Khoá luận tốt nghiệp Quản lý nhà nước: Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:80

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của khoá luận "Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội" nhằm làm rõ cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý về cải cách thủ tục hành chính; phân tích thực trạng cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội. Qua đó đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khoá luận tốt nghiệp Quản lý nhà nước: Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội

BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA KHOA HÀNH CHÍNH HỌC KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN XÃ KIM SƠN, THỊ XÃ SƠN TÂY,THÀNH PHỐ HÀ NỘI Khóa luận tốt nghiệp ngành: QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC Ngƣời hƣớng dẫn : THS. PHÙNG THỊ THANH LOAN Sinh viên thực hiện : ĐỖ THỊ HỒNG NGỌC Mã SV : 1905QTCA002 Khóa : 2019 - 2023 Lớp : ĐH QLNN 19A Hà Nội - 2023
LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan bài khóa luận tốt nghiệp với đề tài: “Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội” là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân tác giả. Từ quá trình nghiên cứu thực tế tại UBND xã Kim Sơn và kiến thức ký luận, tôi đã hoàn thành báo cáo dưới sự hướng dẫn trực tiếp của Ths. Phùng Thị Thanh Loan. Tôi xin cam đoan những kết quả nghiên cứu được thể hiện trong báo cáo khóa luận là hoàn toàn chưa hề được thể hiện trong báo cáo nào khác..
LỜI CẢM ƠN Em xin được bày tỏ lòng biết ơn trân trọng nhất đến giảng viên khoa Hành chính học Ths. Phùng Thị Thanh Loan đã hướng dẫn em trong suốt quá trình thực hiện khóa luận tốt nghiệp. Những kiến thức và kinh nghiệm quý báu từ cô đã giúp em định hình được ý tưởng nghiên cứu và hoàn thiện bài khóa luận của mình. Cô cũng đã dành nhiều thời gian, tâm huyết để giám sát, đánh giá kết quả nghiên cứu và em rất là biết ơn vì đã được học tập và làm việc dưới sự hướng dẫn của cô. Em xin chân thành cảm ơn quý thầy cô tại Trường Học viện Hành chính Quốc gia đã dạy dỗ, hỗ trợ và chỉ bảo em trong quá trình học tập và rèn luyện tại trường. Em cũng xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo và các công chức, viên chức tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội trong thời gian thực tập 2 tháng đã tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp. Thời gian thực hiện khóa luận và kiến thức của em còn hạn chế nên em rất mong nhận được những góp ý của quý thầy, cô để bài khóa luận được hoàn thiện và chỉnh chu hơn. Em xin chân thành cảm ơn!
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT VIẾT TẮT NGUYÊN NGHĨA 1 CNTT Công nghệ thông tin 2 CSDT Cơ sở dữ liệu 3 CCHC Cải cách hành chính 4 HTTT Hệ thống thông tin 5 TTHC Thủ tục hành chính 6 UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ SƠ ĐỒ: Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ....................................................................................................................... 23 Sơ đồ 2.2: Quy trình giải quyết thủ tục hành chính ............................................ 27 Sơ đồ 2.3: Tỷ lệ khảo sát về thực trạng cơ sở vật chất và các điều kiện hỗ trợ người dân, tổ chức trong khi thực hiện TTHC tại UBND xã Kim Sơn .............. 39 Sơ đồ 2.4: Tỷ lệ khảo sát về cơ chế giám sát, góp ý tại UBND xã Kim Sơn ..... 45 Sơ đồ 2.5: Tỷ lệ khảo sát về mức độ hài lòng của người dân, tổ chức đối với dịch vụ hành chính công tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả tại UBND xã Kim Sơn ....................................................................................................................... 46 BẢNG: Bảng 2.1: Danh mục thủ tục hành chính được thực hiện tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội....................................................................... 25 Bảng 2.2: Số lượng công chức tại Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả của UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ................................................. 29 Bảng 2.3: Chất lượng đội ngũ công chức tại Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả của UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội .............................. 29 Bảng 2.4: Tình hình giải quyết thủ tục hành chính tại UBND xã Kim Sơn giai đoạn 2020-2021 ................................................................................................... 36 Bảng 2.6: Tình hình phản ánh khiếu nại về giải quyết thủ tục hành chính tại UBND xã Kim Sơn giai đoạn 2020-2021 ........................................................... 44
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài......................................................................................... 1 2. Lịch sử nghiên cứu ...................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................. 3 4. Mục đích nghiên cứu .................................................................................. 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................. 4 6. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 4 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn .................................................................... 5 8. Kết cấu của khóa luận ................................................................................. 6 NỘI DUNG........................................................................................................... 7 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI UBND CẤP XÃ ......... 7 1.1. Một số khái niệm liên quan...................................................................... 7 1.1.1. Thủ tục hành chính................................................................................ 7 1.1.2. Cải cách thủ tục hành chính .................................................................. 7 1.1.3. Chuyển đổi số ....................................................................................... 8 1.1.4. Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số ............... 8 1.2. Vai trò của cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã ............................................................................................. 9 1.3. Nội dung cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã ................................................................................................ 10 1.3.1. Rà soát, kiến nghị cắt giảm thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số ................................................................................................ 10 1.3.2. Tối ưu hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính trên cơ sở chuyển đổi số ............................................................................................................. 11
1.3.3. Đổi mới và nâng cao hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trên môi trường điện tử ....................................................................... 12 1.3.4. Xây dựng, phát triển cơ sở dữ liệu và hạ tầng số phục vụ thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử......................................................... 12 1.3.5. Hoàn thiện cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính trong bối cảnh chuyển đổi số ........................................................................ 13 1.3.6. Đẩy mạnh việc triển khai thanh toán trực tuyến đối với các thủ tục hành chính có yêu cầu nghĩa vụ tài chính ..................................................... 14 1.3.7. Tăng cường việc cập nhật, công khai, minh bạch các thủ tục hành chính trên môi trường điện tử ....................................................................... 15 1.3.8. Đẩy mạnh tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị và nâng cao sự hài lòng của người dân về giải quyết thủ tục hành chính trong bối cảnh chuyển đổi số ............................................................................................................. 15 1.4. Các yếu tố tác động đến cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã.................................................................... 16 1.4.1. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật ............................................... 16 1.4.2. Sự chỉ đạo, điều hành của các cơ quan cấp trên và lãnh đạo UBND cấp xã .......................................................................................................... 16 1.4.3. Cán bộ, công chức cấp xã ................................................................... 17 1.4.4. Cơ sở hạ tầng, tài chính ...................................................................... 17 1.4.5. Trình độ dân trí và sự tham gia của người dân ................................... 18 1.5. Cơ sở pháp lý về cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã ................................................................................ 19 Tiểu kết chương 1 ......................................................................................... 20 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI UBND XÃ KIM SƠN, THỊ XÃ SƠN TÂY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................. 21 2.1. Khái quát chung về UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ................................................................................................................. 21 2.1.1. Giới thiệu về xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ........... 21
2.1.1.1. Vị trí địa lý ....................................................................................... 21 2.1.1.2. Đơn vị hành chính ............................................................................ 21 2.1.2. Khái quát về điều kiện kinh tế - xã hội và đặc điểm dân cư của xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ........................................................ 21 2.1.3.Cơ cấu tổ chức của UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ................................................................................................................. 22 2.1.4. Vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội .......................................................................... 24 2.2. Hệ thống thủ tục hành chính được thực hiện tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội...................................................................... 25 2.2.1. Danh mục thủ tục hành chính được thực hiện tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ................................................................ 25 2.2.2. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội .......................................................................... 27 2.3. Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội .................................................................................. 27 2.3.1. Vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ........... 27 2.3.1.1. Vị trí, chức năng .............................................................................. 27 2.3.1.2. Nhiệm vụ, quyền hạn ....................................................................... 28 2.3.2. Cơ cấu tổ chức và thực trạng công chức tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ........... 28 2.3.2.1. Số lượng công chức tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ........................................... 28 2.3.2.2. Chất lượng công chức tại Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả của UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ............................... 29 2.4. Thực trạng cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội.......................... 30 2.4.1. Thực trạng rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số ................................................................................................ 30
2.4.2. Thực trạng tối ưu hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính trên cơ sở chuyển đổi số ............................................................................................ 32 2.4.3. Thực trạng đổi mới và nâng cao hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trên môi trường điện tử .................................................. 34 2.4.4. Thực trạng xây dựng, phát triển cơ sở dữ liệu và hạ tầng số phục vụ thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử .................................. 37 2.4.5. Thực trạng hoàn thiện cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính trong bối cảnh chuyển đổi số ..................................................... 38 2.4.6. Thực trạng đẩy mạnh việc triển khai thanh toán trực tuyến đối với các thủ tục hành chính có yêu cầu nghĩa vụ tài chính ......................................... 40 2.4.7. Thực trạng tăng cường cập nhật, công khai, minh bạch các thủ tục hành chính trên môi trường điện tử .............................................................. 41 2.4.8. Thực trạng đẩy mạnh tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị và nâng cao sự hài lòng của người dân về giải quyết thủ tục hành chính trong bối cảnh chuyển đổi số ................................................................................................ 42 2.5. Đánh giá thực trạng cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội ............... 47 2.5.1. Ưu điểm............................................................................................... 47 2.5.2. Hạn chế ............................................................................................... 49 2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế ........................................................ 50 Tiểu kết chương 2 ......................................................................................... 51 CHƢƠNG 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI UBND XÃ KIM SƠN, THỊ XÃ SƠN TÂY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ..................................................................................................... 52 3.1. Mục tiêu, phương hướng cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội .. 52 3.1.1. Mục tiêu .............................................................................................. 52 3.1.2. Phương hướng ..................................................................................... 53
3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội .......................................................................................... 54 3.2.1. Hoàn thiện cơ chế, chính sách, quy định pháp lý liên quan tới cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số ...................................... 54 3.2.2. Hoàn thiện hạ tầng số, số hóa cơ sở dữ liệu, bảo đảm an ninh mạng ... 55 3.2.3. Hoàn thiện cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính trong bối cảnh chuyển đổi số ........................................................................ 56 3.2.4. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã .................... 56 3.2.5. Giải pháp về tài chính ......................................................................... 58 3.2.6. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra giám sát việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số .............................. 59 3.2.7. Tuyên truyền, vận động, nâng cao trình độ dân trí ............................. 60 Tiểu kết chương 3 ......................................................................................... 61 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 62 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................... 63 PHỤ LỤC ........................................................................................................... 66
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ở Việt Nam hiện nay, công cuộc cải cách hành chính nhà nước đang là tâm điểm trong các nỗ lực của Đảng và Nhà nước nhằm phấn đấu phát triển và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, “Nhà nước của dân, do dân, vì dân”, xây dựng đất nước xã hội chủ nghĩa, thị trường, nhằm thực hiện “dân giàu, nước mạnh”, mục tiêu “dân chủ, công bằng, văn minh” là điều kiện cơ bản góp phần thực hiện các mục tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Nhận thấy được tầm quan trọng của cải cách thủ tục hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số ở thời điểm hiện tại và tương lai, Chính phủ Việt Nam đã có những bước đi mạnh mẽ nhằm hiện đại hóa hành chính, nâng cao hiệu quả của bộ máy hành chính. Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trở thành một việc làm tất yếu, thiết thực, quan trọng góp phần làm thay đổi cơ bản mối quan hệ giữa chính quyền địa phương và người dân, tạo hoạt động thuận lợi cho tổ chức, cá nhân khi đến giao dịch với cơ quan hành chính, giảm được tình trạng đi lại nhiều lần, gặp nhiều cơ quan để giải quyết công việc. Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030 đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 rất cụ thể cho công tác thực hiện cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt là đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số. Bên cạnh đó còn ban hành rất nhiều các văn bản hướng dẫn, các đề án nhằm đảm bảo công tác thực hiện cải cách thủ tục hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số được thực hiện đồng bộ từ Trung ương đến địa phương. Tại xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội, cải cách thủ tục hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong những năm qua luôn được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền và đã đạt được một số kết quả tích cực. Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước và sự đòi hỏi của quá trình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo sát sao thực hiện cải cách thủ tục 1
hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số góp phần nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, giảm bớt thời gian; công sức của người dân khi đến giải quyết các loại hồ sơ, thủ tục hành chính. Tuy vậy, trong quá trình thực hiện do những hạn chế về cơ sở vật chất, trình độ dân trí, về trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả, sự phối hợp trong giải quyết công việc nên chưa đạt kết quả như mong muốn. Chính vì vậy, tác giả lựa chọn đề tài: “Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội” làm đề tài khóa luận. 2. Lịch sử nghiên cứu Trong những năm gần đây, vấn đề thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính là một trong những vấn đề nóng hổi được nhiều tác giả quan tâm và tập trung theo dõi nghiên cứu. Một số công trình khoa học tiêu biểu như: - Đào Thị Oanh (2014), Cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân quận Thanh Xuân, Luận văn Thạc sĩ Quản lý hành chính công, Trường Học viện Hành chính Quốc gia. Theo quan điểm của tác giả, ý kiến của lãnh đạo, cán bộ cơ quan hành chính các cấp cũng như ý kiến của quần chúng nhân dân và giới doanh nghiệp là nhân tố rất quan trọng ảnh hưởng đến kết quả mới cho công cuộc cải cách TTHC. - Phan Thanh Diễm (2018), Ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh, Học viện Hành chính Quốc gia. Luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận và pháp lý về ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách thủ tục hành chính, qua đó nghiên cứu thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh. Dựa trên các quan điểm chỉ đạo của Đảng cùng với tình trạng thực tiễn tại địa phương, tác giả đã đưa ra một số định hướng, giải pháp để tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh. - Đậu Hồng Quân (2021), Chuyển đổi số và ứng dụng trong cải cách thủ tục hành chính tại UBND tỉnh Yên Bái, Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội. Luận văn đã khái quát làm rõ tổng quan về chuyển đổi số và các công nghệ thực 2
hiện chuyển đổi số; cơ sở mật mã ứng dụng trong an toàn bảo mật thông tin; giải pháp ứng dụng chữ ký số trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính trên hệ thống một cửa của tỉnh Yên Bái. - Nguyễn Lợi Quốc Khánh (2019), “Thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng Chính phủ điện tử ở Việt Nam hiện nay”, Luận văn Chính sách công, Học viện Khoa học Xã hội. Luận văn đã đưa ra thực trạng chính sách ứng dụng công nghệ thông tin xây dựng Chính phủ điện tử trong các cơ quan Nhà nước tại Việt Nam, đồng thời đưa ra một số giải pháp thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng Chính phủ điện tử [11]. - Năm 2020, trên Tạp chí Quản lý nhà nước, tác giả Lê Thanh Bình đã nghiên cứu về cải cách thủ tục hành chính ở Việt Nam trong giai đoạn 2016-2020 qua bài viết “Cải cách thủ tục hành chính ở Việt Nam trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0” [10]. Tạp chí đã đưa ra được thực trạng cải cách thủ tục hành chính ở Việt Nam, qua đó thấy được hạn chế , bất cập trong thực hiện cải cách thủ tục hành chính. Từ đó rút ra giải pháp nâng cao cải cách thủ tục hành chính trong thời gian tới. Đây là nguồn tài liệu quan trọng và quý giá để tác giả chọn lọc, tiếp thu và sử dụng làm tài liệu tham khảo cho đề tài nghiên cứu của mình. Việc tổng quan cũng đã giúp cho tác giả nhận định chưa có công trình nào nghiên cứu về cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại cấp xã nói chung và cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội nói riêng. Đây cũng là khoảng trống lớn trong nghiên cứu về chủ đề thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính. Với mong muốn góp phần lấp đầy khoảng trống này, tác giả đã xác định trọng tâm nghiên cứu cho đề tài khóa luận là cải cách thủ tục hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội. 3
3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Thực trạng cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội. - Về không gian: UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội - Về thời gian: Giai đoạn 2020 đến tháng 5 năm 2023. 4. Mục đích nghiên cứu Làm rõ cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý về cải cách thủ tục hành chính; phân tích thực trạng cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội. Qua đó đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Làm rõ cơ sở lý luận, pháp lý về cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã. - Phân tích thực trạng cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội; đánh giá những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế. - Đề xuất giải pháp, kiến nghị góp phần nâng cao hiệu quả công tác cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu Sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học, trong đề tài khóa luận này tác giả sử dụng chủ yếu phương pháp sau: - Phương pháp nghiên cứu, thu thập tài liệu: Thực hiện tổng hợp, thu thập tài liệu liên quan thực trạng cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn nhằm đánh giá thực trạng công tác này. - Phương pháp quan sát: Thực hiện quan sát các hoạt động liên quan đến công tác giải quyết thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại tại UBND xã Kim Sơn. 4
- Phương pháp kế thừa: sử dụng những tổng kết lý luận và thực tiễn đã được nghiên cứu và chứng minh. - Phương pháp phân tích, đánh giá: dựa trên các tài liệu, dữ liệu thu thập và điều tra khảo sát được, qua đó tiến hành phân tích, phân loại, tổng hợp và đánh giá. - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Tác giả đã thực hiện điều tra và thu thập tài liệu thông qua phiếu điều tra xã hội học: số phiếu phát ra là 200 phiếu, thu về 200 phiếu, hợp lệ 200 phiếu. - Phương pháp so sánh: Thực hiện so sánh các số liệu, báo cáo qua các năm về công cuộc cải cách thủ tục hành chính. - Phương pháp phỏng vấn: Thực hiện phỏng vấn công chức tại bộ phận một cửa tại UBND xã Kim Sơn, phỏng vấn một số nhân dân tại địa phương và doanh nghiệp nhằm đánh giá thực trạng cải cách thủ tục hành chính tại địa phương: phỏng vấn 5 công chức là cán bộ thực hiện công tác tại bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả, 5 cán bộ công chức công tác tại UBND xã Kim Sơn để lấy ý kiến. 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 7.1. Ý nghĩa khoa học Khóa luận đã đưa ra các khái niệm và các vấn đề lý luận liên quan đến cải cách thủ tục hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã, đồng thời tập trung nghiên cứu các yếu tố tác động và chỉ ra nội dung cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã. 7.2. Ý nghĩa thực tiễn Khóa luận đã phản ánh và phân tích, đánh giá thực trạng công tác cải cách thủ tục hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn. Đề xuất giải pháp để nâng cao hiệu quả thực hiện công tác cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn. Nội dung khóa luận có thể là tài liệu tham khảo cho lãnh đạo, công chức của UBND xã Kim Sơn trong chỉ đạo và thực hiện cải cách thủ tục hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số hiện nay. 5
8. Kết cấu của khóa luận Ngoài các phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, khóa luận được kết cấu gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận, pháp lý về cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã. Chương 2: Thực trạng cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội. Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội. 6
NỘI DUNG CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI UBND CẤP XÃ 1.1. Một số khái niệm liên quan 1.1.1.Thủ tục hành chính Trong nghiên cứu thủ tục hành chính có nhiều khái niệm thủ tục hành chính khác nhau như: Quan điểm thứ nhất: Thủ tục hành chính là cách thức, thủ tục mà các chủ thể của nền hành chính quốc gia thực hiện quyền lực hành chính nhà nước và cách thức, thủ tục mà các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia vào các nhiệm vụ hành chính nhà nước để thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình. Thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật. Quan điểm 2: Thủ tục hành chính là trình tự thời gian, các khâu cần thiết cho các hình thức hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước, bao gồm: trình tự thành lập trụ sở, trình tự bổ nhiệm, điều động cán bộ, công chức. Công chức; xây dựng pháp luật và các quy định, sử dụng pháp luật và các quy định để bảo vệ quyền của các chủ thể và trình tự xử lý các hành vi vi phạm pháp luật; trật tự tổ chức - hoạt động hành chính. Ở góc độ xã hội, thủ tục hành chính được xác định là cầu nối để đưa các quy định cụ thể của chính sách quốc gia vào thực tiễn, bảo đảm người dân, tổ chức thực hiện tốt các chính sách, trong đó cơ bản và chủ yếu là thực hiện các quyền hợp pháp, lợi ích chính đáng của công dân, tổ chức. Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 63/2010/NĐ-CP, thủ tục hành chính là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức. 1.1.2.Cải cách thủ tục hành chính Cải cách thủ tục hành chính là quá trình khắc phục những khó khăn, hạn chế của hệ thống thủ tục hiện hành, tiến tới đơn giản hóa, minh bạch, thông thoáng, làm thay đổi căn bản mối quan hệ giải quyết, xác định công việc giữa cơ quan hành chính nhà nước với tổ chức, công dân. 7
Cải cách thủ tục hành chính được coi là khâu đột phá trong cải cách hành chính quốc gia, tức là chuyển đổi toàn bộ hệ thống hành chính quốc gia. Đặc biệt, cải cách thủ tục hành chính sẽ thúc đẩy sự phát triển của cả hệ thống hành chính. Căn cứ Quyết định số 53/QĐ-BCĐCCHC Về việc ban hành kế hoạch hoạt động năm 2018 của Ban chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ: “Cải cách thủ tục hành chính là cải cách các quy định pháp luật về trình tự, thủ tục thực hiện thẩm quyền của các cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền; cải cách các quy định về các loại thủ tục hành chính; cải cách việc thực hiện các thủ tục hành chính”. 1.1.3.Chuyển đổi số Chuyển đổi số (Digital Transformation trong tiếng Anh) có thể hiểu là sự tích hợp các công nghệ kỹ thuật số vào tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội. Trong hoạt động quản lý nhà nước nói chung và cải cách thủ tục hành chính nói riêng, để đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số, yêu cầu các cơ quan hành chính nhà nước cần tận dụng các thành tựu công nghệ để thay đổi căn bản cách thức vận hành, mô hình hoạt động và nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công cho người dân và doanh nghiệp. Chuyển đổi số không chỉ đơn thuần là việc ứng dụng công nghệ vì bản chất, chuyển đổi số thực chất là một cuộc cách mạng về tư duy, là sự chuyển đổi về tư duy để cải cách thể chế, phương thức làm việc cho phù hợp với môi trường số. Khoa học, công nghệ chỉ là máy móc, để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả hoạt động cần có cả sự thay đổi tư duy, cách thức vận hành để thích ứng với bối cảnh mới. Do đó, bối cảnh chuyển đổi số cũng đòi hỏi sự thay đổi căn bản tư duy về phương thức, cách thức quản lý xã hội của nhà nước. 1.1.4.Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số là một trong những nội dung quan trọng của cải cách hành chính, góp phần tạo được tính đột phá trong việc nâng cao chất lượng quản lý, điều hành của cơ quan nhà nước, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. 8
Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số cần tăng cường công khai, minh bạch, phòng, chống tham nhũng, thúc đẩy phát triển các dịch vụ số; cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ cao, cả trên thiết bị di động để người dân, doanh nghiệp có trải nghiệm tốt nhất về dịch vụ, nhanh chóng, chính xác, không giấy tờ, giảm chi phí. Cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số có thể hiểu là việc tăng cường sử dụng ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông, chuyển đổi số và các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trong quá trình giải quyết các loại thủ tục hành chính; rà soát cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính; xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng dữ liệu số với mục đích xây dựng nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, có năng lực kiến tạo phát triển, liêm chính, phục vụ nhân dân, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. 1.2. Vai trò của cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã Hiện nay nhu cầu của người dân trong việc giải quyết TTHC tại cấp xã đã tăng lên, đòi hỏi UBND cấp xã phải có một quy trình làm việc nhanh gọn, chính xác, tiết kiệm chi phí. Vì vậy, việc cải cách TTHC là vấn đề thiết yếu, khiến cho nền hành chính trở nên dân chủ, minh bạch, công khai, có tính chuyên nghiệp hơn, mang lại sự thuận tiện cho người dân trong quá trình thực hiện TTHC. Cải cách thủ tục hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đối số là việc tăng cường ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ, đặc biệt là CNTT trong giải quyết thủ tục hành chính để từng bước thực hiện tự động hóa trong giải quyết TTHC tại UBND cấp xã, giúp cho tốc độ giải quyết TTHC nhanh hơn gấp nhiều lần so với việc giải quyết TTHC theo cách truyền thống. Cải cách TTHC đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã sẽ giúp đổi mới và nâng cao năng lực hoạt động của UBND cấp xã nói chung và trách nhiệm của cán bộ, công chức cấp xã nói riêng. Kỹ năng nghiệp vụ hành chính của các cán bộ, công chức cấp xã được nâng cao khi làm việc trên môi trường điện tử, cải cách TTHC đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số cũng góp phần làm trong sạch các hoạt động của cơ quan nhà nước, chống tham nhũng, quan liêu, độc quyền. Việc quản lý dữ liệu và giải quyết TTHC của UBND cấp xã được giải quyết trên 9
các phần mềm sẽ giúp cán bộ, công chức cấp xã dễ dàng hơn trong quá trình quản lý dữ liệu dân cư, thuận lợi hơn trong quá trình tìm kiếm thông tin. Bên cạnh đó, việc quản lý thông tin trên phần mềm sẽ giúp hạn chế được những nhược điểm của quản lý hồ sơ giấy như thất lạc hồ sơ, môi trường bảo quản tài liệu không đảm bảo dẫn đến cũ nát, mối mọt,... Cải cách TTHC đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã sẽ đem đến sự hài lòng, sự tin tưởng cho người dân địa phương khi thực hiện TTHC tại UBND xã. Việc công khai, minh bạch mọi TTHC, thời gian giải quyết TTHC được rút ngắn, các loại phí, lệ phí được niêm yết công khai giúp hạn chế tình trạng quan liêu tham nhũng. Điều này còn giúp cho người dân được nhìn nhận giám sát các hoạt động của chính quyền địa phương. Khi UBND cấp xã thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đối số sẽ cho phép người dân, doanh nghiệp có thể truy cập, thực hiện các TTHC thông qua phương tiện điện tử (internet, điện thoại di động,…) mọi lúc mọi nơi. Người dân và doanh nghiệp sẽ nắm bắt được các thông tin về cơ quan thực hiện TTHC, cách thức thực hiện TTHC, những hồ sơ cần phải chuẩn bị trình tự, thời hạn, phí và lệ phí giải quyết TTHC. Điều này giúp cho người dân và doanh nghiệp có thêm kiến thức và chủ động hơn trong quá trình thực hiện TTHC. Không những vậy, việc giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường số sẽ giúp cho UBND cấp xã tiết kiệm được chi phí chi cho các tài liệu giấy hàng năm, giảm bớt chi phí về mặt nhân sự, tiết kiệm thời gian trong giải quyết thủ tục hành chính. cải cách TTHC đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số góp phần nâng cao năng suất giải quyết thủ tục hành chính của công chức phụ trách giải quyết TTHC. Quy trình giải quyết TTHC được số hóa, giảm thời gian giải quyết TTHC. Từ đó xây dựng bộ máy hành chính cấp xã hiện đại, minh bạch, nhận được sự hài lòng từ người dân và doanh nghiệp. 1.3. Nội dung cải cách thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại UBND cấp xã 1.3.1.Rà soát, kiến nghị cắt giảm thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số Thực hiện Nghị quyết số 76/2021NĐ-CP của Chính phủ về kiểm soát thủ tục hành chính. 10