Giáo trình Đánh bắt hải sản bằng lưới kéo đơn - MĐ03: Đánh bắt hải sản xa bờ bằng lưới kéo

Chia sẻ: Minh Minh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:82

Thêm vào BST

Báo xấu

122
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Đánh bắt hải sản bằng lưới kéo đơn được phân bổ giảng dạy trong thời gian 100 giờ và bao gồm 5 bài: các loài hải sản đánh bắt được ở lưới kéo đơn, các ngư trường đánh bắt lưới kéo đơn ở Việt Nam, giới thiệu một số tàu lưới kéo đơn, cấu tạo của vàng lưới kéo đơn, kỹ thuật đánh bắt bằng lưới kéo đơn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Đánh bắt hải sản bằng lưới kéo đơn - MĐ03: Đánh bắt hải sản xa bờ bằng lưới kéo

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN ĐÁNH BẮT HẢI SẢN BẰNG LƢỚI KÉO ĐƠN Mã số: MĐ 03 NGHỀ: ĐÁNH BẮT HẢI SẢN XA BỜ BẰNG LƢỚI KÉO Trình độ: Sơ cấp nghề Hà Nội, năm 2012
1 TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN: Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể đƣợc phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. Mã tài liệu: MĐ 03
2 LỜI GIỚI THIỆU Ở Việt Nam hiện nay nghề đánh cá xa bờ rất phát triển một trong những nghề đó là nghề đánh bắt hải sản xa bờ bằng lƣới kéo. Dựa trên cơ sở đề án: “ Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020 của Thủ tƣớng Chính phủ”. Chƣơng trình dạy nghề “Đánh bắt hải sản xa bờ bằng lưới kéo”do tập thể giáo viên ngành Khai thác hàng hải Thủy sản thuộc khoa Công nghệ Thủy sản, trƣờng Cao đẳng nghề Thủy sản miền Bắc biên soạn. Chƣơng trình đào tạo đã tổ hợp những kiến thức, kỹ năng cần có của nghề thành 5 mô đun, trên cơ sở sơ đồ phân tích nghề DACUM và bộ phiếu phân tích công việc. Bộ giáo trình đã tích hợp những kiến thức, kỹ năng cần có của nghề, cập nhật những tiến bộ của khoa học kỹ thuật và thực tế sản xuất trên biển tại các địa phƣơng. Bộ giáo trình gồm 5 quyển: 1) Giáo trình mô đun Thực hiện công tác thuỷ thủ 2) Giáo trình mô đun Sửa chữa vàng lƣới kéo 3) Giáo trình mô đun Đánh bắt hải sản bằng lƣới kéo đơn 4) Giáo trình mô đun Đánh bắt hải sản bằng lƣới kéo đôi 5) Giáo trình mô đun Bảo quản hải sản Giáo trình mô đun Khai thác hải sản bằng lƣới kéo đơn. Nội dung đƣợc phân bổ giảng dạy trong thời gian 100 giờ và bao gồm 5 bài: Bài 1: Các loài hải sản đánh bắt đƣợc ở lƣới kéo đơn Bài 2: Các ngƣ trƣờng đánh bắt lƣới kéo đơn ở Việt Nam Bài 3: Giới thiệu một số tàu lƣới kéo đơn Bài 4: Cấu tạo của vàng lƣới kéo đơn Bài 5: Kỹ thuật đánh bắt lƣới kéo đơn Để hoàn thiện bộ giáo trình này chúng tôi đã nhận đƣợc sự chỉ đạo, hƣớng dẫn của Vụ Tổ chức cán bộ – Bộ Nông nghiệp và PTNT; Tổng cục dạy nghề - Bộ Lao động - Thƣơng binh và Xã hội. Sự hợp tác, giúp đỡ của Trung tâm Khuyến ngƣ Quốc gia, Chi cục bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản Hải phòng, Viện nghiên cƣú Hải sản Hải phòng và một số đơn vị khác v.v.. Đồng thời chúng tôi cũng nhận đƣợc các ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, cán bộ kỹ thuật của các Viện, Trƣờng, cơ sở nghề cá, Ban Giám Hiệu và các thầy cô giáo Trƣờng Cao đẳng nghề thuỷ sản miền Bắc. Chúng tôi xin đƣợc gửi lời cảm ơn đến Vụ Tổ chức cán bộ – Bộ Nông nghiệp và PTNT, Tổng cục dạy nghề, Ban lãnh đạo các Viện, Trƣờng, các cơ sở sản xuất, các nhà khoa học, các cán bộ kỹ thuật, các thầy cô giáo đã tham gia đóng góp nhiều ý kiến quý báu, tạo điều kiện thuận lợi để hoàn thành bộ giáo trình này. Bộ giáo trình là cơ sở cho các giáo viên soạn bài giảng để giảng dạy, là tài liệu nghiên cứu và học tập của học viên học nghề “Đánh bắt hải sản xa bờ bằng lưới kéo”. Các thông tin trong bộ giáo trình có giá trị hƣớng dẫn giáo viên thiết kế và tổ chức giảng dạy các mô đun một cách hợp lý. Giáo viên có thể vận dụng cho phù hợp với điều kiện và bối cảnh thực tế trong quá trình dạy học.
3 Bộ giáo trình chắc chắn không tránh khỏi những sai sót, Ban chủ nhiệm và các tác giả mong nhận đƣợc nhiều ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, các cán bộ kỹ thuật, các đồng nghiệp để giáo trình hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Tham gia biên soạn: 1. Đỗ Ngọc Thắng ( Chủ biên) 2. Phạm Văn Khoát 3. Đỗ Văn Nhuận 4. Trần Ngọc Sơn 5. Lê Trung Kiên
4 MỤC LỤC Bài 1: Các loài cá đánh bắt đƣợc ở lƣới kéo đơn ................................................................ 6 1.Nguồn lợi hải sản lƣới kéo đơn ở Việt Nam ........................................................................ 6 2.Trữ lƣợng và khả năng khai thác lƣới kéo đơn ..................................................................... 7 3.Các loại cá thƣờng đánh bắt đƣợc bằng lƣới kéo đơn ........................................................... 7 3.1. Cá Hồng đỏ .................................................................................................................... 7 3.2 .Cá Kẽm hoa .................................................................................................................... 8 3.3. Cá Chim đen ................................................................................................................... 8 3.4. Cá Chim trắng ................................................................................................................. 9 3.5. Cá Mú vân sóng .............................................................................................................. 9 3.6. Cá Đổng đen ................................................................................................................ 10 3.7. Cá Hiên chấm................................................................................................................ 11 3.8. Cá Khế mõm ngắn ......................................................................................................... 11 3.9. Cá Lƣợng Nhật bản ....................................................................................................... 12 3.10. Cá Mối vạch ................................................................................................................ 12 3.11. Cá phèn 1 sọc .............................................................................................................. 13 3.12. Cá Nục ........................................................................................................................ 13 Bài 2: Các ngƣ trƣờng đánh bắt lƣới kéo đơn ở Việt Nam .............................................. 15 1.Đặc điểm chung của ngƣ trƣờng lƣới kéo đơn ở Việt Nam ................................................ 15 2. Một số ngƣ trƣờng lƣới kéo đơn chính ở Việt Nam .......................................................... 16 Bài 3: Giới thiệu một số tàu kéo đơn ................................................................................ 17 1.Tàu kéo đơn đuôi .............................................................................................................. 17 2.Tàu kéo đơn mạn............................................................................................................... 18 3.Tàu kéo đơn đuôi sàn dốc .................................................................................................. 20 Bài 4: Cấu tạo của vàng lƣới kéo đơn ............................................................................... 22 1. Bản vẽ tổng thể của một vàng lƣới kéo đơn ...................................................................... 22 2. Cấu tạo áo lƣới kéo đơn .................................................................................................. 23 3. Cấu tạo của ván lƣới......................................................................................................... 26 4. Cấu tạo dây giềng, phao chì và các phụ tùng lƣới kéo đơn ................................................ 29 Bài 5: Kỹ thuật đánh bắt lƣới kéo đơn ............................................................................. 33 1. Chuẩn bị .......................................................................................................................... 33 1.1. Chuẩn bị ở bờ ................................................................................................................ 33 1.2. Chuẩn bị trên đƣờng đến ngƣ trƣờng ............................................................................. 36 2. Thả lƣới kéo đơn .............................................................................................................. 37 2.1. Tín hiệu, dấu hiệu khi thả lƣới kéo đơn......................................................................... 37 2.2. Thả lƣới ở đuôi tàu ........................................................................................................ 38 2.3. Thả lƣới ở mạn tàu ........................................................................................................ 40 3.Dắt lƣới kéo đơn ............................................................................................................... 41 4.Thu lƣới lấy cá .................................................................................................................. 44 4.1.Tín hiệu, dấu hiệu khi thu lƣới ....................................................................................... 44 4.2. Thu lƣới ở đuôi tàu ........................................................................................................ 45 4.3. Thu lƣới ở mạn tàu ........................................................................................................ 47 5. Các sự cố thƣờng gặp trong quá trình đánh bắt bằng lƣới kéo đơn và cách khắc phục ....... 48 5.1.Các sự cố về lƣới ............................................................................................................ 49 5.2.Các sự cố về ván ............................................................................................................ 49 B. Bài tập: ............................................................................................................................ 52 HƢỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN ............................................................................ 53 I. Vị trí, tính chất mô đun: .................................................................................................... 53 II. Mục tiêu mô đun: ............................................................................................................ 53
5 III. Nội dung chính của mô đun: ........................................................................................... 53 IV. Hƣớng dẫn thực hiện bài tập, bài thực hành .................................................................... 54 V. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập ................................................................................ 54 5.1. Bài 1: ............................................................................................................................ 54 5.2. Bài 2: ............................................................................................................................ 54 5.3. Bài 3: ............................................................................................................................ 55 5.4. Bài 4: ............................................................................................................................ 55 5.5. Bài 5: ............................................................................................................................ 55 VI. Tài liệu tham khảo ......................................................................................................... 55 PHỤ LỤC 1 ........................................................................................................................ 56 Một số lƣới kéo đơn thông dụng ở Việt nam ........................................................................ 56 PHỤ LỤC 2 ........................................................................................................................ 66 LƢỚI KÉO ĐƠN TẦNG ĐÁY ............................................................................................ 66 1. Phạm vi áp dụng............................................................................................................... 66 2.Các thông số chủ yếu của lƣới ........................................................................................... 66 3.Trang bị toàn bộ ................................................................................................................ 67 3.1. Bản vẽ tổng quát ........................................................................................................... 67 3.2.Thống kê trang bị toàn bộ ............................................................................................... 67 4. Áo lƣới............................................................................................................................. 69 4.1. Bản vẽ khai triển áo lƣới ............................................................................................... 69 4.2.Thống kê vật liệu áo lƣới ................................................................................................ 70 5.Trang bị giềng ................................................................................................................... 71 6.Trang bị ván lƣới............................................................................................................... 72 6.1.Bản vẽ ván lƣới .............................................................................................................. 72 6.2. Các thông số chủ yếu của ván lƣới ................................................................................ 73 PHỤ LỤC 3 ........................................................................................................................ 73 DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH, ..................................... BIÊN SOẠN GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP .......................................... 84 DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU ............................................................................. CHƢƠNG TRÌNH, GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP ................................ 84
6 MÔ ĐUN: ĐÁNH BẮT HẢI SẢN BẰNG LƢỚI KÉO ĐƠN Mã số mô đun: MĐ 03 Giới thiệu mô đun: - Kiến thức: + Hiểu đƣợc các loài hải sản đánh bắt đƣợc ở lƣới kéo đơn; + Biết đƣợc các ngƣ trƣờng đánh bắt lƣới kéo đơn ở Việt Nam; + Hiểu đƣợc kỹ thuật khai thác lƣới kéo đơn. - Kỹ năng : + Phân loại đƣợc các loài hải sản đánh bắt đƣợc ở lƣới kéo đơn; + Trình bày đƣợc các ngƣ trƣờng đánh bắt lƣới kéo đơn ở Việt Nam; + Thao tác đƣợc các công đoạn trong quy trình khai thác lƣới kéo đơn. - Thái độ: Nghiêm túc học tập, sáng tạo, tuân thủ quy định. Bài 1: Các loài cá đánh bắt đƣợc ở lƣới kéo đơn Mã bài: MĐ 03-01 Mục tiêu: - Hiểu đƣợc nguồn lợi hải sản, trữ lƣợng và khả năng khai thác; - Liệt kê đƣợc các loại cá đánh bắt đƣợc bằng lƣới kéo đơn. - Có ý thức học tập tích cực, tham gia đầy đủ thời lƣợng bài học. A. Nội dung: 1.Nguồn lợi hải sản lƣới kéo đơn ở Việt Nam Ngƣ trƣờng khai thác là nơi có các quần thể cá (hay hải sản khác) tập trung tƣơng đối ổn định, việc tiến hành khai thác tại đây luôn đạt sản lƣợng cao. Sự xuất hiện các quần thể cá tại ngƣ trƣờng thƣờng mang tính mùa vụ, với chu kỳ dài ngắn khác nhau tùy thuộc các yếu tố sinh thái tự nhiên. Các ngƣ trƣờng thƣờng đựơc gọi tên theo địa danh gần chúng nhất, thƣờng là tên các đảo hoặc cửa sông. Nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt nam có diện tích rộng trên 1 triệu km2 gấp hơn 3 lần vùng lãnh thổ trên đất liền. Có trên 3000 hòn đảo lớn nhỏ, trong dó có nhiều đảo có tiềm năng phát triển để trở thành những trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá. Nguồn lợi hải sản ở Việt nam đƣợc đánh giá là loại phong phú trong khu vực. Qua các công trình nghiên cứu điều tra đã xác định biển Việt Nam có khoảng 2030 loài cá, trữ lƣợng hải sản từ 3 đến 3,5 triệu tấn.
7 2.Trữ lƣợng và khả năng khai thác lƣới kéo đơn Lƣới kéo đơn thƣờng hoạt động ở những độ sâu lớn hơn 30m đến trên 40m.Trữ lƣợng và khả năng khai thác ở các vùng biển nhƣ sau: - Vùng biển vịnh Bắc bộ trữ lƣợng 48.129 tấn khả năng khai thác 39.352 tấn - Vùng biển miền Trung trữ lƣợng 104.000 tấn, khả năng khai thác 41.600 tấn - Vùng biển Đông Nam Bộ trữ lƣợng 335.792 tấn khả năng khai thác 134.317 tấn - Vùng biển Tây Nam Bộ trữ lƣợng 122.106 tấn khả năng khai thác 48.842 tấn. 3.Các loại cá thƣờng đánh bắt đƣợc bằng lƣới kéo đơn 3.1. Cá Hồng đỏ Cá hồng đỏ thân hình bầu dục dài, dẹp bên, viền lƣng cong đều, viền bụng từ ức đến hậu môn tƣơng đối thẳng. Đầu lớn, dẹp bên. Miệng rộng, chếch, hàm dƣới hơi dài hơn hàm trên, thân phủ vảy lƣợc lớn.Thân màu hồng, mùa vụ khai thác quanh năm. Kích thƣớc khai thác 450-600mm. Hình 1.1. Cá Hồng đỏ
8 3.2 .Cá Kẽm hoa Đặc điểm hình thái: Thân dài, dẹp bên,viền lƣng cong, viên bụng gần nhƣ thẳng, đầu lớn vừa, mắt tròn, khoảng cách hai mắt nhỏ, hơi gồ cao. Miệng nhỏ, Toàn thân trừ phần mõm và cằm còn lại đều phủ một lớp vảy lƣợc nhỏ. Cá trƣởng thành có nhiều chấm đen nhỏ phân bố dày ở phần lƣờn thƣa ở phần bụng. Kích thƣớc khai thác250-500 mm. Hình 1.2. Cá kẽm hoa 3.3. Cá Chim đen Đặc điểm hình thái: Thân hình thoi rất cao và dẹp hai bên. Đầu to vừa chiều cao lớn hơn chiều dài, mõm tròn và tù. Mắt không có mí, miệng nhỏ, vây lƣng và vây hậu môn, vây ngực dài . Cá có mầu nâu xám,phần dƣới đầu và thân có mầu sáng hơn. Kích thƣớc khai thác 200-300 mm.
9 Hình 1.4. Cá chim đen 3.4. Cá Chim trắng Đặc điểm hình thái : thân gần nhƣ tròn, rất dẹp hai bên. Đầu nhỏ,mắt tƣơng đối lớn, miệng rất bé gần nhƣ thẳng đứng, hàm dƣới ngắn hơn hàm trên. Mõm rất ngắn, tù tròn. Răng rất nhỏ hơi dẹt. Kích thƣớc khai thác 90-190 mm. Hình 1.5. Cá chim trắng 3.5. Cá Mú vân sóng Đặc điểm hình thái: than dài dẹp biên, khi cá còn nhỏ viền lƣng cong đều, cá lớn phía trƣớc vây lƣng hơi gồ cao, phần bụng hơi thót, ngực và gốc vây hậu
10 môn hơi dô, đầu lớn, chiều dài đầu bằng hoặc lớn hơn chiều cao than. Mõm dài, nhọn, miệng rộng, chếch, hàm dƣới hơi dài hơn hàm trên. Kích thƣớc khai thác: 116-174 mm. Hình 1.6. Cá Mú vân sóng 3.6. Cá Đổng đen Đặc điểm hình thái: than bầu dục dài, dẹp bên, viền lƣng và viền bụng cong đều. Trán nhô cao, khoảng cách hai mắt rộng, bằng phẳng. Mõm tù, miệng rộng vừa phải, hàm dƣới dài hơn hàm trên. Thân phủ vảy lƣợc mỏng, xếp thành hang dọc thân đều đặn. Kích thƣớc khai thác 300-400 mm. Hình 1.7. Cá Đổng đen 3.7. Cá Hiên chấm Đặc điểm hình thái: Thân rất cao, dẹt hai bên, hình thoi. Đầu ngắn, chiều cao lớn hơn chiều dài, vành ngoài giống đƣờng parabôn. Miệng bé ở trƣớc,vây
11 lƣng có 8-9 tia cứng, 17-19 vây tia mềm. Thân màu sáng bạc, nửa thân trên có nhiều chấm đen nhỏ xếp thành 4-11 đai thẳng đứng. Kích thƣớc khai thác 200- 300 mm. Hình 1.8. Cá Hiên chấm 3.8. Cá Khế mõm ngắn Đặc điểm hình thái: Thân hình bầu dục, dẹp biên, viền lƣng tròn đều. Đầu ngắn chiều cao lớn hơn chiều dài. Phần lƣng màu xám, phần bụng màu trắng. Kích thƣớc khai thác150-200 mm. Hình 1.9. Cá Khế mõm ngắn
12 3.9. Cá Lƣợng Nhật bản Đặc điểm hình thái: thân dài, dẹp biên, mõm dài, vây ngục rất dài. Phần lƣng màu hồng phần bụng màu trắng bạc. Bên thân có 11 đến 12 dải màu vàng dọc từ thân sau đầu đến gốc vây đuôi. Vâylƣng màu trắng mép vây màu vàng viền vây màu đỏ, vây đuôi màu đỏ. Kích thƣớc khai thác 120-320mm. Hình 1.10. Cá Lƣợng Nhật bản 3.10. Cá Mối vạch Đặc điểm hình thái: thân dài hình trụ giữa thân hơi phình to. Đầu tƣơng đối dài hơi dẹp chiều dài thân gấp từ 7 đến 7,9 chiều cao thân. Mõm dài, tù, mắt to, tròn, khoảng cách hai mắt rộng.Lƣng màu nâu nhạt, bụng màu trắng. Bên than có một hang gồm 9 đến 10 chấm đen chạy dọc từ sau khe mang đến mút cuống đuôi. Kích thƣớc khai thác 130-520mm. Hình 1.11. Cá Mối vạch 3.11. Cá phèn 1 sọc Đặc điểm hình thái: Thân dài, dẹp bên. Đầu dẹp, mắt nằm ở phía trên trục thân, cằm có 2 râu ngắn, mảnh. Viền sau nắp mang trơn. Cuống đuôi tƣơng đối cao.Có hai vây lƣng. Đầu và lƣng có màu nâu đỏ, hoặc màu hồng, hai bên thân
13 và bụng màu trắng. Bên thân có một sọc màu vàng chạy từ mắt đến vây đuôi. Kích thƣớc khai thác 80-190 mm. Hình 1.12. Cá phèn 1 sọc 3.12. Cá Nục Đặc điểm hình thái: Thân thuôn dài, hình trụ hơi dẹp bên. Chiều dài than gấp 3,5-4 lần chiều cao thân, mõm tƣơng đối dài và nhọn. Vây lƣng dài, thấp.Phần lƣng màu xanh xám, phần bụng màu trắng. Kích thƣớc khai thác 100- 230 mm. Hình 1.13. Cá Nục
14 B. Câu hỏi: Câu hỏi 1: Kể tên một số loài cá thƣờng đánh bắt bằng lƣới kéo đơn? - Cách thức: cho tất cả học viên - Thời gian hoàn thành: 30 phút - Hình thức trình bày: viết - Phương pháp đánh giá: đánh giá trên cơ sở lý thuyết - Kết quả cần đạt được: trình bày đƣợc một số loài cá thƣờng đánh bắt bằng lƣới kéo đơn. Câu hỏi 2: Thực hành nhận dạng một số loài cá đánh bắt bằng lƣới kéo đơn. - Cách thức: chia các nhóm nhỏ (3 – 5 học viên/nhóm), mỗi nhóm nhận một số cá đánh bắt bằng lƣới kéo đơn. - Thời gian hoàn thành: 2 giờ/1 nhóm - Hình thức trình bày: thực hành tại chỗ - Phương pháp đánh giá: kỹ năng vận dụng lý thuyết vào thực hành của mỗi học viên trong nhóm và thái độ thực hành của học viên. - Kết quả cần đạt được: Nhận dạng đƣợc một số loài cá đánh bắt bằng lƣới kéo đơn C. Ghi nhớ: Cần chú ý nội dung trọng tâm: Các loại cá thƣờng đánh bắt đƣợc bằng lƣới kéo đơn
15 Bài 2: Các ngƣ trƣờng đánh bắt lƣới kéo đơn ở Việt Nam Mã bài: MĐ 03- 02 Mục tiêu: - Hiểu đặc điểm chung của ngƣ trƣờng lƣới kéo đơn ở việt nam; - Trình bày đƣợc một số ngƣ trƣờng lƣới kéo đơn chính ở Việt Nam. - Có ý thức học tập tích cực, tham gia đầy đủ thời lƣợng bài học. A. Nội dung: 1.Đặc điểm chung của ngƣ trƣờng lƣới kéo đơn ở Việt Nam Dựa vào đặc điểm về vị trí địa lý và địa hình, vùng biển Việt Nam đƣợc chia làm 4 ngƣ trƣờng khai thác chính: ngƣ trƣờng vịnh Bắc bộ, ngƣ trƣờng miền Trung, ngƣ trƣờng Đông Nam bộ và ngƣ trƣờng Tây Nam bộ. Chế độ gió mùa đã tạo nên sự thay đổi cơ bản điều kiện hải dƣơng sinh học, làm cho sự phân bố cá mang tính chất mùa vụ rõ ràng. Vùng biển vịnh Bắc bộ, thời kỳ gió mùa đông bắc từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau, cá tập trung ở vùng nƣớc sâu giữa vịnh. Thời kỳ gió mùa tây nam từ tháng 4 đến tháng 7, cá di cƣ vào vùng nƣớc nông ven bờ để đẻ trứng. Thời kỳ này các loài cá nổi tập trung nhiều nhất ở vùng gần bờ, sau đó giảm đi. Sản lƣợng cá đáy ở vùng gần bờ cao nhất từ tháng 9 đến tháng 11. Vùng biển miền Trung, từ Đà Nẵng đến Mũi Dinh có đặc điểm là địa hình đáy dốc. Khu vực nƣớc nông dƣới 50m rất hẹp, lƣu lƣợng nƣớc sông ít nên chịu ảnh hƣởng trực tiếp của nƣớc ngoài khơi. Vì vậy, sự phân bố thể hiện tính chất mùa vụ rõ rệt hơn, vùng gần bờ, cá thƣờng tập trung từ tháng 3 đến tháng 9, chủ yếu là các loài cá nổi di cƣ vào bờ đẻ trứng. Trong thành phần loài của chúng có các loài cá đại dƣơng nhƣ cá thu, cá ngừ, cá chuồn…, sự phân bố của cá đáy ở đây không thay đổi nhiều theo mùa. Vùng nƣớc nông ven bờ từ Quy Nhơn đến Nha Trang có mật độ cá đáy tập trung tƣơng đối cao. Vùng biển Đông Nam bộ và Tây Nam bộ, từ 11030,N trở xuống, nơi bờ biển chuyển hƣớng bắc nam sang đông nam. Thời kỳ gió mùa đông bắc, cá nổi tập trung ở vùng gần bờ nhiều hơn thời kỳ gió mùa tây nam. Các khu vực tập trung chính ở Vũng Tàu - Phan Thiết, quần đảo Côn Sơn. Thời kỳ gió mùa tây nam, cá phân tán, mật độ cá trong toàn vùng giảm, không có những khu vực tập trung lớn và có xu hƣớng ra xa bờ. Các khu vực đẻ trứng gần bờ, số lƣợng đàn cá tăng lên, có nhiều đàn lớn, có lúc di chuyển nổi lên tầng mặt. Sản lƣợng cá đáy vùng gần bờ phía Tây Nam bộ nhìn chung cao hơn vùng biển phía Đông Nam bộ. Bờ phía đông, sản lƣợng khai thác vào thời kỳ gió mùa đông bắc cao hơn thời kỳ gió mùa tây nam, còn ở bờ phía tây thì ngƣợc lại.
16 2. Một số ngƣ trƣờng lƣới kéo đơn chính ở Việt Nam - Vùng giữa vịnh Bắc bộ (từ Nam Định đến Nghệ An), ở vào khoảng 19000, - 20000,N và 106030,-107030,E, chủ yếu ở độ sâu 30-50m. - Ngƣ trƣờng Hòn Mê - Hòn Mát đến Cồn Cỏ: Từ 17030, -18050,N và 107030,N trở vào, chủ yếu ở độ sâu 30-50m và cả dải độ sâu dƣới 30m. - Ngƣ trƣờng Bạch Long Vĩ và nam Bạch Long Vĩ nằm trong dải độ sâu 30-50m, từ 19050, -20050,N và 107030,-108030,E. - Ngƣ trƣờng ven theo dải độ sâu 30-50m, chạy từ Thái Bình đến Nghệ An và lấn sâu cả vào đƣờng đẳng sâu dƣới 30m (nhất là khu vực giữa của Ba Lạt). - Ngƣ trƣờng đông bắc đảo Phú Quý có phạm vi hẹp, nằm trong dải độ sâu 50-100m. - Có hai ngƣ trƣờng nhỏ phía đông nam đảo Côn Đảo: một ở dải độ sâu 30- 50m (8015,-8040,N; 107015,-107030,E) và một ở dải độ sâu 100-200m (6050,- 7015,N; 108045,-109010,E). - Ngƣ trƣờng khơi nam - đông nam Côn Sơn ở dải độ sâu 70-200m, từ 4 30 -6015,N; 107040,-110000,E. Đây là ngƣ trƣờng cá bò của nghề lƣới kéo đơn. 0 , - Ngƣ trƣờng tây - tây nam đảo Hòn Khoai (7050,-8050,N; 103030,- 104030,E) trong dải độ sâu 30-50m và kéo vào tận độ sâu 20m nƣớc. B. Câu hỏi: Câu hỏi 1: Đặc điểm chung của ngƣ trƣờng lƣới kéo đơn ở việt nam? - Cách thức: cho tất cả học viên - Thời gian hoàn thành: 30 phút - Hình thức trình bày: viết - Phương pháp đánh giá: đánh giá trên cơ sở lý thuyết - Kết quả cần đạt được: Trình bày đƣợc đặc điểm chung của ngƣ trƣờng lƣới kéo đơn ở việt nam Câu hỏi 2: Trình bày một số ngƣ trƣờng lƣới kéo đơn chính ở Việt Nam? - Cách thức: cho tất cả học viên - Thời gian hoàn thành: 30 phút - Hình thức trình bày: viết - Phương pháp đánh giá: đánh giá trên cơ sở lý thuyết - Kết quả cần đạt được: Trình bày đƣợc một số ngƣ trƣờng lƣới kéo đơn chính ở Việt Nam C. Ghi nhớ: Cần chú ý nội dung trọng tâm: Các ngƣ trƣờng lƣới kéo đơn chính ở Việt Nam
17 Bài 3: Giới thiệu một số tàu kéo đơn Mã bài: MĐ 03-03 Mục tiêu: - Biết đƣợc một số tàu kéo đơn ở Việt nam; - Liệt kê đƣợc một số tàu kéo đơn ở Việt nam. - Có ý thức học tập tích cực, tham gia đầy đủ thời lƣợng bài học. A. Nội dung: 1.Tàu kéo đơn đuôi Nghề lƣới kéo thƣờng xuyên hoạt động xa và dài ngày trên biển trong điều kiện thời tiết sóng gió khắc nghiệt. Vì vậy, tàu làm nghề lƣới kéo phải có: - Kết cấu vỏ và trang thiết bị trên tàu phải vững chắc và có độ bền cao. - Hình dạng và kết cấu phù hợp với đặc điểm của nghề khai thác bằng lƣới kéo nhƣ có tốc độ kéo tốt, boong khai thác rộng… - Độ ổn định và tính định hƣớng cao. - Lực kéo lớn và dễ điều khiển trong quá trình đánh bắt. - Đủ hầm chứa cá. Hình 3.1. Sơ đồ bố trí trang thiết bị trên tàu lƣới kéo đôi
18 Hình 3.2. Tàu kéo lƣới đơn đuôi vỏ sắt Hình 3.3. Tàu kéo lƣới đơn đuôi vỏ gỗ 2.Tàu kéo đơn mạn Boong thao tác đƣợc bố trí về một bên mạn
19 Hình 3.4. Tàu kéo đơn mạn Hình 3.5. Sơ đồ bố trí các thiết bị trên tàu lƣới kéo đơn mạn Sau đây là các sơ đồ bố trí mặt bằng của tàu lƣới kéo đơn mạn -Tàu kéo đơn mạn ca bin bố trí về phía đuôi tàu, boong thao tác bố trí cả hai bên mạn Hình 3.6. Tàu kéo đơn mạn ca bin bố trí về phía đuôi tàu