Bài giảng Tài chính công: Bài 7 - Thâm hụt ngân sách nhà nước

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

275
lượt xem 35
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Tài chính công: Bài 7 - Thâm hụt ngân sách nhà nước được biên soạn nhằm trang bị cho các bạn những kiến thức về quan điểm, phân loại, nguyên nhân thiếu hụt ngân sách nhà nước; tài trợ thiếu hụt ngân sách nhà nước; nợ công.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tài chính công: Bài 7 - Thâm hụt ngân sách nhà nước

THÂM HỤT NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Nguyễn Hồng Thắng, UEH
Nội dung  Thiếu hụt ngân sách nhà nước – Quan điểm – Phân loại – Nguyên nhân thiếu hụt ngân sách nhà nước  Tài trợ thiếu hụt ngân sách nhà nước  Nợ công
Thâm hụt ngân sách nhà nước là gì?
Khái niệm Tổng chi Tổng thu NSNN NSNN Khác với khái niệm chi vượt dự toán hay chi vượt kế hoạch.
Thiếu hụt và nợ chính phủ  Có mối quan hệ mật thiết với nhau  Nợ công là một con số thời điểm, lũy kế. Thiếu hụt NSNN là một con số thời kỳ.  Tổng các khoản thiếu hụt trong quá khứ cộng dồn lại thành dư nợ hiện hành. n n+1 n+2 n+3 Bội chi 700 800 900 1000 NS Vay bù 700 800 900 1000 đắp
Top Ten National Budgets (2004) National Government Budgets for 2004 (In Billions of US$) Nation GDP Revenue Expenditure Exp / GDP Budget Deficit Deficit / GDP US (fed.) 11700 1862 2338 19.98% -25.56% -4.07% US (state) - 900 850 7.6% +5% +0.4% Japan 4600 1400 1748 38.00% -24.86% -7.57% Germany 2700 1200 1300 48.15% -8.33% -3.70% UK 2100 835 897 42.71% -7.43% -2.95% France 2000 1005 1080 54.00% -7.46% -3.75% Italy 1600 768 820 51.25% -6.77% -3.25% China 1600 318 349 21.81% -9.75% -1.94% Spain 1000 384 386 38.60% -0.52% -0.20% Canada 900 150 144 16.00% +4.00% +0.67% South 600 150 155 25.83% -3.33% -0.83% Korea Nguồn: www.wikipedia.org/
Phân loại thiếu hụt NSNN theo thời gian  Thiếu hụt NSNN trong ngắn hạn: – Chi tiêu công mang tính thường xuyên – Thuế thu chưa kịp – Vay ngắn hạn  Thiếu hụt NSNN trong dài hạn: – Trong nhiều tài khoá – Cho thấy tình trạng suy kém của khu vực công – Vay dài hạn – Viện trợ khẩn cấp
Phân loại thiếu hụt NSNN theo nguồn gốc  Thiếu hụt cơ cấu (structural deficit): – Chính phủ chủ động thay đổi chính sách thu, chi như quy định thuế suất, trợ cấp bảo hiểm xã hội hay quy mơ chi tiêu cho giáo dục, quốc phịng,...  Thiếu hụt chu kỳ (cyclical deficit): – Do tình trạng của chu kỳ kinh tế, nghĩa là bởi mức độ cao hay thấp của sản lượng và thu nhập quốc dân. Ví dụ khi nền kinh tế suy thối, tỷ lệ thất nghiệp tăng sẽ dẫn đến thu ngân sách từ thuế giảm xuống trong khi chi ngân sách cho cho trợ cấp thất nghiệp tăng lên.
Quan điểm cổ điển  Tiêu biểu: Adam Smith Quan điểm  Nội dung: về thiếu – Ủng hộ ngân sách cân bằng hụt – Chống thiếu hụt ngân sách vì thiếu hụt NSNN NSNN đồng nghĩa với nợ nần. – Gánh nặng nợ sẽ dồn lên vai thế hệ sau.
Quan điểm hiện đại  Tiêu biểu: J.M. Keynes, P.A. Samuelson Quan điểm  Thời gian: 19291930 về thiếu  Nội dung: hụt – Chủ trương kích thích tiêu dùng NSNN – Ủng hộ thiếu hụt – Cắt giảm thuế và tăng chi công – Có thể in thêm tiền – Tăng vay nợ
Nguyên nhân gây thiếu hụt NSNN  Chính phủ gia tăng vai trò của mình Chi tiêu công gia tăng trong khi thu nhập công không hẳn do chính phủ chủ động hoàn toàn.  Chính phủ chủ động điều chỉnh cơ cấu kinh tế.  Điều hành tài chính công kém hiệu lực.  Tham nhũng.
Năm 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Thâm hụt ngân 3,3 4,3 4,9 5 5 5 6,9 sách(%GDP)
Thâm hụt ngân sách của Việt Nam và một số nước (20012007) Nguồn: Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB)
Tài trợ thiếu hụt NSNN  Phát hành tiền  Giảm chi  Chống tham nhũng (bịt rò rỉ)  Tăng thuế  Vay nợ
Tăng thuế hay vay nợ ?  Quan điểm lợi ích: Tài trợ – Ai hưởng lợi từ những chương trình gây ra thiếu thiếu hụt NSNN thì người đó phải gánh chịu. Nếu thiếu hụt hụt để đầu tư cho tương lai thì nên vay nợ. NSNN  Quan điểm công bằng: – Thế hệ tương lai là thế hệ giàu hơn hiện tại. Nên vay nợ. Hơn nữa hiện giá các khoản trả nợ thường giảm đi khi thời gian vay ngày càng dài  Quan điểm hiệu quả: – Cách nào ít tạo ra gánh nặng phụ trội và quản lý dễ hơn thì chọn
Vay trong nước hay vay nước ngoài?  Vay trong nước: – Dễ vay; Áp lực trả lãi thấp (trả nội tệ; lạm phát, tăng thuế,…) – Quy mô nhỏ; Uy tín không cao; Không nhận được tư vấn quốc tế.  Vay nước ngoài: – (Ngược lại)
Quan điểm của Lerner  Chính phủ vay dân chúng gọi là nợ bên Quan điểm trong (internal debt). về thiếu  Nợ nội bộ không tạo ra gánh nặng cho hụt thế hệ tương lai. NSNN  Chính phủ vay nước ngoài gọi là nợ bên ngoài (external debt).  Nợ bên ngoài có thể tạo một gánh nặng cho thế hệ tương lai.
Nợ công
Mỹ nợ hơn 13000 tỉ USD  AFP dẫn kết quả thống kê cho thấy tính tới ngày 1/6/2010, nợ công của Mỹ: 13.050.826.460.886,97 USD, tăng hơn gấp đôi so với 10 năm trước và chiếm gần 90% GDP.  Nợ công của Mỹ tăng 2400 tỉ USD kể từ khi Barack Obama nhậm chức vào tháng 1.2009. Dưới thời George W.Bush, nợ quốc gia tăng 4,9 ngàn tỉ USD.  Số nợ khổng lồ cùng với những lo ngại về khủng hoảng nợ quốc gia tại châu Âu khiến nhiều chuyên gia cảnh báo Mỹ không còn nhiều thời gian để đưa ra kế hoạch đối phó. Tuy nhiên, số khác cho rằng một chính sách
The Public Debt National Debt, 19752000 6 5 4 3 2 1 0 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 Economic Report of the President, 2000 Copyright 2002 by The McGrawHill Companies, Inc. All rights reserved. 1249