Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành ứng dụng thống kê xuất nhập khẩu trong cơ chế phân định quyết toán p2', kinh tế - quản lý, quản lý nhà nước phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành ứng dụng thống kê xuất nhập khẩu trong cơ chế phân định quyết toán p2
- thæ c tró thêng xuyªn cña c¸c bªn tham gia ®Çu t trùc tiÕp
níc ngoµi mµ cßn thÓ hiÖn ë sù di chuyÓn t b¶n b¾t buéc
ph¶i vît qua tÇm kiÓm so¸t quèc gia.
V× vËy, FDI lµ ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ dùa trªn c¬
së qu¸ tr×nh di chuyÓn t b¶n gi÷a c¸c quèc gia chñ yÕu lµ do
c¸c ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n thùc hiÖn theo nh÷ng h×nh thøc nhÊt
®Þnh trong ®ã chñ ®Çu t tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh ®Çu
t.
Mét sè nhµ lý luËn kh¸c l¹i cho r»ng ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi vÒ thùc chÊt lµ h×nh thøc kÐo dµi "chu kú tuæi thä s¶n
xuÊt", "chu kú tuæi thä kü thuËt" vµ "néi bé ho¸ di chuyÓn kÜ
thuËt". B¶n chÊt kü thuËt cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ
mét trong nh÷ng vÊn ®Ò thu hót sù chó ý cña nhiÒu nhµ lý
luËn. Tuy cßn cã sù kh¸c nhau vÒ c¬ së nghiªn cøu, vÒ ph¬ng
ph¸p ph©n tÝch vµ ®èi tîng xem xÐt Nhng quan ®iÓm cña
c¸c nhµ lý luËn gÆp nhau ë chç: trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i cã
mét sè yÕu tè liªn quan ®Õn kü thuËt s¶n xuÊt kinh doanh ®·
buéc nhiÒu nhµ s¶n xuÊt ph¶i lùa chän ph¬ng thøc ®Çu t trùc
tiÕp ra níc ngoµi nh lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña
m×nh.
b) §Æc ®iÓm cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
11
- Trong nh÷ng thËp kû gÇn ®©y, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp
níc ngoµi t¨ng lªn m¹nh mÏ vµ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau ®©y:
* C¬ cÊu ®Çu t thay ®æi theo híng tËp trung vµo lÜnh
vùc c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dÞch vô.
Sù ph¸t triÓn kinh tÕ lu«n lu«n ®Æt ra vÊn ®Ò lµ ph¶i dÞch
chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ theo híng hiÖn ®¹i ho¸ vµ phï hîp víi
xu thÕ héi nhËp víi nÒn kinh tÕ. Díi t¸c ®éng cña khoa häc
c«ng nghÖ, ngµy cµng cã nhiÒu ngµnh kinh tÕ ra ®êi vµ ph¸t
triÓn nhanh chãng, nhiÒu lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh míi ra
®êi thay thÕ cho lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh tríc ®©y. HiÖn
nay mét c¬ cÊu ®îc coi lµ hiÖn ®¹i lµ c¬ cÊu kinh tÕ trong ®ã
c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dÞch vô chiÕm mét tû lÖ
lín. T¹i sao trong c¬ cÊu ®Çu t vÉn lùa chän tèi u vµo hai
ngµnh nµy mµ kh«ng ph¶i lµ ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, Bëi v×
cã nh÷ng nguyªn nh©n sau. Thø nhÊt, cïng víi sù ph¸t triÓn
m¹nh mÏ cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt ngµy mét
n©ng cao, v× vËy mµ nhu cÇu vÒ c¸c lo¹i dÞch vô phôc vô ®êi
sèng vµ s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng lªn m¹nh mÏ, nhÊt lµ dÞch vô
kü thuËt, tµi chÝnh, du lÞch, ®ßi hái ngµnh dÞch vô ph¶i ®îc
ph¸t triÓn t¬ng øng. Thø hai, ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn lµ
ngµnh cã nhiÒu ph©n ngµnh, mµ nh÷ng ph©n ngµnh ®ã thuéc
c¸c lÜnh vùc mòi nhän cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng
12
- nghÖ, nh ®iÖn tö, th«ng tin liªn l¹c, vËt liÖu míi Thø ba, do
®Æc tÝnh kü thuËt cña hai ngµnh nµy lµ dÔ dµng thùc hiÖn sù
hîp t¸c. VÝ dô nh ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o cã nh÷ng quy
tr×nh c«ng nghÖ cã thÓ ph©n chia ra nhiÒu c«ng ®o¹n vµ tuú
theo thÕ m¹nh cña mçi níc cã thÓ ph©n chia ra nhiÒu c«ng
®o¹n vµ tuú theo thÕ m¹nh cña mçi níc cã thÓ thùc hiÖn mét
trong nh÷ng kh©u mµ hai ngµnh nµy cho phÐp nhµ ®Çu t thu
®îc lîi nhuËn cao, ®ì gÆp rñi ro h¬n vµ nhanh chãng thu håi
vèn ®Çu t. V× vËy mµ hÇu hÕt c¸c níc ®Òu tËp trung mäi cè
g¾ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
vµo hai ngµnh nµy. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn mét c¬ cÊu
kinh tÕ hiÖn ®¹i theo híng CNH mµ chÝnh phñ cña nhiÒu
níc ®ang ph¸t triÓn ®· dµnh nhiÒu u ®·i cho nh÷ng níc
ngoµi ®Çu t vµo hai ngµnh nµy, ®iÒu ®ã t¹o ra søc hÊp dÉn
m¹nh mÏ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
* HiÖn tîng hai chiÒu trong ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
Tõ nh÷ng n¨m 70 vµ ®Çu nh÷ng n¨m 80 trë l¹i ®©y, ®·
xuÊt hiÖn hiÖn tîng hai chiÒu, tøc lµ hiÖn tîng mét níc võa
tiÕp nhËn ®Çu t võa ®Çu t ra níc ngoµi. §iÓn h×nh nh Mü,
c¸c níc thuéc nhãm G7, c¸c níc c«ng nghiÖp míi (NICs)
nhËn vèn ®Çu t nhiÒu vµ trùc tiÕp ®Çu t lín. ë c¸c níc NICs
lµ nh÷ng níc tiÕp nhËn ®Çu t trùc tiÕp nhiÒu nhÊt tõ Mü vµ
13
- NhËt B¶n. §µi Loan vµ Hång K«ng lµ hai trong sè 10 níc
®Çu.
14
- 3. Môc tiªu vµ c¸c yÕu tè ®¶m b¶o cho CNH, H§H
cña ViÖt Nam
ViÖt Nam khi tiÕn hµnh CNH vÒ thùc chÊt lµ thùc hiÖn sù
chuyÓn biÕn tõ mét nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu sang nÒn
kinh tÕ c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh CNH tõ
nh÷ng n¨m 60 theo ph¬ng thøc "u tiªn ph¸t triÓn c«ng
nghiÖp nÆng ®ång thêi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp
nhÑ". Vµ mét thêi gian sau ®ã (1976) lµ "u tiªn ph¸t triÓn
c«ng nghiÖp nÆng mét c¸ch hîp lý trªn c¬ së ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp vµ c«ng nghiÖp nhÑ. M« h×nh CNH cæ ®iÓn - m« h×nh
x©y dùng mét hÖ thèng c«ng nghiÖp hoµn chØnh, khÐp kÝn, lµm
c¬ së cho mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ. Trong ®iÒu kiÖn cña
nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, l¹c hËu th× kh¶ n¨ng tÝch luü kh«ng
cã vµ ph¶i dùa vµo sù viÖn trî cña Liªn X« vµ c¸c níc
XHCN. víi sè viÖn trî( h¬n 1 tû USD/ n¨m) ph¶i chia cho
nhiÒu nhu cÇu kh¸c nhau nªn hiÖu ®Çu t thÊp vµ c¬ cÊu kinh
tÕ ViÖt Nam mÊt c©n ®èi dÉn ®Õn khñng ho¶ng nghiªm träng.
§Õn ®¹i héi lÇn thø VI (1986) chñ tr¬ng thùc hiÖn c«ng cuéc
®æi míi toµn diÖn trong ®ã cã viÖc x©y dùng mét sè tiÒn ®Ò cÇn
thiÕt cho ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn míi. §Õn
®¹i héi lÇn VII xña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam th× vÊn ®Ò c«ng
nghiÖp ho¸ theo híng hiÖn ®¹i "Ph¸t trتn lùc lîng s¶n xuÊt,
c«ng nghiÖp ho¸ theo híng hiÖn ®¹i g¾n víi ph¸t triÓn mét
15
- nÒn n«ng nghiÖp toµn diÖn lµ nhiÖm vô träng t©m". Héi nghÞ
lÇn thø 7 cña ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng céng s¶n ViÖt
Nam kho¸ VII ®· biªn th¶o kü vÒ vÊn ®Ò tiÕn hµnh c«ng
nghiÖp ho¸ víi ®Æc trng lµ: C«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn
nÒn kinh tÕ thÞ trêng, víi xu híng ph©n c«ng lao ®éng quèc
tÕ, khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸, c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®ang trë
thµnh phæ biÕn vµ diÔn ra víi tèc ®é cao, c«ng nghiÖp ho¸ phaØ
®i ®«i víi hiÖn ®¹i ho¸.
a) Bèi c¶nh kinh tÕ quèc tÕ.
ViÖt Nam khi tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
trong ®iÒu kiÖn khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh
tÕ trë thµnh xu thÕ phæ biÕn vµ diÔn ra mét c¸ch m¹nh mÏ vµ
thêi gian nµy nhiÒu níc tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ thµnh
c«ng, vµ ®©y lµ c¬ së ®Ó níc ta tham kh¶o, lùa chän nh÷ng
m« h×nh kinh nghiÖm vµ c¸ch thøc phï hîp ®Ó vËn dông vµo
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. MÆt kh¸c, thÕ giíi ngµy nay
®ang chøng kiÕn sù ph¸t triÓn cha tõng cã trong lÞch sö vÒ
khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ. ViÖt Nam còng nh c¸c níc
®ang ph¸t triÓn kh¸c cã thÓ tiÕp cËn ®îc nh÷ng kü thuËt tiªn
tiÕn mµ thêng tèn thêi gian, chi phÝ t×m tßi, nghiªn cøu, thö
nghiÖm. Vµ ViÖt Nam lùa chän sao cho phï hîp víi yªu cÇu
cña c«ng nghiÖp ho¸ cña níc m×nh vµ tÝnh kinh tÕ tøc lµ
16
- nhanh chãng øng dông ®îc vµo s¶n xuÊt vµ ®a l¹i hiÖu qu¶
kinh tÕ cao.
Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®· gióp ViÖt Nam t¨ng thu hót ®Çu
t níc ngoµi, viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc vµ gi¶i quyÕt ®îc
vÊn ®Ò nî quèc tÕ. §iÒu nµy ®· gãp phÇn æn ®Þnh c¸n c©n thu
chi ng©n s¸ch tËp trung nguån lùc cho tr¬ng tr×nh ph¸t triÓn
kinh tÕ x· héi trong níc. Tham gia héi nhËp kinh tÕ còng gãp
phÇn cho ta tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®µo t¹o c¸n
bé qu¶n lý, vµ c¸n bé kinh tÕ. §iÒu nµy gãp phÇn lµm chuyÓn
dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng phï hîp víi c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
NÕu xÐt ë ph¹m vi hÑp h¬n, ViÖt Nam n»m trong vïng
Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng hiÖn ®ang lµ khu vùc kinh tÕ n¨ng
®éng, cã tèc ®é t¨ng trëng t¬ng ®èi cao, cã nhiÒu níc thùc
hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ thµnh c«ng, t¹o ra mét sù chuyÓn dÞch
c¬ cÊu kinh tÕ vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ theo híng tÝch
cùc. Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng hiÖn ®ang lµ khu vùc cã sù
h×nh thµnh mét tæ chøc hîp t¸c kinh tÕ cã hiÖu qu¶ nh AITA,
APEC . C¸c tæ chøc nµy lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ph¸ bá
nh÷ng h¹n chÕ, c¶n trë, kh«ng nh÷ng trong lÜnh vùc mËu dÞch,
mµ nã cßn lµ c¬ së më ®êng cho sù dÞch chuyÓn vèn, c«ng
17
- nghÖ vµ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt quan träng gi÷a c¸c níc trong
khu vùc.
V× thÕ, ViÖt Nam thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
ë ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp so víi c¸c níc ®i tríc tuy cßn ë møc
thÊp h¬n nhiÒu vÒ thùc lùc kinh tÕ néi sinh nhng cã bèi c¶nh
kinh tÕ quèc tÕ cã nhiÒu thuËn lîi.
b) Môc tiªu vµ c¸c yÕu tè ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng
trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam.
§èi víi ViÖt nam thùc chÊt "C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i
ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n, toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ, x· héi vµ sö
dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh, xong sö dông mét c¸ch phæ
biÕn møc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph¬ng tÞªn vµ ph¬ng
ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ vµ
tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng cao.
Môc tiªu l©u dµi cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ c¶i biÕn
níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt
hiÖn ®¹i, cã c¬ cÊu kinh tÕ phï hîp, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé
phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña søc s¶n xuÊt, møc sèng vËt
chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu
níc m¹nh, x· héi c«ng b¨ng v¨n minh" [62.7].
18
- Môc tiªu trung h¹n lµ ra søc phÊn ®Êu ®a níc ta ®Õn
n¨m 2020 c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp. Tøc lµ mét
níc cã nÒn kinh tÕ trong ®ã lao ®éng c«ng nghiÖp trë thµnh
phæ biÕn.
CNH, H§H lµ mét qu¸ tr×nh biÕn ®æi tõ x· héi n«ng
nghiÖp thµnh x· héi c«ng nghiÖp. §©y lµ sù biÕn ®æi toµn diÖn
trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, vµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi
nµy chØ cã thÓ thµnh cong khi nã cã c¸c yÕu tè (c¸c ®iÒu kiÖn)
c¬ b¶n sau:
Thø nhÊt: huy ®éng vµ tËp trung ®îc mét sè lîng vèn
®ñ lín vµ tæ chøc sö dông chóng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®óng
theo yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ CNH, H§H. Vèn nµy
cã thÓ ®îc huy ®éng tõ c¸c nguån trong vµ ngoµi níc, trong
®ã nguån vèn trong níc lµ quyÕt ®Þnh vµ nguån vèn tõ níc
ngoµi cã vÞ trÞ rÊt quan träng. Trong ®iÒu kiÖn tiÕt kiÖm vµ tÝch
luü trong níc cßn thÊp, viÖc huy ®éng vèn cßn khã kh¨n th×
viÖc tËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó thu hót nguån vèn tõ bªn ngoµi
®îc ®Æt ra cÊp b¸ch nh ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho thêi kú ®Çu
tiÕn hµnh CNH, H§H.
Thø hai, cã nguån nh©n lùc ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c yªu
cÇu cña mét nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. Vèn dÜ xuÊt tõ mét nÒn
kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, kü thuËt s¶n xuÊt l¹c hËu, lao ®éng thñ
19
- c«ng lµ chñ yÕu, nguån nh©n lùc cña ta tõ ngêi lao ®éng gi¶n
®¬n ®Õn nhiÒu c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt, nhµ doanh
nghiÖp ®Òu rÊt khã kh¨n, bì ngì khi ®øng tríc ®ßi hái vÒ
tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña mét lao ®éng trong nÒn s¶n xuÊt hiÖn
®¹i. Do ®ã, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng cuéc CNH, H§H th×
viÖc ®Çu t cho gi¸o dôc, ®µo t¹o ®îc ®Æt ra nh mét quèc
s¸ch hµng ®Çu. Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ viÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o
l¹i, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh vµ h×nh thøc ®µo t¹o lµ mét trong
nh÷ng c¸ch thøc ®Ó chóng ta cã thÓ t¹o ra ®îc mét c¬ cÊu
nh©n lùc thÝch hîp, quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña c«ng cuéc
CNH, H§H ®Êt níc.
Thø ba, cã ®îc mét hÖ thèng thÓ chÕ kinh tÕ - x· héi
®ång bé, ®óng híng, phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ tr×nh ®é cña
lùc lîng s¶n xuÊt nh»m lµm cho chÝnh b¶n th©n yªu cÇu cña
c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh quyÕt ®Þnh sù chuyÓn biÕn
vÒ c¬ cÊu theo híng c¬ cÊu cña mét nÒn kinh tÕ CNH, H§H.
Vµ, sù chuyÓn biÕn nµy còng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó cã ®îc nh÷ng
tiÒm lùc khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ thÝch øng víi ®ßi hái
cña nÒn kinh tÕ CNH, H§H.
Thø t, cã quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i réng r·i vµ hiÖu qu¶.
§©y lµ luång quan träng nh»m thu hót tèt nguån vèn, kü thuËt,
c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tri thøc qu¶n lý tiªn tiÕn vµ kh¶ n¨ng hoµ
20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
