Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu nhu cầu tin và khả năng đáp ứng thông tin tại Thư viện Trung ương Quân đội
lượt xem 6
download
Đề tài có cấu trúc gồm 3 chương giới thiệu khái quát về Thư viện Trung ương Quân đội; thực trạng nhu cầu tin và khả năng đáp ứng thông tin tại Thư viện Trung ương Quân đội; giải pháp nâng cao chất lượng nghiên cứu nhu cầu tin và khả năng đáp ứng nhu cầu tin tại Thư viện Trung ương Quân đội.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu nhu cầu tin và khả năng đáp ứng thông tin tại Thư viện Trung ương Quân đội
- z Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN KHOA THÔNG TIN – THƢ VIỆN ----------- TRẦN THỊ LOAN NGHIÊN CỨU NHU CẦU TIN VÀ KHẢ NĂNG ĐÁP ỨNG THÔNG TIN TẠI THƢ VIỆN TRUNG ƢƠNG QUÂN ĐỘI KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH THÔNG TIN – THƢ VIỆN HỆ ĐÀO TẠO: CHÍNH QUY KHÓA HỌC: QH – 2008 – X NGƢỜI HƢỚNG DẪN: PGS.TS VŨ VĂN NHẬT HÀ NỘI, 2012 1
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Vũ Văn Nhật, ngƣời đã tận tình chỉ bảo, hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành khóa luận này. Đồng thời, tôi cũng xin đƣợc gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo và toàn thể cán bộ của Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình thực tập và quá trình thực hiện đề tài này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng song do thời gian có hạn, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cũng nhƣ kinh nghiệm thực tế còn hạn chế nên khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận đƣợc sự đóng góp của các thầy cô và các bạn để đề tài đƣợc hoàn chỉnh hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn. Hà Nội, ngày 06 tháng 02 năm 2012 Sinh viên Trần Thị Loan 2
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1: Cơ cấu vốn tài liệu theo nội dung Bảng 2: Cơ cấu vốn tài liệu theo ngôn ngữ Bảng 3: Các loại cơ sở dữ liệu của Thƣ viện Bảng 4: Nội dung tài liệu mà ngƣời dùng tin quan tâm Bảng 5: Nhu cầu về loại hình tài liệu. Bảng 6: Nhu cầu về ngôn ngữ tài liệu Bảng 7: Nhu cầu về thời gian xuất bản tài liệu Bảng 8: Địa điểm ngƣời dùng tin thƣờng sử dụng Bảng 9: Các thƣ viện cụ thể mà ngƣời dùng tin thƣờng sử dụng Bảng 10: Thời gian khai thác thông tin của ngƣời dùng tin Bảng 11: Các công cụ khai thác thông tin. Bảng 12: Số lƣợng ngƣời dùng tin phân theo độ tuổi Bảng 13: Mức độ thỏa mãn nhu cầu tin Bảng 14: Chất lƣợng dịch vụ của Thƣ viện 3
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan Danh mục các từ viết tắt I/ Tiếng Việt CNTT : Công nghệ thông tin CSDL : Cơ sở dữ liệu CSDL CĐ : Cơ sở dữ liệu chuyên đề CSDL BTC : Cơ sở dữ liệu báo – tạp chí KH&CN : Khoa học và công nghệ KH – CN – MT : Khoa học công nghệ môi trƣờng KHKTTW : Khoa học kỹ thuật trung ƣơng SL : Số lƣợng TVTWQĐ :Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội II/ Tiếng Anh CD-ROM : Compac Disk Read Only Memory 4
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan MỤC LỤC MỞ ĐẦU ....................................................................................................................5 1. Tính cấp thiết của đề tài .....................................................................................7 2. Tình hình nghiên cứu .........................................................................................9 3. Đối tượng và phạm vị nghiên cứu .....................................................................9 4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................10 5. Nhiệm vụ của đề tài ..........................................................................................10 6. Đóng góp của đề tài ..........................................................................................10 7. Bố cục của khóa luận .......................................................................................11 CHƢƠNG 1. GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ THƢ VIỆN TRUNG ƢƠNG QUÂN ĐỘI ..............................................................................................................12 1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Thư viện Trung ương Quân đội........12 1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Thư viện Trung ương Quân đội ....................15 1.2.1Chức năng..................................................................................................15 1.2.2 Nhiệm vụ ...................................................................................................16 1.3. Đội ngũ cán bộ và cơ cấu tổ chức .................................................................17 1.3.1 Đội ngũ cán bộ..........................................................................................17 1.3.2 Cơ cấu tổ chức:.........................................................................................17 1.4 Khái quát nguồn lực thông tin tại Thư viện Trung ương Quân đội ...............20 1.4.1. Tài liệu dạng giấy ....................................................................................21 1.4.2. Tài liệu điện tử .........................................................................................22 CHƢƠNG 2.THỰC TRẠNG NHU CẦU TIN VÀ KHẢ NĂNG ĐÁP ỨNG THÔNG TIN TẠI THƢ VIỆN TRUNG ƢƠNG QUÂN ĐỘI ............................26 2.1. Cơ sở lý luận về nhu cầu tin ..........................................................................26 2.1.1 Khái niệm về nhu cầu tin .........................................................................26 2.1.2 Những nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhu cầu tin ............................................................................................................................26 2.2. Khảo sát thực trạng nhu cầu tin của Thư viện Trung ương Quân đội ......28 2.2.1 Đặc điểm nhu cầu tin của từng nhóm người dùng tin ...........................28 2.2.2 Đặc điểm nội dung nhu cầu tin ..............................................................30 2.2.3 Đặc điểm tập quán sử dụng thông tin của người dùng tin. ...................36 5
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan 2.3. Khảo sát thực trạng đáp ứng thông tin tại Thư viện Trung ương Quân đội. ...............................................................................................................................40 2.3.1 Xây dựng nguồn lực thông tin .................................................................40 2.3.2 Xử lý thông tin ..........................................................................................42 2.3.3 Tổ chức bộ máy tra cứu ...........................................................................44 2.3.4 Tổ chức phục vụ ......................................................................................46 2.5. Nhận xét, đánh giá về nhu cầu tin và khả năng đáp ứng thông tin tại Thư viện Trung ương Quân đội. ..................................................................................48 2.5.1 Yếu tố chủ quan ........................................................................................48 2.5.2 Yếu tố khách quan ....................................................................................51 CHƢƠNG 3.GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG NGHIÊN CỨU NHU CẦU TIN VÀ KHẢ NĂNG ĐÁP ỨNG NHU CẦU TIN TẠI THƢ VIỆN TRUNG ƢƠNG QUÂN ĐỘI ..................................................................................53 3.1. Tăng cường nghiên cứu nhu cầu tin thường xuyên và có kế hoạch. .........53 3.2. Tiến hành đào tạo người dùng tin. ...............................................................53 3.3 Ứng dụng công nghệ thông tin vào các khâu hoạt động của Thư viện .......55 3.4 Hoàn thiện, phát triển và nâng cao chất lượng nguồn lực thông tin ..........56 3.5 Đa dạng hóa các sản phẩm, dịch vụ ..............................................................57 3.6 Đào tạo đội ngũ cán bộ ...................................................................................58 3.7 Vận dụng phương pháp Marketing để kích thích nhu cầu tin .....................60 3.8 Tăng cường hợp tác, trao đổi, chia sẻ nguồn lực thông tin..........................60 KẾT LUẬN ..............................................................................................................62 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................63 6
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Bƣớc sang thế kỷ XXI nhân loại đang bƣớc sang một nền kinh tế tri thức xã hội thông tin, mở ra một kỷ nguyên mới, với xu thế chung của thế giới là hội nhập, toàn cầu hóa. Nhiều quốc gia, nhiều dân tộc đã và đang tiến vào xã hội thông tin, tiến vào nền kinh tế tri thức. Đặc trƣng của xu thế toàn cầu là hợp tác, giao lƣu, cạnh tranh công bằng, cùng thúc đẩy kinh tế, văn hóa của thế giới phát triển. Cuộc cách mạng khoa học công nghệ đặc biệt là cuộc cách mạng công nghệ thông tin đã ảnh hƣởng rất lớn đến mọi mặt của đời sống xã hôi, kinh tế, thƣơng mại, và khoa học thông tin – thƣ viện cũng nằm trong sự ảnh hƣởng của nó. Nắm bắt đƣợc xu thế chung của thời đại, Đảng và Nhà nƣớc ta đã và đang lãnh đạo toàn dân tiến hành công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Cụ thể là: chúng ta xây dựng nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng Xã hội Chủ nghĩa, mở cửa nền kinh tế, cùng giao lƣu văn hóa với tất cả các nƣớc trong khu vực và trên toàn thế giới. Đảng ta chú trọng phát triển mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, áp dụng những thành tựu của khoa học để phát triển sản xuất, nâng cao đời sống cho ngƣời dân, xây dựng xã hội học tập. Chính vì vậy công tác thông tin – thƣ viện cũng đƣợc Đảng rất quan tâm chú trọng. Cùng với hệ thống thƣ viện công cộng thuộc Bộ Văn Hóa thông tin nhƣ Thƣ viện Quốc gia, thƣ viện các tỉnh thành phố, thƣ viện quận, huyện…còn có một loại hình thƣ viện không kém phần quan trọng đó là các thƣ viện khoa học chuyên ngành. Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội là một thƣ viện khoa học tổng hợp chuyên ngành về quân sự cấp nhà nƣớc. Là Thƣ viện trung tâm đầu ngành của hệ thống thƣ viện trong quân đội, những năm qua và nhất là những năm gần đây, Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội đã nêu cao tinh thần chủ động, tích cực đổi mới nội dung và hình thức hoạt động, phát huy sức mạnh và tính hiệu quả của một công cụ rất quan trọng trong việc truyền bá tri thức, cung 7
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan cấp thông tin phục vụ đắc lực công tác nghiên cứu khoa học quân sự, tổng kết chiến tranh, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, học tập và giải trí của nhiều đối tƣợng trong và ngoài quân đội. Tuy nhiên, đứng trƣớc nhiệm vụ mới, tình hình mới đòi hỏi thƣ viện phải đổi mới nhiều hơn, nâng cao chất lƣợng phục vụ. Để làm đƣợc điều đó thƣ viện phải tiến hành đồng thời nhiều nhiệm vụ. Và một trong những nhiệm vụ quan trọng là phải tiến hành nghiên cứu nhu cầu tin của ngƣời dùng tin tại thƣ viện và nâng cao khả năng đáp ứng nhu cầu tin cho họ. Bởi vì ngƣời dùng tin là một trong bốn yếu tố cấu thành thƣ viện, đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của mọi cơ quan thông tin – thƣ viện. Họ vừa là ngƣời sử dụng các sản phẩm, dịch vụ thông tin, vừa là ngƣời cung cấp thông tin phản hồi đánh giá hoạt động của thƣ viện. Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội đã nhận thấy rằng nhu cầu của ngƣời dùng tin hiện nay là rất lớn và vô cùng đa dạng, phong phú. Yêu cầu phải đáp ứng nhanh chóng, kịp thời, chính xác những nhu cầu của ngƣời dùng tin là vấn đề hết sức quan trọng đối với tổ chức hoạt động của Thƣ viện. Do đó việc xác định cụ thể nội dung nhu cầu tin là tìm hiểu thói quen sử dụng thông tin của ngƣời dùng tin, trên cơ sở đó Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội mới có thể xây dựng nguồn lực thông tin, xử lý thông tin, xây dựng bộ máy tra cứu tin hiện đại để đáp ứng nhu cầu của ngƣời dùng tin. Bên cạnh những thành tích đã đạt đƣợc, trong hoạt động thực tiễn công tác đáp ứng nhu cầu tin tại Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội vẫn còn một số tồn tại, hạn chế nhƣ chƣa nắm bắt, cũng nhƣ đáp ứng đầy đủ nhu cầu tin của ngƣời dùng tin và cần phải tiếp tục nghiên cứu, phân tích, đánh giá, tìm các giải pháp cụ thể để tháo gỡ nhằm đƣa công tác phục vụ bạn đọc nói chung và khả năng đáp ứng nhu cầu tin cho bạn đọc ngày càng tốt hơn Bởi vậy, tôi đã chọn đề tài: “ Nghiên cứu Nhu cầu tin và khả năng đáp ứng thông tin tại Thư viện Trung ương Quân đội” để làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình, với mong muốn đóng góp một phần nhỏ vào công tác thông tin – thƣ viện nói chung và làm sang tỏ nhu cầu tin của ngƣời dùng tin tại Thƣ 8
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan viện Trung ƣơng Quân đội để đƣa ra những giải pháp thực tiễn góp phần vào việc nâng cao chất lƣợng hoạt động đáp ứng nhu cầu tin của Thƣ viện trong hiện tại cũng nhƣ trong tƣơng lai. 2. Tình hình nghiên cứu Việc nghiên cứu nhu cầu tin là vấn đề tất yếu khách quan của bất kỳ một cơ quan thông tin – thƣ viện nào. Cho đến nay đã có rất nhiều đề tài nghiên cứu về nhu cầu tin của ngƣời dùng tin tại các cơ quan khác nhau nhƣ: “ Nghiên cứu nhu cầu tin của ngƣời dùng tin tại Viện Thông tin khoa học xã hội” của tác giả Phạm Thanh Huyền – cán bộ Viện Thông tin khoa học xã hội. “ Nghiên cứu nhu cầu tin và việc đảm bảo thông tin tại thƣ viện trƣờng đại học sƣ phạm kỹ thuật Thành Phố Hồ Chí Minh” của Nguyễn Thanh Tùng. “ Nghiên cứu nhu cầu đọc và việc thỏa mãn nhu cầu đọc của cán bộ viện Xã hội học” của Đặng Bảo Khánh “ Nghiên cứu nhu cầu tin và hoạt động thông tin của ban thông tin – tƣ liệu và thƣ viện tại viện chiến lƣợc và chính sách KH&CN” của Nguyễn Ngọc Dung. “ Tìm hiểu nhu cầu tin và đảm bảo thông tin khoa học công nghệ tại trung tâm thông tin thƣ viện trƣờng đại học” của Nguyễn Thị Viên. “ Tìm hiểu nhu cầu tin của các nhóm Ngƣời dùng tin tại trung tâm học liệu trƣờng Đại học Điện lực” của Lê Thị Hiền… Tuy nhiên tại Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội hiện chƣa có đề tài nào nghiên cứu về nhu cầu tin của ngƣời dùng tin tại đây một cách có hệ thống và khoa học. Vì vậy tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài này làm đề tài nghiên cứu của mình với mong muốn đƣợc góp một phần nhỏ cho sự phát triển của Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội. 3. Đối tượng và phạm vị nghiên cứu - Đối tƣợng nghiên cứu: Nhu cầu tin và khả năng đáp ứng thông tin. - Phạm vi nghiên cứu: Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội từ năm 2006 – 2011. 9
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan 4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp luận: Dựa trên những quan điểm của triết học Mác – Lênin, quán triệt tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và đƣờng lối chính sách của Đảng về phát triển kinh tế - văn hóa – xã hội nói chung và ngành thông tin thƣ viện nói riêng. - Phương pháp cụ thể: + Thu thập tài liệu, số liệu, dữ kiện… + Phân tích, tổng hợp tài liệu + Thống kê số liệu + Điều tra xã hội học: phỏng vấn trực tiếp,thông qua các phiếu hỏi, quan sát… 5. Nhiệm vụ của đề tài Đề tài của khóa luận này tập trung vào giải quyết những nhiệm vụ nghiên cứu sau: - Nghiên cứu khái quát sự hình thành, phát triển và những thành tựu chủ yếu mà Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội đã đạt đƣợc trong những năm qua. - Nghiên cứu một số vấn đề lý luận cơ bản về nhu cầu tin và khả năng đáp ứng nhu cầu tin tại Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội. - Thực trạng nhu cầu tin của Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội. - Khả năng đáp ứng thông tin của Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội. - Trên cơ sở phân tích đƣợc những mặt mạnh và mặt hạn chế để đề ra những giải pháp thiết thực, khoa học nhằm nâng cao chất lƣợng nhu cầu tin và khả năng đáp ứng thông tin tại Thƣ viện 6. Đóng góp của đề tài - Lý luận: Qua quá trình thực tập và việc nghiên cứu đề tài này một lần nữa tôi đƣợc học hỏi thêm nhiều hơn, sâu sắc hơn những lý luận về thông tin thƣ viện, tiếp nhận nó một cách đầy đủ hơn để sau này vận dụng những lý thuyết này vào công việc và thực tế một cách có hiệu quả. 10
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan - Thực tiễn: + Việc tìm hiểu đề tài này giúp tôi có cơ hội nghiên cứu và am hiểu nhiều hơn các vấn đề về thông tin – thƣ viện, trang bị thêm kiến thức phục vụ cho nghề nghiệp thực tiễn của tôi sau này. + Và tôi mong muốn đề tài của tôi có thể trở thành tài liệu tham khảo, gợi ý để cho các nhà quản lý của thƣ viện và các bạn đồng nghiệp vận dụng trong công việc của mình. 7. Bố cục của khóa luận Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung khóa luận gồm 03 chƣơng: Chương1 : Giới thiệu khái quát về Thư viện Trung ương Quân đội. Chương 2: Thực trạng nhu cầu tin và khả năng đáp ứng thông tin tại Thư viện Trung ương Quân đội. Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng nghiên cứu nhu cầu tin và khả năng đáp ứng nhu cầu tin tại Thư viện Trung ương Quân đội. 11
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan CHƢƠNG 1 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ THƢ VIỆN TRUNG ƢƠNG QUÂN ĐỘI 1.1 . Quá trình hình thành và phát triển của Thư viện Trung ương Quân đội. Ngày 15/11/1957 Thƣ viện Quân đội đƣợc thành lập theo chủ trƣơng của Tổng Quân uỷ mà trực tiếp là đại tƣớng Nguyễn Chí Thanh - Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị. Những ngày đầu mới thành lập, Thƣ viện Quân đội mới chỉ là một tủ sách của Tổng Quân uỷ ở chiến khu Việt Bắc với gần 500 cuốn sách, cơ sở vật chất nghèo nàn. Vì vậy, chƣa đáp ứng kịp thời yêu cầu của công tác nghiên cứu chỉ đạo, học tập, giải trí của cán bộ, chiến sĩ, phục vụ nhiệm vụ chiến đấu và xây dựng của quân đội. Trải qua thời gian cùng với sự phát triển của quân đội, Thƣ viện Quân đội đã không ngừng lớn mạnh, từ một thƣ viện phổ thông trở thành một thƣ viện khoa học tổng hợp về quân sự cấp Nhà nƣớc. Trong cùng thời gian này, hệ thống thƣ viện trong quân đội cũng đƣợc hình thành, nhiều thƣ viện nhà trƣờng trong quân đội, thƣ viện các quân khu, quân đoàn, các cơ quan, đơn vị đƣợc thành lập... Thực hiện theo chủ trƣơng của Tổng cục Chính trị. Thƣ viện Quân đội đã và đang có rất nhiều cố gắng trong công tác. Đặc biệt đứng trƣớc tình hình, nhiệm vụ mới của đất nƣớc, Thƣ viện Quân đội từng bƣớc đổi mới hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ nhằm phục vụ tốt nhu cầu ngày càng đa dạng, phong phú của bạn đọc, đặc biệt là truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nƣớc và Quân đội tới cán bộ, chiến sĩ trong quân đội và nhân dân để góp phần xây dựng quân đội vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, từng bƣớc hiện đại, góp phần giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc. Hơn 50 năm xây dựng và phát triển của Thƣ viện Quân đội đƣợc phân ra làm những giai đoạn, thời kỳ sau: 12
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan * Từ năm 1957 đến 1965 Đây là giai đoạn đầu tiên, xây dựng nền móng cho Thƣ viện Quân đội. Vốn tài liệu ban đầu của Thƣ viện gồm 500 bản sách của Tổng Quân uỷ và một số sách báo quốc văn, ngoại văn của Bộ Quốc phòng. Khi đó Thƣ viện nằm trong một thành phần của Câu lạc bộ quân đội với 3 cán bộ biên chế. Họ vừa làm chỉ đạo nghiệp vụ, vừa thực hiện công việc cụ thể. Đến năm 1958, do yêu cầu của đất nƣớc, của công tác chính trị nên thƣ viện đã đƣợc tách ra khỏi Câu lạc bộ quân đội để trở thành thƣ viện trung tâm của toàn quân. Để nhanh chóng tăng vốn tài liệu của Thƣ viện, Thƣ viện Trung ƣơng Quân đội đã đặc biệt chú ý đến công tác bổ sung, sƣu tầm vốn sách báo. Sau một thời gian sƣu tầm, vốn tài liệu của Thƣ viện đã tăng lên thành hơn 3.000 cuốn sách, báo. Cùng với sự gia tăng của lƣợng sách báo, số lƣợng cán bộ của Thƣ viện Quân đội cũng tăng lên. Năm 1959 Tổng cục Chính trị đã điều về cho Thƣ viện thêm 7 cán bộ. Từ 1962 đến 1965 Thƣ viện đã tổ chức hai lớp bồi dƣỡng nghiệp vụ cho 60 cán bộ. Đây là giai đoạn khởi đầu nên Thƣ viện Quân đội đã gặp nhiều khó khăn, trắc trở. Tuy nhiên, Thƣ viện Quân đội đã vƣơn lên và sớm khẳng định đƣợc vai trò của thƣ viện trung tâm, đầu ngành của hệ thống thƣ viện toàn quân. * Từ năm 1965 đến 1975 Đây là thời kỳ cả nƣớc có chiến tranh, đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh tiến hành phá hoại miền Bắc. Vì vậy, thƣ viện phải sơ tán, di chuyển kho sách và nơi làm việc đến các địa điểm khác nhau nhƣ từ Hà Nội chuyển về Hoà Bình, rồi Hà Tây. Trong giai đoạn này cung cấp sách cho bội đội ở chiến trƣờng là một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của Thƣ Viện Quân Đội, sách đi cùng súng đạn, thuốc men, thực phẩm đến tận tay ngƣời chiến sĩ, sách nằm trong ba lô của những anh bộ đội trên cánh võng của những chiến binh. 13
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan Trong những năm từ 1968 đến 1972 số lƣợng cán bộ biên chế của thƣ viện đƣợc tăng thêm lên thành 15 ngƣời. Đầu năm 1973, đế quốc Mỹ phải ký hiệp định Pari ngừng ném bom Miền Bắc. Để có điều kiện thực hiện những nhiệm vụ mới, Thƣ viện Quân Đội đƣợc Bộ Quốc Phòng quyết định chuyển trụ sở về nhà 83 Lý Nam Đế - Hà Nội. Đây là một bƣớc ngoặt lớn trong việc xây dựng và phát triển Thƣ viện Quân đội. Do yêu cầu của đất nƣớc, đòi hỏi Thƣ viện phải nhanh chóng ổn định kho sách, mặt khác phải khẩn trƣơng phục vụ tốt yêu cầu của độc giả. Năm 1975, Miền Nam hoàn toàn đƣợc giải phóng, đất nƣớc đƣợc thống nhất, thƣ viện đã chuyển hàng trăm tấn sách vào miền Nam cụ thể là các Quân khu 5, Quân khu 7, Quân khu 4 để kịp thời cấp phát cho bộ đội và nhân dân vùng mới giải phóng. Đồng thời làm nhiệm vụ thu hồi các loại sách, báo của Mỹ - Ngụy chuyển ra Hà Nội. Thƣ viện Quân đội đã đƣa ra Bắc hàng trăm tấn sách, báo với hàng vạn ấn phẩm các loại. Trong thời kỳ này, thƣ viện đã biên soạn các loại thƣ mục giới thiệu, thƣ mục chuyên đề, thƣ mục trích dẫn… Nhƣ vậy, trong chiến tranh chống Mỹ cứu nƣớc, Thƣ viện Quân đội đã hoàn thành tốt nhiệm vụ do Tổng cục Chính trị giao cho. Thƣ viện đã góp phần nhỏ bé của mình vào chiến thắng vĩ đại của dân tộc. * Từ năm 1975 đến 1985. Từ sau 1975 đất nƣớc ta hoà bình, thống nhất nƣớc nhà, quân đội đi vào ổn định và mạng lƣới thƣ viện toàn hệ thống dần đƣợc hình thành để kịp thời phục vụ nhu cầu của đất nƣớc và quân đội. Đến thời kỳ này, Thƣ viện Quân đội phát triển mạnh, từ một Thƣ viện phổ thông trở thành một Thƣ viện khoa học, số cán bộ biên chế là 40 ngƣời, cơ cấu gồm các phòng, ban.Trong giai đoạn này, thƣ viện vẫn tiếp tục đẩy mạnh việc xây dựng nguồn lực sách báo bằng nhiều biệp pháp nhƣ thu hồi sách Mỹ - Nguỵ ở miền Nam, bổ sung sách mới, quan hệ phối hợp với các cơ quan liên quan khác. 14
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan * Từ năm 1986 đến nay Trong điều kiện mới, đòi hỏi Thƣ Viện Quân đội và thƣ viện toàn hệ thống phải đảm nhiệm những nhiệm vụ mới. Trong 3 năm 1986, 1987, 1990, Thƣ viện Quân đội đã tổ chức hai hội nghị thƣ viện toàn quân để đánh giá lại thực trạng hoạt động và đề ra định hƣớng phát triển công tác thƣ viện trong thời kỳ mới. Đến cuối năm 1992, Thƣ viện Quân đội đƣợc Nhà nƣớc tặng thƣởng Huân chƣơng lao động hạng nhì. Ngoài ra, thƣ viện còn đƣợc nhận nhiều bằng khen và cờ thƣởng luân lƣu của Nhà nƣớc và quân đội. Trải qua hơn 50 năm xây dựng và trƣởng thành, Thƣ viện Quân đội đã thực sự trở thành Thƣ viện khoa học tổng hợp về quân sự, là Thƣ viện trung tâm đầu ngành của hệ thống thƣ viện trong quân đội. Đến nay, Thƣ viện đã xây dựng đƣợc một khu nhà khang trang, rộng rãi, vốn tài liệu của thƣ viện trên 350.000 bản sách quốc văn và ngoại văn, gần 2000 loại báo, tạp chí trong và ngoài nƣớc. Hiện nay, thƣ viện đang tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất, tăng cƣờng công tác bổ sung tài liệu và thƣờng xuyên bồi dƣỡng nghiệp vụ cho cán bộ của thƣ viện và các đơn vị trong toàn quân. 1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Thư viện Trung ương Quân đội 1.2.1 Chức năng - Tham mƣu cho thủ trƣởng Tổng cục Chính trị và Bộ quốc phòng về công tác thông tin – thƣ viện và hoạt động sách báo trong quân đội. - Sƣu tầm, bảo quản, tàng trữ lâu dài tài liệu, vật mang tin về quân sự và có liên quan ở trong và ngoài nƣớc. - Bổ sung sách tập trung để cấp phát cho các thƣ viện đơn vị trong toàn quân để góp phần nâng cao đời sống văn hoá tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ trong toàn đội. - Tổ chức khai thác và phục vụ chung vốn tài liệu nhằm truyền bá tri thức, cung cấp thong tin phục vụ nhu cầu nghiên cứu học tập, giái trí của cán bộ, chiến sĩ trong quân đội và nhân dân góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân 15
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan lực, bồi dƣỡng anh tài, phát triển khoa học, công nghệ, kinh tế phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc. - Biên soạn và phát hành thông tin - thƣ mục về các nội dung có liên quan đến quân sự, quốc phòng, an ninh để cung cấp thông tin và định hƣớng đọc cho cán bộ, chiến sĩ trong quân đội. - Hƣớng dẫn và kiểm tra nghiệp vụ, bồi dƣỡng đào tạo cho cán bộ thƣ viện trong toàn hệ thống; tổ chức nghiên cứu khoa học, tổng kết kinh nghiệm giữa các thƣ viện trong quân đội và kết hợp với các thƣ viện trong nƣớc và quốc tế. 1.2.2 Nhiệm vụ - Giúp Thủ trƣởng Tổng cục Chính trị theo dõi, kiểm tra, nắm bắt tình hình của việc tổ chức hoạt động của hệ thống thƣ viện trong toàn quân. - Soạn các văn bản về Thƣ viện trình lên Tổng cục Chính trị và Bộ quốc phòng để ban hành. Tham mƣu giúp Thủ trƣởng Tổng cục Chính trị đề ra phƣơng hƣớng hoạt động thông tin – thƣ viện trong quân đội. - Tuyên truyền, giới thiệu tài liệu tới bạn đọc: tổ chức giới thiệu sách, triển lãm sách báo, toạ đàm, chuyên đề, hội thảo... - Bổ sung, sƣu tầm, trao đổi tài liệu của thƣ viện để phục vụ công tác học tập, nghiên cứu lâu dài trong quân đội. Tiếp nhận ấn phẩm lƣu chiểu của các đơn vị trong toàn quân. - Xử lý kỹ thuật tài liệu trong thƣ viện để tạo ra các cơ sở dữ liệu phục vụ việc xây dựng mục lục tra cứu, thƣ mục phục vụ cho quá trình tìm tin. - Tổ chức các phòng đọc, phòng mƣợn một cách hợp lý và kịp thời với yêu cầu của bạn đọc. - Tổ chức sắp xếp, bảo quản và đƣa vào sử dụng lâu dài kho tài liệu của Thƣ viện. - Biên soạn các loại Thƣ mục: Thƣ mục giới thiệu sách báo mới, thƣ mục chuyên đề, các tài liệu nghiên cứu phục vụ lãnh đạo… 16
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan - Nhập và cấp phát sách cho các đơn vị trong toàn quân một cách có định hƣớng. - Hƣớng dẫn nghiệp vụ Thƣ viện cho cán bộ, nhân viên thƣ viện của các thƣ viện trong toàn quân. 1.3 . Đội ngũ cán bộ và cơ cấu tổ chức 1.3.1 Đội ngũ cán bộ Thƣ viện Quân đội có trên 39 cán bộ, công nhân viên. Trong đó: - 38 Cán bộ biên chế và 1 nhân viên hợp đồng . - 07 thạc sĩ thông tin thƣ viện và công nghệ thông tin. - 23 cử nhân chuyên ngành thông tin thƣ viện. - 03 kỹ sƣ công nghệ thông tin. - 02 cử nhân ngoại ngữ. - 03 cử nhân các ngành khác. 1.3.2 Cơ cấu tổ chức: Cơ cấu tổ chức của thƣ viện đƣợc bố trí theo chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận. Bao gồm các bộ phận: Ban giám đốc, Hội đồng khoa học, Ban hành chính, và các phòng chức năng nhƣ: * Phòng bổ sung và xử lý kỹ thuật - Bộ phận Bổ sung: Nghiên cứu tình hình xuất bản trong nƣớc và nƣớc ngoài, xác định diện bổ sung tài liệu. Thu thập, lựa chọn các loại hình tài liệu bằng các hình thức mua, nhận lƣu chiểu, trao đổi, biếu, tặng, sao chụp. - Bộ phận xử lý kỹ thuật: Sách báo đƣợc nhập vào Thƣ viện phải đƣợc chuyển sang khâu xử lý kỹ thuật trƣớc khi đƣa ra sử dụng. Công việc của khâu này gồm có: Đăng ký tổng quát. Đóng dấu. Đăng ký cá biệt. Xử lý phiếu tiền máy (Bao gồm: Mô tả tài liệu, phân loại, định từ khoá). 17
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan Nhập và xây dựng cơ sở dữ liệu In, dán nhãn, in phích * Phòng phục vụ bạn đọc - Phòng đọc tổng hợp Đây là phòng phục vụ trọng yếu đƣợc hình thành cùng với sự ra đời của Thƣ viện, thƣờng xuyên đáp ứng nhu cầu của bạn đọc trong và ngoài quân đội, chủ yếu liên quan đến việc tra tìm thông tin ở sách và tƣ liệu. Để phục vụ bạn đọc kịp thời và tại điều kiện để họ tiếp xúc trực tiếp với những tài liệu mới nhất, phòng đọc tổng hợp đã tổ chức một kho mở các tài liệu mới ngay tại nơi phục vụ. + Phòng tra cứu Kho tài liệu tra cứu là một trong những bộ phận cấu thành của bộ máy tra cứu tìm tin ở bất cứ một cơ quan thông tin thƣ viện nào. Kho tài liệu này càng phong phú và đƣợc tổ chức khoa học bao nhiêu thì việc phục vụ tra cứu tìm tin càng dễ dàng bấy nhiêu. Bao gồm toàn bộ các tài liệu tra cứu đƣợc tổ chức dƣới dạng kho mở với 14 giá tài liệu và gần 7.000 tài liệu tra cứu khác nhau gồm: + Tài liệu chỉ đạo: Các tác phẩm kinh điển của chủ nghĩa Mác – Lênin, các văn kiện Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam, văn kiện, chỉ thị, nghị quyết của Đảng và nhà nƣớc, các tác phẩm quan trọng của Đảng và Nhà nƣớc ta. + Tài liệu tra cứu: Các loại bách khoa, từ điển, cẩm nang, sách dẫn, sổ tay tra cứu. + Phòng đọc nghiên cứu Để phục vụ cho các cán bộ quản lý, các sĩ quan trung, cao cấp trong quân đội, các nhà nghiên cứu, các giáo sƣ, tiến sĩ…Bạn đọc có thể tự chọn cho mình các luận văn, luận án của các thạc sĩ, tiến sĩ thuộc các học viện trong quân đội và các trƣờng đại học, viện nghiên cứu ngoài quân đội nhƣng có liên quan đến đề tài chiến tranh, quân đội và quốc phòng; các tài liệu nộp 18
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan lƣu chiểu chỉ lƣu hành nội bộ quân đội. Trong trƣờng hợp cần thiết bạn đọc có thể đƣợc phục vụ cả các tài liệu mật. + Phòng báo – tạp chí Bao gồm những ấn phẩm chứa đựng những thông tin nhanh, tính thời sự cao. Ngƣời đọc tại phòng này chủ yếu thuộc: nhóm những ngƣời làm báo, làm thông tin, nhân viên các cơ quan, văn phòng…Ngoài chức năng phục vụ bạn đọc thủ thƣ phòng báo – tạp chí còn phải thƣờng xuyên tính hành công việc trích các bài báo, tạp chí vào máy tính để phục vụ độc giả theo chuyên đề. + Phòng mượn Ngoài phục vụ tại chỗ, TVTWQĐ còn tổ chức phục vụ mƣợn về nhà. Hình thức phục vụ này đƣợc Thƣ viện áp dụng từ những ngày sơ khai. Đƣợc tổ chức nhƣ một thƣ viện thu nhỏ với kho sách và bộ máy tra cứu tìm tin riêng, đối tƣợng phục vụ riêng. Chủ yếu thực hiện chức năng của thƣ viện phổ thông: phục vụ cho công tác tuyên truyền, công tác đảng, công tác chính trị, đáp ứng nhu cầu học tập nâng cao trình độ văn hóa, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần, giúp ngƣời đọc giải trí lành mạnh. Đối tƣợng phục vụ của phòng mƣợn là các sĩ quan, công nhân viên quốc phòng đóng quân tại địa bàn Hà Nội. Kho tài liệu của phòng mƣợn là các ấn phẩm có nội dung tổng hợp và đƣợc tổ chức dƣới dạng kho mở. + Tổng kho: là nơi lƣu trữ toàn bộ các tài liệu đƣợc nhập vào thƣ viện. * Phòng thông tin – thư mục – máy tính Phòng Thông tin – Thƣ mục có nhiệm vụ biên soạn các thƣ mục khác nhau nhƣ thƣ mục chuyên đề, thƣ mục thông báo sách mới, thƣ mục giới thiệu sách cấp phát trong quân đội, thƣ mục giới thiệu sách quân sự…Và xử lý hồi cố các tài liệu của Thƣ viện nhập về từ trƣớc năm 1997nhằm thực hiện số hóa toàn bộ kho sách, báo, tƣ liệu của thƣ viện để quản lý trên máy tính. 19
- Khóa luận tốt nghiệp Trần Thị Loan * Phòng phát hành sách toàn quân Phát hành sách (hay còn gọi là bổ sung sách báo tập trung) là công việc chuyển sách đến tay các cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân theo các đầu mối trực thuộc Bộ Quốc phòng. Góp phần tuyên truyền quan điểm, đƣờng lối, chủ trƣơng của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc, phổ biến kiến thức cho mọi ngƣời...Phòng có chức năng tổ chức bổ sung sách tập trung cung cấp cho các đơn vị, lập kế hoạch, đặt mua sách của các nhà xuất bản; Nhập, cấp phát sách theo kinh phí định mức theo quy định; Biên soạn thƣ mục giới thiệu sách cấp phát gửi đến các đầu mối trực thuộc Bộ Quốc Phòng; Giúp các đơn vị mua sách bằng kinh phí tự chi. * Phòng nghiệp vụ Dƣới sự chỉ đạo trực tiếp của Ban giám đốc, các trợ lý nghiệp vụ có nhiệm vụ nghiên cứu các vấn đề nghiệp vụ thông tin thƣ viện, lên kế hoạch chỉ đạo và hƣớng dẫn nghiệp vụ, xây dựng kế hoạch ngắn hạn và dài hạn cho cán bộ của Thƣ viện Quân đội và hệ thống thƣ viện toàn quân; biên soạn, cung cấp sách giáo trình, văn bản pháp quy, tài liệu sổ sách, phích phiếu, tủ giá nghiệp vụ cho các thƣ viện đơn vị, mở các lớp bồi dƣỡng nghiệp vụ ngắn hạn cho nhân viên thƣ viện đồng thời kiểm tra công tác thƣ viện và hoạt động sách báo của các đơn vị cơ sở… 1.4 Khái quát nguồn lực thông tin tại Thư viện Trung ương Quân đội Tính đến năm 2009 tổng số vốn tài liệu đã có hơn 350.000 bản sách, tƣ liệu các loại( trong đó có hơn 230.000 cuốn sách quốc văn, hơn 70.000 cuốn sách ngoại văn, hơn 22.000 cuốn tƣ liệu, hơn 5000 cuốn luận văn, luận án), khoảng hơn 1600 tên báo, tạp chí trong nƣớc và nƣớc ngoài với các thứ tiếng Việt, Nga, Anh, Pháp, Đức, Trung Quốc và một số ngôn ngữ khác, hơn 400 đĩa CD-ROM, khoảng 50.000 trang tài liệu điện tử. Trong tổng số vốn tài liệu này thì tài liệu quân sự và chính trị chiếm ƣu thế. Đặc biệt Thƣ viện Quân đội có nhiều tài liệu quý hiếm nhƣ: Các bộ Bách khoa thƣ, các loại từ điển, sách tra cứu các chuyên ngành, các tài liệu về 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu hành vi của người tiêu dùng Nhật Bản nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang thị trường này
121 p | 902 | 169
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu tính toán lưới và áp dụng giải bài toán trong an toàn thông tin
66 p | 368 | 123
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu chính sách phân phối của công ty Unilever Việt Nam - Bài học kinh nghiệm cho các doanh nghiệp Việt Nam
102 p | 425 | 115
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu thử nghiệm chế biến rượu vang chuối
89 p | 458 | 82
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu và mô phỏng mạng truy nhập quang FTTX
89 p | 297 | 76
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu thị trường logistics miền Bắc Việt Nam
119 p | 387 | 71
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu công tác quản trị nhân lực của Công ty Cổ phần tư vấn khảo sát thiết kế xây dựng Hà Nội
125 p | 262 | 67
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái khu vực Hồ Núi Cốc , Thái Nguyên
114 p | 444 | 57
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu chiết tách và xác định thành phần hóa học trong hạt Tiêu đen (Piper nigrum L.) ở huyện Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai
53 p | 397 | 56
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu việc sử dụng nghiệp vụ phái sinh để phòng ngừa rủi ro. Tỷ giá đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam
121 p | 258 | 51
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu hoạt động marketing-mix của Công ty Cổ phần Công nghệ ASD Việt Nam
68 p | 475 | 48
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu xử lý Amoni bằng phương pháp sinh học sử dụng các vi khuẩn tự dưỡng
59 p | 268 | 43
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu vấn đề sử dụng các hợp đồng ngoại hối phát sinh đối với bảo hiểm rủi ro tỷ giá cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam
107 p | 190 | 21
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu mô hình xúc tiến và hỗ trợ thương mại điện tử cho doanh nghiệp - Kinh nghiệm trên thế giới và bài học đối với Việt Nam
98 p | 161 | 20
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu và ứng dụng kiểm thử tự động sử dụng Puppeteer - CodeceptJS cho Công ty TNHH Seta - International Việt Nam
41 p | 105 | 15
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu hành vi tiêu dùng của người dân về sản phẩm thịt lợn đen trên địa bàn thị trấn Bằng Lũng, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn
141 p | 46 | 12
-
Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu chế độ tài sản của vợ chồng theo Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam
68 p | 16 | 9
-
Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp: Nghiên cứu ứng dụng tích hợp tại thư viện khoa học tổng hợp tỉnh Bắc Giang
13 p | 141 | 6
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn