Bài giảng Ngữ văn lớp 11 bài: Câu cá mùa thu - Nguyễn Khuyến

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Ngữ văn lớp 11 bài "Câu cá mùa thu - Nguyễn Khuyến" sẽ giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp của cảnh thu điển hình cho mùa thu làng cảnh Việt Nam và tình yêu thiên nhiên, đất nước, tâm trạng thời thế của nhà thơ. Thấy được nghệ thuật tả cảnh, tả tình và sử dụng tiếng Việt của Nguyễn Khuyến. Mời quý thầy cô và các em cùng tham khảo bài giảng tại đây.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ngữ văn lớp 11 bài: Câu cá mùa thu - Nguyễn Khuyến

–
NỘI DUNG:  Cảm nhận được vẻ đẹp của cảnh thu điển hình cho mùa thu làng cảnh Việt Nam và tình yêu thiên nhiên, đất nước, tâm trạng thời thế của nhà thơ. NGHỆ THUẬT:  Thấy được nghệ thuật tả cảnh, tả tình và sử dụng tiếng Việt của Nguyễn Khuyến.
I. Tìm hiểu chung II. Đọc hiểu văn bản III. Tổng kết
Em hãy kể tên các tác phẩm em đã được học,được biết viết về mùa thu?
Nhóm 1: Điểm nhìn cảnh thu của tác giả có gì đặc sắc? Từ điểm nhìn ấy nhà thơ đã bao quát cảnh thu như thế nào? Nhóm 2. Những từ ngữ hình ảnh nào gợi lên được nét riêng của cảnh sắc mùa thu? Hãy cho biết đó là cảnh thu ở miền quê nào? Nhóm 3. Hãy nhận xét về không gian thu trong bài thơ qua các chuyển động, màu sắc, hình ảnh, âm thanh? Nhóm 4. Nhan đề bài thơ có liên quan gì đến nội dung của bài thơ không? Không gian trong bài thơ góp phần diễn tả tâm trạng như thế nào?
.
Bức tranh thu được phác họa qua những nét vẽ (không gian, khí hậu, hình ảnh): Ao thu: Bức tranh thu được miêu tả trong một không gian nhỏ hẹp, độc đáo -> Hình ảnh quen thuộc ở làng quê. “Lạnh lẽo”: Thời tiết, khí hậu, đặc trưng của mùa thu vùng Bắc Bộ. Ao thu - “trong veo” nét đặc trưng mùa thu ở Bắc bộ gợi lên sự tĩnh lặng của cảnh vật
Bức tranh thu được phác họa qua những nét vẽ:(không gian, khí hâu, hình ảnh): Một chiếc thuyền – bé tẻo teo -> lẻ loi, đơn chiếc, bé nhỏ -> 1 bức tranh hài hòa (ao thu – thuyền bé tẻo teo) => Hai câu đề đã vẽ nên cảnh sắc rất riêng biệt, mộc mạc, đơn sơ, trong trẻo của mùa thu Bắc Bộ. => Hình ảnh thơ bình dị, thân thuộc mang những nét vẽ đặc trưng nhất của khí thu, chất thu là: cái lạnh và sự tĩnh lặng
SÓNG BIẾC/ THEO LÀN/ HƠI GỢN TÍ LÁ VÀNG/ TRƯỚC GIÓ/ KHẼ ĐƯA VÈO. Mùa thu tiếp tục hiện lên với hình ảnh, đường nét hài hòa và màu sắc đặc trưng của mùa thu: Gieo vần: eo -> tài tình, độc đáo. Phép đối: sóng biếc >< lá vàng => Tạo bức tranh thu sinh động, gam màu hài hòa, thanh nhã. hơi gợn tí >< khẽ đưa vèo => Gợi lên sự chuyển động khẽ khàng. Không gian thu tĩnh lặng, phảng phất buồn. =>Thủ pháp nghệ thuật lấy động tả tĩnh.
=>Hai câu thực đã phác họa bức tranh thiên nhiên bằng những nét đặc trưng của mùa thu và những hình ảnh bình dị, gần gũi thân quen thể hiên cái hồn của mùa thu làng quê. => Tác giả đã rất nhạy cảm, quan sát tinh tế và là người yêu thiên nhiên, suốt đời gắn bó với làng quê.
- Không gian được mở rộng: + Chiều cao: tầng mây “lơ lửng” “ trời xanh ngắt” -> Bầu trời thu xanh ngắt xưa nay vẫn là biểu tượng đẹp của mùa thu. + Chiều sâu: ngõ trúc, quanh co. - Không gian mở rộng nhưng vắng lặng, yên tĩnh. Không âm thanh, không bóng người. - Gam màu xanh bao trùm bức tranh thu.
-> Bức tranh thu thêm nét vẽ với bầu trời xanh ngắt, trong trẻo và yên ắng, vắng lặng -> Gợi tả sự trống vắng, nỗi cô đơn trong lòng người. Qua 6 câu thơ đầu đã phác họa một bức tranh thu với những gam màu tươi sáng, hài hòa; hình ảnh giản dị, gần gũi thân quen; không gian yên ắng, vắng lặng.
2. TÌNH THU: (KẾT) 2.1 CHÂN DUNG CỦA TÁC GIẢ. TỰA GỐI BUÔNG CẦN LÂU CHẲNG ĐƯỢC, CÁ ĐÂU ĐỚP ĐỘNG DƯỚI CHÂN BÈO. Ngồi bó gối -> trạng thái bất động -> cảm nhận bức tranh thu. Thủ pháp nghệ thuật lấy động tả tĩnh -> gợi tả không gian thu vắng lặng. => Bức tranh thu đã xuất hiện hình ảnh con người nhưng vẫn tĩnh lặng.
2 .TÌNH THU: 2.2 TÌNH CẢM VÀ TÂM TRẠNG CỦA NHÀ THƠ QUA BỨC TRANH THU  Không gian tĩnh lặng -> Tâm hồn nhà thơ cũng tĩnh lặng-> khiến ta cảm nhận được nỗi cô đơn, man mác buồn, uẩn khúc trong cõi lòng của thi nhân.  Tác giả là người yêu thiên nhiên, đất nước, gắn bó với quê hương. =>Không gian tĩnh lặng của mùa thu cũng nói lên được nỗi buồn cô quạnh, uẩn khúc thẩm kín trong tâm hồn của một con người cáo quan về ở ẩn nhưng trong lòng vẫn đầy nỗi ưu tư.
1. Nội dung:  Bàithơ là bức tranh mùa thu của quê hương làng cảnh Việt Nam. Cảnh thu nhiện lên thật đẹp, nhưng phảng phất buồn, vừa phản ánh tình yêu thiên nhiên đất nước, vừa thấy được tâm sự về thời thế của nhà thơ. 2. Nghệ thuật:  Từ ngữ sử dụng trong bài thơ mang tính dân tộc đậm đà, hình ảnh thơ không có nhiều hình ảnh ước lệ.  Cách gieo vần thần kì: Vần " eo "(tử vận).  Lấy động nói tĩnh- nghệ thuật thơ cổ phương Đông.  Vận dụng tài tình nghệ thuật đối.
1.Vì sao nói nhà thơ Nguyễn Khuyến là “nhà thơ của làng cảnh Việt Nam”? 2.Tìm bài thơ “ Thu ẩm” và “ Thu vịnh”. Chỉ ra màu “ xanh ngắt” ở câu nào và giá trị của từ ngữ đó trong chùm thơ thu của Nguyễn Khuyến.