Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành ứng dụng thống kê xuất nhập khẩu trong cơ chế phân định quyết toán p3', kinh tế - quản lý, quản lý nhà nước phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành ứng dụng thống kê xuất nhập khẩu trong cơ chế phân định quyết toán p3
- nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®Ó gi¶m bít nh÷ng bíc t×m tßi,
thö nghiÖm, tiÕp cËn nhanh nh÷ng tri thøc, thanh tùu tiªn tiÕn
cña thÕ giíi, rót ng¾n nh÷ng bíc ®i cña c«ng cuéc CNH,
H§H.
Thø n¨m, cã mét thÞ trêng ®Çy ®ñ, réng kh¾p (kÓ c¶ thÞ
trêng trong vµ ngoµi níc) vµ hoµn chØnh nh lµ ®iÒu kiÖn
thùc hiÖn c¸c yªu cÇu CNH, H§H. ThÞ trêng lµ ®iÒu kiÖn
thùc hiÖn c¸c yªu cÇu CNH, H§H. ThÞ trêng lµ ®iÒu kiÖn v×
chØ cã th«ng qua nã th× mäi yÕu tè ®Çu vµo, ®Çu ra míi cã thÓ
®îc ®¸p øng vµ phÇn lín c¸c quan hÖ s¶n xuÊt - kinh doanh
míi ®îc gi¶i quyÕt. ThÞ trêng vèn, thÞ trêng t liÖu s¶n
xuÊt, thÞ trêng kü thuËt - c«ng nghÖ, thÞ trêng lao ®éng ®i
vµo ho¹t ®éng cµng hoµn chØnh th× t¸c dông thóc ®Èy s¶n xuÊt
ph¸t triÓn còng nh tiÕn tr×nh hoµn thµnh CNH, H§H cµng
cao.
c) Mét sè yªu cÇu vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cña tiÕn tr×nh
CNH, H§H ë ViÖt Nam ®èi víi ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
- Thu hót vèn níc ngoµi, mét mÆt gãp phÇn gi¶i quyÕt
mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò c¬ b¶n, mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh sù
khëi ®éng cho sù nghiÖp CNH, H§H. MÆt kh¸c, lµm ®iÒu kiÖn
kÕt hîp c¸c yÕu tè néi lùc ®Ó khai th¸c tèt c¸c tiÒm n¨ng trong
21
- níc nh»m thóc ®Èy t¨ng trëng vµ chuyÓn biÕn nÒn kinh tÕ
theo c¬ cÊu cña mét nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp.
- Gãp phÇn ®æi míi c«ng nghÖ, trang bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i
cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, n©ng cao n¨ng lùc cho ngêi lao
®éng vµ tiÕp thu kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn.
- T¹o thªm nhiÒu viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.
- H×nh thµnh mét thÞ trêng ®ång bé, më réng vµ gãp
phÇn lµm t¨ng kh¶ n¨ng thanh to¸n cña thÞ trêng tiªu thô
hµng ho¸, dÞch vô Më réng giao lu quèc tÕ, thóc ®Èy hîp
t¸c vµ héi nhËp quèc tÕ, t¨ng xuÊt khÈu.
- Gãp phÇn c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, t¹o
nguån thu cho ng©n s¸ch.
Nh÷ng vÊn ®Æt ra:
Thø nhÊt: Mèi quan hÖ vÒ lîi Ých gi÷a c¸c nhµ ®Çu t víi
níc chñ nhµ. Mét dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi chØ cã thÓ
thµnh kh¶ thi khi lîi Ých ®îc ph©n phèi hîp lý.
Thø hai: Quan hÖ gi÷a qu¶n lý vµ lao ®éng - cã thÓ ®ã lµ
quan hÖ gi÷a chñ së h÷u víi lao ®éng lµm thuª.
22
- Thø ba: Mèi quan hÖ gi÷a tiÕp thu, øng dông c«ng nghÖ
tiªn tiÕn, thùc hiÖn chiÕn lîc "®i t¾t, ®ãn ®Çu" nh»m ®Èy
nhanh CNH, H§H víi vÊn ®Ò t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.
Thø t: Mèi quan hÖ gi÷a c¸c doanh nghiÖp cã vÊn ®Ò ®Çu
t níc ngoµi víi c¸c doanh nghiÖp trong níc.
III. Vai trß ®Çu t trùc tiÕp vµo ViÖt Nam
1. Nguån vèn hç trî cho ph¸t triÓn kinh tÕ
Tû lÖ tÝch luü vèn ë níc ta cßn ë møc thÊp, lµ mét trë
ng¹i lín cho ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x· héi. Víi môc tiªu "x©y
dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, ®a níc ta trë thµnh mét
níc c«ng nghiÖp, u tiªn ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, ®ång
thêi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi ®Þnh híng
XHCN. Víi lîng tÝch luü vèn nµy ViÖt Nam sÏ gÆp rÊt nhiÒu
khã kh¨n trë ng¹i. Thu hót FDI lµ mét h×nh thøc huy ®éng vèn
®Ó hç trî cho nhu cÇu ®Çu t cña nÒn kinh tÕ. H¬n thÕ n÷a FDI
cßn cã nhiÒu u thÕ h¬n so víi h×nh thøc huy ®éng kh¸c, vÝ dô
viÖc vay vèn níc ngoµi lu«n ®i cïng víi mét møc l·i suÊt
nhÊt ®Þnh vµ ®«i khi trë thµnh g¸nh nÆng cho nÒn kinh tÕ, hoÆc
lµ c¸c kho¶n viÖn trî thêng ®i kÌm víi ®iÒu kiÖn vÒ chÝnh trÞ.
Trong khi ®ã liªn doanh víi níc ngoµi, viÖc bá vèn ®Çu
t cña c¸c doanh nghiÖp trong níc cã thÓ gi¶m ®îc rñi ro vÒ
23
- tµi chÝnh. Bëi v×: Thø nhÊt lµ, hä cã nhiÒu kinh nghiÖm nªn
h¹n chÕ vµ ng¨n ngõa ®îc rñi ro. Hai lµ, trong t×nh huèng xÝ
nghiÖp liªn doanh gi÷a hä víi chóng ta, cã nguy c¬ rñi ro th×
c¸c c«ng ty mÑ sÏ cã c¸c biÖn ph¸p hç trî s¶n xuÊt, tiªu thô
s¶n phÈm, trî gióp tµi chÝnh. Trong t×nh huèng xÊu nhÊt th× hä
còng sÏ lµ ngêi cïng chia sÎ rñi ro víi c¸c c«ng ty cña c¸c
níc së t¹i.
FDI vµo ViÖt Nam sÏ t¹o ra c¸c t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi
viÖc huy ®éng c¸c nguån vèn kh¸c nh ODA, NGO. Nã t¹o ra
mét h×nh ¶nh ®Ñp ®¸ng tin cËy vÒ ViÖt Nam trong c¸c tæ chøc
vµ c¸ nh©n níc ngoµi. MÆt kh¸c, ngay trong quan hÖ ®èi néi,
FDI cßn cã t¸c dông kÝch thÝch ®èi víi viÖc thu hót vèn ®Çu t
trong níc.
TÝch luü vèn ban ®Çu cho c«ng nghiÖp ho¸ b»ng c¸ch
khai th¸c tèi ®a nguån vèn trong níc vµ tranh thñ nguån vèn
tõ bªn ngoµi lµ phï hîp víi thêi ®¹i hiÖn nay, thêi ®¹i cña sù
hîp t¸c vµ liªn kÕt quèc tÕ.
2. ChuyÓn giao c«ng nghÖ míi
Víi chiÕn lîc x©y dùng ViÖt Nam thµnh níc c«ng
nghiÖp, theo ®uæi con ®êng CNH, H§H ®Êt níc theo ®Þnh
híng XHCN, tuy nhiªn kho¶ng c¸ch vÒ ph¸t triÓn khoa häc
24
- c«ng nghÖ gi÷a c¸c níc ph¸t triÓn, nhÊt lµ ViÖt Nam, víi c¸c
níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. V× thÕ mét trë ng¹i mét trë ng¹i
rÊt lín trªn con ®êng ph¸t triÓn kinh tÕ lµ tr×nh ®é kü thuËt -
c«ng nghÖ l¹c hËu. Tuú vµo hoµn c¶nh cña mçi níc mµ cã
c¸ch ®i riªng ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. ViÖc mµ c¸c níc ®ang
ph¸t triÓn tù nghiªn cøu ®Ó ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt cho
kÞp víi tr×nh ®é cña c¸c níc ph¸t triÓn lµ viÖc khã kh¨n vµ tèn
kÐm. Con ®êng nhanh nhÊt ®Ó ph¸t triÓn kü thuËt - c«ng nghÖ
vµ tr×nh ®é s¶n xuÊt cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong ®iÒu
kiÖn hiÖn nay lµ ph¶i biÕt tËn dông ®îc nh÷ng thµnh tùu kü
thuËt - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi, tuy nhiªn møc ®é hiÖn
®¹i ®Õn ®©u cßn tuú thuéc vµo nhiÒu yÕu tè. Trong ®iÒu kiÖn
hiÖn nay, trªn thÕ giíi cã nhiÒu c«ng ty cña nhiÒu quèc gia
kh¸c nhau cã nhu cÇu ®Çu t ra níc ngoµi vµ thùc hiÖn
chuyÓn giao c«ng nghÖ cho níc nµo tiÕp nhËn ®Çu t. Th× ®©y
lµ c¬ héi cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong ®ã cã ViÖt Nam
cã thÓ tiÕp thu ®îc kü thuËt - c«ng nghÖ thuËn lîi nhÊt.
Nhng kh«ng ph¶i c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®îc "®i xe miÔn
phÝ" mµ hä còng ph¶i tr¶ mét kho¶ng "häc phÝ" kh«ng nhá cho
viÖc tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ nµy. ChuyÓn giao c«ng
nghÖ còng lµ yªu cÇu tÊt yÕu cña sù ph¸t triÓn khoa häc kü
thuËt. BÊt kú mét tæ chøc nµo muèn thay thÕ kü thuËt - c«ng
nghÖ míi th× còng ph¶i t×m ®îc "n¬i th¶i" nh÷ng kü thuËt -
25
- c«ng nghÖ cò. ViÖc "th¶i" nh÷ng c«ng nghÖ cò nµy dÔ dµng
®îc nhiÒu n¬i chÊp nhËn. Tuy nhiªn c¸c níc ph¸t triÓn xem
c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nh "b·i r¸c", lµ n¬i th¶i c¸c m¸y
mãc l¹c hËu… v× vËy viÖc tiÕp nhËn c«ng nghÖ th«ng qua kªnh
FDI cßn cã vµi vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt. Thø nhÊt, khi tiÕp nhËn
m¸y mãc thiÕt bÞ vµo l¾p ®Æt, x©y dùng, ViÖt Nam cã biÖn
ph¸p kiÓm tra chÆt chÏ nªn ®· ®Ó cho níc ngoµi ®a vµo
nhiÒu thiÕt bÞ cò vµ l¹c hËu. Thø hai, rÊt Ýt khi cã sù "khuyÕch
t¸n" c«ng nghÖ tõ nh÷ng ngµnh tiÕp nhËn c«ng nghÖ sang c¸c
ngµnh kh¸c cña nÒn kinh tÕ. Thø ba, n¨ng lùc tiÕp nhËn cña
chóng ta cßn yÕu, viÖc lùa chän kü thuËt cßn nhiÒu lóng tóng,
cha cã kÕ ho¹ch, quy ho¹ch tæng thÓ, ®«i khi cßn tuú tiÖn
hoÆc thiÕu hiÓu biÕt.
FDI mang l¹i cho níc tiÕp nhËn ®Çu t, nh÷ng kü thuËt
c«ng nghÖ tiªn tiÕn, yÕu tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn lùc lîng
s¶n xuÊt.
3. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ
§Ó héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ tham gia tÝch cùc
vµo qu¸ tr×nh liªn kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c níc trªn thÕ giíi, ®ßi
hái tõng quèc gia ph¶i thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ trong níc cho
phï hîp víi sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Bëi lÏ, ®Çu t trùc
tiÕp níc ngoµi gãp phÇn thóc ®Èy nhanh chãng qu¸ tr×nh
26
- chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Bëi v×: 1) Th«ng qua ®Çu t trùc
tiÕp níc ngoµi ®· lµm xuÊt hiÖn nhiÒu lÜnh vùc vµ ngµnh kinh
tÕ míi ë níc nhËn ®Çu t. 2) Gióp vµo sù ph¸t triÓn nhanh
chãng tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ ë nhiÒu ngµnh kinh tÕ, gãp
phÇn thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ë c¸c ngµnh nµy vµ lµm
t¨ng tØ träng cña nã trong nÒn kinh tÕ. 3) Mét sè ngµnh ®îc
kÝch thÝch ph¸t triÓn bëi ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, nhng
còng sÏ cã nhiÒu ngµnh bÞ mai mét ®i råi ®i ®Õn chç bÞ xo¸ bá.
VÒ c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ (ë ViÖt Nam) ®îc thÓ hiÖn ë tû
träng cña c¸c ngµnh trong GDP. Tû träng cña ViÖt Nam trong
thêi gian tõ 1990 ®Õn nay cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ. C¸c ngµnh
kinh tÕ ®· cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc, tÊt c¶ c¸c nhãm trong
ngµnh ®Òu t¨ng. Do cã sù t¨ng cêng ®Çu t nhiÒu h¬n, nhÊt lµ
trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, nÒn s¶n xuÊt c«ng
nghiÖp trong thêi gian qua ®· ®¹t tèc ®é nhanh vµ chiÕm tØ
träng ngµy cµng t¨ng trong GDP. Trong 9 th¸ng ®Çu n¨m
1996, gi¸ trÞ s¶n lîng trong khu vùc cã vèn FDI chiÕm 21,7%
tæng s¶n lîng c«ng nghiÖp. HiÖn nay khu vùc nµy chiÕm
100% vÒ khai th¸c dÇu th«, 44% vÒ s¶n lîng thÐp, hÇu hÕt
lÜnh vùc l¾p r¸p « t«, xe m¸y, vµ s¶n xuÊt bãng h×nh lµ do c¸c
c¬ së nµy n¾m gi÷. Qua ®©y thÊy vai trß FDI trong s¶n xuÊt
c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam hiÖn nay.
27
- FDI thùc sù ®· cã vai trß to lín víi sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu
kinh tÕ th«ng qua viÖc ®Çu t nhiÒu h¬n vµo ngµnh c«ng
nghiÖp. V× ngµnh c«ng nghiÖp cã n¨ng suÊt lao ®éng cao nhÊt
vµ tû träng lín trong nÒn kinh tÕ, nªn FDI ®· gãp phÇn to lín
vµo t¨ng nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n.
§Ó trë thµnh mét quèc gia c«ng nghiÖp ho¸ vµo n¨m 2020
vµ ®Ó nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cã thÓ héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ
giíi, mét ®ßi hái bøc xóc lµ ph¶i ®Èy nhanh h¬n n÷a qu¸ tr×nh
dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ.
Thóc ®Èy qu¸ tr×nh më cöa vµ héi nhËp cña nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam víi thÕ giíi.
Ho¹t ®éng cña ®Çu t ®· gióp ViÖt Nam më réng h¬n thÞ
phÇn níc ngoµi. Gãp phÇn lµm chuyÓn biÕn nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam theo híng cña mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸. §èi víi ViÖt
Nam, vèn FDI ®ãng vai trß nh lùc khëi ®éng, nh mét trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp
ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. Mét sè dù ¸n FDI gãp phÇn lµm vùc dËy
mét sè doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n,
s¶n xuÊt ®×nh ®èn nguy c¬ ph¸ s¶n.
28
- Ch¬ng hai
VÊn ®Ò thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
(FDI)
ë ViÖt Nam
I. Thùc tr¹ng cña ®Çu t níc ngoµi ë ViÖt
Nam
1. Tríc khi më cöa
ChØ sau hai n¨m sau ngµy thèng nhÊt ®Êt níc. Ngµy 18-
7-1977 chÝnh phñ níc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
®· ban hµnh ®iÒu lÖ vÒ ®Çu t cña níc ngoµi ë CHXHCN ViÖt
Nam trong ®ã: "ChÝnh phñ níc CHXHCN ViÖt Nam hoan
nghªnh viÖc ®Çu t cña níc ngoµi ë trªn nguyªn t¾c t«n träng
®éc lËp, chñ quyÒn cña ViÖt Nam vµ hai bªn cïng cã lîi". §Ó
khuyÕn khÝch ®Çu t cña níc ngoµi vµo ViÖt Nam, b¶n ®iÒu lÖ
còng ®· ®a ra nhiÒu h×nh thøc u ®·i ®èi víi ®Çu t cña níc
ngoµi ë ViÖt Nam vµ ®©y nh lµ mét tÝn hiÖu tÝch cuùc rÊt ®¸ng
quan t©m. Tuy nhiªn sau khi b¶n ®iÒu lÖ ra ®êi th× kh«ng cã
®èi t¸c nµo bá tiÒn vµo n¬i ®ang n»m trong t×nh tr¹ng chiÕn
29
- tranh, t×nh h×nh an ninh kh«ng æn ®Þnh. H¬n n÷a t×nh h×nh kinh
tÕ ViÖt Nam lóc ®ã rÊt nhiÒu khã kh¨n, s¶n xuÊt l¹c hËu, c¬ së
h¹ tÇng yÕu kÐm, c¸c dÞch vô kh«ng ph¸t triÓn, hÖ thèng ph¸p
luËt võa thiÕu võa kh«ng phï hîp vÒ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ, võa
quan ®iÓm kh«ng râ rµng vÒ ®êng lèi tæng thÓ ph¸t triÓn kinh
tÕ.
2. Sau khi më cöa
Sau khi ban hµnh luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam
12/1987, n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn (1988) ®· cã 37 dù ¸n ®Çu t
trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam víi tæng sè vèn ®Çu t lµ
366 triÖu USD. LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ra ®êi phï
hîp víi xu híng cña sù hîp t¸c nhiÒu mÆt, nhiÒu chiÒu, tuú
thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c quèc gia, trªn c¬ së b×nh ®¼ng vµ cïng
cã lîi. Tuy nhiªn sau hai n¨m thùc hiÖn ®Çu t níc ngoµi
còng ®· béc lé mét sè quan ®iÓm cha phï hîp víi ®iÒu kiÖn
thùc tÕ vµ th«ng lÖ quèc tÕ. V× vËy chóng ta ®· thùc hiÖn hai
lÇn söa ®æi. LuËt bæ sung thø nhÊt ®îc quèc héi níc céng
hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam th«ng qua ngµy 30-6-1990 vµ
luËt söa ®æi thø hai lµ vµo 23-12-1992. Trªn c¬ së nhËn thøc
ngµy cµng ®óng ®¾n vÒ ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi, chóng ta
®· cã quan ®iÓm râ rµng vÒ thu hót vµ sö dông nguån lùc bªn
ngoµi ®Ó phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i
30
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
