Luận án Tiến sĩ Giáo dục học: Nghiên cứu các giải pháp xã hội hóa phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:181

Thêm vào BST

Báo xấu

41
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của Luận án nhằm xây dựng một số giải pháp phát triển công tác xã hội hóa để phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam. Đánh giá hiệu quả một số giải pháp xã hội hoá ngắn hạn phát triển bóng đá Futsal Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Giáo dục học: Nghiên cứu các giải pháp xã hội hóa phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ VĂN HOÁ, THỂ THAO VÀ DU LỊCH TRƢỜNG ĐẠI HỌC TDTT TP.HỒ CHÍ MINH NGÔ VĂN HỶ “NGHIÊN CỨU CÁC GIẢI PHÁP XÃ HỘI HÓA PHÁT TRIỂN BÓNG ĐÁ FUTSAL TẠI VIỆT NAM” LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ VĂN HOÁ, THỂ THAO VÀ DU LỊCH TRƢỜNG ĐẠI HỌC TDTT TP.HỒ CHÍ MINH NGÔ VĂN HỶ “NGHIÊN CỨU CÁC GIẢI PHÁP XÃ HỘI HÓA PHÁT TRIỂN BÓNG ĐÁ FUTSAL TẠI VIỆT NAM” Ng nh: Gi o dục học M s : 9140101 LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC Cán bộ hƣớng dẫn khoa học: GS.TS LÊ QUÝ PHƢỢNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả của luận án là hoàn toàn trung thực không sao chép của bất cứ tác giả nào và chưa từng công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Tác giả luận án NGÔ VĂN HỶ
MỤC LỤC Trang ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ......................... 5 1.1. Quan điểm của Đảng v Nh nƣớc về phát triển thể dục thể thao và phát triển bóng đ . .............................................................................................. 5 1.1.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát triển TDTT. ............................ 5 1.1.2. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát triển bóng đá. ......................... 7 1.2. Khái quát về xã hội hóa thể dục thể thao................................................... 9 1.2.1. Khái niệm về xã hội hóa.............................................................................. 9 1.2.2. Xã hội hóa thể dục thể thao ....................................................................... 13 1.3. Công tác xã hội hóa trong lĩnh vực thể dục thể thao tại Việt Nam ...... 25 1.3.1. Mục tiêu tổng quát của xã hội hóa TDTT ở nước ta đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020. .......................................................................................... 25 1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ phát triển kinh tế thể dục thể thao ......................... 27 1.3.3. Chức năng, nhiệm vụ phát triển xã hội của thể dục thể thao .................... 30 1.4. Công tác xã hội hóa trong lĩnh vực bóng đ tại Việt Nam ..................... 31 1.5. Khái quát về bóng đ v bóng đ Futsal.................................................. 35 1.5.1. Một số khái niệm cơ bản .......................................................................... 35 1.5.2. Các câu lạc bộ thể thao Futsal là những thực thể kinh tế thể thao tham gia kinh doanh như một loại doanh nghiệp thể thao........................................................ 36 1.5.3. Khái quát về bóng đá Fulsal trên thế giới và Việt Nam. ........................... 38 1.6. Cơ sở lý luận về giải pháp.......................................................................... 48 1.6.1. Các quan điểm tiếp cận các giải pháp ....................................................... 48 1.6.2. Phân loại các giải pháp .............................................................................. 50 1.7. Khái quát về Liên đo n bóng đ Việt Nam- cơ quan quản lý bóng đ Futsal ở Việt nam .............................................................................................. 52
1.8. Các công trình nghiên cứu có liên quan. .................................................. 54 CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG, PHƢƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU .................................................................................................................... 59 2.1. Đ i tƣợng nghiên cứu ................................................................................. 59 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu................................................................................ 59 2.1.2. Khách thể nghiên cứu................................................................................ 59 2.2. Phƣơng ph p nghiên cứu........................................................................... 59 2.2.1. Phương pháp tổng hợp và phân tích các tài liệu liên quan ...................... 59 2.2.2. Phương pháp điều tra x hội h c .............................................................. 60 2.2.3. Phương pháp phân tích SWOT ................................................................ 61 2.2.4. Phương pháp thực nghiệm ........................................................................ 62 2.2.5. Phương pháp kiểm chứng xã hội h c ........................................................ 62 2.2.6. Phương pháp toán h c thống kê. ............................................................... 63 2.3. Tổ chức nghiên cứu .................................................................................... 63 CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN ........................... 66 3.1. Thực trạng phát triển và công tác xã hội ho bóng đ Futsal Việt Nam giai đoạn 2007- 2015. ......................................................................................... 66 3.1.1. Thực trạng phát triển của đội tuyển Futsal nam Việt Nam giai đoạn 2007 - 2015 ..................................................................................................................... 66 3.1.2. Thực trạng các giải thi đấu bóng đá Futsal nam tại Việt Nam giai đoạn 2007- 2015........................................................................................................... 66 3.1.3. Thực trạng công tác xã hội hóa tổ chức các giải thi đấu Futsal chuyên nghiệp Việt Nam giai đoạn 2007- 2015 .............................................................. 71 3.1.4. Thực trạng công tác tài trợ cho bóng đá Futsal tại Việt Nam giai đoạn 2007- 2015........................................................................................................... 73 3.1.5. Thực trạng sân tập luyện, thi đấu phục vụ cho hoạt động bóng đá Futsal Việt Nam giai đoạn 2007- 2015. ......................................................................... 78
3.1.6.Bàn luận về thực trạng phát triển và công tác xã hội hoá bóng đá Futsal Việt Nam giai đoạn 2007- 2015. ......................................................................... 80 3.2. Xây dựng một s giải pháp phát triển công tác xã hội hóa để phát triển bóng đ Futsal tại Việt Nam ............................................................................. 84 3.2.1. Cơ sở và nguyên tắc, cách thức tiếp cận để xây dựng giải pháp .............. 84 3.2.2. Phân tích SWOT về bóng đá Futsal, thực trạng công tác xã hội hóa của bóng đá Futsal tại Việt Nam................................................................................ 85 3.2.3. Xây dựng một số giải pháp xã hội hóa để phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam ..................................................................................................................... 90 3.2.4. Bàn luận về một số giải pháp phát triển công tác xã hội hóa để phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam.............................................................................. 109 3.3. Đ nh gi hiệu quả một s giải pháp xã hội hoá ngắn hạn phát triển bóng đ Futsal Việt Nam. ............................................................................... 115 3.3.1. Lộ trình thực hiện các nhóm giải pháp xã hội hóa đ xây dựng để phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam giai đoạn 2018-2022 và định hướng đến năm 2030.... 115 3.3.2. Kết quả ứng dụng một số giải pháp hội hoá ngắn hạn phát triển bóng đá Futsal Việt Nam ................................................................................................ 125 3.3.3. Bàn luận về hiệu quả một số giải pháp xã hội hoá ngắn hạn phát triển bóng đá Futsal Việt Nam. .................................................................................. 130 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................ 138 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 138 KIẾN NGHỊ ..................................................................................................... 139 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC NHỮNG TỪ, THUẬT NGỮ VIẾT TẮT VIẾT TẮT TỪ, THUẬT NGỮ TIẾNG VIỆT BCH Ban chấp hành CLB Câu lạc bộ Đại hội Thể thao Đông Nam Á (SEA Games hay South SEA Games East Asian Games) HLV Huấn luyện viên Liên đoàn bóng đá Đông Nam Á (ASEAN Football AFF Federation) Liên đoàn bóng đá châu Á (Asian Football AFC Confederation) LĐBĐ Liên đoàn bóng đá Liên đoàn bóng đá Thế giới (Fédération Internationale FIFA de Football Association SWOT là tập hợp viết tắt chữ cái đầu tiên của các từ tiếng Anh: - Strengths (S) : Điểm mạnh SWOT - Weaknesses (W) : Điểm yếu - Opportunities (O): Cơ hội - Threats (T): Thách thức TDTT Thể dục thể thao TP. HCM Thành phố Hồ Chí Minh VHTTDL Văn hóa, Thể thao và Du lịch VĐV Vận động viên VFF Liên đoàn Bóng đá Việt Nam Tổ chức Thương mại Thế giới (World Trade WTO Organization
DANH MỤC CÁC BẢNG BẢNG NỘI DUNG TRANG Thống kê thực trạng thành tích thi đấu của đội tuyển Bảng 3.1 Sau 65 bóng đá Futsal nam Việt Nam giai đoạn 2007-2015 Thống kê thực trạng hệ thống giải thi đấu và số đội Bảng 3.2 tham gia các bóng đá Futsal nam tại Việt Nam giai 69 đoạn 2007- 2015 Thống kê nhà tài trợ cho các giải đấu Futsal giai đoạn Bảng 3.3 72 2007-2015 Nguồn doanh thu từ tài trợ của LĐBĐ Việt Nam cho Bảng 3.4 các hoạt động của bóng đá Futsal giai đoạn 2007 - 74 2015 Thống kê thực trạng các câu lạc bộ bóng đá Futsal Bảng 3.5 75 nam tại Việt Nam đến năm 2015 Thực trạng nguồn thu tài trợ của các câu lạc bộ bóng Bảng 3.6 77 đá Futsal nam tại Việt Nam đến năm 2015 Thống kê thực trạng sân tập luyện, tổ chức thi đấu Bảng 3.7 78 bóng đá Futsal nam tại Việt Nam đến năm 2015 Nội dung các giải pháp xã hội hóa để phát triển bóng Sau trang Bảng 3.8 đá Futsal tại Việt Nam 97 Kết quả đánh giá của các chuyên gia về các giải pháp Sau trang Bảng 3.9 xã hội hóa để phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam 108
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ BIỂU ĐỒ, TÊN BIỂU ĐỒ TRANG SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1 Hệ thống quản lý CLB thể thao Futsal 38 Khái quát các giải thi đấu Futsal nam quốc gia tại Việt Sơ đồ 3.1 70 Nam Sơ đồ định hướng thiết kế ma trận SWOT để xây dựng Sơ đồ 3.2 một số xã hội hóa để phát triển bóng đá Futsal tại Việt 89 Nam Thực trạng tham gia các giải bóng đá Futsal nam quốc Biểu đồ 3.1 gia của các câu lạc bộ bóng đá Futsal nam giai đoạn 71 2007-2015 Thực trạng tiền thưởng của các giải bóng đá Futsal Biểu đồ 3.2 73 nam Quốc gia giai đoạn 2007- 2015 Biểu đồ 3.3 Giới tính của chuyên gia tham gia khảo sát 99 Biểu đồ 3.4 Độ tuổi của chuyên gia tham gia khảo sát 99 Biểu đồ 3.5 Trình độ h c vấn của chuyên gia tham gia khảo sát 100 Biểu đồ 3.6 Đơn vị công tác của chuyên gia tham gia khảo sát 100 Kết quả đánh giá của các chuyên gia về mức độ khả Biểu đồ 3.7 thi và mức độ quan tr ng của các nhóm giải pháp xã 101 hội hóa phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam Kết quả đánh giá về mức độ khả thi và mức độ quan tr ng của từng giải pháp trong nhóm giải pháp Đổi Biểu đồ 3.8 103 mới, nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý về bóng đá Futsal Kết quả đánh giá về về mức độ khả thi và mức độ Biểu đồ 3.9 104 quan tr ng của từng giải pháp trong nhóm giải pháp
Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về phát triển bóng đá Futsal trong môi trường chuyên nghiệp Kết quả đánh giá về mức độ khả thi và mức độ quan tr ng của từng giải pháp trong nhóm giải pháp Đẩy Biểu đồ 3.10 mạnh ứng dụng khoa h c công nghệ, y h c thể thao 105 trong công tác huấn luyện và tổ chức thi đấu bóng đá Futsal Kết quả đánh giá về mức độ khả thi và mức độ quan Biểu đồ 3.11 tr ng của từng giải pháp trong nhóm giải pháp Từng 106 bước mở rộng thị trường bóng đá Futsal Kết quả đánh giá về mức độ khả thi và mức độ quan tr ng của từng giải pháp trong nhóm giải pháp Tăng Biểu đồ 3.12 107 cường và nâng cao hiệu quả quản lý nguồn vốn của bóng đá Futsal Kết quả đánh giá về mức độ khả thi và mức độ quan tr ng của từng giải pháp trong nhóm giải pháp Phát Biểu đồ 3.13 108 triển mối quan hệ giữa CLB và các đối tác tham gia hoạt động bóng đá Futsal
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Trong xu thế hiện nay, quá trình hội nhập trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã hội với các nước trên thế giới đ và đang được phát triển mạnh mẽ. Công tác quản lý xã hội của đất nước ta đ chuyển từ cơ chế kế hoạch hoá tập trung sang cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó việc thực hiện các chủ trương về xã hội hóa trong các lĩnh vực đang được quan tâm thực hiện, trong đó có thể dục thể thao (TDTT). Việc phát triển công tác xã hội hoá TDTT sẽ tạo điều kiện cho TDTT phát triển mạnh mẽ hơn, đa dạng hơn và một số hoạt động sẽ phát triển theo hướng kinh doanh dịch vụ. Xây dựng và phát triển các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội, nghề nghiệp về TDTT sẽ thu hút được đông đảo quần chúng tham gia hoạt động TDTT, phát huy được các nguồn lực và khả năng sáng tạo của nhân dân trong phát triển sự nghiệp TDTT đất nước. Bóng đá là một trong những môn thể thao sớm được du nhập vào Việt Nam. Trải qua hơn 100 năm tồn tại và phát triển, bóng đá đ trở thành môn thể thao phổ cập và được sự quan tâm rộng rãi của toàn xã hội. Không những nâng cao sức khỏe thể chất bóng đá còn là một loại dịch vụ giải trí cho nhân dân, còn là phương tiện hữu hiệu góp phần giao lưu hợp tác đoàn kết cộng đồng. Thành tích bóng đá ở các cấp độ đội tuyển có ý nghĩa quan tr ng trong việc phát huy tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, góp phần nâng cao vị thế của đất nước trong quá trình hội nhập quốc tế. Vượt ra ngoài vai trò của một môn thể thao thuần túy, bóng đá đ hội tụ những yếu tố chính trị, xã hội và trở thành môn thể thao có ảnh hưởng sâu, rộng nhất. Xã hội hóa là một chủ trương rất lớn của Đảng và Nhà nước ta. Trong đó xã hội hóa TDTT là một vấn đề được Đảng và Nhà nước quan tâm từ rất sớm. Ngay từ năm 1999, Chính phủ đ ban hành Nghị định số 73/1999/NĐ-CP về xã hội hóa hoạt động thể dục thể thao [15]. Sau đó, Chính phủ ban hành tiếp hai Nghị định số 53/2006 [17] và 69/2008 [18] cụ thể hóa hơn các lĩnh vực, ngành nghề, phạm vi của các hoạt động xã hội hóa nói chung và xã hội hóa các hoạt
2 động thể dục thể thao nói riêng. Từ năm 2000, ngành TDTT đ tiến hành thí điểm chuyên nghiệp hóa một số môn thể thao, trong đó Bóng đá nam được lĩnh ấn tiên phong. Thực chất của vấn đề chuyên nghiệp hóa trong các hoạt động TDTT là tăng cường huy động các nguồn lực ngoài ngân sách Nhà nước phục vụ phát triển thể thao thành tích cao. Khi thực hiện chủ trương x hội hóa bóng đá một cách triệt để, chỉ riêng các câu lạc bộ bóng đá nam ở hai hạng cao nhất là V-League và Hạng Nhất đ huy động nguồn kinh phí đầu tư khoảng 20 tỷ mỗi năm từ xã hội. Là người trực tiếp quản lý đội bóng Futsal Kim Toàn Đà Nẵng trước đây và Quảng Nam FC hiện nay, tôi cảm nhận rất rõ vai trò của xã hội hóa để phát triển thể thao chuyên nghiệp. Chỉ cách đây ít năm về trước, nhiều người sẽ nghĩ Futsal là một môn bóng đá trong nhà mang nặng tính phong trào. Hiện nay, quan điểm đó chắc chắn có sự thay đổi. Nhờ những người tâm huyết với phong trào bóng đá Futsal và niềm đam mê của nhiều nhà quản lý, nhiều mạnh thường quân, mà tiêu biểu là Ông Trần Anh Tú, sau mười năm đặt nền móng và phát triển, Futsal Việt Nam cũng đ có được những thành tựu ấn tượng. Đội tuyển Futsal Việt Nam vào Top 8 châu lục, CLB Thái Sơn Nam giành tấm HCĐ châu Á 2015, và đặc biệt tại giải vô địch Futsal Châu Á 2016, Việt Nam đ thực sự làm nên lịch sử khi đánh bại đương kim vô địch Nhật Bản, qua đó chính thức giành vé tham dự World Cup tổ chức tại Colombia tháng 9/2016. Tại World Cup năm 2016, đội tuyển bóng đá Futsal của chúng ta thi đấu rất ấn tượng và giành quyền vào vòng 1/8. Kết thúc giải đấu, đội tuyển của chúng ta đ giành Giải Fair Play. Chiến tích này cũng giúp bóng đá Việt Nam có thể ngẩng cao đầu sánh ngang cùng các cường quốc bóng đá khác trên thế giới. Trước những phát triển vượt bậc của môn Futsal tại Việt Nam nói riêng và các nước trong khu vực Đông Nam Á, Châu Á nói chung, để đưa Futsal Việt Nam lên một tầm cao mới thì cần có những cơ sở nghiên cứu từ thực tiễn để có thể đánh giá và định hướng phát triển Futsal theo hướng khoa h c và hiện đại.
3 Trong đó một trong những vấn đề cần quan tâm hàng đầu là yếu tố về nguồn lực tài chính. Hiện nay, vẫn chưa có nguồn kinh phí ổn định và dồi dào để chúng ta có chiến lược dài hơi đưa bóng đá Futsal phát triển một cách bền vững. Đó là lý do tôi lựa ch n đề tài nghiên cứu: “Nghiên cứu các giải pháp xã hội hóa phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam”. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở đánh giá thực trạng công tác xã hội hóa của bóng đá Futsal tại Việt Nam, xây dựng các giải pháp xã hội hóa nhằm mục đích phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam được hiệu quả hơn trong tương lai. Mục tiêu nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu trên luận án đ giải quyết các mục tiêu nghiên cứu sau: Mục tiêu 1: Thực trạng phát triển và công tác xã hội hoá bóng đá Futsal nam Việt Nam giai đoạn 2007- 2015. - Thực trạng phát triển đội tuyển Futsal nam Việt Nam giai đoạn 2007- 2015. - Thực trạng phát triển hệ thống giải thi đấu bóng đá Futsal nam tại Việt Nam giai đoạn 2007- 2015. - Thực trạng công tác xã hội hóa tổ chức các giải thi đấu Futsal nam chuyên nghiệp Việt Nam giai đoạn 2007- 2015. - Thực trạng công tác tài trợ cho bóng đá Futsal nam tại Việt Nam giai đoạn 2007- 2015. - Thực trạng sân tập luyện, thi đấu phục vụ cho hoạt động bóng đá Futsal nam Việt Nam giai đoạn 2007- 2015. Mục tiêu 2: Xây dựng một số giải pháp phát triển công tác xã hội hóa để phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam. - Cơ sở và nguyên tắc, cách thức tiếp cận để xây dựng giải pháp. - Phân tích SWOT về bóng đá Futsal, thực trạng công tác xã hội hóa của
4 bóng đá Futsal tại Việt Nam. - Xây dựng một số giải pháp xã hội hóa để phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam. Mục tiêu 3: Đánh giá hiệu quả một số giải pháp xã hội hoá ngắn hạn phát triển bóng đá Futsal Việt Nam. - Lộ trình thực hiện các nhóm giải pháp xã hội hóa đ xây dựng để phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam giai đoạn 2018-2022 và định hướng đến năm 2030. - Kết quả ứng dụng một số giải pháp xã hội hoá ngắn hạn phát triển bóng đá Futsal Việt Nam. Giả thuyết khoa học Với xu hướng phát triển của bóng đá Futsal trên thế giới cũng như tại Việt Nam, Nếu tìm ra, xây dựng được các giải pháp x hội hóa phù hợp, có đủ cơ sở khoa h c, được kiểm chứng trong thực tế thì sẽ góp phần quan tr ng trong việc phát triển bóng đá Futsal tại Việt Nam được tốt hơn trong tương lai.
5 Chƣơng 1 TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1. Quan điểm của Đảng v Nh nƣớc về phát triển thể dục thể thao và phát triển bóng đ 1.1.1. Quan điểm của Đảng v Nh nƣớc về phát triển TDTT Thể dục thể thao là một bộ phận quan tr ng trong sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Trong tất cả các giai đoạn và thời kỳ phát triển của đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến sức khỏe, thể chất con người Việt Nam. Ngay từ những ngày đầu thành lập Nước, ngày 27/3/1946, Bác Hồ đ ra lời kêu g i toàn dân tập thể dục, trong đó Người nhấn mạnh vai trò của TDTT là “Dân cường thì Nước thịnh”. Ngay từ năm 1958, Ban Bí thư Trung ương Đảng Lao động Việt Nam đ ban hành Chỉ thị 106/CT-TW ngày 02 tháng 10 đ yêu cầu “Các cấp ủy Đảng và chính quyền phải đặt nhiệm vụ l nh đạo công tác TDTT trong kế hoạch công tác của địa phương hoặc đơn vị mình. Trong cấp ủy Đảng và chính quyền cần phân công người có năng lực phụ trách trực tiếp chỉ đạo công tác TDTT”. Sau ngày đất nước thống nhất, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng đ chủ trương phát triển mạnh mẽ TDTT, mở rộng đào tạo cán bộ, vận động viên TDTT, nghiên cứu khoa h c và tăng cường cơ sở vật chất TDTT. Bước vào thời kỳ đổi mới đất nước, vấn đề đào tạo và chuẩn bị nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là một đòi hỏi khách quan và rất cấp thiết. Đảng và Nhà nước đ ban hành nhiều chủ trương, chính sách phát triển con người Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X đ chỉ rõ: “Xây dựng chiến lược quốc gia về nâng cao sức khỏe, tầm vóc con người Việt Nam, tăng tuổi th , cải thiện chất lượng giống nòi. Tăng cường thể lực của thanh niên. Phát triển mạnh thể dục, thể thao, kết hợp thể thao phong trào và thể thao thành tích cao, dân tộc và hiện đại. Có chính
6 sách và cơ chế phù hợp để bồi dưỡng và phát triển tài năng, đưa thể thao nước ta đạt vị trí cao ở khu vực, từng bước tiếp cận với châu lục và thế giới ở những bộ môn Việt Nam có ưu thế”. Đường lối TDTT của Đảng Cộng sản Việt Nam đ định hướng và chỉ đạo toàn diện các lĩnh vực của nền thể thao Cách mạng trong nhiều văn kiện của Đảng: Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng sản Việt nam lần thứ X (2006) [25], Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng sản Việt nam lần thứ XI (2011) [26], Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng sản Việt nam lần thứ XII (2016) [27] và các Chỉ thị của Bộ chính trị, Ban chấp hành Trung ương Đảng, như Chỉ thị số 36-CT/TW năm 1994 về “Công tác thể dục thể thao trong giai đoạn mới” [4], và Nghị quyết số 08-NQ/TW (2011) của BCH Trung ương về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tạo bước phát triển mạnh mẽ về TDTT đến năm 2020” [5]. Luật Thể dục, thể thao được Quốc hội khóa XI thông qua tại kỳ h p thứ 10 ngày 29 tháng 11 năm 2006, và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2007 [38], và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thể dục, thể thao. Luật này được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV, kỳ h p thứ 5 thông qua ngày 14 tháng 6 năm 2018 [39] là văn bản pháp lý quan tr ng đối với công tác quản lý TDTT trong thời kỳ đổi mới, tạo hành lang pháp lý cho thể dục, thể thao Việt Nam phát triển đúng hướng: vì sức khỏe và hạnh phúc của nhân dân, vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngày 03 tháng 12 năm 2010, Thủ tướng Chính phủ đ ban hành Quyết định số 2198/QĐ-TTg về việc phê duyệt “Chiến lược phát triển thể dục thể thao Việt Nam đến năm 2020” [50]. Đây là lần đầu tiên Thể thao nước ta có một chiến lược phát triển rõ ràng với các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể cho từng lĩnh vực thể thao cho m i người, thể thao thành tích cao, hợp tác quốc tế về TDTT…Đối với Thể thao thành tích cao, mục tiêu của Chiến lược là: “Đổi mới và hoàn thiện hệ thống tuyển ch n, đào tạo tài năng thể thao, gắn kết đào tạo các tuyến, các lớp kế cận; thống nhất quản lý phát triển thể thao thành tích cao, thể thao chuyên nghiệp theo hướng tiên tiến, bền vững, phù hợp với
7 đặc điểm thể chất và trình độ phát triển kinh tế - xã hội của nước ta và đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của nhân dân; nâng cao thành tích thi đấu, giữ vững vị trí là một trong 3 quốc gia có thành tích đứng đầu khu vực Đông Nam Á, tiến tới thu hẹp khoảng cách trình độ đối với thể thao Châu Á và thế giới”. 1.1.2. Quan điểm của Đảng v Nh nƣớc về phát triển bóng đ Trong tất cả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng và Nhà nước về công tác phát triển TDTT, khi nói về các môn thể thao tr ng điểm, thì bóng đá là một trong những môn thể thao được quan tâm đặc biệt. Bóng đá là môn thể thao đầu tiên và duy nhất đến nay được Chính phủ phê duyệt một chiến lược phát triển riêng cho một môn thể thao cụ thể. Ngày 08 tháng 3 năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đ ký Quyết định số 419/QĐ-TTg phê duyệt “Chiến lược phát triển bóng đá Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” [51]. Chiến lược đ nêu rõ quan điểm, mục tiêu, chỉ tiêu mà bóng đá Việt Nam cần đạt được theo từng giai đoạn, cụ thể như sau: 1.Quan điểm: a) Phát triển bóng đá theo hướng toàn diện và bền vững; chú tr ng tới bóng đá phong trào, công tác tuyển ch n và đào tạo tài năng bóng đá. b) Đẩy mạnh xã hội hóa nhằm phát huy nội lực, huy động rộng rãi các nguồn lực và sự tham gia của xã hội cho phát triển bóng đá, kết hợp với sự đầu tư có tr ng tâm, tr ng điểm của nhà nước. c) Coi tr ng việc nâng cao thành tích bóng đá ở cấp độ đội tuyển vừa là mục tiêu, vừa là động lực để phát triển bóng đá, đồng thời là công cụ hữu hiệu để góp phần giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, quảng bá hình ảnh đất nước trên trường quốc tế. d) Đổi mới phương thức quản lý, điều hành bóng đá theo cơ chế chuyên nghiệp trên cơ sở tăng cường quản lý nhà nước về bóng đá và phát huy vai trò, hiệu quả hoạt động của các tổ chức xã hội – nghề nghiệp trong lĩnh vực bóng đá.
8 2.Mục tiêu a) Đổi mới và hoàn thiện hệ thống tuyển ch n, đào tạo tài năng bóng đá; gắn kết đào tạo các tuyến, các lớp vận động viên kế cận nhằm tạo nguồn cho các câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp và các đội tuyển bóng đá quốc gia. b) Phát triển bóng đá thành tích cao theo định hướng chuyên nghiệp. c) Xây dựng Liên đoàn bóng đá Việt Nam và các tổ chức thành viên của Liên đoàn bóng đá Việt Nam trở thành những tổ chức mạnh, có khả năng đảm nhận quản lý, tổ chức hầu hết các hoạt động bóng đá ở nước ta. d) Phát triển cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ hoạt động bóng đá; sẵn sàng đăng cai tổ chức các giải bóng đá châu lục và thế giới. e) Hình thành, mở rộng thị trường kinh doanh, dịch vụ bóng đá, thị trường chuyển nhượng cầu thủ bóng đá. f) Đưa bóng đá nước ta phát triển, trở thành một trong những trung tâm bóng đá của khu vực và châu lục; đến năm 2030 đứng trong nhóm 10 quốc gia có nền bóng đá phát triển hàng đầu ở châu Á. 3. Các chỉ tiêu chính a) Giai đoạn 2012 – 2020: - Đội tuyển quốc gia nam và U23 nam đoạt chức vô địch Đông Nam Á hoặc Sea Games (từ 1-2 lần); bóng đá nam đứng trong nhóm 15 quốc gia có nền bóng đá hàng đầu châu Á; bóng đá nữ trong nhóm 6 quốc gia mạnh khu vực châu Á. - Hoàn thiện hệ thống thi đấu bóng đá quốc gia, bao gồm: giải vô địch quốc gia (V-League), Giải hạng nhất, Giải cúp quốc gia, Giải siêu cúp quốc gia, cúp Liên đoàn bóng đá Việt Nam, giả hạng nhì quốc gia, giải hạng ba quốc gia, các giải trẻ quốc gia (U21, U18, U15, U13, U11), giải bóng đá nữ, giải Futsal và giải bóng đá b i biển. - Số lượng CLB bóng đá phong trào năm 2020 đạt 7.500 CLB - Số lượng vận động viên trẻ (U11 – U18) được đào tạo tập trung đạt từ
9 4.000 vận động viên/ năm. - Liên đoàn bóng đá Việt Nam có từ 10 – 15 cán bộ tham gia ban chấp hành và các ban chuyên môn của Liên đoàn bóng đá Đông Nam Á (AFF), Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC), có ít nhất 10 tr ng tài chính, 20 trợ lý tr ng tài đạt tiêu chuẩn tr ng tài FIFA. b) Giao đoạn 2021 – 2030: -Bóng đá nam đứng trong nhóm 10 quốc gia có trình độ hàng đầu ở khu vực chấu Á, bóng đá nữ trong nhóm 6 quốc gia hàng đầu khu vực châu Á. -Số lượng vận động viên bóng đá trẻ (U11 – U18) được đào tạo tập trung đến năm 2030 đạt trên 6.000 vận động viên. - Liên đoàn bóng đá Việt Nam vững mạnh về tổ chức, tự chủ về kinh phí, đảm nhiệm hầu hết các hoạt động bóng đá, 100% các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có Liên đoàn bóng đá. -Số lượng các câu lạc bộ bóng đá phong trào đến năm 2030 đạt trên 12.000 câu lạc bộ”. Điều này cho thấy, Đảng và Nhà nước quan tâm đặc biệt đến sự phát triển của bóng đá quốc gia. Vì bóng đá không chỉ là môn thể thao đơn thuần, mà đồng thời bóng đá là công cụ hữu hiệu nâng cao thể chất cho thế hệ trẻ, góp phần giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, quảng bá hình ảnh đất nước trên trường quốc tế. 1.2. Khái quát về xã hội hóa thể dục thể thao 1.2.1. Khái niệm về xã hội hóa Theo Từ điển Từ và Ngữ Việt Nam, xã hội hóa là “làm cho tư liệu sản xuất của cá nhân trở thành của chung của xã hội”[32]. Theo Từ điển Tiếng Việt (Trung tâm từ điển h c, nhà xuất bản Đà Nẵng, 1997), xã hội hóa là “làm cho trở thành chung của xã hội. Thí dụ xã hội hóa tư liệu sản xuất [59]. Theo Từ điển Petit Robert (Dictionairie alphabétique et analogique de la
10 langue française, 1968): xã hội hóa là “làm phát triển các mối quan hệ xã hội, sự hình thành trong nhóm xã hội, trong cả xã hội” [43]. Theo Từ điển Nouveau Petit Larousse (1969) và Petit Larousse en Coeleurs (1972): xã hội hóa là “biến các tư liệu sản xuất và trao đổi thành của công”[73] Theo Từ điển Bách khoa toàn thư Xô viết (Nhà xuất bản Bách khoa toàn thư Xô viết, 1983): “X hội hóa là quá trình thích nghi của cá thể với hệ thống tri thức, chuẩn mực và giá trị, cho phép cá thể đó hoạt động với tư cách là thành viên bình đẳng của xã hội, chịu sự tác động có chủ đích đến cá nhân (giáo dục) cũng như các quá trình tự phát ảnh hưởng đến sự hình thành nhân cách. Xã hội hóa được xác định bởi cấu kinh tế - xã hội của xã hội. Xã hội hóa là đối tượng nghiên cứu của triết h c, tâm lý h c, tâm lý xã hội, xã hội hóa lịch sử và dân tộc h c, sư phạm h c. Xã hội hóa (cái gì đó) là chuyển giao cái đó từ tư hữu thành công hữu, thí dụ xã hội hóa đất đai là chuyển nó thành tài sản chung của xã hội. Ban đầu xã hội hóa đất đai được hiểu là sự phân phối lại đất giữa địa chủ và nông dân vào năm 1906. Lênin đ phê phán quan niệm này và chỉ ra rằng trong điều kiện sản xuất hàng hóa, việc thủ tiêu tư hữu ruộng đất cá thể thành các phương tiện sản xuất khác sẽ không tránh khỏi dẫn tới chủ nghĩa tư bản. Xã hội hóa đất đại ở nước Nga, thực chất là dân tộc hóa đất đai [9]. Dưới góc độ nghiên cứu xã hội h c, tác giả Chung Á, Nguyễn Đình Tấn cho rằng “x hội hóa trước hết là quá trình tương tác giữa cá nhân và xã hội, qua đó cá nhân h c hỏi, lĩnh hội, tiếp nhận nền văn hóa của xã hội như khuôn mẫu tác phong xã hội, chuẩn mực giá trị văn hóa x hội để phù hợp với vai trò xã hội của mình, hòa nhập vào xã hội” [2]. Theo Nguyễn Tuấn Dũng và Đỗ Minh Hợp “Quy trình con người có được kinh nghiệm và các định hướng giá trị, các chuẩn mực và các quy tắc ứng xử trong xã hội, những cái cần thiết để thực hiện vai trò ý nghĩa x hội trong m i lĩnh vực cuộc sống và hoạt động của cá nhân, xã hội hoá bao gồm cơ chế quản