Luận văn Chiến lược phát triển kinh tế xã hội Việt Nam đến 2012

Chia sẻ: Bidao13 Bidao13 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:109

Thêm vào BST

Báo xấu

271
lượt xem 77
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'luận văn chiến lược phát triển kinh tế xã hội việt nam đến 2012', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Chiến lược phát triển kinh tế xã hội Việt Nam đến 2012

Luận văn Chiến lược phát triển kinh tế xã hội Việt Nam đến 2012
1 ðU M 1. S c n thi t c a ñ tài Qua hơn hai mươi năm ñ i m i, Vi t Nam ñã có s phát tri n vư t b c, ñ t ñư c nh ng thành t u r t quan tr ng, ñưa n n kinh t t ng bư c thoát kh i tình tr ng ñói nghèo. ð ñ t nh ng thành t u ñó, Vi t Nam th c hi n hai chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i th i kỳ 1991-2000 và th i kỳ 2001-2010. Hi n t i, Vi t Nam ñang chu n b xây d ng chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i cho th i kỳ 2011-2020 và Chính ph ñang xin ý ki n ñóng góp r ng rãi v ch ñ tư tư ng c a chi n lư c này. Tuy nhiên, chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i c a Vi t Nam trong th i gian qua chưa th hi n rõ ý tư ng chi n lư c và các m c tiêu ch ñ o c a chi n lư c ñ ñ nh hư ng cho dân t c b t phá, tr thành qu c gia giàu có sánh vai v i các cư ng qu c năm châu. Nh n th c v chi n lư c phát tri n còn mơ h , l n l n nên vi c tri n khai th c hi n chi n lư c phát tri n ñ t nư c chưa ñ t hi u qu cao. Trong b i c nh n n kinh t th gi i bi n ñ ng m nh m , các quá trình h p tác và c nh tranh luôn di n ra song hành, ph c t p và không ng ng phát tri n, Vi t Nam c n ph i xác ñ nh rõ xu t phát ñi m c a mình, các ñi m m nh, các ñi m y u, các cơ h i và nguy cơ ñ t ñó xây d ng m t chi n lư c phát tri n có khoa h c, t o ñư c s ñ ng thu n r ng l n trong toàn xã h i nh m xây d ng Vi t Nam tr thành m t qu c gia giàu m nh. Nh ng v n ñ trên r t r ng l n và ph c t p, nó ñang là m i b n tâm không ch c a các nhà khoa h c, các nhà qu n lý và ho ch ñ nh chính sách, mà còn là c a c dân t c. V i mong mu n góp ph n làm sáng t hơn m t s v n ñ v chi n lư c phát tri n và hơn h t là th hi n m t b n chi n lư c phát tri n có ý tư ng chi n lư c, m c tiêu chi n lư c rõ ràng do ñó chúng tôi ch n ñ tài “Chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ñ n năm 2020”.
2 2. Khung nghiên c u ð tv nñ M c tiêu nghiên c u Cơ s lý lu n chung v Thu th p thông tin chi n lư c phát tri n th c p M t s y u t tác ñ ng phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ñ n năm 2020 T ng k t SWOT ð xu t chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ñ n 2020 K t lu n 3. M c tiêu nghiên c u H th ng hóa cơ s lý lu n và kinh nghi m v chi n lư c phát tri n c a Vi t Nam và m t s nư c. T ñó rút ra các v n ñ có tính phương pháp lu n cho vi c nghiên c u chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam. Thông qua phân tích các y u t ch y u tác ñ ng ñ n phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ñ ch ra ñi m xu t phát c a n n kinh t , các ñi m m nh, ñi m y u, cơ h i và thách th c c a Vi t Nam trong n n kinh t th gi i. T ñó, mong mu n cao nh t c a ñ tài là th hi n ñư c m t khung chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i c a Vi t Nam rõ ràng v i tư tư ng ch ñ o c a chi n
3 lư c, m c tiêu c a chi n lư c, các nhi m v ch y u c a chi n lư c và t ch c th c hi n chi n lư c. 4. ð i tư ng nghiên c u và ph m vi nghiên c u ð i tư ng nghiên c u ñư c xác ñ nh là các ho t ñ ng c a n n kinh t Vi t Nam, trong ñó t p trung vào m t s y u t ch y u (y u t ñ a lý, ngu n nhân l c, th c tr ng phát tri n n n kinh t , h th ng tài chính, khoa h c - công ngh , k t c u h t ng, an sinh xã h i, ô nhi m môi trư ng, vai trò nhà nư c và b i c nh qu c t ) tác ñ ng ñ n phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam. M c dù có nhi u c g ng, song b n thân v n ñ nghiên c u khá r ng, ph c t p và hơn n a n i dung m t b n chi n lư c không ph i là s li t kê t t c các ngành, lĩnh v c nên ñ tài ch xin ñ c p ñ n m t s v n ñ ch y u trên ñư c cho là c n thi t trong chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ñ n năm 2020. ð i v i lĩnh v c an ninh và qu c phòng, ñ tài ch ñ c p ñ n như là m t b ph n không th thi u trong chi n lư c phát tri n mà không ñi sâu vào phân tích. Ngu n s li u th c p s d ng trong nghiên c u c a ñ tài ñư c chúng tôi ti n hành thu th p và x lý t các ngu n chính sau: T ng c c Th ng kê Vi t Nam; các t ch c qu c t WB, ADB, WEF và k th a m t s tài li u t các ngu n nghiên c u khác (có ghi rõ trích d n). 5. Phương pháp nghiên c u V i cách ti p c n h th ng, ñ tài phân tích m t s y u t ch y u tác ñ ng phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam trong n n kinh t th gi i ñ n năm 2020. K t h p v i s d ng phương pháp SWOT ñ xây d ng chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ñ n 2020. S d ng các phương pháp phân tích, t ng h p, di n gi i, th ng kê h c và phương pháp chuyên gia. 6. Ý nghĩa c a ñ tài V m t khoa h c: ñ tài ñã góp ph n h th ng hóa và làm rõ hơn các v n ñ lý lu n v chi n lư c phát tri n, qua ñó góp ph n kh ng ñ nh v trí, vai trò c a chi n
4 lư c trong phát tri n ñ t nư c; góp ph n xây d ng chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ñ n năm 2020 v i tư tư ng chi n lư c và m c tiêu chi n lư c rõ ràng. V m t th c ti n: ñ tài phân tích trình ñ phát tri n c a n n kinh t Vi t Nam, ch ra nh ng l i th , h n ch , cơ h i và thách th c c a n n kinh t Vi t Nam trong t ng th n n kinh t th gi i. ð tài ñ xu t chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ñ n năm 2020. 7. K t c u c a ñ tài Ngoài ph n m ñ u, ph n k t lu n, tài li u tham kh o và ph l c, ñ tài này g m ba chương chính. Chương 1, cơ s lý lu n chung v chi n lư c phát tri n. Chương 2, m t s y u t ch y u tác ñ ng phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ñ n năm 2020. Chương 3, chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ñ n năm 2020.
5 Chương 1: CƠ S LÝ LU N CHUNG V CHI N LƯ C PHÁT TRI N Chương 1 t p trung làm rõ m t s v n ñ lý lu n v chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i; m t s quan ñi m và lý thuy t vào nghiên c u chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i; kinh nghi m chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i m t s nư c và công tác nghiên c u, th c thi chi n lư c phát tri n Vi t Nam th i gian qua làm cơ s lý lu n cho nghiên c u c a ñ tài. 1.1. Lý lu n chung v chi n lư c phát tri n 1.1.1. Quan ni m chi n lư c phát tri n Chi n lư c phát tri n là tinh th n cơ b n c a ñư ng l i phát tri n do con ngư i ñ nh ra, nó th hi n ch ñ tư tư ng và g n li n v i ch ñ tư tư ng y là ph m vi bao quát và n i dung ch y u c a chi n lư c ñư c th hi n thông qua m c tiêu, h th ng các quan ñi m, bi n pháp cơ b n có tính chi n lư c v phát tri n t m cao, t m t ng th , t m dài h n ñ i v i s phát tri n c a m t ñ i tư ng (hay c a m t h th ng) mà các nhà lãnh ñ o ñ ra; nó ch ñ o hành ñ ng th ng nh t c a m t c ng ñ ng hay m t qu c gia ho c m t nhóm qu c gia nh m ñ t t i m c tiêu cao nh t, l n nh t, t ng quát nh t ñã xác ñ nh. phương Tây, ngư i ta thư ng s d ng thu t Theo Ngô Doãn V nh (2007), ng “chi n lư c qu c gia”. Chi n lư c qu c gia là chi n lư c t m vĩ mô, là chi n lư c t ng cao nh t v b o v , xây d ng, phát tri n c a qu c gia trong m t th i kỳ nh t ñ nh. Nó ch ng nh ng g m, g p chi n lư c v chính tr , chi n lư c v kinh t , chi n lư c v quân s thành m t kh i, mà còn có s ch ñ o hành ñ ng trên th c t ñ i v i chi n lư c c a các lĩnh v c, các v n ñ phát tri n c a ñ t nư c; Các h c gi Trung Qu c cho r ng chi n lư c là nh ng mưu tính và quy t sách ñ i v i nh ng v n ñ tr ng ñ i có tính ch t toàn c c và lâu dài, còn lý lu n và phương pháp quy t sách nh ng v n ñ tr ng ñ i mang tính toàn c c và lâu dài là nhi m v c a chi n lư c h c; Các nư c thu c Liên minh châu Âu (EU) ñ ra chi n lư c phát tri n ñ n
6 năm 2020; ñư c coi như là tuyên b c a h v i dân chúng c a EU và th gi i v ch trương phát tri n c a EU; Ngư i M và ngư i ð c s d ng khái ni m “k ho ch chi n lư c”. Nh ng k ho ch có t m chi n lư c v ñ i n i, ñ i ngo i ñư c xây d ng và thông qua ñã tr thành công c lãnh ñ o, ch ñ o công cu c phát tri n ñ t nư c; Các nhà khoa h c c a Vi n Chi n lư c phát tri n thu c B K ho ch - ð u tư nư c Vi t Nam cho r ng, nh ng mưu tính có tính toàn c c, lâu dài, cơ b n ñư c xem là chi n lư c. Như v y, có th hi u chi n lư c phát tri n là th hi n tinh th n cơ b n c a ñư ng l i phát tri n c a m t qu c gia; nó chính là ý tư ng mang tính h th ng v các quan ñi m ch ñ o phát tri n ñ i v i m t ñ i tư ng c th hay ñ i v i m t h th ng nào ñó và phương cách bi n nh ng ý tư ng, quan ñi m, m c tiêu y thành hi n th c. Chi n lư c phát tri n là s n ph m do con ngư i t o ra, ph n ánh các v n ñ mang tính quy lu t ñư c d báo và ñư c “ch quan hóa” m t cách khoa h c ñ ch ñ o quá trình phát tri n c a ñ i s ng xã h i. 1.1.2 N i dung c a chi n lư c phát tri n Có ba v n ñ c n ñ c bi t quan tâm khi bàn ñ n chi n lư c phát tri n. - Th nh t, ñư ng l i cơ b n phát tri n ñ t nư c ph i ñư c ph n ánh ch ñ tư tư ng chi n lư c và h th ng các quan ñi m ch ñ o chi n lư c, mà chúng ñư c thông qua các m c tiêu, ph m vi bao quát c a chi n lư c và nh ng nhi m v cơ b n ph i th c hi n ñ ñ t m c tiêu ñó. M c tiêu chi n lư c c n ph i ñư c xác ñ nh ñúng và các nhi m v cơ b n hay phương th c th c thi ph i ñư c xác ñ nh chính xác. M t khi ñã xác ñ nh sai m c tiêu s d n ñ n xác ñ nh sai nhi m v , t p trung sai ngu n l c, làm sai hư ng phát tri n và ñó là m t quy t ñ nh mang tính chi n lư c sai. - Th hai, ph i ñ m b o ñ y ñ , k p th i các phương ti n v t ch t và tinh th n ñ bi n các m c tiêu và nhi m v chi n lư c thành hi n th c. M i nhi m v c n ñư c hoàn thành trong m t kho ng th i gian nh t ñ nh, b ng phương cách nh t ñ nh và b ng m t l c lư ng v t ch t nh t ñ nh nhưng chúng không tách r i các nhi m v khác. H th ng các nhi m v c n ñư c s p x p theo m t tr t t ưu tiên, tuy nhiên có th ñi u ch nh cho phù h p v i b i c nh.
7 - Th ba, vi c ñi u hành và t ch c th c hi n chi n lư c có ý nghĩa c c kỳ to l n, nó có tính quy t ñ nh t i vi c bi n các ý tư ng, quan ñi m và m c tiêu chi n lư c tr thành hi n th c. Trong quá trình t ch c th c hi n chi n lư c s b nh hư ng c a r t nhi u y u t , mà nh ng y u t này v nguyên t c chúng luôn v n ñ ng và tương tác l n nhau nên ñòi h i s linh ho t, nh y bén, kiên quy t, d t ñi m c a ngư i ch ñ o và t ch c th c thi chi n lư c. ð ng th i, vi c ki m tra, rà soát ñ k p th i ñi u ch nh chi n lư c là vi c làm c n thi t nh m làm cho s phát tri n c a ñ t nư c tr nên ñúng ñ n, liên t c và thi t th c. Như v y, chi n lư c phát tri n là chi n lư c v s phát tri n c a m t h th ng, chi n lư c d n d t h th ng ñó phát tri n ñúng hư ng và có k t qu theo mong mu n. Mu n h th ng v n ñ ng theo hư ng có l i thì ph i ñi u khi n nó theo quy lu t v n ñ ng c a nó. Vi c n m b t quy lu t v n ñ ng và c th hóa các quy lu t thành chi n lư c phát tri n cho h th ng là v n ñ quan tr ng và có tính b t bu c ñ i v i s phát tri n c a h th ng. Chi n lư c phát tri n ñ t nư c không ph i là k ho ch phát tri n dài h n ho c trung h n, càng không th là k ho ch phát tri n ng n h n. Do ñó tính c th , tính lư ng hóa c a nó không nhi u, v a ñ ñ m b o cơ s khoa h c c a các ch trương và ñư ng l i phát tri n dài h n và mang t m chi n lư c c a ñ t nư c. Trư c h t m c tiêu chi n lư c ph i c th , các v n ñ tr ng y u mà chi n lư c ñ c p (hay nh ng nhi m v chi n lư c ph i làm), các bư c th c hi n và t ch c th c hi n ph i ñư c th hi n m t cách c th . Ý tư ng chi n lư c, m c tiêu chi n lư c phát tri n ñ t nư c ph i ñư c th hi n trong văn ki n l n c a ñ ng c m quy n hay c a nhà nư c; có như th m i t o ra s th ng nh t và quy t tâm trong hành ñ ng c a c dân t c. Tính lư ng hóa ñư c th hi n ñ làm rõ m c tiêu t ng quát c a chi n lư c phát tri n; c n tính toán các ch tiêu c th v kinh t , xã h i tr ng y u. Ch ng h n như các ch tiêu v quy mô dân s , t ng s n ph m qu c n i, t c ñ tăng trư ng kinh t bình quân và m t s ch tiêu khác ph i ñư c tính toán và th hi n b ng con s v i biên ñ nh t ñ nh. H th ng các ch tiêu c th có th ñính kèm như ph l c minh h a.
8 M t chi n lư c phát tri n c n ph i có: - Tên g i c a chi n lư c: ñây là v n ñ r t quan tr ng và luôn luôn khó. Tên c a chi n lư c ph i d hi u, chính xác, rõ ràng, thu hút s chú ý và ph i ch a ñ ng tư tư ng l n. - Ý tư ng và m c tiêu chi n lư c: b t kỳ qu c gia nào, phát tri n không ph i ch là ñ o lý mà còn ph i là chân lý. Xác ñ nh m c tiêu ñúng s có ý nghĩa quan tr ng ñ hành ñ ng chu n xác, có hi u qu . M c tiêu chi n lư c th hi n ý tư ng chi n lư c phát tri n. Ý tư ng chi n lư c ph i ñư c thi t k tương ñ i c th , nó mang n i hàm c a nhi u lu n ñi m chi n lư c có căn c khoa h c. - Nhi m v cơ b n hay tr ng tâm c a chi n lư c (c th hóa thành các m c tiêu, nhi m v c p th p) và l a ch n phương cách ñ th c thi các m c tiêu chi n lư c. ðây chính là t p h p các chi n lư c con hay ti u chi n lư c ho c các nhi m v cơ b n cùng phương cách ñư c l a ch n ñ th c hi n ñư c m c tiêu t ng quát. Ch ng h n, ñ i v i chi n lư c phát tri n qu c gia s có các chi n lư c thành ph n v : phát tri n ngành, lĩnh v c, phát tri n lãnh th , phát tri n nhân l c và khoa h c - công ngh , thu hút ñ u tư, xây d ng nhà nư c g n v i c i cách h th ng chính tr và phòng ch ng tham nhũng. - ð xu t phương án t ch c th c hi n chi n lư c sau khi chi n lư c ñư c c p có th m quy n công b . Ch ñ o th c hi n chi n lư c có vai trò l n ñ i v i vi c bi n chi n lư c thành hi n th c. V n ñ ñ c bi t quan tr ng là xây d ng cho ñư c chương trình hành ñ ng rõ ràng, chính xác và t ch c th c hi n chương trình này có k t qu , có hi u qu . 1.1.3. ð c tính cơ b n c a chi n lư c phát tri n Chi n lư c phát tri n ñ t nư c có các ñ c tính cơ b n sau: - Tính ð ng và tính dân t c: ph i th hi n ñư c quan ñi m ch ñ o c a ñ ng c m quy n, ñáp ng ñư c lý tư ng, hy v ng cao ñ p c a nhân dân và th hi n ñ m nét tính dân t c. - Tính h th ng: chi n lư c phát tri n ñ t nư c c n có tính h th ng và ñã mang tính h th ng thì nó ph i mang tính n ñ nh tương ñ i. Trên nguyên t c h
9 th ng, chi n lư c phát tri n ñ c p ñ n nh ng v n ñ toàn c c, nh ng v n ñ có ý nghĩa ñi m huy t, có s c gây công phá l n ñ i v i s phát tri n c a toàn b h th ng. Tính h th ng c n th hi n yêu c u tiên ti n c a các phân h c u thành cũng như c a c h th ng. - Tính bao quát: th hi n bao quát t t c nh ng v n ñ cơ b n c a ñ t nư c; nó ñ c p nh ng v n ñ l n, t ng th v phát tri n kinh t - xã h i, môi trư ng và an ninh qu c phòng c a qu c gia có tính t i b i c nh qu c t ; v a bao quát nh ng v n ñ dài h n v a ñ c p th a ñáng nh ng v n ñ ng n h n có tính quy t ñ nh. - Tính l a ch n: Ngu n l c phát tri n bao gi cũng có h n. ð t nư c bao gi cũng t n t i nhi u v n ñ l n c n gi i quy t. B i c nh th gi i m i th i kỳ m i khác. Do ñó chi n lư c phát tri n ñ t nư c ph i ch n nh ng v n ñ then ch t ñ tìm cách gi i quy t. - Tính linh ho t và m m d o: Chi n lư c phát tri n ñ t nư c ph i có kh năng ñi u ch nh nhanh, thích ng r ng phù h p v i hoàn c nh m i. - Tính dài h n: Chi n lư c phát tri n ñ t nư c thư ng ñ c p ñ n nh ng v n ñ l n, mà nh ng v n ñ này không th gi i quy t tr n v n trong m t th i gian ng n. - Tính th i ñ i: bi u hi n tính hi n ñ i, tính liên k t, không ch và không quá bó h p b i ranh gi i hành chính. Nh ng thành t u c a nhân lo i ph i ñư c phát huy, nh ng th t b i c a th gi i ph i ñư c rút kinh nghi m và tránh. 1.1.4. Phân lo i chi n lư c phát tri n Tùy theo tính ch t và c p ñ c a chi n lư c phát tri n mà chúng ta có th chia chi n lư c phát tri n thành các lo i chi n lư c: - Theo c p ñ : có ñ i chi n lư c và chi n lư c b ph n. - Theo tính ch t và lĩnh v c: có chi n lư c phát tri n kinh t , chi n lư c phát tri n xã h i, chi n lư c b o v môi trư ng, chi n lư c an ninh, chi n lư c qu c phòng, chi n lư c ñ i ngo i, chi n lư c ñ i n i và các chi n lư c khác.
10 ð i v i chi n lư c phát tri n kinh t là h th ng quan ñi m, tư tư ng ch ñ o, m c tiêu v phát tri n kinh t c a ñ t nư c trong m t th i kỳ nh t ñ nh. Trong ho ch ñ nh và t ch c th c hi n chi n lư c phát tri n kinh t ngư i ta thư ng ñ c bi t chú ý t i các v n ñ quan tr ng như: tăng trư ng kinh t và ch t lư ng tăng trư ng kinh t , tăng trư ng kinh t g n v i cơ c u kinh t và cách th c cùng phương ti n s d ng ñ ñ t ñư c m c tiêu kinh t ñ ra. Chi n lư c phát tri n kinh t ph i ñ c p ñ n v n ñ m c a c a n n kinh t , phát tri n k t c u h t ng, nhân l c ch t lư ng cao, t ch c n n kinh t , vi c làm và s d ng tài nguyên. Trong ñó, ngư i ta r t chú ý t i lĩnh v c kinh t có ý nghĩa ñ t phá, có vai trò mũi nh n, t o ra nh ng c c tăng trư ng. Chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i bao g m hai b ph n l n là phát tri n kinh t và phát tri n xã h i và ph i ñ c p ñ n an ninh qu c phòng c a ñ t nư c. Phát tri n kinh t và phát tri n xã h i là yêu c u hai m t c a s phát tri n c a m t qu c gia. S phát tri n ch coi tr ng kinh t ho c ch coi tr ng xã h i là s phát tri n l ch l c. M c tiêu c a chi n lư c ñan quy n tính kinh t và tính xã h i, ñó là m t t p h p m c tiêu v kinh t , xã h i, môi trư ng, an ninh, qu c phòng. Chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i ph i ph n ánh ñư c ý tư ng t ng quát ch ñ o ñư ng l i phát tri n, h th ng các quan ñi m, nhi m v và con ñư ng phát tri n ñ t nư c cho th i kỳ nh t ñ nh (có th là 10 năm, 15 năm, 20 năm và xa hơn n a). Phát tri n kinh t nhanh, hi u qu , b n v ng và xây d ng xã h i ti n b là nh ng nhân lõi c a chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i. Chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i c a ñ t nư c là ngh thu t d a trên n n t ng tri th c cao và thu ñư c nhi u l i ích trong quá trình toàn c u hóa, h i nh p cùng phát tri n. Khi xây d ng chi n lư c kinh t - xã h i ph i trên cơ s n m rõ, n m ñúng tình hình và d báo chính xác tri n v ng c a ñ t nư c; ph i xác ñ nh ñư c m c ñ phát tri n kinh t c a m t nư c (trình ñ kinh t , th c l c kinh t và xu th bi n ñ ng kinh t ) ñ t ñó ñ t ra m c tiêu chi n lư c phù h p và kh thi. Chi n lư c an ninh, qu c phòng: có ý ki n cho r ng chi n lư c an ninh qu c gia là chi n lư c bao trùm; l i có ý ki n cho r ng chi n lư c an ninh qu c gia ch là
11 m t chi n lư c b ph n trong chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i. Tuy nhiên, dù th nào ñi n a thì vi c ñ m b o an ninh toàn di n, ñ m b o v ng ch c yêu c u phòng th và ti n công trư c các l c lư ng ch ng ñ i t bên ngoài nh m gi v ng ñ c l p, th nh vư ng qu c gia là nh ng n i dung r t cơ b n c a chi n lư c an ninh qu c phòng. Chi n lư c ñ i ngo i: ñây là lo i chi n lư c ñ c bi t ñòi h i tính m m d o, linh ho t và nh y bén. Chi n lư c này bao quát các v n ñ không ch ñ i ngo i v chính tr , kinh t mà còn c các lĩnh v c h p tác qu c t v quân s , c nh sát, b o v môi trư ng; vi c tham gia các liên minh, các t ch c qu c t và l a ch n các ñ i tác chi n lư c ñ u ph i ñ ơc ñ c p chi n lư c ñ i ngo i. Chi n lư c phát tri n ngành, lĩnh v c và lãnh th : là b ph n c a chi n lư c phát tri n ñ t nư c. Nó chi ti t và c th hơn n i dung v ngành, lĩnh v c và lãnh th ñã ñư c ñ c p trong chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i c a ñ t nư c. Ch ng h n chúng ta có: chi n lư c phát tri n năng lư ng, chi n lư c phát tri n ñi n t tin h c, chi n lư c phát tri n tài chính ngân hàng, chi n lư c phát tri n gi ng nòi và nhân l c, chi n lư c phát tri n các vùng kinh t ñ ng l c, chi n lư c phát tri n các hành lang kinh t và các chi n lư c khác., 1.2. M t s quan ñi m, lý thuy t cơ b n trong nghiên c u chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i Theo các nhà nghiên c u khoa h c c a Vi n Chi n lư c phát tri n, B K ho ch và ð u tư thì các lý thuy t trong nghiên c u chi n lư c phát tri n là m t m ng ñang còn tr ng Vi t Nam. Vì v y, trong Ngô Doãn V nh (2007), h ñ xu t m t s quan ñi m và lý thuy t quan tr ng c n và có th nghiên c u ng d ng ñ i v i ho ch ñ nh chi n lư c phát tri n Vi t Nam. 1.2.1. Quan ñi m các nư c cùng phát tri n Theo các nhà nghiên c u khoa h c c a Vi n Chi n lư c phát tri n, ñây là phương cách phù h p trong th i ñ i toàn c u hóa, h i nh p qu c t phát tri n m nh m và sâu r ng. T b các quan ñi m phát tri n khép kín, l ng tránh trách nhi m ñ i v i công vi c c a th gi i và ch p nh n quan ñi m cùng th gi i phát tri n vì
12 hưng th nh qu c gia, hòa bình, coi tr ng h p tác, h u ngh và m r ng v th trên trư ng qu c t . Cùng th gi i phát tri n ph i tr thành tư tư ng xuyên su t trong c ñ i n i và ñ i ngo i. Trong b i c nh mà công vi c c a th gi i ñư c gi i quy t c n có s tham gia tích c c c a các qu c gia, ñòi h i các nư c ph i h p tác và chia s trách nhi m; chính vì th các nư c ph i cùng phát tri n và cùng hư ng l i. Do ñó, không ch vì l i ích c a m t qu c gia mà quên l i ích c a các qu c gia khác, nh t là các qu c gia có liên quan tr c ti p. Xét trong ph m vi m t qu c gia, s phát tri n cũng ph i có s “cùng” m i ñem l i k t qu và hi u qu cao. Ch ng h n, m t khi thành th cùng nông thôn phát tri n thì hai khu v c này h tr nhau cùng phát tri n r t t t; m t m t gi m thi u và ki m soát ñư c các dòng di chuy n lao ñ ng t nông thôn vào thành th , m t khác lan t a nhanh văn minh ñô th t i các vùng nông thôn và nh ñó làm cho b m t nông thôn ti n b nhanh hơn. 1.2.2. Cơ c u kinh t quy t ñ nh phát tri n và giao thương qu c t Khi nói v m t h th ng còn có gì quan tr ng hơn là nói v cơ c u c a nó. S phát tri n c a h th ng và cơ c u c a h th ng có quan h ch t ch v i nhau. Như v y, cơ c u c a n n kinh t (thư ng ñư c g i t t là cơ c u kinh t ) luôn là v n ñ ñư c các nhà qu n lý, các nhà ho ch ñ nh chính sách, các nhà khoa h c ñ c bi t quan tâm không ch b i nó c c kỳ quan tr ng mà còn là v n ñ luôn luôn thay ñ i qua các th i kỳ phát tri n c a m i n n kinh t . H th ng kinh t này khác v i h th ng kinh t kia b i cơ c u c a nó. Cơ c u kinh t bi u th n i dung, cách th c liên k t, ph i h p gi a các ph n t c u thành nên h th ng kinh t . Khi nói v cơ c u kinh t ph i nói c v m t s lư ng và m t ch t lư ng; ñ ng th i c n kh ng ñ nh nh ng ñi m cơ b n dư i ñây: - Khi thay ñ i ki u cách k t c u hay thay ñ i c u trúc thì h th ng s thay ñ i c v d ng, tính ch t và trình ñ . Các ph n t trong h th ng cùng t n t i và phát tri n. N u chúng phát tri n cùng chi u thì t o nên s c m nh cho h th ng, nhưng n u chúng phát tri n trái chi u s c n tr l n nhau, làm c n tr cho s phát tri n chung c a h th ng.
13 - Trong h th ng t n t i t p h p các ph n t theo m t tr t t và quan h t l nh t ñ nh. M i ph n t có v trí trong tr t t cơ c u. Nh ng ph n t quy t ñ nh ñ n tính ch t, trình ñ c a h th ng ñư c g i là ph n t cơ c u. Nh ng ph n t ít có ý nghĩa ñ i v i h th ng thì g i là ph n t phi cơ c u. - Cơ c u chuy n ñ ng không ng ng, bi n ñ i không ng ng; nó có th phát tri n m t cách tu n t ho c có bư c nh y v t. S thay ñ i v cơ c u s làm cho tính ch t, trình ñ c a h th ng thay ñ i theo. Như m i hi n tư ng, s v t khi cơ c u c a nó thay ñ i thì không ch có b n ch t c a h h ng thay ñ i mà các quan h c a nó v i các h th ng khác cũng thay ñ i theo. ðây là ñi u c n coi tr ng trong quá trình k t b t kỳ giai ño n phát tri n nào. c u l i n n kinh t Như v y, vi c xác ñ nh ñư c cơ c u kinh t ñúng ñ n ñã là r t quan tr ng nhưng t ch c xây d ng ñư c cơ c u kinh t ñã ñư c xác ñ nh là ñúng ñ n y còn quan tr ng hơn. C n ph i v n d ng sáng t o lý thuy t h th ng và lý thuy t ñi u khi n tác ñ ng vào nh ng ph n t cơ c u quy t ñ nh ñ n h th ng và tìm cách t i ña hóa ñ u ra cũng như gi m t i m c có th ñ u vào; t i ưu hóa cơ c u c a h th ng và nh ñó làm cho h th ng v n ñ ng ñúng chi u ñã ñư c xác ñ nh b ng h th ng các cơ ch , chính sách ñúng ñ n và có s ñi u khi n h p lý c a Nhà nư c. 1.2.3. T do hóa và liên k t là phương th c h u hi u ñ phát tri n T do ñ gi i phóng các ti m năng c a con ngư i ph c v cho công cu c phát tri n, nghĩa là t do ñ sáng t o và vì phát tri n. Liên k t ñ ñ m b o t do hóa t i ña, h u ích và ñ tăng thêm s c m nh; t do hóa nh m thúc ñ y liên k t b n v ng. T do hóa kinh t là xu th t t y u. Tuy nhiên, t do hóa không làm m t ñi tính ñ c l p c n thi t c a m i qu c gia. Vi c b o v chính ñáng c a m i qu c gia s còn t n t i nhưng nó s ch t n t i trong b i c nh h p tác cùng có l i. Liên k t là xu th ñang không ng ng phát tri n và có tác d ng th c s ñ i v i s phát tri n c a m i qu c gia. Trong khi mà quan ñi m chu i giá tr toàn c u ñã và ñang tr thành xu hư ng chi ph i thái ñ ng x c a các qu c gia thì v n ñ liên k t ñ có m t trong chu i giá tr toàn c u y là m u ch t c a chi n lư c phát tri n ñ t nư c. V n ñ ñ i tác chi n lư c càng tr nên quan tr ng hơn bao gi h t ñ các
14 qu c gia l a ch n “b n chơi” nh m ph c v cho m c ñích phát tri n c a mình. Trong khi nghiên c u chi n lư c phát tri n qu c gia, ñ i tác chi n lư c cho phép m i qu c gia vư t qua nh ng tr ng i trư c m t ñ mưu tính nh ng th l n, lâu dài và hư ng t i tương lai phát ñ t c a s phát tri n. ð i tác chi n lư c ñư c xem như gi i pháp có tính nguyên t c. Các nư c l n và qu c gia láng gi ng luôn luôn ñư c cân nh c trong vi c tìm ñ i tác chi n lư c c a b t kỳ qu c gia nào. V n ñ nương t a và ph thu c trong quá trình phát tri n c n có s phân bi t rõ và l i d ng m t cách có hi u qu . V n ñ nương t a l n nhau gi a các qu c gia ñ cùng phát tri n ñang t n t i trên th c t và nó tr thành d u hi u r t ñáng quan tâm. N u ch vì e ng i s l thu c mà coi nh nương t a gi a các qu c gia thì ñã ñ m t ñi s c n có c a các y u t bên ngoài mà v n các y u t này có tác ñ ng l n ñ n s phát tri n c a m i qu c gia. S ph thu c thư ng làm m i ngư i e s m i khi bàn v phát tri n qu c gia nhưng s ph thu c l n nhau hay nương t a l n nhau trong quá trình phát tri n l i là ñi u quan tr ng c n ch p nh n và có k sách phù h p ñ h n ch nh ng b t l i b t nh ng b t l i trong quá trình này. Trong quá trình phát tri n c a m t ñ t nư c còn y u kém ph i coi tr ng yêu c u t ch , phát huy s c m nh n i sinh ñ gia tăng s phát tri n; trên cơ s l i th so sánh c a mình mà tính toán phương án tham gia m nh m vào chu i các giá tr toàn c u trên cơ s m r ng h p tác qu c t . 1.2.4. Tư duy chi n lư c Tư duy chi n lư c ñư c xem như là cách nghĩ, cách suy ñoán c a nhà chi n lư c ñ xây d ng nên m t chi n lư c phát tri n khoa h c. Tư duy chi n lư c là n n t ng thành công c a các nhà ho ch ñ nh chi n lư c phát tri n. Nó là bư c k ti p nhau c a quá trình suy ñoán và hình thành nên ý tư ng, h th ng quan ñi m ch ñ o và ti n t i l a ch n phương cách cũng như l c lư ng s ñư c huy ñ ng ñ th c hi n chi n lư c. V b n ch t, tư duy chi n lư c là tư duy có tính ñ t phá trên cơ s nh ng gi ñ nh và suy ñoán. Tư duy chi n lư c v cơ b n có các bư c sau: bư c 1, phân tích ñi m xu t phát c a hi n tư ng; bư c 2, xây d ng các gi ñ nh và ki m tra các gi ñ nh cho chi n
15 lư c; bư c 3, ki n t o t m nhìn chi n lư c; bư c 4, xác ñ nh m c tiêu chi n lư c; bư c 5, xác ñ nh các y u t then ch t ñ th c hi n m c tiêu chi n lư c; và cu i cùng, ñ nh hư ng các ho t ñ ng chính c a chi n lư c (ph l c 2). Khi bàn v tư duy chi n lư c phát tri n, có m t v n ñ r t quan tr ng, chi ph i khá l n ñ i v i tư duy c a nhà chi n lư c, ñó là tam giác T do - Văn hóa - ð i m i. C ba y u t này có chung m t t ñi m và s c s ng là “con ngư i”. T do hay Văn hóa hay ð i m i không th không g n v i con ngư i. Con ngư i ph i là y u t xuyên su t m i quá trình phát tri n và v a là m c tiêu v a là phương ti n c a tư duy chi n lư c. T do c a con ngư i chính là cái g c c a s phát tri n. T do chính là ñ ng l c phát tri n c a m i cá nhân cũng như c a c c ng ñ ng, c a c qu c gia. T do và sáng t o luôn ñi li n v i nhau. T do và sáng t o theo ñúng nghĩa s ñem ñ n s thăng hoa cho s phát tri n. Văn hoá chính là k t qu c a các ho t ñ ng c a con ngư i trong quá kh ; chúng t n t i và ñư c xã h i xem như k t tinh quý báu c a con ngư i thì chúng c n ñư c tôn vinh và phát huy th a ñáng; n u chúng không ñư c coi tr ng m t cách khách quan t c là chúng ít có giá tr ho c không có giá tr thì chúng ph i ñư c xem xét ñ có ñ nh hư ng c i ti n. M t dân t c không coi tr ng giá tr văn hóa c a mình, không hi u bi t quá kh c a mình thì không th phát tri n ñư c. ð i m i là yêu c u khách quan, là hành ñ ng có ý th c c a con ngư i, nó giúp con ngư i phát hi n ra nh ng gi i h n c a mình cũng như c a xã h i và t o ra năng l c m i cho chính b n thân con ngư i cũng như cho c xã h i. ð i m i ñ phát tri n, phát tri n là k t qu và là thu c tính c a ti n hóa. Trong Lý thuy t ti n hóa v phát tri n kinh t (còn g i là Lý thuy t tân Shumpeter v phát tri n kinh t ) ñưa ra hai lo i ñ i m i: ñ i m i cơ b n và ñ i m i ti m ti n. ð i m i cơ b n là nhân t t o ra th i kỳ m i, xóa b th i kỳ cũ. Chính ñ i m i cơ b n ñã mang ñ n các công ngh m i, giúp tăng năng su t, ñ nh hình nh ng ñ c ñi m cơ b n c a t ng mô hình kinh t - xã h i. ð i m i ti m ti n giúp phát tán ñ i m i cơ b n thông qua b t chư c và thích nghi, có th d n ñ n yêu c u ph i thay ñ i th ch . Không có nh ng ñ i m i
16 cơ b n thì không th có nh ng ñ i m i ti m ti n. ð i m i cơ b n hoàn toàn là do các doanh nhân, các cá nhân ho c nhóm ngư i có kh năng ñ c bi t ñ ñ i m i và sáng t o. S tích lũy ngu n nhân l c, trình ñ h c v n, h th ng Nghiên c u và Phát tri n (R&D) là nh ng nhân t quy t ñ nh ti n b k thu t trong m t xã h i. V y nên ñ nh ng ñ i m i cơ b n xu t hi n trong m t n n kinh t thì nh ng ñi u ki n ñó là c n nhưng chưa ñ . ði u ki n ñ ñ ñ i m i cơ b n ra ñ i là ph i có n n kinh t t do v i ngành d ch v giao d ch n i ñ a ñư c phát tri n t i ña. Phân tích cho th y ñ c tính quan tr ng nh t c a m t cư ng qu c d n ñ u th gi i v phát tri n kinh t chính là kh năng s n sinh ra nh ng ñ i m i cơ b n hay mang tính ñ t phá. Còn các nư c bám ñu i (ñư c thúc ñ y b ng ñ i m i ti m ti n) ch có th tr thành m t qu c gia th nh vư ng mà không ñ t ñư c v trí lãnh ñ o v kinh t . 1.2.5. Tăng trư ng kinh t và phát tri n b n v ng Bên c nh các quan ñi m và lý thuy t phát tri n nêu trên thì v n ñ tăng trư ng kinh t và phát tri n b n v ng c a n n kinh t là m t trong nh ng v n ñ c t lõi nh t c a lý lu n v phát tri n kinh t . Trong th c t , ngư i ta th y tăng trư ng kinh t có ngư ng, vư t qua ngư ng tăng trư ng s ñem l i k t qu và hi u qu kém. Vì th , trong khi nghiên c u và ho ch ñ nh chính sách phát tri n các nhà ho ch ñ nh chính sách không ph i lúc nào cũng mu n ñ ra t c ñ tăng trư ng kinh t cao m t cách ch quan duy ý chí. Ch t lư ng tăng trư ng là s phát tri n nhanh, hi u qu và b n v ng c a n n kinh t , th hi n qua năng su t nhân t t ng h p và năng su t lao ñ ng xã h i tăng và n ñ nh, m c s ng c a ngư i dân ñư c nâng cao không ng ng, cơ c u kinh t chuy n d ch phù h p v i t ng th i kỳ phát tri n c a ñ t nư c, s n xu t có tính c nh tranh cao, tăng trư ng kinh t ñi ñôi v i ti n b , công b ng xã h i và b o v môi trư ng, qu n lý kinh t c a nhà nư c có hi u qu . M c tiêu phát tri n c a m i qu c gia không ch là tăng trư ng cao mà ph i phát tri n b n v ng, t c là ph i t o ra s hài hòa gi a tăng trư ng kinh t v i gi i quy t các v n ñ xã h i, gi a tăng trư ng kinh t v i b o v môi trư ng sinh thái, gi a tăng trư ng kinh t và ñ m b o qu c phòng an ninh. ð i v i các nư c ñang phát
17 tri n, v i ñi u ki n ngu n l c còn h n ch , ñ c bi t là ngu n v n ñ u tư không nhi u, l i ñang có m t kho ng cách l n v trình ñ phát tri n so v i các nư c công nghi p phát tri n, thì gi i quy t m i quan h gi a tăng trư ng kinh t và phát tri n b n v ng như th nào cho phù h p, không vì quá t p trung tăng trư ng nhanh ñ m t n ñ nh xã h i và suy thoái môi trư ng, cũng không vì quá t p trung vào duy trì n ñ nh xã h i và b o v môi trư ng d n ñ n tăng trư ng ch m, t t h u so v i các nư c. ðây là v n ñ nan gi i, không d gi i quy t nhưng cũng không th l n tránh. Theo Ngô Doãn V nh (2005), s phát tri n b n v ng thư ng ñư c phân tích các khía c nh: phát tri n b n v ng v m t kinh t ñư c th hi n khi n n kinh t phát tri n có hi u su t t c là ñ gia tăng c a s n lư ng ñ u ra nhi u hơn là t ng ph n tăng ñ u vào; phát tri n b n v ng v m t xã h i th hi n m c tiêu vì con ngư i, không ch là s m r ng cơ h i l a ch n cho th h hôm nay mà còn không ñư c làm t n h i ñ n nh ng cơ h i l a ch n c a các th h mai sau; phát tri n b n v ng v m t môi trư ng thông qua các ch tiêu v ch t lư ng môi trư ng ph i ñư c ñ m b o và không ng ng c i thi n môi trư ng. Th t ra, gi a tăng trư ng kinh t và phát tri n b n v ng có m i quan h h t s c ch t ch . Khi kinh t phát tri n s giúp cho con ngư i nâng cao ñư c kh năng hư ng th c a mình không ch v t ch t mà c văn hóa xã h i và có nhi u hi u bi t, trách nhi m hơn v môi trư ng, kh năng tái ñ u tư vào b o v môi trư ng s cao hơn và do ñó s c i thi n môi trư ng t t hơn. Tuy nhiên, s tăng trư ng kinh t quá nhanh là nguyên nhân gây nên s s d ng quá m c, lãng phí ngày càng tăng ngu n tài nguyên và môi trư ng. Phát tri n kinh t m t cách không tính toán s vư t quá năng l c t i c a môi trư ng v kh năng s n xu t tài nguyên và kh năng ch a ch t th i an toàn. S m t an toàn tài nguyên s tác ñ ng ñ n ñ i s ng, an sinh xã h i c a ngư i dân. Trình ñ khoa h c và công ngh tác ñ ng m nh ñ n tăng trư ng kinh t và phát tri n b n v ng, ñ c bi t khía c nh môi trư ng. Ch khi có ñư c n n khoa h c và công ngh hi n ñ i, không nh ng tăng năng su t lao ñ ng, tăng kh năng c nh tranh
18 ñ ñ t tăng trư ng nhanh mà còn là ñi u ki n cơ b n gi m thi u ô nhi m môi trư ng do ñã hình thành ra n n công nghi p s ch. Chính sách c a Chính ph có tác ñ ng quy t ñ nh ñ n gi i quy t các m i quan h gi a tăng trư ng kinh t và phát tri n b n v ng như: xây d ng m ng lư i an sinh xã h i, phát ñ ng các phong trào xây d ng cu c s ng m i, ban hành các văn b n pháp lu t v b o v môi trư ng, tham gia các công ư c qu c t . 1.2.6. Vai trò c a Nhà nư c Ngày nay, không có m t n n kinh t nào là kinh t “hoàn toàn” th trư ng, t t c các n n kinh t trên th gi i ñ u có th g i là “n n kinh t h n h p” gi a th trư ng và nhà nư c. Nhưng m c ñ và cách th c nhà nư c ñư c s d ng trong các ho t ñ ng kinh t l i t o ra s khác bi t gi a các n n kinh t . Trong kinh t h c, l p lu n quan tr ng nh t ng h vi c nhà nư c can thi p vào n n kinh t là “s th t b i c a th trư ng” hay “s khi m khuy t c a th trư ng”. Theo Li Tan (2006), m t s n n kinh t phát tri n ñi sau d a vào nhà nư c trong phát tri n kinh t có th ñư c lý gi i b ng cách k t h p hai nhân t : chi phí s d ng th trư ng và l i th thông tin c a các n n kinh t phát tri n sau. Phát tri n d a vào nhà nư c n i lên trư c h t là do s d ng chính ph như là công c ñi u ph i v i giá r hơn s d ng th trư ng1. Nhưng trong vai trò ñi u ph i, chính ph c n có thông tin “chu n xác” ñ ñ nh hư ng các ho t ñ ng s n xu t trong n n kinh t . V i l i th thông tin c a các n n kinh t phát tri n sau, các nư c này có th d a vào nhà nư c như m t công c phát tri n, c t b m t s chi phí giao d ch liên quan ñ n vi c s d ng th trư ng trong nư c. Vai trò c a nhà nư c còn th hi n vi c ph i duy trì tính n ñ nh c a n n kinh t vĩ mô thông qua vi c qu n lý chính sách ti n t và chính sách tài khóa; và v i ch c năng như là m t ch th trung gian trong n n kinh t ñ t o ra m t n n t ng v ng ch c cho các ho t ñ ng s n xu t và trao ñ i di n ra trong n n kinh t th trư ng t do. Karl Marx ñã ch ra r ng, v i vai trò là nhà thi hành pháp lu t trong n n kinh t th trư ng, nhà nư c hi n ñ i th hi n s c m nh ch : l i ích cá nhân 1 John Wallis và Douglass North (1986), chi phí giao d ch chi m g n m t n a thu nh p qu c dân (GNP) c a n n kinh t M trong giai ño n 1870-1970.
19 c a các quan ch c công quy n hoàn toàn tách bi t kh i công vi c qu n lý s n xu t và tiêu th . Chính s tách bi t này cho phép chính ph ho t ñ ng như m t th c th ñ c l p nh m th c thi nhi m v c a mình. 1.3. Chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i m t s nư c 1.3.1. Trung Qu c Trong Ngô Doãn V nh (2007), các h c gi Trung Qu c cho r ng nư c mình có ñ i chi n lư c hay chi n lư c t ng th , nó bao g m hai b ph n cơ b n là chi n lư c an ninh qu c gia và chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i. ðây là chi n lư c t ng th , cao nh t v phát tri n ñ t nư c ñư c m t cơ quan c a nhà nư c chuyên nghiên c u v chi n lư c phát tri n qu c gia ñ trình lên Qu c v vi n xem xét. Qu c v vi n xem xét và ch p nh n ý tư ng chi n lư c, m c tiêu chi n lư c cũng như con ñư ng ñ t ñư c m c tiêu y và công b tinh th n cơ b n c a chi n lư c v i công chúng. H không thông qua chi n lư c theo ki u ban hành m t Ngh quy t v chi n lư c phát tri n ñ t nư c và không pháp lý hóa văn b n chi n lư c. Vi c nghiên c u chi n lư c ñư c gi i h c gi r t quan tâm và các nhà lãnh ñ o, nh ng ngư i làm chính sách h t s c coi tr ng. Năm 1980, ð ng Ti u Bình nêu ra ý tư ng v s phát tri n c a Trung Qu c tr i qua 3 bư c và ý tư ng này ñã tr thành chi n lư c phát tri n c a Trung Qu c. N i dung t ng quát c a Chi n lư c này là: bư c 1, ñ n năm 1990 thoát nghèo kh , GDP/ngư i tăng g p ñôi năm 1980; bư c 2, ñ n năm 2000, xây d ng xã h i no ñ , GDP/ngư i tăng g p ñôi năm 1990; bư c 3, xây d ng xã h i khá gi và tr thành nư c phát tri n trung bình c a th gi i ñ n năm 2020. T i Di n ñàn Bát Ngao (13/11/2003) ông Tr nh T t Kiên ñ xu t ý tư ng phát tri n hòa bình. Ý tư ng này ñư c di n ñ t b ng các khái ni m “qu t kh i hòa bình”, “tr i d y hòa bình”, “phát tri n hòa bình”. ð n 20/4/2004, cũng t i Di n ñàn Bát Ngao, Ch t ch H C m ðào ñã chính th c phát bi u Trung Qu c kiên trì ñi theo con ñư ng phát tri n hòa bình. Sau ñó, ý tư ng này ñã tr thành “Chi n lư c phát tri n hòa bình” c a Trung Qu c.