CẠNH TRANH<br />
& NGƯỜI TIÊU DÙNG<br />
BẢN TIN<br />
<br />
SỐ 53 - 2015<br />
<br />
Chế tài áp dụng xử lý vi phạm<br />
trong hoạt động bán hàng đa cấp<br />
tại Việt Nam<br />
<br />
Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong<br />
<br />
CÁC GIAO DỊCH TÍN DỤNG TIÊU DÙNG<br />
<br />
Chế tài áp dụng xử lý vi phạm<br />
trong hoạt động bán hàng đa<br />
cấp tại Việt Nam<br />
<br />
BỘ CÔNG THƯƠNG<br />
CỤC QUẢN LÝ CẠNH TRANH<br />
<br />
BỘ CÔNG THƯƠNG<br />
<br />
“<br />
<br />
CỤC QUẢN LÝ CẠNH TRANH<br />
<br />
Cục Quản lý cạnh tranh là cơ quan do Chính phủ thành lập trong hệ thống tổ chức<br />
của Bộ Công Thương có nhiệm vụ thực thi Luật Cạnh tranh, Luật Bảo vệ quyền lợi<br />
người tiêu dùng, Pháp lệnh Chống bán phá giá, Pháp lệnh Chống trợ cấp và Pháp lệnh<br />
tự vệ.<br />
Với chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn quy định tại Quyết định số 848/QĐ-BCT<br />
ngày 05 tháng 2 năm 2013, Cục Quản lý cạnh tranh hoạt động nhằm mục tiêu thúc đẩy<br />
và duy trì môi trường cạnh tranh hiệu quả cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần<br />
kinh tế, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của doanh nghiệp và người tiêu dùng.<br />
Lãnh đạo Cục Quản lý cạnh tranh gồm một Cục trưởng do Thủ tướng bổ nhiệm theo<br />
đề nghị của Bộ trưởng Bộ Công Thương và một số Phó Cục trưởng do Bộ trưởng Bộ<br />
Công Thương bổ nhiệm.<br />
<br />
”<br />
<br />
BẢN TIN<br />
CẠNH TRANH & NGƯỜI TIÊU DÙNG<br />
Của Cục Quản lý cạnh tranh<br />
<br />
Giấy phép xuất bản số 03/GP-XBBT<br />
Cấp ngày 06/01/2015<br />
<br />
Mục lục<br />
04<br />
<br />
CHUYÊN MỤC<br />
<br />
Phòng vệ thương mại<br />
<br />
11<br />
<br />
Phát hành vào ngày 20 hàng tháng<br />
<br />
NGƯỜI CHỊU TRÁCH NHIỆM XUẤT BẢN<br />
BẠCH VĂN MỪNG<br />
Cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh - Bộ Công Thương<br />
BAN BIÊN TẬP<br />
NGUYỄN PHƯƠNG NAM, VÕ VĂN THÚY,<br />
TRẦN THỊ MINH PHƯƠNG, PHẠM CHÂU GIANG,PHẠM THỊ<br />
QUỲNH CHI, PHẠM HƯƠNG GIANG, BÙI NGUYỄN ANH<br />
TUẤN, PHAN ĐỨC QUẾ, PHÙNG VĂN THÀNH, CAO XUÂN<br />
QUẢNG, HỒ TÙNG BÁCH, TRẦN DIỆU LOAN,<br />
TẠ MẠNH CƯỜNG<br />
HỘI ĐỒNG CỐ VẤN<br />
TRƯƠNG ĐÌNH TUYỂN<br />
Nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại<br />
PGS. TS. LÊ DANH VĨNH<br />
Nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương<br />
ÔNG TRẦN QUỐC KHÁNH<br />
Thứ trưởng Bộ Công Thương<br />
GS. TS. HOÀNG ĐỨC THÂN<br />
Đại học Kinh tế Quốc dân<br />
PGS. TS. NGUYỄN NHƯ PHÁT<br />
Viện Nhà nước và Pháp luật<br />
TS. BÙI NGUYÊN KHÁNH<br />
Viện Nhà nước và Pháp luật<br />
<br />
24<br />
<br />
TIN TỨC - SỰ KIỆN<br />
<br />
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI<br />
<br />
Tổ chức sản xuất và phát hành<br />
TRUNG TÂM THÔNG TIN CẠNH TRANH (CCID)<br />
25 Ngô Quyền - Hà Nội<br />
ĐT: (04) 2220 5305 * Fax: (04) 2220 5303<br />
Email: cncbulletin@moit.gov.vn<br />
Đại diện tại TP. Hồ Chí Minh<br />
Số 12 Võ Văn Kiệt, Quận 1, TP.HCM<br />
Phát hành tại<br />
Công ty phát hành báo chí Trung ương<br />
<br />
Ban Biên tập Bản tin Cạnh tranh và Người tiêu dùng xin trân trọng cảm ơn và nghiêm túc tiếp thu ý kiến đóng góp của độc giả nhằm nâng cao chất<br />
lượng của Bản tin. Mọi ý kiến đóng góp, thư từ, tin, bài xin gửi về:<br />
Ban Biên tập Bản tin Cạnh tranh và Người tiêu dùng<br />
25 Ngô Quyền - Hoàn Kiếm - Hà Nội<br />
ĐT: (04) 2220 5009 * Fax: (04) 2220 5303 * Email: cncbulletin@moit.gov.vn<br />
<br />
CHUYÊN MỤC<br />
Bán hàng đa cấp<br />
<br />
KHẢO SÁT THỰC TẾ HOẠT ĐỘNG BÁN HÀNG TRỰC TIẾP<br />
TẠI HOA KỲ<br />
<br />
N<br />
<br />
ghiên cứu của trang Direct<br />
Selling News ủy thác cho Harry<br />
Poll thực hiện đã đưa ra một số<br />
nhận định và số liệu thú vị về ngành bán<br />
hàng trực tiếp tại Mỹ để giúp công chúng<br />
nhìn nhận đúng đắn hơn về ngành công<br />
nghiệp này, phản bác các quan niệm tiêu<br />
cực. Điều tra được thực hiện đối với 3549<br />
đối tượng người trưởng thành được công<br />
bố vào tháng 2/2015.<br />
(1) 93% người tham gia bán hàng<br />
trực tiếp hiện nay có thu nhập trong<br />
vòng 12 tháng<br />
Có rất nhiều lý do để một người tham<br />
gia vào mạng lưới bán hàng trực tiếp và<br />
cũng có rất nhiều lý do để họ rời khỏi<br />
mạng lưới. Không phải là động cơ của tất<br />
cả người tham gia nhưng bán hàng trực<br />
tiếp là cách cụ thể nhất để kiếm thêm thu<br />
nhập (40% người tham gia có mục đích<br />
kiếm thêm thu nhập, 23% người tham<br />
gia với mục đích trả nợ, 25% muốn kinh<br />
doanh để tiết kiệm cho tương lai). Khảo<br />
sát cho thấy, tới 93% người tham gia cho<br />
biết họ có được một khoản thu nhập nhất<br />
<br />
4<br />
<br />
định trong 12 tháng gần nhất và chỉ 16%<br />
lượng người khảo sát cho biết không đạt<br />
được thu nhập như mong muốn và là lý<br />
do khiến họ rời khỏi công ty.<br />
Không thể phủ nhận rằng thu nhập<br />
phụ thuộc vào năng lực của nhà phân<br />
phối, những nỗ lực và thời gian họ dành<br />
cho việc bán hàng. Thu nhập thêm trung<br />
bình ước tính của một người bán hàng<br />
trực tiếp ở Mỹ khoảng 6,200 USD trong<br />
12 tháng gần nhất, và có 70% số người<br />
được khảo sát cho biết họ dành khoảng<br />
15 giờ để bán hàng mỗi tuần. Thời gian<br />
dành cho công việc bán hàng trực tiếp<br />
tác động đến doanh thu, do vậy, có thể dễ<br />
dàng thấy được thực tế một số nhà phân<br />
phối kiếm được nhiều hơn các nhà phân<br />
phối khác. 27% nhà phân phối kiếm ít hơn<br />
1.000 USD trong 12 tháng gần nhất, 51%<br />
cho biết thu nhập từ 1000$ đến 49.999<br />
USD mỗi năm và 15% vượt mức 50.000<br />
USD. Nếu áp dụng tỷ lệ 15% này vào 16<br />
triệu người tham gia bán hàng trực tiếp<br />
ở Mỹ sẽ cho ra con số vào khoảng 2,4<br />
triệu nhà phân phối đạt thu nhập 50.000<br />
<br />
USD trong 12 tháng gần nhất, cao hơn<br />
thu nhập trung bình đầu người trong một<br />
năm của của một công dân Mỹ làm việc<br />
40 giờ/tuần (48.872 USD).<br />
(2) Mặc dù tham gia để được<br />
hưởng chiết khấu trên lượng sản phẩm<br />
tiêu thụ nhưng khoảng 50% nhà phân<br />
phối phục vụ ít nhất 6 khách hàng một<br />
tháng<br />
Lợi ích dễ nhận thấy của một công ty<br />
bán hàng trực tiếp là được mua sản phẩm<br />
với giá ưu đãi và đến 84% người được<br />
hỏi nêu lý do họ tham gia hoặc xây dựng<br />
mạng lưới kinh doanh của chính mình<br />
chỉ để được hưởng ưu đãi khi mua sản<br />
phẩm. 29% số người đã từng tham gia<br />
bán hàng trực tiếp nhận định sản phẩm<br />
được chiết khấu là lí do để họ xây dựng<br />
mạng lưới kinh doanh của mình. 50% nhà<br />
phân phối trả lời đã bán hàng cho ít nhất<br />
06 khách hàng trong 1 tháng. Các khách<br />
hàng đã từng mua hàng từ nhà phân phối<br />
bán hàng trực tiếp cho biết 26% trong số<br />
họ mua hàng ít nhất 1 lần/tháng, 45% mua<br />
hàng định kỳ theo quý, và 64% mua hàng<br />
<br />
C ẠNH TR ANH & NGƯỜI TIÊU DÙNG | Số. 53 - 2015<br />
<br />
V C A<br />
<br />
CHUYÊN MỤC<br />
Bán hàng đa cấp<br />
<br />
ít nhất 1 lần trong vòng 6 tháng.<br />
(3) 82% khách hàng mua hàng qua<br />
bán hàng trực tiếp hài lòng với sản<br />
phẩm được mua<br />
Khi khảo sát các khách hàng đã từng<br />
mua hàng của nhà phân phối, 70% trong<br />
số họ hài lòng với quy cách bán hàng, đãi<br />
ngộ của người bán. Kỳ vọng của người<br />
mua cũng như người bán về giá cả-chất<br />
lượng tương thích với mức độ hài lòng<br />
sau khi đã giao dịch. Cứ 5 người được<br />
hỏi có 4 người (tương ứng 82%) khách<br />
hàng cho biết họ đánh giá cao sản phẩm<br />
và đặc biệt hài lòng với chất lượng phục<br />
vụ thông qua bán hàng trực tiếp. 50%<br />
cho biết họ cũng rất hài lòng với giá bán<br />
sản phẩm, đi ngược lại những định kiến<br />
về giá sản phẩm bán hàng trực tiếp tồn<br />
tại trong thời gian qua.<br />
Có một định kiến trên mạng internet,<br />
truyền thông về việc các công ty bán hàng<br />
trực tiếp đang bán các món hàng kém<br />
chất lượng với mức giá quá cao. Sự thật<br />
là khách hàng và người bán hàng trực<br />
tiếp là những người thông minh và khôn<br />
ngoan hơn những lời chỉ trích nêu trên.<br />
Họ đặt chất lượng sản phẩm (96% khách<br />
hàng; 93% người bán) và giá (92% khách<br />
hàng; 88% người bán) là những tiêu chí<br />
đầu tiên khi quyết định mua bán, và việc<br />
mua bán hàng không làm họ thất vọng<br />
(phần lớn thỏa mãn với phần việc của<br />
mình trong quá trình bán hàng trực tiếp).<br />
Các khách hàng hiện tại thường mua<br />
các sản phẩm làm đẹp (14%), cải thiện da<br />
(10%), đơn giản công việc nhà và giải trí<br />
(đồ ăn, uống 12%), và các đồ thời trang<br />
(kim hoàn, 11%;quần áo và phụ kiện,<br />
9%). Bán hàng trực tiếp đáp ứng nhu<br />
cầu của họ một cách dễ dàng nhất (70%<br />
khách hàng rất thỏa mãn với các thức bán<br />
hàng). 40% mua bán trên mạng trong khi<br />
hầu hết mọi người mua bán trực tiếp, tại<br />
nhà, triển lãm hoặc chợ, hội thảo hoặc<br />
hội nghị giới thiệu sản phẩm.<br />
Kết quả của các câu hỏi về mua hàng<br />
cho thấy mong đợi của khách hàng và<br />
người bán về chất lượng và giá tương<br />
ứng với thỏa mãn của họ sau khi mua<br />
hàng. 82% khách hàng coi việc mua bán<br />
của mình là đáng giá và 64% rất thỏa<br />
mãn với chất lượng của việc bán hàng<br />
trực tiếp. Một nửa số lượng trả lời khảo<br />
sát cho thấy sự hài lòng hoặc đặc biệt hài<br />
lòng về giá cả.<br />
(4) Nhận định tích cực, lạc quan<br />
về ngành công nghiệp<br />
Tìm kiếm khách hàng trung thành và<br />
làm hài lòng họ là động lực của ngành bán<br />
hàng trực tiếp. Hầu hết khách hàng cảm<br />
thấy hài lòng với các sản phẩm họ mua<br />
<br />
V C A<br />
<br />
và người bán hàng cho họ. Khách hàng<br />
thấy giá trị thiết thực trong việc hỗ trợ<br />
những người làm kinh doanh nhỏ (89%),<br />
đặc biệt khi đó là người thân hoặc bạn bè.<br />
80% muốn mua hàng từ người quen biết.<br />
Mối quan hệ trong bán hàng trực tiếp<br />
phát triển khi khách hàng quay trở lại và<br />
giới thiệu những người mới gia nhập.<br />
29% khách hàng trả lời họ biết rõ người<br />
bán hàng trực tiếp và 41% biết thông qua<br />
người quen hoặc bạn bè.<br />
Rất nhiều khách hàng của bán hàng<br />
trực tiếp tìm thấy sự thích thú và hài lòng<br />
khi mua hàng. Đó có thể là một ngày thú<br />
vị ở một hội chợ hoặc một buổi tiệc tối ở<br />
nhà bạn, hoặc một buổi cà phê hoặc một<br />
lần tán chuyện qua điện thoại hay internet<br />
và 87% thích điều này. Mua hàng trực<br />
tiếp còn được coi là dễ thực hiện, 70%<br />
cho biết rất hài lòng với trải nghiệm mua<br />
hàng trực tiếp.<br />
Nguyên nhân chính của sự hài lòng<br />
chính là sự kết nối giữa con người – mối<br />
quan hệ giữa người bán và người mua.<br />
Không thể coi nhẹ mối quan hệ này bởi<br />
nó có tác động lớn tới việc mua hàng<br />
trong tương lai. 88% khách hàng muốn<br />
mua tiếp hàng từ người bán hàng cũ.<br />
Sự hài lòng của khách hàng thúc đẩy<br />
việc tiếp thị bán hàng, là yếu tố sống còn<br />
cho ngành bán hàng trực tiếp và người<br />
bán hàng hiểu rõ điều này nhất. Kết quả<br />
là 69% khách hàng sẵn sàng nói tốt về<br />
kinh nghiệm mua bán đa cấp của mình<br />
cho người khác và 39% đã từng giới thiệu<br />
về sản phẩm và dịch vụ mà họ từng mua.<br />
(5) Khi rời khỏi ngành bán hàng<br />
trực tiếp, 76% người bán hàng đánh<br />
giá công bằng và tốt về việc bán hàng<br />
tốt và 67% vẫn mua hàng từ mạng lưới<br />
bán hàng trực tiếp<br />
Những người phản đối bán hàng trực<br />
tiếp thường cố gán việc doanh thu của<br />
người bán hàng trực tiếp chỉ là những<br />
lời hứa suông của công ty bán hàng trực<br />
tiếp, ngụ ý rằng những người bán hàng<br />
trực tiếp bị lừa và khi phát hiện ra sự<br />
thật họ đã rời bỏ mạng lưới. Theo khảo<br />
sát, đó chỉ là nhận thức sai lệch về việc<br />
tham gia và rời bỏ mạng lưới của những<br />
người tham gia bán hàng trực tiếp, việc<br />
rời bỏ mạng lưới có nhiều lý do giống<br />
như ở những công việc khác.<br />
Dữ liệu cho thấy không có lý do<br />
chính cho việc những người bán hàng<br />
quyết định chấm dứt việc kinh doanh.<br />
16% là lý do từ việc thu nhập và lợi nhuận<br />
không được như mong muốn. Tuy nhiên,<br />
có 15% là lý do từ việc thiếu thời gian<br />
hoặc quá bận để thực hiện việc kinh<br />
doanh; 20% đơn giản chỉ là không còn<br />
<br />
hứng thú.<br />
Đôi khi, lý do lại là việc “bán hàng”:<br />
6% cảm thấy không đủ năng lực. 7% có<br />
rắc rối trong việc kiếm khách hàng, 4%<br />
coi việc bán hàng là quá khó, và 3% cảm<br />
thấy quá áp lực. Những người khác tìm<br />
công việc toàn thời gian (6%), chuyển<br />
nhà (5%), hoặc rời bỏ do lý do sức khỏe<br />
(3%). Phần lớn trong số họ (62%) làm<br />
việc bán thời gian ít hơn 15 giờ/tuần. Họ<br />
thường làm công việc này trung bình 3<br />
năm, 66% chỉ làm việc với một công ty.<br />
Mặc dù rời khỏi ngành bán hàng<br />
trực tiếp, 76% người bán hàng đánh giá<br />
công việc bán hàng trực tiếp là đủ tốt đối<br />
với họ và 67% mua hàng từ mạng lưới<br />
bán hàng trực tiếp. 66% người bán hàng<br />
từng tham gia các khóa huấn luyện, đào<br />
tạo thấy việc này là rất giá trị. Sự thật là<br />
phần lớn họ thấy việc đào tạo bán hàng,<br />
thuyết trình, phát triển kỹ năng và lãnh<br />
đạo tác động tích cực tới nhận thức của<br />
họ. Cuộc khảo sát cho thấy những người<br />
từng bán hàng trực tiếp công nhận giá<br />
trị của trải nghiệm bán hàng trực tiếp.<br />
(6) Con đường phía trước<br />
Khảo sát đưa một cái nhìn khác về<br />
ngành bán hàng trực tiếp và khẳng định<br />
rằng người bán hàng trực tiếp rất tận tụy.<br />
Họ có kế hoạch mở rộng mạng lưới khách<br />
hàng (76%) và dự kiến sẽ dành nhiều thời<br />
gian hơn cho công việc bán hàng trực tiếp<br />
trong thời gian tới (45%). Các nhà phân<br />
phối hiện tại cũng cho biết họ bị hấp dẫn<br />
bởi sự linh hoạt và tự do trong công việc<br />
(81%), khả năng theo đuổi các mục tiêu<br />
mà họ yêu thích (83%) và cảm giác thành<br />
công và hoàn thành (82%) khi tham gia<br />
vào ngành bán hàng trực tiếp.<br />
Sự nhiệt huyết, đam mê của người<br />
bán cũng như chất lượng và giá trị hàng<br />
hóa tạo nên thương hiệu và sự trung thành<br />
của khách hàng. Khảo sát chỉ ra rằng<br />
26% khách hàng và 58% nhà phân phối<br />
cho biết họ sẽ tiếp tục mua sản phẩm từ<br />
một người bán hàng trực tiếp. Thậm chí<br />
những người đã rời bỏ mạng lưới vẫn<br />
tiếp tục mua sản phẩm từ mạng lưới bán<br />
hàng trực tiếp.<br />
NGUYỄN PHƯƠNG TRÀ MY<br />
(Nguồn: http://directsellingnews.com/<br />
index.php/view/groundbreaking_<br />
study_reveals_the_real_direct_<br />
selling#.VfaNzpBq3wR)<br />
<br />
C ẠNH TR ANH & NGƯỜI TIÊU DÙNG | Số. 53 - 2015<br />
<br />
5<br />
<br />