Báo cáo tóm tắt đề tài khoa học và công nghệ: Nghiên cứu xây dựng tiêu chuẩn quốc gia kỹ thuật hệ thống và phần mềm kiểm thử phần mềm - Phần 2: Quy tình kiểm thử

BỘ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG<br /> HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG<br /> VIỆN KHOA HỌC KỸ THUẬT BƯU ĐIỆN<br /> --------------<br /> <br /> BÁO CÁO TÓM TẮT<br /> ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG TIÊU CHUẨN QUỐC GIA<br /> “KIỂM THỬ PHẦN MỀM PHẦN 2: QUY TRÌNH KIỂM THỬ”<br /> Mã số: 27-15-KHKT-TC<br /> <br /> (Tài liệu sửa sau Nghiệm thu cấp Bộ)<br /> <br /> Chủ trì đề tài :<br /> <br /> ThS. Vũ Hồng Sơn<br /> <br /> Cộng tác viên:<br /> <br /> Ks. Nguyễn Thị Phương Nam<br /> ThS. Trần Tố Nga<br /> Ks. Hoàng Minh Ánh<br /> ThS. Đặng Quang Dũng<br /> Ks. Đào Đức Dương<br /> <br /> Hà Nội, năm 2015<br /> 1<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> 1.<br /> <br /> Tên gọi, mã số và nội dung đề tài ...................................................................... 3<br /> <br /> 2. Nghiên cứu, khảo sát hiện trạng và đánh giá nhu cầu đối với việc kiểm thử phần<br /> mềm ............................................................................................................................ 3<br /> 3.<br /> <br /> Tình hình tiêu chuẩn hóa trong và ngoài nước ................................................. 4<br /> 3.1 Ngoài nước .................................................................................................................. 4<br /> 3.2 Trong nước .................................................................................................................. 4<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Phương pháp xây dựng tiêu chuẩn .................................................................... 5<br /> 4.1. Lý do và mục đích xây dựng tiêu chuẩn ...................................................................... 5<br /> 4.2. Nhu cầu thực tế và khả năng áp dụng .......................................................................... 5<br /> 4.3. Lựa chọn tài liệu tham chiếu chính .............................................................................. 5<br /> 4.4. Phương pháp xây dựng tiêu chuẩn ............................................................................... 5<br /> <br /> 5. Giới thiệu tổng quan bộ tiêu chuẩn quốc tế về kiểm thử phần mềm<br /> ISO/IEC/IEEE 29119 ................................................................................................ 5<br /> 5.1. Giới thiệu tổng quan bộ tiêu chuẩn ISO/IEC/IEEE 29119............................................ 5<br /> 5.2. Nghiên cứu nội dung tiêu chuẩn ISO/IEC/IEEE 29119-2: Quy trình kiểm thử ............. 6<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Nội dung dự thảo tiêu chuẩn.............................................................................. 6<br /> 6.1. Nội dung dự thảo tiêu chuẩn ........................................................................................ 6<br /> 6.2. Cấu trúc dự thảo tiêu chuẩn ......................................................................................... 6<br /> 6.3 Bảng đối chiếu tài liệu viện dẫn.................................................................................... 6<br /> <br /> 7.<br /> <br /> Kết luận .............................................................................................................. 8<br /> 7.1. Kết quả đạt được ......................................................................................................... 8<br /> 7.2. Kiến nghị .................................................................................................................... 8<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1. Tên gọi, mã số và nội dung đề tài<br /> 1.1 Tên đề tài:<br /> Nghiên cứu xây dựng tiêu chuẩn quốc gia “Kiểm thử phần mềm - Phần 2: Quy trình<br /> kiểm thử”<br /> 1.2 Mã số:<br /> 27-15-KHKT-TC<br /> 1.3 Mục tiêu, nội dung và kết quả đề tài<br /> 1.3.1. Mục tiêu:<br /> -<br /> <br /> Phục vụ công tác kiểm thử phần mềm<br /> <br /> 1.3.2. Nội dung:<br /> -<br /> <br /> Nghiên cứu, khảo sát hiện trạng và đánh giá nhu cầu đối với việc kiểm thử phần<br /> mềm.<br /> <br /> -<br /> <br /> Nghiên cứu tình hình và xu thế chuẩn hóa đối với “Kiểm thử phần mềm - Phần 2:<br /> Quy trình kiểm thử”.<br /> <br /> -<br /> <br /> Nghiên cứu lựa chọn tiêu chuẩn tham chiếu chính.<br /> <br /> -<br /> <br /> Nghiên cứu xây dựng tiêu chuẩn quốc gia “Kiểm thử phần mềm - Phần 2: Quy trình<br /> kiểm thử”, bao gồm:<br /> + Quy trình kiểm thử của tổ chức;<br /> + Quy trình quản lý kiểm thử;<br /> + Quy trình kiểm thử động.<br /> <br /> 1.3.3. Kết quả:<br /> -<br /> <br /> Thuyết minh dự thảo tiêu chuẩn Quốc gia.<br /> <br /> -<br /> <br /> Dự thảo bộ Tiêu chuẩn Quốc gia về Kiểm thử phần mềm - Phần 2: Quy trình kiểm<br /> thử.<br /> <br /> 2. Nghiên cứu, khảo sát hiện trạng và đánh giá nhu cầu đối với việc kiểm thử phần<br /> mềm<br /> Trên thế giới, ngành kiểm thử phần mềm đã xuất hiện khá lâu nhưng tại Việt Nam nói<br /> riêng, kiểm thử phần mềm mới chỉ phát triển khá mạnh trong khoảng chục năm trở lại đây.<br /> Từ năm 2010, một số tập đoàn công nghệ thông tin trên thế giới đã thuê các công ty phần<br /> mềm tại Việt Nam gia công kiểm thử phần mềm cho họ.<br /> Việt Nam hiện tại là một trong những địa điểm được lựa chọn và đánh giá cao, khi các<br /> doanh nghiệp ở các nước Âu, Mỹ muốn gửi công việc Kiểm thử phần mềm sang gia công<br /> ở một nước thứ ba. Ngoài ra nhiều công ty khi mở chi nhánh nghiên cứu và phát triển ở<br /> Việt Nam cũng thường bắt đầu bằng việc chuyển giao công việc kiểm thử phần mềm dưới<br /> dạng này hoặc dạng khác. Theo ước tính thì thị trường nhân lực kiểm thử phần mềm ở<br /> Việt Nam cho tới năm 2020 sẽ cần thêm khoảng trên dưới 10,000 chuyên viên kiểm thử,<br /> trong đó khoảng 50% là chuyên viên Kiểm thử phần mềm cao cấp trở lên.<br /> Thế nhưng, cung - cầu về nhân lực làm kiểm thử phần mềm vẫn chưa ở thế cân bằng, nói<br /> cách khác Việt Nam vẫn thiếu nhiều kỹ sư kiểm thử chất lượng cao. Theo tiêu chuẩn quốc<br /> 3<br /> <br /> tế, tỷ lệ kỹ sư kiểm thử phần mềm tại Việt Nam còn thấp so với mặt bằng thế giới. Ở trên<br /> thế gới, tỷ lệ giữa lập trình viên và kỹ sư kiểm thử là 1:3, tức là cứ 3 lập trình viên thì có 1<br /> kỹ sư kiểm thử, còn tỷ lệ này tại Việt Nam hiện là 5 lập trình viên mới có 1 kỹ sư kiểm<br /> thử.<br /> 3. Tình hình tiêu chuẩn hóa trong và ngoài nước<br /> 3.1 Ngoài nước<br /> Sản phẩm phần mềm ngày nay đang trở thành một lĩnh vực được quan tâm và được kiểm<br /> soát chặt chẽ, theo những tiêu chuẩn nhất định. Các tiêu chuẩn có thể là các kinh nghiệm<br /> hoặc các phương pháp hiệu quả nhất, được đề xuất từ các hiệp hội nghề nghiệp như IEEE<br /> (The Institute of Electrical and Electronics Engineers, Inc), từ các tổ chức quốc tế như<br /> ISO (The International Organization for Standardization), hoặc các quy tắc chuẩn hóa để<br /> giao tiếp giữa sản phẩm với nhau,...hoặc đơn giản do chính tổ chức phát triển phần mềm<br /> đề ra để áp dụng cho chính họ.<br /> Hình 1 đưa ra sơ đồ hệ thống các tiêu chuẩn ISO do tiêu ban SC7 chịu trách nhiệm. Qua<br /> đó thể hiện tính bao quát toàn diện trong cách xây dựng hệ thống tiêu chuẩn về kỹ thuật hệ<br /> thống và phần mềm của tổ chức tiêu chuẩn quốc tế ISO.<br /> <br /> Hình 1 - Hệ thống các tiêu chuẩn ISO về kỹ thuật hệ thống và phần mềm<br /> 3.2 Trong nước<br /> Kiểm thử phần mềm không chỉ là một nghề còn rất mới ở Việt Nam mà còn ở nhiều nơi<br /> trên thế giới. Kiểm thử phần mềm là lĩnh vực không thể thiếu để hỗ trợ thiết thực cho<br /> ngành công nghiệp phần mềm cạnh tranh mạnh với các quốc gia trong khu vực. Tại Việt<br /> Nam Kiểm thử phần mềm đã và đang phát triển khá mạnh trong khoảng chục năm trở lại<br /> đây nhưng chúng ta đang phải cạnh tranh gay gắt với các nước trên thế giới như Ấn Độ,<br /> Mỹ và Trung Quốc do gặp một thách thức về nguồn cung ứng nhân lực cho dự án của các<br /> công ty còn hạn chế.<br /> 4<br /> <br /> Trước tình hình phải đảm bảo chất lượng sản phầm phần mềm, Việt Nam đã chú trọng xây<br /> dựng và ban hành hệ thống tiêu chuẩn liên quan đến sản phẩm phần mềm: Bộ tiêu chuẩn<br /> TCVN 8702:2011 đến TCVN 8708:2011, TCVN 10539:2014, TCVN 10540:2014.<br /> 4. Phương pháp xây dựng tiêu chuẩn<br /> 4.1. Lý do và mục đích xây dựng tiêu chuẩn<br /> Hiện nay ở Việt Nam, các doanh nghiệp không có quy trình kiểm thử phần mềm hoặc tự<br /> xây dựng và ban hành quy trình riêng cho doanh nghiệp (không tuân thủ và được chứng<br /> nhận của tổ chức quốc tế hay trong nước). Do đó, việc xây dựng bộ TCVN để để phục vụ<br /> cho công tác kiểm thử phần mềm là hết sức cần thiết.<br /> Mục đích xây dựng tiêu chuẩn là để cung cấp một mô hình quy trình chung để kiểm thử<br /> phần mềm mà có thể được sử dụng trong bất kỳ vòng đời phát triển phần mềm nào. Mô<br /> hình này quy định các quy trình kiểm thử có thể được sử dụng để kiểm soát, quản lý và<br /> thực thi kiểm thử phần mềm trong bất kỳ tổ chức, dự án hoặc hoạt động kiểm thử phần<br /> mềm nào.<br /> 4.2. Nhu cầu thực tế và khả năng áp dụng<br /> Tiêu chuẩn này có thể được sử dụng để quản lý và thực hiện kiểm thử phần mềm trong bất<br /> kỳ tổ chức, dự án hoặc bất kỳ hoạt động kiểm thử nào. Tiêu chuẩn này có thể được áp<br /> dụng để kiểm thử trong mọi chu kỳ phát triển phần mềm. Nó được dùng cho các kỹ sư<br /> kiểm thử, trưởng nhóm kiểm thử, người phát triển và người quản lý dự án mà chịu trách<br /> nhiệm quản lý và thực hiện kiểm thử phần mềm.<br /> 4.3. Lựa chọn tài liệu tham chiếu chính<br /> Tài liệu tham chiếu chính ISO/IEC/IEEE 29119-2:2013 “Softwave and systems engineering Sofwave testing - Part 2: Test processes”<br /> 4.4. Phương pháp xây dựng tiêu chuẩn<br /> Nhóm chủ trì đã xây dựng tiêu chuẩn TCVN xxxx-2:201x theo phương pháp chấp thuận<br /> có sửa đổi<br /> 5. Giới thiệu tổng quan bộ tiêu chuẩn quốc tế về kiểm thử phần mềm ISO/IEC/IEEE<br /> 29119<br /> 5.1. Giới thiệu tổng quan bộ tiêu chuẩn ISO/IEC/IEEE 29119<br /> Bộ tiêu chuẩn mới về kiểm thử phần mềm ISO/IEC/IEEE 29119 gồm 5 phần:<br /> -<br /> <br /> ISO/IEC 29119-1: 2013 Định nghĩa và khái niệm<br /> <br /> -<br /> <br /> ISO/IEC 29119-2: 2013 Các quy trình kiểm thử<br /> <br /> -<br /> <br /> ISO/IEC 29119-3: 2013 Tài liệu kiểm thử<br /> <br /> -<br /> <br /> ISO/IEC 29119-4: 2015 Các kỹ thuật kiểm thử phần mềm<br /> <br /> -<br /> <br /> ISO/IEC 29119-5: Kiểm thử hướng từ khóa (đang dự thảo)<br /> <br /> Bộ tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên các tiêu chuẩn của IEEE và BSI hiện có (IEEE<br /> 829, IEEE 1008, BS 7925-1 và BS 7925-2). Vì không có nhóm làm việc có chuyên môn<br /> về kiểm thử phần mềm trong tiểu ban SC7 nên một nhóm làm việc mới có tên "Kiểm<br /> thử phần mềm” (WG26) đã được thành lập. Đến năm 2013, đã có hơn 20 quốc gia khác<br /> nhau đại diện tham dự nhóm WG26.<br /> 5<br /> <br />