Đề thi học sinh giỏi 11 môn Văn - Kèm đáp án

Chia sẻ: Hà Văn Văn | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

741
lượt xem 28
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo đề thi chọn học sinh giỏi môn Văn lớp 11 kèm đáp án Tài liệu này giúp giáo viên định hướng cách ra đề thi và giúp các bạn học sinh ôn tập để làm bài hiệu quả. Chúc các em làm bài tốt đạt điểm cao!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề thi học sinh giỏi 11 môn Văn - Kèm đáp án

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH TẠO QUẢNG BÌNH LỚP 11 NĂM HỌC 2012 - 2013 Môn thi: Ngữ văn ĐỀ CHÍNH THỨC (Khóa thi ngày 27 tháng 3 năm 2013) Số báo danh........... Thời gian: 180 phút, không kể thời gian giao đề Câu 1 (4,0 điểm) Có ba cách để tự làm giàu mình: mỉm cười, cho đi và tha thứ. (Theo: Hạt giống tâm hồn - NXB Tổng hợp TP HCM, 2008) Những suy ngẫm của anh /chị về quan niệm trên. Câu 2 (6,0 điểm) Bàn về lao động nghệ thuật của nhà văn, Mác-xen Pruxt cho rằng: Một cuộc thám hiểm thực sự không phải ở chỗ cần một vùng đất mới mà cần một đôi mắt mới. Anh/chị hãy trình bày ý kiến của mình về nhận định trên ? ...............................HẾT................................
SỞ GIÁO DỤC- ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 11 QUẢNG BÌNH NĂM HỌC 2012-2013 ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi: NGỮ VĂN HƯỚNG DẪN CHẤM (Gồm có 03 trang) A. híng dÉn chung - Giám khảo căn cứ vào nội dung triển khai và mức độ đáp ứng các yêu cầu về kỹ năng để cho từng ý điểm tối đa hoặc thấp hơn. - Điểm toàn bài là tổng số điểm của hai câu, không làm tròn số, có thể cho: 0; 0,25; 0,5; 0,75...đến tối đa là 10. - Cần khuyến khích những bài viết có lập luận chặt chẽ, văn viết sáng tạo, giàu cảm xúc, trình bày sạch đẹp, chuẩn chính tả. - Những nội dung để trong dấu (...) chủ yếu chỉ có tính gợi ý, không buộc học sinh phải trình bày tương tự; giám khảo cần linh động khi vận dụng đáp án. B.híng dÉn cô thÓ I. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng: - Yªu cÇu 1: BiÕt c¸ch lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn. - Yªu cÇu 2: Bè côc bµi lµm râ rµng, kÕt cÊu hîp lý. H×nh thµnh vµ triÓn khai ý tèt. - Yªu cÇu 3: DiÔn ®¹t su«n sÎ. M¾c Ýt lçi chÝnh t¶, dïng tõ vµ ng÷ ph¸p. II. Yªu cÇu vÒ néi dung vµ c¸ch cho ®iÓm: Câu Yêu cầu về nội dung Điểm HS có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần phải hiểu đúng và 1 bàn luận được ý nghĩa câu nói. Bài viết phải chân thành, thể hiện 4,0đ được sự hiểu biết và nhận thức sâu sắc đối với vấn đề, đồng thời biết đưa ra những suy ngẫm cần thiết cho bản thân để hoàn thiện nhân cách. a. Giải thích ý nghĩa câu nói HS cần chỉ rõ: 0,5 - Tự làm giàu mình: tự nuôi dưỡng và bồi đắp tâm hồn mình Mỉm cười: biểu hiện của niềm vui, sự lạc quan, yêu đời Cho đi: là biết quan tâm, chia sẻ với mọi người Tha thứ: là sự bao dung, độ lượng với lỗi lầm của người khác 0,5 - Ý cả câu: Tâm hồn con người sẽ trở nên trong sáng, giàu đẹp hơn nếu biết lạc quan, sẻ chia và độ lượng với mọi người. b. Bàn luận về ý nghĩa câu nói HS khẳng định tính đúng đắn của vấn đề trên cơ sở triển khai những nội dung sau: 0,5 - Lạc quan, yêu đời giúp con người có sức mạnh để vượt lên những khó khăn, thử thách trong cuộc sống, có niềm tin về bản thân và hướng đến một khát vọng sống tốt đẹp (HS lấy dẫn chứng, phân tích). 0,5 - Biết quan tâm, chia sẻ, con người đã chiến thắng sự vô cảm, ích kỷ để sống giàu trách nhiệm và yêu thương hơn (HS lấy dẫn chứng, phân
tích). 0,5 - Biết bao dung, độ lượng, con người sẽ trút bỏ đau khổ và thù hận để sống thanh thản hơn và mang lại niềm vui cho mọi người (HS lấy dẫn 0,5 chứng, phân tích). - Ngoài sự lạc quan, sẻ chia, độ lượng con người còn có thể bồi đắp, và nuôi dưỡng tâm hồn mình bằng những ứng xử tốt đẹp khác (HS lấy dẫn chứng, phân tích). 0,5 c. Bài học nhận thức và hành động: - Sự giàu có về tâm hồn có ý nghĩa quyết định sự hoàn thiện nhân cách của mỗi người. Cần có ý thức gìn giữ và bồi đắp để đời sống tinh thần, tình cảm của bản thân không bị xói mòn và chai sạn bởi 0,5 mặt trái của cuộc sống hiện đại. - Để làm được điều đó, phải bắt đầu từ những thái độ sống tích cực, có ý nghĩa với mình và mọi người. 2 Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cơ bản đạt được 6,0 đ các nội dung sau: a. Giải thích vấn đề - Cuộc thám hiểm thực sự: quá trình lao động nghệ thuật của nhà văn 0,25 để sáng tạo nên tác phẩm đích thực. - Vùng đất mới: hiện thực đời sống chưa được khám phá 0,25 - Đôi mắt mới: cái nhìn và cách cảm thụ đời sống mới mẻ 0,25 - Hàm ý câu nói: Trong quá trình sáng tạo, điều cốt yếu là nhà văn 0, 25 phải có cái nhìn và cách cảm thụ độc đáo, giàu tính phát hiện về con người và cuộc đời. b. Khẳng định vấn đề (HS dựa vào tri thức lí luận về đặc trưng phản ánh của văn học, phong cách nghệ thuật của nhà văn, tư chất nghệ sĩ ... để triển khai luận điểm). 0,5 - Trong sáng tác văn học, đề tài mới chưa phải là cái quyết định giá 0,25 trị của một tác phẩm. + Đề tài chính là phạm vi hiện thực đời sống được phản ánh trong tác phẩm. Với một đề tài mới nhưng nhà văn chỉ sao chép nguyên xi theo 0,25 lối chụp ảnh thì không mang lại giá trị đích thực cho tác phẩm. + HS lấy dẫn chứng: (Phong trào Thơ mới đã hướng đến đề tài mới là thế giới của cái tôi cá nhân cá thể song không phải tác phẩm nào cũng có giá trị...). 1,0 - Giá trị tác phẩm và phong cách nghệ thuật của nhà văn được quyết định bởi cái nhìn và cách cảm thụ đời sống của người cầm bút . 0,5 + Dù đề tài cũ nhưng bằng cái nhìn độc đáo, giàu tính phát hiện và
khám phá, nhà văn có thể thấu suốt bản chất đời sống, mang lại cho tác phẩm giá trị tư tưởng sâu sắc. + HS chọn dẫn chứng và phân tích: 1,5 (Chí Phèo, không chỉ là nỗi khổ vật chất mà đau đớn hơn là bi kịch tinh thần, nỗi đau bị cướp đi cả nhân hình lẫn nhân tính, bị cự tuyệt quyền làm người. Nhà văn còn phát hiện được đốm sáng nhân tính ẩn chứa bên trong cái lốt quỷ dữ của Chí Phèo...) (Vội vàng là kết quả của cái nhìn tươi mới, của cặp mắt “xanh non, biếc rờn” trước vẻ đẹp mùa xuân, đã bày ra trước mắt người đọc một thiên đường mặt đất, một bữa tiệc trần gian. Hơn nữa, với nhận thức mới mẻ về thời gian tuyến tính, nhà thơ đã đề xuất một quan niệm sống tích cực...) c. Mở rộng, nâng cao vấn đề - Nếu đã có cái nhìn giàu tính khám phá, phát hiện lại tiếp cận với một đề tài mới mẻ thì sức sáng tạo của nhà văn và giá trị độc đáo của 0, 5 tác phẩm càng cao. Vì thế, coi trọng vai trò quyết định của “đôi mắt mới” nhưng cũng không nên phủ nhận ý nghĩa của “vùng đất mới” trong thực tiễn sáng tác. - Để có cái nhìn và cách cảm thụ độc đáo, nhà văn cần trau dồi tài năng (sự tinh tế, sắc sảo...), bồi dưỡng tâm hồn (tấm lòng, tình cảm 0, 5 đẹp với con người và cuộc đời...) và xác lập một tư tưởng, quan điểm đúng đắn, tiến bộ. ............................HẾT.............................
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 11 QUẢNG BÌNH NĂM HỌC 2012 - 2013 ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi: Ngữ văn (Khóa thi ngày 27 tháng 3 năm 2013) Số báo danh........... Thời gian: 180 phút, không kể thời gian giao đề Câu 1 (4,0 điểm) Có ba cách để tự làm giàu mình: mỉm cười, cho đi và tha thứ. (Theo: Hạt giống tâm hồn - NXB Tổng hợp TP HCM, 2008) Những suy ngẫm của anh /chị về quan niệm trên. Câu 2 (6,0 điểm) Bàn về lao động nghệ thuật của nhà văn, Mác-xen Pruxt cho rằng: Một cuộc thám hiểm thực sự không phải ở chỗ cần một vùng đất mới mà cần một đôi mắt mới. Anh/chị hãy trình bày ý kiến của mình về nhận định trên ? ...............................HẾT................................
SỞ GIÁO DỤC- ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 11 QUẢNG BÌNH NĂM HỌC 2012-2013 ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi: NGỮ VĂN HƯỚNG DẪN CHẤM (Gồm có 03 trang) A. híng dÉn chung - Giám khảo căn cứ vào nội dung triển khai và mức độ đáp ứng các yêu cầu về kỹ năng để cho từng ý điểm tối đa hoặc thấp hơn. - Điểm toàn bài là tổng số điểm của hai câu, không làm tròn số, có thể cho: 0; 0,25; 0,5; 0,75...đến tối đa là 10. - Cần khuyến khích những bài viết có lập luận chặt chẽ, văn viết sáng tạo, giàu cảm xúc, trình bày sạch đẹp, chuẩn chính tả. - Những nội dung để trong dấu (...) chủ yếu chỉ có tính gợi ý, không buộc học sinh phải trình bày tương tự; giám khảo cần linh động khi vận dụng đáp án. B.híng dÉn cô thÓ I. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng: - Yªu cÇu 1: BiÕt c¸ch lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn. - Yªu cÇu 2: Bè côc bµi lµm râ rµng, kÕt cÊu hîp lý. H×nh thµnh vµ triÓn khai ý tèt. - Yªu cÇu 3: DiÔn ®¹t su«n sÎ. M¾c Ýt lçi chÝnh t¶, dïng tõ vµ ng÷ ph¸p. II. Yªu cÇu vÒ néi dung vµ c¸ch cho ®iÓm: Câu Yêu cầu về nội dung Điểm HS có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần phải hiểu đúng và bàn luận 1 được ý nghĩa câu nói. Bài viết phải chân thành, thể hiện được sự hiểu biết 4,0đ và nhận thức sâu sắc đối với vấn đề, đồng thời biết đưa ra những suy ngẫm cần thiết cho bản thân để hoàn thiện nhân cách. a. Giải thích ý nghĩa câu nói HS cần chỉ rõ: - Tự làm giàu mình: tự nuôi dưỡng và bồi đắp tâm hồn mình 0,5 Mỉm cười: biểu hiện của niềm vui, sự lạc quan, yêu đời Cho đi: là biết quan tâm, chia sẻ với mọi người Tha thứ: là sự bao dung, độ lượng với lỗi lầm của người khác - Ý cả câu: Tâm hồn con người sẽ trở nên trong sáng, giàu đẹp hơn 0,5 nếu biết lạc quan, sẻ chia và độ lượng với mọi người. b. Bàn luận về ý nghĩa câu nói HS khẳng định tính đúng đắn của vấn đề trên cơ sở triển khai những nội dung sau: - Lạc quan, yêu đời giúp con người có sức mạnh để vượt lên những 0,5 khó khăn, thử thách trong cuộc sống, có niềm tin về bản thân và hướng đến một khát vọng sống tốt đẹp (HS lấy dẫn chứng, phân tích). - Biết quan tâm, chia sẻ, con người đã chiến thắng sự vô cảm, ích kỷ 0,5 để sống giàu trách nhiệm và yêu thương hơn (HS lấy dẫn chứng, phân tích). - Biết bao dung, độ lượng, con người sẽ trút bỏ đau khổ và thù hận để 0,5 sống thanh thản hơn và mang lại niềm vui cho mọi người (HS lấy dẫn
chứng, phân tích). 0,5 - Ngoài sự lạc quan, sẻ chia, độ lượng con người còn có thể bồi đắp, và nuôi dưỡng tâm hồn mình bằng những ứng xử tốt đẹp khác (HS lấy dẫn chứng, phân tích). c. Bài học nhận thức và hành động: 0,5 - Sự giàu có về tâm hồn có ý nghĩa quyết định sự hoàn thiện nhân cách của mỗi người. Cần có ý thức gìn giữ và bồi đắp để đời sống tinh thần, tình cảm của bản thân không bị xói mòn và chai sạn bởi mặt trái của cuộc sống hiện đại. 0,5 - Để làm được điều đó, phải bắt đầu từ những thái độ sống tích cực, có ý nghĩa với mình và mọi người. 2 Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cơ bản đạt được các nội 6,0 đ dung sau: a. Giải thích vấn đề - Cuộc thám hiểm thực sự: quá trình lao động nghệ thuật của nhà văn để sáng tạo nên tác phẩm đích thực. 0,25 - Vùng đất mới: hiện thực đời sống chưa được khám phá - Đôi mắt mới: cái nhìn và cách cảm thụ đời sống mới mẻ 0,25 0,25 - Hàm ý câu nói: Trong quá trình sáng tạo, điều cốt yếu là nhà văn phải có cái nhìn và cách cảm thụ độc đáo, giàu tính phát hiện về con 0, 25 người và cuộc đời. b. Khẳng định vấn đề (HS dựa vào tri thức lí luận về đặc trưng phản ánh của văn học, phong cách nghệ thuật của nhà văn, tư chất nghệ sĩ ... để triển khai luận điểm). - Trong sáng tác văn học, đề tài mới chưa phải là cái quyết định giá 0,5 trị của một tác phẩm. + Đề tài chính là phạm vi hiện thực đời sống được phản ánh trong tác 0,25 phẩm. Với một đề tài mới nhưng nhà văn chỉ sao chép nguyên xi theo lối chụp ảnh thì không mang lại giá trị đích thực cho tác phẩm. + HS lấy dẫn chứng: (Phong trào Thơ mới đã hướng đến đề tài mới 0,25 là thế giới của cái tôi cá nhân cá thể song không phải tác phẩm nào cũng có giá trị...). - Giá trị tác phẩm và phong cách nghệ thuật của nhà văn được quyết định bởi cái nhìn và cách cảm thụ đời sống của người cầm 1,0 bút . + Dù đề tài cũ nhưng bằng cái nhìn độc đáo, giàu tính phát hiện và khám phá, nhà văn có thể thấu suốt bản chất đời sống, mang lại cho 0,5 tác phẩm giá trị tư tưởng sâu sắc. + HS chọn dẫn chứng và phân tích: (Chí Phèo, không chỉ là nỗi khổ vật chất mà đau đớn hơn là bi kịch tinh thần, nỗi đau bị cướp đi cả nhân hình lẫn nhân tính, bị cự tuyệt 1,5
quyền làm người. Nhà văn còn phát hiện được đốm sáng nhân tính ẩn chứa bên trong cái lốt quỷ dữ của Chí Phèo...) (Vội vàng là kết quả của cái nhìn tươi mới, của cặp mắt “xanh non, biếc rờn” trước vẻ đẹp mùa xuân, đã bày ra trước mắt người đọc một thiên đường mặt đất, một bữa tiệc trần gian. Hơn nữa, với nhận thức mới mẻ về thời gian tuyến tính, nhà thơ đã đề xuất một quan niệm sống tích cực...) c. Mở rộng, nâng cao vấn đề - Nếu đã có cái nhìn giàu tính khám phá, phát hiện lại tiếp cận với một đề tài mới mẻ thì sức sáng tạo của nhà văn và giá trị độc đáo của tác phẩm càng cao. Vì thế, coi trọng vai trò quyết định của “đôi mắt mới” nhưng cũng không nên phủ nhận ý nghĩa của “vùng đất mới” 0, 5 trong thực tiễn sáng tác. - Để có cái nhìn và cách cảm thụ độc đáo, nhà văn cần trau dồi tài năng (sự tinh tế, sắc sảo...), bồi dưỡng tâm hồn (tấm lòng, tình cảm đẹp với con người và cuộc đời...) và xác lập một tư tưởng, quan điểm đúng đắn, tiến bộ. 0, 5 ............................HẾT.............................
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH YÊN BÁI LỚP 11 THPT NĂM HỌC 2009 – 2010 MÔN THI: VĂN ĐỀ CHÍNH THỨC (Thời gian làm bài 180 phút, không kể thời gian giao đề) (Đề thi gồm có 01 trang) Ngày thi: 17/ 12/2009 1. Câu 1: ( 8,0 điểm) Trong bài Vội vàng, nhà thơ Xuân Diệu viết: Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua, Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già, Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất. Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật, Không cho dài thời trẻ của nhân gian, Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn, Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại! Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi, Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời; (Ngữ văn 11, Tập hai, NXB Giáo dục, 2007, tr.22) Hãy viết một bài văn trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý nghĩa của thời gian. 2. Câu 2: (12,0 điểm) Nét độc đáo của hai nhân vật Huấn Cao (Chữ người tử tù - Nguyễn Tuân) và Vũ Như Tô (Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài - trích Vũ Như Tô - Nguyễn Huy Tưởng). ..................Hết................. Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm. Họ tên thí sinh:........................ Số báo danh:............................. Chữ kí giám thị số 1:............... Chữ kí giám thị số 2:...............
KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI KHỐI 11 MÔN : VĂN Thời gian : 90 phút. Đề thi : Bàn về văn học Việt Nam giai đoạn nửa cuối thế kỉ XIX, giáo sư Nguyễn Đình Chú có nhận định rằng : “ Không kể đến bộ phận thơ văn yêu nước chống Pháp mà Nguyễn Đình Chiểu là ngọn cờ đầu, tình cảm yêu nước trong văn học giai đoạn này cũng biểu hiện thật phong phú, sâu sắc, và bao trùm lên tất cả là nỗi buồn mất nước”. Anh (chị) hãy làm rõ nhận định trên qua các sáng tác của Nguyễn Khuyến, Trần Tế Xương và Chu Mạnh Trinh.
HƯỚNG DẪN CHẤM THI CHỌN HỌC SINH GIỎI MÔN VĂN – KHỐI 11 I. YÊU CẦU LÀM BÀI : 1. Về kĩ năng: học sinh cần biết nhận thức đề, biết cách làm bài văn nghị luận phân tích và chứng minh, biết hành văn, không phạm những lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu, diễn đạt… 2. Về kiến thức: học sinh cần xác định được phạm vi kiến thức được quy định trong đề bài: tình cảm yêu nước trong văn học Việt Nam giai đoạn nửa cuối thế kỉ XIX, ngoại trừ bộ phận thơ văn yêu nước chống Pháp mà Nguyễn Đình Chiểu là ngọn cờ đầu. Học sinh cần vận dụng những kiến thức đã học, đã đọc, về các tác giả Nguyễn Khuyến, Tú Xương, Chu Mạnh Trinh (đã học trong chương trình THCS và THPT) để làm rõ những biểu hiện tình cảm yêu nước của con người Việt Nam khi đất nước đã rơi vào tay thực dân Pháp, phong phú và sâu sắc, mà bao trùm lên tất cả là nỗi buồn mất nước, cụ thể là: a. Tình cảm yêu nước trong thơ Nguyễn Khuyến: - Thời cuộc loạn lạc, triều đình đầu hàng giặc Pháp, Nguyễn Khuyến băn khoăn và cuối cùng quyết định từ quan để giữ trọn khí tiết và tấm lòng đối với đất nước: “Mười năm lăn lộn trên đường ấy – May về, ta vẫn được là ta”. - Về ở ẩn, tâm hồn Nguyễn Khuyến vẫn không hề được thanh thản: nỗi buồn mất nước có khi được gửi gắm trong tiếng kêu ai oán não lòng của con chim cuốc (bài Cuốc kêu cảm hứng); có khi được thể hiện qua bức tranh thu buồn man mác và chất chứa tâm sự của một nhà nho thiết tha với quê hương đất nước mà không thể làm được gì cho đất nước (ba bài thơ thu) ; đến cuối đời vẫn canh cánh một nỗi hổ thẹn: “Ơn vua chưa chút báo đền – Cúi trông hổ đất, ngửa lên thẹn trời”… b. Tình cảm yêu nước trong thơ Tú Xương: - Nỗi buồn thương nước mất được biểu hiện qua những bài thơ trữ tình nhẹ nhàng mà sâu lắng thiết tha tình đất nước (Sông lấp, Aùo bông che bạn…) - Nỗi chua xót trước những đổi thay điên đảo của xã hội Việt Nam buổi giao thời, trước sự băng hoại của những giá trị truyền thống, được thể hiện qua những bài thơ trào phúng với tiếng cười châm biếm, đả kích cay độc (Năm mới chúc nhau, Mồng Hai Tết viếng cô Kí, Đất Vị Hoàng…) c. Tình cảm yêu nước trong thơ Chu Mạnh Trinh : bài thơ Hương Sơn phong cảnh ca thể hiện một tâm hồn nghệ sĩ đặc biệt tha thiết với cảnh đẹp, qua đó kín đáo bộc lộ tình yêu giang sơn đất nước. II. BIỂU ĐIỂM : Điểm 9-10 : đáp ứng đầy đủ yêu cầu trên, văn viết có hình ảnh, có cảm xúc.
Điểm 7 - 8 : nội dung đầy đủ, diễn đạt lưu loát. Điểm 5 - 6 : nội dung tương đối đầy đủ, văn viết sáng sủa, diễn đạt được ý. Điểm 3 - 4 : nội dung sơ sài, diễn đạt luộm thuộm. Điểm 1 - 2 : không hiểu đề.