Cách mạng công nghiệp 4.0 và những vấn đề đặt ra đối với đào tạo nguồn nhân lực du lịch

TẠP<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀCHÍ<br /> CÔNGKHOA<br /> NGHỆHỌC VÀ CÔNG NGHỆ JOURNAL OFTập<br /> SCIENCE<br /> 16, SốAND TECHNOLOGY<br /> 3 (2019): 69 - 76<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG HUNG VUONG UNIVERSITY<br /> Tập 16, Số 3 (2019): 69-76 Vol. 16, No. 3 (2019): 69 - 76<br /> Email: tapchikhoahoc@hvu.edu.vn Website: www.hvu.edu.vn<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA<br /> ĐỐI VỚI ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC DU LỊCH<br /> Đào Ngọc Anh<br /> Trường Cao đẳng Vĩnh Phúc<br /> <br /> Ngày nhận bài: 24/8/2019; Ngày sửa chữa: 25/9/2019; Ngày duyệt đăng: 30/9/2019<br /> <br /> <br /> <br /> Tóm tắt<br /> <br /> C ông nghiệp 4.0 đã tạo ra những đột phá về công nghệ và trí tuệ nhân tạo, có ảnh hưởng sâu rộng đến toàn<br /> bộ các hoạt động trong ngành du lịch. Nó giúp cho ngành du lịch tạo ra nhiều sản phẩm du lịch mới hấp<br /> dẫn, kích thích sự tăng trưởng và phát triển du lịch bền vững. Ứng dụng công nghiệp 4.0 sẽ cho phép giảm chi<br /> phí thời gian, nhân lực lao động, chi phí sản xuất, đồng thời giảm giá thành các dịch vụ du lịch.<br /> Để thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các cơ sở đào tạo nguồn nhân lực du lịch cũng phải có những<br /> bước thay đổi mạnh mẽ trong việc xây dựng lại chương trình đào tạo, ứng dụng công nghệ mới và gắn đào tạo<br /> với doanh nghiệp và xã hội.<br /> Từ khóa: Cách mạng công nghiệp lần thứ 4; cách mạng 4.0; đào tạo nguồn nhân lực du lịch với cuộc cách mạng 4.0.<br /> <br /> <br /> 1. Cách mạng công nghiệp 4.0 động chủ yếu. Robot (và các thiết bị) có trí<br /> và những tác động của nó tuệ nhân tạo có khả năng vật lý vượt trội (làm<br /> đối với ngành du lịch và việc cường độ cao 24/24 giờ trong ngày kể<br /> nguồn nhân lực du lịch cả trong điều kiện lao động khắc nghiệt, độc<br /> hại), đồng thời có khả năng ghi nhớ, học hỏi<br /> 1.1. Về cuộc cách mạng công nghiệp lần vô biên. Do vậy, cách mạng công nghiệp 4.0<br /> thứ tư làm cho sản xuất và dịch vụ đạt hiệu quả vượt<br /> Năm 2013, trong một bản báo cáo của trội, có năng suất cao với chi phí thấp.<br /> Chính phủ Đức, lần đầu tiên đưa ra khái Cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 là xu<br /> niệm “Công nghiệp 4.0” (Industrie 4.0) hướng tự động hóa và trao đổi dữ liệu trong<br /> nhằm nói tới công nghệ cao, tự động hóa các công nghệ sản xuất. Bản chất của CMCN 4.0<br /> ngành sản xuất mà không có sự tham gia của là dựa trên nền tảng công nghệ số và tích hợp<br /> con người. Ở giai đoạn này, con người đóng tất cả các công nghệ thông minh để tối ưu<br /> vai trò chỉ huy, thiết kế hệ thống và ra lệnh hóa quy trình, phương thức sản xuất; nhấn<br /> người máy và các thiết bị có trí tuệ nhân tạo mạnh những công nghệ đang và sẽ có tác<br /> thực hiện, tức là đóng vai trò lực lượng lao động lớn nhất là công nghệ in 3D, công nghệ<br /> <br /> Email: daoanh207@gmail.com 69<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Đào Ngọc Anh<br /> <br /> sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ trong khu vực APEC du lịch đóng góp 1.320<br /> tự động hóa, người máy... bao gồm các hệ tỷ USD, tạo ra 67 triệu việc làm, đóng góp<br /> thống không gian mạng, internet vạn vật và 6,1% xuất khẩu của khu vực [4]. Du lịch liên<br /> điện toán đám mây [2]. Qua đó, tạo ra những quan đến nhiều ngành như giao thông vận<br /> nhà máy thông minh với hệ thống máy móc tải, tài chính ngân hàng, thương mại, đầu tư,<br /> tự kết nối với nhau, tự tổ chức và quản lý. môi trường, văn hóa,… Du lịch kết nối chuỗi<br /> Đây còn được gọi là cuộc cách mạng số. dịch vụ du lịch với các ngành này nhằm làm<br /> Điều khác biệt giữa CMCN 4.0 với 3 cuộc vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi. Cách<br /> cách mạng trước đó là CMCN 4.0 không mạng 4.0, từng bước tác động vào tất cả các<br /> gắn với sự ra đời của một công nghệ nào khâu trong chuỗi dịch vụ du lịch nhằm mang<br /> cụ thể mà là kết quả hội tụ của nhiều công lại hiệu quả cao nhất cho các du khách cũng<br /> nghệ khác nhau, trong đó trọng tâm là công như các hãng du lịch.<br /> nghệ nano, công nghệ sinh học và công nghệ Có thể nói, bước tác động ban đầu của của<br /> thông tin - truyền thông [2]. công nghiệp 4.0 tạo ra du lịch trực tuyến. Các<br /> tiện ích của internet, điện thoại và thiết bị di<br /> CMCN 4.0 bắt nguồn từ cuộc cách mạng<br /> động, các trang mạng xã hội tạo điều kiện để<br /> lần thứ 3, nó kết hợp các công nghệ lại với<br /> chuyển từ giao dịch du lịch trực tiếp sang giao<br /> nhau, làm mờ ranh giới giữa vật lý, kỹ thuật<br /> dịch du lịch trực tuyến chẳng hạn như quảng<br /> số và sinh học. Nền công nghiệp 4.0 có nhiều<br /> cáo trực tuyến (E-Marketing), đặt mua và<br /> ứng dụng quan trọng khác nhau, cụ thể là<br /> thanh toán trực tuyến (EPayment) các tour<br /> diễn ra trên 3 lĩnh vực chính (công nghệ sinh<br /> du lịch, giải quyết các khiếu nại của các du<br /> học, kỹ thuật số và vật lý). Những yếu tố cốt<br /> khách trực tuyến,… Việc gia tăng các khách<br /> lõi của kỹ thuật số trong CMCN 4.0 chính<br /> du lịch, nhất là nhóm du lịch đơn lẻ trong<br /> là trí tuệ nhân tạo, vạn vật kết nối và dữ liệu<br /> việc sử dụng thông tin du lịch trực tuyến dẫn<br /> lớn. Trí tuệ nhân tạo khác với việc lập trình<br /> đến việc ra đời các hãng du lịch trực tuyến<br /> logic là bởi việc ứng dụng các hệ thống máy<br /> (OTA) đem lại hiệu quả cao cho ngành du<br /> móc để mô phỏng trí tuệ của con người trong<br /> lịch. Tổng doanh thu du lịch trực tuyến toàn<br /> các xử lý mà con người làm tốt hơn máy tính.<br /> cầu năm 2016 đạt 565 tỷ USD và dự báo sẽ<br /> Cụ thể, trí tuệ nhân tạo giúp máy tính có<br /> đạt 817 tỷ USD vào năm 2020. Thị trường du<br /> được những trí tuệ của con người như: Biết<br /> lịch trực tuyến Đông Nam Á sẽ tăng gấp 4 lần<br /> suy nghĩ và lập luận để giải quyết vấn đề, biết<br /> từ 21,6 tỷ USD năm 2015 lên 89,6 tỷ USD vào<br /> giao tiếp do hiểu ngôn ngữ, tiếng nói, biết<br /> năm 2025 [4].<br /> học và tự thích nghi [3].<br /> Giai đoạn tiếp theo trong phát triển du lịch<br /> 1.2. Tác động của cách mạng công nghiệp dưới tác động của cách mạng công nghiệp<br /> 4.0 đối với ngành du lịch 4.0 là du lịch thông minh (Smart travel) [1].<br /> Du lịch là ngành “công nghiệp không Trong giai đoạn này, nhờ du lịch trực tuyến<br /> khói” thu hút hàng tỷ du khách, đóng góp đã phát triển hoàn chỉnh và các ứng dụng<br /> đáng kể cho kinh tế thế giới. Theo Hiệp hội trực tuyến, cá nhân du khách có khả năng<br /> Du lịch và Lữ hành Thế giới, năm 2016 riêng thiết kế tour phù hợp với các yêu cầu của<br /> <br /> 70<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 16, Số 3 (2019): 69 - 76<br /> <br /> mình với giá cả tối thiểu. Đồng thời, bắt đầu về phát triển du lịch trở thành ngành kinh<br /> thử nghiệm dùng người máy có trí tuệ nhân tế mũi nhọn. Mục tiêu của du lịch Việt Nam<br /> tạo trong các dịch vụ du lịch. Hiện nay các đóng góp 10% GDP cả nước và thu hút 20<br /> nước Nhật Bản, Mỹ, Đức, Trung Quốc đi đầu triệu lượt khách du lịch nước ngoài vào năm<br /> trong hướng phát triển này như dùng người 2020. Việc ứng dụng các thành tựu của cách<br /> máy giao tiếp với du khách, pha chế thức mạng 4.0 sẽ tạo điều kiện thuận lợi để du lịch<br /> uống, bưng bê đồ ăn phục vụ du khách trong Việt Nam đạt được mục tiêu này.<br /> nhà hàng, khách sạn,… Mới đây, Bỉ chế tạo Hiện nay internet Việt Nam phát triển<br /> robot thông minh có khả năng giao tiếp bằng khá nhanh. Đã có các đường truyền tốc độ<br /> 19 ngôn ngữ [1]. cao. Số lượng người dùng internet đạt trên<br /> Mục tiêu của phát triển du lịch trong 50 triệu lượt người/năm, trong đó khoảng<br /> cách mạng công nghiệp 4.0 là du lịch 4.0 [4]. một nửa người dùng có đặt dịch vụ khách<br /> Trong giai đoạn này các công đoạn dịch vụ sạn, đặt vé máy bay, mua tour du lịch. Tuy<br /> du lịch được số hóa hoàn toàn, được kết nối vậy trang website của du lịch Việt Nam còn<br /> với nhau thành một hệ thống chung nhờ IoT, có mặt hạn chế. Thông tin trên website chưa<br /> và được thực hiện chủ yếu bởi người máy và đầy đủ, phong phú và cập nhật kịp thời. Giao<br /> các thiết bị có trí tuệ nhân tạo. Du khách chỉ dịch trực tuyến chưa nhiều. Quảng bá du lịch<br /> việc đưa ra yêu cầu người máy thiết kế tour ra thế giới còn hạn chế (vì trên website chỉ có<br /> du lịch tối ưu, tổ chức và thực hiện tất cả các phiên bản tiếng Việt và tiếng Anh).<br /> dịch vụ du lịch đáp ứng mọi yêu cầu riêng<br /> 1.3. Tác động của cách mạng công nghiệp<br /> biệt của du khách. Chẳng hạn du khách có<br /> 4.0 đối với nguồn nhân lực du lịch<br /> thể yêu cầu màu sắc trong phòng ngủ, bản<br /> nhạc trong bữa ăn phù hợp với mình. Hiện CMCN lần thứ 4 đang mở ra nhiều cơ hội<br /> tại, ngay cả ở các nước tiên tiến trên thế giới, cho các nước, đặc biệt là các nước đang phát<br /> du lịch trực tuyến đang được mở rộng, du triển như Việt Nam nâng cao năng suất và<br /> lịch thông minh mới bắt đầu triển khai nhằm rút ngắn khoảng cách phát triển; đồng thời,<br /> hướng tới du lịch 4.0. không chỉ ở Việt Nam mà nhiều nước đang<br /> Việt Nam có nhiều cảnh quan thiên nhiên phát triển trong khu vực và trên thế giới đều<br /> hùng vĩ, có nền văn hóa phong phú, đa dạng phải đối mặt với những thách thức lớn về<br /> với nhiều hạng mục được xếp hạng thế giới. sự thiếu hụt lao động có trình độ cao và kỹ<br /> Việt Nam có nền chính trị ổn định, an ninh năng chuyên nghiệp để đáp ứng được nhu<br /> đảm bảo. Đó là những điều kiện để du lịch cầu đặt ra từ  cuộc Cách mạng công nghiệp<br /> Việt Nam phát triển nhanh chóng. Theo Tổng 4.0. Những thách thức đó tác động đến tất cả<br /> cục Du lịch, trong năm 2016 du lịch Việt Nam các ngành kinh tế, trong đó có du lịch.<br /> đón 10 triệu lượt khách quốc tế (tăng 26% so Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp<br /> với năm 2015), phục vụ 62 triệu lượt khách nổ ra, sự kết nối giữa mọi người, mọi tổ chức<br /> nội địa (tăng 8,8%), tổng thu ngân sách từ du gần như không còn khoảng cách, thời gian<br /> lịch đạt 400 nghìn tỷ đồng. Đầu năm 2017, Bộ diễn ra sự kiện gần như đồng thời tại mọi<br /> Chính trị ban hành Nghị quyết 08-NQ/TW nơi trên thế giới. Toàn cầu hóa du lịch không<br /> <br /> 71<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Đào Ngọc Anh<br /> <br /> chỉ có nghĩa là du lịch toàn cầu mà còn có hàng, dịch vụ khách hàng, và các ngành hỗ<br /> nghĩa là phát triển du lịch theo những tiêu trợ. Quá trình robot tự động hóa, báo cáo tự<br /> chuẩn toàn cầu. Tiêu chuẩn toàn cầu thể hiện động và trợ lý ảo sẽ trở nên phổ biến. Trong<br /> ở cung cách phục vụ, tiêu chuẩn phòng ốc, ngành tư vấn, quảng bá du lịch có thể không<br /> thức ăn, nhưng quan trọng nhất chính là ở cần sự can thiệp của con người, hầu hết truy<br /> chỗ phải tôn trọng những giá trị chung, trong vấn khách hàng được trả lời tự động... Trong<br /> đó thái độ với văn hóa và môi trường sinh thực tế, mỗi du khách đều đã có “robot tư<br /> thái là quan trọng nhất. Điều này đặt ra yêu vấn” khi sử dụng các thiết bị thông minh như<br /> cầu cần phải thay đổi nhận thức về lao động điện thoại, máy tính bảng...  Tuy nhiên, có<br /> trong ngành du lịch.  điều chắc chắn là cuộc CMCN lần thứ 4 đe<br /> Trong bối cảnh mới, cạnh tranh và xu thế dọa lao động kỹ năng thấp và một số công<br /> chuyển dịch lao động vừa tạo cơ hội tìm kiếm việc như hành chính, văn phòng. Robot tự<br /> việc làm mới vừa gia tăng áp lực cho lao động động và trí tuệ nhân tạo có thể thực hiện lao<br /> ngành du lịch tìm kiếm và giữ cơ hội việc động chân tay cũng như các công việc có liên<br /> làm, nhất là lao động trẻ. Điều này sẽ giúp quan đến thuật toán và tổ chức chúng không<br /> nâng cao điều kiện làm việc, cải thiện chất yêu cầu một mức lương, trợ cấp chăm sóc sức<br /> lượng nguồn nhân lực, trong đó có lao động khỏe, và không bị bệnh hoặc mắc một số sai<br /> ngành du lịch. Cạnh tranh tạo áp lực buộc lầm trong làm việc.<br /> người lao động phải chủ động nâng cao trình<br /> độ ngoại ngữ, kỹ năng tay nghề, tinh thần 2. Thực trạng đào tạo nguồn nhân<br /> liên kết gắn với các nhóm lao động đặc thù lực du lịch Việt Nam trước cuộc<br /> và lợi ích xã hội khác nhau. Xu thế chuyển cách mạng công nghiệp 4.0<br /> dịch lao động nội khối vừa tạo cơ hội tìm<br /> kiếm việc làm mới, vừa gia tăng áp lực cho Du lịch Việt Nam có nhiều lợi thế về<br /> lao động ngành du lịch. Do vậy, phát triển thị thiên nhiên, văn hóa, lịch sử,... Bên cạnh<br /> trường lao động có tổ chức, chất lượng cao những kết quả đạt được, ngành du lịch Việt<br /> đang và sẽ ngày càng trở thành đòi hỏi bức Nam vẫn còn tồn tại nhiều yếu kém, chưa<br /> xúc và công cụ đắc lực để hỗ trợ và phát triển tương xứng với tiềm năng và thế mạnh<br /> nguồn nhân lực Việt Nam nói chung và lao phát triển. Nghị quyết Trung ương 8 của Bộ<br /> động ngành du lịch nói riêng. Chính trị ghi rõ “Ngành Du lịch phát triển<br /> chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh<br /> Khi tự động hóa thay thế con người trong và kỳ vọng của xã hội. Sản phẩm du lịch<br /> toàn bộ nền kinh tế, người lao động sẽ bị dư chưa thực sự hấp dẫn và có sự khác biệt,<br /> thừa và điều đó làm trầm trọng hơn khoảng khả năng cạnh tranh chưa cao. Chất lượng<br /> cách giữa lợi nhuận so với đồng vốn và lợi dịch vụ chưa đáp ứng được yêu cầu. Hiệu<br /> nhuận so với sức lao động. Mặt khác, xét về lực và hiệu quả quản lý nhà nước chưa cao.<br /> tổng thể, các công việc an toàn và thu nhập Môi trường du lịch, an toàn thực phẩm và<br /> cao hơn có thể sẽ gia tăng sau khi công nghệ an oàn giao thông còn nhiều bất cập. Công<br /> thay thế dần con người. Tự động hóa ban đầu tác xúc tiến quảng bá du lịch còn nhiều<br /> sẽ ảnh hưởng đến công việc văn phòng, bán hạn chế về nguồn lực, sự phối hợp và tính<br /> <br /> 72<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 16, Số 3 (2019): 69 - 76<br /> <br /> chuyên nghiệp, hiệu quả chưa cao. Nguồn ngày càng cao của ngành du lịch trong tiến<br /> nhân lực du lịch vừa thiếu vừa yếu…”[8]. trình hội nhập quốc tế do thiếu giảng viên,<br /> Nguồn nhân lực du lịch của Việt Nam giáo viên và tài liệu học tập. Lao động phổ<br /> còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng. thông tuyển vào làm việc ở khách sạn, nhà<br /> Mỗi năm ngành du lịch cần 40.000 lao động hàng không được quan tâm đào tạo tại chỗ.<br /> nhưng số lượng sinh viên tốt nghiệp ở các Liên kết quốc tế đào tạo, dạy nghề du lịch<br /> cơ sở đào tạo nghiệp vụ du lịch ra trường chưa đạt hiệu quả mong muốn, tập trung<br /> khoảng 15.000 người, trong đó hơn 12% có khai thác vốn tài trợ, chưa chú trọng khai<br /> trình độ cao đẳng, đại học... Nguồn lao động thác công nghệ, kinh nghiệm và chất xám; số<br /> trong lĩnh vực du lịch không những thiếu về lượng cơ sở đào tạo, dạy nghề du lịch liên kết<br /> mặt số lượng, mà còn yếu về chuyên môn. quốc tế rất ít; liên kết đào tạo, dạy nghề du<br /> Chất lượng nguồn nhân lực do các cơ sở đào lịch theo nhu cầu xã hội trong nước chưa tốt;<br /> tạo cung cấp cho thị trường lao động du lịch liên kết giữa Nhà nước - Nhà trường - Nhà<br /> chưa đạt yêu cầu của doanh nghiệp. Cả nước sử dụng lao động tuy khắc phục được một số<br /> hiện có khoảng 425 nghìn lao động trực tiếp hạn chế, nhưng vẫn còn rời rạc, chưa bài bản;<br /> và hơn 750 nghìn lao động gián tiếp, phần liên kết giữa các cơ sở đào tạo, dạy nghề chưa<br /> lớn ở độ tuổi dưới 30 (60%); phân bố ở khu thường xuyên, cung không gặp cầu.<br /> vực phía Bắc 40%, miền Trung 10% và khu Đặc thù của ngành du lịch trong quá<br /> vực phía Nam 50%. Lao động quản lý nhà trình đào tạo cần gắn lý thuyết với thực<br /> nước và quản trị kinh doanh chiếm 25%; lao hành để sinh viên có sự gắn kết với thực<br /> động phục vụ trực tiếp chiếm 75%. Mới có tế, nhưng các cơ sở đào tạo thường thiếu<br /> 42,5% lao động được đào tạo, bồi dưỡng các trang thiết bị phục vụ cho môn học. Điều<br /> nghề du lịch; có 3,5% cán bộ đạt trình độ đại này gây khó khăn cho sinh viên khi học tập<br /> học và trên đại học. Lao động sử dụng được và ảnh hưởng đến chất lượng lao động khi<br /> ngoại ngữ chiếm 57,7%, nhiều nhất là tiếng ra trường. Nhân lực du lịch là phải có kỹ<br /> Anh, chiếm 40% [4]. năng nghiệp vụ để phục vụ du khách với<br /> Trên thực tế, năng lực đào tạo, dạy nghề tâm lý, nhu cầu, ngôn ngữ, văn hóa... rất<br /> còn nhiều hạn chế: Cơ sở vật chất kỹ thuật, khác nhau. Những kiến thức, phong cách<br /> trang thiết bị thiếu, cũ kỹ, lạc hậu so với và kỹ năng lao động phải được du khách<br /> doanh nghiệp; chương trình, giáo trình đang thừa nhận, lại phải thường xuyên thay đổi<br /> xây dựng và hoàn thiện, chưa có chương theo sự biến động của thị trường; sự thay<br /> trình đào tạo nghiên cứu sinh du lịch… Nhu đổi của quy trình công nghệ phục vụ; sự<br /> cầu đào tạo lại, dạy nghề lại và bồi dưỡng du xuất hiện những ngành nghề mới... Nhiều<br /> lịch rất lớn, nhưng chỉ đáp ứng được ở mức nghề cần kỹ năng tuy giản đơn, nhưng đòi<br /> thấp. Chất lượng đào tạo mới và dạy nghề hỏi quy trình khắt khe, chi tiết, có phong<br /> chính quy chưa đảm bảo; chất lượng đào tạo thái, bản sắc, ấn tượng riêng tạo ra thương<br /> lại, bồi dưỡng hạn chế, chưa theo kịp yêu cầu hiệu của mỗi cơ sở cung cấp dịch vụ.<br /> <br /> 73<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Đào Ngọc Anh<br /> <br /> Các chương trình, phương pháp đào tạo Hai là, xây dựng mới một số môn học hay<br /> không đặt trọng tâm nhiều về kỹ năng mềm module, giáo trình phù hợp với chuẩn đầu<br /> và phát triển nhân cách, trong khi những ra mới. Xây dựng nhiều loại hình du lịch ví<br /> điều này rất cần thiết để thực hiện công việc dụ theo hướng du lịch trực tuyến mà sau này<br /> một cách hiệu quả. khách du lịch sẽ xem và lựa chọn trực tuyến<br /> Mặt khác, du lịch là ngành có tỷ lệ luân các tour trước khi đi.<br /> chuyển lao động cao, có nhiều thang nấc Ba là, xu hướng phát triển khách hàng<br /> trong mỗi nghề, cần được đánh giá và xác sẽ mua vé, đặt phòng hay gọi thức ăn… đều<br /> định các mức kỹ năng của mỗi lao động trong thông qua hệ thống điện tử. Các con robot<br /> từng thời điểm để bố trí hợp lý. Đặc biệt từ hay hệ thống công nghệ sẽ thay con người<br /> năm 2015, nguồn nhân lực du lịch được phép làm các nghiệp vụ đòi hỏi đào tạo nguồn<br /> tự do dịch chuyển, lao động Việt Nam có thể nhân lực du lịch phải tinh hơn. Nghiên cứu,<br /> đến các nước trong khối ASEAN làm việc và đào tạo những vị trí việc làm mới thay thế<br /> ngược lại. Đó là cơ hội nhưng cũng là thách những vị trí truyền thống mà hệ thống công<br /> thức rất lớn nếu nguồn nhân lực Việt Nam nghệ đã đảm nhiệm.<br /> không đáp ứng được yêu cầu của thị trường<br /> Bốn là, khi thế giới đang theo xu hướng<br /> lao động. Đội ngũ giáo viên ở các cơ sở đào<br /> tạo vừa thiếu, vừa yếu. Phần lớn giáo viên công nghiệp 4.0, cơ sở vật chất phục vụ cho<br /> ở các cơ sở đào tạo tự nghiên cứu, chưa có công tác đào tạo không thể nào trang bị như<br /> kinh nghiệm thực tế nên ảnh hưởng đến chất đào tạo theo hướng truyền thống, đòi hỏi cơ<br /> lượng đào tạo. sở đào tạo phải xây dựng trang bị bắt kịp với<br /> xu thế. Cần đẩy mạnh việc xây dựng phòng<br /> thực hành mô phỏng giảng dạy chuyên ngành<br /> 3. Những kiến nghị, giải pháp du lịch. Hiện nay, nhiều trường đang rất tích<br /> Trước thực trạng đào tạo nguồn nhân lực cực trong công tác này. Tuy nhiên, để hiệu<br /> du lịch như trên, để đáp ứng yêu cầu phát quả hơn, cần có cơ chế tạo sự gắn kết giữa<br /> triển ngành du lịch trong bối cảnh tác động nhà trường và doanh nghiệp. Nên khuyến<br /> của CMCN 4.0, Việt Nam cần có những giải khích các trường liên kết với một khách sạn<br /> pháp cụ thể đối với đào tạo nguồn nhân lực hay công ty du lịch cụ thể để chuyển giao<br /> du lịch: phần mềm mô phỏng của đơn vị và hỗ trợ<br /> giáo viên đào tạo giảng viên để giảng dạy cho<br /> Một là, cần thiết kế lại chuẩn đầu ra của<br /> sinh viên trên phần mềm thực tế.<br /> chương trình đào tạo đảm bảo đáp ứng được<br /> nhu cầu của doanh nghiệp khi các doanh Năm là, đa dạng hóa hình thức, loại hình<br /> nghiệp phát triển theo hướng công nghiệp đào tạo, mã hóa dữ liệu phục vụ người học<br /> 4.0. Các trường có giảng dạy chuyên ngành mọi lúc mọi nơi thay vì sinh viên phải lên<br /> du lịch nên rà soát lại đề cương một số học giảng đường, thư viện đọc sách như hiện<br /> phần môn học chuyên ngành, tăng thêm thời nay. Các trường nên chủ động bố trí thêm<br /> lượng cho học phần “Tin học ứng dụng trong các điều kiện hỗ trợ cho giảng dạy và học tập<br /> du lịch”. như máy tính nối mạng hay lắp đặt thêm hệ<br /> <br /> 74<br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 16, Số 3 (2019): 69 - 76<br /> <br /> thống wifi, máy chiếu độ phân giải cao,… phỏng và các điều kiện hỗ trợ công tác giảng<br /> cho các phòng học lý thuyết các môn chuyên dạy và học tập.<br /> ngành du lịch, tạo điều kiện cho việc giảng<br /> dạy trực tuyến trên lớp.<br /> Tài liệu tham khảo<br /> Sáu là, việc liên kết chặt chẽ với doanh<br /> [1] Đình Anh (2017), Du lịch 4.0 sẽ tạo điều<br /> nghiệp để có môi trường cọ sát thực tế cho kiện để phát triển du lịch thông minh, http://<br /> sinh viên là điều hết sức cần thiết. Vì cơ sở ictnews.vn/cntt/cuoc-song-thong-minh/cach-<br /> đào tạo có đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết mang-4-0-se-tao-co-hoi-phat-trien-du-lich-<br /> bị hiện đại đến đâu cũng không thể bắt kịp thongminh-155926.ict.<br /> doanh nghiệp, nhất là thời đại mà công nghệ [2] Cách mạng công nghiệp 4.0 là gì? https://news.<br /> thay đổi ngày càng nhanh chóng. zing.vn/cach-mang-cong-nghiep-40-la-gi-<br /> post750267.html<br /> Bảy là, tập huấn, đào tạo nâng cao trình<br /> [3] Cách mạng công nghiệp 4.0 và những vấn đề<br /> độ tay nghề, tin học, ngoại ngữ, phương pháp ở Việt Nam - VietNamNet http://vietnamnet.<br /> giảng dạy để giảng viên đủ khả năng giảng vn/vn/thong-tin-truyen-thong/cach-mang-<br /> dạy, tự nghiên cứu, trao đổi chuyên môn ở cong-nghiep-4-0-va-nhung-van-de-oviet-<br /> các diễn đàn trong và ngoài nước đáp ứng nam-383787.html<br /> yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực theo hướng [4] Cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ thay đổi mạnh<br /> 4.0. ngành du lịch, https://dulich.tuoitre.vn/du-lich/<br /> cach-mang-40-se-thay-doi-manh-nganh-du-<br /> Tóm lại: Từ những phân tích trên cho lich-1334136.htm.<br /> thấy, việc đào tạo nguồn nhân lực du lịch [5] ITB Berlin Convention (2016), Travel 4.0 - the<br /> hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế, chưa đáp digital revolution, www ict-berlin.com.<br /> ứng được yêu cầu của thực tiễn trước những<br /> [6] Jay S. Rein (2015), Get ready for travel 4.0,<br /> tác động của cuộc CMCN 4.0. Để thúc đẩy https://www.linkedin.com/pulse/what-travel-<br /> công tác này cần có những giải pháp đồng bộ industrysindustry-40-jay-s-rein.<br /> và hoàn thiện, trong đó cần có những cơ chế, [7] Tổng cục Du lịch (2012), Chiến lược phát triển<br /> chính sách của Nhà nước và sự nỗ lực của các của ngành Du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm<br /> trường trong việc bồi đưỡng, đào tạo nguồn nhìn đến năm 2030, Hà Nội.<br /> nhân lực, xây dựng chương trình, tăng cường [8] Trích Nghị quyết số 08-NQ/TW, Bộ Chính trị<br /> cơ sở vật chất, đầu tư phòng thực hành mô BCH TW Đảng Cộng sản Việt Nam.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 75<br />  TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Đào Ngọc Anh<br /> <br /> THE FOURTH INDUSTRIAL REVOLUTION AND THE PROBLEMS COINED<br /> FOR HUMAN RESOURCES TRAINING IN TRAVELING<br /> <br /> Dao Ngoc Anh<br /> Vinh Phuc College<br /> Abstract<br /> <br /> I ndustry creates the breakthroughs in the technology and artificial intelligence which affects greatly all<br /> activities in tourism. It helps tourism industry create more attractive new products, stimulating the growth<br /> and development of sustainable tourism. The application of industry 4.0 will reduce the costs of time, human<br /> resources, production, and tourist services.<br /> To adapt to the industrial revolution 4.0, the tourism human resources training agencies need to have strong<br /> changes in rebuilding their training programs, applying the new technologies and associating their training with<br /> business and society.<br /> Keywords: 4th industrial revolution; revolution 4.0; training human resources for tourism in industrial<br /> revolution 4.0.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 76<br />