intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Ngữ văn lớp 10: Chiến thắng Mtao-Mxây (Trích Đăm San - Sử thi Tây Nguyên) - Trường THPT Bình Chánh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

11
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Ngữ văn 10: Chiến thắng Mtao-Mxây (Trích Đăm San - Sử thi Tây Nguyên)" cung cấp các kiến thức giới thiệu sơ lược về thể loại sử thi dân gian Việt Nam; tóm tắt sử thi Đăm San; vị trí-bố cục đoạn trích, phân tích đoạn trích. Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng để nắm chi tiết nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ngữ văn lớp 10: Chiến thắng Mtao-Mxây (Trích Đăm San - Sử thi Tây Nguyên) - Trường THPT Bình Chánh

  1. TRƯỜNG THPT BÌNH CHÁNH TỔ: NGỮ VĂN 9/4/2021 1
  2. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) 9/4/2021 2
  3. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Sử thi Tác phẩm tự sự dân gian qui mô lớn, ngôn ngữ có vần, nhịp a. Khái niệm Xây dựng hình tượng nghệ thuật hoành tráng Kể về một hoặc nhiều biến cố lớn diễn ra trong cộng đồng Đồng bào TN kể sử thi b. Phân loại Sử thi thần thoại VD: Đẻ đất đẻ nước Sử thi anh hùng VD: Đăm Săn 9/4/2021 3
  4. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) I. TÌM HIỂU CHUNG 2. Sử thi Đăm Săn a. Thể loại: Sử thi anh hùng b. Tóm tắt: - Đăm Săn lấy hai chị em Hơ Nhị và Hơ Bhị - Bị Mtao Mxây cướp vợ là Hơ Nhị, Đăm Săn đem quân đi đánh trả đòi lại vợ - Đăm Săn chặt cây vật tổ bên nhà vợ - Cầu hôn nữ thần Mặt Trời - Chết, hồn biến thành ruồi bay vào miệng người chị gái Hơ Âng, chị có mang sinh ra đứa con trai, lớn lên đi tếp con đường của cha 9/4/2021 4
  5. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) I. TÌM HIỂU CHUNG 3. Đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây a. Xuất xứ: - Đoạn trích thuộc phần giữa của tác phẩm Sử thi Đăm Săn - Kể chuyện Đăm Săn đánh Mtao Mxây cứu vợ b. Đề tai: chiến tranh c. Bố cục: 3 phần Phần 1: từ đầu  cắt đầu Mtao Mxây đem bêu ngoài đường (cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng) Phần 2: tiếp theo  Họ đến bãi ngoài làng, rồi vào làng (cảnh Đăm Săn cùng tôi tớ trở về sau chiến thắng) Phần 3: còn lại  cảnh Đăm Săn cùng dân làng ăn mừng chiến thắng 9/4/2021 5
  6. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng - Nguyên nhân: Đăm Săn khiêu chiến với Mtao Mxây vì Mtao Mxây cướp vợ của chàng  Người tù trưởng trọng danh dự cá nhân, cộng đồng; gắn bó với hạnh phúc gia đình và thị tộc Đăm Săn khiêu chiến - Cuộc chiến đấu: diễn ra làm hai chặng Cuộc giao chiến 9/4/2021 6
  7. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng Đăm Săn - Ơ diêng, ơ diêng, xuống đây! Ta thách nhà ngươi đọ dao với ta đấy! ... ta sẽ lấy cái sàn hiên của nhà ngươi ta bổ đôi, ta sẽ lấy cái cầu thang của nhà ngươi ta chẻ ra kéo lửa, ta hun cái nhà của nhà ngươi cho mà xem!... Sao ta lại đâm ngươi khi ngươi đang xuống nhỉ? Ngươi xem đến con lợn nái của nhà ngươi dưới đất, ta cũng không thèm đâm nữa là!... Ngươi xem, đến con trâu của nhà ngươi trong chuồng, ta cũng không thèm đâm nữa là! Mtao Mxây – Ta không xuống đâu, diêng ơi!... Ngươi không được đâm ta khi ta đang đi xuống đó, nghe!... Ta sợ ngươi đâm ta khi ta đang đi lắm. 9/4/2021 7
  8. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng 9/4/2021 Hình minh họa (nguồn internet) Nhà sàn Tây Nguyên (nguồn internet) 8
  9. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng Đăm Săn Mtao Mxây Chặng 1 Khiêu chiến bằng giọng điệu giễu Lo sợ, hoài nghi, thiếu tự tin Đăm Săn cợt, khinh miệt, coi thường Mtao khiêu Mxây chiến Tự tin, đàng hoàng, bản lĩnh và  bản chất của kẻ hèn nhát, đê tiện, mang khí phách của người anh hùng chuyên đánh lén sau lưng người khác 9/4/2021 9
  10. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng Đăm Săn Mtao Mxây Chặng - Nhường Mtao Mxây múa khiên ra - Rung khiên múa “khiên hắn kêu 2 đòn trước “ngươi múa trước đi, ơ lạch xạch như quả mướp khô” Cuộc Hiệp diêng!” 1 - Thản nhiên đứng nhìn, không một - Khoe khoang về trình độ múa khiên giao chút sợ hãi “ngươi múa chơi đấy phải của mình “thế ngươi không biết ta chiến không, diêng?”; “Đăm Săn không đây là một người đã quen đi đánh 9/4/2021 nhúc nhíc”  bản lĩnh, anh hùng thiên hạ”  kém cỏi, kiêu ngạo 10
  11. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng Đăm Săn Mtao Mxây Chặng - “rung khiên múa. Một lần sốc tới, - “Mtao Mxây chạy bước cao bước 2 chàng vượt một đồi tranh. Một lần sốc thấp, chạy hết bãi tây sang bãi Cuộc Hiệp tới nữa chàng vượt một đồi lồ ô” => đông” => yếu đuối, hèn nhát giao 2 động tác nhanh, dứt khoát, khỏe - Cầu cứu Hơ Nhị quăng cho miếng chiến - Đớp được miếng trầu của Hơ Nhị, trầu nhưng không đớp được => kém sức khỏe tăng gấp bội cỏi 9/4/2021  mang sức mạnh của người anh hùng  hèn nhát, kém cỏi => tiểu nhân 11
  12. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng 9/4/2021 12 Hình minh họa (nguồn internet)
  13. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng Đăm Săn Mtao Mxây Chặng “Chàng múa trên cao gió như bão. - Bị Đăm Săn đâm trúng vào 2 Chàng múa dưới thấp, gió như lốc. người nhưng may có áo giáp sắt Cuộc Hiệp Chòi lẫm đổ lăn lóc. Cây cối chết rụi”  Bị động trước sức mạnh của giao 3 => mang sức mạnh phi thường Đăm Săn chiến Tấn công dồn dập nhưng không xuyên thủng được áo giáp sắt của Mtao  Yếu đuối 9/4/2021 Mxây  bản lĩnh anh hùng 13
  14. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng Đăm Săn Mtao Mxây Chặng - Thấm mệt, cầu cứu thần linh - Tháo chạy “Mtao Mxây tháo - Được ông trời báo mộng 2 chạy. Hắn tránh quanh chuồng lợn, “Vậy thì cháu lấy một cái chày mòn Cuộc Hiệp ném vào vành tai hắn là được” => ...hắn tránh quanh chuồng trâu” Ông Trời tượng trưng cho công lí, sức giao 4 - Cầu xin tha mạng mạnh của đấng tối cao, khẳng định chiến mối quan hệ gần gũi, gắn bó mật thiết - Bị giết giữa con người với thần linh - Đuổi đánh, giết chết Mtao Mxây 9/4/2021  Anh hùng, đại diện cho công lí  Kém cỏi, yếu đuối, hèn hạ 14
  15. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng - Nghệ thuật + mô tả song hành + so sánh phóng đại, cường điệu hóa + sử dụng hình ảnh, chi tiết biểu tượng: miếng trầu, ông trời - Chi tiết biểu tượng + Miếng trầu mang ý nghĩa biểu tượng cho sức mạnh thị tộc tiếp sức cho người anh hùng (chế độ mẫu hệ) + Ông trời là vị thần bảo vệ cho thị tộc, giúp đỡ những người anh hùng chiến đấu vì chính nghĩa, bảo vệ quyền lợi dân tộc 9/4/2021 15
  16. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 2. Cảnh Đăm Săn cùng tôi tớ trở về sau chiến thắng Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn và tôi tớ Mtao Mxây Đăm Săn – (nói với tôi tớ Mtao Mxây) – Ơ nghìn chim sẻ, ơ vạn chim ngói! Ơ tất cả tôi tớ bằng này! Các ngươi có đi với ta không? Dân trong nhà – Không đi sao được! Tù trưởng chúng tôi đã chết, lúa chúng tôi đã mục, chúng tôi còn ở với ai? ... Không đi sao được! Nhưng bác ơi, xin bác chờ chúng tôi cho lợn ăn cái đã. ... Không đi sao được! Làng chúng tôi phía bắc đã mọc cỏ gấu, phía nam đã mọc cà hoang, người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa! 9/4/2021 16
  17. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 2. Cảnh Đăm Săn cùng tôi tớ trở về sau chiến thắng Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn và tôi tớ Mtao Mxây + Số lần đối đáp: 3 lần => số nhiều, thể hiện sự tôn trọng, mến phục Đăm Săn của tôi tớ trong làng “không đi sao được!” + Đối đáp cùng một nội dung “không đi sao được!” => thể hiện sự phục tùng và trung thành tuyệt đối của tôi tớ trong làng với Đăm Săn – người tù trưởng mới, anh hùng, tài giỏi  Ta thấy được sự thống nhất giữa quyền lợi, khát vọng của cá nhân người anh hùng với quyền lợi, khát vọng của cộng đồng, dân tộc 9/4/2021 17
  18. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 3. Cảnh Đăm Săn và thị tộc ăn mừng chiến thắng a. Coi trọng và đề cao chiến thắng vừa giành được - Những đại từ xưng hô kết hợp với câu cảm thán: “ơ các con, ơ các con, hãy đi lấy rượu bắt trâu! ...Hỡi anh em trong nhà, hỡi bà con trong làng, xin mời tất cả đến với ta!” - Biện pháp so sánh trùng điệp kết hợp cường điệu hóa: lớn lên như sông nước, cao lên như rừng cây  cảnh tượng ăn mừng náo nhiệt, vui vẻ, biết ơn thần linh, tổ tiên và cầu mong sức mạnh, giàu có 9/4/2021 18
  19. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 3. Cảnh Đăm Săn và thị tộc ăn mừng chiến thắng Cảnh tượng ăn mừng náo nhiệt, vui vẻ, biết ơn thần linh, tổ tiên và cầu mong sức mạnh, giàu có 9/4/2021 19
  20. CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY (trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 3. Cảnh Đăm Săn và thị tộc ăn mừng chiến thắng b. Hình ảnh tù trưởng Đăm Săn - Tóc dài chảy đầy nong hoa - Ngực quấn chéo tấm mền chiến, khoác áo chiến, đeo hoa tai - Đôi mắt long lanh tràn đầy sức trai - Bắp chân to bằng cây xà ngang, bắp đùi to bằng ống bễ - Sức ngang voi đực - Hơi thở ầm ầm như sấm dậy - Nằm sấp thì gãy rầm sàn, nằm ngửa thì gãy xà dọc Hình minh họa (nguồn internet)  nghệ thuật lý tưởng hóa, phóng đại => khắc họa Đăm Săn khỏe mạnh, cường 20 9/4/2021 tráng
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2