intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Chất lượng của hệ thống pháp luật thực định - bảo đảm quan trọng của thực hiện pháp luật "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

119
lượt xem
13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chất lượng của hệ thống pháp luật thực định - bảo đảm quan trọng của thực hiện pháp luật ASEAN pháp luật lao động cá nhân, pháp luật lao động tập thể và pháp luật tố tụng lao động. Bài viết này giới thiệu khái quát các bộ phận pháp luật nêu trên, trong đó ưu tiên chú trọng bộ phận pháp luật thứ nhất.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Chất lượng của hệ thống pháp luật thực định - bảo đảm quan trọng của thực hiện pháp luật "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ts. nguyÔn minh ®oan * M c dù pháp lu t ã quy nh nghĩa v , trách nhi m c a các t ch c và cá nhân trong vi c th c hi n pháp lu t và t tr c ti p quan tr ng c a th c hi n pháp lu t. 1. Ch t lư ng c a h th ng pháp lu t th c nh ư c th hi n c hình th c và ch c th c hi n pháp lu t song nh ng quy n i dung c a nó. có ch t lư ng òi h i nh y chưa pháp lu t ư c th c hi n các văn b n pháp lu t ph i ư c ban hành nghiêm minh trong i s ng th c t . úng th m quy n, úng trình t , th t c lu t pháp lu t ư c th c hi n nghiêm minh c n nh, có tên g i phù h p v i n i dung th ph i có nh ng i u ki n ch quan và khách hi n, có hình th c rõ ràng, có n i dung ư c quan nh t nh t o ra cơ s v ng ch c cho k t c u ch t ch , logic các thu t ng pháp lí vi c th c hi n pháp lu t ư c ti n hành ư c s d ng chính xác, m t nghĩa, l i văn thu n l i, có hi u qu trong th c t . Nh ng trong sáng, ng n g n, d hi u, phù h p v i i u ki n ó ư c g i là b o m th c hi n kh năng nh n th c c a qu ng i qu n pháp lu t. B o m th c hi n pháp lu t bao chúng nhân dân. g m r t nhi u i u ki n và y u t , “t ch t H th ng pháp lu t có ch t lư ng c n lư ng c a văn b n pháp lu t h th ng pháp tho mãn nh ng yêu c u cơ b n sau: lu t; các y u t liên quan n vi c tri n khai + Toàn di n và ng b : H th ng pháp t ch c th c hi n pháp lu t, trong ó có lu t toàn di n và ng b th hi n c u trúc trách nhi m c a c h th ng chính tr , cho hình th c c a nó, nghĩa là h th ng pháp lu t n các y u t có tính ch t n n t ng, cơ s ph i có kh năng áp ng ư c y nhu b o m th c hi n pháp lu t như trình c u i u ch nh pháp lu t trên các lĩnh v c phát tri n kinh t , cơ s h t ng; trình quan tr ng c a i s ng xã h i, các quy nh văn hoá, ý th c pháp lu t; trình , năng pháp lu t ph i có kh năng bao quát toàn b l c, ph m ch t c a i ngũ cán b , công i s ng xã h i, các quan h xã h i quan ch c; kinh phí, v t ch t b o m th c hi n tr ng có tính i n hình, ph bi n c n có s pháp lu t”.(1) M i i u ki n, y u t u có i u ch nh c a pháp lu t thì u có pháp lu t vai trò, tác d ng nh t nh i v i vi c th c i u ch nh. V k t c u m i quy ph m pháp hi n pháp lu t ng th i cũng có s nh lu t ph i có c u trúc logic, ch t ch ; m i ch hư ng qua l i l n nhau và cùng nh hư ng n quá trình th c hi n pháp lu t. Bài vi t * Gi ng viên chính Khoa hành chính-nhà nư c này t p trung phân tích v m t s b o m Trư ng i h c Lu t Hà N i 22 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
  2. nghiªn cøu - trao ®æi nh pháp lu t có y các quy ph m pháp pháp lu t còn th hi n vi c ban hành y lu t c n thi t; m i ngành lu t có y các các văn b n quy nh chi ti t và hư ng ch nh pháp lu t theo cơ c u c a ngành d n thi hành trong nh ng trư ng h p c n lu t; còn h th ng pháp lu t có các ngành thi t khi văn b n pháp lu t có hi u l c thì lu t áp ng ư c nhu c u phát tri n c a các nó cũng ã có các i u ki n có th quan h xã h i m i giai o n phát tri n c a ư c t ch c th c hi n ngay trên th c t . t nư c. i u này òi h i vi c ban hành các + Luôn th ng nh t: S th ng nh t c a h văn b n quy ph m pháp lu t không ch chú th ng pháp lu t là i u ki n c n thi t b o tr ng t i các lu t v t ch c b máy nhà m cho s th ng nh t v m c ích c a pháp nư c, c ng c chính quy n nhân dân mà còn lu t và s tri t trong vi c th c hi n pháp ph i chú ý t i các lu t i u ch nh m t cách lu t. S th ng nh t c a h th ng pháp lu t toàn di n các quan h xã h i thu c các lĩnh ư c th hi n trong c h th ng cũng như v c i s ng dân sinh như dân s , thương trong t ng b ph n h p thành c a h th ng m i, u tư, môi trư ng..., không ch chú các c p khác nhau, nghĩa là gi a các tr ng t i lu t n i dung mà còn ph i chú ý t i ngành lu t trong h th ng pháp lu t; gi a các lu t hình th c v trình t , th t c. ch nh pháp lu t trong ngành lu t; gi a các B t kì quy ph m hay văn b n quy ph m quy ph m pháp lu t trong ch nh pháp lu t pháp lu t nào cũng ư c t o ra và tác ng cũng ph i th ng nh t. Không có các hi n không ph i trong s c l p, riêng r mà tư ng trùng l p, ch ng chéo, mâu thu n c a trong t ng th nh ng m i liên h và nh ng các quy ph m pháp lu t trong m i b ph n ràng bu c nh t nh. Do v y, tính toàn di n và trong các b ph n khác nhau c a h th ng và ng b c a h th ng pháp lu t có nh pháp lu t. i u này òi h i các văn b n quy hư ng r t l n t i tính kh thi và hi u qu c a ph m pháp lu t ư c ban hành không ch vi c th c hi n pháp lu t. B i t t c nh ng b o m s th ng nh t, hài hoà v n i dung m i liên h , nh ng s ràng bu c ó c a các mà còn ph i b o m tính th b c v giá tr quy nh, các văn b n pháp lu t v i nh ng pháp lí c a chúng. y u t và hi n tư ng khác nhau trong i + ư c ban hành phù h p: i u này th s ng xã h i xét n cùng u có nh hư ng hi n n i dung c a h th ng pháp lu t luôn t i s tác ng, i u ch nh c a pháp lu t. có s tương quan v i trình phát tri n kinh Vi c th c hi n m t quy ph m pháp lu t hay t -xã h i c a t nư c. Có th nói pháp lu t m t ch nh lu t không t t có th s làm là nh ng nhu c u cơ b n, i n hình và có vi c th c hi n các quy ph m, các ch nh tính ph bi n nh t c a i s ng kinh t -xã pháp lu t khác g p nhi u khó khăn th m chí h i ư c khái quát hoá, mô hình hoá dư i là không th th c hi n ư c, tuỳ theo v trí, hình th c pháp lí c th thông qua ho t ng vai trò và các m i liên h c a nó v i các y u lí trí và ý chí c a cơ quan nhà nư c có th m t , các b ph n khác. quy n. Do v y, s phù h p c a các văn b n Tính toàn di n, ng b c a h th ng quy ph m pháp lu t mà c bi t là c a các t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 23
  3. nghiªn cøu - trao ®æi văn b n lu t v i quy lu t khách quan c a s vì dân, m c a, h i nh p qu c t . Trong xã phát tri n kinh t -xã h i là i u ki n vô h i Vi t Nam hi n nay t n t i nhi u giai t ng cùng quan tr ng b o m cho tính kh thi khác nhau và l i ích c a m i cá nhân, m i và hi u qu c a pháp lu t. Phù h p v i các c ng ng, giai t ng cũng khác nhau. b o quy lu t và i u ki n kinh t -xã h i s làm m cho xã h i phát tri n n nh thì òi h i cho pháp lu t d dàng ư c th c hi n ng pháp lu t ph i quy nh m t cách hài hoà v th i cũng góp ph n thúc y, t o i u ki n l i ích cơ b n c a t t c các l c lư ng ch cho s phát tri n c a kinh t -xã h i, trư ng y u trong xã h i sao cho có th ch p nh n h p ngư c l i, pháp lu t khó ư c th c hi n ư c. Vì v y, n i dung c a h th ng pháp trên th c t , th m chí có th c n tr ho c lu t ph i quy nh sao cho tương quan gi a gây ra nh ng thi t h i nh t nh cho s phát các lo i l i ích c a các t ng l p xã h i khác tri n kinh t -xã h i. nhau có ư c s hài hoà và có th ch p nh n Trư c h t các quy nh pháp lu t ph i ư c. Dư i hình th c pháp lí, trong khuôn v a ph n ánh ư c nh ng quy lu t kinh t kh các văn b n pháp lu t, nhà làm lu t ph i chung v a ph n ánh ư c nh ng quy lu t làm sao cho l i ích h p pháp c a t ng l p xã kinh t c thù c a phương th c s n xu t h i này không xung t v i l i ích c a các ang t n t i. Nó ph i t o ra ư c nh ng i u t ng l p khác. Ch trong nh ng i u ki n ki n thu n l i cho s phát tri n nhanh, b n như v y m i b o m ư c s phát tri n v ng c a kinh t t nư c. Trong giai o n bình thư ng c a các quan h xã h i và vi c hi n nay khi chúng ta xác nh xây d ng ch th c hi n các quy n, t do, l i ích c a t ng nghĩa xã h i b qua giai o n phát tri n tư l p xã h i này s không làm t n h i n t b n ch nghĩa, xây d ng n n kinh t th do, l i ích c a các t ng l p khác trong xã trư ng nh hư ng xã h i ch nghĩa thì vi c h i. N u không quan tâm t i s th ng nh t, h th ng pháp lu t ph n ánh úng tính ch t, hài hoà gi a các lo i l i ích c a các l c c i m, trình phát tri n c a kinh t -xã lư ng khác nhau trong quá trình xây d ng và h i, nh hư ng úng cho s phát tri n kinh th c hi n pháp lu t có th d n n nhi u t là v n có ý nghĩa h t s c quan tr ng. hi n tư ng tiêu c c trong xã h i, ch ng Ti p n là s phù h p c a pháp lu t nh ng không phát huy ư c vai trò c a pháp v i i u ki n chính tr c a t nư c mà quan lu t mà còn làm lu m b n ch t t t p c a tr ng nh t là phù h p v i ư ng l i, chính pháp lu t dư i ch xã h i ch nghĩa. sách c a ng. H th ng pháp lu t Vi t Trong xã h i, ngoài pháp lu t còn có Nam hi n nay ph i th ch hoá cương lĩnh nh ng công c khác như o c, phong t c chi n lư c n nh và phát tri n kinh t -xã t p quán, tín i u tôn giáo... nh ng công c h i c a ng trong i u ki n i m i, xây này cùng v i pháp lu t luôn có tác ng r t d ng n n kinh t th trư ng nh hư ng xã l n lên các quan h xã h i. S tác ng c a h i ch nghĩa, xây d ng nhà nư c pháp các quy ph m xã h i khác nhau lên các quan quy n xã h i ch nghĩa c a dân, do dân và h xã h i luôn không gi n ơn, chúng có liên 24 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
  4. nghiªn cøu - trao ®æi quan, nh hư ng qua l i l n nhau. Pháp lu t ch nh pháp lu t phù h p cho m i lo i quan ch có th phát huy ư c vai trò, tác d ng h xã h i. Vi c l a ch n phương pháp i u c a mình m t cách t t nh t khi có s tác ch nh pháp lu t ph thu c vào n i dung, tính ng cùng chi u, phù h p v i nh ng công c ch t c a các quan h xã h i mà pháp lu t i u ch nh khác. Do v y, h th ng pháp lu t i u ch nh và ý mu n ch quan c a nhà làm òi h i ph i phù h p v i phong t c, t p lu t thông qua s nh n th c, s tính toán c a quán, nh ng truy n th ng t t p c a dân h v nh ng lĩnh v c, nh ng v n c n i u t c, phù h p v i các giá tr o c, văn hoá ch nh pháp lu t trong m i giai o n l ch s cao p c a nhân dân các dân t c cùng sinh c a s phát tri n xã h i. S l a ch n phương s ng trên t nư c. S phù h p c a h th ng pháp i u ch nh pháp lu t không úng, pháp lu t v i o c, văn hóa dân t c, v i không phù h p s làm m t i ho c gi m i thu n phong mĩ t c c a t nư c, các công tính hi u qu c a pháp lu t, b i khi ó s c i u ch nh quan h xã h i khác cũng là không t ư c m c ích mong mu n ho c m t trong nh ng y u t ph n ánh ch t lư ng ch t ư c m c th p. Ch ng h n, c a nó, làm cho h th ng pháp lu t ư c tôn nh ng tranh ch p, vi ph m pháp lu t trong tr ng và là i u ki n b o m cho vi c th c lĩnh v c qu n lí và s d ng t ai có th hi n pháp lu t nghiêm minh trên cơ s t gi i quy t b ng th t c hành chính và cũng giác c a m i ngư i. có th b ng th t c tư pháp, vì v y, òi h i Không ch phù h p v i các i u ki n ph i ch n phương pháp nào và giao cho cơ kinh t -xã h i c a t nư c, h th ng pháp quan nào gi i quy t thì phù h p hơn, hi u lu t qu c gia còn ph i phù h p v i pháp lu t qu cao hơn. qu c t . Trong xu hư ng h i nh p và h p Ch t lư ng c a h th ng pháp lu t còn tác hi n nay, v n này luôn òi h i ph i th hi n trình kĩ thu t pháp lí khi xây ư c chú tr ng và trong nh ng gi i h n có d ng các văn b n quy ph m pháp lu t. ó là th , h th ng pháp lu t qu c gia c n ph i t ng th nh ng phương pháp, phương ti n phù h p v i các công ư c, i u ư c và ư c s d ng trong quá trình so n th o và h thông l qu c t mà qu c gia ã kí k t ho c th ng hoá pháp lu t nh m m b o cho pháp tham gia. H th ng pháp lu t qu c gia ph i lu t có ư c y các kh năng i u ư c xây d ng phù h p v i các nguyên t c ch nh có hi u qu các quan h xã h i. i u cơ b n c a các i u ư c và thông l qu c t , này òi h i khi xây d ng và hoàn thi n pháp ti p thu và s d ng có hi u qu lí lu n, kinh lu t ph i ưa ra ư c nh ng nguyên t c, nghi m i u ch nh pháp lu t c a các nư c nh ng trình t th t c t i ưu ti n hành có khác trên th gi i. hi u qu quá trình ó nh m t o ra ư c Phương pháp i u ch nh pháp lu t ư c nh ng quy nh, nh ng văn b n pháp lu t t t s d ng phù h p cho m i lo i quan h xã nh t, ng th i phù h p v i các quy nh ã h i. Ch t lư ng c a h th ng pháp lu t còn có; xác nh chính xác, khoa h c cơ c u c a bi u hi n vi c l a ch n phương pháp i u h th ng pháp lu t phù h p v i các i u ki n t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 25
  5. nghiªn cøu - trao ®æi kinh t -xã h i c a t nư c; ngôn ng ư c + Các quy nh c a pháp lu t ph i có kh s d ng trong văn b n ph i chính xác, ph năng th c hi n ư c: H th ng pháp lu t có thông, cách di n t ph i rõ ràng, d hi u, ch t lư ng thì ph i b o m tính kh thi, m b o tính cô ng, logic và m t nghĩa. nghĩa là các quy nh pháp lu t ph i có kh i v i nh ng thu t ng chuyên môn c n năng th c hi n ư c trong i u ki n kinh t , xác nh rõ n i dung u ư c gi i thích chính tr -xã h i hi n t i. i u này òi h i trong văn b n. các quy nh pháp lu t ph i ư c ban hành Quá trình xây d ng và hoàn thi n pháp phù h p v i trình phát tri n c a t nư c lu t ph i thư ng xuyên s d ng các phương m i th i kì phát tri n nh t nh. N u các ti n, các cách ti p c n, các kĩ thu t pháp lí, quy nh pháp lu t ư c ban hành quá cao các quy t c pháp lí tiên ti n khoa h c nh t ã ho c quá th p so v i các i u ki n phát tri n t ư c c a nhân lo i trong lĩnh v c i u c a t nư c thì u có nh hư ng n ch t ch nh pháp lu t. N i dung các quy ph m lư ng c a pháp lu t. Trong nh ng trư ng pháp lu t, các văn b n quy ph m pháp lu t h p ó ho c là pháp lu t không có kh năng ư c xây d ng v i trình kĩ thu t pháp lí th c hi n ho c là ư c th c hi n không tri t cao có k t c u ch t ch , logic các thu t ng , không nghiêm, không phát huy h t vai pháp lí ư c s d ng chính xác, m t nghĩa, trò tác d ng c a nó trong i s ng xã h i. l i văn trong sáng, ng n g n, d hi u, phù Tính kh thi c a h th ng pháp lu t còn h p v i kh năng nh n th c c a qu ng i th hi n vi c các quy nh pháp lu t ph i qu n chúng nhân dân, “m t quy ph m pháp ư c ban hành úng lúc, k p th i áp ng lu t s phát huy ư c hi u qu cao hơn n u nh ng nhu c u mà cu c s ng ang t ra, phù h p v i quan ni m, ý th c hi n có c a ng th i ph i phù h p v i cơ ch th c công dân và ngư c l i”.(2) S ch t ch , rõ hi n và áp d ng pháp lu t hi n hành. Khi ràng, chính xác c a các quy ph m pháp lu t ban hành pháp lu t ph i xem xét t i i u cũng tránh ư c nh ng thi u sót, sơ h có ki n v kinh t , chính tr , xã h i c a t th b l i d ng trong quá trình th c hi n và nư c có cho phép th c hi n ư c quy nh áp d ng pháp lu t. có ch t lư ng các văn ho c văn b n pháp lu t ó hay không, ng b n pháp lu t ph i ư c xây d ng úng th m th i ph i tính n các i u ki n khác như quy n, úng trình t , th t c lu t nh, có tên t ch c b máy nhà nư c, trình c a i g i phù h p v i n i dung th hi n, hình th c ngũ cán b , công ch c có cho phép th c rõ ràng, d th c hi n. hi n ư c không, dư lu n xã h i trong vi c M c h th ng hóa cao và s t n t i ti p nh n quy nh ho c văn b n pháp lu t c a nhi u b lu t cũng ư c coi là bi u hi n ó ( ng h hay không ng h ), trình c a h th ng pháp lu t hoàn thi n. Tính h văn hoá và ki n th c pháp lí c a nhân th ng hóa cao là m b o r t quan tr ng cho dân... Pháp lu t có ch t lư ng ph i là pháp vi c th c hi n pháp lu t d dàng, thu n l i lu t ưa ra ư c phương án t t nh t v i và chính xác. phương pháp i u ch nh pháp lu t phù h p 26 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
  6. nghiªn cøu - trao ®æi nh t thông qua ó có th t ư cm c văn b n hư ng d n thi hành lu t hay quy ích mong mu n trong nh ng i u ki n nh pháp lu t thư ng không y , ch m kinh t -xã h i hi n t i. so v i yêu c u và nhi u khi còn ban hành Ch t lư ng c a h th ng pháp lu t là m t trái pháp lu t. trong nh ng cơ s b o m cho vi c th c M t s lu t có nh ng quy nh không hi n và áp d ng pháp lu t t ư c k t qu th ng nh t v i nhau ho c trùng l p quá cao trong th c ti n, ng th i cho phép d nhi u. Ch ng h n, s l p l i c a Lu t ban báo ư c kh năng hi n th c hoá các quy hành văn b n quy ph m pháp lu t c a h i nh pháp lu t trong i s ng xã h i, “pháp ng nhân dân, y ban nhân dân v i Lu t lu t ư c ban hành k p th i, y , ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t là b , phù h p v i các quy lu t khách quan và quá nhi u, n m c không c n thi t. c phù h p v i i u ki n kinh t -xã h i và các lu t này ngư i ta có c m giác Lu t ban trình pháp lí cao: rõ ràng, chính xác và hành văn b n quy ph m pháp lu t c a h i m t nghĩa thì t o cơ s cho i u ch nh và tác ng nhân dân, y ban nhân dân ch là s ng pháp lu t t ư c k t qu cao và chi ti t hoá các quy nh c a Lu t ban hành (3) ngư c l i”. văn b n quy ph m pháp lu t i v i h i 2. Nâng cao ch t lư ng h th ng pháp ng nhân dân và y ban nhân dân. Nhi u lu t Vi t Nam hi n nay góp ph n b o m văn b n quy nh chi ti t thi hành l i là s cho pháp lu t ư c th c hi n nghiêm minh, sao chép văn b n chính và có b sung ôi hi u qu . Có th nói nh ng năm g n ây chút nên s lư ng quy ph m (các quy nh ch t lư ng c a h th ng pháp lu t Vi t Nam pháp lu t) là quá nhi u, d n n kh năng ã ư c nâng cao nhi u c v s lư ng và bao quát n i dung c a t t c các văn b n, ch t lư ng. N i dung các văn b n quy ph m xác nh s mâu thu n, ch ng chéo gi a pháp lu t ư c m r ng bao quát h u h t các các văn b n là r t khó khăn, nh hư ng lĩnh v c cơ b n, quan tr ng c a i s ng xã không t t n c ho t ng ban hành và h i. Bên c nh nh ng thành t u thì th c t th c hi n pháp lu t. M t trong nh ng không th ph nh n là ch t lư ng c a m t s nguyên nhân d n n tình tr ng trên là do văn b n quy ph m pháp lu t ư c ban hành l c lư ng, ch t lư ng và kĩ năng c a cán th i gian qua v n không cao. B n thân h b làm công tác xây d ng văn b n quy th ng pháp lu t chưa th t s hoàn thi n, ph m pháp lu t, nh t là các cán b các thi u ng b , th ng nh t, tính quy ph m b , ngành v n chưa áp ng ư c yêu c u c a h th ng pháp lu t chưa cao. Nhi u quy òi h i c a công tác này; s lư ng các văn nh pháp lu t ch m i d ng l i d ng b n c n ban hành quy nh chi ti t, nh ng nguyên t c chung, chưa th c s phù hư ng d n thi hành các văn b n lu t quá h p v i th c t cu c s ng nên r t khó th c nhi u; chưa có s phân bi t rõ ràng gi a hi n. Vi c ban hành các văn b n quy nh văn b n quy nh chi ti t thi hành v i văn chi ti t, văn b n quy nh v trình t , th t c, b n gi i thích chính th c... t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 27
  7. nghiªn cøu - trao ®æi Nhi u văn b n ư c ban hành v i vàng h p c a Qu c h i và c trong quá trình ban do s c ép v th i gian nên công tác chu n b hành các quy nh chi ti t, hư ng d n thi chưa ư c t t. S c ép th i gian còn th hi n hành (n i dung các v n ư c giao cho các ch c m i công o n, quy trình, th t c b , ngành quy nh chi ti t thư ng ph c so n th o, ban hành văn b n thư ng b ch m t p nên m i ngành, m i cơ quan luôn có xu d n n các công o n sau càng ph i v i hư ng quy nh, hư ng d n sao cho có l i vàng, b d n ép v th i gian. cho b , ngành mình nhi u nh t). S lư ng cán b tr c ti p tham gia th m N u trư c ây khi nói n tính giai c p nh ho c th m tra d th o văn b n là không c a pháp lu t thì ngư i ta thư ng nh n nhi u và s có i u ki n c, nghiên c u kĩ d m nh n l i ích gi a giai c p này v i giai th o văn b n th m tra, th m nh l i càng ít c p khác thì ngày nay nó liên quan không nên ch t lư ng th m tra, th m nh không cao. ch l i ích c a giai c p mà còn là l i ích c a Pháp lu t là hi n tư ng chính tr -xã h i các nhóm có chung l i ích ngay trong cùng theo nghĩa r ng c a nó, do v y, vi c xây giai c p. B i trong m i giai c p cũng có s d ng và n i dung các văn b n lu t, các quy phân t ng và t ng l p trên thư ng có nhi u ph m pháp lu t luôn ph n ánh k t qu c a s quy n h n, l i ích hơn, g n bó v i quy n tranh u, s tho hi p gi a các c p, các l c nhà nư c ch t ch hơn, còn t ng l p ngành, các t ng l p, l c lư ng xã h i khác dư i thư ng là ông o hơn song l i ích nhau trong xã h i hi n t i. T ó cho th y thư ng ít hơn, vai trò và nh hư ng thư ng vi c phân chia quy n l c, l i ích gi a nh ng nh t n quy n l c nhà nư c ít hơn. Vì v y, l c lư ng trong xã h i s nh hư ng r t l n có th gi i quy t ư c v n l i ích c a t i vi c ưa ra chính sách pháp lu t này hay các l c lư ng thông qua các quy nh c a chính sách pháp lu t khác, ban hành văn b n m t văn b n quy ph m pháp lu t m t cách hay quy nh pháp lu t. T t c nh ng s hài hoà là r t khó. ph c t p ó s lí gi i cho vi c xây d ng các ôi khi tư tư ng ch o v n i dung c a quy ph m pháp lu t phù h p v i quy lu t m t s d án lu t không th ng nh t, chưa rõ v n ng và phát tri n xã h i hay ch phù ràng, y . Nh ng nhà phân tích chính h p v i l i ích c a l c lư ng này hay c a sách không ưa ra ư c nh ng nh hư ng l c lư ng khác và l c lư ng ó có i di n chính xác, t i ưu và y . Các cơ quan l p cho s ti n b xã h i hay không? V n này chương trình xây d ng lu t, pháp l nh, k c tuỳ thu c vào giác và quan i m c a Qu c h i thư ng không ưa ra ư c ngư i ánh giá. V n l i ích c a các l c cương chi ti t v i nh ng tư tư ng ch o lư ng mà văn b n hay quy nh pháp lu t s th t ch t ch , y nên nh ng ngư i tr c mang l i di n ra ngay t khi so n th o văn ti p so n th o văn b n g p r t nhi u khó b n (gi a các thành viên c a ban so n th o khăn. Công vi c so n th o d án lu t ư c ho c nh ng ngư i có nh hư ng t i quá d n lên vai ban so n th o là ch y u. Song trình so n th o văn b n); trên di n àn các kì trên th c t nh ng ngư i trong Ban so n 28 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
  8. nghiªn cøu - trao ®æi th o tham gia tr c ti p so n th o văn b n là Không nên ch t l i ích c a nhà nư c không nhi u, h u h t công vi c là do t biên (mà th c ch t là c a b máy nhà nư c) lên t p th c hi n. trên l i ích xã h i. V i cơ c u t ch c và M t s b , ngành, hay cá nhân ư c giao ho t ng c a Qu c h i như hi n nay nên ch trì hay tham gia so n th o văn b n ch trên di n àn Qu c h i ít có nh ng cu c chú tr ng n vi c b o v hay u tranh vì tranh lu n n y l a mà ngư i ta thư ng tìm l i ích c c b c a b , ngành mình ư c quy cách dung hoà các quan i m khác nhau nh trong d th o văn b n mà không chú ý d n n m t s d th o văn b n lu t m c n l i ích chung c a toàn xã h i. dù chưa t t v n ư c thông qua. Trách nhi m c a m i ngư i trong quá Các văn b n quy ph m pháp lu t ư c trình so n th o, ban hành văn b n quy ph m ban hành u ph i tr i qua th t c, trình t pháp lu t thư ng không cao và pháp lu t kh t khe t th m nh, n th m tra c a các cũng không quy nh trách nhi m pháp lí b t cơ quan có th m quy n nhưng tình tr ng sai l i i v i nh ng ngư i tham gia so n th o, ph m v n t n t i khá ph bi n và các cơ quan th m nh, th m tra, ban hành nh ng văn ch u trách nhi m th m tra, th m nh thư ng b n quy ph m pháp lu t sai trái ho c có ch t không ph i ch u trách nhi m. N u văn b n có lư ng không t t. Nh ng chuyên gia pháp lí sai ph m thì ngư i ta ch nói t i cơ quan ban tr c ti p so n th o cũng chưa th c s gi i hành văn b n ch không quy trách nhi m có th chuy n hoá nh ng tư tư ng ch o cho cơ quan th m nh, th m tra. c a các c p có th m quy n thành nh ng d Bi n pháp x lí i v i các văn b n có th o có ch t lư ng, úng n và chính xác sai ph m (trái v i văn b n c a cơ quan nhà nh t, nói cách khác kĩ năng c a các ban so n nư c c p trên ho c c a cơ quan quy n l c th o là chưa th t cao. nhà nư c cùng c p) ch là k p th i ình ch N i dung m t s văn b n lu t thư ng vi c thi hành, s a i, hu b ho c bãi b thu n l i cho vi c qu n lí c a Nhà nư c văn b n hay quy nh ó. Còn nh ng văn nhi u hơn là cho xã h i, cho ngư i dân, các b n quy ph m pháp lu t ư c ban hành i tư ng b qu n lí. Trong khi theo tinh không úng th i i m (thư ng là ch m tr so th n “nhà nư c c a dân, do dân, vì dân”, v i quy nh c a pháp lu t ho c nhu c u c a nhà nư c ph c v xã h i, ph c v nhân dân cu c s ng) ho c có ch t lư ng không t t gây thì n i dung các văn b n lu t ph i vì l i ích nh hư ng x u n l i ích c a t nư c và c a xã h i, c a nhân dân nhi u hơn. Ban nhân dân thì thư ng không b x lí. hành pháp lu t t c là nhà nư c thay m t xã M t th c tr ng là nư c ta văn b n quy h i, ghi nh n nh ng quy lu t v n ng, ph m pháp lu t dư i lu t ho c các văn b n phát tri n c a xã h i b ng các quy nh hư ng d n thi hành theo quy nh c a pháp pháp lu t m b o cho toàn xã h i ho t lu t thì có hi u l c và giá tr pháp lí th p ng th ng nh t, có tr t t vì l i ích c a xã nhưng l i ư c th c hi n t t hơn, có giá tr h i trong ó có l i ích c a nhà nư c. th c t cao hơn, m c dù có văn b n hư ng t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 29
  9. nghiªn cøu - trao ®æi d n n i dung còn trái v i c văn b n mà nó pháp lu t c a các cơ quan nhà nư c, nh t hư ng d n. i u này có nhi u nguyên nhân là giám sát vi c ban hành nh ng văn b n như: Văn b n lu t c a nư c ta còn quá quy nh chi ti t, hư ng d n thi hành các chung chung nên có nhi u trư ng h p không văn b n lu t. áp d ng tr c ti p ư c; thói quen c a các cơ + C ng c , nâng cao i ngũ nh ng ngư i quan, nhân viên nhà nư c là ch các văn b n tr c ti p tham gia so n th o văn b n quy hư ng d n thi hành mà ít chú ý n văn b n ph m pháp lu t các b , ban ngành. Thu hút g c vì văn b n hư ng d n thi hành thư ng là nhi u chuyên gia pháp lu t gi i c a các v , c a cơ quan qu n lí hay ch o tr c ti p; vi n, trư ng i h c vào công tác xây d ng nhi u cơ quan, nhân viên không n m ư c pháp lu t. Trong thành ph n các ban so n ho c không dám tuân theo các nguyên t c áp th o c n b sung thêm s lư ng các chuyên d ng văn b n hay quy ph m pháp lu t là gia pháp lí có trình cao. Có như v y thì trong trư ng h p có mâu thu n gi a các văn m i kh c ph c ư c l i kĩ thu t trong n i b n thì ph i áp d ng quy nh c a văn b n có dung các d th o và kĩ thu t so n th o văn giá tr pháp lí cao hơn, văn b n c a cơ quan b n quy ph m pháp lu t m i ư c nâng cao. quy n l c cùng c p ho c văn b n ban hành + y m nh công tác rà soát, h th ng sau n u các văn b n c a cùng m t cơ quan. hoá pháp lu t, nh t là ho t ng pháp i n Trách nhi m c a các cơ quan nhà nư c hoá, th m chí c n xây d ng nh ng t ng t p xây d ng pháp lu t ch là trách nhi m có tính lu t l v m t s lĩnh v c nh t nh. Kiên ch t o c chính tr nhi u hơn ho c trách quy t lo i b nh ng quy nh trùng l p gi a nhi m theo nghĩa nghĩa v ch chưa có trách các văn b n quy ph m pháp lu t v cùng m t nhi m theo nghĩa h u qu pháp lí b t l i. T v n . Như v y s thu n l i hơn cho ho t ó cho th y trách nhi m c a nh ng cơ quan ng xây d ng pháp lu t nói riêng và các ban hành ho c các b ph n tr c ti p xây ho t ng pháp lu t khác nói chung. d ng ch y u là trách nhi m i v i ngành + Không ch cao trách nhi m chính mình, cơ quan mình ho c l i ích c c b c a tr mà c n quy nh trách nhi m pháp lí i b n thân nhi u hơn là i v i t nư c, dân v i m i cơ quan nhà nư c trong quá trình t c theo nghĩa r ng. so n th o, ban hành văn b n quy ph m pháp h th ng pháp lu t nư c ta có ch t lu t. N u cơ quan nhà nư c hay cá nhân có lư ng hơn c n chú tr ng nh ng bi n pháp cơ (Xem ti p trang 57) b n sau: + i m i t ch c và ho t ng c a (1).Xem: PGS.TS. Nguy n Văn M nh, Các y u t b o m th c hi n pháp lu t, Thông tin nhà nư c và Qu c h i theo hư ng tăng s lư ng, ch t pháp lu t, s 4/2008, tr. 14. lư ng và kĩ năng xây d ng lu t c a i (2).Xem: ào Trí Úc, Nh ng v n lí lu n cơ b n v bi u Qu c h i chuyên trách. Tăng cư ng pháp lu t, Nxb. Khoa h c xã h i, Hà N i, 1993, tr. 263. ho t ng giám sát c a Qu c h i i v i (3).Xem: ào Trí Úc, Nh ng v n lí lu n cơ b n v pháp lu t, Nxb. Khoa h c xã h i, Hà N i 1993, tr. 263. ho t ng ban hành các văn b n quy ph m 30 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2