Bài giảng Văn học Trung Quốc: Bài 3 - Sử ký được biên soạn nhằm giúp cho các bạn hiểu rõ hơn về Tư Mã Thiên; kết cấu, bút pháp “ngụ Xuân Thu”, phương thức kể chuyện, nghệ thuật miêu tả nhân vật, ngôn ngữ và giọng điệu trong tác phẩm Sử ký của Tư Mã Thiên.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Văn học Trung Quốc: Bài 3 - Sử ký
- CHƯƠNG 3: SỬ KÍ
- 1.Tư Mã Thiên (145 – 87 tr.CN)
- Con củaTư Mã Đàm – một học giả uyên
bác
- Tư Mã Thiên có chí nối nghiệp cha từ khi
còn rất trẻ.
- 108 tr.CN Tư Mã Thiên nối tiếp công việc
của cha làm Thái sử lệnh.
- 99tr. CN xảy ra họa Lý Lăng. Ông hoàn
thành Sử kí năm 93tr.CN
- 2. Sử kí
2.1 Kết cấu:
-
Là bộ sách đồ sộ nhất thời bấy giờ: 52
vạn chữ, gồm 5 thể loại: Bản kỷ, Biểu,
Thư, Thế gia, Liệt truyện.
-
Bao quát thời gian dài: từ thời Hoàng đế
đến niên hiệu Thái sơ (104 -101tr.CN),
không gian rộng lớn: bản đồ vương triều
Hán và những khu vực lân cận.
- -
Tổng kết nhiều mặt của đời sống thời cổ
đại: chính trị, kinh tế, văn hóa=> bộ chính
sử đầu tiên của Trung Quốc,
2.2 Bút pháp “ngụ Xuân Thu”
-Bộ sử không dựa vào ý chí của người
thống trị cao nhất=> mang tính phê phán,
không ngợi ca. (Lưu Bang)
- Không đơn thuần ghi chép; thể hiện suy tư
sâu sắc của cá nhân trước các vấn đề lịch
- +Con người bị chi phối bởi nhu cầu vật
chất, không phải vì đạo lý, đạo nghĩa.
+Miêu tả hành động và sự nghiệp cá
nhân, không phải xuất phát từ địa vị.
+Khen chê nhân vật không từ mô hình
luân lí nào; lí giải các vấn đề con người, xã
hội trong mối quan hệ phức tạp, đa chiều
của cuộc sống.
=> ngụ bao biếm thời thế nhưng không theo
- 3. Phương thức kể chuyện
-
Cách kể truyền thống: đầy đủ, mở - kết
hoàn chỉnh. Thông qua câu chuyện kể bày
tỏ quan điểm chính trị, luân lí => góc độ
của nhà sử học
- Tư Mã Thiên không chỉ kể, kết hợp tả: tái
hiện cảnh tượng sinh động, làm nổi suy
nghĩ, ý thức hành động của nhân vật =>góc
nhìn của nhà văn
- +Giữ khoảng cách, thái độ khách quan
khi kể, tả; phần ngoài cốt truyện tác giả mới
bày tỏ ý kiến riêng.
+Thường chọn một câu chuyện tiêu biểu
nào đó về nhân vật, thông qua câu chuyện
tạo được dấu ấn sâu sắc trong độc giả.
+ “Thực lục” và “Hỗ kiến pháp”. Tuy nhiên
trong thực lục vẫn có hư cấu; “Hỗ kiến”
trong tả người, việc.
- 4. Nghệ thuật miêu tả nhân vật
-
Truyện văn xuôi lịch sử trước đó lấy sự
kiện làm đối tượng miêu tả.
-
Sử kí là tác phẩm đầu tiên lấy việc miêu tả
nhân vật làm mạch chính để bao quát về
lịch sử=> Hình thức truyện kí nhân vật
được đặt nền móng vững chắc.
-
Hệ thống nhân vật: đông đảo, phong phú,
điển hình. Một số loại hình nhân vật ra
- 5. Ngôn ngữ và giọng điệu:
-
Có sự dung hợp ngôn ngữ văn chương và
đời sống; ngôn ngữ xưa và đương thời.
-
Sử dụng rộng rãi lối diễn đạt của quần
chúng: vận dụng thành ngữ, tục ngữ
- Yếu tố cảm xúc khiến câu văn thêm sinh
khí, giàu biểu cảm.