Bài giảng Sinh học người và động vật: Sinh dục và sinh sản, cung cấp cho người học những kiến thức như: Sinh lý sinh dục nam; Sinh lý sinh dục nữ; Quá trình thụ tinh, mang thai và sự phát triển thai nhi; Một số bệnh liên quan & các biện pháp phòng tránh thai. Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Sinh học người và động vật: Sinh dục và sinh sản - TS. Trần Thị Bình Nguyên
- HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HỌC
SINH HOC
̣ NGƯỜ I VÀ ĐÔNG VÂT
̣ ̣
Biology of Human and Animal
Giảng viên: TS. Trần Thị Bình Nguyên
f https://www.facebook.com/binhnguyencnsh
g+ binhnguyencnsh@gmail.com
094 466 1010
- SINH LÝ
̣ ̉
SINH DUC & SINH SAN
̣
SINH LÝ SINH DUC NAM
̣
SINH LÝ SINH DUC N Ữ
̣
QUÁ TRÌNH THU TINH,
MANG THAI VÀ SỰ PHÁT
̉
TRIÊN THAI NHI
̣
MÔT SÔ ̣
́ BÊNH LIÊN
̣
QUAN & CÁC BIÊN PHÁP
PHÒNG TRÁNH THAI
- SINH LÝ SINH DUC NAM
̣
1 2
̣ ̉
ĐĂC ĐIÊM CÂ ̣
́U TAO, CH ỨC NĂNG CHỨC NĂNG SINH LÝ CUA ̉ HÊ ̣
̉ ̣
CUA BÔ MA ̣
́Y SINH DUC NAM ̣
THỐNG SINH DUCSINH SAN NAM ̉
§
Tinh hoàn §
Sự san sinh tinh tru
̉ ̀ng
§
Ống dẫn tinh §
Các yếu tố anh h
̉ ưởng đến sự san sinh
̉
§
Bầu tinh & Tuyến tiền liêṭ tinh trùng
§
Các tuyến sinh duc phu
̣ ̣ Hormon
Yếu tố môi trường
- 1 ̣ ̉
ĐĂC ĐIÊM CÁU TAO, CHỨC NĂNG CUA BÔ PHÂN SINH DUC NAM
̉ ̣ ̣ ̣
Cấu tạo cua bô ma
̉ ̣ ́ y sinh duc
̣ 1
- 1 ̣ ̉
ĐĂC ĐIÊM CÁU TAO, CHỨC NĂNG CUA BÔ PHÂN SINH DUC NAM
̉ ̣ ̣ ̣
Tinh hoà n
§ Cấu tạo
Được chia thành nhiều thùy, ngăn cách nhau bởi vách xơ, mỗi thùy có
nhiều
ống sinh tinh nhỏ
Thành ống được cấu tạo bởi 2 loại tế bào là: Stertoli và các tế bào dòng
tinh
Xen gi
§ Chức năng ữa các ống sinh tinh là tế bào Leydig và mạch máu
Chức năng nội tiết là sản xuất hormon sinh dục nam là stetosteron
Chức năng ngoại tiết là sản xuất tinh trùng
=> tinh hoàn là một tuyến pha
2
- 1 ̣ ̉
ĐĂC ĐIÊM CÁU TAO, CHỨC NĂNG CUA BÔ PHÂN SINH DUC NAM
̉ ̣ ̣ ̣
Tinh hoà n
Tinh hoàn, bìu và thừng tinh
3
- 1 ̣ ̉
ĐĂC ĐIÊM CÁU TAO, CHỨC NĂNG CUA BÔ PHÂN SINH DUC NAM
̉ ̣ ̣ ̣
Ố ng dẫ n tinh
§
Ống dẫn tinh từ mào tinh hoàn chạy lên tới bàng quang, được chia ra làm 3
đoạn: đoạn trong bìu, đoạn giữa chui qua ống bẹn vòng ra trước xương
mu, đoạn cuối nằm trong hố chậu.
§
Khoảng cuối cùng của mỗi ống dẫn tinh phình ra thành bầu ống tinh
§
Hai bầu ống tinh hai bên chụm lại thành hình chữ V dưới bàng quang, khi
đến tuyến tiền liệt thì bầu hẹp lại, đổ vào bọng tinh.
4
- 1 ̣ ̉
ĐĂC ĐIÊM CÁU TAO, CHỨC NĂNG CUA BÔ PHÂN SINH DUC NAM
̉ ̣ ̣ ̣
Bầ u tinh & Tuyế n tiề n liêṭ
TUYẾ N TIỀ N
BẦ U TINH
LIÊT ̣
§
Là một tuyến phụ có §
Bao quanh phần đầu niệu
chức năng làm nơi chứa quản, gồm 2 hoặc 3 thùy,
tinh trùng và tiết ra một pH= 6.5, gồm nhiều a.a,
dịch nhớt để trộn lẫn ion canxi, enzym,
với tinh trùng tạo thành phosphatase
tinh dịch. §
Tác động vào fibrinogen,
§
Chất dịch này kích thích làm đông nhẹ tinh dịch ở
sự hoạt động của tinh đường sinh dục nữ, giữ
trùng tinh trùng nằm sát ở cổ tử
cung
5
- 1 ̣ ̉
ĐĂC ĐIÊM CÁU TAO, CHỨC NĂNG CUA BÔ PHÂN SINH DUC NAM
̉ ̣ ̣ ̣
Cá c tuyế n sinh duc phu
̣ ̣
6
- 2 CHỨC NĂNG SINH LÝ CUA HÊ THÔ
̉ ̣ ̣ ̉
́NG SINH DUC SINH SAN
NAM
Sự san sinh tinh tru
̉ ̀ ng
§
Cấ u tao vi thê cua tinh tru
̣ ̉ ̉ ̀ ng
Bao gồm:
Phần đầu có nhân và bao chứa enzym
hyaluronidase (gọi là thể đỉnh
acrosome)
Phần thân giữa có các mitochondria
Phần đuôi hình thành một ống nhỏ
bao bọc sợi trục
7
- 2 CHỨC NĂNG SINH LÝ CUA HÊ THÔ
̉ ̣ ̣ ̉
́NG SINH DUC SINH SAN
NAM
Sự san sinh tinh tru
̉ ̀ ng
§
Các giai đoạn của quá trình sản sinh tinh trùng
Giai đoạn đầu: tinh nguyên bào A => tinh nguyên bào B
Giai đoạn phân chia:
Tinh nguyên bao B=> tinh bào I=> tinh bào II=> tiền tinh trùng
Giai đoạn phát triển của tiền tinh trùng:
Mất một ít bào tương và tổ chức lại chromatin của nhân tạo ra đầu
Phần bào tương và màng tế bào còn lại biến đổi tạo thành đuôi
8
- 2 CHỨC NĂNG SINH LÝ CUA HÊ THÔ
̉ ̣ ̣ ̉
́NG SINH DUC SINH SAN
NAM
Sự san sinh tinh tru
̉ ̀ ng
Quá trì nh sinh
tinh
9
- 2 CHỨC NĂNG SINH LÝ CUA HÊ THÔ ̉ ̣ ̣ ̉
́NG SINH DUC SINH SAN
NAM
Cá c yế u tố anh h
̉ ưởng đế n sự san sinh tinh tru
̉ ̀ ng
Hormon
Ảnh hưởng đến
sự sản sinh tinh
trùng
Các yếu tố khác:
pH, nhiệt độ,
kháng thể,…
10
- 2 CHỨC NĂNG SINH LÝ CUA HÊ THÔ ̉ ̣ ̣ ̉
́NG SINH DUC SINH SAN
NAM
Cá c yế u tố anh h
̉ ưởng đế n sự san sinh tinh tru
̉ ̀ ng
§
Hormon
GnRH (vùng dưới đồi) tác động thông qua LH và FSH
LH: làm tăng sinh tế bào Leydig, kích thích tế bào này bài tiết ra
testosterone
=> kích thích sản sinh tinh trùng
FSH: Kích thích phát triển ống sinh tinh
Kích thích tế bào Stertoli
GH: Điều hòa chức năng chuyển hóa của tinh trùng.
Không có GH quá trình sản xuất tinh trùng giảm hoặc ngừng hẳn
11
- 2 CHỨC NĂNG SINH LÝ CUA HÊ THÔ ̉ ̣ ̣ ̉
́NG SINH DUC SINH SAN
NAM
Cá c yế u tố anh h
̉ ưởng đế n sự san sinh tinh tru
̉ ̀ ng
§
Hormon Hypothalamus
GnRH Thùy trước tuyến yên
FSH LH
Inhibin DHT Testosteron
Tế bào Tế bào
ABP
stertoli Leydig
12
- 2 CHỨC NĂNG SINH LÝ CUA HÊ THÔ ̉ ̣ ̣
́NG SINH DUC SINH SAN ̉
NAM
Cá c yế u tố anh h
̉ ưởng đế n sự san sinh tinh tru
̉ ̀ ng
§
Hormon TESTOSTERON
Hormon Androgens
•
Androgens chủ yếu được tinh hoàn
§
Thời kỳ bào thai
bài tiết, một lượng nhỏ do vỏ
§
Thời kỳ dây thi
̣ ̀
thượng thận và buồng trứng bài
§
Thời kỳ hoat ̣ đông
̣ sinh
tiết. duc̣
•
Các chất androgen gồm có
§
Điều hòa chức năng
testosteron, dihytestosteron, tinh hoàn
androstenedion trong đó testosteron
§
̣
Tác dung khác: Làm
được coi là hormon quan trọng tăng hồng cầu, tăng nhe ̣
nhất. ̣
tái hấp thu Na+
•
Androgens được coi là hormon sinh
mạng của cơ thể. 13
- 2 CHỨC NĂNG SINH LÝ CUA HÊ THÔ ̉ ̣ ̣ ̉
́NG SINH DUC SINH SAN
NAM
Cá c yế u tố anh h
̉ ưởng đế n sự san sinh tinh tru
̉ ̀ ng
§
Hormon
Hormon Inhibin
•
Bản chất hóa học: là một glycoprotein
•
Nguồn gốc: do tế bào Stertoli
•
Tác dụng: tham gia điều hòa sinh sản tinh trùng thông qua cơ chế điều
hòa ngược âm tính đối với sự bài tiết FSH của tuyến yên
14
- 2 CHỨC NĂNG SINH LÝ CUA HÊ THÔ ̉ ̣ ̣ ̉
́NG SINH DUC SINH SAN
NAM
Cá c yế u tố anh h
̉ ưởng đế n sự san sinh tinh tru
̉ ̀ ng
§
Cá c yế u tố môi trườ ng
Các yếu tố Sự ảnh hưởng
Cơ Dartos của bìu co giãn nhằm đảm bảo nhiệt độ tối thuận cho sự sản sinh
tinh trùng (thấp hơn nhiệt độ cơ thể 1 2 độ).
Khi tinh hoàn không xuống bìu, các tế bào dòng tinh sẽ bị phá huỷ.
Nhiệt độ Nhiệt độ cao (ở đường sinh dục nữ): tinh trùng tăng chuyển hoá, tăng hoạt
động.
Nhiệt độ thấp: giảm chuyển hoá, giảm hoạt động (bảo quản tinh trùng ở
196°C trong N2 lỏng)
Môi trường trung tính hoặc hơi kiềm: hoạt động mạnh
Độ pH
Môi trường acid: giảm hoạt động hoặc bị giết chết.
Có thể tiêu diệt tinh trùng. Nhờ tế bào Sertoli mà kháng thể không xâm nhập
Kháng thể vào dịch ống sinh tinh. Phụ nữ có kháng thể cố định tinh trùng dễ thụ thai. Một
số có kháng thể tiêu diệt tinh trùng nên dễ vô sinh.
Rượu, ma túy, căng làm giảm khả năng sinh tinh trùng.
thẳng kéo dài
15
Tia X, phóng xạ hoặc làm tổn thương tế bào dòng tinh.
- SINH LÝ SINH DUC N
̣ Ữ
1 2
̣ ̉
ĐĂC ĐIÊM CÂ ̣
́U TAO, CH ỨC NĂNG CHỨC NĂNG SINH LÝ CUA ̉ HÊ ̣
̉ ̣
CUA BÔ MA ̉
́Y SINH SAN N Ữ ̣
THỐNG SINH DUCSINH SAN N ̉ Ữ
§
Buồng trứng §
Sự hình thành trứng và chín
§
Vòi tử cung (Ống dẫn trứng) §
Hormon cua buô
̉ ̀ng trứng
§
Tử cung §
Chu kỳ kinh nguyêṭ
- 1 ̣ ̉
ĐĂC ĐIÊM CÂ ̣
́U TAO, CHỨC NĂNG CUA BÔ MA
̉ ̣ ̉
́Y SINH SAN NƯ ̃
Cấu tạo cua bô ma
̉ ̣ ́ y sinh duc n
̣ ữ 16
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
