia là
̣ ̣
Huệ Thi (370 TCN – 310
TCN) và Công Tôn Long
(320 – 250 TCN)
̣ ́ ́ ́
Danh gia tuyêt đôi hoa tinh
tương đôi cua van vât và
́ ̉ ̣ ̣
̣ ̣ ̣
lâp luân theo dang nguy ̣
biêṇ
- 1.5. Tư tưởng cơ ban
̉
cua Âm - Dương gia
̉
Âm - Dương gia là sự
hợp nhât cua thuyêt Âm
́ ̉ ́
Dương và thuyêt Ngũ
́
hanh. Cả 2 thuyêt nay
̀ ́ ̀
đêu xuât hiên vao thời
̀ ́ ̣ ̀
nhà Ha.
̣
- Thuyêt Âm – Dương
́
chủ yêu đề câp đên sự vân
́ ̣ ́ ̣
hanh cua vũ tru. Theo
̀ ̉ ̣
thuyêt nay, từ Vô cực đên
́ ̀ ́
Thai cực và moi biên đôi
́ ̣ ́ ̉
trong vũ trụ đêu băt đâu từ
̀ ́ ̀
sự tương tac giữa 2 thế
́
lực vừa đôi lâp, vừa không
́ ̣
tach rời nhau là Âm và
́
Dương
- Thuyêt Ngũ hanh
́ ̀
chủ yêu đề câp đên cơ câu
́ ̣ ́ ́
cua vũ tru. Theo thuyêt nay,
̉ ̣ ́ ̀
Ngũ hanh (5 chât đâu tiên
̀ ́ ̀
cua vũ tru) là Kim, Môc,
̉ ̣ ̣
̉ ̉
Thuy, Hoa, Thô. Moi vât đêu ̉ ̣ ̣ ̀
ứng với Ngũ hanh. Ngũ hanh
̀ ̀
tương sinh, tương thăng tao ́ ̣
ra quá trinh sinh thanh,
̀ ̀
̉
chuyên hoa, huy diêt. ́ ̉ ̣
- 1.6. Tư tưởng cơ ban
̉
̉ ́
cua Phap gia
Người khởi xướng ra
Phap gia là Quan Trong
́ ̉ ̣
(TK VI TCN) nhưng đai ̣
̣ ̉
diên tiêu biêu cho phai ́
nay là Han Phi Tử (280
̀ ̀
TCN – 233 TCN)
- Tư tưởng cơ ban cua Phap gia là
̉ ̉ ́
dung hinh phap để trị nước.
̀ ̀ ́
̀
Theo Han Phi Tử
Phap trị là sự tông hợp giữa phap, thê, thuât.
́ ̉ ́ ́ ̣
+ Phap là moi quy đinh, luât lệ mà dân phai theo.
́ ̣ ̣ ̣ ̉
+ Thế là thế lực, quyên uy cua người câm quyên.
̀ ̉ ̀ ̀
+ Thuât là cach thức, thủ thuât trị vì đât nước.
̣ ́ ̣ ́
- 2. THỜI KỲ THỨ HAI
Từ nhà Tân đên hêt
̀ ́ ́
thời Ngũ Đai ̣
(Từ 221 TCN – 960)
Thời Tân – Han đât nước
̀ ́ ́
́ ́
Trung Quôc thông nhât. ́
Bach gia chư tử tiêp tuc
́ ́ ̣
phat triên nhưng đã có sự
́ ̉
dung hợp với tư tưởng Phât ̣
giao từ Ân Độ du nhâp vao
́ ́ ̣ ̀
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
