Bản tin Canh tranh & người tiêu dùng Số 43 - 2014

CẠNH TRANH<br /> & NGƯỜI TIÊU DÙNG<br /> BẢN TIN<br /> <br /> SỐ 43 - 2014<br /> <br /> Quyền được thông tin<br /> <br /> của người tiêu dùng tại<br /> Việt Nam<br /> <br /> Thỏa thuận ấn định giá<br /> và khái quát pháp luật điều chỉnh<br /> <br /> Tổng Cục Hải Quan - Bộ Tài Chính<br /> đã ban hành hướng dẫn thực hiện<br /> Quyết định 9990/QĐ-BCT của<br /> Bộ Công Thương về áp dụng thuế<br /> chống bán phá giá đối với mặt hàng<br /> thép không gỉ cán nguội<br /> BỘ CÔNG THƯƠNG<br /> CỤC QUẢN LÝ CẠNH TRANH<br /> <br /> Bộ Công Thương<br /> <br /> “<br /> <br /> Cục Quản lý cạnh tranh<br /> <br /> Cục Quản lý cạnh tranh là cơ quan do Chính phủ thành lập trong hệ thống tổ chức<br /> của Bộ Công Thương có nhiệm vụ thực thi Luật Cạnh tranh, Luật Bảo vệ quyền lợi<br /> người tiêu dùng, Pháp lệnh Chống bán phá giá, Pháp lệnh Chống trợ cấp và Pháp lệnh<br /> tự vệ.<br /> Với chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn quy định tại Quyết định số 848/QĐ-BCT<br /> ngày 05 tháng 2 năm 2013, Cục Quản lý cạnh tranh hoạt động nhằm mục tiêu thúc đẩy<br /> và duy trì môi trường cạnh tranh hiệu quả cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần<br /> kinh tế, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của doanh nghiệp và người tiêu dùng.<br /> Lãnh đạo Cục Quản lý cạnh tranh gồm một Cục trưởng do Thủ tướng bổ nhiệm theo<br /> đề nghị của Bộ trưởng Bộ Công Thương và một số Phó Cục trưởng do Bộ trưởng Bộ<br /> Công Thương bổ nhiệm.<br /> <br /> ”<br /> <br /> BẢN TIN<br /> CẠNH TRANH & NGƯỜI TIÊU DÙNG<br /> Của Cục Quản lý cạnh tranh<br /> <br /> Mục lục<br /> 04<br /> <br /> CHUYÊN MỤC<br /> <br /> Quyền được thông tin<br /> của người tiêu dùng<br /> <br /> 14<br /> <br /> Giấy phép xuất bản số 03/GP-XBBT<br /> Cấp ngày 08/01/2014<br /> Phát hành vào ngày 20 hàng tháng<br /> <br /> TIN TỨC - SỰ KIỆN<br /> <br /> NGƯỜI CHỊU TRÁCH NHIỆM XUẤT BẢN<br /> BẠCH VĂN MỪNG<br /> Cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh - Bộ Công Thương<br /> BAN BIÊN TẬP<br /> NGUYỄN PHƯƠNG NAM, LÊ PHÚ CƯỜNG,<br /> Trần Thị Minh Phương, Phạm Châu Giang,Phạm Thị<br /> Quỳnh Chi, Phạm Hương Giang, Bùi Nguyễn Anh<br /> Tuấn, Phan Đức Quế, Phùng Văn Thành, Cao Xuân<br /> Quảng, Hồ Tùng Bách, Trần Diệu Loan, Võ Văn Thúy<br /> HỘI ĐỒNG CỐ VẤN<br /> TRƯƠNG ĐÌNH TUYỂN<br /> Nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại<br /> PGS. TS. LÊ DANH VĨNH<br /> Nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương<br /> ÔNG TRẦN QUỐC KHÁNH<br /> Thứ trưởng Bộ Công Thương<br /> GS. TS. HOÀNG ĐỨC THÂN<br /> Đại học Kinh tế Quốc dân<br /> PGS. TS. NGUYỄN NHƯ PHÁT<br /> Viện Nhà nước và Pháp luật<br /> TS. BÙI NGUYÊN KHÁNH<br /> Viện Nhà nước và Pháp luật<br /> <br /> 26<br /> <br /> HỎI ĐÁP<br /> <br /> 27<br /> <br /> NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI<br /> <br /> Tổ chức sản xuất và phát hành<br /> TRUNG TÂM THÔNG TIN CẠNH TRANH (CCID)<br /> 25 Ngô Quyền - Hà Nội<br /> ĐT: (04) 2220 5305 * Fax: (04) 2220 5303<br /> Email: cncbulletin@moit.gov.vn<br /> Đại diện tại TP. Hồ Chí Minh<br /> Tầng 6, số 8 Nam Kỳ Khởi Nghĩa - TP. HCM<br /> Phát hành tại<br /> Công ty phát hành báo chí Trung ương<br /> <br /> Ban Biên tập Bản tin Cạnh tranh và Người tiêu dùng xin trân trọng cảm ơn và nghiêm túc tiếp thu ý kiến đóng góp của độc giả nhằm nâng cao chất<br /> lượng của Bản tin. Mọi ý kiến đóng góp, thư từ, tin, bài xin gửi về:<br /> Ban Biên tập Bản tin Cạnh tranh và Người tiêu dùng<br /> 25 Ngô Quyền - Hoàn Kiếm - Hà Nội<br /> ĐT: (04) 2220 5009 * Fax: (04) 2220 5303 * Email: cncbulletin@moit.gov.vn<br /> <br /> Chuyên mục<br /> <br /> Quyền được thông tin của người tiêu dùng<br /> <br /> Quyền được thông tin<br /> của người tiêu dùng<br /> tại Việt Nam<br /> 4<br /> <br /> 1. Quy định của pháp luật về quyền<br /> được thông tin của người tiêu dùng<br /> Theo quy định tại khoản 2, Điều 8<br /> của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu<br /> dùng, một trong tám quyền cơ bản của<br /> người tiêu dùng là quyền được cung cấp<br /> thông tin chính xác, đầy đủ về tổ chức,<br /> cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ;<br /> nội dung giao dịch hàng hóa, dịch vụ;<br /> nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa; được cung<br /> cấp hóa đơn, chứng từ, tài liệu liên quan<br /> đến giao dịch và thông tin cần thiết khác<br /> về hàng hóa, dịch vụ mà người tiêu dùng<br /> đã mua, sử dụng. Quy định này được hình<br /> thành trên cơ sở tham khảo các hướng<br /> dẫn của Liên hợp quốc về bảo vệ quyền<br /> lợi người tiêu dùng, tham khảo các văn<br /> bản pháp luật về bảo vệ quyền lợi người<br /> tiêu dùng tại nhiều quốc gia trên thế giới<br /> và đúc rút kinh nghiệm từ thực tế công<br /> tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại<br /> Việt Nam. Theo đó, trước khi tiến hành<br /> giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ, tổ<br /> chức, cá nhân có trách nhiệm và người<br /> tiêu dùng có quyền được cung cấp thông<br /> tin liên quan tới giao dịch.<br /> (i) Nội dung cung cấp thông tin.<br /> Phạm vi nội dung thông tin cung cấp<br /> cho người tiêu dùng được quy định cụ<br /> thể tại Điều 12 của Luật Bảo vệ quyền<br /> lợi người tiêu dùng, cụ thể:<br /> Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân<br /> kinh doanh hàng hóa, dịch vụ trong việc<br /> cung cấp thông tin về hàng hóa, dịch vụ<br /> cho người tiêu dùng<br /> 1. Ghi nhãn hàng hóa theo quy định<br /> của pháp luật.<br /> 2. Niêm yết công khai giá hàng hóa,<br /> dịch vụ tại địa điểm kinh doanh, văn<br /> phòng dịch vụ.<br /> 3. Cảnh báo khả năng hàng hóa,<br /> dịch vụ có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe,<br /> tính mạng, tài sản của người tiêu dùng<br /> và các biện pháp phòng ngừa.<br /> 4. Cung cấp thông tin về khả năng<br /> cung ứng linh kiện, phụ kiện thay thế<br /> của hàng hóa.<br /> 5. Cung cấp hướng dẫn sử dụng;<br /> điều kiện, thời hạn, địa điểm, thủ tục<br /> bảo hành trong trường hợp hàng hóa,<br /> dịch vụ có bảo hành.<br /> 6. Thông báo chính xác, đầy đủ cho<br /> người tiêu dùng về hợp đồng theo mẫu,<br /> điều kiện giao dịch chung trước khi giao<br /> dịch.<br /> Bên cạnh các nội dung nêu trên, Luật<br /> cũng quy định về trách nhiệm cung cấp<br /> bằng chứng giao dịch (hóa đơn, chứng<br /> <br /> C ạnh tr anh & Người tiêu dùng | Số. 43 - 2014<br /> <br /> V C A<br /> <br /> Chuyên Mục<br /> <br /> Quyền được thông tin của người tiêu dùng<br /> <br /> từ, tài liệu liên quan đến giao dịch…) cho<br /> người tiêu dùng. Trường hợp giao dịch<br /> bằng phương tiện điện tử thì tổ chức, cá<br /> nhân phải tạo điều kiện để người tiêu<br /> dùng truy nhập, tải, lưu giữ và in hóa<br /> đơn, chứng từ, tài liệu liên quan.<br /> Đặc biệt, theo quy định mới của Luật<br /> thì ngay cả khi người tiêu dùng đã tiến<br /> hành giao dịch, trường hợp phát hiện<br /> hàng hóa có khuyết tật, tổ chức, cá nhân<br /> có trách nhiệm thông báo công khai về<br /> hàng hóa có khuyết tật và việc thu hồi<br /> hàng hóa đó ít nhất 05 số liên tiếp trên<br /> báo ngày hoặc 05 ngày liên tiếp trên đài<br /> phát thanh, truyền hình tại địa phương<br /> mà hàng hóa đó được lưu thông.<br /> Ngoài các nội dung thông tin nêu<br /> trên, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu<br /> dùng cũng quy định tùy theo từng trường<br /> hợp cụ thể, các thông tin khác liên quan<br /> tới giao dịch mua bán cũng cần phải được<br /> thông báo cho người tiêu dùng.<br /> (ii) Hình thức, mức độ cung cấp<br /> thông tin<br /> Bên cạnh quy định đầy đủ về phạm<br /> vi nội dung cung cấp, Luật cũng quy định<br /> về việc cung cấp thông tin phải theo các<br /> hình thức phù hợp, công khai và dễ dàng<br /> để người tiêu dùng có thể biết và tìm hiểu.<br /> Các thông tin phải chính xác và đảm bảo<br /> tính trung thực; không gây nhầm lẫn,<br /> hiểu nhầm cho người tiêu dùng.<br /> (iii) Chủ thể liên quan tới trách<br /> nhiệm cung cấp thông tin<br /> Theo quy định của Luật, trách nhiệm<br /> cung cấp thông tin không chỉ giới hạn<br /> ở tổ chức, cá nhân kinh doanh, sản xuất<br /> hàng hóa, dịch vụ mà còn mở rộng tới<br /> bên thứ ba (ví dụ: các phương tiện thông<br /> tin đại chúng, các công ty quảng cáo…).<br /> Các bên liên quan này, ngoài việc phải<br /> đảm bảo cung cấp chính xác và đầy đủ<br /> thông tin thì còn chịu trách nhiệm liên<br /> đới trong việc cung cấp thông tin không<br /> chính xác hoặc không đầy đủ.<br /> Như vậy, liên quan đến quyền được<br /> cung cấp thông tin của người tiêu dùng,<br /> pháp luật Việt Nam đã ban hành đầy đủ<br /> các quy định cần thiết để thực thi quyền<br /> quan trọng này.<br /> 2. Thực thi quyền được cung cấp<br /> thông tin của người tiêu dùng tại Việt<br /> Nam<br /> Mặc dù hành lang pháp lý về trách<br /> nhiệm cung cấp thông tin cho người<br /> tiêu dùng đã được Luật Bảo vệ quyền<br /> lợi người tiêu dùng quy định và có hiệu<br /> lực thi hành từ mùng 1 tháng 7 năm<br /> <br /> V C A<br /> <br /> 2011 nhưng cho đến nay, tình hình vi<br /> phạm các quy định về cung cấp thông<br /> tin vẫn đang tiếp diễn trên phạm vi rộng<br /> và ngày càng ảnh hưởng trực tiếp tới sức<br /> khỏe của người tiêu dùng. Thực tế cho<br /> thấy các vi phạm này đang tiếp diễn rất<br /> nhiều và tập trung vào một số lĩnh vực,<br /> hành vi nổi bật.<br /> (i) Vi phạm trong lĩnh vực quảng<br /> cáo<br /> Trong lĩnh vực quảng cáo, hành vi vi<br /> phạm chủ yếu là cung cấp thông tin không<br /> chính xác và đầy đủ, cung cấp thông tin<br /> dễ gây nhầm lẫn, hiểu nhầm cho người<br /> tiêu dùng. Ví dụ điển hình trong thời<br /> gian gần đây là các nội dung quảng cáo<br /> về sản phẩm trên các kênh truyền hình.<br /> Các nội dung quảng cáo này thường có<br /> dấu hiệu vi phạm như sau:<br /> - Không cung cấp đầy đủ địa chỉ<br /> người bán;<br /> - Có nội dung quảng cáo không trung<br /> thực, “thổi phồng” chức năng của sản<br /> phẩm; thông tin không rõ ràng về nguồn<br /> gốc sản phẩm;<br /> - Nội dung quảng cáo dễ gây nhầm<br /> lẫn, hiểu nhầm cho người xem;<br /> - Quảng<br /> cáo các chương<br /> trình k huyến<br /> mại không đúng<br /> với thực tế bán<br /> hàng.<br /> Đối vớ i<br /> lĩ n h v ực<br /> <br /> quảng cáo, trong thời gian vừa qua, cơ<br /> quan chức năng đã xử lý nhiều vụ việc,<br /> điển hình là vụ lừa đảo quảng cáo và bán<br /> vòng tay Titan; vụ việc Công ty mua sắm<br /> Hạnh phúc (Happy Shopping) bán hàng<br /> giả, hàng nhập lậu…Ngoài ra, trong quá<br /> trình xem xét, các cơ quan chức năng<br /> cũng lưu ý người tiêu dùng cần cẩn thận<br /> khi tiếp nhận các thông tin quảng cáo trên<br /> các kênh truyền hình, cần có sự đối chiếu<br /> và kiểm định các thông tin này trước khi<br /> quyết định đặt hàng.<br /> Cùng với hành vi quảng cáo không<br /> chính xác, đầy đủ, khi tiến hành giao<br /> dịch, một số công ty có dấu hiệu không<br /> cung cấp đầy đủ thông tin về dịch vụ bảo<br /> hành. Theo phản ánh của nhiều người<br /> tiêu dùng, sau khi đặt hàng mua bán sản<br /> phẩm thông qua các kênh truyền hình,<br /> khi nhận hàng, người tiêu dùng chỉ nhận<br /> được sản phẩm nhưng không có phiếu<br /> bảo hành hoặc có phiếu nhưng hình thức<br /> phiếu không đáp ứng đầy đủ thông tin<br /> về địa chỉ, đơn vị, điều kiện thực hiện<br /> bảo hành.<br /> (ii) Vi phạm trong lĩnh vực hợp<br /> đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch<br /> chung<br /> Đối với lĩnh vực áp dụng hợp đồng<br /> theo mẫu, điều kiện giao dịch chung,<br /> theo quy định của Luật Bảo vệ quyền<br /> lợi người tiêu dùng, sau khi được chấp<br /> nhận của cơ quan chức năng, tổ chức, cá<br /> nhân có trách nhiệm thông báo về việc<br /> áp dụng hợp đồng theo mẫu, điều kiện<br /> giao dịch chung đã được sự chấp thuận<br /> của cơ quan quản lý. Tuy nhiên, thực<br /> tế cho thấy nhiều công ty chưa tự giác<br /> trong việc thông báo và áp dụng mẫu<br /> hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao<br /> dịch chung mới. Chỉ đến khi người<br /> tiêu dùng vô tình phát hiện ra và<br /> yêu cầu ký lại hợp đồng thì công<br /> ty mới thực hiện.<br /> (iii) Phương thức cung cấp<br /> thông tin chưa phù hợp<br /> Thực tế cũng cho thấy, nhiều đơn<br /> vị khi có thông tin cung cấp cho người<br /> tiêu dùng đã không lựa chọn phương<br /> thức cung cấp phù hợp. Ví dụ, khi có các<br /> chương trình khuyến mại, thông tin về<br /> sản phẩm mới thì các ngân hàng đều gửi<br /> email tới người tiêu dùng, tuy nhiên, khi<br /> có sự thay đổi về biểu phí dịch vụ thì các<br /> ngân hàng này lại không áp dụng phương<br /> thức gửi qua email như trên. Các hành vi<br /> này mặc dù chưa vi phạm các quy định<br /> của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu<br /> <br /> C ạnh tr anh & Người tiêu dùng | Số. 43 - 2014<br /> <br /> 5<br /> <br />