luận văn: Giải pháp phát triển du lịch gắn với bảo vệ môi trường tự nhiên

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:51

Thêm vào BST

Báo xấu

102
lượt xem 32
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thế kỷ 21, con người đã đạt được những thành tựu vượt bậc trong tất cả các lĩnh vực. Chúng ta tự hào đã có thể thám hiểm các vì sao,tự hào vì Internet đã kéo cả thế giới lại gần, tự hào về công nghệ sinh học đã có thể can thiệp vào bản đồ gen. Con người đã biết hưởng thụ những tiện nghi chưa từng có: những chiếc xe hơi sang trọng, những ngôi nhà số, những chuyến du lịch vũ trụ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: luận văn: Giải pháp phát triển du lịch gắn với bảo vệ môi trường tự nhiên

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP TÀI: “Gi i pháp phát tri n du l ch g n v i b o v môi trư ng t nhiên.”
PH N M T: M U 1. Tính c p thi t c a tài Th k 21, con ngư i ã t ư c nh ng thành t u vư t b c trong t t c các lĩnh v c. Chúng ta t hào ã có th thám hi m các vì sao,t hào vì Internet ã kéo c th gi i l i g n, t hào v công ngh sinh h c ã có th can thi p vào b n gen. Con ngư i ã bi t hư ng th nh ng ti n nghi chưa t ng có: nh ng chi c xe hơi sang tr ng, nh ng ngôi nhà s , nh ng chuy n du l ch vũ tr … Nhưng dư ng như s phát tri n nhanh chóng ó ang t ng ngày, t ng gi e d a tr c ti p lên môi tư ng s ng c a chính chúng ta. T bao i nay,con ngư i ã chung s ng hoà ng và l thu c vào t nhiên. M TRÁI T ã sinh ra chúng ta, nuôi dư ng chúng ta t b u khí quy n trong lành, t nh ng khu r ng i ngàn, t i dương xanh th m, t nh ng dòng sông và nh ng cánh ng. M t t và b u tr i, núi non và bi n c , dòng sông và nh ng cánh ng… ó là s ban t ng tuy t v i nh t c a t nhiên cho muôn loài. Nhưng chính con ngư i b ng nh ng phát ki n khoa h c vĩ i, dư ng như chúng ta ang mu n tách ra kh i thiên nhiên. B ng lòng t mãn c a mình, ph c v cho nhu c u nh t th i, con ngư i cũng có khi ã quay lưng l i, i x m t cách thô b o v i NGƯ I Ã NUÔI DƯ NG mình. Thiên nhiên ang n i gi n và trút cơn gi n d c a minh lên hành tinh c a chúng ta.Hàng lo t nh ng th m h a liên ti px y n. ó là bi n i khí h u, là hi u ng nhà kính, là hi n tư ng băng tan, là th m h a ng t kinh hoàng Haiti, là sóng th n kh ng khi p Nh t B n ã cư p i sinh m ng c a hàng v n con ngư i. Hơn lúc nào h t, chúng ta c n chung tay b o v môi trư ng xoa d u cơn gi n d c a thiên nhiên.Phát tri n kinh t g n v i b o v môi trư ng là m c tiêu c a t t c các qu c gia.B i vì, s phát tri n c a b t kỳ ngành kinh t nào cũng g n li n v i v n môi trư ng. Du l ch ư c m nh danh là ngành „công nghi p không khói“ cũng không ph i là ngo i l . Môi trư ng ư c xem là y u t quan
tr ng nh hư ng tr c ti p n ch t lư ng, tính h p d n c a các s n ph m du l ch, qua ó nh hư ng n kh năng thu hút khách, n s t n t i c a ho t ng du l ch.Ngư c l i, s t n t i và phát tri n c a du l ch v i tư cách là m t ngành kinh t g n li n v i kh năng khai thác tài nguyên, khai thác c tính c a môi trư ng xung quanh. Do ó, du l ch và môi trư ng là 2 b ph n không th tách r i nhau, môi trư ng có t t thì du l ch m i phát tri n b n v ng. Khi phát tri n du l ch thì b n thân c a ngành du l ch cũng ã ý th c ư c v n môi trư ng.Phát tri n m t ngành du l ch thân thi n v i môi trư ng-du l ch b n v ng là ưu tiên c a t t c các qu c gia. 2.M c ích và nhi m v tài 2.1.M c ích Nghiên c u nh ng tác ng qua l i gi a môi du l ch và môi trư ng t ó tìm và xu t các phương pháp, phương án nh m phát tri n du l ch mà v n b o t n ư c các tài nguyên hình thành nên du l ch. 2.2Nhi m v -Làm rõ các khái ni m cơ b n v du l ch và môi trư ng -Tác ng qua l i gi a du l ch và môi trư ng - xuát gi i pháp phát tri n du l ch g n v i b o v môi trư ng 3. i tư ng và ph m vi tài Ho t ng du l ch, môi trư ng du l ch t nhiên; 4.Các phương pháp nghiên c u tài -Phương pháp th ng kê: -Phương pháp thu th p, phân tích và t ng h p tài li u -Phương pháp b n -Phương pháp d báo
PH N HAI: N I DUNG Chương1:Các khái ni m cơ b n v du l ch và môi trư ng 1. c i m, ý nghĩa và xu hư ng phát tri n c a du l ch 1.1 c i m và ý nghĩa c a du l ch 1.1.1. ăc i m -Du l ch là ngành không khói, ít gây ô nhi m môi trư ng, giúp khách du l ch v a ư c ngh ngơi, gi m strees v a bi t thêm nhi u i u hay m i l mà khách chưa bi t. Du l ch còn góp ph n phát tri n kinh t c a t nư c, t o vi c làm và tăng thu nh p cho ngư i lao ng (hư ng d n viên, các d ch v liên quan...). -Hi n nay ngành du l ch ang phát tri n m nh các nư c thu c th gi i th ba. Nhu c u v du l ch càng tăng thì v n b o v môi trư ng c n ph i ư c coi tr ng. 1.1.2. Ý nghĩa -Ý nghĩa v m t kinh t + Du l ch góp ph n tăng GDP cho n n kinh t qu c dân . nhi u nư c trên th gi i, du l ch t lâu ã tr thành m t ngành kinh t mũi nh n, chi m t 40 - 60% t tr ng trong n n kinh t qu c dân. Vai trò, v trí c a ngành du l ch trong n n kinh t qu c dân cũng ngày càng tăng và ư c kh ng nh. vùng Châu Á-Thái Bình Dương, thu nh p t du l ch chi m kho ng 8-10% GDP Indonesia và Philippine, 12% Malaysia, 16% Thái Lan, và 20% Singapo và H ng Kông. Trên toàn c u, thu nh p ngành du l ch chi m kho ng 45,8% t ng thu nh p c a t t c các ngành d ch v trong giai o n 1990-2002; c bi t các nư c ang phát tri n thì t tr ng c a ngành du l ch còn cao hơn, chi m kho ng 60%. +Góp ph n cân b ng cán cân thanh toán qu c t
V i s gia tăng thu nh p ngo i t , du l ch có nh hư ng áng k n cán cân thanh toán c a nhi u qu c gia. Trong xu t, nh p kh u du l ch, m t i u c n lưu ý nư c ta cũng như nh ng nư c ang phát tri n khác là do nhu c u bù p thi u h t trong cán cân thanh toán qu c t nên chính quy n m t m t kích thích xu t kh u du l ch (t o kh năng thu hút khách du l ch qu c t ), m t khác h n ch cư dân nư c mình i du l ch nư c ngoài. Ngoài ra, bên c nh vi c c i thi n cán cân thanh toán qu c t , s gia tăng xu t kh u du l ch s ng th i làm tăng t ng s n ph m qu c dân c a t nư c. +Kích thích u tư Nhìn chung, s phát tri n c a b t kỳ ngành kinh t nào cũng t o ra cơ h i u tư. Nhưng khác v i các ngành khác, ngành du l ch có m t c u trúc c áo - ó là ngành ư c t o nên b i r t nhi u doanh nghi p nh c a các lo i d ch v khác nhau. Vì th , s u tư c a nhà nư c vào cơ s h t ng (h th ng ư ng sá công viên ...) và ôi khi c ki n trúc thư ng t ng (ngh thu t văn hóa dân gian ....) nh m t o i u ki n cho du l ch phát tri n s khích thích s u tư r ng rãi c a các t ng l p nhân dân và c a các doanh nghi p nh . + Thúc y s phát tri n c a a phương Thư ng nh ng vùng có kh năng thu hút khách du l ch là nh ng vùng có phong c nh thiên nhiên p nhưng n n kinh t còn ít phát tri n. Khi du l ch phát tri n, s tiêu dùng c a khách du l ch s làm cho s phân ph i ti n t và cơ h i tìm vi c làm ng u hơn. Do v y, du l ch là m t trong nh ng bi n pháp h u hi u giúp tăng t c nh ng vùng có t c phát tri n kinh t th p. + Du l ch là phương ti n tuyên truy n và qu ng cáo không m t ti n cho nư c ch nhà Khi khách n du l ch, khách có i u ki n làm quen v i m t s m t hàng nư c mà h n. Khi tr v t nư c c a mình, khách b t u tìm ki m nh ng m t hàng ó th trư ng a phương và n u không tìm th y, khách có th yêu c u cơ quan ngo i thương nh p kh u nh ng m t hàng y. Theo cách này, du l ch qu c t góp ph n tuyên truy n cho n n s n xu t c a nư c du l ch ch nhà.
+ T o nên hi u qu kinh t liên i trong du l ch Tiêu dùng c a khách du l ch s t o nên thu nh p c a các doanh nghi p du l ch. Các doanh nghi p du l ch l i tiêu dùng các thu nh p c a mình và l i t o nên thu nh p cho các ngành khác và c như th nó t o nên m t chu i tiêu dùng - thu nh p - tiêu dùng - thu nh p... và chu i này ti p t c cho n khi có s “rò r ” làm chu i này t -Ý nghĩa v m t xã h i + Du l ch c ng c c ng ng Du l ch có th tăng cư ng s c s ng cho c ng ng theo nhi u cách. Du l ch t o ra vi c làm góp ph n làm gi m s di cư t các vùng nông thôn lên thành th . Cũng nh nh ng l i ích do du l ch mang l i, các c ng ng a phương th hi n s oàn k t và quy t tâm c a c ng ng i v i các tài s n v n có c a mình + Phát tri n du l ch em l i l i ích cho ngư i dân a phương, t o cơ h i vi c làm, gi m t l th t nghi p Du l ch góp ph n tăng cư ng cơ s v t ch t và d ch v cho c ng ng, em l i m c s ng cao hơn cho các a i m du l ch. Nh ng l i ích này bao g m c vi c c i t o cơ s h t ng, c i thi n i u ki n y t , giao thông, xây d ng các cơ s th thao và gi i trí, các nhà hàng m i, ng th i có ư c nhi u lo i hàng hóa và th c ăn v i ch t lư ng cao hơn. + Du l ch nâng cao các giá tr văn hóa và truy n th ng Du l ch có th y m nh vi c b o t n và giao lưu các truy n th ng văn hoá- l ch s , góp ph n b o t n và qu n lý b n v ng các ngu n tài nguyên, b o v các di s n a phương, ph c hưng các n n văn hóa b n x , các ngh th công m ngh 1.2.Xu hư ng phat tri n du l ch 1.2.1. Du l ch ngày càng ư c kh ng nh là m t hi n tư ng kinh t - xã h i ph bi n Trong th i kỳ hi n i, s lư ng khách du l ch ra nư c ngoài tăng nhanh. Nh ng y u t ư c coi là nh ng nguyên nhân chính nh hư ng n s tăng
trư ng này là m c s ng c a ngư i dân, giá c các d ch v h hơn trong khi m c thu nh p c a h l i tăng d n. M t khác cơ s v t ch t k thu t du l ch như lưu trú, v n chuy n ngày càng thu n ti n và tho i mái hơn. Trong lúc ó, t i nơi thư ng xuyên c a du khách, m c ô nhi m môi trư ng ngày càng tr m tr ng ã tr thành m t y u t quan tr ng thúc yh i du l ch. i u ki n s ng c a nhân dân là nhân t quan tr ng phát tri n du l ch. Nó ư c hình thành nh vi c tăng thu nh p th c t và c i thi n i u ki n sinh ho t, nâng cao kh u ph n ăn u ng, phát tri n y m ng lư i y t , văn hoá, giáo d c. Thu nh p tăng thì nhu c u du l ch và chi phí cho du l ch tăng nhanh. Thu nh p càng cao, càng nhi u gia ình i du l ch. có th i du l ch và th c hi n tiêu dùng du l ch, con ngư i ph i có i u ki n v t ch t y . ó là i u ki n c n thi t bi n nhu c u du l ch nói chung thành nhu c u du l ch (nhu c u có kh năng chi tr ). Do v y phúc l i v t ch t c a nhân dân là i u ki n có ý nghĩa quy t nh trong s phát tri n du l ch. Nhi u công trình nghiên c u u cho th y r ng khi thu nh p du l ch tăng lên thì nhu c u du l ch cũng gia tăng, ho c nh ng ngư i có thu nh p cao thì i du l ch nhi u hơn. Giáo d c là nhân t kích thích du l ch. Trình giáo d c ư c nâng cao thì nhu c u du l ch s tăng lên rõ r t, s ham hi u bi t và mong mu n tìm hi u cũng tăng lên và trong nhân dân, thói quen i du l ch s hình thành ngày càng rõ. Liên Xô cũ, ngư i ta ã t ng k t ư c r ng trình văn hóa tăng lên thì s ngư i ngh t i nhà gi m i. C th là t 36% trong s nh ng ngư i có trình sơ c p xu ng còn 28% nh ng ngư i có trình trung c p và 7% nh ng ngư- i có trình cao c p. Nh ng k t qu i u tra M cũng tương t , nh ng gia ình mà ngư i ch gia ình có trình văn hóa càng cao thì t l i du l ch càng l n. Giáo d c có liên quan ch t ch v i thu nh p và ngh nghi p. Tuy còn có m t s trư ng h p ngo i l , song v cơ b n là như v y. Nh ng ngư i có trình giáo d c cao s có ngh nghi p phù h p v i m c thu nh p cao.
S t p trung dân cư vào các thành ph , s gia tăng dân s , tăng m t dân cư, s thay i c u trúc, dài tu i th ... u có liên quan m t thi t v i s phát tri n du l ch. Con ngư i không th i du l ch n u không có th i gian. Do v y th i gian r i là i u ki n t t y u c n thi t có th tham gia vào ho t ng du l ch. Th i gian r i c a ngư i dân t ng nư c ư c qui nh trong lu t lao ng ho c theo h p ng lao ng ký k t. Th i gian r i có th tăng lên n u con ngư i n u s d ng h p lý qu th i gian c a mình và có ch lao ng h p lý. Th i gian r i còn tăng ư c b ng cách gi m th i gian c a các công vi c khác ngoài gi làm vi c. N u như trư c ây (gi ng như các nư c ang phát tri n ngày nay) ngư i ta ph i dành trung bình 1/3 n 1/2 th i gian vào vi c b p núc và các vi c v t trong gia ình như d n d p, gi t giũ thì các nư c công nghi p công vi c này ch chi m 1 n2 gi m t ngày. Xu hư ng chung trong i u ki n phát tri n hi n nay là gi m b t th i gian làm vi c và tăng th i gian nhàn r i. Nhi u nư c trên th gi i (trong ó có Vi t Nam) ã chuy n sang ch làm vi c 5 ngày m t tu n. i u ó góp ph n làm cho s du khách gia tăng áng k . ô th hóa t o nên m t l i s ng c bi t - l i s ng thành th . ô th hóa làm hình thành các thành ph l n và các c m thành ph . Quá trình ô th hóa ã thúc y quá trình c i thi n i u ki n v t ch t và văn hóa cho nhân dân, làm thay i tâm lý và hành vi c a con ngư i. Khi nh n xét ý nghĩa tích c c c a quá trình ô th hoá, Lê nin ã ch ra r ng s di chuy n dân cư t nông thôn vào thành ph ã cu n h vào m t cu c s ng xã h i hi n i, “nâng cao trình và nh n th c c a h , t o cho h nh ng thói quen và nhu c u văn hoá”. ng th i, quá trình ô th hóa còn d n t i s thay i i u ki n t nhiên, tách con ngư i ra kh i môi trư ng t nhiên bao quanh, làm thay i i u ki n khí h u, b u khí quy n và nh ng i u ki n t nhiên khác.
Trong nhi u trư ng h p, quá trình ô th hóa làm gi m ch t lư ng môi trư ng, có nh hư ng x u t i s c kho c a con ngư i. M t dân s cao, lư ng thông tin quá nhi u, t n s ti p xúc l n, giao thông i l i nh n nh p, ách t c.... là nh ng nguyên nhân gây ra s căng th ng th n kinh. 1.2.2. Xã h i hóa thành ph n du khách Hàng lo t s ki n chính tr , xã h i quan tr ng ã x y ra, s phát tri n nhanh chóng c a công nghi p trong n a u th k XX ã bi n du l ch thành m t trong nh ng lĩnh v c kinh doanh chính c a th gi i và là m t ho t ng gi i trí dành cho t ng l p trung lưu. Sau th i gian ho t ng du l ch b gián o n b i hai cu c Th chi n, khát v ng ư c i du l ch dư ng như ã tăng lên m nh m hơn trư c. Ngư i ta b l i nh ng au kh và lo âu c a chi n tranh ng sau h và khao khát i du l ch. Chính nh ó mà du l ch l i phát tri n nhanh chóng khi nh ng xung t, mâu thu n l ng xu ng và s bình thư ng hóa ư c thi t l p gi a các qu c gia. Bư c phát tri n quan tr ng nh t c a du l ch trong th i i công nghi p là lĩnh v c giao thông. S xu t hi n ô tô và máy bay cũng nh hư ng không nh t i ho t ng du l ch. Hai lo i hình giao thông này ã tr thành phương ti n du l ch ư c t ng l p trung lưu, t ng l p có s lư ng ông o tín nhi m. T ng l p ngư i này trong xã h i uh i i u ki n th i gian và tài chính cho ho t ng du l ch.. Nhưng du l ch ư ng th y v n có v ư c chu ng hơn và thu n ti n hơn. Vào th k XVIII – XIX, tàu th y là phương ti n thích h p v i nh ng chuy n i t i các vùng thu c a, t m i như châu Phi, B c M , Nam M , châu Á, Vi n ông m r ng th trư ng tiêu th , các con ư ng buôn bán và m r ng thu c a. Trong khi các con tàu tung hoành kh p các bi n, vi c xu t hi n các u máy hơi nư c, ư ng ray ã làm phong phú thêm các lo i hình giao thông ư ng b . T sau Chi n tranh th gi i th hai, cơ c u thành ph n du khách có nhi u thay i. Du l ch không còn là m t c quy n c a t ng l p quý t c, t ng l p trên c a xã h i n a. Xu th qu n chúng hoá thành ph n du khách tr nên ph bi n
m i nư c. Và trong b i c nh ó, du l ch i chúng th i hi n i ã t kh ng nh mình. Lý do c a hi n tư ng này cũng là do m c s ng c a ngư i dân ư c nâng cao, giá c d ch v và hàng hóa không t, các phương ti n giao thông, v n t i lưu trú ... phong phú và thu n ti n. Ngoài ra còn ph i k n chính sách c a chính quy n. nhi u nơi, nhà nư c có nh ng chính sách khuy n khích ngư i dân i du l ch do th y rõ ư c ý nghĩa c a hi n tư ng này i v i s c kho c ng ng. Ví d Chính ph Nh t B n ra ch trương khuy n khích ngư i dân i du l ch ra nư c ngoài trong các kỳ ngh phép năm. V i chính sách ó, trong giai o n u th p niên 90, hàng năm có t 7-10 tri u ngư i Nh t i du l ch nư c ngoài và chi tiêu kho ng 7- 13 t ô la M . Chính sách khuy n khích th hi n c th vi c gi m giá phương ti n i l i, gi m giá lưu trú thông qua vi c mi n gi m thu . Nhi u nơi còn t ch c các chuy n du l ch bao c p cho cán b , công nhân viên, nh ng ngư i có thu nh p th p và không có kh năng chi tr ... 1.2.3. S thay i v hư ng và phân b c a lu ng khách du l ch qu c t Sau khi ngư i Anh ch ra giá tr du l ch c a a Trung H i v i ba ch S (Sea, Sand, Sun), lu ng khách B c - Nam là hư ng i du l ch ch o quan sát ư c trên th gi i. Ngư i Anh, Hà Lan, c, B ... v các mi n b bi n Tây Ban Nha, B ào Nha, Pháp, Italia t n hư ng cái m áp, mát m và trong xanh c a vùng này. Như v y b n ch t c a lu ng khách B c - Nam là hư ng dương và hư ng th y v các vùng bi n nhi t i. Theo th ng kê c a T ch c Du l ch Th gi i (WTO), trung bình c 8 ngư i i du l ch có m t ngư i i ngh bi n. Ngày nay, tuy hư ng B c - Nam v n là hư ng h p d n nhi u du khách nh t, nhưng không còn gi vai trò áp o như trư c ây n a. c i mc a lu ng khách này là t p trung vào kỳ ngh hè và có s lư ng tương i t p trung. Lu ng khách th hai ngày nay cũng ã th nh hành là hư ng v các vùng núi cao ph tuy t ư c m nh danh là vàng tr ng (Lozato – Giotar, 1990). Nhu c u v v i thiên nhiên hoang sơ, nơi có không khí trong lành hay mu n ư c th thách b n thân và th hi n mình s có i u ki n áp
ng. Trư t tuy t, leo núi, săn b n là các lo i hình ư c nhi u ngư i ưa thích. M t lu ng khách tuy m i phát tri n nhưng r t có tri n v ng trong tương lai g n là hư ng chuy n ng Tây - ông. Theo các chuyên gia, th k XXI ư c g i là th k c a châu Á - Thái Bình Dương. Trong nh ng năm g n ây, s du khách t các nư c n khu v c này gia tăng áng k . M t s ngư i n ây tình cơ h i làm ăn, ký k t h p ng, nghiên c u i u ki n u tư... M t s khác n ây vì c nh quan hay vì mu n tìm hi u m t n n văn hoá phương ông y b n s c và ph n nào kỳ bí i v i h . Nh ng công trình ki n trúc tuy không s nhưng n ch a m t giá tr tinh th n to l n, nh ng phong t c t p quán khác l ... luôn góp ph n t o nên nh ng s n ph m du l ch h p d n. B ng1.1.Thay i th ph n khách du l ch Khu v c Năm(Tri u) D báo(tri u) T c tăng Th ph n(%) trư ng-(%) 1995 2010 2020 1995-2020 1995 2020 Th gi i 565,4 1.006,4 1.561,1 4,1 100 100 Châu Âu 338,4 527,3 717,0 3,0 59,8 45,9 ông Á/Thái 81,4 195,2 397,2 6,5 14,4 25,4 Bình Dương Nam Á 4,2 10,6 18,8 6,2 0,7 1,2 Ngu n:WTO châu Á, khu v c các nư c ông Nam Á là m t trong nh ng khu v c có ho t ng du l ch sôi ng nh t. N u l y t l du khách trên u ngư i dân thì Singapore có t l vào hàng th nh t trên th gi i: 3/1. Malaysia và Thái Lan cũng ư c coi là nh ng cư ng qu c du l ch ón du khách qu c t trong khu v c.
B ng.1.2. Hi n tr ng khách du l ch qu c t n các nư c ông Nam Á giai o n 1995-2002 ơn v tính:lư t khách Qu c gia 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2002 Malaysia 7.456.000 7.442.000 6.210.900 5.551.000 7.930.000 10.271.582 13.292.010 Thái Lan 6.950.000 7.201.000 7.221.300 7.765.000 8.650.000 9.508.623 10.799.067 Singapoe 6.422.000 6.608.000 6.531.000 5.630.000 6.960.000 7.691.399 7.567.110 Indonesia 4.323.000 4.475.000 5.185.200 4.900.000 4.730.000 5.064.217 4.913.835 Vi t Nam 1.358.182 1.600.000 1.715.600 1.520.000 1.781.000 2.140.100 2.627.988 Philippin 1.760.000 2.054.000 2.222.500 2.149.000 2.212.000 1.928.037 1.932.677 Brunei 692.000 837.000 850.000 800.000 636.000 984.093 1.116.925 Lào 60.000 93.000 193.000 200.000 614.278 624.432 735.662 Cambodi 220.000 260.000 219.000 287.000 262.997 466.365 786.524 a Mianma 117.000 172.000 189.000 201.000 199.000 270.000 217.212 T ng 29.367.182 31.042.000 30.537.500 29.003.000 33.966.275 38.949.513 43.989.010 Ngu n:WTO,PATA,VNAT 1.2.4. Kéo dài th i v du l ch M t trong nh ng c i m c a ho t ng du l ch là mang tính th i v khá rõ nét. i u này có nghĩa là v b n ch t, du l ch là m t ho t ng b l thu c nhi u vào thiên nhiên. Ngày nay v i trình khoa h c k thu t và kh năng kinh t , con ngư i ã và ang kh c ph c ư c nh ng h n ch c a thiên nhiên. Do tính th i v là m t y u t b t l i trong kinh doanh cho nên ngư i ta ã tìm m i cách h n ch nh hư ng c a nó như m r ng các lo i hình du l ch, d ch v . Vi c kéo dài mùa du l ch ã góp ph n tăng thêm lư ng khách trong nh ng năm g n ây . 2.Khái ni m môi trư ng 2.1 Khái ni m môi trư ng Môi trư ng là t ng h p các i u ki n bên ngoài có nh hư ng n m t cá th hay m t s ki n nào ó. B t kỳ m t cá th hay m t s ki n náo cũng t n t i và di n bi n trong m t môi trư ng nh t nh. Tùy thu c vào t ng i tư ng nh t
nh s có môi trư ng tương thích. Có 3 lo i môi trư ng : môi trư ng t nhiên , moi trư ng nhân t o và môi trư ng xã h i. 2.2Môi trư ng du l ch Môi trư ng du l ch bao g m t ng th các nhân t v t nhiên, kinh t -xã h i và nhân văn mà trong ó ho t ng du l ch t n t i và phát tri n. Ho t ng du l ch luôn có m i quan h m t thi t v i môi trư ng t nhiên, kinh t -xã h i và nhân văn, du l ch khai thác nh ng giá tr , c tính c a môi trư ng mà nó t n t i phát tri n, qua ó thay i nh ng c tính c a môi trư ng này. Ho t ng du l ch luôn g n li n v i vi c khai thác các ti m năng c a tài nguyên môi trư ng t nhiên như v p c a quang c nh bi n, sông, núi, các hang ng, sa m c, các hi n tư ng t nhiên khác. . .và các giá tr văn hóa c a môi trư ng nhân văn như n chùa, am mi u, nhà th , thánh th t, tháp, lăng t m, cung i n. . .Các giá tr văn hóa phi v t th như không gian văn hóa C ng Chiêng Tây nguyên, Nhã nh c Cung ình Hu , các lo i hình văn hóa dân gian (ca trù, hát quan h , hát ch u văn. . .) nói chung là các giá tr c a b n săc văn hóa dân t c. Bên c nh vi c khai thác tài nguyên ho t ng, thì có các quy ho ch, các d án, công trình xây d ng nên nh ng môi trư ng du l ch nhân t o trên cơ s tích h p các y u t c a t nhiên, giá tr văn hóa. . . t o nên s phong phú a d ng các lo i hình du l ch là nh ng công viên, khu du l ch, khu vui chơi gi i trí ph c h p. . . B t c ho t ng nào c a du l ch cũng có tác ng hai chi u n môi trư ng c a nó. Cho nên trong ho t ng du l ch c n có nh ng quy ho ch h p lý, chính sách và d án t i ưu nh t nh m gi m thi u tác ng n môi trư ng. 2.3.Môi trư ng du l ch t nhiên Là m t b ph n c u thành nên môi trư ng du l ch nói chung, bao g m t p h p các i tư ng t nhiên s ng (h u cơ ) và không s ng ( vô cơ ). Trong ó có nh ng i tư ng t nhiên chưa b con ngư i con ngư i tác ng và c nh ng i tư ng t nhiên ã b con ngư i tác ng, c i t o nh ng m c khác nhau, song v n b o t n ư c m t ph n ho c toàn b các c tính t ph c h i và phát
tri n. Môi trư ng du l ch t nhiên là toàn b không gian, lãnh th bao g m các nhân t thiên nhiên như : t, nư c, không khí, h ng v t trên c n và dư i nư c… và các công trình ki n trúc c nh quan thiên nhiên – nơi ti n hành các ho t ng du l ch. Môi trư ng du l ch t nhiên ư c c u thành m t lo t các môi trư ng t nhiên b ph n trong m t h th ng chung. Các môi trư ng b ph n này t n t i và phát tri n theo các quy lu t c a mình song có liên quan tác ng m t thi t v i nhau b ng vô s các quan h nhi u chi u trong tương quan nhân qu và gi i quy t các mâu thu n v phát tri n. Tuy nhiên v n m b o b o s th ng nh t n i t i gi a các môi trư ng b ph n trong m t môi trư ng chung. Môi trư ng t nhiên có ý nghĩa r t l n i v i s phát tri n và a d ng hóa các ho t ng du l ch, t o ti n cho s phát tri n các khu du l ch. Ví d như các khu du l ch n i ti ng như Phong Nha – K Bàng, H Long, Sa Pa, à L t … là nh ng i m du l ch d a trên cơ s môi trư ng t nhiên v i nh ng c nh quan thiên nhiên c s c. B i vì các thành ph n cơ b n c a môi trư ng t nhiên là nh ng i u ki n c n thi t cho các ho t ng du l ch và có s c h pd nl n i v i du khách, chính vì v y mà “chúng” ư c tr c ti p khai thác vào m c ích kinh doanh du l ch. các nhân t , i u ki n cơ b n c a môi trư ng du l ch t nhiên có tác ng áng k nh t i v i du l ch có th k là v trí a lý, môi trư ng a ch t - a m o, th i ti t và khí h u, môi trư ng nư c, th y văn và a d ng sinh h c. 2.3.1.V trí a lý V trí a lý c a các khu du l ch có nh hư ng r t l n i v i s phát tri n du l ch. V trí c a các khu du l ch càng g n các th trư ng ti m năng thì càng thu n ti n và thu hút nhi u du khách. B i vì n u quãng cách này quá xa thì s nh hư ng t i s chi tr c a du khách cho v n chuy n, nh hư ng t i s c kh e cũng như m t th i gian tham quan c a du khách do v n chuy n quá xa. Tuy nhiên v n có nh ng trư ng h p ngo i l vì kho ng cách càng xa thì càng có s c
h p d n cao i v i nh ng du khách có kh năng chi tr cao, có tính hi u kì vì s tương ph n và khác l c a nơi tham quan và nơi c a du khách. 2.3.2. Môi trư ng a ch t: a hình c a m t khu v c là s n ph m c a các quá trình a ch t lâu dài, là m t thành ph n quan tr ng c a t nhiên và là nơi di n ra m i ho t ng c a con ngư i. c i m hình thái c a a hình và các d ng c bi t c a a hình là nh ng y u t quan tr ng góp ph n t o nên phong c nh và s a d ng c nh quan c a khu v c ó. a hình c a m t khu du l ch càng a d ng, c áo và tương ph n thì càng có s c h p d n i v i du khách. Th c t du khách r t thích nh ng nơi v a có s k t h p c a nhi u d ng a hình th hi n ư c v p hùng vĩ c a và thơ m ng c a thiên nhiên, v a có khí h u mát m , không khí trong lành. c bi t c a a hình i núi (Sa Pa, Tam o, Lang Biang…) a hình ki u Karstơ (H Long, Phong Nha- K Bàng ) và ki u a hình ven b như i dương, bi n, sông h … có ý nghĩa quan tr ng cho vi c hình thành nên các vùng du l ch n i ti ng cũng như vi c phát tri n du l ch. 2.3.3.Khí h u và th i ti t ây là m t trong nh ng nhân t quan tr ng ki m soát v m t môi trư ng t nhiên, nh hư ng n t ai, ng th c v t và các quá trình ho t ng a m o. Thông thư ng thì n ng nơi có khí h u và th i ti t c trưng,d ch u thì s có s c lôi cu n du khách nh ng nơi khác hơn là nh ng nơi có th i ti t kh c nghi t. Nói chung thì m i lo i hình du l ch khác nhau thư ng òi h i nh ng i u ki n khí h u khác nhau. Ví d như khách du l ch bi n s ưu thích nhưng i u ki n khí h u như: s gi n ng trong ngày nhi u; không có mưa ho c mưa ít trong th i v du l ch; nhi t c a không khí trung bình; nhi t nư c bi n t 20 C n 25 C. Không ch v y, mà t h p c a s thay i theo mùa rõ r t c a các i nhi t cũng nh hư ng n s phát tri n và các ho t ng c a ngành du l ch. S thay d i này s quy t nh tính a d ng c a các lo i hình vui chơi gi i trí c a khu du l ch. Trong vi c áp ng các nhu c u và th a mãn c a du khách thì khu du l ch có càng nhi u kh năng cung c p các d ch v vui chơi gi i
trí a d ng thì càng thu hút ư c nhi u du khách hơn. Ngoài ra i u ki n th i ti t và khí h u còn nh hư ng n vi c th c hi n các chuy n du l ch ho c các ho t ng v du l ch. Nh ng hi n tư ng th i ti t kh c nghi t như bão, lũ l t, khô h n cũng gây nh hư ng x u n ho t ng du l ch. M t nhân t cũng không kém ph n quan tr ng trong du l ch là ch t lư ng không khí c a khu du l ch. Môi trư ng không khí nh hư ng n vi c quy ho ch các khu du l ch ngh dư ng, n t ch c mùa v khai thác du l ch. Nh ng bi n ng c a môi trư ng không khí như s bi n ng v ch nhi t,mưa, m,gió… gây ra nhi u bi n ng n i s ng s n xu t c a c nhân lo i trong ó có c ho t ng du l ch. 2.3.4.Môi trư ng nư c: Môi trư ng nư c bao g m ngu n nư c mưa, nư c m t, nư c ng m. Trong ó ngu n nư c m t có vai trò vô cùng quan tr ng vì nó liên quan tr c ti p n vi c phát tri n giao thông v n chuy n c a du khách b ng ư ng th y,kh năng cung c p nư c và ch t lư ng nư c ( nư c ng t, nư c bi n, nư c khoáng…) ph c v cho nhu c u , sinh ho t, vui chơi , gi i trí và t m bi n, ngh dư ng,ch a b nh c a du khách. Không nh ng v y mà môi trư ng nư c còn k t h p v i các c nh quan khác t o nên nh ng c nh quan vô cùng s ng ng và h p d n du khách. ng th i môi trư ng nư c còn có tác d ng l c khí, t o m t môi trư ng không khí trong lành, d ch u. Ngoài ra, ngu n tài nguyên nư c m t còn là nơi di n ra các ho t ông vui chơi, gi i trí c a du khách như các ho t ng th thao, du ngo n, tham quan sông nư c, câu cá, t m bi n, lư t sóng… 2.3.5.Môi trư ng sinh h c: a d ng sinh h c là m c phong phú c a s s ng, là toàn b tài nguyên thiên nhiên do t t c các d ng s ng trên trái t t o nên. a d ng sinh h c bao g m t t c các loài sinh v t t bé n l n ang s ng trên trái t, t t c các gen có trong các loài ó, các h sinh thái, môi trư ng s ng ư c t o nên do các loài khác nhau s ng chung trong nh ng i u ki n nh t nh c a m t vùng hay m t khu
v c nào ó. Trong môi trư ng sinh h c thì ng v t và th c v t hoang dã có ý nghĩa quan tr ng i v i gi i trí và du l ch c a con ngư i. ng th i, a d ng sinh h c còn t o s h p d n trong ho t ng du l ch. Th c t cho th y r ng khu v c càng có a d ng sinh h c cao thì càng có s c thu hút du khách n tham quan, du l ch, nghiên c u. Trong phát tri n du l ch, các vư n qu c gia và cac khu b o t n thiên nhiên có ý nghĩa r t l n vì ó có s t p trung a d ng sinh h c cao v i nhi u loài ng th c v t c h u, quý hi m. M t trong nh ng m c tiêu xây d ng h th ng vư n qu c gia nói trên là b o v các khu c nh quan t nhiên, ph c v m c ích khoa h c, giáo d c và du l ch sinh thái. Tuy nhiên nh ng i m du l ch các khu b o t n cũng ti m n nhi u nguy cơ c h i t các lo i côn trùng c, r n c, cá c… có th gây nguy hi m n tính m ng c a du khách. Vì v y mà các khu du l ch này cũng c n có nh ng thi t b ,d ng c b o v du khách kh i nh ng nguy hi m ó 2.3.6.Tai bi n môi trư ng: Tai bi n môi trư ng là các s c hay các r i ro x y ra trong quá trình ho t ng c a con ngư i, ho c do bi n i b t thư ng c a thiên nhiên, gây suy thoái môi trư ng nghiêm tr ng. ví d như :h n hán, bão l t, ng t…và các s c môi trư ng do con ngư i gây ra như: rò r hóa ch t c h i, cháy n , s d ng bom nguyên t ….b t kỳ lo i tai bi n nào cũng có th gây ra thi t h i nghiêm tr ng cho du l ch n u chúng làm thay i các i u kiên t nhiên, xã h i và làm xáo tr n các ho t ng du l ch. Ngoài ra, các tai bi n môi trư ng xã h i, b t ngu n t các xung t trong xã h i như xung t tôn giáo, xung t gi a các s c t c, gi a các qu c gia. Tai bi n môi trư ng s làm gi m ch t lư ng môi trư ng du l ch, nh hư ng n tính m ng du khách, tác ng x u n tâm lý du khách, làm cho h c m th y b t an khi lưu l i i m du l ch ó. Vì v y, cùng v i nh ng bi n pháp và n l c chung h n ch các tai bi n môi trư ng như s s ng sàng trong tình tr ng i phó v i thiên tai, cũng c n có nh ng nghiên c u ánh giá và quan tr c mang tính khoa h c cao nh m thành l p các b n , sơ phân vùng tai
bi n các nguy cơ, s c nh m m b o an toàn và hi u qu trong các hoat ng phát tri n du l ch. Ngoài ra còn c n ph i xây d ng các h th ng c nh báo, d báo s m các ch th v tai bi n làm cho du khách th c s an tâm. Hơn n a, ph i luôn coi tr ng các v n liên quan n an ninh và an toàn cho du khách cũng như cho toàn xã h i.
Chương 2.M i quan h gi a phát tri n du l ch và môi trư ng t nhiên 1. nh hư ng c a môi trư ng t nhiên n s phát tri n c a du l ch S phát tri n c a b t kỳ ngành kinh t nào cũng g n li n v i v n môi trư ng. i u này càng c bi t có ý nghĩa i v i s phát tri n c a ngành kinh t t ng h p có tính liên ngành, liên vùng, và xã h i hoá cao như du l ch. Môi trư ng ư c xem là y u t quan tr ng nh hư ng tr c ti p n ch t lư ng, tính h p d n c a các s n ph m du l ch, qua ó nh hư ng n kh năng thu hút khách, n s t n t i c a ho t ng du l ch. Nh ng nh hư ng ch y u c a môi trư ng n ho t ng phát tri n du l ch ư c th hi n trên Sơ … Sơ 2.1:tác ng c a môi trư ng n du l ch Như v y có th th y tr ng thái môi trư ng (ch t lư ng, i u ki n, s c - tai bi n) nh ng m c và khía c nh khác nhau s có nh ng nh hư ng tr c ti p n ho t ng phát tri n du l ch. 2. Tác ng c a ho t ng du l ch n môi trư ng t nhiên 2.1Tác ng tích c c 2.1.1.T o ra hi u qu t t i v i vi c s d ng h p lý và b o v t i ưu tài nguyên và môi trư ng du l ch Ho t ng du l ch t o ra hi u qu t t i v i vi c s d ng h p lý và b o v t i ưu các ngu n tài nguyên và môi trư ng du l ch góp ph n tích c c vào vi c
b o t n các vư n qu c gia, các khu b o t n t nhiên, các khu r ng văn hóa – l ch s - môi trư ng, tu b , b o v h th ng n ài l ch s , ki n trúc m thu t. Vi t Nam hi n nay ã xác nh và ưa vào b o v c p qu c gia 105 khu r ng c d ng ( trong ó có 16 vư n qu c gia, 55 khu b o t n t nhiên và 34 khu r ng – văn hóa – l ch s - môi trư ng.Tăng thêm m c a d ng sinh h c t i nh ng i m du l ch nh nh ng d án có các công viên c nh quan, khu nuôi chim thú ho c b o t n a d ng sinh h c thông qua nuôi tr ng nhân t o ph c v du l ch. 2.1.2.Gia tăng nh n th c i v i môi trư ng Du l ch có kh năng làm tăng nh n th c c a c ng ng v môi trư ng khi h ti p xúc g n gũi v i thiên nhiên và môi trư ng. S ti p xúc này khi n du khách có th nh n th c y các giá tr c a thiên nhiên và có nh ng hành vi và ho t ng có ý th c b o v môi trư ng. phát tri n b n v ng trong m t th i gian dài, du l ch ph i k t h p ch t ch các nguyên t c và các ho t ng tiêu dùng b n v ng. Tiêu dùng b n v ng là t o ra các s n ph m tiêu dùng ư c s n xu t b ng công ngh s ch, và các d ch v , trong ó có d ch v du l ch ư c cung c p theo phương pháp có th gi m thi u tác ng vào môi trư ng. Du l ch còn óng vai trò quan tr ng trong vi c cung c p các thông tin môi trư ng và làm tăng nh n th c cho du khách v nh ng h u qu môi trư ng do ho t ng c a h gây ra. Các nh hư ng cho khách du l ch và nh ng ho t ng kinh doanh s d ng nh ng hàng hóa và d ch v mà ư c s n xu t và cung c p theo phương pháp b n v ng v môi trư ng, t khâu b t u cho n khi k t thúc, s có nh ng tác ng tích c c i v i môi trư ng toàn c u. 2.1.3 B o v và gìn gi môi trư ng Du l ch góp ph n r t l n vào vi c b o v môi trư ng, gìn gi và b o t n a d ng sinh h c và s d ng b n v ng các ngu n tài nguyên thiên nhiên. Nh s h pd n i v i du khách mà các khu r ng t nhiên ho c nguyên sinh có giá tr