Giáo án Hóa học 10 bài 12: Liên kết ion, tinh thể ion

TG

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

Hoạt động 1: Sự tạo thành ion.

6’

-GV: Cho nguyên tử Na có Z =11. Hãy tính số e, số p. Cho biết nguyên tử Na trung hòa về điện hay không? Vì sao?

-Khi nào nguyên tử không trung hòa về điện?

-Vậy ion là gì?

-Nguyên tử Na trung hòa về điện.

Vì tổng số e bằng tổng số p

-Khi nguyên tử nhường hoặc nhận e thì biến thành phần tử  mang điện (dương hay âm) gọi là ion.

I. SỰ TẠO THÀNH ION, CATION, ANION.

   1. Ion, Cation, Anion:

     a. Sự tạo thành ion

        Nguyên tử luôn trung hòa về điện, nhưng khi nguyên tử nhường hay nhận thêm electron thì nó trở thành phần tử mang điện gọi là ion.

Hoạt động 2: Sự tạo thành Cation.

4’

-Ion dương tạo thành từ nguyên tử nguyên tố nào?

Na – 1e → Na⁺ 

(2,8,1)      (2,8)

Mg – 2e → Mg²⁺  

(2,8,2)      (2,8)

-Cho ion A²⁺ có cấu hình e:

 1s² 2s² 2p⁶  . Hãy xác định vị trí nguyên tố A trong hệ thống tuần hoàn. Viết cấu hình e đầy đủ của nguyên tử A?(Hoạt động nhóm).

-Nguyên tử nguyên tố kim loại nhường e ngoài cùng biến thành ion dương (Cation).

-Đại diện nhóm trình bày: Cấu hình e nguyên tử A:

1s² 2s² 2p⁶  3s²

Ô thứ 12

Chu kì 3

Nhóm IIA.

  b. Sự tạo thành Cation.

Khi nguyên tử kim loại nhường đi e ngoài cùng thì biến thành ion dương (hay Cation).

Ví dụ: Na – 1e → Na⁺

 Hay :   Na →   Na⁺  +  1e

Hoạt động 3: Sự tạo thành Anion.

4’

-Ion âm tạo thành từ nguyên tử nguyên tố nào?

    Cl + 1e → Cl^- 

(2,8,7)      (2,8,8)

   S + 2e     →   S^2-  

(2,8,6)         (2,8,8)

-Cho ion A^- có cấu hình e:

 1s² 2s² 2p⁶  . Hãy xác định vị trí nguyên tố A trong hệ thống tuần hoàn. Viết cấu hình e đầy đủ của nguyên tử A?(Hoạt động nhóm).

-Nguyên tử nguyên tố phi kim  nhận thêm e biến thành ion âm (Anion).

-Đại diện nhóm trình bày: Cấu hình e nguyên tử A:

1s² 2s² 2p⁵

Ô thứ 9

Chu kì 2

Nhóm VIIA.

  c. Sự tạo thành Anion.

Khi nguyên tử phi kim nhận thêm e thì biến thành ion âm (hay Anion).

Ví dụ:  Cl + 1e → Cl^-

 Hay :   Cl =   Cl^-‑  → 1e 

Hoạt động 4: Ion đơn nguyên tử, đa nguyên tử.

4’

-Thế nào là ion đơn nguyên tử?

-Thế nào là ion đa nguyên tử?

- Là các ion tạo nên từ một nguyên tử.

-Là những nhóm nguyên tử mang điện tích dương hay âm.

  2. Ion Đơn Nguyên Tử Và Ion Đa Nguyên Tử.

    a. Ion đơn nguyên tử: Là các ion tạo nên từ một nguyên tử.

Ví dụ: Cation: Na⁺, Ca²⁺…

           Anion: Cl^- ,S^2- …

   b. Ion đa nguyên tử: Là những nhóm nguyên tử mang điện tích dương hay âm.

Ví dụ: Cation: NH₄⁺

            Anion: SO₄^2-, OH^-…

Hoạt động 5: Sự tạo thành liên kết ion.

10’

-GV giới thiệu quá trình tạo thành liên kết ion của phân tử muối ăn NaCl. Yêu cầu học sinh nhận xét.

-Vậy liên kết ion là gì?

-Bản chất của liên kết ion là gì?

-Nguyên tử Na nhường 1e cho nguyên tử Cl để biến thành ion dương Na⁺.  

               Na  -1e  → Na⁺

-Mỗi nguyên tử Cl nhận 1e  để biến thành ion dương Na⁺.  

                Cl  +  1e  → Cl

-Liên kết ion là liên kết được hình thành bởi lực hút tĩnh điện giữa các ion mang điện trái dấu.

-Sự chuyển e từ kim loại sang cho nguyên tố phi kim nhận.

II. SỰ TẠO THÀNH LIÊN KẾT ION.

Ví dụ: Xét phân tử NaCl

-Nguyên tử Na nhường 1e cho nguyên tử Cl để biến thành ion dương Na⁺.  

               Na  → Na⁺ +1e 

-Mỗi nguyên tử Cl nhận 1e  để biến thành ion dương Na⁺.  

       Cl  +  1e  → Cl^-

     Na  +  Cl   →  Na⁺  +  Cl^-

   (2,8,1)    (2,8,7)        (2,8)      (2,8,8)

     Na⁺   +   Cl^-  =   NaCl

Phản ứng hóa học

2Na   +  Cl₂    →  2 NaCl

Khái niệm: Liên kết ion là liên kết được hình thành bởi lực hút tĩnh điện giữa các ion mang điện trái dấu.

Hoạt động 6: Tinh thể Ion.

5’

-GV: giới thiệu cấu trúc mạng tinh thể muối ăn NaCl.(Hình 3.1).

-GV:Từ tính chất tinh thể muối ăn NaCl suy ra tính chất của các hợp chất ion khác .

    Mô hình tinh thể NaCl

-Ở thể rắn, NaCl tồn tại dưới dạng tinh thể. Trong mạng tinh thể NaCl các ion Na⁺,Cl^- được phân bố luân phiên đều đặn và có trật tự trên các đỉnh của hình lập phương nhỏ. Xung quanh mỗi ion đều có 6 ion ngược dấu liên kết với nó.

III.TINH THỂ ION:

    1. Tinh Thể NaCl:

Ở thể rắn, NaCl tồn tại dưới dạng tinh thể. Trong mạng tinh thể NaCl các ion Na⁺,Cl^- được phân bố luân phiên đều đặn và có trật tự trên các đỉnh của hình lập phương nhỏ. Xung quanh mỗi ion đều có 6 ion ngược dấu liên kết với nó.

Hoạt động 7: Tính chất chung của hợp chất ion.

3’

-Giáo viên nêu tính chất chung của hợp chất ion . Lấy ví dụ NaCl gợi ý cho học sinh trả lời.

-Học sinh:

Tinh thể ion rất bền vững vì lực hút tĩnh điện giữa các ion ngược dấu trong tinh thể lớn. Các hợp chất ion đều khá rắn, khó nóng chảy, khó bay hơi.

Các hợp chất ion thường tan nhiều trong nước. Khi nóng chảy, khi hòa tan trong nước chúng tạo thành dung dịch dẫn được điện, còn ở trạng thái rắn thì không dẫn được điện.  

   2. Tính chất chung của hợp chất ion:

Tinh thể ion rất bền vững vì lực hút tĩnh điện giữa các ion ngược dấu trong tinh thể lớn. Các hợp chất ion đều khá rắn, khó nóng chảy, khó bay hơi.

Các hợp chất ion thường tan nhiều trong nước. Khi nóng chảy, khi hòa tan trong nước chúng tạo thành dung dịch dẫn được điện, còn ở trạng thái rắn thì không dẫn được điện.

Hoạt động 8: Củng cố.

2’

 -Nắm vững quá trình tạo thành ion , tạo thành liên kết ion

 -Hợp chất ion có tính chất chung nào.

 -Liên kết ion được hình thành bởi 1 kim loại điển hình và 1 phi kim điển hình.