Giáo án Thực hành Thí nghiệm Sinh học 7 Bài 52: Xem băng hình về đời sống và tập tính của thú được biên soạn nhằm mục đích giúp cho các em học sinh củng cố một số kiến thức về tập tính của thú như di chuyển, kiếm mồi, sinh sản và tự vệ; có kỹ năng thực hành quan sát quan sát, nhận xét và tóm lược các vấn đề.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo án Thực hành Thí nghiệm Sinh học 7 Bài 52: Xem băng hình về đời sống và tập tính của thú
- Lời mở đầu
Để thực hiện tốt nhiệm vụ dạy và học môn sinh học 7, một khó khăn là làm thế nào để thực hiện
tốt các bài thực hành trong chương trình SGK sinh học 7 (trong điều kiện học sinh mới tiếp cận
môn học thực nghiệm, số bài thực hành nhiều 12 bài với 15 tiết, kiến thức, kỹ năng còn thiếu…).
" Thực hành Thí nghiệm sinh học 7" sẽ mang tới cho các thày giáo, cô giáo, các em học sinh có thêm
những thông tin, những kỹ năng, những phương án phục vụ bài dạy, bài học, làm các bài thực hành
trong toàn bộ chương trình.
Nội dung
Tài liệu gồm 12 bài thực hành trong chương trình sinh học 7, mỗi bài có 3 nội dung cơ bản:
1Mục đích bài.
2Nội dung bài: chuẩn bị bài thực hành, bổ trợ kiến thức, các đồ dùng thiết bị cần thiết, các bước
tiến hành. Câu hỏibài tập (sau mỗi bài có các câu hỏi và bài tập cho học sinh tự làm), câu hỏi trắc
nghiệm, tự luận, có câu hỏi nâng cao, mở rộng, vận dụng và liên hệ thực tế.
3Hỏi trả lời theo chuyên đề giúp học sinh mở rộng, hiểu biết thêm thông tin, tạo hứng thú môn
học và tìm hiểu khoa học.
Tài liệu còn cung cấp cách pha chế những hoá chất cơ bản khi tiến hành thực hành, làm các mẫu
ngâm động vật, những kiến thức mở rộng giúp GV hiểu sâu, nắm chắc vấn đề khi dạy học, hướng
dẫn học sinh thực hành; những câu hỏi, bài tập giúp học sinh rèn luyện, khắc sâu, mở rộng và vận
dụng kiến thức vào thực tiễn; những gợi ý, hướng dẫn cầm tay chỉ việc cho học sinh giúp các em
học và làm tốt thí nghiệm thực hành tại lớp và ở nhà, tăng khả năng tự học và tự tìm hiểu để chiếm
lính kiến thức.
Lần đầu biên soạn không tránh khỏi những sai sót, khiếm khuyết, rất mong được các đồng nghiệp
đóng góp và chỉ giáo cho tác giả. Mọi ý kiến xin gửi tới: Bùi Văn ThêmTrường THCS Quế Nham
Tân Yên Bắc giang buivanthembg@yahoo.com.vn ĐT: 0912.716.203.
(Sách đã được Nhà xuất bản Giáo dục thẩm định và xuất bản, phát hành toàn quốc, tháng 02 năm
2012)
Các bài thực hành
trong chương trình & sgk sinh học7
Tiết Bài,
TN, SGK
TT Nội dung trong phần
TH trang
CT trong bài
1 Th1 Quan sát một số ĐVNS. 3 3 13
2 TH2 Mổ và quan sát giun đất. 16 16 56
3 Th3 Quan sát một số thân mềm. 21 20 68
4 Th4 Mổ và quan sát tôm sông. 24 23 77
5 Th5 Xem băng hình về tập tính của Sâu bọ. 29 28 94
6 TH6 Mổ cá. 36 32 106
Quan sát cấu tạo trong của ếch đồng trên
7 TH7 38 36 116
mẫu mổ.
Quan sát bộ xương, mẫu mổ chim Bồ
8 Th8 46 42 138
câu.
Xem băng hình về đời sống và tập tính
9 Th9 47 45 147
của chim.
Xem băng hình về đời sống và tập tính
10 Th10 54 52 170
của Thú.
Tìm hiểu một số động vật có tầm quan
11 Th11 6465 6162 199
trọng đối với kinh tế ở địa phương.
6869
12 Th12 Tham quan thiên nhiên. 646566 202
70
1
- TH 10 – XEM BĂNG HÌNH VỀ ĐỜI
SỐNG VÀ TẬP TÍNH CỦA THÚ
(Tiết 54 Bài 52 SGK.Tr 170)
sau:
IMục đích:
Thông qua xem băng hình học sinh củng cố một số kiến thức về tập tính của thú: di chuyển, kiếm
mồi, sinh sản và tự vệ.
Có kỹ năng thực hành quan sát quan sát, nhận xét và tóm lược các vấn đề.
IINội dung:
1Chuẩn bị cho bài thực hành:
Băng ghi hình một số tập tính thú, có thời lượng 30>35 phút.
Máy tính, máy chiếu, màn chiếu hay đầu chiếu, đầy DVD, VCD…
Tranh ảnh minh hoạ các tập tính cơ bản của thú.
Hệ thống câu hỏi, bài tập từng phần, phiếu thực hành …
Kiểu di chuyển bay, lượn
Kiểu di chuyển chạy, nhảy
2
- Kiểu di chuyển bơi
Chuột chũi đào đất Cáo đào hang
Tê tê đào bới đất tìm thức ăn Cầy 4 ngón (mac mốt) thích đào hang trú ẩn
Tập tính kiếm ăn của thú
3
- Tập tính kiếm ăn của thú
Tập tính kiếm ăn của thú
Tập tính nuôi dạy con
tê tê ở đảo Sumatran còn tự cuộn mình Con vật sẽ thả rơi mình xuống mặt đất,
thành quả bóng và bất thình lình cuộn đi với miệng nhỏ dãi như thể bị ốm, nằm bất
tốc độ cực nhanh để chạy trốn. động với cái miệng mở ra. Bên cạnh đó, nó
có tiết ra một chất có mùi như xác chết từ
tuyến hậu môn của mình.
4
- Chồn hôi Chúng đuổi kẻ thù bằng cách từ một Những vết vằn vện trên thân vốn dĩ đã làm các con
tuyến dầu ở phía đuôi phun ra một lớp “sương mù” vật khác khó phát hiện, thì vào những buổi bình minh
hôi hám, tanh tưởi khiến loài vật nào – có lẽ chỉ trừ hoặc nhá nhem tối, vết vằn vện đặc biệt có hiệu
chủ nhân – cũng cảm thấy khó chịu mà nhanh chóng quả, chúng khiến cho sư tử bị đánh lừa, không xác
lảng tránh. Mùi khó ngửi ấy lan toả đến 3 mét và tồn định được khoảng cách khi đuổi theo ngựa vằn.
tạo trong nhiều ngày
Sư tử sợ và bỏ chạy khi bị hươu nước Khỉ đầu đàn có nhiệm vụ quan sát, báo
dùng cặp sừng sắc nhọn phản công. động cho cả bầy.
2Các bước tiến hành:
B1Quan sát một số tập tính của thú qua tranh ảnh: di chuyển, lấy thức ăn. Sinh sản, nuôi dạy con,
tự vệ.
B2Lập bảng ghi khi quan sát các tập tính qua băng hình
Tên loài thú Tập tính kiếm
Môi trường Tập tính sinh sản, nuôi
quan sát Kiểu di chuyển mồi, loại thức
trường sống con, tự vệ.
được ăn
Sư tử Trong rừng chạy, nhảy săn mồi, vồ sống theo đàn, nuôi con và
mồi bảo vệ con
Linh cẩu trong rừng chạy bằng 4 săn mồi, ăn sống theo đàn, nuôi con và
thưa chân thịt bảo vệ con
ngựa vằn đồng cỏ chạy, nhảy ăn cỏ sống theo đàn, nuôi con và
bảo vệ con
B2 Xem toàn bộ băng hình 1 lượt cho cả lớp (khoảng 30 >35 phút)
Xem lại đoạn băng hình với yêu cầu ghi chép tập tính của thú.
5
- + Tìm kiếm thức ăn, cách bắt, săn mồi, loại thức ăn....
+ Sinh sản, nuôi con non, dạy con non.
+ Kiểu di chuyển (trên không, dưới nước, trên cạn)
B3Thảo luận nội dung băng hình.
Các nhóm thảo luận, hoàn thành phiếu học tập của nhóm với các nội dung.
1.Kể tên những loài thú quan sát được
2.Kể tên các loại thức ăn và cách kiếm thức ăn đặc trưng của từng loài quan sát được
3.Nhận xét về sự đa dạng của thú (về hình dạng, nới sống, thức ăn, tập tính)
4. Ngoài các tập tính trên còn quan sát được tập tính nào khác
3Câu hỏibài tập:
1.Kể tên 5 loài thú có lợi và 5 loài thú có hại mà em biết
Trả lời:
2.Tìm tên các loài thú có các đặc điểm sau:
aChỉ biết bay không biết đi.
bChỉ biết bơi không đi được trên cạn.
cVừa biết bơi vừa biết đi được trên cạn.
dĐẻ trứng, không đẻ con.
Trả lời:
3.Di cư của cá voi trong đại dương có phải tập tính của chúng hay không, vì sao?
Trả lời:
4.Thú có nhiều hoạt động và tập tính phức tạp là bởi (chọn câu đúng trong các câu sau):
aCó các hệ cơ quan phát triển.
bHệ thần kinh phát triển đặc biệt là bán cầu não (não trước) rất phát triển.
cCó hệ tuần hoàn hoàn thiện, máu đi nuôi cơ thể giàu ô xy (là động vật đẳng nhiệt).
dCả a,b,c.
5. Vì sao thú có khả năng phân bố rộng khắp các vùng trên thế giới từ bắc cực đến nam cực, trên
không, trên cạn và dưới nước?
Hỏi đáp về tập tính của Thú
Hỏi: Tại sao chó thường hay thè lưỡi vào mùa hè?
Trả lời:
Chó là động vật bậc cao, có thân nhiệt ổn định (động vật hằng nhiệt), khi nhiệt độ tăng cao thì phải
có cơ chế làm mát (thải nhiệt) để duy trì thân nhiệt ổn định. Trên bề mặt da của người và nhiều
động vật đều có tuyến mồ hôi, có thể tiết ra mồ hôi, khi bay hơi thân nhiệt cơ thể giảm xuống.
Ở chó thì khác, trên bề mặt da không có tuyến mồ hôi, tuyến mồ hôi lại ở trên bề mặ lưỡi. Mùa hè
nóng nực để duy trì thân nhiệt chó phải thè lưỡi dài để thải nhiệt. Những khi chó chạy nhanh hoặc
cắn nhau, cơ thể nóng lên thì chó cũng phải thè lưỡi ra để toả nhiệt.
Hỏi: Mỹ nhân ngư (cá người đẹp) là loài thú gì và có ở việt nam không?
Trả lời:
“Mỹ nhân ngư" Dugong hoặc bò biển, còn gọi là “nàng tiên cá”, là một loài động vật biển rất quý
hiếm mà ở Việt Nam, chỉ có ở vùng biển Côn Ðảo và Phú Quốc . Bò biển được Quỹ Bảo tồn Thiên
nhiên Quốc tế (WWF) ghi tên vào sách đỏ nhưng đang kêu cứu vì bị lạm sát để phục vụ cho ẩm thực
đến gần tuyệt chủng.
6
- Từ Dugong trong tiếng Ấn Độ có nghĩa là “người con gái đẹp”, còn theo tiếng Papua New Guinea có
nghĩa là “bò của biển”, hay theo tiếng Madagasca là “heo hoang vùng san hô”, còn ở Việt Nam thì
được biết với tên Bò biển vì chúng ăn chuyên cỏ.
Có nhiều truyền thuyết kể lại rằng đêm đêm, các thủy thủ ngoài biển bị quyến rũ bởi tiếng
hát mê hồn từ đại dương của mỹ nhân ngư, chính là ám chỉ loài bò biển này.
Một chú Dugong có thể đạt chiều dài 3m và nặng gần 500 kg. Cơ thể được bao bọc bởi một lớp
chất béo dày sụ (giống như là cá voi vậy), nên nhìn chú nào cũng tròn trịa, múp míp. 2 chi trước có
hình dạng như 2 mái chèo nhỏ xinh, đuôi thì to quay nước mạnh, rất giống đuôi các loài cá lớn ở đại
dương như cá voi, cá mập…
Nhìn từ xa chúng ta có cảm giác, da của Dugong có màu nâu và rất láng mịn, nhưng thực ra khi nhìn
kỹ chúng ta sẽ thấy bề mặt da lại vô cùng thô nhám, bởi các lỗ chân lông to, và những sợi lông từ đó
mọc tua tủa, tuy ngắn nhưng lại rất dày.
Bò biển có 2 lỗ mũi ở gần đầu, phía dưới là một đôi môi dày thịt – tác dụng cuộn tròn làm cho
chúng thở dễ dàng hơn trên mặt nước.
Những điểm đặc biệt về loài bò biển:
Bò biển chỉ sống dưới nước, thi thoảng nổi lên mặt nước để thở chứ không lên mặt đất bao giờ.
Bò biển thích sống theo bầy đàn đông đúc, nhưng với số lượng ít ỏi như hiện này thì điều này thật
là khó khăn.
Chúng dành hầu hết thời gian cho việc ăn, trung bình mỗi ngày một con ăn hết 25kg cỏ biển.
Vì có thói quen sục xuống cát để ăn nên nơi nào chúng qua cũng tạo thành những con đường mòn
cát trống, chính nhờ điều này mà người ta phát hiện ra sự xuất hiện của chúng.
Cứ 3 7 năm một lần, con cái lại tìm đến vùng nước nông để sinh con, chúng mang thai 13 tháng 10
ngày, mỗi lần chỉ đẻ 1 con duy nhất.
Dugong con dài khoảng 1,2 m và nặng chừng 30 kg, bú sữa mẹ khoảng 18 tháng và thường bơi sau
lưng mẹ.
Tuổi thọ cuả loài Dugong này có thể sánh với con người đấy: 70 tuổi.
Mối đe dọa cho loài Dugong càng ngày càng gia tăng: bởi sự gia tăng ô nhiễm từ đất liền, sự
phát triển đô thị vùng ven làm suy thoái các thảm cỏ biển, thức ăn độc nhất của Dugong; hay do tàu
thuyền đi lại đụng chết hoặc vướng lưới đánh cá do vô tình.
Cứu sống một 'mỹ nhân ngư' ở Kiên Giang
Sau hai ngày bị kẹt trong tình trạng kiệt sức gần bờ biển, con dugong (mỹ nhân ngư) đã hồi phục, ăn
được và bơi lội quanh bể nước ở bờ biển Mũi Nai, tỉnh Kiên Giang.
7
- Trước đó, chiều 22/9/2010, sau khi nhận tin báo của người dân có một con cá lạ đang bị kẹt tại bờ
biển Mũi Nai, thị xã Hà Tiên (tỉnh Kiên Giang), phòng Kinh tế thị xã Hà Tiên phối hợp Chi cục Khai
thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh Kiên Giang tiến hành kiểm tra.
Theo các chuyên gia, con cá lạ thuộc loài bò biển cá cúi, tên khoa học dugong, là loài động vật qúy
hiếm (có tên trong sách đỏ) nằm trong danh mục cấm khai thác
8
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
