Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:258

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục "Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân Việt Nam" trình bày các nội dung chính sau: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học; Thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân; Biện pháp quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGUYỄN NGỌC ÂN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI CÁC CƠ SỞ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THUỘC LỰC LƯỢNG CÔNG AN NHÂN DÂN VIỆT NAM LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGUYỄN NGỌC ÂN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI CÁC CƠ SỞ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THUỘC LỰC LƯỢNG CÔNG AN NHÂN DÂN VIỆT NAM LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục Mã số: 62140114 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 1. TS. NGUYỄN ĐỨC DANH 2. TS. PHẠM BÍCH THỦY Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2023
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Nguyễn Đức Danh và TS. Phạm Bích Thủy. Các số liệu và kết quả nghiên cứu ghi trong luận án là trung thực, chính xác và chưa từng được công bố trong bất kì một công trình nào khác. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan của mình. Tác giả Nguyễn Ngọc Ân
ii MỤC LỤC Lời cam đoan .................................................................................................................... i Mục lục ............................................................................................................................ ii Danh mục các bảng ........................................................................................................ vi Danh mục các biểu đồ ................................................................................................... vii Danh mục hình .............................................................................................................. vii Danh mục các thuật ngữ viết tắt ................................................................................... viii MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở ĐẠI HỌC ............................ 14 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................................ 14 1.1.1. Nghiên cứu về phương pháp dạy học môn tiếng Anh ................................... 14 1.1.2. Nghiên cứu về hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ..... 19 1.1.3. Nghiên cứu về quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ........................................................................................................ 24 1.1.4. Khái quát kết quả nghiên cứu từ các công trình khoa học và những vấn đề luận án cần tập trung giải quyết ................................................................ 33 1.2. Khái niệm cơ bản của đề tài ................................................................................... 36 1.2.1. Khái niệm hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học ............................................................................................................ 36 1.2.2. Khái niệm quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học ................................................................................................. 40 1.3. Hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học ..................... 43 1.3.1. Định hướng hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học ............................................................................................................ 43 1.3.2. Mục tiêu hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học ............................................................................................................ 48 1.3.3. Phương pháp dạy học môn tiếng Anh theo hướng đổi mới ở đại học ........... 49 1.3.4. Điều kiện cần thiết phục vụ hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học ................................................................................ 70
iii 1.4. Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học ........ 72 1.4.1. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học ................................................................................ 72 1.4.2. Chức năng quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học ................................................................................................. 73 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học ............................................................................................... 90 1.5.1. Yếu tố chủ quan .............................................................................................. 90 1.5.2. Yếu tố khách quan .......................................................................................... 94 Tiểu kết chương 1.......................................................................................................... 97 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI CÁC CƠ SỞ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THUỘC LỰC LƯỢNG CÔNG AN NHÂN DÂN .......................................... 98 2.1. Khái quát về các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân Việt Nam ....................................................................................................................... 98 2.1.1. Hệ thống các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân Việt Nam ........................................................................................................ 98 2.1.2. Đội ngũ cán bộ quản lý, lãnh đạo và giảng viên dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân ................ 100 2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ............................................................................ 102 2.2.1. Mục đích và nội dung nghiên cứu ................................................................ 102 2.2.2. Mẫu nghiên cứu ............................................................................................ 102 2.3. Thực trạng hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân .......................................... 108 2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và giảng viên về hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh .................................................. 108 2.3.2. Thực trạng vận dụng các PPDH môn tiếng Anh theo hướng đổi mới tại các cơ sở đào tạo thuộc LL CAND .............................................................. 112 2.3.3. Thực trạng hoạt động đổi mới PPDH có tính tích cực và đặc thù tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND ....................................................... 114
iv 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân ............................... 115 2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ...................................................................................................... 115 2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ................................................................................ 119 2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ................................................................................ 122 2.4.4. Thực trạng thực hiện kiểm tra, đánh giá kế hoạch hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh .......................................................... 126 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các trường Công an nhân dân .................... 128 2.6. Đánh giá chung và nguyên nhân về thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân ............................................................................................. 133 2.6.1. Ưu điểm ........................................................................................................ 133 2.6.2. Hạn chế ......................................................................................................... 134 2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế ............................................................................. 135 Tiểu kết chương 2........................................................................................................ 139 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI CÁC CƠ SỞ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THUỘC LỰC LƯỢNG CÔNG AN NHÂN DÂN ........................................ 141 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................................. 141 3.1.1. Nguyên tắc bảo đảm tính mục tiêu và lý luận .............................................. 141 3.1.2. Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn và tính hệ thống .................................... 141 3.1.3. Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi và tính pháp lý ......................................... 141 3.2. Biện pháp quản lý HĐĐM PPDH môn TA ở tại các cơ sở đào tạo ĐH thuộc LL CAND .................................................................................................................... 142 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho CBQL và GV về hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn TA .................................................................................. 142
v 3.2.2. Xây dựng kế hoạch hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh .................................................................................................... 146 3.2.3. Chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề đổi mới PPDH.................... 148 3.2.4. Kiểm tra thực hiện hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn TA ........ 153 3.2.5. Tổ chức bồi dưỡng năng lực chuyên môn của giảng viên tiếng Anh ........... 154 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .......................................................................... 160 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi các biện pháp ................................... 161 3.5.1. Mục tiêu, nội dung, đối tượng và phương pháp khảo sát ............................. 161 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm các biện pháp ............................................................. 163 3.5. Thực nghiệm biện pháp quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND .................................. 175 3.5.1. Mục đích và nội dung thực nghiệm .............................................................. 175 3.5.2. Giả thuyết thực nghiệm................................................................................. 175 3.5.3. Địa bàn thực nghiệm ..................................................................................... 176 3.5.4. Tiêu chí đánh giá và thang đánh giá kết quả thực nghiệm ........................... 176 3.5.5. Tổ chức thực nghiệm .................................................................................... 177 3.6. Kết quả thực nghiệm ............................................................................................ 180 3.6.1. Kết quả sau thực nghiệm đối với GV ........................................................... 180 3.6.2. Kết quả trước thực nghiệm của SV............................................................... 183 3.6.3. Kết quả sau thực nghiệm của SV .................................................................. 185 3.6.4. Nhận xét kết quả thực nghiệm ...................................................................... 192 Tiểu kết chương 3........................................................................................................ 193 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................................... 194 DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ ................................. 199 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 201 PHỤ LỤC .................................................................................................................. PL1
vi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Thống kê số lượng GV, CBQL và SV .................................................. 101 Bảng 2.2. Thống kê mẫu nghiên cứu ..................................................................... 103 Bảng 2.3. Hopkins phân tích mối quan hệ tương quan.......................................... 105 Bảng 2.4. Thang đo khoảng cách giữa các mức độ ĐTB ...................................... 106 Bảng 2.5. Kết quả đánh giá của CBQL và GV về mục tiêu HĐĐM PPDH môn tiếng Anh ................................................................................................ 109 Bảng 2.6. KQ đánh giá nhận thức của CBQL và GV về định hướng HĐĐM PPDH môn TA .................................................................................................. 110 Bảng 2.7. Kết quả vận dụng PPDH môn TA theo hướng đổi mới của GV .......... 112 Bảng 2.8. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch HĐĐM PPDH ..................... 116 Bảng 2.9. Tổng hợp kết quả tổ chức thực hiện kế hoạch HĐĐM PPDH môn TA của CBQL và GV .................................................................................... 119 Bảng 2.10. Tổng hợp kết quả chỉ đạo thực hiện kế hoạch HĐĐM PPDH môn TA của LĐQL và Giảng viên ......................................................................... 122 Bảng 2.11. Kết quả khảo sát thực trạng kiểm tra - đánh giá kế hoạch HĐĐM PPDH môn TA của CBQL và GV............................................................ 126 Bảng 2.12. Hệ số KMO về các yếu tố ảnh hưởng QL HĐĐM PPDH môn TA lần 1 ....................................................................................................... 128 Bảng 2.13. Tổng Phương sai về các yếu tố ảnh hưởng ........................................... 129 Bảng 2.14. Thành phần ma trận về các yếu tố ảnh hưởng quản lý HĐĐM PPDH môn TA ...................................................................................... 129 Bảng 2.15. Hệ số (KMO and Bartlett's Test) về các yếu tố ảnh hưởng lần 2.......... 130 Bảng 2.16. Tổng Phương sai về yếu tố ảnh hưởng QL HĐĐM PPDH môn TA lần 2 ....................................................................................................... 130 Bảng 2.17. Tổng hợp kết quả đánh giá của GV và CBQL về các yếu tố ảnh hưởng đến HĐĐM PPDH môn TA ....................................................... 131
vii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch HĐĐM PPDH ..................... 117 Biểu đồ 2.2. Tổng hợp kết quả tổ chức thực hiện kế hoạch HĐĐM PPDH môn TA của GV .................................................................................... 121 Biểu đồ 2.3. GV thực hiện trong giai đoạn chỉ đạo thực hiện kế hoạch HĐĐM PPDH môn TA ...................................................................................... 124 Biểu đồ 3.1. Thái độ của sinh viên trước thực nghiệm .............................................. 185 Biểu đồ 3.2. Thái độ SV lớp thực nghiệm trước và sau TN ...................................... 187 Biểu đồ 3.3. Thái độ của SV lớp đối chứng trước và sau thực nghiệm ..................... 189 Biểu đồ 3.4. Kết quả thái độ của SV hai lớp sau thực nghiệm .................................. 191 DANH MỤC HÌNH Hình 3.1. Sơ đồ mô tả mối quan hệ giữa các biện pháp ............................................. 161
viii DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT Thuật ngữ viết tắt Thuật ngữ viết đầy đủ BP Biện pháp CAND Công an nhân dân CBQL Cán bộ quản lý CSĐT Cơ sở đào tạo ĐH Đại học ĐNGV Đội ngũ giảng viên GV Giảng viên HĐĐM Hoạt động đổi mới KTDH Kỹ thuật dạy học LL Lực lượng PPDH Phương pháp dạy học QL Quản lý SHCM Sinh hoạt chuyên môn SV Sinh viên TA Tiếng Anh TBDH Thiết bị dạy học VN Việt Nam
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết Giáo dục đại học trong bối cảnh toàn cầu hóa, số hóa, và xu thế phát triển từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã dẫn đến sự thay đổi lớn trong mục tiêu và cách thức đào tạo, chuyển từ truyền thụ kiến thức cho số đông sang khai phóng tiềm năng, đồng thời trao quyền sáng tạo cho từng cá nhân người học. Người dạy không chỉ là người truyền thụ kiến thức mà trở thành người hỗ trợ, khơi mở, định hướng, thúc đẩy tiềm năng học tập của từng sinh viên. Lớp học trở thành nơi kiến tạo tri thức và thể hiện ý tưởng sáng tạo thông qua sự hợp tác, tranh luận của người học và trong lớp giảng viên đóng vai trò là người hướng dẫn, cố vấn, định hướng. Đáp ứng xu thế này, giảng viên cần đổi mới phương pháp dạy học từ truyền thụ kiến thức sang hình thành phẩm chất, năng lực, và thái độ để phát huy tối đa tiềm năng của người học. Do đó, nhiều cơ sở giáo dục đại học hiện nay đều nhận thấy tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học qua việc tích hợp những ưu điểm phương pháp dạy học truyền thống vào các phương pháp dạy học tích cực kết hợp ứng dụng công nghệ hiện đại trong giáo dục nhằm đổi mới phương pháp dạy học. Theo Wedell (2011) việc nhanh chóng triển khai việc đổi mới PPDH trong các hệ thống giáo dục của các nước trên toàn thế giới trong vòng 20 đến 30 năm qua là một xu hướng rõ ràng. Theo Vijayalakshmi (2019) đổi mới phương pháp dạy học là một cách tiếp cận chủ động để tích hợp các chiến lược giảng dạy và phương pháp dạy học tích cực vào một lớp học để đạt được mục tiêu dạy học. Hiện nay, trong quá trình đổi mới giáo dục nói chung và đổi mới giáo dục đại học nói riêng, việc đổi mới phương pháp dạy học đóng vai trò quan trọng trong việc giúp sinh viên phát triển khả năng tự học, khả năng tổng hợp kiến thức nhằm phát huy những năng lực cần thiết, nhất là năng lực giải quyết vấn đề. Từ đó cho thấy, đổi mới phương pháp dạy học trong thời đại kinh tế tri thức và giáo dục thời kì 4.0 đóng vai trò quan trọng trong việc đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục. Lê Vinh Quốc (2008) đã chỉ ra hai hệ thống lý luận giáo dục phổ biến nhất trên thế giới từ trước đến nay là hệ thống lý luận giáo dục của Hoa Kì và hệ thống lý luận giáo dục của Liên Xô. Cả hai hệ thống lý luận này đều chỉ ra bốn yếu tố cơ bản
2 của quá trình dạy học là: mục tiêu, nội dung, phương pháp và đánh giá. Hệ thống lý luận giáo dục dựa trên bốn yếu tố cơ bản này và được áp dụng phổ biến ở khắp nơi trên thế giới và đi sâu vào mọi cấp học. Quản lý hoạt động dạy học đại học cũng chính là quản lý các thành tố cơ bản của hoạt động dạy học đại học, theo như trên bao gồm bốn nội dung cơ bản sau đây: Quản lý (QL) mục tiêu dạy học đại học, QL nội dung dạy học đại học, QL phương pháp dạy học đại học và QL việc đánh giá kết quả học tập của sinh viên (Lê Vinh Quốc, 2008). Do vậy, QL hoạt động đổi mới phương pháp dạy học là một trong những thành tố quan trọng trong cấu trúc của quản lý quá trình dạy học khi đổi mới toàn diện giáo dục, có vai trò quyết định đến mục tiêu đào tạo và kết quả học tập, kỹ năng và thái độ của người học. QL đổi mới quá trình dạy học ở đại học có thể thấy nhiều các thành tố, trong đó QL hoạt động đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) không chỉ là thành tố quan trọng, mà còn có quan hệ chặt chẽ với các thành tố khác như: QL đổi mới mục tiêu, QL đổi mới chương trình, QL đổi mới nội dung và phương tiện dạy học. Nhiều quốc gia trên toàn thế giới dường như coi ĐM PPDH ngôn ngữ (tiếng Anh) cho tất cả người học trong hệ thống giáo dục là một nhiệm vụ quan trọng để phát triển nguồn nhân lực, phát triển kinh tế và quyền lực chính trị của quốc gia trong tương lai (Wedell, 2011). Bên cạnh sự phát triển nhanh chóng của nội dung dạy học cũng như những ứng dụng của thành tựu khoa học, kỹ thuật vào dạy học đang đặt ra những đòi hỏi tất yếu phải đổi mới PPDH trong đó có HĐĐM PPDH môn tiếng Anh (TA). Tiếng Anh là môn học không thể thiếu trong các chương trình giáo dục và đào tạo, đặc biệt là giáo dục đại học của nước ta (Lê Văn Canh et al., 2017). Nhận thức được tầm quan trọng của tiếng Anh, Thủ tướng chính phủ đã ban hành Quyết định số 2080/QĐ-TTg về việc phê duyệt điều chỉnh, và bổ sung Đề án Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017 – 2025 nhằm “Tạo bước đột phá về chất lượng dạy và học ngoại ngữ cho các cấp học; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến trong học và dạy ngoại ngữ.”(Chính phủ, 2017). Quyết định số 2080/QĐ-TTg đã chỉ rõ vai trò quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học trong đổi mới giáo dục, do đó Bộ Công an (2018) đã ban
3 hành kế hoạch thực hiện Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục và đào tạo của lực lượng Công an nhân dân (LL CAND). Trong đó mục tiêu chung “Đổi mới phương pháp dạy và học ngoại ngữ trong CAND, triển khai chương trình dạy và học ngoại ngữ phù hợp với các đối tượng đào tạo, trình độ đào tạo, nhằm đạt được bước tiến rõ rệt về trình độ, năng lực sử dụng ngoại ngữ (chủ yếu là tiếng Anh) tại các trường CAND.” Nhiệm vụ các cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND phải đặc biệt chú trọng chất lượng việc dạy ngoại ngữ (tiếng Anh) để cán bộ chiến sĩ có khả năng sử dụng ngoại ngữ như một công cụ để học tập, nghiên cứu xuất đời, để cán bộ chiến sĩ có thể giao tiếp và hợp tác với lực lượng cảnh sát quốc tế như Interpol, Aseanapol và Europol. Đặc biệt khi LL CAND cần tận dụng tối đa sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế trong việc hợp tác chuyển giao công nghệ phòng, chống tội phạm; phối hợp với cảnh sát các nước trong việc trao đổi thông tin, kiến thức về khoa học công nghệ, kỹ năng sử dụng các phương tiện kỹ thuật, kinh nghiệm phòng ngừa, phát hiện và đấu tranh chống tội phạm có yếu tố nước ngoài (Bộ Công an, 2014). Để hoạt động đổi mới phương pháp dạy học hiệu quả cần phải có biện pháp quản lý phù hợp và khoa học của các cấp lãnh đạo trong nhà trường. Thời gian qua các cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND với vai trò là trung tâm đào tạo cán bộ, chiến sĩ cho LL CAND các tỉnh, thành phố trong cả nước đã tăng cường công tác quản lý hoạt động đào tạo, trong đó có quản lý HĐĐM PPDH môn TA nhằm nâng cao chất lượng đáp ứng mục tiêu đào tạo ngoại ngữ môn TA. Các cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND VN xác định công tác quản lý HĐĐM PPDH đóng vai trò quan trọng để tác động đến hoạt động đổi mới PPDH môn TA nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy đạt được mục tiêu đào tạo (Bộ Công an, 2014). Tuy nhiên hiệu quả HĐĐM PPDH môn TA trong LL CAND những năm qua chưa cao, theo báo cáo thực hiện Nghị quyết số 17-NQ/ĐUCA của Đảng ủy Công an Trung Ương và Chỉ thị số 13/CT-BCA của Bộ trưởng Bộ CA về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong CAND đã chỉ ra: “Công tác quản lý các hoạh động dạy học chưa thực sự hiệu quả. HĐĐM PPDH theo hướng phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự đào tạo của người học gắn lý luận với thực tiễn, với nhu cầu sử dụng của công an địa phương chưa phát huy mạnh mẽ, cụ thể: Việc lựa chọn
4 và áp dụng các PPDH tích cực theo hướng bồi dưỡng năng lực tự học, tự nghiên cứu, năng lực tư duy sáng tạo, kỹ năng làm việc nhóm và kỹ năng thực hành cho học viên còn hạn chế” (Bộ Công an, 2014). Theo Nguyễn Văn Thành (2018), PPDH có đổi mới nhưng chưa thực sự đi vào chiều sâu; lý thuyết thiếu gắn kết với thực tiễn; chưa tạo được sự thay đổi đột phá về chất lượng, hiệu quả đào tạo, công tác quản lý hoạt động đổi mới phương háp dạy học (HĐĐM PPDH) vẫn còn mang nặng tính nửa hành chính, nửa vũ trang. Điều này cho thấy việc quản lý HĐĐM PPDH nói chung và HĐĐM PPDH môn tiếng Anh (TA) tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND Việt Nam còn nhiều bất cập. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế, nhưng nhìn từ góc độ quản lý có thể nhận thấy rằng, quá trình đổi mới PPDH chịu sự tác động trực tiếp cách thức quản lý của các cấp lãnh đạo. Các cấp lãnh đạo (LĐ), quản lý (QL) còn thiếu những biện pháp cụ thể để tác động đến các nguồn lực thực hiện HĐĐM PPDH, dẫn đến thiếu đồng bộ và chưa khoa học trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra, đánh giá; việc bồi dưỡng cập nhật những phương pháp dạy học theo hướng tích cực và chuẩn hóa cho đội ngũ GV giảng dạy TA chưa được chú trọng; việc quản lý khai thác trang thiết bị hiện đại phục vụ giảng dạy và học tập còn nhiều bất cập. Những hạn chế trong việc quản lý nói trên dẫn đến chất lượng HĐĐM PPDH môn TA và kết quả học tập đạt được của SV trong các cơ sở đào tạo đại học của LL CAND tại Việt Nam chưa cao. Trong thời gian qua, tuy đã có một số công trình nghiên cứu về việc quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại các trường trung học cơ sở, trung học phổ thông ở Việt Nam nhưng chưa có công trình nghiên cứu về quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo ĐH thuộc LL CAND Việt Nam. Từ những vấn đề trên cho thấy, nghiên cứu công tác quản lý HĐĐM PPDH môn tiếng Anh ở đại học nhằm nâng cao chất lượng dạy học và nâng cao kết quả học tập của SV là hết sức cần thiết ở các CSĐT đại học thuộc LL CAND Việt Nam có ý nghĩa cả về mặt lý luận và thực tiễn. Chính vì vậy, đề tài: “Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân Việt Nam” được lựa chọn nghiên cứu cho Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục, chuyên ngành Quản lý giáo dục.
5 2. Mục đích nghiên cứu Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở đại học, xác định thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy họcmôn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân Việt Nam. Từ đó đề xuất biện pháp quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo này nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và chất lượng học tập môn TA. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở đại học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân Việt Nam. 4. Câu hỏi nghiên cứu Quản lý HĐĐM PPDH môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo ĐH thuộc LL CAND Việt Nam đã đạt được những hiệu quả nhất định, nhưng hoạt động này có thể vẫn còn những hạn chế. Vì vậy, cần dựa trên cơ sở lý luận khoa học, xác định thực trạng HĐĐM và thực trạng quản lý HĐĐM PPDH môn TA, đề xuất biện pháp cần thiết, khả thi để nâng cao hiệu quả quản lý HĐĐM PPDH môn TA, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn TA. Đề tài này tập trung làm rõ ba câu hỏi nghiên cứu dưới đây: 1. Hoạt động đổi mới PPDH môn TA và quản lý HĐĐM PPDH môn tiếng Anh ở đại học dựa trên cơ sở lý luận nào? 2. HĐĐM PPDH và quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc LLCAND đang được thực hiện như thế nào? 3. Những biện pháp cần thiết, khả thi nào để cải tiến thực trạng quản lý HĐĐM PPDH môn TA nhằm nâng cao kết quả học tập tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND? 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về hoạt động đổi mới phương pháp dạy học và
6 quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn TA ở đại học; 5.2. Đánh giá thực trạng hoạt động đổi mới phương pháp dạy học và quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân Việt Nam; 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân Việt Nam; 5.4. Thực nghiệm biện pháp quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại một cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND Việt Nam. 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu Luận án này tập trung nghiên cứu quản lý hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy môn tiếng Anh không chuyên thuộc hệ đào tạo chính quy tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng Công an nhân dân. Đối với HĐĐM PPDH môn TA đề tài tập trung vào cách vận dụng, triển khai những PPDH có tính tích cực và đặc thù. Đối với phương diện quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh, luận án tập trung nghiên cứu theo bốn chức năng quản lý gồm: lập kế hoạch; tổ chức thực hiện; chỉ đạo thực hiện và kiểm tra – đánh giá. 6.2. Giới hạn về chủ thế quản lý Chủ thể quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo ĐH thuộc LL CAND gồm: Hiệu trưởng; Lãnh đạo Khoa (Trưởng khoa, Phó Trưởng khoa phụ trách chuyên môn); Lãnh đạo Tổ chuyên môn (Tổ trưởng, Tổ phó); Đội ngũ giảng viên dạy học môn tiếng Anh và sinh viên hệ chính quy. Tuy nhiên trong nghiên cứu này chỉ tập trung vào chủ thể cán bộ quản lý cấp khoa; cán bộ quản lý cấp Tổ và Đội ngũ giảng viên giảng dạy môn tiếng Anh đại cương không chuyên hệ đào tạo chính quy ở đại học tại 7 cơ sở đào tạo thuộc lực lượng Công an nhân dân. 6.3. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu Lực lượng CAND hiện nay có tất cả 10 cơ sở đào tạo, trong đó có 8 cơ sở đào tạo bậc đại học (01 học viện tình báo) và 2 cơ sở đào tạo nghề (trường trung cấp). Luận án chỉ tiến hành khảo sát thực trạng HĐĐM PPDH môn TA và quản lý
7 HĐĐM PPDH môn TA tại: (i) Học viện Cảnh sát nhân dân; (ii) Học viện An ninh nhân dân; (ii) Học viện chính trị Công an nhân dân (iv) Trường Đại học Cảnh sát nhân dân; (v) Trường Đại học An ninh nhân dân; (vi) Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy; (vii) Trường Đại học Kĩ thuật hậu cần vì đây là các cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND Việt Nam (không tiến hành khỏa sát với Học viện tình báo vì liên quan đến tính bảo mật của cơ sở đào tạo này). Tiến hành thực nghiệm tại 01 Trường Đại học (T05) thuộc LL CAND Việt Nam. 6.4. Giới hạn về thời gian - Các số liệu về thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên ở các cơ sở đào tạo thuộc lực lượng Công an nhân dân được thực hiện từ năm 2018 – 2023. - Thời gian thực hiện điều tra, khảo sát, phỏng vấn và thực nghiệm từ tháng 09 năm 2021 đến 5 năm 2023. 7. Phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp tiếp cận 7.1.1. Tiếp cận hệ thống Đổi mới phương pháp dạy học là một nhiệm vụ trong quá trình dạy học, trong đó có nhiều hoạt động như xác định mục tiêu, nội dung, phương tiện, hình thức tổ chức dạy học sao cho phù hợp trong một hệ thống toàn vẹn, thống nhất. Nghiên cứu HĐĐM PPDH và quản lý HĐĐM PPDH môn TA phải được đặt trong mối quan hệ của hệ thống hoàn chỉnh và toàn vẹn của quá trình dạy học. Đồng thời, hoạt động dạy học bao gồm: hoạt động lựa chọn nội dung, kỹ thuật dạy học, phương pháp giảng dạy của giảng viên cho phù hợp hoạt động học tập của SV. Vì vậy, quản lý HĐĐM PPDH môn TA cần được gắn chặt với quản lý hoạt động dạy học. Như vậy, luận án tiếp cận theo quan điểm hệ thống để nghiên cứu về quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo đại học của LL CAND là hệ thống các bộ phận hợp thành: chủ thể quản lý, đối tượng quản lý, mục tiêu, phương pháp, chức năng, kết quả quản lý HĐĐM PPDH môn TA có liên quan với nhau. Chủ thể quản lý với mục tiêu quản lý HĐĐM PPDH môn TA thực hiện các nội dung và chức năng quản lý hoạt động đổi mới PPDH môn Tiếng Anh bằng các biện pháp quản lý để đạt được kết quả hướng tới đạt mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo
8 đảm bảo mục tiêu đào tạo của nhà trường. Khi đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt HĐĐM PPDH môn TA, các biện pháp được nghiên cứu trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau nhằm tạo ra sự hỗ trợ hợp lý giữa các biện pháp trong nâng cao hiệu quả quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND. 7.1.2. Tiếp cận lịch sử - logic Luận án tiếp cận theo quan điểm lịch sử -logic. Người nghiên cứu tìm hiểu HĐĐM PPDH môn TA dựa trên các nghiêu cứu đã và đang được thực hiện trong nước và ngoài nước. Từ đó, nghiên cứu sẽ kế thừa những giá trị nghiên cứu trước đây và tiếp tục nghiên cứu những vấn đề còn đang tồn tai. Mọi hoạt động trong quá trình HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo ĐH thuộc LL CAND Việt Nam luôn vận động và phát triển không ngừng trong điều kiện và bối cảnh lịch sử chung của đất nước và của hệ thống giáo dục Việt Nam. Do vậy, khi xây dựng các biện pháp QL HĐĐM PPDH môn TA trong các cơ sở đào tạo đại học của lực lượng CAND phải đặt nhiệm vụ đổi mới phương pháp dạy học TA trong sự định hướng phát triển chung của hệ thống giáo dục quốc gia. Đồng thời, các biện pháp QL HĐĐM PPDH phải phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, khả năng thực hiện của các trường CAND Việt Nam. 7.1.3. Tiếp cận theo chức năng quản lý hoạt động đối mới PP dạy học Luận án tiếp cận các chức năng quản lý vào quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học. Đây là tiếp cận chủ yếu của luận án. Tiếp cận này được thể hiện ở nội dung quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo ĐH thuộc LL CAND. Cụ thể: Xây dựng kế hoạch HĐĐM PPDH môn TA; Tổ chức thực hiện kế hoạch HĐĐM PPDH môn TA; Chỉ đạo thực hiện kế hoach HĐĐM PPDH môn TA; Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo ĐH thuộc LL CAND. 7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Phân tích, tổng hợp, phân loại, hệ thống hóa lý thuyết có liên quan quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học nói chung cũng như quản lý hoạt động đổi
9 mới phương pháp dạy học tiếng Anh nói riêng nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài, định hướng cho việc thiết kế công cụ nghiên cứu và quá trình điều tra thực tiễn. 7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Nghiên cứu quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo ĐH thuộc LL CAND được tiếp cận phương pháp nghiên cứu định tính và kết hợp phương pháp nghiên cứu định lượng. Nghiên cứu định lượng là một chiến lược nghiên cứu tập trung vào định lượng việc thu thập và phân tích dữ liệu và được sử dụng rộng rãi trong tâm lý học, giáo dục học, kinh tế học, nhân khẩu học, xã hội học… (Bryman, 2012). Trong cách tiếp cận phương pháp nghiên cứu cho đề tài này đã kết hợp cả hai phương pháp trên (Mixed Methods Research) sẽ cho phép người nghiên cứu mô tả và phân tích được nhận thức của CBQL, GV về HĐĐM PPDH môn TA. Ngoài ra, tiếp cận này còn cho phép người nghiên cứu có thể phát hiện những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu qủa của HĐĐM PPDH môn TA. 7.2.2.1. Phương pháp khảo sát điều tra bằng bảng hỏi Mục đích khảo sát: Đánh giá thực trạng hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn TA và thực trạng quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND. Thông qua việc sử dụng bảng hỏi sẽ rút ra được các số liệu, các nhận định, đánh giá mang tính khách quan, chính xác về thực trạng HĐĐM PPDH môn TA và thực trạng quản lý HĐĐM PPDH môn TA trong đào tạo ĐH tại các cơ sở đào tạo của LL CAND Việt Nam. Công cụ khảo sát: Là phiếu khảo sát. Đối với GV dạy tiếng Anh: Hai bộ phiếu khảo sát được sử dụng. Bộ thứ nhất dùng để khảo sát thực trạng HĐĐM PPDH môn TA (Phụ lục 1), bộ thứ hai dùng để khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi các biện pháp đề xuất (Phụ lục 4). Đối với cán bộ quản lý: Hai bộ phiếu khảo sát được sử dụng. Bộ thứ nhất dùng để khảo sát thực trạng quản lý HĐĐM PPDH môn TA (Phụ lục 2), bộ thứ hai dùng để khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi các biện pháp đề xuất (Phụ lục 4). Nội dung khảo sát gồm: - Thực trạng HĐĐM PPDH môn TA và thực trạng quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc LLCAND Việt Nam;
10 - Tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp QL HĐĐM PPDH môn TA. Đối tượng khảo sát: Hiệu trưởng và Phó hiệu trưởng (phụ trách chuyên môn), lãnh đạo khoa (Trưởng khoa và Phó trưởng khoa phụ trách chuyên môn), tổ trưởng tổ chuyên môn, giảng viên giảng dạy TA tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng CAND tại Việt Nam. 7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn Mục đích phỏng vấn: Thu thập thêm thông tin dựa trên cơ sở quá trình giao tiếp, hỏi và trả lời về HĐĐM PPDH môn TA cũng như thực trạng lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra đánh giá HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng CAND Việt Nam; thu thập ý kiến về các biện pháp quản lý HĐĐM PPDH môn TA trong các cơ sở đào tạo đại học của lực lượng CAND. Nội dung phỏng vấn: Đề tài sử dụng phương pháp phỏng vấn ba lần. Nội dung phỏng vấn lần thứ nhất là thực trạng HĐĐM PPDH môn TA và thực trạng quản lý HĐĐM PPDH môn TA. Nội dung phỏng vấn lần thứ hai là tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất. Lần thứ ba là nội dung phỏng vấn là sự biến đổi sau thực nghiệm. Phương pháp phỏng vấn được sử dụng để tìm hiểu thêm thông tin, bổ trợ giải thích thêm cho số liệu từ bảng hỏi về HĐĐM PPDH và quản lý HĐĐM PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo đại học của lực lượng CAND tại Việt Nam. Đối tượng phỏng vấn: Là giám đốc học viện, phó giám đốc, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phụ trách đào tạo, lãnh đạo khoa, tổ trưởng chuyên môn, một số giảng viên dạy học môn TA tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc lực lượng CAND Việt Nam. Công cụ phỏng vấn là phiếu phỏng vấn. Phiếu phỏng vấn lần thứ nhất được sử dụng phỏng vấn GV, CBQL để tìm hiểu thực trạng HĐĐM PPDH và thực trạng quản lý môn TA HĐĐM PPDH môn TA (Phụ lục 3). Phiếu phỏng vấn lần thứ hai được sử dụng phỏng vấn GV, CBQL về tính cấp thiết, tính khả thi các biện pháp quản lý HĐĐM PPDH môn TA (Phụ lục 5). 7.2.3. Phương pháp quan sát Mục đích: Thu thập thông tin để đánh giá thực trạng hoạt động hoạt động đổi mới PPDH môn TA và quản lý hoạt động đổi mới PPDH môn TA tại các cơ sở đào tạo đại học thuộc LL CAND VN thông qua việc quan sát GV vận dụng các PPDH