Chất lượng nhân lực và hiện trạng đào tạo nghề quản trị khách sạn tại Việt Nam

Chia sẻ: Tô Nhiễm | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Chất lượng nhân lực và hiện trạng đào tạo nghề quản trị khách sạn tại Việt Nam" đề xuất một số giải pháp để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu nhân lực khách sạn trong điều kiện hội nhập ngày càng sâu rộng và toàn diện, đặc biệt là nhân lực quản trị khách sạn. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chất lượng nhân lực và hiện trạng đào tạo nghề quản trị khách sạn tại Việt Nam

CHẤT LƯỢNG NHÂN LỰC VÀ HIỆN TRẠNG ĐÀO TẠO NGHỀ QUẢN TRỊ KHÁCH SẠN TẠI VIỆT NAM Đỗ Hồng Xoan Chủ tịch Hiệp hội Khách sạn Việt Nam Những năm qua, cùng với sự tăng trưởng, phát triển lượng khách du lịch quốc tế và nội địa thì cơ sở dịch vụ du lịch, trong đó có hệ thống cơ sở lưu trú du lịch cũng phát triển nhanh. Số liệu thống kê cho thấy tốc độ tăng trưởng của hệ thống cơ sở lưu trú du lịch trong những năm gần đây khá cao. Nếu năm 2010, cả nước mới chỉ có 12.000 cơ sở lưu trú du lịch với 235.000 buồng, thì đến hết năm 2019, toàn ngành đã có 30.000 cơ sở lưu trú với 650.000 buồng (tăng 2,5 lần số lượng cơ sở và tăng 2,6 lần về số lượng buồng so với năm 2010); trong đó có 183 khách sạn 5 sao với 60.506 buồng, 308 khách sạn 4 sao với 40.924 buồng. Loại hình cơ sở lưu trú du lịch cũng ngày càng đa dạng, phong phú hơn. Ngoài khách sạn thành phố (hotel) và nhà nghỉ du lịch (guest house) là hai loại hình cơ sở lưu trú du lịch chủ yếu, đã phát triển nhiều loại hình lưu trú du lịch khác như khách sạn nghỉ dưỡng (resort), căn hộ du lịch (tourist apartement), biệt thự du lịch (tourist villa), nhà dân có phòng cho khách du lịch thuê (homestay) ở những địa điểm phù hợp. Đồng thời đã có những loại hình cơ sở lưu trú đặc thù ở một số địa phương như tàu thủy lưu trú du lịch (tourist cruise); hostel; hostel container… Trong vòng mười năm trở lại đây, đã xuất hiện nhiều cơ sở lưu trú du lịch có quy mô lớn với chất lượng cao và từng bước hình thành chuỗi khách sạn mang thương hiệu Việt của các nhà đầu tư trong nước bên cạnh chuỗi khách sạn của các nhà đầu tư, quản lý nước ngoài. Về cơ bản, các cơ sở lưu trú du lịch có thứ hạng 4 sao, 5 sao có cơ sở vật chất, trang thiết bị tiện nghi hiện đại, dịch vụ phong phú, được điều hành bởi các nhà quản lý chuyên nghiệp, có chiến lược kinh doanh, quảng bá tiếp thị bài bản, chú trọng đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực về chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng nghề, ngoại ngữ và giao tiếp nên đạt được chuẩn mực quốc tế, vì vậy, những năm qua, hệ thống cơ sở lưu trú du lịch đã đáp ứng tốt nhu cầu ăn nghỉ của khách cao cấp, phục vụ thành công những sự kiện trọng đại của quốc tế và quốc gia. Cơ sở lưu trú du lịch ở Việt Nam đã từng bước khẳng định uy tín, tạo dựng được thương hiệu và có khả năng cạnh tranh trên thị trường du lịch quốc tế thông qua việc nỗ lực đầu tư hoặc liên doanh liên kết với các nhà đầu tư có tiềm lực tài Hội thảo “Đánh giá chất lượng lao động nghề du lịch của Việt Nam” Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch – 58 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội 35
chính để xây dựng cơ sở lưu trú có đẳng cấp; phát triển mạng lưới chuỗi khách sạn trong cùng tập đoàn; thuê và tuyển dụng đội ngũ quản lý giỏi, chuyên nghiệp, quan tâm bồi dưỡng đội ngũ nhân viên phục vụ; mở rộng và nâng cao chất lượng dịch vụ phục vụ nhu cầu đa dạng của khách; xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả, quảng bá xúc tiến phù hợp... Có thể thấy, sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống cơ sở lưu trú du lịch với hàng loạt các khách sạn cao cấp ra đời trong thời gian gần đây đã góp phần đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của du khách và góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh của du lịch Việt Nam với các nước trong khu vực và trên thế giới. Để tạo nên thành công đó có sự góp phần quan trọng của nhân lực khách sạn với đội ngũ lãnh đạo điều hành, quản lý/giám sát các bộ phận và nhân viên phục vụ trong cơ sở lưu trú du lịch với khoảng 800.000 người (trong đó ước khoảng 180.000 người là quản lý/giám sát các bộ phận trong khách sạn). Chất lượng nguồn nhân lực, chất lượng phục vụ trong các cơ sở lưu trú du lịch đã từng bước được nâng cao do (1) mạng lưới cơ sở đào tạo du lịch ở Việt Nam ngày càng phát triển, (2) công tác đào tạo, bồi dưỡng được các cơ quan chức năng quan tâm (3) và việc tiếp cận với công nghệ quản lý tiên tiến và kỹ năng phục vụ chuyên nghiệp của các tập đoàn quản lý khách sạn nổi tiếng trên thế giới có mặt tại Việt Nam từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm đã đạt được, nguồn nhân lực khách sạn vẫn có có một số hạn chế sau: Nguồn nhân lực có chuyên môn nghiệp vụ và ngoại ngữ phát triển chưa tương xứng với tốc độ phát triển của hệ thống cơ sở lưu trú du lịch, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế, nhân lực còn thiếu và yếu từ cán bộ quản lý các cấp đến nhân viên phục vụ (yếu về trình độ nghiệp vụ, ngoại ngữ, giao tiếp). Lực lượng lao động có kỹ năng nghề nghiệp cao, ngoại ngữ giỏi (cả trong quản lý và phục vụ) còn rất thiếu so với yêu cầu nên thường xảy ra tình trạng cạnh tranh, giành giật lao động có trình độ và kinh nghiệm (đặc biệt là cấp giám sát, quản lý bộ phận) giữa các cơ sở lưu trú du lịch trong cùng tỉnh, thành phố hoặc giữa các tỉnh, thành phố trong cả nước. Một số cơ sở lưu trú du lịch chưa quan tâm đúng mức đến chất lượng của đội ngũ nhân viên phục vụ. Nhiều trường hợp xây xong cơ sở vật chất mới tuyển nhân viên và không quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nên chất lượng phục vụ chưa đảm bảo. Hiện tỷ lệ lao động có trình độ học vấn từ cao đẳng trở lên và tỷ lệ lao động được đào tạo đúng về chuyên môn nghiệp vụ còn hạn chế. Chỉ có khoảng 60% tổng số lao động trong các cơ sở lưu trú du lịch được đào tạo qua các trường Hội thảo “Đánh giá chất lượng lao động nghề du lịch của Việt Nam” Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch – 58 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội 36
lớp nghiệp vụ về khách sạn từ sơ cấp trở lên, còn lại là chưa được đào tạo hoặc đào tạo tại chỗ. Sự phân bổ nhân lực có chuyên môn, nghiệp vụ không đồng đều giữa các vùng miền trong cả nước. Khả năng thu hút nhân lực có trình độ chuyên môn của các cơ sở lưu trú ở các địa bàn xa trung tâm du lịch rất hạn chế. Phần lớn lao động có trình độ, kinh nghiệm, có kỹ năng quản lý điều hành và phục vụ chuyên nghiệp đều tập trung ở các khách sạn từ 3 đến 5 sao tại tỉnh, thành phố lớn và các trung tâm du lịch. Vì vậy nhiều địa phương ở vùng sâu, vùng xa khi xây dựng xong cơ sở lưu trú du lịch chỉ tuyển dụng được lao động có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm hạn chế nên không đảm bảo chất lượng phục vụ. Như vậy, có thể thấy chất lượng nguồn nhân lực khách sạn nói chung và chất lượng nhân lực quản lý, giám sát các bộ phận trong khách sạn nói riêng còn nhiều hạn chế. Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khách sạn, những năm qua các cơ sở đào tạo, cơ quan quản lý nhà nước về du lịch ở trung ương và địa phương, các hiệp hội nghề nghiệp và doanh nghiệp đã có nhiều nỗ lực trong việc tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ nhân viên phục vụ và đặc biệt là cho đội ngũ quản lý, giám sát các bộ phận. Theo thống kê chưa đầy đủ, nguồn nhân lực do các cơ sở đào tạo cung cấp hàng năm cho các doanh nghiệp du lịch và khách sạn khoảng 25.000 người, trong đó nhân lực khách sạn chiếm tỷ trọng lớn. Đây là nguồn cung cấp nhân lực rất quan trọng cho hệ thống cơ sở lưu trú du lịch ở Việt Nam, tuy rằng cũng có trường hợp doanh nghiệp vẫn phải đào tạo lại, nhất là các khách sạn do tập đoàn nước ngoài quản lý và trong số đó thì số lượng nhân lực được đào tạo về quản trị khách sạn còn ít, chưa đáp ứng yêu cầu thực tế. Các dự án về đào tạo nguồn nhân lực du lịch do nước ngoài tài trợ như dự án Luxembourg, dự án phát triển nguồn nhân lực du lịch Việt Nam do Liên minh Châu âu (EU) tài trợ với hệ thống đào tạo cấp chứng chỉ VTOS cho các đào tạo viên nghề trong khách sạn những năm qua đã cung cấp cho hệ thống cơ sở lưu trú du lịch hàng nghìn đào tạo viên, làm lực lượng nòng cốt cho nhiều cơ sở lưu trú du lịch, qua đó chất lượng nguồn nhân lực khách sạn cũng từng bước được nâng cao, trong đó có cả đội ngũ quản lý, giám sát các bộ phận. Những năm gần đây, Hiệp hội Du lịch Việt Nam và Hiệp hội Khách sạn Việt Nam đã chủ trì hoặc phối hợp với các cơ sở đào tạo tổ chức hàng chục khóa bồi dưỡng cho đội ngũ nhân lực quản lý/giám sát các cấp và nhân viên phục vụ cho các khách sạn ở một số tỉnh, thành phố, trong đó có các hội viên của Hiệp hội Khách sạn Việt Nam. Để bổ sung nhân lực nghề quản trị khách sạn cho các khách Hội thảo “Đánh giá chất lượng lao động nghề du lịch của Việt Nam” Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch – 58 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội 37
sạn, mới đây, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã phối hợp với Trường Quốc tế Imperial tổ chức chương trình đào tạo Quản trị khách sạn quốc tế (16 tuần), được thẩm định và cấp bằng Pratical Diploma của tổ chức NCFE (Vương quốc Anh), đối tượng học là sinh viên đã tốt nghiệp các trường cao đẳng, đại học các khối ngành ngoài du lịch. Trong giai đoạn nhân lực khách sạn phải nghỉ việc do dịch bệnh Covid-19, Hiệp hội Khách sạn Việt Nam cũng đã và đang tổ chức các khóa học trực tuyến về các kỹ năng cần thiết cho cán bộ quản lý/giám sát tại khách sạn. Các Sở Du lịch, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Hiệp hội Du lịch địa phương đã xây dựng chương trình, kế hoạch và hàng năm đã tổ chức các lớp bồi dưỡng nguồn nhân lực khách sạn nói chung và quản trị khách sạn nói riêng cho các cơ sở lưu trú du lịch trên địa bàn. Một số cơ sở lưu trú du lịch cũng đã chủ động tổ chức lớp bồi dưỡng tại chỗ và mời giảng viên đến giảng dạy hoặc cử quản lý/giám sát bộ phận và nhân viên phục vụ đi đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ ở các cơ sở đào tạo. Một số cơ sở lưu trú quy mô lớn và ở cấp hạng cao (5 sao) thuê tập đoàn quản lý khách sạn nước ngoài đã giúp nâng cao trình độ, năng lực, tính chuyên nghiệp của đội ngũ nhân lực tại cơ sở. Sự nỗ lực của các cơ sở đào tạo du lịch, của cơ quan quản lý du lịch Trung ương và địa phương, của Hiệp hội Du lịch Việt Nam, Hiệp hội Du lịch các địa phương và các doanh nghiệp trong công tác đào tạo, bồi dưỡng như đã nêu trên đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khách sạn nói chung và quản trị khách sạn nói riêng. Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu nhân lực khách sạn trong điều kiện hội nhập ngày càng sâu rộng và toàn diện, đặc biệt là nhân lực quản trị khách sạn, cần tập trung một số giải pháp như sau: Một số giải pháp để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: Một là, đối với cơ quan quản lý nhà nước về du lịch: Khảo sát, đánh giá về nhu cầu nhân lực về quản trị khách sạn thực tế cần đào tạo, bồi dưỡng của các khách sạn. Định hướng về nội dung cần bồi dưỡng cho đội ngũ nhân lực quản trị khách sạn. Hai là, đối với các cơ sở đào tạo: Điều chỉnh nội dung chương trình đào tạo quản trị khách sạn theo chuẩn quốc gia. Hội thảo “Đánh giá chất lượng lao động nghề du lịch của Việt Nam” Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch – 58 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội 38
Liên kết, phối hợp chặt chẽ với các khách sạn trong công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực quản trị khách sạn. Ba là, đối với các cơ sở lưu trú du lịch: Thường xuyên quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý các bộ phận và nhân viên phục vụ nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách và đảm bảo tương đồng với trình độ của các nước trong khu vực và thế giới qua việc đào tạo tại chỗ hoặc cử đi đào tạo tại các cơ sở đào tạo du lịch. Tích cực cử nhân sự tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng về quản trị khách sạn và nghề du lịch theo chuẩn quốc gia (các khóa đào tạo bồi dưỡng của Tổng cục Du lịch, Hiệp hội Khách sạn Việt Nam, các Sở quản lý du lịch…), như vậy nguồn nhân lực của các cơ sở lưu trú du lịch sẽ từng bước nâng cao chất lượng theo hướng tiệm cận dần tới các chuẩn mực nghề nghiệp trên thế giới. Tăng cường mối quan hệ hợp tác với các cơ sở đào tạo để đưa ra yêu cầu đào tạo và để tuyển dụng những sinh viên giỏi sắp ra trường (đặc biệt là sinh viên nghề Quản trị khách sạn) nhằm xây dựng cho mình đội ngũ nhân viên trẻ, năng động có thể đảm nhiệm các vị trí quan trọng hoặc đào tạo lại theo nhu cầu. Tăng cường liên kết, phối hợp giữa các cơ sở lưu trú du lịch trong công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực. Việc liên kết giữa các cơ sở lưu trú du lịch để đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực sẽ phát huy được thế mạnh của từng doanh nghiệp, tạo nên sức mạnh chung của toàn hệ thống. Tùy theo cấp hạng, các doanh nghiệp có thể thuê người quản lý của các tập đoàn quản lý khách sạn có thương hiệu của thế giới hoặc trong nước để điều hành kinh doanh, thông qua đó học tập nâng cao trình độ cho đội ngũ nhân viên nói chung và quản lý/giám sát các bộ phận nói riêng. Sự đồng lòng, chung sức của các cơ sở đào tạo, của các tổ chức xã hội và các doanh nghiệp trong công tác đào tạo, bồi dưỡng sẽ góp phần vào việc thúc đẩy nhanh chóng chất lượng nguồn nhân lực khách sạn Việt Nam, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của du khách, đồng thời góp phần thúc đẩy du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn vào năm 2030 như định hướng của Nghị quyết số 08/NQ-TW của Bộ Chính trị đã đề ra./. Hội thảo “Đánh giá chất lượng lao động nghề du lịch của Việt Nam” Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch – 58 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội 39