Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã từ thực tiễn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:79

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã và thực trạng thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã ở quận Tây Hồ để đề xuất các giải pháp tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã từ thực tiễn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI LÊ THỊ AN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TỪ THỰC TIỄN QUẬN TÂY HỒ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG Hà Nội - 2019
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI LÊ THỊ AN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TỪ THỰC TIỄN QUẬN TÂY HỒ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Ngành: Chính sách công Mã số: 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS .TS. NGUYỄN KHẮC BÌNH Hà Nội - 2019
LỜI CAM ĐOAN Em xin cam kết những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là khách quan, trung thực và chưa hề được sử dụng trong các nghiên cứu khác. Mọi sự tham khảo, giúp đỡ để thực hiện luận văn này đã được cảm ơn, thông tin trích dẫn đã được chỉ rõ nguồn gốc và được phép công bố. Hà Nội, ngày tháng 8 năm 2019 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lê Thị An
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ ....................................................................... 9 1.1. Một số khái niệm cơ bản .................................................................................... 9 1.2. Mục tiêu và vai trò của chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức .................. 15 1.3. Tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức .......................... 20 Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ CỦA QUẬN TÂY HỒ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ........................................................................................................................ 34 2.1. Khái quát các đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội của quận Tây Hồ thành phố Hà Nội .............................................................................................................. 34 2.2. Thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội ...................................................................................... 39 2.3. Thực trạng tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã .... 40 2.4. Đánh giá chung kết quả thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã của quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội ........................................................... 47 Chương 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ CỦA QUẬN TÂY HỒ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ............................................................................................... 57 3.1. Quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức .......................................................................................................... 57 3.2. Định hướng, mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã của quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội đến năm 2020 ..................................................................... 59 3.3. Giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã của quận Tây Hồ .......................................................................................... 62 3.4. Một số kiến nghị, đề xuất ................................................................................. 66 KẾT LUẬN .................................................................................................................. 69 TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................... 71
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT KÝ TỰ VIẾT TẮT NỘI DUNG 1 CC Công chức 2 CBCC Cán bộ, công chức 3 ĐT, BD Đào tạo, bồi dưỡng 4 CNH Công nghiệp hóa 5 HĐH Hiện đại hóa 6 HĐND Hội đồng nhân dân 7 MTTQ Mặt trận Tổ quốc 8 QLNN Quản lý nhà nước 9 QTKD Quản trị kinh doanh 10 SV Sinh viên 11 TBXH Thương binh xã hội
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 : Bảng tổng hợp đánh giá kỹ năng thực hiện công việc của công chức cấp xã .................................................................................................. 52 Bảng 2.2 : Bảng tổng hợp đánh giá kỹ năng thực hiện công việc của công chức cấp huyện đối với công chức cấp xã ................................................... 53
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài “Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì đất nước mạnh và càng lớn lao, nguyên khí suy thì thế lực nước yếu mà càng xuống thấp”, xây dựng đất nước giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh cần có đội ngũ cán bộ, công chức có đủ tài, đủ sức, đủ năng lực để có thể gánh vác trọng trách nặng nề của đất nước mà nhân dân giao phó. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy cán bộ là cái gốc của mọi công việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ. Không có đội ngũ cán bộ tốt thì đường lối, nhiệm vụ chính trị đúng cũng không trở thành hiện thực. Chính vì vậy, đội ngũ cán bộ, công chức luôn được Đảng ta quan tâm chú ý đào tạo, bồi dưỡng và có chính sách cụ thể trong mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ cách mạng Việt Nam. Cán bộ, công chức là một trong bốn yếu tố cấu thành nền hành chính nhà nước, nếu đội ngũ cán bộ, công chức được quan tâm đào tạo, bồi dưỡng một cách cơ bản sẽ góp phần xây dựng được nền hành chính nhà nước hiện đại. Chính vì vậy, đội ngũ cán bộ, công chức luôn được Đảng ta quan tâm chú ý đào tạo, bồi dưỡng và có chính sách cụ thể trong mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ cách mạng Việt Nam. Cấp xã là cấp hành chính cuối cùng ở cơ sở, nơi trực tiếp quản lý, điều hành mọi hoạt động ở cở sở, nơi tổ chức triển khai, thực hiện đưa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống và truyền tải tới người dân. Mặt khác, đây là nơi tổng kết, đánh giá ưu, khuyết điểm những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời cũng là nơi kiến nghị, để xuất, bổ sung, sửa đổi, hoàn thiện chính sách của Nhà nước. Vì vậy, việc xây dựng chính quyền cấp cơ sở vững mạnh là yêu cầu cấp thiết hiện nay. Sự vững mạnh của chính quyền cấp cơ sở là nền tảng cho sự vững mạnh của chính quyền Nhà nước, trong đó đội ngũ cán bộ, công chức cấp có phẩm chất, đạo đức, trình độ năng lực tốt, tinh thông về chuyên 1
môn, nghiệp vụ là một trong những nhân tố hàng đầu quyết định. Do đó, chính sách đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã là một nhiệm vụ trọng tâm của Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị trong công tác cải các hành chính cũng như phát triển đất nước. Tây Hồ là quận nằm ở phía Tây Bắc Hà Nội, có 8 đơn vị hành chính phường trực thuộc. Đội ngũ cán bộ, công chức phường cơ bản là những người trưởng thành trong thời kỳ bao cấp, vì vậy đội ngũ cán bộ, công chức có những hạn chế nhất định trong việc thực hiện công vụ. Trong những năm qua, Hà Nội đã ban hành đề án đào tạo cán bộ xã phường và đã triển khai tổ chức thực hiện các chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã trong 10 năm qua. Song sau khi được học tập, nghiên cứu về chính sách công, tác giả thấy rằng trong quá trình tổ chức thực hiện chính chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức xã còn nhiều vấn đề đặt ra, cần phải được nghiên cứu, bổ sung nhằm góp phần tăng cường thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức một cách khoa học và hiệu quả. Chính vì vậy tác giả đã chọn vấn đề "Thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã từ thực tiễn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội " làm đề tài nghiên cứu luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Nghiên cứu về vấn đề thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức đã được nhiều chuyên gia, nhà khoa học nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau. Có thể liệt kê một số công trình nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực này như: Tác giả Vũ Hoàng Quỳnh (2013), với luận văn “Đánh giá hiệu quả chính sách quản lý và bảo vệ nguồn lợi thủy sản nghiên cứu tình huống tại hồ Trị An - Đồng Nai”, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh, đã hệ thống hóa các lý luận về đánh giá chính sách nói chung và đánh giá chính sách công nói riêng. Trên cơ sở đó, phân tích những chính sách quản lý và bảo vệ nguồn lợi thủy sản 2
và đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác đánh giá hiệu quả các chính sách công hiện nay. Tác giả Nguyễn Thị Hà (2016), với “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ của Thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu mới” là một bài viết có hệ thống hóa cơ sở lý luận về cán bộ công chức, chất lượng đội ngũ công chức, tiêu chí đánh giá cụ thể về chất lượng đội ngũ công chức, quan điểm của chủ nghĩa Mác Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ công chức. Nghiên cứu phân tích thực trạng chất lượng đội ngũ công chức của thành phố trên các khía cạnh quy hoạch cán bộ trẻ dài hạn, chương trình đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ trẻ, công đào tạo bồi dưỡng cán bộ, luân chuyển đánh giá cán bộ công chức và thực hiện chế độ chính sách đối với cán bộ công chức [19]. Tác giả Thang Văn Phúc và Nguyễn Minh Phương (2011), với “Cơ sở lý luận thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức” đã đưa ra nhiều luận cứ khoa học của việc xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, các ngành nước ta. Trong nghiên cứu này một số nội dung được khẳng định trong nghiên cứu, bao gồm vị trí, vai trò nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng đối với công tác quản lý cán bộ và công tác cán bộ; trách nhiệm của các cấp chủ thể, nhất là cấp ủy và người đứng đầu cấp ủy, hệ thống chính trị; quan điểm, mục tiêu, phương hướng, giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh CNH, HĐH . Tác giả Nguyễn Thị La (2015) với “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức trong quá trình cải cách hành chính” là một công trình nghiên cứu tập trung đánh giá thực trạng đào tạo bồi dưỡng, cán bộ công chức hiện nay; mối liên hệ giữa hiệu quả công tác đào tào bồi dưỡng cán bộ với chủ trương, nội dung cải cách hành chính của nhà nước. Từ đó, đưa ra các giải pháp thực tiễn nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức trong quá trình cải cách hành chính [22]. 3
Tác giả Nguyễn Thị Thuý Hằng: “Chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ngành nội vụ ở nước ta hiện nay”, Luận văn chính sách công, Học viện Khoa học và xã hội. Tác giả đã phân tích, làm rõ các lý luận, thực trạng và đưa ra các giải pháp về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ngành nội vụ ở nước ta hiện nay. Nhìn chung các nghiên cứu trên đã đáng giá về thực hiện chính sách đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã ở các khía cạnh khác nhau và đưa ra một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện. Đây là những bài học cho quận Tây Hồ trong việc thực hiện chính sách này tại địa phương. Ngoài ra còn một số công trình nghiên cứu, bài viết , tài liệu liên quan đến đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức: - “ổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu, cải cách hành chính” , Đỗ Quang Trung, Tạp chí quản lý nhà nước, Học viện Hành chính Quốc Gia, Số 97 (2004); - “Đổi mới , nâng cao hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức”, TS. Ngô Thành Can, Tạp chí quản lý nhà nước, Học viện Hành chính Quốc Gia, Số 175 (2010); - “Tư tưởng Hồ Chí Minh về tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức”, TS. Nguyễn Thị Hồng Hải, Tạo chí Tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ, Số 1/2011. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài 3.1. Mục đích Trên cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã và thực trạng thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã ở quận Tây Hồ để đề xuất các giải pháp tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 4
3.2. Nhiệm vụ Để thực hiện mục đích nghiên cứu, luận văn tập trung giải quyết những nhiệm vụ sau: - Xác lập cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã. - Khảo sát, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội. - Đề xuất giải pháp thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ở quận trong những năm tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Đề tài tập trung nghiên cứu về việc tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã từ thực tiễn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi nội dung: Trên cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã luận văn nghiên cứu nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã trên địa bàn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội. - Phạm vi không gian: Nghiên cứu thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã địa bàn các phường thuộc quận Tây Hồ. - Phạm vi thời gian: Đề tài thu thập các dữ liệu về thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã tại quận Tây Hồ giai đoạn 2017- 2018, đề xuất các giải pháp từ năm 2020 trở về sau. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác – LêNin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức. 5
5.2. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp phân tích, tổng hợp, đánh giá chính sách Trên cơ sở tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã trên địa bàn quận Tây Hồ, tác giả tiến hành phân tích các bước trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách, trên cơ sở đó tiến hành tổng hợp và đánh giá việc tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã. Phương pháp thu thập thông tin Tiến hành thu thập và kế thừa thông tin từ các nguồn có sẵn liên quan đến đề tài nghiên cứu. Bao gồm các văn kiện, tài liệu, nghị quyết, đề án, kế hoạch của Đảng, chính sách của Nhà nước ở Trung ương và địa phương, các công trình nghiên cứu, tạp chí chuyên ngành, các báo cáo tổng kết, số liệu thống kê…của các cơ quan liên quan trực tiếp đến việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức. Phương pháp điều tra bảng hỏi Nhằm đánh giá khách quan, trung thực việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã của quận Tây Hồ, luận văn có sử dụng phương pháp khảo sát điều tra: tác giả xây dựng bảng hỏi phỏng vấn thu thập thông tin lấy ý kiến của công chức cấp huyện, cấp xã, thị trấn trên địa bàn quận Tây Hồ. Cụ thể đã tiến hành phát 350 phiếu điều tra đối với cán bộ, công chức cấp xã và cấp huyện (quận), nội dung điều tra tập trung vào các bước từ lập kế hoạch, phổ biến tuyên truyền, phân công, phối hợp, duy trì, điều chỉnh chính sách, công tác đôn đốc, kiểm tra thực hiện và đánh giá, tổng kết việc thực hiện chính sách… Phương pháp xử lý số liệu Căn cứ vào số liệu học viên thu thập được qua quá trình điều tra khảo sát, tiến hành tổng hợp, xử lý số liệu để đảm bảo tính chính xác. 6
Ngoài ra, tác giả còn sử dụng kết hợp phương pháp thống kê, khái quát thực tiễn, phương pháp phân tích định lượng, định tính, suy luận, diễn dịch, quy nạp trong quá trình phân tích, đánh giá thực hiện chính sách. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn góp phần bổ sung và làm sáng tỏ thêm một số vấn đề lý luận, tạo cơ sở khoa học cho vấn đề nghiên cứu thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội. Luận văn hệ thống được những lý luận cơ bản về cán bộ, công chức nói chung và cán bộ, công chức cấp xã nói riêng; hệ thống lý luận về đào tạo, bồi dưỡng công chức; chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức. Chỉ ra ý nghĩa, tầm quan trọng, nội dung, các yếu tố ảnh hưởng, những yêu cầu cơ bản trong việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Dựa vào kết quả nghiên cứu thực tế về thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã của quận Tây Hồ, trên cơ sở đó đánh giá về thực trạng và nêu ra những ưu điểm cũng như những hạn chế sau đó đưa ra một số giải pháp, khuyến nghị để tăng cường thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã của quận Tây Hồ. Luận văn là cơ sở để các nhà lãnh đạo và cơ quan quản lý có thẩm quyền tham khảo xây dựng chính sách và kế hoạch thực hiện nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng công chức xã quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội những năm tới. Đồng thời luận văn là tài liệu tham khảo cho những cán bộ và học viên quan tâm đến việc triển khai chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức tại địa phương. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được trình bày gồm 3 chương. 7
Chương 1: Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã. Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội Chương 3: Mục tiêu, phương hướng và giải pháp hoàn thiện tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội. 8
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Khái niệm công chức Khái niệm công chức gắn liền với sự ra đời công chức ở các nước tư bản phương Tây. Từ nửa cuối thế kỷ XIX, “công chức được hiểu là những công dân được tuyển dụng và bổ nhiệm giữ một công vụ thường xuyên trong một công sở của Nhà nước ở Trung ương hay địa phương, ở trong nước hay nước ngoài, đã được xếp vào một ngạch và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”[22,tr9]. Từ điển giải thích thuật ngữ hành chính định nghĩa công chức là: “Người được tuyển dụng và bổ nhiệm vào làm việc trong một cơ quan của nhà nước ở Trung ương hay ở địa phương, làm việc thường xuyên, toàn bộ thời gian, được xếp vào ngạch của hệ thống ngạch bậc, được hưởng lương từ ngân sách nhà nước, có tư cách pháp lý khi thi hành công vụ của nhà nước” [22,tr9]. Luật cán bộ, công chức năm 2008 quy định: “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, cấp Thành phố, cấp thành phố; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được đảm bảo từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”[23,Điều 4]. 9
Năm 2010, căn cứ vào Nghị định số 06/2010/NĐ-CP, ngày 25/01/2010 của Chính phủ có thể xác định: “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách nhà nước được đảm bảo từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật” [7]. - Khái niệm công chức xã, phường, thị trấn (gọi chung là công chức cấp xã) Tại khoản 3, Điều 4, Luật cán bộ, công chức năm 2008 quy định: “Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Uỷ ban nhân dân xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”[23,Điều 4]. - Các chức danh cán bộ, công chức cấp xã Tại Nghị định số 92/2009/NĐ-CP, ngày 22/10/2009 của Chính Phủ về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Công chức cấp xã gồm các chức danh sau: + Trưởng công an; + Chỉ huy trưởng quân sự; + Văn phòng – thống kê; + Địa chính – xây dựng – đô thị và môi trường (đối với phường, thị trấn) hoặc địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường (đối với xã); + Tài chính - kế toán; + Tư pháp – hộ tịch; + Văn hoá – xã hội. Nhiệm vụ chung của công chức: Là công chức làm công tác chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân cấp xã; có trách nhiệm giúp Uỷ ban nhân dân cấp xã quản lý Nhà nước về lĩnh vực công tác (Tài chính, Tư pháp, Địa chính, Văn 10
phòng, Văn hoá -Xã hội, Công an, Quân sự) và thực hiện các nhiệm vụ khác do Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã giao. Theo tác giả: “Công chức cấp xã là những chức danh chuyên môn, làm việc trong UBND xã, nhân danh nhà nước, được sử dụng quyền lực nhà nước để thực hiện việc quản lý nhà nước và thực thi công vụ ở xã”. - Tiêu chuẩn chức danh cán bộ, công chức cấp xã Theo Quyết định số 04/2004/QĐ-BNV, ngày 16/01/2004 của Bộ Nội vụ quy định tiêu chuẩn cán bộ, công chức cấp xã cụ thể như sau: * Tiêu chuẩn chung + Có tinh thần yêu nước sâu sắc, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có năng lực tổ chức vận động nhân dân thực hiện có kết quả đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước ở địa phương + Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, công tâm thạo việc, tận tuỵ với dân. Không tham nhũng và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng. Có ý thức kỷ luật trong công tác. + Trung thực, không cơ hội, gắn bó mật thiết với nhân dân, được nhân dân tín nhiệm. + Có trình độ hiểu biết về lý luận chính trị, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; có trình độ học vấn, chuyên môn, đủ năng lực và sức khoẻ để làm việc có hiệu quả đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. * Tiêu chuẩn cụ thể + Trình độ chuyên môn đối với chức danh công chức xã: Phải có trình độ Trung cấp chuyên môn phù hợp với chức danh công chức + Trình độ lý luận đối với các chức danh công chức: Phải có trình độ Sơ cấp lý luận. Riêng Trưởng công an và Xã đội trưởng phải có trình độ Trung cấp lý luận 11
1.1.2. Khái niệm đào tạo công chức và chính sách đào tạo công chức a. Khái niệm đào tạo công chức Theo quy định tại điều 5 Nghị định số 18/2010/NĐ-CP, ngày 05/3/2010 của Chính phủ: “Đào tạo là quá trình truyền thụ, tiếp nhận có hệ thống những tri thức, kỹ năng theo quy định của từng cấp học, bậc học”. “Bồi dưỡng là hoạt động trang bị, cập nhật, nâng cao kiến thức, kỹ năng làm việc” [10] Có thể hiểu đào tạo công chức và bồi dưỡng công chức như sau: Đào tạo công chức là hoạt động có mục đích, có tổ chức được thực hiện theo quy trình truyền thụ, tiếp nhận có hệ thống những tri thức, kỹ năng, thái độ đạo đức nhất định của từng cấp học, bậc học cho công chức phù hợp để thực thi công vụ. Đây là một hoạt động mang tính đặc thù bởi đối tượng của hoạt động đào tạo là những người hoạt động trong bộ máy nhà nước, nhân danh quyền lực nhà nước thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước, quản lý xã hội và phục vụ nhân dân. Bồi dưỡng công chức là hoạt động trang bị, cập nhật, nâng cao kiến thức, kỹ năng làm việc của công chức. Bồi dưỡng giúp cho người học gia tăng thêm những kiến thức mới, cần thiết cho nghề nghiệp và rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp để làm việc hiệu quả hơn. Phân biệt giữa khái niệm đào tạo và khái niệm bồi dưỡng: Đào tạo dùng để chỉ một quá trình lâu dài trong một khoảng thời gian nhằm trang bị cho người học một hệ thống kiến thức, kĩ năng về một lĩnh vực nhất định; Bồi dưỡng thường để chỉ các khóa học ngắn hạn nhằm bổ sung và cập nhật cho người học một mảng kiến thức hoặc một hay nhiều kĩ năng cuả một lĩnh vực nhất định. 12
Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức khác với đào tạo trong chương trình giáo dục quốc dân: giáo dục quốc dân gồm các cấp trung học, cao đẳng, đại học, trên đại học và có trách nhiệm cung cấp nguồn nhân lực trí tuệ cho toàn xã hội, trong đó có cả nguồn nhân lực dự trữ cho bộ máy nhà nước, áp dụng cho toàn thể xã hội những người có đủ điều kiện và có nhu cầu. Trái lại đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức chỉ diễn ra trong phạm vi nguồn nhân lực trong bộ máy các cơ quan nhà nước, chỉ áp dụng đối với những người là cán bộ, công chức. Mục tiêu chung của đào tạo, bồi dưỡng công chức là trang bị kiến thức về chuyên môn, lý luận chính trị, về kỹ năng quản lý nhà nước, ngoại ngữ, tin học; kiến thức về hội nhập kinh tế quốc tế cho đội ngũ công chức đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác. Theo quy định tại Điều 47 của Luật cán bộ, công chức năm 2010: Nội dung chương trình, hình thức, thời gian đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức phải căn cứ vào tiêu chuẩn chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý, tiêu chuẩn của ngạch cán bộ, công chức và phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ. b. Khái niệm chính sách công và chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức - Khái niệm về chính sách công Hiện nay, có rất nhiều định nghĩa khác nhau của các học giả trong và ngoài nước về chính sách công. Tác giả Thomas Dye (1972) đưa ra một định nghĩa khá súc tích về chính sách công: “Chính sách công là bất kỳ những gì nhà nước lựa chọn làm hay không làm”[22,tr47]. Tác giả William Jenkins (1978) lại cho rằng: “Chính sách công là tập hợp các quyết định liên quan với nhau do một hoặc một nhóm nhà hoạt động chính trị ban hành, liên quan tới lựa chọn các mục tiêu và các phương tiện để đạt mục tiêu trong một tình huống xác định thuộc phạm vi thẩm quyền”[22,tr48]. 13
Có thể khẳng định chính sách công là định hướng hành động do nhà nước lựa chọn để giải quyết những vấn đề phát sinh trong đời sống cộng đồng phù hợp với thái độ chính trị trong mỗi thời kỳ nhằm giữ cho xã hội phát triển theo định hướng. Tại Việt Nam, tác giả Nguyễn Khắc Bình cho rằng: Chính sách công là hoạt động mà chính phủ chọn thực hiện hoặc không thực hiện để điều hòa các xung đột trong xã hội nhằm thúc đẩy xã hội phát triển theo định hướng nhất định [22]. Trong nghiên cứu này chúng tôi sử dụng khái niệm của tác giả Nguyễn Khắc Bình. - Khái niệm về thự thi chính sách Theo Amy DeGroff, Margaret Cargo, “thực thi chính sách công phản ánh một quá trình thay đổi phức tạp mà các quyết định của Nhà nước được chuyển thành các chương trình, thủ tục, các quy định hoặc các hoạt động nhằm đạt được những cải thiện xã hội” [22]. Theo Thomas Dye, “thực thi bao gồm tất cả các hoạt động được thiết kế để thực thi các chính sách công đã được thông qua bởi cơ quan lập pháp. Vì các chính sách công có những tác động mong muốn hoặc có chủ định, nên chúng phải được chuyển thành các chương trình và các dự án mà sau đó được thực hiện để đạt được một tập hợp các mục tiêu hoặc mục đích” [22]. Từ các định nghĩa trên chúng ta có thể hiểu: thực thi chính sách công là quá trình đưa chính sách công vào thực tiễn đời sống xã hội thông qua việc ban hành các văn bản, chương trình, dự án thực thi chính sách công và tổ chức thực hiện chúng nhằm hiện thực hóa mục tiêu chính sách. - Khái niệm thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức Trên cơ sở các quan điểm về chính sách công và thực thi chính sách công nêu trên, có thể nêu ra quan niệm về chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức và thực hiện chính sách đào tạo bồi dưỡng công chức như sau: Chính sách đào tạo, bồi dưỡng công chức là các chương trình của nhà nước về đào tạo, bồi dưỡng công chức nhằm lựa chọn mục tiêu, giải pháp, 14