Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Khai thác sự ngộ nhận để phát triển tư duy phản biện cho học sinh trong dạy học môn sinh học cấp trung học phổ thông

Luận án tiến sĩ khoa học giáo dục của Phạm Thị Phương Anh, thuộc Trường Đại học Sư phạm Huế, Đại học Huế, năm 2025, tập trung nghiên cứu về việc khai thác sự ngộ nhận của học sinh để phát triển tư duy phản biện trong dạy học môn Sinh học ở cấp Trung học Phổ thông (THPT). Đề tài này có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh hiện nay, khi học sinh cần có khả năng tư duy phản biện để tiếp nhận và xử lý thông tin một cách hiệu quả. Luận án đi sâu vào cơ sở lý luận và thực tiễn của vấn đề, từ đó đề xuất các giải pháp sư phạm nhằm nâng cao năng lực tư duy phản biện cho học sinh. <br /> <br /> Nghiên cứu này hệ thống hóa cơ sở lý luận về tư duy phản biện, các phương pháp dạy học phát triển tư duy phản biện, và các loại ngộ nhận thường gặp của học sinh trong môn Sinh học. Luận án cũng điều tra thực trạng về mức độ đạt được năng lực tư duy phản biện của học sinh, nhận thức, hành động và khó khăn của giáo viên trong việc khai thác các ngộ nhận của học sinh để phát triển tư duy phản biện ở cấp THPT. Trên cơ sở đó, luận án đề xuất quy trình phát hiện các ngộ nhận của học sinh và hệ thống các ngộ nhận của học sinh trong môn Sinh học cấp THPT. <br /> <br /> Luận án cũng xây dựng khung năng lực tư duy phản biện của học sinh THPT và các công cụ đánh giá năng lực tư duy phản biện. Đồng thời, luận án đề xuất quy trình dạy học khai thác sự ngộ nhận để phát triển tư duy phản biện cho học sinh trong môn Sinh học cấp THPT. Để chứng minh tính hiệu quả của các giải pháp đề xuất, luận án tiến hành thực nghiệm sư phạm và đánh giá hiệu quả của quy trình dạy học phát triển năng lực tư duy phản biện cho học sinh THPT từ các ngộ nhận trong môn Sinh học. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa lý luận và thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn Sinh học ở cấp THPT, đồng thời phát triển năng lực tư duy phản biện cho học sinh, đáp ứng yêu cầu của xã hội hiện đại.