Đề tài " Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần may xuất khẩu thái bình "

Chia sẻ: Le Dinh Thao | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:86

Thêm vào BST

Báo xấu

305
lượt xem 135
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài " hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần may xuất khẩu thái bình "', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài " Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần may xuất khẩu thái bình "

Đề tài " Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần may xuất khẩu thái bình "
MỤC LỤC Lời mở đầu.................................................................................................... 1 Chương 1: Những vấn đề lý luận chung về công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở doanh nghiệp sản xuất .......... 8 1.1. Sự cần thiết phải tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất .................................................... 8 1.2. Nhiệm vụ kế toán tập hợp chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm, mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ...................... 8 1.2.1. Chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất........................... 8 1.2.1.1. Chi phí sản xuất ............................................................................. 8 1.2.1.2. Giá thành sản phẩm ....................................................................... 9 1.2.1.3. Phân loại chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp....................................................................................................... 10 1.2.2. Giá thành sản phẩ m và phân loại giá thành sản phẩm ............. 12 1.2.2.1. Giá thành sản phẩm ..................................................................... 12 1.2.2.2. Phân loại giá thành ...................................................................... 12 1.2.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất với giá thành sản phẩ m ..... 13 1.2.4. Yêu cầu quản lý chi phí và giá thành sản phẩm....................... 14 1.2.4.1. Sự cần thiết phải quản lý chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong nền kinh tế thị trường ............................................................14 1.2.4.2. Các nhân tố tác động đến chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ................................................................................................................. 14 1.2.4.3. Biện pháp quản lý chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm, vai trò kế toán........................................................................................................... 15 1.2.5. Nhiệm vụ của kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩ m ................................................................................................ 15 1.3. Tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất ........................................ 15 1.3.1. Đối tượng kế toán tập hợp chiphí sản xuất và căn cứ xác định 15 1.3.1.1. Khái niệm đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất ................. 15 1.3.1.2. Căn cứ xác định đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất........ 16 1.3.2. Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất trong doanh nghiệp16
1.3.2.1. Phương pháp phân bổ trực tiếp .................................................... 16 1.3.2.2. Phương pháp phân bổ gián tiếp ................................................... 16 1.3.3. Kế toán tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất ........................... 16 1.3.3.1. Kế toán tập hợp và phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ...... 16 1.3.3.2. Kế toán chi phí nhân công ...........................................................21 1.3.3. Kế toán tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chung........................22 1.3.4. Kế toán tập hợp chi phí toàn doanh nghiệp ............................. 26 1.3.4.1. Đối với doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên ............................................................................... 26 1.3.4.2. Đối với doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiể m kê định kỳ ....................................................................... 28 1.3.5. Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ ....................................... 30 1.3.5.1. Sự cần thiết phải đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ ................. 30 1.3.5.2. Các phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang ............................30 1.4. Phương pháp tính giá thành sản phẩm ............................................ 31 1.4.1. Đối tượng tính giá thành ......................................................... 32 1.4.2. Kỳ tính giá thành sản phẩm..................................................... 32 1.4.3. Các phương pháp tính giá thành sản phẩ m .............................. 32 1.4.3.1. Phương pháp tính giá thành giản đơn .......................................... 32 1.4.3.2. Phương pháp hệ số ...................................................................... 33 1.4.3.3. Phương pháp tính giá thành theo tỷ lệ ......................................... 33 1.4.3.4. Phương pháp cộng chi phí ...........................................................33 1.4.3.5. Phương pháp tính giá thành loại trừ chi phí cho sản phẩm phụ ... 34 1.4.3.6. Phương pháp tính giá thành liên hợp ........................................... 34 1.4.3.7. Phương pháp tính giá thành theo định mức ................................. 34 1.4.3.8. Phương pháp tính giá thành phân bước ....................................... 34 1.4.4. Tổ chức hệ thống sổ kế toán và báo cáo kế toán về chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm ................................................................................... 36 Chương 2: Thực trạng công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm may mặt tại Công ty cổ phần may xuất khẩu Thái Bình ............................................................................................................. 38
2.1. Đặc điểm tình hình chung của Công ty cổ phần may xuất khẩu Thái Bình ......................................................................................................... 38 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................... 38 2.1.2. Đặc điể m hoạt động sản xuất kinh doanh và công tác kế toá n của Công ty cổ phần may xuất khẩu Thái Bình ................................. 39 2.1.2.1. Đặc điểm tổ chức sản xuất ...........................................................39 2.1.2.2. Cơ cấu tổ chức sản xuất và công tác tổ chức lao động ở công ty ................................................................................................................. 39 2.1.3. Đặc điểm bộ máy quản lý của công ty .................................... 40 2.1.5. Tổ chức công tác kế toán ........................................................ 43 2.1.5.1. Bộ máy kế tán của Công ty cổ phần may xuất khẩu Thái Bình ... 43 2.2. Thực trạng kế toán tập hợp chi phí sản xuất tại Công ty cổ phần may xuất khẩu Thái Bình ............................................................................... 46 2.2.1. Đặc điể m về chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất ở công ty.............................................................................................. 46 2.2.1.2. Phân loại chi phí sản xuất trong công ty ...................................... 46 2.2.1.3. Công tác quản lý chi phí ..............................................................46 2.2.2. Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất ........................ 48 2.2.2.1. Phương pháp kế toán tập trung chi phí nguyên vật liệu trực tiếp . 48 2.2.2.2. Chi phí vật liệu chính trực tiếp..................................................... 49 2.2.2.3. Kế toán chi phí vật liệu phụ trực tiếp ........................................... 55 2.2.2.4. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp ............................................. 57 2.2.2.5. Kế toán chi phí sản xuất chung .................................................... 63 2.2.3. Tổ chức công tác tính giá thành ở Công ty .............................. 72 2.2.3.1. Công tác quản lý giá thành ở Công ty.......................................... 72 2.2.3.1. Đối tượng tính giá thành và kỳ tính giá thành sản phẩm ............. 72 2.2.3.3. Công tác đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ .............................73 2.2.3.4. Phương pháp tính giá thành sản phẩm ở công ty .........................73 Chương 3: Một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần may xuất khẩu Thái Bình ........................................................................................... 75 3.1. Nhận xét chung về công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở công ty cổ phần May Thái Bình ................................ 75 3.1.1. Những thành tựu và ưu điểm cơ bản ....................................... 75
3.1.2. Những hạn chế nhược điểm cần hoàn thiện............................. 77 3.2. Những ý kiến nhằm hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm ở công ty cổ phần may xuất khẩu Thái Bình. . 79 Kết luận....................................................................................................... 83
6 LỜI MỞ ĐẦU Quá trình sản xuất kinh doanh trong bất kỳ doanh nghiệp nào cũng là một quá trình kết hợp và tiêu hao các yếu tố sản xuất để thu hút được sản phẩ m. Tổng hợp toàn bộ các hao phí mà doanh nghiệp bỏ ra liên quan đế n hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ tạo nên chỉ tiêu chi phí sản xuất. S ự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp phụ thuộc vào doanh nghiệp có đả m bảo tự bù đắp chi phí mình đã bỏ ra trong quá trình sản xuất kinh doanh và bảo đảm có lãi hay không. Vì vậy, việc hạch toán đầy đủ chính xác chi phí sản xuất vào giá thành của sản phẩm là việc là m cấp thiết, khách quan và có ý nghĩa rất quan trọng, nhất là trong điều kiện nền kinh tế thị trường. Mặt khác, xét trên góc độ vĩ mô, do các yếu tố sản xuất ở nước ta còn rất hạn chế nê n tiết kiệm chi phí sản xuất đang là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của công ty quản lý kinh tế. Nhiệ m vụ cơ bản của kế toán là không những phải hạch toán đầy đủ chi phí sản xuất, mà còn phải là m thế nào để kiể m soát chặt chẽ việc thực hiệ n tiết kiệm chi phí sản xuất phục vụ tốt cho việc hạ giá thành sản phẩm, đáp ứng yêu cầu của chế độ hạch toán kinh doanh. Đồng thời cung cấp thông tin hữu ích, kịp thời cho việc ra quyết định. Để giải quyết được vấn đề đó phải hoà n thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Công việc này không những mang ý nghĩa về mặt lý luận, mà còn mang ý nghĩa thực tiễn to lớn cấp bách trong quá trình đổi mới cơ chế quản lý kinh tế của các doanh nghiệp sản xuất ở nước ta nói chung và Công ty cổ phần may xuất khẩu Thái Bình nói riêng. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, cùng sự giúp đỡ tận tình của ghầy giáo Nguyễn Minh Phương, trong thời gian thời gian thực tập, em Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
7 đã mạnh dạn chọn đề tài: "Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần may xuất khẩu Thái Bình" làm báo cáo thực tập. Kết cấu của chuyên đề thực tập ngoài phần mở đầu và kết luận, gồ m 3 phần chính: Chương 1: Những vấn đề lý luận chung về công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất. Chương 2: Thực trạng kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần may xuất khẩu Thái Bình. Chương 3: Một số ý kiến nhằ m hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty cổ phần may xuất khẩ u Thái Bình. Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
8 CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Ở DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT 1.1. SỰ CẦN THIẾT PHẢI TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT Trong nền kinh tế thị trường, yếu tố thuận lợi được đặt lên hàng đàu nên bất cứ một nhà sản xuất nào cũng phải quan tâm đến chi phí sản xuất và giá thành sản phẩ m. Vì giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, phả n ánh chất lượng, hoạt động sản xuất, kết quả sử dụng các loại tài sản vật tư, lao động, tiền vốn trong quá trình sản xuất, cũng như các giải pháp kinh tế, kỹ thuật nhằm sản xuất được nhiều nhất, với chi phí sản xuất tiết kiệ m và giá thành hạ thấp. Như vậy để tồn tại và phát triển được trong bối cảnh thị trường cạnh tranh khốc liệt, các doanh nghiệp phải tìm mọi cách để nâng cao chất lượng sản phẩm, cải tiến mẫu mã phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải tìm mọi biện pháp để tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm. Việc hạ giá thành sản phẩm sẽ tạo ưu thế cho doanh nghiệp trong cạnh tranh, tiêu thụ nhanh sản phẩm, thu hồi vốn nhanh và thu lãi lợi nhuận lớn. Do vậy kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩ m là nội dung không thể thiếu được trong toàn bộ nội dung tổ chức công tác kế toán của doanh nghiệp 1.2. NHIỆM VỤ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM, MỐI QUAN HỆ GIỮA CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 1.2.1. Chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất 1.2.1.1. Chi phí sản xuất Chi phí sản xuất của doanh nghiệp là toàn bộ hao phí về lao động sống, lao động vật hoá và các chi phí cần thiết khác mà doanh nghiệp phải chi ra Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
9 trong quá trình sản xuất chế tạo sản phẩ m trong một thời kỳ nhất định, biểu hiện bằng tiền để tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh. Xét trên bình diện doanh nghiệp, chi phí luôn có tính chất cá biệt bao bồm tất cả các chi phí mà doanh nghiệp phải chia ra để tồn tại và tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh, bất kể đó là các chi phí cần thiết hay không cần thiết. Nội dung của chi phí sản xuất (CPSX): CPSX không những bao gồ m yếu tố lao động sống cần thiết liên quan đến sử dụng lao động (tiền lương, tiền công), lao động vật hoá (khấu hao tài sản cố định chi phí về nguyên vật liệu…) mà còn bao gồ m một số khoản mà thực chất là một phần giá trị mớ i sáng tạo ra (BHXH, BHYT, KPCĐ, các loại thuế không được hoàn trả…) 1.2.1.2. Giá thành sản phẩm Giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, phản ánh kết quả sử dụng tài sản vật tư, lao động và tiền vốn trong quá trình sản xuất, cũng như tính đúng đắn của các giải pháp tổ chức kinh tế, kỹ thuật và công nghệ mà doanh nghiệp đã sử dụng nhằm nâng cao năng suất lao động, chất lượng sả n phẩ m hạ thấp chi phí và tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp. Giá thành còn là một căn cứ quan trọng để địnhgiá bán và xác định hiệu quả kinh tế của hoạt động sản xuất. Như vậy, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là hai phạ m trù giống nhau về bản chất, đều là hao phí về lao động sống, lao động vật hoá và các chi phí khác doanh nghiệp chi ra cho quá trình sản xuất chế tạo sản phẩm. Tuy nhiên giữa chúng có sự khác nhau về phạm vi giới hạn. Chi phí sản xuất gắn với một thời kỳ nhất định, vừa liên quan đến sản phẩ m hoàn thành, vừa liên quan đến sản phẩ m chưa hoàn thành. Còn giá thành sản phẩm là chi phí sản xuất gắn liền với sản phẩ m, lao vụ, dịch vụ đã hoàn thành. Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
10 Xét trong một kỳ nhất định độ lớn của tổng chi phí sản xuất và tổng giá thành sản phẩ m cũng khác nhau. Nó chịu ảnh hưởng bởi chênh lệch của chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ, cuối kỳ thể hiện ở công thức sau: Zsp = CPSXDDđk + CPSXtk - CPSXDDck Nếu CPSXDDđk = CPSXDDck thì Zsp = CPSXtk 1.2.1.3. Phân loại chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp * Phân loại chi phí sản xuất Chi phí sản xuất bao gồ m nhiều khoản có nội dung công dụng và mục đích sử dụng không như nhau. Vì vậy để phục vụ cho công tác quản lý nói chung và công tác kế toán nói riêng, cần phân loại chi phí sản xuất theo tiêu thức thích hợp. * Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung kinh tế của chi phí Toàn bộ chi phí sản xuất theo nội dung kinh tế cua chi phí - Chi phí nguyên vật liệu: là toàn bộ chi phí về nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, phụ tùng thay thế… - Chi phí nhân công: toàn bộ số tiền lương phải trả và các khoản trích theo lương phải trả cho người lao động. - Chi phí khấu hao tài sản cố định: phản ánh tổng số khấu hao tài sản cố định phải trích trong kỳ. - Chi phí dịch vụ mua ngoài: là toàn bộ số tiền đã trả cho người cung cấp dịch vụ mua ngoài phụ cuvj hoạt động sản xuất. - Chi phí khác bằng tiền là các chi phí khác dùng cho sản xuất kinh doanh ngoài các yếu tố trên. Cách phân loại này cho biết được cơ cấu, tỷ trọng của từng yếu tố chi phí của doanh nghiệp, là cơ sở của việc tập hợp, xây dựng kế hoạch và lập báo cáo chi phí sản xuất theo yếu tố chi phí. Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
11 * Phân loại chi phí sản xuất theo mục đích và công dụng của chi phí Toàn bộ chi phí trong kỳ được chia thành các khoản mục sau: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu… sử dụng trực tiếp vào sản xuất và chế tạo sản phẩm. - Chi phí nhân công trực tiếp: là chi phí về tiền lương và các khoản trích theo lương của công nhân trực tiếp sản xuất. - Chi phí sản xuất chung: chi phí này dùng cho hoạt động sản xuất chung tại các bộ phận sản xuất (phân xưởng, đội, trại) gồ m chi phí nhân viê n phân xưởng, chi phí vật liệu, chi phí dụng cụ sản xuất, chi phí khấu hao tà i sản cố định, chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí khác bằng tiền. Cách phân loại này có tác dụng phục vụ cho việc quản lý chi phí theo định mức, là cơ sở cho kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sả n phẩ m theo khoản mục, là căn cứ để phân tích tình hình thực hiện kế hoạch và định mức chi phí sản xuất cho kỳ sau. * Theo mối quan hệ với khối lượng sản phẩm công việc, lao vụ sản xuất trong kỳ. Chi phí sản xuất bao gồ m: - Chi phí biến đổi (biến phí) - Chi phí cố định (định phí) Theo cách phân loại này giữa chi phí với khối lượng sản phẩ m công việc, lao vụ, dịch vụ thành chi phí khả biến, chi phí bất biến. * Phân loại chi phí sản xuất theo phương pháp tập hợp chi phí và mối quan hệ với đối tượng chịu chi phí. Phân loại theo cách này chi phí sản xuất làm hai loại: - Chi phí trực tiếp - Chi phí gián tiếp. * Phân loại chi phí theo nội dung cấu thành chi phí Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
12 Theo cách này chi phí sản xuất chia làm hai loại: - Chi phí đơn nhất - Chi phí tổng hợp Mỗi cách phân loại có ý nghĩa riêng phục vụ cho từng yêu cầu quản lý và từng đối tượng cung cấp các thông tin cụ thể trong từng thời kỳ nhất định. 1.2.2. Giá thành sản phẩm và phân loại giá thành sản phẩm Để giúp cho việc nghiên cứu và quản lý tốt giá thành sản phẩm kế toá n cần tiến hành phân loại giá thành sản phẩm. 1.2.2.1. Giá thành sản phẩm Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các khoản hao phí về lao động sống và lao động vật hoá có liên quan đến khối lượng công việc, sản phẩm, lao vụ đã hoàn thành. 1.2.2.2. Phân loại giá thành * Phân loại giá thành theo thời gian và cơ sở số liệu tính giá thành - Giá thành kế hoạch: là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở chi phí sản xuất kế hoạch và sản lượng kế hoạch. Giá thành kế hoạch là mục tiêu phấn đấu của doanh nghiệp, là căn cứ để phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành và kế hoạch hạ giá thành của doanh nghiệp. - Giá thành định mức: là giá thành kế hoạch được tính trên cơ sở định mức chi phí hiện hành và chỉ tính cho một đơn vị sản phẩ m. Giá thành định mức là công cụ quản lý định mức của doanh nghiệp, là thước đo chính xác để xác định kết quả sử dụng tài sản, vật tư, lao động, giúp cho việc đánh giá đúng đắn các giải pháp kinh tế, kỹ thuật mà doanh nghiệp đã thực hiện trong quá trình sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. - Giá thành thực tế: là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở số liệu chi phí sản xuất thực tế đã phatsinh tập hợp được trong kỳ và sản lượng sản phẩ m thực tế đã sản xuất trong kỳ. Giá thành thực tế là chỉ tiêu kinh tế tổng Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
13 hợp là cơ sở để xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. * Phân loại giá thành theo phạ m vi tính toán - Giá thành sản xuất: bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung tính cho sản phẩ m công việc, lao vụ hoàn thành. Giá thành sản xuất được sử dụng để ghi sổ kế toán thành phẩm nhập kho hoặc giao cho khách hàng là căn cứ để tính giá vốn hàng bán, lã i gộp trong kỳ. - Giá thành toàn bộ: bao gồ m giá thành sản phẩ m và chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp tính cho sản phẩm đó. Giá thành toàn bộ của sản phẩ m là căn cứ để tính toán xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 1.2.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất với giá thành sản phẩm Về bản chất, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là hai khái niệ m giống nhau nhưng lại có sự khác nhau ở các phương diện: - Chi phí sản xuất luôn gắn liền với thời kỳ đã phát sinh chi phí còn giá thành sản phẩ m gắn với khối lượng sản phẩ m, công việc, lao vụ đã hoà n thành. - Chi phí sản xuất trong kỳ bao gồ m cả chi phí sản xuất ra những sản phẩ m hoàn thành, sản phẩm hỏng và sản phẩm dở dang cuối kỳ. Còn giá thành sản phẩm không liên quan đến sản phẩ m hỏng và sản phẩm dở dang cuối kỳ nhưng lại có liên quan đến chi phí của sản phẩ m dở dang kỳ trước chuyển sang. Tuy nhiên, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm lại có quan hệ mật thiết với nhau vì chúng biểu hiện bằng tiền của chi phí, mà doanh nghiệp đã bỏ ra cho hoạt động sản xuất. Chi phí trong kỳ là căn cứ để tính giá thành sả n phẩ m, lao vụ, dịch vụ đã hoàn thành. Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
14 1.2.4. Yêu cầu quản lý chi phí và giá thành sản phẩm 1.2.4.1. Sự cần thiết phải quản lý chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong nền kinh tế thị trường Trong nền kinh tế thị trường, có nhiều doanh nghiệp cũng sản xuất một loại mặt hàng giống nhau nên các chi phí có sự cạnh tranh gay gắt về chất lượng, giá cả, ngoài ra sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra còn phải cạnh tranh với hàng ngoại nhập. Cho nên muốn tồn tại và phát triển được thì vấn đề đặt ra cho các doanh nghiệp là phải giảm tối đa các khoản chi phí để hạ giá thành sản phẩm từ đó hạ được giá bán sản phẩ m, tăng lợi nhuận mà vẫn đả m bảo chất lượng sản phẩm để có thể đứng vững trên thị trường. Do vậy yêu cầu đặt ra là phải quản lý tốt chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. 1.2.4.2. Các nhân tố tác động đến chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm - Nhóm nhân tố khách quan: như thị trường (thị trường lao động, thị trường nguyên vật liệu, thị trường vốn, thị trường đầu ra…) Đối với thị trường đầu vào ảnh hưởng tới chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm của doanh nghiệp xét trên khả năng cung cấp, phương thức thanh toán để các chi phí bỏ ra là thấp nhất. Đối với thị trường đầu ra, doanh nghiệp cũng cần xem xét giá bán, phương thức thanh toán… sao cho chi phí bỏ ra hợp lý và đem lại hiệu quả. - Nhân tố chủ quan như: + Trình độ trang bị về kỹ thuật và công nghệ sản xuất, khả năng tận dụng công suất máy móc thiết bị công nghiệp. + Trình độ sử dụng nguyên vật liệu, năng lượng… + Trình độ sử dụng lao động + Trình độ tổ chức sản xuất + Trình độ quản lý tài chính của doanh nghiệp Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
15 Sự tác động của nhân tố khách quan cũng như chủ quan có thể là m tăng hoặc giảm chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm, muốn hạ thấp được chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm đòi hỏi phải nắm bắt được những nguyê n nhân ảnh hưởng để hạn chế và loại bỏ những ảnh hưởng làm tăng chi phí sả n xuất và phát huy những nhân tố tích cực để hạ thấp chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. 1.2.4.3. Biện pháp quản lý chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm, vai trò kế toán Các doanh nghiệp nên sử dụng các biện pháp sau: - Chú trọng tới việc áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật và công nghệ mới vào sản xuất. - Quản lý và sử dụng lao động có hiệu quả, có các biện pháp khuyế n khích người lao động. - Tổ chức quản lý bố trí các khâu sản xuất hợp lý - Quản lý việc sử dụng chi phí hợp lý. 1.2.5. Nhiệm vụ của kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sả n phẩm - Xác định đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành phù hợp với đặc điể m và yêu cầu quản lý doanh nghiệp. - Tổ chức vận dụng các tài khoản kế toán để hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm phù hợp với đặc điểm sản xuất. - Tổ chức phân bổ chi phí sản xuất hoặc kết chuyển theo đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất đã xác định. 1.3. TỔ CHỨC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT 1.3.1. Đối tượng kế toán tập hợp chiphí sản xuất và căn cứ xác định 1.3.1.1. Khái niệm đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
16 Đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất là phạm vi giới hạn mà chi phí sản xuất cần phải tập hợp nhằ m đáp ứng yêu cầu kiểm tra, giám sát chi phí sản xuất và yêu cầu tính giá thành sản phẩm. 1.3.1.2. Căn cứ xác định đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất - Đặc điể m tổ chức sản xuất: sản xuất đơn chiếc hay sản xuất hàng loạt, khối lượng lớn hay nhỏ. - Đặc điểm công dụng của chi phí: nếu là chi phí trực tiếp thì đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là từng sản phẩ m. Nếu là chi phí chung thì đối tượng kế toán tập hợp chi phí là từng phân xưởng. - Địa điểm phát sinh chi phí và mục đích công dụng của chi phí. - Trình độ quản lý sản xuất kinh doanh và yêu cầu hạch toán kinh doanh của doanh nghiệp. 1.3.2. Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất trong doanh nghiệp Tuỳ thuộc vào khả năng quy nạp chi phí vào các đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất, kế toán sẽ áp dụng một cách phù hợp. 1.3.2.1. Phương pháp phân bổ trực tiếp Phương pháp này áp dụng đối với chi phí sản xuất có liên quan trực tiếp đến từng đối tượng tập hợp chi phí riêng biệt. 1.3.2.2. Phương pháp phân bổ gián tiếp Phương pháp này áp dụng đối với chi phí sản xuất có liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí không thể tổ chức ghi chép ban đầu theo từng đối tượng tập hợp chi phí riêng biệt. 1.3.3. Kế toán tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất 1.3.3.1. Kế toán tập hợp và phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Để tính toán tập hợp chi phí nguyên vật liệu chính xác, kế toán cần kiể m tra số nguyên vật liệu do đã lĩnh nhưng cuối kỳ chưa sử dụng hết và giá Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
17 trị phế liệu thu hồi nếu có để loại ra khỏi chi phí nguyên vật liệu trực tiếp trong kỳ. Chi phÝ nguyªn vËt; liÖu trùc tiÕp thùc tÕ;sö dông trong kú = Error!+ Error! - Gi¸ trÞ thùc tÕ;cña nguyªn vËt liÖu;cuèi kú cha sö dông - Gi¸ trÞ phÕu liÖu;thu håi Để tập hợp chi phí phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp kế toán sử dụng TK621 - chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và một số tài khoản có liê n quan như: TK111, TK112, TK151, TK152, TK153… TK 621: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Bên Nợ: giá trị thực tế của nguyên vật liệu xuất dùng trực tiếp cho sản xuất sản phẩm hoặc thực hiện lao vụ hay dịch vụ trong kỳ. Bên Có: + Giá trị nguyên vật liệu sử dụng không tốt nhập lại kho. + Giá trị phế liệu thu hồi. + Phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp cho các đối tượng. TK621: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp không có số dư cuối kỳ. Phương pháp kế toán một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh chủ yếu. 1. Khi xuất kho nguyên vật liệu để trực tiếp sản xuất sản phẩm, căn cứ vào phiếu xuất kho kế toán ghi: Nợ TK 622: chi phí nguyên vật liệu Có TK152: nguyên vật liệu (phương pháp kê khai thường xuyên 2. Trường hợp nguyên liệu, vật liệu mua về không nhập kho mà sử dụng ngay cho sản xuất sản phẩm, căn cứ vào hoá đơn chứng từ trả tiền có liên quan kế toán ghi. Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
18 - Trường hợp sản phẩm không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT doanh nghiệp nộp thuế theo phương pháp khấu trừ thuế. Nợ TK 621: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Nợ TK 133: Thuế GTGT được khấu trừ Có TK 111, 112, 331… - Trường hợp sản phẩm thuộc đối tượng thuế GTGT, doanh nghiệp nộp thuế theo phương pháp trực tiếp Nợ TK621: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Có TK 111, 112, 331… 3. Cuối tháng nếu có nguyên vật liệu sử dụng chưa hết nộp trả lại kho và phế liệu thu hồi nhập kho, kế toán căn cứ vào báo cáo vật liệu tồn tại cuố i tháng của phân xưởng. Nợ TK152: nguyên vật liệu (phương pháp kê khai thường xuyên) Nợ TK611: mua hàng (phương pháp kiểm kê định kỳ) Có TK621: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 4. Cuối tháng nếu có nguyên vật liệu sử dụng chưa hết để lại tháng sau, căn cứ vào phiếu báo cáo vật tư tồn lại vật tư sử dụng chưa hết kế toán tính giá thực tế của chúng và ghi bằng bút toán đỏ. Nợ TK621: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Có TK152: nguyên vật liệu. 5. Cuối tháng tính toán để kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp thực tế sử dụng trong kỳ sử dụng cho các đối tượng chi phí Nợ TK 154: chi phí sản xuất kinh doanh dở dang (phương pháp kê khai thường xuyên) Nợ TK631: giá thành sản xuất (phương pháp kiểm kê định kỳ). Có TK621: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
19 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tập hợp và phân bổ cho từng đối tượng chịu chi phí được phản ánh ở bảng phân bổ nguyên vật liệu. Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4
20 Sơ đồ 1.1 Sơ đồ kế toán chi phí nguyên vật liệu, vật liệu trực tiếp TK 152 TK 621 TK 152 (1) (5) TK 611 (2) TK 154 (6) TK 331,111,112 (3) TK 133 (1): chi phí nguyên vật liệu đầu kỳ (2): chi phí mua hàng (3): tổng giá thanh toán (4): thuế GTGT được khấu trừ (5): chi phí nguyên vật liệu cuối kỳ (6): chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Trần Thị Thu Hương Lớp: KT2-K4