VẤN ĐỀ TRẦM CẢM Ở NGHỆ SĨ HÀN QUỐC HIỆN NAY<br />
<br />
<br />
DẪN LUẬN<br />
1. Lý do chọn đề tài<br />
<br />
Hàn Quốc là một đất nước có nền công nghiệp giải trí phát triển<br />
nhất Châu Á hiện nay. Tại quốc gia này, hàng năm có rất nhiều ngôi<br />
sao, nghệ sĩ được ra mắt trước công chúng và gặt hái được nhiều<br />
thành công trên cả hai lĩnh vực là âm nhạc và điện ảnh. Thế nhưng,<br />
sau ánh hào quang trên sân khấu thì những người nghệ sĩ phải chịu<br />
đủ mọi áp lực từ công ty quản lý đến công chúng dẫn đến mắc bệnh<br />
trầm cảm ở ngôi sao, nghệ sĩ.<br />
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trầm cảm đang là nguyên<br />
nhân hàng đầu gây ra bệnh tật và tàn tật trên toàn cầu, ảnh hưởng đến<br />
khoảng 332 triệu người. Từng ngày, từng giờ trên thế giới nói chung và<br />
Hàn Quốc nói riêng đều có người mắc phải, nhất là những người nổi<br />
tiếng, ngôi sao, nghệ sĩ. Đối với họ, công ty giải trí là nơi bắt đầu đam<br />
mê, theo đuổi sự nghiệp của mình, các công ty cần có một mô hình<br />
quản lý nghệ sĩ phù hợp để họ có thể phát triển toàn diện tài năng của<br />
bản thân một cách tốt nhất. Bên cạnh đó, họ cũng là nguồn năng<br />
lượng, chỗ dựa tinh thần tiếp thêm sức mạnh cho thần tượng khi họ<br />
đứng trên sân khấu. Họ nên quan tâm, chăm sóc và chú ý cảm xúc,<br />
tâm trạng của nghệ sĩ nhiều hơn, không nên tạo quá nhiều áp lực cho<br />
các nghệ sĩ để họ có tinh thần thoải mái, toàn tâm phát triển sự nghiệp<br />
và giảm thiểu số lượng nghệ sĩ, ngôi sao mắc bệnh trầm cảm ở Hàn<br />
Quốc xuống mức thấp nhất.<br />
Vì những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài: “Vấn đề trầm cảm ở<br />
nghệ sĩ Hàn Quốc hiện nay”. Để mọi người có thể thấy được mặt tối<br />
của nền giải trí Hàn Quốc và mức độ ảnh hưởng của căn bệnh trầm<br />
cảm đối với tâm sinh lý của nghệ sĩ, ngôi sao. Thông qua đó, mỗi<br />
người chúng ta hãy tập lắng nghe, thấu hiểu thần tượng của mình, vì<br />
ủng hộ của mỗi cá nhân chính là sức mạnh, động lực để nghệ sĩ phát<br />
triển, tiếp tục cống hiến những sản phẩm giải trí tốt nhất cho xã hội.<br />
2. Mục đích và mục tiêu nghiên cứu<br />
Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm lý giải nguyên nhân và biểu<br />
hiện của căn bệnh trầm cảm ở nghệ sĩ Hàn Quốc trong thời đại nền<br />
công nghiệp giải trí đang ngày càng phát triển như hiện nay. Thông<br />
qua nghiên cứu, chúng tôi cũng đồng thời làm rõ cách thức quản lý<br />
của những công ty giải trí đã tác động như thế nào đến lối sống và suy<br />
nghĩ của nghệ sĩ mà họ quản lý. Từ những tác động đó đề ra phương<br />
pháp quản lý nghệ sĩ tốt nhất cho các công ty.<br />
Từ mục đích trên, chúng tôi đề ra các mục tiêu nghiên cứu sau:<br />
1. Tìm hiểu nguyên nhân gây ra bệnh trầm cảm ở nghệ sĩ Hàn<br />
Quốc và biểu hiện của nó trong thời đại giải trí ngày càng phát<br />
triển hiện nay.<br />
2. Phân tích và giải thích cách thức quản lý ngôi sao, thần tượng<br />
của những công ty giải trí hàng đầu Hàn Quốc và tác động của<br />
nó đến tâm sinh lý của nghệ sĩ.<br />
3. Qua việc nhận diện, phân tích và giải thích cách thức quản lý<br />
ngôi sao, thần tượng nào đã tác động đến nghệ sĩ trong thời đại<br />
đỉnh cao của nền công nghiệp giải trí Hàn Quốc, chúng tôi bước<br />
đầu lý giải hiện tượng này dưới góc độ lý thuyết nhằm tìm ra<br />
được mô hình quản lý các ngôi sao, nghệ sĩ phù hợp nhất, đáp<br />
ứng được nhu cầu của cả hai bên.<br />
3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn<br />
3.1 Ý nghĩa khoa học<br />
Đề tài tìm hiểu nguyên nhân gây ra bệnh trầm cảm ở nghệ sĩ Hàn<br />
Quốc và biểu hiện của nó trong thời đại giải trí ngày càng phát triển<br />
hiện nay góp phần cung cấp thêm nguồn luận cứ khoa học trong việc<br />
bổ sung cho những lý thuyết mà đề tài sử dụng.<br />
3.2 Ý nghĩa thực tiễn<br />
Nội dung của đề tài sẽ là nguồn thông tin hữu ích để mọi người hiểu<br />
thêm về căn bệnh trầm cảm và có cái nhìn thấu đáo hơn về các nghệ<br />
sĩ, ngôi sao Hàn Quốc, người đang phải đối mặt với nguy cơ mắc<br />
bệnh trầm cảm trong nền giải trí khắc nghiệt để nhằm tìm kiếm một<br />
giải pháp giúp nghệ sĩ thoát khỏi nguy cơ mắc bệnh trầm cảm cũng<br />
như giảm thiểu các ca bệnh ở nền giải trí Hàn Quốc. Từ đó, đề tài sẽ<br />
cung cấp một cái nhìn mới cho các công ty giải trí về việc quản lý,<br />
chăm sóc ngôi sao, nghệ sĩ của mình sao cho phù hợp nhất trong thời<br />
đại hiện nay.<br />
4. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu<br />
<br />
4.1 Đối tượng nghiên cứu<br />
Đối tượng nghiên cứu của đề tài các ngôi sao, nghệ sĩ hoạt động trên<br />
lĩnh vực âm nhạc trong tình trạng đã, đang mắc bênh trầm cảm và<br />
những nghệ sĩ có những triệu chứng bệnh lý của căn bệnh.<br />
4.2 Khách thể nghiên cứu<br />
<br />
Chúng tôi chọn các nghệ sĩ đang hoạt động trong công ty giải trí lớn ở<br />
Hàn Quốc là SM Entertainment vì đây là công ty giải trí từng có ngôi<br />
sao mắc bệnh trầm cảm (Kim Jong Hyun – ca sĩ nhóm nhạc Shinee<br />
của SM do mắc bệnh trầm mà dẫn đến tự sát vào năm 2017).<br />
4.3 Phạm vi nghiên cứu<br />
<br />
Chúng tôi chọn địa bàn nghiên cứu là Hàn Quốc, vì những lý do sau:<br />
- Hàn Quốc là một quốc gia tạo dựng được nền giải trí chuyên nghiệp,<br />
sôi động bậc nhất ở Châu Á. Hàng năm, nền công nghiệp này tuyển rất<br />
nhiều thực tập viên để đào tạo thành ca sĩ, nhóm nhạc thần tượng với<br />
yêu cầu cao về ngoại hình lẫn giọng hát và vũ đạo, đáp ứng được nhu<br />
cầu thị hiếu. Họ sẽ được kí kết hợp đồng với các công ty giải trí để<br />
phát triển tài năng của mình từ thời thiếu niên và tham gia các khóa<br />
đào tạo, huấn luyện trong môi trường cạnh tranh khắc nghiệt và đầy áp<br />
lực. Chính vì thế, nơi đây có rất nhiều nghệ sĩ với thu nhập cao và<br />
lượng người hâm mộ hung hậu đồng thời cũng thấy được môi trường<br />
làm việc khốc liệt của ngôi sao, nghệ sĩ ở Hàn Quốc.<br />
5. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu<br />
Từ những mục tiêu nghiên cứu của đề tài, chúng tôi đưa ra các câu hỏi<br />
và giả thuyết nghiên cứu làm định hướng cho quá trình nghiên cứu<br />
như sau:<br />
- Câu hỏi nghiên cứu<br />
Có phải ngôi sao, nghệ sĩ Hàn Quốc là những người dễ mắc phải căn<br />
bệnh trầm cảm khi họ phải làm việc trong môi trường giải trí như hiện<br />
nay?<br />
1. Cách thức quản lý ngôi sao, nghệ sĩ của các công ty giải trí đã<br />
tác động như thế nào đến tâm sinh lý của họ. Từ những tác<br />
động đó, người nghệ sĩ có biểu hiện như thế nào?<br />
2. Liệu có mô hình quản lý nghệ sĩ nào khác thay thế cho mô hình<br />
cũ, giúp giảm thiểu áp lực cho nghệ sĩ hay không?<br />
- Giả thuyết nghiên cứu<br />
1. Theo nghiên cứu của chuyên gia tâm lý Kim Byung Soo, cho biết<br />
phần lớn áp lực của nghệ sĩ đến từ công ty giải trí, những người quản<br />
lý họ. Khi mà các công ty đưa ra quá nhiều yêu cầu khắc nghiệt: cấm<br />
hẹn hò, phải thực hiện lịch sinh hoạt, luyện tập rất khắc khe do công ty<br />
đặt ra đã ảnh đến tâm lý và sức khỏe nghệ sĩ của mình. Họ thường<br />
biểu hiện sự mệt mỏi, chán nản và buồn ngủ khi phải chịu những yêu<br />
cầu cao như vậy. Thậm chí còn có nghệ sĩ lâm vào tình trạng bị stress<br />
nặng hoặc là trầm cảm muốn chết để dược thoải mái, không còn chịu<br />
cảnh như vậy nữa.<br />
2. Theo một nghiên cứu thì có hơn 40 người tự tử mỗi ngày ở quốc gia<br />
này. Trong đó có rất nhiều nghệ sĩ Hàn Quốc mắc bệnh trầm cảm dẫn<br />
đến tự sát, điển hình là Kim Jong Hyun. Nghiên cứu cho thấy mức độ<br />
phổ biến của căn bệnh trầm cảm đối với nghệ sĩ, họ thường xuyên<br />
phải chịu áp lực từ lịch trình công việc, luyện tập những luật lệ lạ ở<br />
công ty đưa ra mà còn phải đối mặt với dư luận, công chúng. Không<br />
phải tất cả nghệ sĩ đều thành danh sau khi ra mắt, có những người vì<br />
sức ép dư luận quá lớn dẫn đến tan vỡ cũng có trường hợp do nghị<br />
lực của nghệ sĩ đủ mạnh mẽ để vượt qua như nhóm BTS hồi đầu mới<br />
ra mắt bị cư dân mạng phê bình vì có ngoại hình không ưa nhìn hay ca<br />
sĩ Suzy bị chê vì quá béo. Từ đó, chúng ta có thể thấy được sự khốc<br />
liệt trong nền giải trí Hàn Quốc và nó là môi trường thuận lợi để trầm<br />
cảm phát triển.<br />
6. Phương pháp nghiên cứu<br />
Đây là đề tài nghiên cứu về nguyên nhân và biểu hiện của căn bệnh<br />
trầm ở nghệ sĩ Hàn Quốc trong nền giải trí phát triển như hiện nay nên<br />
chúng tôi sử dụng các phương pháp nghiên cứu định tính, cụ thể:<br />
- Kỹ thuật quan sát, ghi chép<br />
Kỹ thuật quan sát, ghi chép là phương pháp tri giác có mục đích vấn<br />
đề được khai thác để thu thập số liệu, tài liệu, sự kiện cụ thể, đặc<br />
trưng cho vấn đề nghiên cứu. Trong quá trình quan sát, có thể những<br />
nét độc đáo, đặc biệt về đặc điểm, đặc trưng của vấn đề; những tình<br />
huống, sự cố phát sinh cần chú ý để đánh giá một cách chính xác<br />
nhất. Chúng tôi dự kiến sẽ thu thập số liệu, tài liệu có liên quan đến<br />
vấn đề trầm cảm ở nghệ sĩ Hàn Quốc hiện nay. Đồng thời, ghi chép<br />
những trường hợp mắc bệnh trầm cảm dẫn đến tử vong trong thời<br />
gian qua nhằm tìm ra kiếm nguyên nhân sâu sa và biểu hiện bệnh lý rõ<br />
nhất ở họ.<br />
- Nghiên cứu trường hợp<br />
Nghiên cứu trường hợp là phương pháp nghiên cứu một vấn đề được<br />
khai thác thông qua một hoặc nhiều trường nằm trong một hệ thống có<br />
giới hạn về bối cảnh, không gian hoặc thời gian để nghiên cứu minh<br />
họa cho đề tài. Chúng tôi dự kiến đi một vài trường hợp cụ thể để<br />
khám phá ra nguyên nhân và biểu hiện về tinh thần lẫn hành động của<br />
nghệ sĩ mắc bệnh trầm cảm trong đời sống xã hàng ngày nhằm tìm ra<br />
cách giảm thiểu căn bệnh ở nghệ sĩ Hàn Quốc.<br />
7. Bố cục luận án<br />
Ngoài các phần dẫn luận và kết luận, nội dung luận án được chia<br />
làm bốn chương như sau:<br />
Chương 1: Cơ sở lý luận và tổng quan<br />
Làm rõ các khái niệm trầm cảm, nghệ sĩ và công ty giải trí dưới góc độ<br />
khoa học. Trình bày các lý thuyết áp dụng trong luận án làm khung lý<br />
thuyết cho việc nghiên cứu vấn đề. Lịch sử nghiên cứu vấn đề sẽ<br />
được trình bày theo từng chủ điểm tương ứng.<br />
Chương 2: Nguyên nhân và biểu hiện của căn bệnh trầm cảm ở nghệ<br />
sĩ Hàn Quốc<br />
Trình bày những nguyên nhân dẫn đến trầm cảm ở các ca sĩ thần<br />
tượng Hàn Quốc và biểu hiện tinh thần, hành động của các nghệ sĩ khi<br />
mắc bệnh.<br />
Chương 3: Mô hình quản lý nghệ sĩ của công ty giải trí Hàn Quốc<br />
Trình bày cách quản lý ngôi sao, nghệ sĩ ở ba công ty giải trí Hàn Quốc<br />
hiện nay: SM Entertainment. Từ đó đưa ra tác động của việc quản lý<br />
nghệ sĩ như thế ở công ty ảnh hưởng thế nào đến tâm sinh lý của<br />
nghệ sĩ.<br />
NỘI DUNG<br />
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ TỔNG QUAN<br />
1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN<br />
1.1.1 Khái niệm<br />
Trầm cảm<br />
<br />
Hội chứng trầm cảm là loại rối loạn khí sắc thường gặp trong tâm thần <br />
học. Bệnh do hoạt động của bộ não bị rối loạn gây nên tạo thành những <br />
biến đổi thất thường trong suy nghĩ hành vi và tác phong. Có thể xảy ra ở <br />
nhiều lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là 18 – 45 tuổi, phụ nữ nhiều hơn nam <br />
giới với tỷ lệ giới tính là 50%, giá trị này chỉ là ước chừng tùy vào nền văn <br />
hóa và dân Ngoài ra, hội chứng này còn gây ra một cảm giác buồn và mất <br />
hứng thú kéo dài dai dẳng. Chứng trầm cảm sẽ ảnh hưởng đến cách bạn <br />
cảm nhận, suy nghĩ, hành xử và có thể dẫn đến những vấn đề đa dạng về <br />
tinh thần và thể chất. Nếu nỗi buồn kéo dài trong nhiều ngày hoặc nhiều <br />
tuần, nó có thể khiến bạn khó làm việc hoặc vui vẻ với gia đình hoặc bạn <br />
bè, thậm chí trong những trường hợp nghiêm trọng, chứng trầm cảm có thể <br />
dẫn bạn đến ý định tự . Trầm cảm được chia làm hai loại là trầm cảm chủ <br />
yếu (major depression) và trầm cảm thứ yếu (minor form of depression) [1], <br />
tuy nhiên trầm cảm chủ yếu là phổ biến hiện nay Có thể thấy, trầm cảm <br />
đáng sợ hơn chúng ta nghĩ nhiều, những cảm xúc tiêu cực đó ăn sâu, len lỏi <br />
vào tâm hồn của mỗi người, nhất là những người đang trong tình trạng bị <br />
căng thẳng (stress). <br />
<br />
Vấn đề rối loạn cảm xúc, tâm trạng hiện nay chưa tìm ra được nguyên <br />
nhân chính xác, có thể là do một hoặc nhiều nguyên nhân lẻ kết hợp với <br />
nhau. Phổ biến hiện nay là do di truyền gây nên, căn bệnh này thường có <br />
tính di truyền, khi trong gia đình bạn có người từng mắc bệnh trầm cảm thì <br />
bạn có nguy cơ mắc cao hơn người khác [1]. Theo tiến sĩ Thomas Insel,trầm <br />
cảm cũng có thể do các chất hóa học trong não người gây ra, việc các chất <br />
như dopamine, serotonin và norepinephrine trong não bộ tăng cao cũng là <br />
nguyên nhân gây ra bệnh trầm cảm [4][8] . Ngoài ra, các bệnh lý nội khoa, <br />
biến cố trong đời sống và việc lạm dụng các chất kích thích cũng là nguyên <br />
nhân gây bệnh[1]. Vì vậy, trầm cảm không phải được gây ra bởi những <br />
khuyết điểm cá nhân, sự lười biếng hay thiếu nghị lực của mỗi cá nhân.<br />
<br />
<br />
<br />
Nghệ sĩ<br />
<br />
Nghệ sĩ là người chuyên hoạt động (sáng tác hoặc biểu diễn) trong một bộ <br />
môn nghệ thuật. Nghệ sĩ là người sáng tạo ra loại hình nghệ thuật như vẽ, <br />
đồ họa, chạm khắc, chụp ảnh, làm mô hình, diễn kịch sân khấu về các ý <br />
tưởng và cảm xúc lành mạnh với văn hóa xã hội. Trong lĩnh vực âm nhạc, <br />
nghệ sĩ có thể hiểu là người biểu diễn nhạc cụ là nhạc công hay người <br />
chuyên thể hiện các bài hát là ca sĩ [10], có thể là họ hoạt động một mình <br />
hay thành lập các nhóm nhạc với yêu cầu cao về ngoại hình, giọng hát và <br />
khả năng vũ đạo ở mỗi cá nhân. Trước khi họ chính thức ra mắt công <br />
chúng, họ từng là thực tập sinh ở trong các công ty giải trí [13], họ được đào <br />
tạo bài bản trong những khóa huấn luyện khắc nghiệt từ khi còn nhỏ và <br />
phải cạnh tranh giữa những cùng tranh lứa để lấy được cơ hội ra mắt thế <br />
giới từ công ty chủ quản. <br />
<br />
Công ty giải trí<br />
Công ty giải trí (hay còn gọi là công ty quản lý nghệ sĩ) là loại công ty<br />
tham gia trong việc quản lý và xây dựng hình tượng cho các ca<br />
sĩ, nhóm nhạc hay diễn viên một cách chiến lược, bài bản. Đôi lúc nó<br />
cũng được hiểu như một công ty thu âm, hãng phim truyền hình hay<br />
một đài truyền hình. Phần lớn các công ty loại này tồn tại ở Mỹ, Anh và<br />
các nước Đông Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài<br />
Loan, HongKong và Trung Quốc [6]. Riêng ở Châu Á, công ty giải trí có<br />
hẳn một hệ thống huấn luyện, đào tạo nghệ sĩ bài bản từ việc tuyển<br />
thực tập sinh, ký kết hợp đồng làm việc dài hạn và đào tạo, huyấn<br />
luyện học viên trở thành nghệ sĩ trong thời gian dài [6] cho thấy sự<br />
phát triển của những nền công nghiệp đến sau. Hiện nay, chỉ riêng đất<br />
nước Hàn Quốc đã có mười công ty giải trí tầm cỡ, nhưng đứng đầu<br />
ngành này phải kể tên đến SM, YG và JYP Entertainment, những ông<br />
trùm của nền giải trí Hàn Quốc, người tạo ra các ca sĩ, nhóm nhạc<br />
thần tượng nổi tiếng trên thế giới.<br />
1.1.2 Lý thuyết nghiên cứu<br />
Trong luận án, chúng tôi áp dụng hai lý thuyết chính phục vụ cho quá<br />
trình nghiên cứu, lý thuyết nhân cách học tập xã hội của Albert<br />
Bandura và lý thuyết nhận thức của khủng hoảng nhận thức của Aaron<br />
Temkin Beck. Thuyết nhân cách học tập xã hội xem xét tác nhân A có<br />
ảnh hưởng lên một đại lượng B khác để khẳng định môi trường xã hội<br />
sẽ dẫn đến việc tạo nên những hành vi của mình. Lý thuyết nhận thức<br />
của khủng hoảng nhận thức xem xét động cơ thúc đẩy trầm cảm trên<br />
bệnh nhân thông qua biểu hiện hành vi, cảm xúc của họ.<br />
Lý thuyết nhân cách học tập xã hội của Albert Bandura<br />
<br />
Thuyết hành vi với những tập trung chủ yếu vào phương pháp thí<br />
nghiệm, chú trọng đến những đại lượng có thể quan sát được, đo đạc<br />
được và có thể điều khiển được để tìm ra sự tác động của môi trường<br />
xã hội trong việc tạo nên những hành vi cá nhân.<br />
Luận án áp dụng khái niệm của Bandura về “bản thân có hiệu quả” cho<br />
chúng ta hiểu biết về nhận thức “vô dụng”. Cảm nhận bản thân có hiệu<br />
quả khi nói về niềm tin của mỗi người về khả năng của chính mình ảnh<br />
hưởng được đến thế giới xung quanh nhằm đạt được kết quả mong<br />
muốn. Albert Bandura cho rằng cảm nhận kém về bản thân là nguyên<br />
nhân góp phần gây ra bệnh trầm cảm theo ba con đường. Đầu tiên,<br />
liên quan đến cảm nhận về bản thân không có giá trị và sự chán nản,<br />
những điều này xuất hiện khi chúng ta cảm thấy chính mình không có<br />
khả năng thực hiện được những mong đợi và đáp ứng được những<br />
khát vọng của mình. Điều thứ hai, liên quan đến cảm nhận không hiệu<br />
quả về mặt xã hội, điều này xuất hiện khi chúng ta tin rằng chính mình<br />
không có khả năng hình thành những mối quan hệ hài lòng, dẫn đến tự<br />
mình rút lui khỏi người khác và bị thiếu các trợ giúp xã hội có thể làm<br />
giảm đi căng thẳng (stress). Cơ chế thứ ba liên quan đến việc bản thân<br />
mỗi người cảm nhận mình không có khả năng kiểm soát các suy nghĩ<br />
trầm cảm của chính mình [12]. Ngoài ra, ông còn tiến hành khảo sát để<br />
xác định trẻ bị trầm cảm có niềm tin rằng mình không có hiệu quả về<br />
các kỹ năng nhiều hơn là khả năng thực sự bản thân thực hiện được.<br />
Chúng tôi vận dụng những quan điểm của Albert để phân tích nguyên<br />
nhân và biểu hiện trầm cảm ở nghệ sĩ Hàn Quốc trong việc bản thân<br />
họ chịu quá nhiều áp lực, bóc lột sức lao động dẫn đến không còn<br />
niềm tin vào khả năng của bản thân mình.<br />
Lý thuyết nhận thức của khủng hoảng nhận thức của Aaron<br />
Temkin Beck<br />
<br />
<br />
Liệu pháp nhận thức do Beck đề xướng nảy sinh khi ông điều trị cho<br />
bệnh nhân trầm cảm của mình. Qua kinh nghiệm lâm sang, ông nhận<br />
thấy cần tập trung vào nội dung của những thông tin bị xử lý sai lệch,<br />
méo mó rất ở người mắc bệnh trầm cảm. Họ mất đi khả năng “ngắt bỏ”<br />
những ý nghĩ lệch lạc, mất khả năng tập trung, hồi tưởng hoặc mất khả<br />
năng suy luận hợp lý, vì vậy họ mắc những lỗi có tính hệ thống trong<br />
việc suy luận. Những lỗi này là cơ sở để phát sinh và duy trì một hay<br />
nhiều hình thức rối nhiễu tâm lý cụ thể. [9]<br />
Luận án áp dụng mô hình nhận thức đặt trọng tâm vào bộ ba nhận<br />
thức của Beck ( Cognitive triad) bao gồm việc quy kết những mặt :<br />
Không có giá trị ( tôi không được tốt); không làm được gì ( vô dụng, tôi<br />
không làm được điều gì cả) và thất vọng ( Cuộc đời luôn là thế này<br />
sao?) [9] để tìm hiểu tâm sinh lý của nghệ sĩ đã và đang mắc bệnh<br />
trầm cảm.<br />
Ngoài ra, theo Liệu pháp nhận thức của Beck, mối quan hệ giữa nhà trị<br />
liệu và bệnh nhân là một sự cộng tác, chia sẻ một cách bình đẳng, tự<br />
nguyện về trách nhiệm cho việc giải quyết vấn đề của bệnh nhân. Hệ<br />
thống ý nghĩa của mỗi bệnh nhân là thuộc tính của họ. Do đó, bệnh<br />
nhân phải nắm vai trò tích cực trong việc điều trị bệnh của mình. Như<br />
vậy, lý thuyết của Beck đã đặt trách nhiệm trên vai bệnh nhân nhiều<br />
hơn nhằm tìm ra giải pháp giảm thiểu người mắc bệnh trầm cảm<br />
xuống mức thấp nhất.<br />
1.2 CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN<br />
1.2.1 Những công trình nguyên cứu về nguyên nhân gây ra trầm<br />
cảm và biểu hiện của nó<br />
Chúng tôi thừa kế một số nghiên cứu của các tác giả trong việc tìm ra<br />
nguyên nhân chính xác gây ra bệnh trầm cảm hiện nay.<br />
Những vấn đề của đời sống xã hội đương đại kéo theo tăng áp lực lên<br />
mọi người, nhất là nghệ sĩ, nó đã tác động không nhỏ đến tinh thần<br />
của ngôi sao, nghệ sĩ. Chuyên gia tâm lý Kim Byung Soo ở bệnh viện<br />
Asan, Seoul, Hàn Quốc, người đã từng điều trị cho một số nghệ sĩ gặp<br />
vấn đề tâm lý cho biết, nguyên nhân hàng đầu dẫn tới chứng trầm cảm<br />
ở nhiều ngôi sao K-pop là bởi xúc cảm của họ luôn “trồi sụt” thất<br />
thường cùng với nhiều biến động. Chuyên gia cũng cho biết “Những<br />
nghiên cứu tâm lý đã chỉ ra rằng nghệ sĩ, với sức sáng tạo nghệ thuật,<br />
luôn có nguy cơ cao hơn người bình thường trong việc mắc chứng<br />
trầm cảm. Bởi nghệ sĩ vốn luôn trải qua những biến động cảm xúc<br />
thường xuyên, mà điều này liên hệ trực tiếp tới chứng trầm cảm” [3].<br />
Điều này đặt ra trọng trách đối những người trực tiếp quản lý nghệ sĩ<br />
cần quan tâm nhiều hơn đến cảm xúc của họ.<br />
<br />
<br />
Ngoài ra, người Hàn Quốc có khái niệm làm đẹp từ rất sớm, họ<br />
thường tranh thủ thời gian cho việc trang điểm mọi lúc mọi nơi bất kể<br />
nam hay nữ. Vì vậy mà các công ty, doanh nghiệp tư nhân và nhà<br />
nước đều đòi hỏi ở nhân viên một ngoại hình vừa mắt, có phong thái,<br />
thời trang bên cạnh học vấn và năng lực. Không ít công ty thậm chí<br />
còn công khai từ chối những người có hình xăm hay để râu đến xin<br />
việc. Nghệ sĩ không phải trường hợp ngoại lệ, họ còn chịu nhiều quy<br />
định khắc khe hơn về ngoại hình và thời trang khi xuất hiện trước ống<br />
kính truyền thông [6]. Họ cho rằng như vậy mới thu hút được nhiều<br />
người hâm mộ, độ yêu thích và phủ song mới rộng rãi và thành công<br />
hơn, nhưng đâu biết đã vô hình tạo nên áp lực cho người nghệ sĩ.<br />
1.2.2 Những công trình nghiên cứu đến mô hình quản lý nghệ sĩ<br />
của công ty giải trí<br />
Cũng theo chuyên gia tâm lý Kim Byung Soo ở bệnh viện Asan, Seoul,<br />
Hàn Quốc, người đã từng điều trị cho một số nghệ sĩ gặp vấn đề tâm<br />
lý cho biết các nghệ sĩ Hàn Quốc thường hoạt động dưới sự bảo trợ<br />
của các công ty giải trí. Vì vậy, họ luôn phải chịu sức ép lớn do công ty<br />
đặt lên mình. Khi bắt đầu đầu quân để được huấn luyện bài bản, các<br />
thực tập sinh bị cấm hẹn hò, phải thực hiện lịch sinh hoạt, luyện tập rất<br />
khắc khe do công ty đặt ra [3].<br />
Cựu thành viên Bekah của After School từng chia sẻ trong một cuộc<br />
phỏng vấn với trang Billboard hồi năm 2013 về cuộc sống khi còn là<br />
thực tập sinh tại Hàn Quốc. Trong bài phỏng vấn của mình, Bekah cho<br />
biết cô chỉ được ngủ 30 phút mỗi ngày và phải thức dậy vào sáng sớm<br />
hôm sau [11]. Từ đó cho thấy, nghệ sĩ Hàn Quốc phải trải qua những<br />
tháng ngày tập luyện cực khổ, họ không có thời gian riêng để được đi<br />
chơi bên bạn bè, người thân của mình như những người khác.<br />
Tóm lại, tất cả đều phải chịu chung áp lực từ lịch trình bận rộn, không<br />
có thời gian nghỉ ngơi, áp lực từ việc giữ gìn ngoại hình sao cho chuẩn<br />
đẹp hay áp lực từ ánh mắt dò xét, không ngừng chỉ trích của cư dân<br />
mạng.<br />
CHƯƠNG 2: NGUYÊN NHÂN VÀ BIỂU HIỆN CỦA CĂN BỆNH<br />
TRẦM CẢM Ở NGHỆ SĨ HÀN QUỐC<br />
2.1 NGUYÊN NHÂN CỦA BỆNH TRẦM CẢM<br />
Hàn Quốc nổi tiếng với nền công nghiệp giải trí phát triển bậc nhất<br />
Châu Á nhưng cũng nổi tiếng với sự khốc nghiệt trong giới. Các nghệ<br />
sĩ không chỉ chịu những áp lực của dư luận từ khi ra mắt đến khi tan rã<br />
mà còn phải chịu áp lực từ công ty quản lý của mình. Đấy cũng là<br />
nguyên nhân gây ra căn bệnh trầm cảm.<br />
Họ được đào tạo, huấn luyện trong môi trường khốc liệt, cạnh tranh<br />
khắc nghiệt để được ra mắt trước công chúng. Sau đó, các nghệ sĩ<br />
này lại phải tuân thủ những quy định rất khắc khe trong suốt quá trình<br />
hoạt động âm nhạc, dưới sự quản lý chặt chẽ của công ty, ngoài ra, họ<br />
còn phải thực hiện một chế độ luyện tập và ăn kiêng nghiêm ngặt để<br />
đảm bảo luôn có ngoại hình đẹp. Thậm chí, khi họ bị bệnh vẫn phải<br />
thực hiện các màn vũ đạo dù chưa bình phục chấn thương, tuyệt đối<br />
không được phép công khai chuyện tình cảm, luôn phải thể hiện mình<br />
“độc thân vui vẻ” để tăng thêm sức hấp dẫn trong mắt người hâm<br />
mộ… Cho thấy công ty quản lý rất chặt chẽ nghệ sĩ mình, họ không<br />
quan tâm đến cảm xúc của nghệ sĩ ra sao mà chỉ quan tâm đến lợi ích<br />
của chính mình, chính điều này làm cho ngôi sao, nghệ sĩ thấy căng<br />
thẳng, áp lực.<br />
Ví dụ điển hình là ca sĩ Kim Jong Hyun (Shinee) của SM<br />
Entertainment. Mặc dù, anh từng sở hữu sự nghiệp thành công dài lâu<br />
hàng đầu trong showbiz Hàn vốn có tính đào thải rất cao nhưng anh lại<br />
ầm thầm chịu đựng áp lực tinh thần trong bóng tối cô độc. Thực tế,<br />
đằng sau ánh hào quang sân khấu, nghệ sĩ Hàn phải đối diện với rất<br />
nhiều góc tối phía sau như các nghệ sĩ không được bảo vệ thỏa đáng<br />
trước những bản hợp đồng “bóc lột” mà các công ty giải trí áp đặt lên<br />
họ, SM chỉ trả họ 10% trong tổng số doanh thu album bán ra [7], đối<br />
mặt với cường độ tập luyện cao nhưng không bổ sung đầy đủ dưỡng<br />
chất và ngủ không đủ giấc cũng gây ra trầm cảm. Khi phải đối mặt với<br />
trầm cảm trong thời gian dài mà không được điều trị đúng cách như<br />
vậỵ nên Kim Jong Hyun đã tự sát tại căn hộ riêng vào ngày<br />
18/12/2018. Nếu phân tích bức tâm thư mà anh để lại có thể thấy<br />
được anh mất niềm tin vào bản thân mình, cảm thấy sống chỉ là gánh<br />
nặng. Như vậy, công ty giải trí ảnh hưởng rất lớn đến tâm sinh lý của<br />
nghệ sĩ.<br />
Tóm lại, nguyên nhân gây ra bệnh trầm cảm ở nghệ sĩ là do áp lực lịch<br />
trình công việc dày đặc không có thời gian cá nhân, các quy định khắc<br />
nghiệt của công ty đề ra đối với nghệ sĩ và việc chia lợi nhuận doanh<br />
thu không hợp lý cho các nghệ sĩ cũng khiến cảm xúc của họ biến đổi<br />
bất thường làm họ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.<br />
2.2 BIỂU HIỆN CỦA TRẦM CẢM<br />
Hầu hết, những người mắc bệnh trầm cảm là những người có tâm<br />
trạng, cảm xúc thường xuyên rơi vào buồn bã, lo âu hay tiêu cực về<br />
cuộc sống. Biểu hiện đầu của trầm cảm ta có thể thấy là họ sẽ suy<br />
nghĩ bi quan về mọi vấn đề mà họ gặp phải. Họ sẽ trở nên khép kín<br />
hơn, ngại tiếp xúc với mọi người xung quanh. Đối với nghệ sĩ, họ là<br />
những người có lịch tập dày đặc, họ phải luyện tập thời xuyên kể cả<br />
khi chấn thương liên tục, do đó, biểu hiện mệt mỏi, mất tập trung của<br />
trầm dễ làm họ nhầm lẫn với mệt thông thường, điều này có thể khiến<br />
nghệ sĩ chủ quan về tình trạng sức khỏe của mình. Những người mắc<br />
bệnh trầm cảm sẽ chậm chạp, ngủ ít hoặc nhiều hơn bình thường và<br />
ăn uống đối với họ cũng vậy. Khi đến giới hạn cuối cùng của căn bệnh<br />
trầm cảm, nghệ sĩ hay người mắc bệnh sẽ nghĩ đến cái chết giống như<br />
ca sĩ Kim Jong Hyun.<br />
Sau khi phân tích nguyên nhân và tìm ra biểu hiện trầm cảm ở nghệ sĩ<br />
Hàn Quốc, chúng tôi đã rút ra được công ty quản lý đóng vai trò quan<br />
trọng đối với nghệ, sự quan tâm, chăm sóc của họ có ảnh hưởng rất<br />
lớn đến việc hình thành cảm xúc, động lực vượt qua mọi khó khăn, đối<br />
mặt với áp lực của mỗi nghệ sĩ để không rơi vào tình trạng căng thẳng<br />
dẫn đến trầm cảm.<br />
CHƯƠNG 3: MÔ HÌNH QUẢN LÝ NGHỆ SĨ CỦA CÔNG TY GIẢI TRÍ<br />
HÀN QUỐC<br />
3.1 THỰC TẬP SINH<br />
Việc được chọn làm thực tập sinh cho SM trước khi trở thành ca sĩ<br />
chính thức là một điều hết sức khó khăn, nó không khác gì với những<br />
cuộc thi tìm kiếm tài năng. Muốn trở thành thực tập sinh không dễ<br />
dàng, bạn phải đạt các yêu cầu về ngoại hình đẹp, giọng hát hay, vũ<br />
đạo xuất sắc và ứng xử khéo léo. Công ty đã đặt ra rất nhiều tiêu chí<br />
như thế cho thực tập sinh của mình với mong muốn kiếm được nghệ sĩ<br />
tiềm năng, người sẽ đem lại lợi nhuận cao cho công ty. Vì thực tập<br />
sinh chính là những ca sĩ hay nghệ sĩ tương lai nên họ sẽ được đào<br />
tạo, huấn luyện trong những khóa học luyện thanh, vũ đạo khắc nghiệt<br />
và khả năng biểu diễn trước đám đông từ khi còn nhỏ buộc họ phải<br />
thích nghi để tồn tại và phát triển.<br />
Khi đã trở thành thực tập sinh, công ty sẽ đưa ra các lịch trình chi tiết,<br />
cụ thể cho các thực tập sinh. Đa số thời gian của họ sẽ thời gian luyện<br />
tập: học hát, học đàn, học nhảy…Thời gian trung bình cho một thực<br />
tập sinh có thực lực đào tạo để trở thành thần tượng là 1 đến 2 năm,<br />
có người sẽ mất nhiều năm hơn (3-5 năm) nếu thực lực tạm thời chưa<br />
đáp ứng được yêu cầu của công ty quản lý đề ra. Việc luyện này vô<br />
cùng gian khổ và khắc nghiệt, họ không có thời gian riêng, không được<br />
đi chơi, du ngoạn với bạn bè, cuộc sống chỉ xoay quanh tập và tập để<br />
cạnh tranh ra mắt thị trường giữa thực tập sinh là kế hoạch mà SM<br />
đưa ra cho thực tập của mình. Chính việc có quá nhiều hoạt động như<br />
thế làm cho thời gian ngủ của họ không đủ vì thời gian chủ yếu là dành<br />
cho thời khóa biểu công ty đưa ra.<br />
Như vậy, công ty giải trí SM đã quản lý thực tập sinh của mình rất khắc<br />
khe, họ nắm từng lịch trình, từng khóa biểu của thực tập sinh, kiểm<br />
soát họ và không cho các thực tập sinh cuộc sống riêng tư trước khi<br />
họ trở thành nghệ sĩ chính thức để đưa họ vào khuôn khổ và t ạo nên <br />
lối sống chuẩn mực của họ về sau . Công ty cũng rất chú trọng đầu tư,<br />
phát triển thực tập sinh của mình để tạo ra được những nghệ sĩ tài<br />
năng cống hiến cho công ty, xã hội.<br />
3.2 NGHỆ SĨ<br />
Đối với nhiều người thì việc được ra mắt chính thức trong 1 nhóm nhạc <br />
thần tượng đã được xem là thành công lớn song đó vẫn chưa phải là tất cả. <br />
Để thành công hay ít nhất là kiếm được đủ số tiền mà công ty đầu tư cho <br />
họ, các ca sĩ tân binh còn phải cố gắng gấp đôi thậm chí gấp 3 lần quãng <br />
thời gian làm thực tập sinh. <br />
SM Entertainment cũng đưa ra những yêu cầu cao đối với nghệ sĩ trong việc <br />
luyện tập và chế độ ăn kiêng để đảm bảo ngoại hình đẹp. Họ cũng phải <br />
tuân thủ những quy định khắc khe mà công ty đưa ra trong suốt quá trình <br />
hoạt động âm nhạc trong đó có việc không được phép công khai tình cảm cá <br />
nhân cho thấy người quản lý không quan tâm nhiều đến cảm xúc của nghệ <br />
sĩ mình. Công ty sẽ ký kết hợp đồng lâu dài với nghệ sĩ từ bảy năm đến <br />
mười năm. Đa phần những lợi nhuận, số tiền mà nghệ sĩ kiếm được thì <br />
công ty sẽ trả thấp hơn so với khả năng mà họ nên nhận. Điều đó cho thấy <br />
phần lớn nghệ sĩ đang phải chịu cảnh bóc lột sức lao động từ các công ty <br />
giải trí, ở đây là SM. Bằng chứng là ca sĩ của các nhóm nhạc sau khi rời <br />
khỏi đã thưa kiện lại SM như: Ngô Diệc Phàm, LuHan (EXO),… <br />
Bên cạnh đó, họ cũng phải luyện tập thời xuyên, thậm chí là chấn thương <br />
liên tục hay bị bệnh thì nghệ sĩ vẫn phải tập luyện, biểu diễn theo lịch trình <br />
công ty đưa ra. Thời gian làm việc nhiều, cường độ lớn trong suốt khoảng <br />
thời gian như vậy dễ gây ra tình trạng mất ngủ và căng thẳng (stress) ở <br />
nghệ sĩ. Do đó, mà họ sẽ cảm thấy mình không là gì, không được quan tâm <br />
làm cho cảm xúc thay đổi bất thường. <br />
Qua hai mô hình quản lý nghệ sĩ của SM Entertainment đã nêu trên, chúng ta <br />
có thể thấy công ty này kiểm soát khá gắt gao thời gian biểu của nghệ sĩ <br />
của mình. Họ rất chú trọng trong việc phát triển tài năng của nghệ sĩ, ngôi <br />
sao, sẵn sàng bỏ ra số tiền lớn để đầu tư tài năng. Tuy nhiên, việc kiểm <br />
soát nghệ sĩ gắt gao như vậy có thể dẫn đến một số nghệ sĩ không chịu <br />
đựng được áp lực gây ra căng thẳng trầm trọng và trầm cảm. Công ty nên <br />
có một cách quản lý nghệ sĩ khác để họ được phát triển một cách tài năng <br />
tốt nhất và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh trầm cảm trong công ty mình. <br />
Chẳng hạn, công ty nên giảm bớt số giờ luyện tâp cho nghệ sĩ của mình, <br />
dành thời gian ngủ 8 tiếng một ngày cho họ để họ phục hồi lại năng lượng <br />
điều này sẽ giúp nghệ sĩ hoạt động tốt hơn, tinh thần thoải mái, phấn chấn <br />
hơn. Công ty cũng nên đưa ra khoảng thời gian riêng cho các nghệ sĩ của <br />
mình, họ sẽ thấy thoải mái, tự do hơn làm tâm trạng nghệ sĩ trở nên vui vẻ, <br />
yêu đời. Đặc biệt, các nghệ sĩ của công ty, ai cũng quan tâm đến tiền lương <br />
và phúc lợi xã hội mà công ty đưa ra cho nhân viên của mình. Nếu lương <br />
phù hợp và phúc lợi tốt thì nghệ sĩ sẽ không có suy nghĩ bỏ đi, công ty sẽ <br />
không bị mất đi tài năng và kiếm được lợi nhuận cao. <br />
KẾT LUẬN<br />
Từ nghiên cứu trên, chúng tôi rút ra được nguyên nhân dẫn đến trầm<br />
cảm hiện nay ở nghệ sĩ Hàn Quốc là do những tác động tiêu cực của<br />
việc quản lý nghệ sĩ của công ty. Họ nên có một giải pháp quản lý tốt<br />
hơn để nghệ sĩ của mình không bị trầm cảm và giảm thiểu số lượng<br />
nghệ sĩ bị bệnh xuống mức thấp nhất có thể. Điều này không chỉ giúp<br />
các nghệ sĩ có cơ hội phát triển tài năng toàn diện mà còn giúp công ty<br />
kiếm thêm lợi nhuận.<br />
Qua bài nghiên cứu, chúng tôi không chỉ đánh giá được mức độ ảnh<br />
hưởng của việc quản lý của SM Entertainment lên nghệ sĩ của mình<br />
mà còn nhìn nhận được một cách tổng quan hơn về sự khốc liệt của<br />
nền giải trí Hàn Quốc, cách thức quản lý nghệ sĩ chung trong các công<br />
ty giải trí lớn đối với nghệ sĩ của mình. Từ đó, giúp họ có cái nhìn khác<br />
về việc quản lý nghệ sĩ khắc khe, tạo áp lực lên cuộc sống nghệ sĩ<br />
mình như thế để đưa ra được một mô hình quản lý, đào tạo nghệ sĩ để<br />
họ phát huy hết tài năng, sở trường của mình.<br />
Vì lý do thời gian và thiếu kiến thức chuyên môn, đề tài của chúng tôi<br />
không tránh khỏi những sai sót. Mong các bạn đóng góp ý kiến để đề<br />
tài được hoàn chỉnh hơn.<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
[1] American Academy of Family Physicians, 07/06/2017, Overview: <br />
Depression<br />
[2] Brigitta Bondy, 2002, Vol 4, N01, MD Bệnh viện tâm thần Đại học <br />
Munich, Khoa Hóa Thần kinh, Munich, Đức, pp 720, Dialogues in clinical <br />
neuroscience.<br />
[3] http://dantri.com.vn/vanhoa/taisaonghesidebitramcam<br />
20180105070938168.htm, 15:00, 20/04/2018, Tại sao nghệ sĩ dễ bị trầm <br />
cảm?<br />
[4] https://hellobacsi.com/benh/tramcam/, 11:24, 20/04/2018, Trầm cảm<br />
[5] http://kenh14.vn/muonlamthantuongkpopbanbuocphaichapnhan<br />
songcungcongnghedaotaodiangucthenayday20170301095955362.chn, <br />
17:00, 20/04/2018.<br />
[6] https://news.zing.vn/langgiaitrikpopnguoitutukenoiloandethoat<br />
khoiaplucpost805290.html, 16:00, 20/04/2018, Làng giải trí Kpop: Người <br />
tự tử, kẻ nổi loạn để thoát khỏi áp lực.<br />
[7] https://saostar.vn/am-nhac/sm-chi-chia-5-doanh-thu-album-cho-<br />
nghe-si-yg-hao-phong-voi-ti-le-50-50-374783.html, 19:48, 20/04/2018,<br />
SM chỉ chia 5% doanh thu album cho nghệ sĩ, YG hào phóng với tỉ lệ<br />
50-50.<br />
[8]https://www.ted.com/talks/david_anderson_your_brain_is_more_than_a_ba<br />
g_of_chemicals/transcript?language=vi , 11: 56, 20/04/2018, Não bộ không <br />
chỉ là một mớ hóa chất.<br />
[9] https://text.xemtailieu.com/tailieu/aaronbeckvathuyetnhanthuc<br />
1733902.html, 14:57, 20/04/2018, Aaron Beck và thuyết nhận thức.<br />
[10] https://vi.wikipedia.org/wiki/Công_ty_giải_trí, 21:35, 22/04/2018, Công <br />
ty giải trí<br />
[11] https://vi.wikipedia.org/wiki/Nghệ_sĩ, 12:34, 20/04/2018, Nghệ sĩ.<br />
[12] https://www.wattpad.com/82591720cáchọcthuyếttâmlýnhâncách<br />
chương12albert/page/5, 14:21, 20/04/2018, Học thuyết nhân cách học tập <br />
xã hội <br />
[13] https://www.wikihow.vn/TrởthànhthựctậpsinhKpop, 12:56, <br />
20/04/2018, Cách để trở thành thực tập sinh Kpop<br />