Đề tài: Nguồn vốn ODA từ Ngân hàng phát triển Châu Á ADB

NGUỒN VỐN ODA TỪ NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN CHÂU Á<br /> ADB<br /> I)<br /> <br /> TỔNG QUAN VỀ ADB VÀ QUAN HỆ HỢP TÁC GIỮA ADB VÀ VIỆT NAM<br /> A) Tổng quan về ADB<br /> 1. Thành viên của ADB<br /> <br /> Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) được thành lập năm 1966. Tính đến tháng 2/2007, ADB bao<br /> gồm 67 nước thành viên, trong đó có 48 nước đến từ châu Á và Thái Bình Dương.<br /> Là một ngân hàng phát triển đa phương, hoạt động của ADB nhằm thúc đẩy sự phát triển về kinh<br /> tế, xã hội ở các nước châu Á – Thái Bình Dương thông qua các khoản tín dụng và hỗ trợ kỹ<br /> thuật.<br /> 2. Các nguồn tài chính của ADB<br /> ADB được xây dựng như một bản sao của World Bank, với nguồn vốn thành lập xuất phát từ<br /> Chính phủ các nước Mỹ, Nhật và Tây Âu. Nguồn tài trợ chính cho các khoản cho vay của ADB<br /> là từ việc phát hành trái phiếu trên thị trường châu Âu.<br /> Các nguồn tài chính của ADB chủ yếu gồm:<br /> -<br /> <br /> Nguồn tín dụng thông thường (OCR)<br /> Hình thành từ 3 nguồn:<br /> + Vốn góp<br /> + Vốn huy động thông qua hoạt động vay vốn trên thị trường tài chính quốc tế<br /> + Thu nhập giữ lại tích lũy (dự trữ)<br /> <br /> -<br /> <br /> Quỹ phát triển châu Á (ADF)<br /> Được hình thành từ năm 1974 dưới dạng một nguồn vay ưu đãi của ADB. ADF được huy<br /> động từ sự đóng góp định kỳ của 26 nhà tài trợ thành viên. Các bên vay ADF là các nước<br /> đang phát triển có tổng thu nhập quốc dân (GNP) trên đầu người thấp và khả năng trả nợ<br /> hạn chế hoặc ít có khả năng tiếp cận với các nguồn vốn vay lãi suất thấp trên thị trường.<br /> <br /> -<br /> <br /> Nguồn viện trợ không hoàn lại, gồm:<br /> + Quỹ Đặc biệt dành cho các hỗ trợ kỹ thuật (TASF)<br /> + Quỹ Đặc biệt của Nhật Bản (JSF)<br /> + Quỹ Đặc biệt của Học viện ADB (ADBISF)<br /> <br /> + Các quỹ đặc biệt khác<br /> 3. Công cụ cấp vốn và các hình thức tài trợ<br /> Trên lý thuyết, ADB là người cho vay của các Chính phủ và các tổ chức của Chính phủ, song nó<br /> còn tham gia vào quá trình nâng cao tính thanh khoản và tối ưu hóa hoạt động trong các khu vực<br /> tư nhân ở các nước thành viên trong khu vực.<br /> -<br /> <br /> Các công cụ tài trợ mà ADB sử dụng gồm:<br /> + Cho vay<br /> Các nước thành viên vay vốn được phân loại thành 4 nhóm, dựa trên GNP bình quân đầu<br /> người và khả năng hoàn trả nợ:<br /> i)<br /> <br /> Nhóm A: Các nước chỉ vay ADF<br /> <br /> ii)<br /> <br /> Nhóm B1: Vay ADF cùng với một lượng hạn chế OCR (Việt Nam)<br /> <br /> iii)<br /> <br /> Nhóm B2: Vay OCR với một lượng hạn chế ADF<br /> <br /> iv)<br /> <br /> Nhóm C: Các nước chỉ được vay OCR<br /> <br /> + Hỗ trợ kỹ thuật<br /> + Bảo lãnh (dựa trên uy tín và rủi ro chính trị)<br /> + Đầu tư cổ phần<br /> -<br /> <br /> ADB tài trợ cho các nước thành viên đang phát triển theo một vài phương thức khác nhau:<br /> + Tài trợ cho dự án (dự án đầu tư và dự án hỗ trợ kỹ thuật sử dụng vốn vay; dự án đầu tư<br /> và dự án hỗ trợ kỹ thuật sử dụng nguồn viện trợ không hoàn lại)<br /> + Hỗ trợ phát triển ngành (các chương trình phát triển ngành)<br /> + Hỗ trợ ngân sách (khoản vay chương trình và hỗ trợ trực tiếp ngân sách)<br /> B) Quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và ADB<br /> <br /> Việt Nam là thành viên sáng lập ADB. Trong giai đoạn 1966 – 1975, ADB có tài trợ một số hoạt<br /> động ở miền Nam Việt Nam. Vào năm 1975, đất nước thống nhất với việc thành lập nước CHXH<br /> CN Việt Nam. Sau giai đoạn tạm gián đoạn 1979 – 1993, ADB đã nối lại hoạt động tại Việt Nam<br /> vào tháng 10/1993.<br /> Mục đích hỗ trợ của ADB là giúp Chính phủ xây dựng một nền tảng để tăng cường đầu tư tư<br /> nhân và tăng việc làm, bao gồm hỗ trợ để:<br /> -<br /> <br /> Tăng trưởng kinh tế định hướng doanh nghiệp và vì người nghèo.<br /> <br /> -<br /> <br /> Công bằng xã hội và phát triển cân đối.<br /> <br /> -<br /> <br /> Các hoạt động bảo vệ môi trường.<br /> <br /> -<br /> <br /> Quản trị nhà nước. Đẩy mạnh hợp tác khu vực nhằm phát triển thương mại xuyên biên<br /> giới, tạo ra các cơ hội kinh tế mới và giải quyết các vấn đề xuyên biên giới như các bệnh<br /> lây lan, các tác động bất lợi của môi trường và các tác động bất lợi khác tới sự phát triển.<br /> <br /> Chiến lƣợc Đối tác quốc gia Việt Nam (CPS) 2016 – 2020<br /> Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đã phê duyệt chiến lược đối tác mới để hỗ trợ Việt Nam<br /> thực hiện Kế hoạch Phát triển Kinh tế - Xã hội 5 năm giai đoạn 2016 – 2020 thông qua việc thúc<br /> đẩy tăng trưởng đồng đều và bền vững với môi trường hơn.<br /> Chiến lược Đối tác Quốc gia nhằm nhấn mạnh rằng việc Việt Nam chuyển đổi từ quốc gia có thu<br /> nhập trung bình thấp sang quốc gia có thu nhập trung bình đòi hỏi những cải thiện về hiệu quả<br /> chi tiêu công và đầu tư nhiều hơn cho khu vực tư nhân. ADB sẽ khuyến khích cả hai vấn đề trên,<br /> cũng như giúp tăng quy mô đầu tư của khu vực tư nhân thông qua phương thức hợp tác công – tư,<br /> nhằm cải thiện hiệu quả và cung cấp dịch vụ cho người dân, đồng thời tăng cường tiếp cận kiến<br /> thức và công nghệ mới. ADB cũng sẽ hỗ trợ sử dụng một cách bền vững nguồn tài nguyên thiên<br /> nhiên cũng như các biện pháp nhằm thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu để đáp<br /> ứng với các rủi ro đang gia tăng đối với Việt Nam.<br /> CPS đề xuất duy trì vốn vay của ADB vào khoảng 1 tỷ USD mỗi năm, trong khi áp dụng các biện<br /> pháp để cải thiện tính sẵn sàng và chất lượng các dự án sẽ được hỗ trợ, cũng như việc thực hiện<br /> các dự án hiện tại. ADB sẵn sàng tăng quy mô hỗ trợ của mình, nếu Chính phủ yêu cầu bổ sung<br /> thêm các nguồn lực.<br /> <br /> Kế hoạch Hoạt động Quốc gia 2016 – 2018<br /> 1.<br /> <br /> Kế hoạch Hoạt động Quốc gia (COBP) giai đoạn 2016–2018 của Ngân hàng Phát triển<br /> <br /> Châu Á (ADB) tại Việt Nam nhất quán với Chiến lược Đối tác Quốc gia (CPS) giai đoạn 2012–<br /> 2015; tính đến những định hướng ban đầu về các ưu tiên sẽ được đưa vào Kế hoạch Phát triển<br /> Kinh tế Xã hội (SEDP) giai đoạn 2016–2020; và phản ánh trọng tâm hoạt động của ADB theo<br /> Báo cáo đánh giá Giữa kỳ Chiến lược của ADB đến 2020.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Danh mục dự án vay chính thức của ADB cho Việt Nam giai đoạn 2016-2018 lên đến<br /> <br /> 4.159 triệu $, trong đó 1.369 triệu $ là từ COL và 2.790 triệu $ là MOL. Bên cạnh các dự án hỗ<br /> trợ kỹ thuật của ADB, các bộ ngành và cơ quan thực hiện dự án cũng được khuyến khích cân<br /> nhắc sử dụng nguồn lực riêng của mình để hỗ trợ các yêu cầu chuẩn bị dự án.<br /> 3.<br /> <br /> Các chương trình trong khu vực tư nhân của ADB sẽ cân nhắc các dự án trong ngành giao<br /> <br /> thông, năng lượng, viễn thông, nước sạch và vệ sinh, y tế, nông nghiệp hay ngành giáo dục. ADB<br /> cũng sẽ cân nhắc cung cấp HTKT cho khu vực tư nhân để thực hiện nghiên cứu khả thi, xây dựng<br /> năng lực và các hoạt động quan trọng khác nhằm hỗ trợ cho các dự án phát triển hạ tầng thách<br /> thức hơn, đưa ra các khái niệm mới, công nghệ mới hoặc xây dựng năng lực tại chỗ. Hoạt động<br /> trung gian tài chính, thông qua các ngân hàng trong nước, các định chế phi ngân hàng và các quỹ<br /> vốn cổ phần tư nhân, nhằm nâng cao tiếp cận tín dụng cho các doanh nghiệp vi mô, nhỏ và vừa,<br /> nhà ở, cho thuê, y tế, nông nghiệp, giáo dục và tài trợ thương mại cũng sẽ được cân nhắc.<br /> <br /> Cụ thể:<br /> <br /> CÁC LĨNH VỰC HỖ TRỢ QUỐC GIA<br /> Các Kết quả Phát triển<br /> <br /> ADB<br /> <br /> chính ở cấp Quốc gia có sự LĨNH VỰC HỖ TRỢ<br /> <br /> Dự kiến Phân bổ Nguồn lực<br /> <br /> đóng góp của ADB<br /> <br /> giai đoạn 2016–2018<br /> <br /> CHÍNH<br /> <br /> 1. Nước sạch và các dịch vụ hạ tầng đô thị khác<br /> Tiếp cận dịch vụ đô thị được Cung cấp nước sạch và hạ Vốn: 555 triệu $ (MOL), 140<br /> nâng cao<br /> <br /> tầng, dịch vụ đô thị. Phát triển triệu $ (COL) và 19,5 triệu $<br /> đô thị và môi trường đô thị (đồng tài trợ)<br /> trên các hành lang kinh tế Tỉ trọng trên tổng vốn COBP:<br /> GMS. Cung cấp và cải thiện 16,71%<br /> dịch vụ đô thị cơ bản<br /> <br /> 2. Quản lý Khu vực Công<br /> Hiệu quả và trách nhiệm giải Tái cấu trúc doanh nghiệp và Vốn: 176 triệu $ (MOL) và<br /> trình của các doanh nghiệp tài chính tại một số DNNN 240 triệu $ (COL)<br /> nhà nước tái cấu trúc được cải được chọn<br /> <br /> Tỉ trọng trên tổng vốn COBP:<br /> <br /> thiện<br /> <br /> 10.00%<br /> <br /> 3. Năng lượng<br /> Việc sử dụng điện của doanh Phát điện, truyền tải điện, Vốn: 851 triệu $ (MOL) và<br /> nghiệp, thương mại và hộ dân truyền tải dầu khí hiệu quả và 335 triệu $ (đồng tài trợ)<br /> tiêu dùng điện ở Việt Nam bảo vệ năng lượng. Phát triển Tỉ trọng trên tổng vốn COBP:<br /> được tăng cường và hiệu quả ngành năng lượng<br /> hơn<br /> 4. Giao thông<br /> <br /> 20,46%<br /> <br />