Chi tiêu công cho y tế, giáo dục và giao thông công cộng ở một số tỉnh tại Việt Nam – Một số phát hiện và khuyến nghị

EM ENT<br /> N AG<br /> <br /> R<br /> <br /> 1978<br /> <br /> TIT U<br /> <br /> TE FOR ECO<br /> <br /> MI<br /> <br /> C<br /> <br /> NT<br /> <br /> IN S<br /> <br /> MA<br /> <br /> CE<br /> AL<br /> <br /> NO<br /> <br /> Dự án được tài trợ bởi Liên minh Châu Âu<br /> <br /> CHI TIÊU CÔNG CHO Y TẾ, GIÁO DỤC VÀ GIAO THÔNG CÔNG CỘNG Ở MỘT SỐ TỈNH TẠI VIỆT NAM<br /> MỘT SỐ QUAN SÁT VÀ KHUYẾN NGHỊ<br /> <br /> CHI TIÊU CÔNG CHO Y TẾ, GIÁO DỤC VÀ GIAO THÔNG CÔNG CỘNG<br /> Ở MỘT SỐ TỈNH TẠI VIỆT NAM<br /> MỘT SỐ QUAN SÁT VÀ KHUYẾN NGHỊ<br /> <br /> Hà Nội, tháng 10 năm 2016<br /> <br /> Mục lục<br /> <br /> IV.. ÁNH GIÁ TỪ KẾT QUẢ KHẢO SÁT............................................................................................................25<br /> Đ<br /> <br /> DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT......................................................................................................................................7<br /> I.. HÔNG ĐIỆP CHÍNH..........................................................................................................................................8<br /> T<br /> II.. IỚI THIỆU........................................................................................................................................................9<br /> G<br /> 1.. ối cảnh...........................................................................................................................................................9<br /> B<br /> 2.. ục tiêu nghiên cứu......................................................................................................................................10<br /> M<br /> 3.. ách tiếp cận, phương pháp nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu................................................................10<br /> C<br /> III.. HI TIÊU CÔNG CHO Y TẾ, GIÁO DỤC VÀ GIAO THÔNG CÔNG CỘNG..................................................11<br /> C<br /> 1.. tế.................................................................................................................................................................13<br /> Y<br /> 1.1.. hực trạng chi tiêu công cho y tế...............................................................................................................13<br /> T<br /> 1.2.. hó khăn, hạn chế......................................................................................................................................16<br /> K<br /> 2.. hi tiêu công cho giáo dục............................................................................................................................17<br /> C<br /> 2.1. Thực trạng..................................................................................................................................................17<br /> 2.2. Khó khăn, hạn chế.....................................................................................................................................21<br /> 3.. iao thông công cộng....................................................................................................................................22<br /> G<br /> <br /> 1.. ột số đặc điểm chung về vùng phát triển và hộ gia đình khảo sát.............................................................25<br /> M<br /> 2.. hững phát hiện chính về chi tiêu công trong lĩnh vực y tế..........................................................................27<br /> N<br /> 3.. hững phát hiện chính về chi tiêu công trong giáo dục................................................................................32<br /> N<br /> 4.. hững phát hiện chính về chi tiêu công đối với giao thông công cộng........................................................35<br /> N<br /> V.. ẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...............................................................................................................................38<br /> K<br /> 1.. ết luận..........................................................................................................................................................38<br /> K<br /> 2.. iến nghị........................................................................................................................................................40<br /> K<br /> 2.1. Kiến nghị chung.........................................................................................................................................40<br /> 2.2. Kiến nghị với từng hoạt động cụ thể.........................................................................................................41<br /> <br /> Danh mục bảng<br /> Bảng 1: So sánh quốc tế tổng chi cho y tế và chi công cho y tế, 2000-2014 ....................................................14<br /> Bảng 2: Cơ cấu chi NSNN cho GDĐT, 2005-2012 (%)........................................................................................20<br /> Bảng 3: Cơ cấu chi NSNN theo các cấp học, 2006-2014 (%)............................................................................21<br /> <br /> 3.1.. hực trạng chi tiêu công cho giao thông công cộng..................................................................................22<br /> T<br /> <br /> Bảng 4: Cơ cấu mẫu khảo sát (%).......................................................................................................................25<br /> <br /> 3.2.. hó khăn, hạn chế......................................................................................................................................24<br /> K<br /> <br /> Bảng 5: Nhận biết về sự tồn tại các trạm y tế xã, phường (%)...........................................................................28<br /> Bảng 6: Số % người dân hưởng lợi từ các hỗ trợ cho giáo dục và đào tạo (%)...............................................33<br /> <br /> 4<br /> <br /> Chi tiêu công cho y tế, giáo dục và giao thông công cộng ở một số tỉnh tại Việt Nam<br /> <br /> Chi tiêu công cho y tế, giáo dục và giao thông công cộng ở một số tỉnh tại Việt Nam<br /> <br /> 5<br /> <br /> Danh mục hình<br /> <br /> DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT<br /> <br /> Hình 1: Chi cho y tế, 2000-2014 .........................................................................................................................13<br /> <br /> AAV<br /> BHYT<br /> CSHT<br /> CSYT<br /> CTMTQG<br /> DTTS<br /> ELBAG<br /> EC<br /> GDĐT<br /> GDMN<br /> GDP<br /> GTCC<br /> GTVT<br /> KCHTGT<br /> NSNN<br /> LRP<br /> ODA<br /> THCS<br /> THPT<br /> UBND<br /> YTCS<br /> YTDP<br /> <br /> Hình 2: Tỷ lệ NSNN cho GDĐT, 2000-2012.........................................................................................................18<br /> Hình 3: Chi cho GDĐT/tổng chi công của Việt Nam so với một số nước và khu vực.........................................19<br /> Hình 4: Chi công cho GDĐT/GDP của Việt Nam so với một số nước và khu vực..............................................19<br /> Hình 5: Cơ cấu chi cho giao thông theo nguồn vốn, 2011-2015.........................................................................22<br /> Hình 6: Cơ cấu nghề nghiệp chính của các hộ được phỏng vấn........................................................................26<br /> Hình 7: Hưởng lợi từ các chương trình y tế tại địa phương (%).........................................................................29<br /> Hình 8: Thang điểm đánh giá sự phù hợp của các chương trình y tế tính từ 1 (đánh giá thấp nhất) –<br /> 5 (đánh giá cao nhất)............................................................................................................................................31<br /> Hình 9: Thang điểm mức độ phù hợp của các chương trình hỗ trợ cho giáo dục và đào tạo...........................35<br /> Hình 10: Nhận biết về các dịch vụ GTCC............................................................................................................36<br /> Hình 11: Hưởng lợi từ chi tiêu công cho GTCC..................................................................................................37<br /> Hình 12: Đánh giá các chương trình giao thông công cộng tại địa phương.......................................................38<br /> <br /> 6<br /> <br /> Chi tiêu công cho y tế, giáo dục và giao thông công cộng ở một số tỉnh tại Việt Nam<br /> <br /> ActionAid tại Việt Nam<br /> Bảo hiểm y tế<br /> Cơ sở hạ tầng<br /> Cơ sở y tế<br /> Chương trình mục tiêu quốc gia<br /> Dân tộc thiểu số<br /> Hiểu biết về kinh tế và phân tích ngân sách cho quá trình quản trị<br /> Ủy ban Châu Âu<br /> Giáo dục đào tạo<br /> Giáo dục mầm non<br /> Tổng sản phẩm trong nước<br /> Giao thông công cộng<br /> Giao thông vận tải<br /> Kết cấu hạ tầng giao thông<br /> Ngân sách nhà nước<br /> Vùng dự án<br /> Hỗ trợ phát triển chính thức<br /> Trung học cơ sở<br /> Trung học phổ thông<br /> Ủy ban nhân dân<br /> Y tế cơ sở<br /> Y tế dự phòng<br /> <br /> Chi tiêu công cho y tế, giáo dục và giao thông công cộng ở một số tỉnh tại Việt Nam<br /> <br /> 7<br /> <br /> I. THÔNG ĐIỆP CHÍNH<br /> ⁕⁕ NSNN vẫn đóng vai trò rất quan trọng đối với các<br /> dịch vụ công (y tế, giáo dục và giao thông công<br /> cộng), nhất là ở khu vực miền núi, khu vực khó<br /> khăn, vùng sâu vùng xa;<br /> ⁕⁕ Chi NSNN cho các lĩnh vực y tế, giáo dục và giao<br /> thông công cộng có xu hướng tăng, qua đó góp<br /> phần tăng độ phủ dịch vụ;<br /> ⁕⁕ Nhóm cận nghèo có tỷ lệ tham gia BHYT còn thấp<br /> (55%) dù cũng được hỗ trợ tới 70% mệnh giá<br /> BHYT;<br /> <br /> II. GIỚI THIỆU<br /> ⁕⁕ 0,24 - 0,47 % người dân biết được chương trình hỗ<br /> trợ từ ngân sách cho hoạt động trợ cước, trợ giá<br /> vận chuyển và cung cấp phương tiện vận chuyển,<br /> vốn được ưu tiên cho khu vực miền núi, vùng sâu<br /> vùng xa;<br /> ⁕⁕ Nhu cầu chi tiêu công cho các lĩnh vực y tế, giáo<br /> dục và giao thông công cộng còn rất lớn, đặc biệt<br /> ở các địa bàn khảo sát. Riêng với y tế, khó khăn<br /> về đội ngũ y bác sỹ (vừa thiếu vừa yếu) cũng ảnh<br /> hưởng đến chất lượng dịch vụ.<br /> <br /> ⁕⁕ 62,8% người dân biết đến các chương trình y tế<br /> qua cán bộ ở cấp thôn / bản và xã / phường;<br /> ⁕⁕ Các cấp trường ở khu vực miền núi, khu vực khó<br /> khăn, vùng sâu, vùng xa vẫn cần tiếp tục được<br /> trang bị và nâng cấp cơ sở vật chất, đặc biệt<br /> những cơ sở vật chất thiết yếu phục vụ cho công<br /> tác giảng dạy;<br /> <br /> 8<br /> <br /> Chi tiêu công cho y tế, giáo dục và giao thông công cộng ở một số tỉnh tại Việt Nam<br /> <br /> 1. Bối cảnh<br /> Sau 30 năm “Đổi mới”, Việt Nam đã đạt được<br /> nhiều thành tựu về phát triển kinh tế xã hội, tuy nhiên,<br /> Việt Nam hiện đang phải xử lý những thách thức<br /> không nhỏ; trong đó, khả năng tiếp cận dịch vụ công<br /> (y tế, giáo dục và giao thông công cộng) có chất lượng<br /> của đa số người dân còn hạn chế. Chi tiêu công cho<br /> các lĩnh vực này từ ngân sách nhà nước (NSNN) vẫn<br /> giữ vai trò chủ đạo tại Việt Nam trong nhiều năm qua.<br /> Mặc dù vậy, bố trí vốn đầu tư từ NSNN cho các hoạt<br /> động này ngày càng trở nên khó khăn hơn.<br /> ActionAid, cùng với các đối tác, đang triển khai dự<br /> án “Xã hội dân sự trao quyền cộng đồng nông thôn”<br /> do Ủy ban Châu Âu (EC) đồng tài trợ. Dự án nhằm<br /> tăng cường và nâng cao vị thế của các tổ chức xã hội<br /> trong cuộc chiến chống đói nghèo và nâng cao tinh<br /> thần thượng tôn pháp luật, giảm bất bình đẳng kinh tế<br /> và xã hội ở Việt Nam. Thông qua tăng cường sự tham<br /> gia của cộng đồng và các tổ chức xã hội trong việc ra<br /> quyết định chính sách phát triển kinh tế - xã hội, sáng<br /> kiến này góp phần củng cố và tăng cường năng lực<br /> <br /> của xã hội dân sự Việt Nam để gây ảnh hưởng đến<br /> chính sách và quá trình ra quyết định ở cấp quốc gia<br /> và địa phương. 33 cộng đồng tập trung tại hai huyện<br /> nghèo nhất Việt Nam, đại diện cho 10.832 người (17<br /> cộng đồng ở huyện Thông Nông và 16 ở huyện Quản<br /> Bạ) là đối tượng hưởng lợi trực tiếp của dự án.<br /> Trong khuôn khổ hoạt động dự án, một trong số<br /> các kết quả mong đợi là đảm bảo các chương trình​​<br /> phát triển ở Việt Nam công nhận vai trò của các tổ<br /> chức xã hội trong quá trình giám sát thực hiện chính<br /> sách và trách nhiệm giải trình đối với quy định của<br /> pháp luật ở tất cả các cấp. Để đạt được kết quả này<br /> và ủng hộ các chiến dịch vận động thay đổi chính<br /> sách, AAV phối hợp với Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh<br /> tế Trung ương (CIEM) và các đối tác nghiên cứu theo<br /> dõi chi tiêu ngân sách cho giáo dục, y tế và giao thông<br /> công cộng, tham chiếu đến chiến lược an sinh xã hội<br /> 2011 - 2020. Các kết quả thu được sẽ chỉ ra những<br /> thiếu sót trong chiến lược đối với nhu cầu được cung<br /> cấp an sinh xã hội của các nhóm thiệt thòi. Khuyến nghị<br /> chính sách mà quý vị đang xem được tổng hợp dựa<br /> trên bằng chứng và số liệu, thông qua theo dõi đầu tư<br /> <br /> Chi tiêu công cho y tế, giáo dục và giao thông công cộng ở một số tỉnh tại Việt Nam<br /> <br /> 9<br /> <br />