Luận án Tiến sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long

Chia sẻ: Tri Hành | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:244

Thêm vào BST

Báo xấu

47
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận án là trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn của QLNN về du lịch khu vực ĐBSCL để đề xuất giải pháp hoàn thiện QLNN về du lịch trên địa bàn vùng ĐBSCL trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN THỊ XUÂN MAI LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH TẠI ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 9 34 04 03 HÀ NỘI - NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN THỊ XUÂN MAI LUẬN ÁN TIẾN SĨ TÊN ĐỀ TÀI: QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH TẠI ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 9 34 04 03 Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. Lương Minh Việt 2. TS. Đào Đăng Kiên HÀ NỘI - NĂM 2019
Công trình được hoàn thành tại: …………………………………………………………… …………………………………………………………… Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. LƯƠNG MINH VIỆT - HD1 2. TS. ĐÀO ĐĂNG KIÊN - HD2 Phản biện 1. ...................................................................................................... ........................................................................................................................... Phản biện 2. ..................................................................................................... ........................................................................................................................... Phản biện 3. ..................................................................................................... Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá Luận án cấp Học viện. Địa điểm: Phòng bảo vệ luận án tiến sĩ - Phòng họp….. Nhà ……, Học viện Hành chính Quốc gia. Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa - Hà Nội. Thời gian: vào lúc …… giờ ….. ngày … tháng …. năm ……… Có thể tìm hiểu Luận án Tiến sĩ “Quản lý nhà nước về du lịch tại Đông bằng sông Cửu Long” tại Thư viện Quốc gia Việt Nam hoặc Thư viện của Học viện Hành chính Quốc gia. HÀ NỘI - NĂM 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan Luận án tiến sĩ “Quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các tài liệu, số liệu công bố trong luận án là trung thực. Kết quả nghiên cứu của luận án không trùng lắp với các công trình nghiên cứu có liên quan đã được công bố. Hà Nội, ngày 08 tháng 10 năm 2019 Tác giả luận án Trần Thị Xuân Mai
LỜI CẢM ƠN Tôi gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia, quý thầy cô Giảng viên Học viện Hành chính Quốc gia, Khoa Sau đại học, Khoa Quản lý nhà nước về Kinh tế của Học viện Hành chính Quốc gia đã nhiệt tình giảng dạy, hướng dẫn và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tác giả hoàn thành đề tài Luận án tiến sĩ “Quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long”. Trân trọng cảm ơn Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Tổng cục Du lịch; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Du lịch các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long; Hiệp hội Du lịch Đồng bằng sông Cửu Long; Hiệp hội Du lịch các tỉnh, thành khu vực Đồng bằng sông Cửu Long; Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố Cần Thơ; Ban Văn hóa - Xã hội Hội đồng nhân dân thành phố Cần Thơ; Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố Cần Thơ và các cơ quan, địa phương liên quan đã nhiệt tình cung cấp số liệu, tài liệu và hỗ trợ việc khảo sát, gặp gỡ trao đổi trong suốt quá trình nghiên cứu hoàn thiện luận án tiến sĩ. Xin được gửi lời cảm ơn quý báu đến Giáo viên Chủ nhiệm Lớp Nghiên cứu sinh Khóa 13 - Học viện Hành chính Quốc gia, sự trân quý cùng gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã giúp đỡ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập nghiên cứu sinh và viết luận án tiến sĩ. Tác giả luận án xin được bày tỏ sự cảm ơn đặc biệt đến hai Nhà khoa học đã định hướng, hướng dẫn nghiên cứu khoa học rất trách nhiệm, tận tâm cho tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu và hoàn thành luận án tiến sĩ. Tác giả luận án Trần Thị Xuân Mai
MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ------------------------------------------------------------------------------ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ----------------------------------------------------------------- 1 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án ------------------------------------- 3 2.1. Mục đích nghiên cứu ------------------------------------------------------------------- 3 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ------------------------------------------------------------------- 4 3. Câu hỏi nghiên cứu ----------------------------------------------------------------------- 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ------------------------------------------------------ 5 4.1. Đối tượng nghiên cứu------------------------------------------------------------------- 5 4.2. Phạm vi nghiên cứu --------------------------------------------------------------------- 5 4.2.1. Phạm vi về nội dung ------------------------------------------------------------------ 5 4.2.2. Không gian nghiên cứu -------------------------------------------------------------- 5 4.2.3. Thời gian nghiên cứu ----------------------------------------------------------------- 6 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ------------------------------------ 6 5.1. Phương pháp luận ----------------------------------------------------------------------- 6 5.2. Phương pháp nghiên cứu -------------------------------------------------------------- 7 5.2.1. Phương pháp diễn dịch - quy nạp -------------------------------------------------- 7 5.2.2. Phương pháp định tính --------------------------------------------------------------- 8 5.2.3. Phương pháp định lượng ------------------------------------------------------------ 8 5.2.3.1. Phân tích hệ số Cronbach’s Alpha ------------------------------------------------ 8 5.2.3.2. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ----------------------------------------------- 9 5.3. Phương pháp thu thập số liệu ------------------------------------------------------- 11 5.4. Phương pháp chọn mẫu và khảo sát ----------------------------------------------- 11 5.5. Phương pháp phân tích --------------------------------------------------------------- 15
5.6. Phương pháp thống kê mô tả -------------------------------------------------------- 16 5.7. Khung phân tích của đề tài ---------------------------------------------------------- 16 5.8. Vùng nghiên cứu ---------------------------------------------------------------------- 17 6. Đóng góp mới về khoa học của luận án --------------------------------------------- 17 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ------------------------------------------- 18 7.1. Ý nghĩa khoa học ---------------------------------------------------------------------- 18 7.2. Ý nghĩa thực tiễn ----------------------------------------------------------------------- 18 8. Cấu trúc của luận án ------------------------------------------------------------------- 18 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH ---------------------------------------------------------------------- 20 1.1. Nhóm những vấn đề chung trên thế giới và Việt Nam về du lịch ----------- 20 1.1.1. Các nghiên cứu về khái niệm, ý nghĩa và tác động của hoạt động du lịch 20 1.1.2. Các nghiên cứu về vai trò của du lịch ------------------------------------------- 23 1.1.3. Các nghiên cứu về loại hình, sản phẩm du lịch -------------------------------- 23 1.1.4. Các nghiên cứu về vai trò của hoạt động du lịch ------------------------------ 24 1.1.5. Các nghiên cứu đề ra giải pháp phát triển du lịch----------------------------- 25 1.1.6. Các nghiên cứu rút ra kinh nghiệm phát triển du lịch ----------------------- 28 1.2. Nhóm các nội dung quản lý nhà nước về du lịch trong và ngoài nước----- 29 1.2.1. Các nghiên cứu về nội dung của quản lý nhà nước về du lịch -------------- 29 1.2.2. Các nghiên cứu về vai trò của quản lý nhà nước về du lịch ----------------- 30 1.2.3. Các nghiên cứu về văn bản pháp luật liên quan đến du lịch ---------------- 34 1.2.4. Các nghiên cứu về tổ chức thực hiện chính sách, thực thi các văn bản pháp luật về du lịch -------------------------------------------------------------------------------- 35 1.2.5. Tiêu chí đánh giá và nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về du lịch cấp tỉnh --------------------------------------------------------------------------------------- 40
1.2.6. Nghiên cứu đưa ra đánh giá chung về quản lý nhà nước về du lịch nơi nghiên cứu ----------------------------------------------------------------------------------- 40 1.2.7. Các nghiên cứu về hoàn thiện quản lý nhà nước về du lịch ----------------- 41 1.3. Những công trình nghiên cứu liên quan đến quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long --------------------------------------------------------------- 43 1.4. Tổng kết các nghiên cứu trước và những khoảng trống trong nghiên cứu 44 1.4.1. Những kết quả đạt được của các nghiên cứu trước --------------------------- 44 1.4.2. Những hạn chế của các nghiên cứu trước -------------------------------------- 44 1.4.3. Những kết quả nghiên cứu luận án kế thừa ------------------------------------ 46 1.4.4. Những nội dung nghiên cứu luận án bổ sung, hoàn thiện ------------------ 47 1.4.4.1. Nội dung lý luận, luận án phải làm sáng tỏ ------------------------------------ 47 1.4.4.2. Vấn đề thực tiễn, luận án cần tập trung ---------------------------------------- 48 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ------------------------------------------------------------------ 49 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH --- 50 2.1. Lý luận quản lý nhà nước về du lịch ---------------------------------------------- 50 2.1.1. Các khái niệm liên quan đến quản lý nhà nước về du lịch------------------- 50 2.1.1.1. Khái niệm du lịch ------------------------------------------------------------------ 50 2.1.1.2. Khái niệm quản lý nhà nước------------------------------------------------------ 52 2.1.1.3. Khái niệm quản lý nhà nước về kinh tế ----------------------------------------- 52 2.1.1.4. Khái niệm quản lý nhà nước về du lịch ----------------------------------------- 53 2.1.1.5. Khái niệm quản lý nhà nước về du lịch của tác giả luận án ----------------- 54 2.1.2. Vai trò của quản lý nhà nước về du lịch----------------------------------------- 54 2.1.3. Mục tiêu quản lý nhà nước về du lịch ------------------------------------------- 56 2.1.3.1. Nhóm các mục tiêu quản lý nhà nước về kinh tế------------------------------- 56 2.1.3.2. Nhóm các mục tiêu quản lý nhà nước về du lịch ------------------------------ 57
2.1.4. Chức năng quản lý nhà nước về kinh tế ---------------------------------------- 61 2.1.5. Nội dung quản lý nhà nước về du lịch ------------------------------------------- 63 2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về du lịch ---------------------- 66 2.2.1. Các yếu tố về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ----------------- 66 2.2.2. Các yếu tố về chính trị, kinh tế và xã hội ---------------------------------------- 66 2.2.3. Các yếu tố thuộc về đường lối phát triển du lịch ------------------------------- 67 2.2.4. Các yếu tố thuộc về cơ quan quản lý nhà nước về du lịch ------------------- 67 2.3. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về du lịch --- 67 2.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch --------------------------------------- 69 2.4.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch Thái Lan -------------------------- 69 2.4.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch Singapore ------------------------- 72 2.4.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch Trung Quốc ---------------------- 74 2.4.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch tại tỉnh Quảng Bình ------------ 75 2.4.5. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch tại tỉnh Lâm Đồng -------------- 77 2.5. Khung lý thuyết về nội dung quản lý nhà nước về du lịch được rút ra để nghiên cứu vùng Đồng bằng sông Cửu Long ----------------------------------------- 79 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ------------------------------------------------------------------ 82 CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH TẠI ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG ----------------------------------------------------- 83 3.1. Khái quát về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long --------------------------- 83 3.1.1. Điều kiện tự nhiên vùng Đồng bằng sông Cửu Long ------------------------- 83 3.1.2. Khái quát chung về phát triển du lịch vùng Đồng bằng sông Cửu Long -- 85 3.2. Thực trạng quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long -- 86 3.2.1. Hoạch định, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và chính sách phát triển du lịch ---------------------------------------------------------------------------------- 87
3.2.1.1. Công tác hoạch định, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và chính sách phát triển du lịch ---------------------------------------------------------------------- 87 3.2.1.2. Công tác xây dựng, ban hành và triển khai các văn bản quy phạm pháp luật của quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long---------------------- 91 3.2.2. Tổ chức và triển khai chính sách phát triển du lịch --------------------------- 92 3.2.2.1. Quản lý công tác xây dựng sản phẩm du lịch ---------------------------------- 92 3.2.2.2. Quản lý công tác phát triển kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật ngành du lịch ----------------------------------------------------------------------------------------- 97 3.2.2.3. Quản lý công tác huy động các nguồn lực để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật ngành du lịch ------------------------------------------- 99 3.2.2.4. Quản lý công tác quảng bá, xúc tiến và hợp tác, liên kết phát triển du lịch -------------------------------------------------------------------------------------------- 101 3.2.2.5. Quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực về du lịch ---------- 103 3.2.2.6. Quản lý công tác tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về du lịch ------------- 104 3.2.3. Thanh tra, kiểm tra hoạt động du lịch ------------------------------------------ 106 3.2.3.1. Quản lý công tác thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch -------------------------------------------------------------------------------------------- 106 3.2.3.2. Quản lý công tác hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn để phát triển du lịch ---------- 108 3.3. Đánh giá kết quả quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long ------------------------------------------------------------------------------------------------- 109 3.3.1. Những điểm mạnh trong quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long ------------------------------------------------------------------------------------ 109 3.3.2. Những hạn chế trong quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long ------------------------------------------------------------------------------------------ 113 3.3.3. Nguyên nhân của những điểm mạnh và hạn chế trong quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long ------------------------------------------------- 115 3.3.3.1. Nguyên nhân của điểm mạnh ---------------------------------------------------- 115
3.3.3.2. Nguyên nhân của hạn chế-------------------------------------------------------- 116 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ----------------------------------------------------------------- 117 CHƯƠNG 4. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH TẠI ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG ----------------- 118 4.1. Định hướng quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long 118 4.1.1. Dự báo tiềm năng phát triển du lịch Đồng bằng sông Cửu Long ---------- 118 4.1.2. Định hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long ------------------------------------------------------------------------------------ 120 4.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long ----------------------------------------------------------------------------------- 123 4.2.1. Giải pháp về xây dựng, ban hành chính sách phát triển du lịch Đồng bằng sông Cửu Long ----------------------------------------------------------------------------- 123 4.2.1.1. Xây dựng, ban hành chính sách, pháp luật về du lịch ----------------------- 123 4.2.1.2. Hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phát triển du lịch ------------- 125 4.2.2. Giải pháp kiện toàn tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực phát triển du lịch Đồng bằng sông Cửu Long --------------------------------------------------------------- 128 4.2.2.1. Kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về du lịch---------------------- 128 4.2.2.2. Phát triển nguồn nhân lực du lịch ---------------------------------------------- 129 4.2.3. Giải pháp về đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù và liên kết vùng phát triển du lịch Đồng bằng sông Cửu Long --------------- 132 4.2.3.1. Phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch -------------------------------------- 132 4.2.3.2. Xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù thu hút phát triển du lịch ------------- 134 4.2.3.3. Đẩy mạnh hợp tác, liên kết vùng phát triển du lịch -------------------------- 137 4.3. Giải pháp chi tiết để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long -------------------------------------- 139 4.4. Đề xuất, kiến nghị -------------------------------------------------------------------- 146
4.4.1. Quốc hội------------------------------------------------------------------------------ 146 4.4.2. Chính phủ---------------------------------------------------------------------------- 147 4.4.3. Tổng Cục Du lịch Việt Nam ------------------------------------------------------ 148 4.4.4. Các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long --------------------------- 149 PHẦN KẾT LUẬN ------------------------------------------------------------------------ 151 DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC PHỤ LỤC 1A. NGHIÊN CỨU ĐỊNH TÍNH LẦN 1-GIAI ĐOẠN 1-KHÁM PHÁ BÀI PHỎNG VẤN PHỤ LỤC 1B. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐỊNH TÍNH LẦN 1 - GIAI ĐOẠN 1 PHỤ LỤC 2A. NGHIÊN CỨU ĐỊNH TÍNH LẦN 1-GIAI ĐOẠN 2-KHẲNG ĐỊNH BẢNG CÂU HỎI GIAI ĐOẠN 2 PHỤ LỤC 3. NGHIÊN CỨU ĐỊNH LƯỢNG BẢNG CÂU HỎI PHỤ LỤC 4A. NGHIÊN CỨU ĐỊNH TÍNH LẦN 2 - GIAI ĐOẠN 1 PHỤ LỤC 4B. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐỊNH TÍNH LẦN 2 - GIAI ĐOẠN 1 BẢNG CÂU HỎI PHỤ LỤC 5B. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐỊNH TÍNH LẦN 2 - GIAI ĐOẠN 2 PHỤ LỤC 7. CƠ CẤU KHẢO SÁT PHIẾU ĐIỀU TRA XÃ HỘI HỌC ĐỊNH LƯỢNG (01 lần khảo sát) PHỤ LỤC 8. ĐỊA CHỈ CÁC SỞ DU LỊCH, SỞ VHTTDL VÀ CÁC ĐƠN VỊ HOẠT ĐỘNG DU LỊCH
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT CHỮ VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ 01 ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á 02 ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long 03 MICE Du lịch kết hợp hội nghị 04 Nxb Nhà xuất bản 05 QLNN Quản lý nhà nước 06 TAT Cơ quan Du lịch Thái Lan 07 VHTTDL Văn hóa, Thể thao và Du lịch 08 UNWTO Tổ chức Du lịch Thế giới 09 WTTC Hội đồng Du lịch và Lữ hành thế giới
DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ MĐ.1. Khung phân tích của đề tài ---------------------------------------------- 16 Sơ đồ 2.1. Khung lý thuyết --------------------------------------------------------------- 81 Hình 3.1. Bản đồ hành chính vùng Đồng bằng sông Cửu Long ------------------ 83 Hình 3.4. Hình ảnh cây bẹo của chợ nổi ----------------------------------------------- 94 Biểu đồ 3.1. Đánh giá công tác hoạch định, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018 --------- 90 Biểu đồ 3.2. Đánh giá công tác xây dựng sản phẩm du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018 ----------------------------------------------------------------------------------- 96 Biểu đồ 3.3. Đánh giá công tác triển khai kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật ngành du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018 ------------------------------ 98 Biểu đồ 3.4. Đánh giá công tác huy động nguồn lực đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật ngành du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018------------------------------------------------------------------------------------------- 100 Biểu đồ 3.5. Đánh giá công tác quảng bá, xúc tiến và hợp tác, liên kết phát triển du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018 --------------------------------------------- 103 Biểu đồ 3.6. Đánh giá công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực về du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018 ----------------------------------------------------------- 104 Biểu đồ 3.7. Đánh giá công tác tổ chức bộ máy QLNN về du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018 --------------------------------------------------------------------------- 105 Biểu đồ 3.8. Đánh giá công tác thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018 --------------------------------------------- 107 Biểu đồ 3.9. Đánh giá công tác hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn về du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018 --------------------------------------------------------------------- 109 Biểu đồ 3.10. Đánh giá hiệu quả QLNN về du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018 đối với nhóm mục tiêu tăng trưởng kinh tế ----------------------------------- 110 Biểu đồ 3.11. Đánh giá hiệu quả QLNN về du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018 đối với nhóm mục tiêu ổn định kinh tế ----------------------------------------- 110 Biểu đồ 3.12. Đánh giá hiệu quả QLNN về du lịch tại ĐBSCL giai đoạn 2015 - 2018 đối với nhóm mục tiêu phúc lợi kinh tế tổng hợp ---------------------------- 111
DANH MỤC BẢNG Bảng MĐ.1. Cơ cấu phỏng vấn chuyên gia ------------------------------------------- 12 Bảng MĐ.2. Cơ cấu phỏng vấn chuyên gia quản lý nhà nước -------------------- 14 Bảng MĐ.3. Các phương pháp phân tích sử dụng trong luận án ---------------- 15 Bảng 2.1. Mục tiêu của quản lý nhà nước về du lịch -------------------------------- 60 Bảng 3.1. Diện tích, dân số của các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL năm 2017-- 84 Bảng 3.2. Kết quả hoạt động du lịch năm 2018 của các tỉnh, thành ĐBSCL -- 85 Bảng 3.3. Danh sách số lượng Ban lãnh đạo Sở VHTTDL, Sở Du lịch các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL ----------------------------------------------------------------- 105
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Du lịch được xem là một phương tiện để phát triển đất nước từ những năm 60 của thế kỷ XX. Du lịch là một ngành giữ vị trí then chốt trong nền kinh tế toàn cầu. Mặc dù là ngành mới so với nông nghiệp và công nghiệp nhưng du lịch đang có những bước phát triển mạnh mẽ, có vai trò ngày càng quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia. Du lịch được xác định là “Ngành công nghiệp không khói” [26] và đang trở thành “Ngành kinh tế mũi nhọn” [104]. Được coi là ngành kinh tế mang tính tổng hợp, du lịch góp phần thúc đẩy sự phát triển của nhiều ngành kinh tế khác, tạo việc làm, tăng thu nhập, mở rộng quan hệ, giao lưu văn hóa giữa các địa phương, giữa các quốc gia [20]. Trong những năm gần đây, du lịch đóng góp tích cực vào quá trình tạo nên thu nhập quốc dân, tham gia tích cực vào quá trình phân phối lại thu nhập quốc dân giữa các vùng, làm tăng thu nhập quốc dân thông qua thu ngoại tệ, đóng góp vào cán cân thanh toán quốc tế, là hoạt động xuất khẩu có hiệu quả, góp phần củng cố, phát triển mối quan hệ kinh tế đối ngoại, giải quyết việc làm cho người dân địa phương. Du lịch có tốc độ tăng trưởng hàng năm đều cao hơn 14%/năm gần gấp hai lần tốc độ tăng trưởng của toàn bộ nền kinh tế, du lịch đóng góp cho nền kinh tế rất lớn, nhất là nộp ngân sách nhà nước. Du lịch phát triển tạo cơ hội, điều kiện cho các ngành kinh tế khác cùng phát triển, vì vậy du lịch có khả năng làm thay đổi bộ mặt kinh tế nước ta. Ngành du lịch phát triển góp phần giải quyết việc làm, bởi các ngành dịch vụ liên quan đến du lịch đều cần một lượng lao động, giải quyết các vấn đề xã hội [37]. Do đó, Đảng và Nhà nước Việt Nam rất chú trọng quan tâm đến phát triển du lịch. Nhiều văn bản quy phạm pháp luật được ban hành: Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16 tháng 01 năm 2017 của Bộ Chính trị về “Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn” [5]; Luật Du lịch năm 2017 [62]; Nghị quyết số 120/NQ-CP ngày 17 tháng 11 năm 2017 của Chính phủ về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) thích ứng với biến đổi khí hậu [22], Nghị quyết này là cơ sở để triển khai nhiều chương trình, hoạt động của Chính phủ nhằm thúc đẩy phát triển bền vững vùng 1
ĐBSCL; Quyết định số 2227/QĐ-TTg ngày 18 tháng 11 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng ĐBSCL đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 trải dài từ trung ương đến địa phương [90]. Thực tế cho thấy, mọi nền kinh tế đều cần có sự quản lý của Nhà nước. Nền kinh tế muốn phát triển nhanh đòi hỏi đất nước phải có cơ sở hạ tầng (phục vụ sản xuất và đời sống) hiện đại, lĩnh vực chỉ có duy nhất Nhà nước đảm nhiệm được. Con người ý thức rõ kinh tế phát triển ngày càng cao thì càng cần có sự quản lý của Nhà nước về kinh tế. Xu hướng hội nhập nền kinh tế của nước ta vào nền kinh tế thế giới, mở rộng hợp tác, giao lưu quốc tế. Nhà nước có vai trò quan trọng trong việc ổn định môi trường chính trị, xã hội, tạo cơ hội tốt cho nền kinh tế phát triển, thu hút đầu tư nước ngoài. Do định hướng phát triển kinh tế nước ta là phát triển kinh tế thị trường có sự quản lý vĩ mô của Nhà nước nên quản lý nhà nước (QLNN) đối với nền kinh tế là tất yếu khách quan. Chỉ có Nhà nước mới có đủ sức mạnh, cơ sở vật chất để thực hiện chức năng quản lý nền kinh tế. Ngành kinh doanh du lịch giống như một cơ thể sống, luôn đòi hỏi sự quản lý sáng tạo để duy trì phát triển. Thành công hay thất bại của ngành du lịch cũng như nhu cầu nền kinh tế của một nước phụ thuộc vào việc xây dựng sáng tạo những chính sách thích hợp với điều kiện, trình độ phát triển của một đất nước. QLNN về du lịch là một vấn đề cần thiết được đặt lên hàng đầu. Du lịch mới trong giai đoạn đầu phát triển, còn gặp nhiều khó khăn, thách thức lớn; nên rất cần sự tham gia chỉ đạo, định hướng của Nhà nước để du lịch phát triển. Vì vậy, quản lý du lịch trong nền kinh tế thị trường của Nhà nước là cần thiết và khách quan: (1) Do những khuyết tật, hạn chế của cơ chế thị trường, do Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, thể hiện ở việc định hướng phát triển kinh tế - xã hội và ngành kinh tế du lịch trong từng thời kỳ. (2) Để giải quyết các mâu thuẫn của kinh tế thị trường, duy trì sự ổn định, thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế. (3) Tạo sự thống nhất trong tổ chức, phối hợp các hoạt động của cơ quan QLNN về du lịch. Đồng thời, giúp khai thác các thế mạnh của từng vùng, địa phương đạt kết quả. Phát huy lợi thế so sánh của quốc gia trong phát triển du lịch quốc tế. (4) Du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của nước ta. Nó liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau do vậy rất cần 2
sự quản lý của Nhà nước điều hòa mối quan hệ giữa du lịch với các ngành, lĩnh vực liên quan. Đồng bằng sông Cửu Long là vùng đất giàu tiềm năng, lợi thế về du lịch, các tỉnh, thành ĐBSCL đang nỗ lực đẩy mạnh phát triển du lịch, đặc biệt là xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù. So với tiềm năng của vùng ĐBSCL, kết quả thu hút, phát triển du lịch vẫn chưa đạt như mong muốn, chưa tương xứng với tiềm năng. Điều này có thể thấy rõ trong 6 tháng đầu năm 2018, vùng ĐBSCL chỉ đón được gần 1,6 triệu trong tổng số hơn 7,8 triệu lượt du khách quốc tế đến Việt Nam. Theo Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng ĐBSCL đến năm 2020, vùng sẽ đón khoảng 34 triệu lượt khách, trong đó 3,5 triệu lượt khách quốc tế và đạt 25.000 tỷ đồng doanh thu. Phấn đấu đến năm 2030 đón khoảng 52 triệu lượt khách, trong đó có khoảng 6,5 triệu lượt khách quốc tế [101]. Để đạt được mục tiêu, đòi hỏi sự phấn đấu của tất cả cá nhân, cơ quan, tổ chức từ trung ương đến địa phương, quan trọng hơn hết là có sự tham gia quản lý về du lịch của Nhà nước để có định hướng, tổ chức thực hiện, kiểm tra quá trình phát triển du lịch tại ĐBSCL. Việc tìm hiểu thực trạng QLNN về du lịch tại ĐBSCL sẽ cho thấy rõ những điểm mạnh, những hạn chế còn tồn tại trong quá trình QLNN về du lịch tại các địa phương này để từ đó có thể đưa ra đề xuất và thực hiện một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả QLNN về du lịch tại ĐBSCL. Chính bởi lẽ những lý do đó nên rất cần thiết có một đề tài luận án nghiên cứu: “Quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long”. Sự cần thiết này bắt nguồn từ thực tiễn sự phát triển du lịch và vai trò không thể thiếu của QLNN về du lịch tại ĐBSCL. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án 2.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận án là trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn của QLNN về du lịch khu vực ĐBSCL để đề xuất giải pháp hoàn thiện QLNN về du lịch trên địa bàn vùng ĐBSCL trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. 3
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu, luận án thực hiện những nhiệm vụ sau đây: Thứ nhất, hệ thống hóa, đánh giá tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan đến đề tài nghiên cứu, từ đó xác định những vấn đề mà luận án sẽ kế thừa cũng như những vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu. Thứ hai, phân tích và đánh giá thực trạng QLNN về du lịch của vùng ĐBSCL, chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và những nguyên nhân chủ yếu của tình hình, đặc biệt là quản lý của chính quyền các tỉnh, thành phố trong vùng ĐBSCL. Thứ ba, phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến QLNN về du lịch của vùng ĐBSCL, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay. Thứ tư, đề xuất giải pháp hoàn thiện QLNN về du lịch vùng ĐBSCL và luận giải các điều kiện, kiến nghị các cơ quan chức năng hoàn thiện QLNN về du lịch của vùng ĐBSCL. 3. Câu hỏi nghiên cứu Để thực hiện được mục tiêu nghiên cứu, luận án cần giải quyết những câu hỏi nghiên cứu cơ bản sau đây: - Tình hình nghiên cứu trong nước và ngoài nước có liên quan đến đề tài nghiên cứu như thế nào? - Quản lý nhà nước về du lịch tại ĐBSCL dựa trên những cơ sở khoa học nào? - Quản lý nhà nước về du lịch tại ĐBSCL có những điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân của điểm mạnh và điểm yếu là gì? - Giải pháp và kiến nghị nào để hoàn thiện QLNN về du lịch tại vùng ĐBSCL? 4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là Quản lý nhà nước về du lịch tại Đồng bằng sông Cửu Long, trong khuôn khổ chức năng, nhiệm vụ được phân cấp cho chính quyền cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) dưới góc độ quản lý kinh tế. 4.2. Phạm vi nghiên cứu 4.2.1. Phạm vi về nội dung Phạm vi về nội dung nghiên cứu là tập trung làm rõ những nội dung QLNN về du lịch tại ĐBSCL, trong đó chú trọng việc hoạch định phát triển các hoạt động du lịch tại vùng ĐBSCL; xây dựng và triển khai thực hiện cơ chế, chính sách về hoạt động du lịch trên địa bàn; tổ chức hoạt động du lịch; phát triển kết cấu hạ tầng du lịch trên địa bàn; khuyến khích, hỗ trợ các cơ sở kinh doanh du lịch trên địa bàn và kiểm tra, kiểm soát hoạt động du lịch trên địa bàn. Luận án tập trung phân tích thực trạng QLNN về du lịch tại ĐBSCL gồm ba nội dung chính: (1) Thực trạng công tác ban hành văn bản quy phạm pháp luật về du lịch tại ĐBSCL; (2) Thực trạng công tác tổ chức thực hiện chính sách, thực thi các văn bản QPPL về du lịch tại ĐBSCL; (3) Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách, thực thi các văn bản QPPL về du lịch tại ĐBSCL. Đồng thời, luận án cũng tập trung phân tích các yếu tố nguồn lực ảnh hưởng đến vấn đề QLNN về du lịch tại ĐBSCL như: Yếu tố tổ chức bộ máy, yếu tố nhân lực, yếu tố tài chính. Từ việc phân tích thực trạng QLNN về du lịch, các yếu tố ảnh hưởng đến QLNN về du lịch tại ĐBSCL, luận án hướng trọng tâm vào việc đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN về du lịch tại ĐBSCL. 4.2.2. Không gian nghiên cứu Không gian nghiên cứu của luận án là các tỉnh, thành phố tại vùng ĐBSCL. Để làm rõ không gian nghiên cứu cần thực hiện các phương pháp nghiên cứu: 5