Bài giảng Nấm men và nấm nội tạng - TS. Nguyễn Ngọc San

Chia sẻ: 10 10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:63

Thêm vào BST

Báo xấu

157
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Nấm men và nấm nội tạng của TS. Nguyễn Ngọc San cung cấp cho các bạn sinh viên những kiến thức về: Đặc điểm sinh học, vai trò y học của nấm men Candida sp, nấm nội tạng Aspergillus sp, phòng chống nấm men và nấm nội tạng. Bài giảng phục vụ cho các bạn sinh viên ngành Y tham khảo trong quá trình học tập và nghiên cứu. Mời các bạn cùng đón đọc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Nấm men và nấm nội tạng - TS. Nguyễn Ngọc San

nÊm men vµ nÊm néi t¹ng Gi¶ng viªn: TS NguyÔn Ngäc San
môc tiªu bµi gi¶ng 1. N¾m ®îc ®Æc ®iÓm sinh häc vµ vai trß y häc cña nÊm men Candida sp., Cryptococcus neoformans; nÊm néi t¹ng Aspergillus sp., Histoplasmacapsulatum. 2. Phßng chèng nÊm men vµ nÊm néi t¹ng.
häc viªn tù nghiªn cøu - §Æc ®iÓm sinh häc vµ vai trß y häc cña nÊm men Cryptococcus neoformans; - §Æc ®iÓm sinh häc vµ vai trß y häc nÊm néi t¹ng Histoplasma capsulatum.
NÊm men g©y bÖnh
NÊm men g©y bÖnh + C¸c lo¹i nÊm men g©y bÖnh: - Candida sp. - Cryptococcus neoformans - Trichosporon - Rhodototorula - Malassezia…
NÊm men g©y bÖnh + Nguyªn nh©n m¾c bÖnh nÊm men: - Do suy gi¶m miÔn dÞch. - Do béi nhiÔm. - Do dïng thuèc. - Do c¬ ®Þa. - Do thay ®æi pH m«i trêng. - HËu qu¶ dïng Catheters. - Thñ thuËt ngo¹i khoa...
NÊm Candida sp.
1. ®Æc ®iÓm sinh häc Candida sp. • B×nh thêngCandida thêng sèng ho¹i sinh trong ®êng tiªu ho¸, trong ©m ®¹o, h« hÊp…. • Candida trong miÖng 30%, ruét 38%, ©m ®¹o 39%, phÕ qu¶n 17%... • Lo¹i nÊm g©y bÖnh hay gÆp nhÊt lµ C.albicans.
1. ®Æc ®iÓm sinh häc Candida sp. • C¸c loµi kh¸c nh C.tropicalis, C.parapsilopsis, C.glabrata… • Trong ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, nÊm Candida chuyÓn sang tr¹ng th¸i kÝ sinh g©y bÖnh, sè lîng tÕ bµo t¨ng lªn nhiÒu xuÊt hiÖn nh÷ng sîi t¬ nÊm gi¶. • NÊm len lái gi÷a nh÷ng tÕ bµo vµ x©m nhËp s©u h¬n vµo c¬ thÓ.
2. Vai trß y häc  Candida cã thÓ g©y bÖnh ë bÊt k× c¬ quan vµ tæ chøc nµo cña c¬ thÓ nhng phæ biÕn nhÊt lµ da vµ niªm m¹c.  BÖnh do Candida g©y ra cã thÓ cÊp tÝnh, b¸n cÊp hoÆc m·n tÝnh.  NÊm g©y bÖnh khi cã yÕu tè thuËn lîi.
2.1. C¸c yÕu tè thuËn lîi g©y bÖnh  YÕu tè sinh lÝ: s¬ sinh, ngêi giµ, PN cã thai…  YÕu tè nghÒ nghiÖp: ngêi thêng xuyªn tiÕp xóc víi níc (b¸n c¸, lµm bÕp nhµ hµng…).  YÕu tè bÖnh lÝ: ®¸i ®êng, SDD, ung th, bÖnh m¸u ¸c tÝnh, nhiÔm HIV/AIDS, suy gi¶m MD…  Thuèc: dïng kh¸ng sinh phæ réng kÐo dµi, ph¸ vì thÕ c©n b»ng sinh th¸i t¹i chç. Thuèc corticoid, thuèc øc chÕ MD.
2.2. kh¶ n¨ng g©y bÖnh  BÖnh ë niªm m¹c: Ta lìi (thrush): • GÆp ë trÎ s¬ sinh (5%), ngêi giµ (10%), suy gi¶m MD do ®¸i ®êng, bÖnh b¹ch cÇu cÊp, u lympho ¸c tÝnh, ung th, ngêi nhiÔm HIV. Sö dông KS phæ réng, corticosteroids... • Niªm m¹c miÖng viªm ®á, kh«, lìi bãng hoÆc cã gai, trªn ®ã xuÊt hiÖn nh÷ng ®iÓm tr¾ng, c¸c ®iÓm lín dÇn vµ hîp víi nhau thµnh m¶ng tr¾ng, m¶ng thêng mÒm, dÔ bãc.
BÖnh do Candida ë miÖng trÎ s¬ sinh.
2.2. kh¶ n¨ng g©y bÖnh  BÖnh ë niªm m¹c: Chèc mÐp (angular cheilitis - perleche): MÐp, m«i bÞ chît, ®¸y tæn th¬ng mµu hång, cã thÓ ®ãng v¶y, më miÖng khã, ®au, thêng liªn quan tíi t×nh tr¹ng bÖnh lÝ trong miÖng.
2.2. kh¶ n¨ng g©y bÖnh  Viªm ©m hé, ©m ®¹o vµ viªm bao qui ®Çu (vulvovaginal candidiasis and balanitis): • Viªm ©m hé, ©m ®¹o do Candida rÊt hay gÆp, thêng liªn quan víi sö dông KS phæ réng, cã thai 3 th¸ng cuèi, pH ©m ®¹o thÊp vµ ®¸i ®êng. • Ho¹t ®éng t×nh dôc m¹nh, dïng thuèc tr¸nh thai. • BÖnh nh©n thÊy ngøa ©m hé, c¶m gi¸c báng, ban ®á, giao hîp ®au, cã m¶ng tr¾ng, dÞch tiÕt nh s÷a ®«ng, bÖnh cã thÓ lan tíi ®¸y chËu, ©m hé hoÆc bÑn.
2.2. kh¶ n¨ng g©y bÖnh Viªm ©m hé, ©m ®¹o vµ viªm bao qui ®Çu (vulvovaginal candidiasis and balanitis): • Viªm quy ®Çu (balanitis) liªn quan tíi ®¸i ®êng, ngêi kh«ng c¾t bao quy ®Çu, vÖ sinh kÐm. • BÖnh nh©n thÊy ngøa, niªm m¹c kh«ng loÐt, nÕp gi÷a quy ®Çu vµo bao quy ®Çu cã c¸c m¶ng tr¾ng. Tõ viªm bao quy ®Çu cã thÓ g©y viªm niÖu ®¹o, bÖnh nh©n ngøa lç s¸o, ®au khi ®i tiÓu, níc tiÓu chøa nh÷ng d©y t¬ nhÇy vµ mñ.
2.2. kh¶ n¨ng g©y bÖnh H×nh 19.2: Viªm ©m hé, ©m ®¹o vµ viªm bao quy ®Çu do Candida.
2.2. kh¶ n¨ng g©y bÖnh  Viªm gi¸c m¹c: Candida cã thÓ g©y viªm gi¸c m¹c ë nh÷ng ngêi nhá thuèc corticoid kÐo dµi, bÞ xíc gi¸c m¹c. Viªm mµng tiÕp hîp, cã chÊt tiÕt nh pho m¸t ë tuyÕn lÖ, loÐt gi¸c m¹c.
2.2. kh¶ n¨ng g©y bÖnh Viªm gi¸c m¹c do Candida
2.2. Kh¶ n¨ng g©y bÖnh  BÖnh ë da vµ c¬ quan phô cËn: H¨m (loÐt kÏ - intertriginous candidiasis): • Hay - gÆp ë vïng da lu«n Èm ít, t¨ng nhiÖt ®é, cä s¸t hoÆc bÞ dÇm níc nhiÒu, ®¸i ®êng, dïng KS phæ réng… • Thêng ë c¸c nÕp kÏ nh n¸ch, h¸ng, nÕp gÊp díi vó, kÏ liªn ngãn, rèn… • Da bÞ viªm thµnh m¶ng, xuÊt hiÖn ban d¸t ®á rØ níc vµng, ngøa víi nhiÒu tæn th¬ng xung quanh.