Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:109

Thêm vào BST

Báo xấu

206
lượt xem 33
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương nghiên cứu về thực trạng và đưa ra những giải pháp về việc quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Lê Thị Kim Anh LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC Thành phố Hồ Chí Minh - 2012
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Lê Thị Kim Anh Chuyên ngành : Quản lý Giáo dục Mã số : 60 14 05 LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. BÙI NGỌC OÁNH Thành phố Hồ Chí Minh - 2012
LỜI CÁM ƠN Trong suốt quá trình tham gia khóa đào tạo, tôi đã nhận được sự giúp đỡ, hỗ trợ từ quý lãnh đạo, Thầy, Cô và đồng nghiệp. Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn đến: Ban Giám Hiệu Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, Khoa Tâm lý – Giáo dục, Phòng Sau Đại học và Quý Thầy Cô giảng dạy đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Ban lãnh đạo cùng tập thể cán bộ Phòng Giáo dục và Đào tạo Thị xã Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương đã tạo điều kiện thuận lợi nhất về mọi mặt cho tôi được tham gia và hoàn thành khóa đào tạo Thạc sĩ Quản lý giáo dục khóa 21. Ban Giám Hiệu Trường tiểu học Phú Hòa 2, đồng nghiệp, bạn bè đã tạo điều kiện, giúp đỡ, khích lệ, động viên tôi trong quá trình học tập. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Bùi Ngọc Oánh đã tận tâm, nhiệt tình, chu đáo trong việc hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng do khả năng và kinh ngiệm nghiên cứu còn hạn chế nên khó tránh khỏi những sai sót. Tác giả kính mong nhận được sự góp ý, chỉ dẫn thêm của Quý Thầy, Cô và các Anh, Chị đồng nghiệp. Bình Dương, ngày 20 tháng 9 năm 2012 Người thực hiện luận văn Lê Thị Kim Anh
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các biểu đồ MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................8 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .............................................................................8 1.2. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................12 1.2.1. Quản lý .....................................................................................................12 1.2.2. Quản lý giáo dục.......................................................................................14 1.2.3. Đội ngũ giáo viên (ĐNGV) ......................................................................15 1.2.4. Quản lý đội ngũ giáo viên ........................................................................16 1.3. Lý luận về đội ngũ giáo viên trường tiểu học..............................................17 1.3.1. Vị trí vai trò, tầm quan trọng của bậc tiểu học .........................................17 1.3.2. Vị trí, nhiệm vụ và quyền hạn của trường tiểu học ..................................19 1.3.3. Mục tiêu và nội dung của giáo dục tiểu học .............................................19 1.3.4. Giáo viên tiểu học – vai trò, nhiệm vụ và chức năng cơ bản ...................20 1.3.5. Các quan niệm về giáo dục tiểu học bán trú (THBT) ..............................24 1.3.6. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học (CNNGVTH) ..............................27 1.3.7. Mục tiêu, nội dung và phương hướng xây dựng đội ngũ giáo viên các trường tiểu học – tiểu học bán trú ......................................................................30 1.4. Nội dung công tác quản lý đội ngũ giáo viên trường tiểu học bán trú ........32 1.4.1. Quản lý về số lượng giáo viên ..................................................................32
1.4.2. Quản lý về cơ cấu đội ngũ giáo viên [4, tr 274] .......................................32 1.4.3. Quản lý về trình độ đào tạo - chuyên môn nghiệp vụ đội ngũ giáo viên .32 1.4.4. Quản lý về tuyển dụng đội ngũ giáo viên.................................................34 1.4.5. Quản lý về đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giáo viên .....................................34 1.4.6. Quản lý về sử dụng đội ngũ giáo viên ......................................................36 Chương 2 : THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC BÁN TRÚ Ở THỊ XÃ THỦ DẦU MỘT – BÌNH DƯƠNG ................37 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và giáo dục ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương .......................................................................37 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội Thủ Dầu Một:[35].............................37 2.1.2. Tổng quan tình hình giáo dục ở Thị xã Thủ Dầu Một [35], [36] .............38 2.1.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương ...........................................43 2.2. Thực trạng công tác quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học – tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương ..............................45 2.2.1. Thực trạng về số lượng giáo viên .............................................................45 2.2.2. Thực trạng về cơ cấu đội ngũ giáo viên ...................................................49 2.2.3. Thực trạng về trình độ của đội ngũ giáo viên ..........................................53 2.2.4. Thực trạng về quản lý công tác tuyển dụng đội ngũ giáo viên các trường THBT ..................................................................................................................57 2.2.5. Thực trạng về quản lý công tác đào tạo bồi dưỡng giáo viên các trường THBT ..................................................................................................................59 2.2.6. Thực trạng về quản lý công tác sử dụng đội ngũ giáo viên các trường THBT ..................................................................................................................61 2.2.7. Nhận xét chung về thực trạng công tác quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương .................64 2.3. Nguyên nhân của thực trạng ........................................................................66
2.3.1. Nguyên nhân những mặt mạnh ................................................................66 2.3.2. Nguyên nhân những mặt còn hạn chế ......................................................67 Chương 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC BÁN TRÚ Ở THỊ XÃ THỦ DẦU MỘT.............................70 – TỈNH BÌNH DƯƠNG ............................................................................................70 3.1. Cơ sở của việc đề xuất các giải pháp ...........................................................70 3.1.1. Chiến lược và định hướng phát triển kinh tế, giáo dục của Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương .............................................................................70 3.1.2. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học, các quyết định và chỉ thị của Bộ giáo dục và đào tạo .............................................................................................73 3.1.3. Kết quả nghiên cứu thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên các trường Tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương ....................................74 3.2. Đề xuất một số giải pháp quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương ..........................................................75 3.2.1. Giải pháp 1: Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của đội ngũ giáo viên tiểu học bán trú ...................................................................................................75 3.2.2. Giải pháp 2: Tăng cường việc quy hoạch, tuyển dụng, bố trí, sử dụng đội ngũ giáo viên tiểu học bán trú ............................................................................76 3.2.3. Giải pháp 3: Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá giáo viên ............................................................................................................................80 3.2.4. Giải pháp 4: Tăng cường công tác bồi dưỡng giáo viên ..........................83 3.2.5. Giải pháp 5: Tạo môi trường thuận lợi, cải tiến về chế độ chính sách giáo viên cho phù hợp ................................................................................................85 3.3. Khảo sát về tính cần thiết và khả thi của các giải pháp đề xuất ..................87 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................................90 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................95
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBQL : Cán bộ quản lý CMHS : Cha mẹ học sinh CMNV : Chuyên môn nghiệp vụ CNNGVTH : Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học CSVC : Cơ sở vật chất ĐNGV : Đội ngũ giáo viên GD : Giáo dục GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo GV : Giáo viên GVBM : Giáo viên bộ môn GVDL : Giáo viên dạy lớp GVTH : Giáo viên tiểu học KHCN : Khoa học công nghệ NCKH : Nghiên cứu khoa học QLGD : Quản lý giáo dục SKKN : Sáng kiến kinh nghiệm TH : Tiểu học THBT : Tiểu học bán trú THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông UBND : Ủy ban nhân dân XHHGD : Xã hội hóa giáo dục
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thống kê số trường, số lớp tiểu học giai đoạn 2007-2012 [27] ...............39 Bảng 2.2: Thống kê số liệu lớp, trường và HS các trường TH và THBT năm học 2011-2012 [27] ..................................................................................40 Bảng 2.3: Thống kê số trường, số lớp các trường tiểu học từ năm 2007-2012 ........41 Bảng 2.4: Thống kê số lượng trường,lớp TH của Thị xã Thủ Dầu Một ...................41 Bảng 2.5a: Thống kê số lượng tổng thể GVTHBT từ năm 2007-2012 ....................45 Bảng 2.5b: Nhận xét về số lượng giáo viên của 73 CBQL .......................................46 Bảng 2.5c: Nhận xét về số lượng giáo viên của 227 giáo viên .................................46 Bảng 2.6a: Thống kê số lượng tổng thể GVTH từ năm 2007-2012 .........................47 Bảng 2.6b: Thống kê số lượng giáo viên dạy lớp từ năm 2007-2012.......................48 Bảng 2.7: Bảng khảo sát về số lượng nam/ nữ của đội ngũ giáo viên ......................49 Bảng 2.8: Thống kê cơ cấu về giới của đội ngũ GVTH từ năm 2007 – 2012 ..........50 Bảng 2.9a: Số liệu thống kê GVBM các trường THBT năm học 2011-2012...........52 Bảng 2.9b: Số liệu thống kê GVBM các trường TH từ năm 2007-2012 ..................52 Bảng 2.10: Thống kê trình độ đào tạo của giáo viên tiểu học bán trú ......................54 theo khách thể nghiên cứu.........................................................................................54 Bảng 2.11a: Trình độ đào tạo của giáo viên tiểu học năm học 2011 – 2012 ............54 Bảng 2.11b: Trình độ tin học và ngoại ngữ của GVTH năm học 2011-2012...........55 Bảng 2.12a: Bảng đánh giá trình độ theo CMNV của GVTHBT từ 2007-2012 ......55 Bảng 2.12b: Bảng đánh giá trình độ theo chuyên môn nghiệp vụ của tổng GVTH từ 2007-2012 ...............................................................56 Bảng 2.13a: Thống kê ý kiến về công tác tuyển dụng đội ngũ giáo viên các trường THBT...................................................................................57 Bảng 2.13b: Bảng khảo sát về tính hiệu quả trong công tác tuyển dụng ĐNGV các trường THBT.....................................................................................58 Bảng 2.14a: Thực trạng hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng ĐNGV các trường THBT theo kết quả nghiên cứu .........................................................59
Bảng 2.14b. Thực trạng về chế độ, chính sách hiện nay đối với giáo viên THBT đi học bồi dưỡng....................................................................................60 Bảng 2.15: Bảng khảo sát thâm niên công tác của GV các trường THBT ...............62 Bảng 2.16 a: Kết quả đánh giá của CBQL về các biện pháp và tính khả thi ............87 Bảng 2.16b: Kết quả đánh giá của GV về các biện pháp và tính khả thi ..................87
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Thống kê số lượng các trường TH và THBT năm 2011-2012 ..................................................................................................................40 Biểu đồ 2.2: Thống kê số trường giai đoạn 2007-2012 ...........................42 Biểu đồ 2.3: Thống kê số lớp giai đoạn 2007-2012 .................................42 Biểu đồ 2.4: Thống kê số lượng nam và nữ GVTHBT theo phiếu khảo sát ..................................................................................................................49 Biểu đồ 2.5: Biểu đồ cơ cấu về giới của đội ngũ giáo viên nam, nữ đối với tổng GVTH từ năm 2007 – 2012 .......................................................51
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong thế kỷ 21, thế kỷ của hội nhập – cạnh tranh và phát triển; tất cả mọi quốc gia trên thế giới đều tìm kiếm con đường phát triển cho riêng mình: Kinh tế, chính trị, tài nguyên, vốn đầu tư, lợi thế địa lý, ... Tuy nhiên, hầu hết các quốc gia đều thống nhất: “Nguồn lực con người là quan trọng nhất và giáo dục là con đường cơ bản nhất để phát huy nguồn lực con người, phục vụ cho sự phát triển nhanh và bền vững cho mọi quốc gia”. Chỉ thị 40 – CT/TW ngày 15/06/2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng đã nêu: “Phát triển giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, trong đó nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là lực lượng nòng cốt, có vai trò quan trọng”. Trong chỉ thị 40 – CT/TW của Ban Bí Thư cũng đã nêu rõ: Tăng cường xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý một cách toàn diện. Đây là nhiệm vụ vừa đáp ứng nhu cầu trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài nhằm thực hiện thành công nhiệm vụ chiến lược phát triển giáo dục và chấn hưng đất nước. Hiện nay người giáo viên phải phấn đấu để đáp ứng những yêu cầu cho sự phát triển của cá nhân và cộng đồng. Giáo viên đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách lâu dài, phù hợp với yêu cầu mới cho học sinh. Do vậy việc xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, chuẩn về trình độ đào tạo, đồng bộ về cơ cấu, giỏi về chuyên môn, tinh thông về nghiệp vụ, mẫu mực về nhân cách đã trở thành nhiệm vụ quan trọng và cấp bách cho việc đổi mới giáo dục phổ thông.
2 Trong hệ thống giáo dục phổ thông, giáo dục Tiểu học có một vị trí vô cùng quan trọng. Chúng ta có thể hình dung giáo dục phổ thông như một lâu đài văn hóa mà bậc Tiểu học là bậc nền tảng để trên cơ sở đó người ta xây nên các tầng trên là giáo dục THCS và THPT. GVTH giữ vai trò chủ yếu trong việc thực hiện phổ cập giáo dục, có vai trò quyết định trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và là người thực thi các đổi mới về giáo dục hiện nay. Vì vậy Công tác quản lý và xây dựng được đội ngũ giáo viên tiểu học, có đầy đủ năng lực và những phẩm chất trong thực tế nhằm chấn hưng giáo dục hiện nay càng cấp thiết hơn. Trường Tiểu học bán trú là loại hình nhà trường tổ chức quản lý dạy – học, sinh hoạt cho học sinh tiểu học cả buổi sáng và buổi chiều cả việc ăn và ngủ trưa tại trường nhằm tạo điều kiện để các trường nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Vì thế việc xây dựng đội ngũ giáo viên tiểu học bán trú có đầy đủ năng lực và những phẩm chất trong thực tế nhằm chấn hưng giáo dục hiện nay càng cấp thiết hơn. Thị xã Thủ Dầu Một là Thị xã thuộc trung tâm của Tỉnh Bình Dương, với tốc độ phát triển của những năm gần đây cho thấy ngành Giáo dục của Thị xã Thủ Dầu Một đã đóng góp rất nhiều thành tích trong thành tích chung của giáo dục toàn Tỉnh cả về phát triển nguồn nhân lực và chất lượng giáo dục. Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, trước yêu cầu đổi mới giáo dục và phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn hiện nay, đội ngũ giáo viên Tiểu học Thị xã Thủ Dầu Một vẫn còn một số bất cập về quy mô, cơ cấu, bồi dưỡng, tuyển dụng và sử dụng. Điều này tạo nên những hạn chế trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Để khắc phục vấn đề này, đòi hỏi phải có sự đổi mới trong công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo viên.
3 Vì lý do trên nên tôi chọn đề tài: “ Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một - Tỉnh Bình Dương” để tiếp tục nghiên cứu, nhằm tìm ra một số giải pháp đáp ứng những yêu cầu về quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một Tỉnh Bình Dương. 2. Mục đích nghiên cứu Xác định thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương, đề xuất một số giải pháp quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú Thị xã Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương nhằm nâng cao hiệu quả của việc quản lý ĐNGV các trường THBT trên. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể Công tác quản lý đội ngũ giáo viên của trường THBT. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương hiện nay. 4. Giả thuyết nghiên cứu Công tác quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một - Tỉnh Bình Dương đã đạt được một số kết quả trong việc đào tạo – bồi dưỡng. Tuy nhiên công tác quản lý về trình độ, cơ cấu, tuyển dụng và sử dụng vẫn còn một số bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu mới. Nếu đánh giá đúng được thực trạng sẽ tìm ra được các giải pháp hợp lý khắc phục được những bất cập trên.
4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận liên quan đến đề tài. 5.2. Khảo sát thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương. 5.3 . Đề xuất một số giải pháp quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương. 6. Phạm vi nghiên cứu Do điều kiện nghiên cứu còn hạn chế, luận văn chỉ nghiên cứu thực trạng quản lý số lượng, cơ cấu, trình độ, đào tạo bồi dưỡng, tuyển dụng và sử dụng đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú trong địa bàn thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp chung nhất để tăng cường hiệu quả công tác quản lý ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú của Hiệu trưởng các trường này. Các số liệu thống kê được sử dụng trong nghiên cứu giới hạn trong 5 năm gần đây, từ năm học 2007-2008 đến năm học 2011-2012. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Cơ sở phương pháp luận 7.1.1. Quan điểm hệ thống – cấu trúc Quan điểm hệ thống – cấu trúc nghiên cứu hiện tượng một cách toàn diện, trên nhiều mặt dựa vào việc phân tích đối tượng thành các bộ phận. Xác định mối quan hệ hữu cơ giữa các yếu tố của hệ thống để tìm ra quy luật phát triển. Qua cách tiếp cận quan điểm này người nghiên cứu tìm hiểu mối liên hệ chặt chẽ giữa quản lý đội ngũ giáo viên với quản lý các mặt khác của nhà trường cũng như với các yếu tố chính trị, xã hội, văn hóa,… ảnh hưởng đến nhà trường. Quản lý đội ngũ giáo viên là một công tác quản lý quan trọng trong toàn bộ hệ thống quản lý chung của nhà trường. Thông qua việc nghiên cứu, sẽ phát hiện ra những yếu tố mang tính bản chất, tính quy luật của sự vận
5 động và phát triển của đội ngũ giáo viên các trường tiểu học bán trú ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương. 7.1.2. Quan điểm lịch sử - logic Quan điểm lịch sử - logic tìm hiểu, phát hiện sự nảy sinh, phát triển của giáo dục trong những khoảng thời gian và không gian cụ thể, với những điều kiện, hoàn cảnh cụ thể để phát hiện cho được quy luật tất yếu của quá trình giáo dục. Quan điểm này giúp người nghiên cứu xác định phạm vi không gian, thời gian và điều kiện hoàn cảnh cụ thể, để điều tra thu thập số liệu chính xác, từ đó phát hiện ra những mối liên hệ đặc trưng về quá khứ - hiện tại – tương lai của đối tượng nghiên cứu và trình bày công trình nghiên cứu theo một trình tự logic phù hợp. 7.1.3. Quan điểm thực tiễn Cơ sở lý luận phải được minh chứng và hoàn chỉnh thông qua các sự kiện và hoạt động thực tiễn. Thực tiễn giáo dục là gốc, động lực, tiêu chuẩn, mục đích của toàn bộ quá trình nghiên cứu khoa học. Việc nghiên cứu xuất phát trên cơ sở thực tiễn của hoạt động nhà trường, thực tiễn xã hội và khảo nghiệm qua thực tiễn. Qua khảo sát sẽ phát hiện ra những mặt mạnh, mặt yếu của đội ngũ giáo viên, phát hiện những mâu thuẫn, những khó khăn, cản trở công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo viên và nguyên nhân của nó để từ đó đề ra các giải pháp nhằm cải thiện thực trạng đáp ứng được yêu cầu mới trong giai đoạn hiện nay. 7.2 . Phương pháp nghiên cứu cụ thể 7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp lý thuyết về công tác quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học.
6 Phân loại, hệ thống hóa lý thuyết cần nghiên cứu trong phạm vi đề tài; lý luận về quản lý nói chung và quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học nói riêng. Tổng hợp, nghiên cứu, khai thác những tri thức khoa học đã có trong các công trình khoa học, chính sách, chiến lược, chỉ thị,…của ngành Giáo dục và Đào tạo; sách, tạp chí chuyên ngành,… nhằm xác lập cơ sở pháp lý và cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu. 7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi Thu thập thông tin thông qua phiếu hỏi ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lý nhằm tìm hiểu thực trạng về đội ngũ giáo viên, thực trạng quản lý và phát triển đội ngũ giáo viên, tính khả thi của các giải pháp và những đề xuất nhằm hoàn thiện công tác quản lý đội ngũ giáo viên các trường tiểu học ở Thị xã Thủ Dầu Một – Tỉnh Bình Dương. 7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn Trao đổi, xin ý kiến trực tiếp của cán bộ quản lý, giáo viên và ý kiến phản hồi của giáo viên nhằm thu thập thêm thông tin và làm rõ hơn những vấn đề từ phiếu điều tra. 7.2.2.3. Phương pháp quan sát Thu thập thông tin trên cơ sở quan sát trực tiếp các hoạt động sư phạm, quan sát hoạt động quản lý của cán bộ quản lý để có thông tin đầy đủ hơn về thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên. 7.2.2.4. Phương pháp chuyên gia Tham khảo ý kiến chuyên gia nghiên cứu về lĩnh vực giáo dục và đào tạo nhằm đánh giá đúng thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên cũng như khảo nghiệm, kiểm định tính khả thi của các giải pháp đề xuất. 7.2.2.5. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
7 Sử dụng phương pháp này bao gồm việc tổng kết kinh nghiệm về công tác quản lý đội ngũ giáo viên của các trường tiểu học đã nghiên cứu trong giai đoạn vừa qua để rút ra những bài học kinh nghiệm cần thiết cho công tác quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học. 7.2. 3. Cách thức xử lý số liệu Khảo sát bằng phiếu trưng cầu ý kiến các cán bộ quản lý và giáo viên, xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS. 8. Cấu trúc luận văn Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC – TIỂU HỌC BÁN TRÚ Chương 2: THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC BÁN TRÚ Ở THỊ XÃ THỦ DẦU MỘT – TỈNH BÌNH DƯƠNG Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC BÁN TRÚ Ở THỊ XÃ THỦ DẦU MỘT – TỈNH BÌNH DƯƠNG KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
8 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Giáo dục tiểu học nói chung, đội ngũ giáo viên tiểu học - nói riêng đã có lịch sử phát triển hàng trăm năm ở nhiều nước trên thế giới. Giáo dục là điều kiện cơ bản để nâng cao dân trí, là cơ sở ban đầu hết sức quan trọng cho việc đào tạo trẻ em trở thành công dân tốt cho đất nước. Về giáo dục tiểu học và đội ngũ đã được các nhà khoa học, các nhà quản lý, các tổ chức chính trị - xã hội quan tâm nghiên cứu: Raja Roy Singh, Nền giáo dục cho thế kỷ 21: Những triển vọng của Chấu Á – Thái Bình Dương, đã nhấn mạnh vai trò quyết định của đội ngũ giáo viên trong hệ thống giáo dục; Nguyễn Khắc Viện, Tâm lý học sinh tiểu học, đã nêu bật quan hệ thầy – trò, Phạm Minh Hạc, Giáo dục Việt Nam trước ngưỡng cửa của thế kỷ 21, đã khẳng định đội ngũ giáo viên là một yếu tố quyết định sự phát triển sự nghiệp giáo dục – đào tạo. Đồng thời tác giả nêu lên chuẩn qui định đào tạo giáo viên; Bùi Văn Huệ, Tâm lý học tiểu học, nêu lên cách dạy học cho trẻ em, … Việc nghiên cứu phát triển đội ngũ là vấn đề hết sức quan trọng và cấp thiết đối với sự nghiệp giáo dục trong giai đoạn hiện nay, không chỉ riêng ở Việt Nam ta mà ngay cả các nước có nền giáo dục phát triển như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản, Úc, Thái Lan, Singapore,Việt Nam, … Đã có những công trình nghiên cứu, tham luận trong các hội nghị khu vực Châu Á và quốc tế. - Ở Hoa Kỳ, TS Kent Fransworth với tham luận “ Phát triển nguồn nhân lực thông qua giáo dục và tiền lương của giáo viên”. - Ở Trung Quốc, chính phủ đặc biệt coi trọng giáo dục tiểu học. Đưa vào chương trình giáo dục nhiều môn học gắn liền với đặc trưng bản sắc văn hóa dân tộc. Chính sách nổi tiếng “ Khoa học quốc hưng” là một chính sách đãi
9 ngộ tốt cho giáo viên. Người giáo viên tiểu học ở đây có mức thu nhập rất cao khoảng trên 8000 nhân dân tệ và có chế độ chăm lo nhà ở. - Nhật Bản là một cường quốc về kinh tế, khoa học kỹ thuật và họ chăm lo rất tốt đến giáo dục tiểu học. Hầu hết học sinh tiểu học đều được nhà nước chăm lo cho học miễn phí, được bảo mẫu làm vệ sinh phòng học. Các em được tham gia các hoạt động câu lạc bộ và có thư viện lớn để có thể đọc sách mọi lúc có thể. Giáo viên tiểu học được tạo điều kiện để làm việc một cách thuận tiện nhất và có chế độ chăm lo về vật chất cũng như tinh thần rất tốt. - Giáo dục tiểu học ở Thái Lan miễn phí cho học sinh hoàn toàn kể cả mua bảo hiểm y tế… Người giáo viên tiểu học ở Thái Lan được đào tạo và huấn luyện theo một chương trình hết sức hoàn chỉnh về nội dung cũng như hình thức. Hội đồng Bộ trưởng văn phòng cải cách đào tạo giáo viên (TERO) qua kế hoạch phát triển giáo viên đã đánh giá lại toàn bộ hệ thống đào tạo giáo viên và nhằm cập nhật những kỹ năng giảng dạy. Họ đào tạo lại giáo viên và nhận những học viên có kết quả ưu tú trở thành giáo viên. - Ở Singapore giáo viên được chăm lo rất chu đáo. Người giáo viên khi mới ra trường có mức lương khá cao (khoảng 2.000 dolar Singapore), được nhà trường thường xuyên mở những lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao tay nghề. Và sau những khóa huấn luyện này, những giáo viên nào đạt kết quả tốt sẽ được nâng bậc lương. Trong nhà trường, giáo viên được hỗ trợ đầy đủ phương tiện, trang thiết bị cũng như điều kiện cơ sở vật chất để làm tốt công tác giảng dạy,… - Ở Việt Nam, vấn đề quản lý đội ngũ giáo viên trong các đơn vị trường học từ bậc học phổ thông cho đến đại học bao giờ cũng được các cấp quản lý quan tâm sâu sắc bởi giáo viên giữ vai trò quyết định trong quá trình giáo dục, sản phẩm của họ khác với phẩm của các loại hình lao động khác ở chỗ sản phẩm này tích hợp cả nhân tố tinh thần và vật chất, đó là nhân cách – sức lao
10 động. Chính vì vậy đã có những chủ trương, dự án phát triển giáo dục và nhiều công trình nghiên cứu, đề tài khoa học đề cập đến vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên như: • Ngày 9/7/2001 Thủ tướng Chính Phủ có chỉ thị 18/2001 TTg nêu ra các biện pháp cấp bách xây dựng đội ngũ nhà giáo của hệ thống giáo dục quốc dân. • Ban Bí thư TW có chỉ thị 40 về xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục ngày 11/1/2005 phê duyệt đề án “ Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giai đoạn 2005 – 2010”. Trong đề án có nêu: “ Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục theo định hướng chuẩn hóa, nâng cao chất lượng, đảm bảo đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lương tâm nghề nghiệp và trình độ chuyên môn của nhà giáo, đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao sự nghiệp giáo dục trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. • Theo QĐ 295/QĐ-BGDĐT ngày 11/10/94 của BGDĐT có nêu: “Giáo viên tiểu học là lực lượng giáo dục chính, giữ vai trò chủ đạo trong mọi hoạt động giáo dục, tổ chức quá trình phát triển của trẻ em bằng phương thức nhà trường”. • Dự án phát triển giáo viên Tiểu học của Bộ giáo dục và đào tạo trong chủ đề 6 của Môđun “ Giáo dục học” với tên gọi “ Người giáo viên Tiểu học” có trình bày ý kiến của Hồ Chủ Tịch: “ Nghề dạy học là một nghề cao quý, là một loại lao động vinh quang, là những anh hùng vô danh, lao động sư phạm là một lao động sáng tạo, đó là sự sáng tạo ra con người về mặt nhân cách”. • PGS-TS Bùi Minh Hiển cùng các cộng sự GS-TSKH Vũ Ngọc Hải, PGS-TS Đặng Quốc Bảo có trình bày trong quyển “Quản lý giáo dục” những