Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình

Chia sẻ: Chuheodethuong10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

51
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài "Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình" là xác định và phân tích rõ các các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ********** NGÔ TIẾN THÀNH NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH MTV LÂM NGHIỆP HOÀ BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ********** NGÔ TIẾN THÀNH NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH MTV LÂM NGHIỆP HOÀ BÌNH Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh Mã số : 8340101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS Nguyễn Thị Mỹ Nguyệt HÀ NỘI, NĂM 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Luận văn luận văn tốt nghiệp thạc sĩ này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, khảo sát tình hình thực tiễn và dưới sự hướng dẫn khoa học của TS Nguyễn Thị Mỹ Nguyệt. Các số liệu, biểu biểu và các kết quả trong luận văn là trung thực, các đóng góp đưa ra xuất phát từ thực tiễn và kinh nghiệm, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Một lần nữa xin khẳng định về sự trung thực của lời cam kết trên. Hà Nội, ngày tháng năm 2021 Học viên Ngô Tiến Thành i
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thiện đề tài luận văn thạc sĩ cũng như chương trình cao học, bên cạnh sự cố gắng của bản thân còn có sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô cũng như sự động viên của gia đình, bạn bè đã động viên, ủng hộ tôi trong suốt thời gian qua. Đặc biệt, tác giả cũng bày tỏ lòng cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến TS Nguyễn Thị Mỹ Nguyệt - người đã chỉ dẫn và giúp đỡ tôi trong quá trình làm luận văn “Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình”. Bên cạnh đó, tác giả xin gửi lời cảm ơn đến toàn thể cán bộ công nhân viên đang làm việc tại Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình đã tạo mọi điều kiện để tôi hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng để hoàn thiện luận văn nhưng không tránh khỏi những sai sót, tác giả mong nhận được ý kiến đóng góp để bài luận văn được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm Tác giả luận văn Ngô Tiến Thành ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................... iii DANH MỤC SƠ ĐỒ BIỂU BIỂU .................................................................... vi DANH MỤC VIẾT TẮT ................................................................................. viii LỜI MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết nghiên cứu đề tài của đề tài........................................................ 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ....................................... 2 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................... 6 4. Đối tượng, và phạm vi nghiên cứu .................................................................... 6 5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 7 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .......................................................... 8 7. Kết cấu đề tài ..................................................................................................... 8 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH 9 VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP LÂM NGHIỆP .................................................................... 9 1.1. Một số lý luận cơ bản về hiệu quả kinh doanh và doanh nghiệp lâm nghiệp 9 1.1.1. Khái niệm và bản chất của hiệu quả kinh doanh ........................................ 9 1.1.2. Doanh nghiệp lâm nghiệp ......................................................................... 11 1.2. Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp lâm nghiệp .................................................................................................................. 17 1.2.1. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh tổng hợp ................................ 17 1.2.2. Các chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh từng bộ phận ........................................ 19 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp lâm nghiệp .................................................................................................................. 21 1.3.1. Nhóm nhân tố chủ quan ............................................................................ 21 1.3.2. Nhóm nhân tố khách quan......................................................................... 24 iii
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ KINH DOANH VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỚNG ĐẾN HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH MTV LÂM NGHIỆP HÒA BÌNH ...................................................... 27 2.1. Khái quát về công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình......................... 27 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty ............................................ 27 2.1.2. Ngành nghề sản xuất kinh doanh của công ty........................................... 27 2.1.3. Đặc điểm cơ cấu bộ máy quản lý của công ty........................................... 28 Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty ..................................... 28 2.1.4. Đặc điểm về rừng và đất rừng của công ty ............................................... 29 2.1.5. Đặc điểm tài sản của công ty..................................................................... 30 2.1.6. Đặc điểm nguồn vốn của công ty .............................................................. 33 2.1.7. Kết quả sản xuất kinh doanh của công ty trong 3 giai đoạn 2018-2020 ... 35 2.2.1. Hiệu quả kinh doanh tổng hợp của công ty............................................... 37 2.2.2. Các chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh từng bộ phận của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình giai đoạn 2018-2020 ...................................................... 42 2.3. Đánh giá thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình ...................................................... 48 2.3.1. Nhóm nhân tố chủ quan ............................................................................ 48 2.3.2. Nhóm nhân tố khách quan......................................................................... 58 2.4. Đánh giá chung về thực trạng hiệu quả kinh doanh của TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình ................................................................................................. 64 2.4.1. Các thành công .......................................................................................... 64 2.4.2. Những khó khăn, hạn chế và nguyên nhân ............................................... 66 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH MTV LÂM NGHIỆP HÒA BÌNH ......... 71 3.1. Định hướng phát triển và quan điểm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình .............................................................. 71 3.1.1. Định hướng, mục tiêu phát triển của công ty ............................................ 71 3.1.2. Quan điểm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty............................. 72 iv
3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình .............................................................................. 73 3.2.1. Đổi mới công nghệ, kỹ thuật trong sản xuất rừng trồng, đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ và khuyến lâm ........................................ 73 3.2.2. Đa dạng các hình thức huy động vốn, chủ động tìm kiếm các nguồn vốn đầu tư lãi suất thấp và tăng quy mô vốn kinh doanh........................................... 76 3.2.3. Kiểm soát và tiết kiệm chi phí sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh doanh .. 78 3.2.4. Tinh giảm bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ lao động ................... 80 3.2.5. Nâng cao năng suất và sản lượng gỗ khai thác, đồng thời phát triển thị trường và đa dạng hóa sản phẩm và khách hàng ................................................ 81 3.2.6. Nâng cao việc quản lý và sử dụng hiệu quả tài sản, vốn kinh doanh ....... 83 1. Kết luận ........................................................................................................... 86 2. Khuyến nghị .................................................................................................... 88 2.1. Khuyến nghị đối với Chính phủ ................................................................... 88 2.2. Khuyến nghị đối với chính quyền tỉnh Hòa Bình ........................................ 90 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 91 PHỤ LỤC v
DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU Sơ đồ 1.1: Các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp lâm nghiệp ............................................................................................................................21 Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty ...............................................28 Biểu 2.1. Diện tích rừng và đất rừng thuộc quyền quản lý của công ty năm 2020 .......29 Biểu 2.2. Thực trạng tài sản của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình qua 3 năm (2018 - 2020) .........................................................................................................32 Biểu 2.3. Thực trạng nguồn vốn của Công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình qua 3 năm (2018 - 2020) ......................................................................................................34 Biểu 2.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình qua 3 năm (2018 - 2020) .......................................................................................36 Biểu đồ 2.1. Tỷ suất lợi trên VKD, VCSH, Chi phí, Tài sản của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình ...................................................................................................40 Biểu 2.5. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh tổng hợp của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình giai đạn 2018-2020 ........................................................41 Biểu đồ 2.2. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử sử dụng VLĐ và TSLĐ của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình.............................................................................42 Biểu 2.6. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động và tài sản lưu động của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình giai đạn 2018-2020 .........................45 Biểu đồ 2.3. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử sử dụng VCĐ và TSCĐ của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình.............................................................................45 Biểu 2.7. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn cố định và tài sản cố định của Công ty qua 3 năm (2018 - 2020) ..................................................................................46 Biểu 2.8. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình giai đạn 2018-2020 ..................................................................48 Biểu đồ 2.9. Ảnh hưởng của yếu tố nguồn cung ứng và giá cả của nguyên vật liệu đến hiệu quả kinh doanh của công ty đến hiệu quả kinh doanh của công ty .......................50 Biểu đồ 2.10. Ảnh hưởng của yếu tố chính sách của nhà nước và địa phương52 Error! Bookmark not defined. Biểu đồ 2.11. Ảnh hưởng của yếu tố môi trường tự nhiên - kinh tế xã hội đến hiệu quả kinh doanh của công ty ..................................................................................................54 vi
Biểu đồ 2.12. Ảnh hưởng của khách hàng và giá bán sản phẩm đến hiệu quả kinh doanh của công ty ......................................................................................................5598 Biểu đồ 2.13. Đánh giá chung về thực trạng hiệu quả kinh doanh của TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình ........................................................................................... 56 Biểu 2.14. Ảnh hưởng của nguồn vốn và khả năng tiếp cận tài chính đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH Lâm Nghiệp Hòa Bình ............................... 57 Biểu 2.15. Ảnh hưởng của công nghệ sản xuất kinh doanh, cơ sở vật chất kỹ thuật đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH Lâm Nghiệp Hòa Bình ....... 59 Biểu 2.16. Ảnh hưởng của nguồn cung ứng và giá cả của nguyên vật liệu đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH Lâm Nghiệp Hòa Bình ....................... 60 Biểu 2.17. Ảnh hưởng của Chính sách của nhà nước và địa phương đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH Lâm Nghiệp Hòa Bình...................................... 62 Biểu 2.18. Ảnh hưởng của yếu tố môi trường tự nhiên - kinh tế xã hội đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH Lâm Nghiệp Hòa Bình ............................... 63 Biểu 2.19. Ảnh hưởng của Khách hàng và giá bán sản phẩm đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH Lâm Nghiệp Hòa Bình .............................................. 64 Biểu 2.20. Đánh giá chung về hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH Lâm Nghiệp Hòa Bình ................................................................................................. 65 vii
DANH MỤC VIẾT TẮT TT Viết tắt Viết đầy đủ 1 HQKD Hiệu quả kinh doanh 2 ROA Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản 3 ROE Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu 4 ROS Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu 5 SXKD Sản xuất kinh doanh 6 TNHH MTV Trách nhiệm hữu hạn một thành viên 7 TSCĐ Tài sản cố định 8 VLĐ Vốn lưu động 9 VCĐ Vốn cố định 10 VCSH Vốn chủ sở hữu 11 VKD Vốn kinh doanh 12 UBND Ủy ban nhân dân 13 θBQ, TĐPTBQ Tốc độ phát triển bình quân 14 θ LH, TĐPTLH Tốc độ phát triển liên hoàn viii
LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết nghiên cứu đề tài của đề tài Với điều kiện hiện nay, quá trình mở cửa hội nhập nền kinh tế của các nước trên thế giới đã và đang đặt ra nhiều thách thức đối với nền kinh tế của nước ta. Xu thế hội nhập này tạo cơ hội bình đẳng cho tất cả các doanh nghiệp, song nó cũng đặt ra cho các doanh nghiệp vào một cuộc chơi với quy luật “Mạnh thắng, yếu thua”. Đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhà nước vốn được biết đến là thành phần kinh tế có cơ chế quản lý thiếu chặt chẽ, trình độ công nghệ sản xuất lạc hậu, thiếu năng động trong kinh doanh, bộ máy quản lý cồng kềnh, cũng như tinh thần người lao động sa sút... đã và đang tồn tại từ nhiều năm nay. Trước thực trạng đó, các doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong lĩnh vực lâm nghiệp cũng không tránh khỏi cuộc chơi, nếu cứ sống mãi với lý tưởng “Ỷ lại vào nhà nước, tỏ ra kém hiệu quả trong sản xuất kinh doanh” thì chỉ có một con đường duy nhất đó là “giải thể”. Nhận thức được điều đó, những năm qua Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong lĩnh vực lâm nghiệp như: cổ phần hoá một bộ phận doanh nghiệp nhà nước, sắp xếp lại hoặc giải thể các doanh nghiệp làm ăn không hiệu quả, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động từ mô hình công ích sang mô hình sản xuất kinh kinh doanh nhằm hướng tới phát triển lâm nghiệp bền vững cả về kinh tế, xã hội, môi trường, từng bước chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, năng lực cạnh tranh. Tuy nhiên, hiệu quả sản xuất kinh doanh của các công ty lâm nghiệp hiện nay còn khá thấp; Nhiều công ty lâm nghiệp thua lỗ kéo dài, nợ nần do chu kỳ sản xuất kinh doanh trong lâm nghiệp dài, rủi ro cao, khó khăn về vốn… Thêm vào đó, hiện nay Chính phủ cũng đang thiếu những chính sách khuyến khích, hỗ trợ các đơn vị kinh doanh lâm nghiệp kéo dài chu kỳ kinh doanh để trồng cây gỗ lớn nên hiệu quả kinh tế lại càng thấp hơn. Cũng là một trong những doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong lĩnh vực lâm nghiệp, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình được thành lập theo quyết định 19/1999/QĐ - UB ngày 28/03/1998 của UBND tỉnh Hòa Bình trên cơ sở đổi tên Lâm trường Kỳ Sơn thành Công ty và sát nhập các Lâm trường: Lương Sơn, Kim Bôi, Lạc Thủy, Tu Lý vào làm đơn vị thành viên hạch toán phụ thuộc, là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Thực hiện Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 12/3/2014 1
của Bộ Chính trị về tiếp tục sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp để giải quyết những vấn đề còn bất cập, tồn tại hiện nay, hướng tới phát triển lâm nghiệp bền vững cả về kinh tế, xã hội, môi trường, từng bước chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, năng lực cạnh tranh. Các công ty lâm nghiệp cả nước nói chung, công ty Lâm Nghiệp Hòa Bình nói riêng đã sắp xếp lại mô hình tổ chức theo Nghị định 118/2014/NĐ-CP ngày 17/12/2014 của Chính phủ về sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông lâm nghiệp, tháng 4/2014, Công ty đổi thành loại hình công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình. Công ty có chức năng trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng và khai thác rừng trồng nguyên liệu giấy. Trong những năm qua, công ty đã cố gắng thực hiện tốt các giải pháp sản xuất kinh doanh nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình chưa cao, chưa tương xứng với tiềm năng phát triển của công ty. Vì vậy, trong những năm tới, để phát huy hết tiềm năng, thế mạnh sẵn có của công ty cần phải có những đột phá mới để khai thác có hiệu quả cao hơn nữa về thế mạnh của đất đai và diện tích rừng trồng, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Bởi, đối với một công ty lâm nghiệp, việc nâng cao hiệu quả kinh doanh không chỉ quyết định đến sự sống còn của công ty mà còn ảnh hưởng rất lớn đến sinh kế, môi trường và đời sống của người dân địa phương. Xuất phát từ tình hình thực tiễn trên, tác giả thực hiện đề tài “Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình” được đạt ra hết sức cần thiết và có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp có tầm quan trọng hết sức to lớn đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Chính vì vậy, trong thời gian qua, đã có nhiều nhà khoa học trong nước và quốc tế đã tiếp cận nghiên cứu lý luận và thực tiễn về lĩnh vực hiệu quả kinh doanh cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp dưới nhiều hình thức khác nhau như: sách, báo, luận án tiến sỹ, thạc sỹ…Một số công trình tiêu biểu như: Một số công trình nghiên cứu nước ngoài “- Mohamed Khaled Al-Jafari, Hazem Al Samman (2015), “Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của doanh nghiệp: Nghiên cứu từ các công ty được niêm yết trên 2
thị trường chứng khoán Muscat” [24]. Trong công trình nghiên cứu này, tác giả đã điều tra 17 công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Muscat trong giai đoạn từ 2006 đến 2013. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các nhân tố quy mô và cấu trúc doanh nghiệp, tăng trưởng, tài sản cố định và vốn lưu động có động tích cực đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Mặt khác, thuế suất bình quân và các biến đòn bẩy tài chính cho thấy mối quan hệ nghịch chiều với khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Nghiên cứu kết luận rằng, để nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp thì các công ty cần quản lý tốt tài sản, vốn kinh doanh.” “- Neil Nagy (2009) đã nghiên cứu công trình “Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp” [21]. Trong công trình nghiên cứu này tác giả đã xác định các nhân tố có tác động đến hiệu quả kinh doanh của 500 công ty tại Mỹ từ năm 2003-2007 thông qua chỉ tiêu lợi nhuận trên tài sản (ROA) của công ty. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng, lĩnh vực hoạt động kinh doanh, doanh số bán hàng, mức độ mua lại của khách hàng, tỷ lệ tái đầu tư, vốn chủ sở hữu là các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Qua đó, tác giả đề xuất, để nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp cần chú trọng đến việc bán hàng, tái đầu tư, tăng vốn kinh doanh.” - Rami Zeitun và Gary Gang Tian (2007) thực hiện nghiên cứu “Capital structure and corporate performance: evidence from Jordan” về yếu tố tác động đến hiệu quả kinh doanh của 167 công ty tại Jordan từ năm 1989 – 2003 [30]. Kết quả nghiên cứu cho thấy cấu trúc vốn của một công ty có tác động tiêu cực đến hiệu quả kinh doanh của công ty. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nợ ngắn hạn trên tổng tài sản có ảnh hưởng tích cực đáng kể hiệu quả kinh doanh của công ty. Các công trình nghiên cứu trong nước Các nghiên cứu về hiệu quả kinh doanh và doanh nghiệp lâm nghiệp: - Nguyễn Văn Công (2013), “Giáo tình phân tích kinh doanh”, NXB Kinh tế quốc dân, Hà Nội [11]. Trong công trình nghiên cứu này, tác giả đã chỉ rõ các kỹ thuật, nghiệp vụ của phân tích kinh doanh cũng như các chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là tài liệu tham khảo quan trọng trong luận văn của tác giả về mặt lý thuyết hệ thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. 3
- Nguyễn Ngọc Quang (2014), “Giáo trình phân tích hoạt động kinh doanh” dành cho sinh viên các Trường Đại học, cao đẳng khối Kinh tế, NXB Giáo dục Việt Nam [25]. Trong cuốn giáo trình này, ngoài việc tác giả nghiên cứu tổng quan về nội dung phân tích các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, phân tích chiến lược kinh doanh, môi trường kinh doanh, chi phí và lợi nhuận kinh doanh…tác giả đã nghiên cứu hệ thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp nói chung. - Nguyễn Trọng Cơ, Nghiêm Thị Hà (2015), “Phân tích tài chính doanh nghiệp”, NXB Tài chính, Hà Nội [12]. Trong cuốn giáo trình này, các tác giả đã nghiên cứu các lý thuyết tổng quan về phân tích tài chính của doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đồng thời, giáo trình này cũng đi sâu phân tích các chỉ tiêu tiêu đánh giá về tình hình tài chính của doanh nghiệp, các chính sách tài chính, tiềm lực tài chính, tình hình tăng trưởng và dự báo tài chính của doanh nghiệp, các chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là một trong những tài liệu tham khảo hữu ích về mặt lý luận của đề tài. Tuy nhiên, đây cũng là một giáo trình lý thuyết, đưa ra các công thức chung và có giá trị tham khảo về mặt lý luận. - Nguyễn Văn Đệ (2009), Giáo trình Kinh tế Lâm nghiệp, NXB Nông nghiệp, Hà Nội [16]. Trong công trình nghiên cứu này, ngoài việc làm rõ khái niệm về kinh tế lâm nghiệp, doanh nghiệp lâm nghiệp, sản xuất lâm nghiệp…Đặc điểm, vai trò của sản xuất lâm nghiệp, các tác giả đã hệ thống hóa được các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế của sản xuất lâm nghiệp. Đây là một trong những tài liệu tham khảo trong luận văn của tác giả về mặt lý thuyết liên quan đến doanh nghiệp lâm nghiệp. - Nguyễn Văn Tuấn và Trần Hữu Dào (2012), “Quản lý doanh nghiệp lâm nghiệp”, NXB Nông nghiệp, Hà Nội [29]. Trong công trình nghiên cứu này, tác giả đã nghiên cứu về mặt lý thuyết các vấn đề liên quan đến quản lý của các doanh nghiệp nông lâm nghiệp như: Sản xuất, nhân lực, công nghệ, marketing, tài chính, tiêu thụ…Đồng thời, tác giả cũng chỉ rõ các phương pháp, hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh tế của các doanh nghiệp lâm nghiệp. - Bùi Thị Minh Nguyệt và cộng sự (2018), Giáo trình Quản trị kinh doanh doanh nghiệp nông lâm nghiệp, NXB Nông nghiệp, Hà Nội [23]. Trong công trình nghiên cứu này, ngoài việc làm rõ các vấn đề về các lĩnh vực quản trị của các doanh nghiệp lâm nghiệp như quản trị nhân lực, quản trị sản xuất, quản trị tài chính…Tác giả đã hệ thống hóa được các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là 4
một trong những tài liệu tham khảo trong luận văn của tác giả về mặt lý thuyết liên quan đến doanh nghiệp lâm nghiệp. Các công trình nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp: + Trần Hữu Dào (2010), “Giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các Công ty nông lâm nghiệp”, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ [13]. Trong công trình nghiên cứu này, tác giả đã lựa chọn và khảo sát 12 công ty nông lâm nghiệp trên cả nước nhằm phân tích đánh giá thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh của các công ty nông lâm nghiệp trong giai đoạn 2007-2009 để phục vụ cho việc cổ phần hóa doanh nghiệp. Kết quả khảo sát đã chỉ ra, hiệu quả sản xuất kinh doanh của các công ty nông lâm nghiệp rất thấp; Nhiều công ty nông lâm nghiệp thua lỗ kéo dài. Kết quả này ảnh hưởng bởi hai nhóm nhân tố là: Khách quan (đặc thù kinh doanh của doanh nghiệp lâm nghiệp, điều kiện tự nhiên – xã hội, chính sách của nhà nước trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp nông lâm nghiệp) và nhân tố chủ quan (chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp, nguồn nhân lực, năng lực lãnh đạo cũng như nguồn vốn của doanh nghiệp. Từ kết quả nghiên cứu, tác giả đã đề xuất 5 nhóm giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của các công ty nông lâm nghiệp. Trong đó, tác giả nhấn mạnh cần đổi mới, sắp xếp lại các doanh nghiệp nông lâm nghiệp, đặc biệt là việc cổ phần hóa doanh nghiệp. + Nguyễn Quốc Nghi, Mai Văn Nam (2011), “Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa ở thành phố Cần Thơ”, Tạp chí khoa học, Đại học Cần Thơ [22]. Kết quả nghiên đã chỉ ra các nhân tố tác động đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm: Mức độ tiếp cận chính sách hỗ trợ của Chính phủ, trình độ học vấn của chủ doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp, các mối quan hệ xã hội của doanh nghiệp và tốc độ tăng doanh thu. + Phước Minh Hiệp, Võ Thị Bích Hương (2020), “Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn TP. Bến Tre”, Tạp chí tài chính [20]. Bằng việc khảo sát 113 doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Bến Tre, nghiên cứu đã xác định được các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp là: Đặc điểm của doanh nghiệp, tuổi doanh nghiệp, trình độ lao động, quy mô và cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp, mối quan hệ xã hội của daonh nghiệp, chính sách hỗ trợ của nhà nước. 5
Như vậy, có thể thấy, hiệu quả kinh doanh và các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh là một trong những đề tài được các nhà nghiên cứu khoa học đặc biệt quan tâm, được thể hiện qua rất nhiều công trình nghiên cứu đã được công bố và áp dụng. Nhưng các nghiên cứu này đều ở tầm vĩ mô, lý thuyết chung hoặc cụ thể ở các khía cạnh khác nhau, thời điểm nghiên cứu khác nhau, lĩnh vực nghiên cứu khác nhau và đặc điểm tại mỗi công ty cũng không giống nhau. Hiện nay, chưa có công trình nghiên cứu nào về hiệu quả kinh doanh cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của Công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình. Vì vậy, công trình nghiên cứu này của tác giả hoàn toàn không bị trùng lặp. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Xác định và phân tích rõ các các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hiệu quả kinh doanh và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp lâm nghiệp. - Đánh giá hiệu quả kinh doanh của của Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Hòa Bình trong giai đoạn 2018-2020. - Xác định và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của của Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Hòa Bình trong thời gian tới. 4. Đối tượng, và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về không gian: Đề tài được thực hiện tại công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Hòa Bình, có địa chỉ tại xã Dân Hạ - huyện Kỳ Sơn - tỉnh Hoà Bình. - Phạm vi về thời gian: Dữ liệu thứ cấp: Trong quá trình thực hiện, các tài liệu, dữ liệu được thu thập trong giai đoạn từ năm 2018 đến năm 2020. Dữ liệu sơ cấp tiến 6
hành khảo sát từ tháng 12/2020 - 3/2021 và đề xuất các giảp pháp đến năm 2025. - Phạm vi về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu - Đối với dữ liệu thứ cấp: Đề tài sử dụng phương pháp kế thừa để thu thập các thông tin, tài liệu, dữ liệu thứ cấp đã được công bố ở các cơ quan lưu trữ, trên sách báo, tạp trí, các tài liệu có liên quan đến vấn đề nghiên cứu: Các văn bản pháp luật, Nghị định và Quyết định của Chính phủ và Bộ ngành liên quan, các nghiên cứu có liên quan đến đề tài, các báo cáo, bài báo, luận văn… Các tài liệu về báo cáo tài chính: báo cáo lưu chuyển tiền tệ, báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh, biểu cân đối kế toán…của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình trong 3 năm 2018-2020. - Đối với dữ liệu sơ cấp: Được thu thập trực tiếp từ việc điều tra khảo sát cán bộ quản lý của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình với mục đích xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tới hiệu quả kinh doanh của công ty. Cụ thể: Quy trình xây dựng bảng hỏi và điều tra được thực hiện qua 3 bước: - Bước 1: Xây dựng bảng hỏi: Dựa trên cơ sở mô hình lý thuyết, tổng hợp tài liệu và các công trình nghiên cứu trước cùng với tư vấn của các chuyên gia, biểu hỏi được thiết kế gồm 3 phần: Thông tin chung, bao gồm các câu hỏi thu thập thông tin cơ bản của đối tượng điều tra (họ tên, tuổi, giới tính, vị trí, thâm niên…); Các câu hỏi về đặc điểm và các nội dung liên quan đến hiệu quả kinh doanh của công ty; Các câu hỏi về yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh (được đánh giá bằng thang đo với thang điểm Likert 5 mức độ (1- hoàn toàn không ảnh hưởng; 2- không ảnh hưởng; 3- ảnh hưởng một phần (ảnh hưởng bình thường), 4- ảnh hưởng và 5- Rất ảnh hưởng).” - Bước 2: Tiến hành điều tra sơ bộ, hiệu chỉnh bảng hỏi: Bảng hỏi được gửi đến để điều tra thử với 3 nhà quản lý của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình (01 phó giám đốc, 01 trưởng phòng, 01 đội trưởng). Sau khi điều tra thử, tác giả tiến hành hiệu chỉnh biểu hỏi và điều tra chính thức. - Bước 3: Điều tra chính thức Phiếu điều tra chính thức được gửi đến công ty và tiến hành điều tra trong 2 tháng từ tháng 12/2020 - 02/2021, đối tượng điều tra là cán bộ lãnh đạo của công ty (bao 7
gồm: Ban giám đốc, các trưởng phó phòng, các đội trưởng các đội sản xuất). Dung lượng mẫu là 18 người. 5.2. Phương pháp phân tích dữ liệu - Phương pháp thống kê mô tả: Sử dụng các chỉ tiêu như số tương đối, số tuyệt đối, số bình quân và dãy số biến động theo thời gian. Sử dụng phương pháp thống kê mô tả để nêu lên mức độ của hiện tượng, phân tích biến động của các hiện tượng và mối quan hệ giữa các hiện tượng với nhau. Phương pháp này được sử dụng để mô tả đặc điểm cơ bản của công ty, và các số liệu về hiệu quả kinh doanh của công ty. - Phương pháp thống kê so sánh: Dùng phương pháp này để so sánh các số liệu về hiệu quả kinh doanh của các năm 2018-2020. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Về mặt khoa học: Nghiên cứu này sẽ đóng góp một phần vào việc hệ thống hóa cơ sở lý luận về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp nói chung và của doanh nghiệp lâm nghiệp nói riêng. Về mặt thực tiễn: Kết quả nghiên cứu nhằm cung cấp thông tin giúp các nhà nhà quản trị của công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình thấy được thực trạng hiệu quả kinh doanh và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh của công ty, từ đó đưa ra những đánh giá chính xác đầy đủ nhằm đề xuất giải pháp nâng cao hiệu kinh doanh của Công ty trong thời gian tới. 7. Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu, Kết luận đề tài được kết cấu theo chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về hiệu quả kinh doanh và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Chương 2: Thực trạng hiệu quả kinh doanh và các nhân tố ảnh hướng đến hiệu quả kinh doanh của công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hòa Bình. Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Hòa Bình. 8
CHƯƠNG 1 MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP LÂM NGHIỆP 1.1. Một số lý luận cơ bản về hiệu quả kinh doanh và doanh nghiệp lâm nghiệp 1.1.1. Khái niệm và bản chất của hiệu quả kinh doanh 1.1.1.1. Khái niệm hiệu quả kinh doanh Trong cơ chế thị trường như hiện nay, mọi doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh đều có một mục tiêu chung là tối đa hóa lợi nhuận. Lợi nhuận là yếu tố quyết định đến sự tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp. Để đạt được mức lợi nhuận cao, các doanh nghiệp cần phải hợp lý hóa quá trình sản xuất kinh doanh, từ khâu mua vào đến khâu tiêu thụ. Mức độ hợp lý hóa của quá trình được phản ánh qua một phạm trù kinh tế cơ bản được gọi là: Hiệu quả kinh doanh. Muốn kiểm tra tính hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh phải đánh giá được hiệu quả kinh doanh ở phạm vi doanh nghiệp cũng như từng bộ phận của nó. Theo tác giả David Begg (1992), hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế, phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực (lao động, máy móc thiết bị, vốn và các yếu tố khác) của doanh nghiệp nhằm đạt được mục tiêu kinh doanh mà doanh nghiệp đề ra. Nhóm tác giả Nguyễn Thành Độ và Nguyễn Ngọc Huyền (2009) cho rằng hiệu quả kinh doanh là phạm trù phản ánh trình độ lợi dụng các nguồn lực để đạt được các mục tiêu kinh doanh xác định. Chỉ các doanh nghiệp kinh doanh mới nhằm vào mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận và vì thế mới cần đánh giá hiệu quả kinh doanh. Trong khi đó, tác giả Bùi Thị Minh Nguyệt (2018) nhận định, hiệu quả kinh doanh là một phạm trù phản ánh trình độ lợi dụng các nguồn lực để đạt được các mục tiêu xác định, phản ánh mặt chất lượng của quá trình kinh doanh. Hiệu quả kinh doanh là sự tương quan so sánh giữa kết quả đạt được theo mục tiêu đã được xác định với chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó trong quá trình sản xuất kinh doanh Nguyễn Văn Công (2013). Như vậy, về mặt bản chất thì hiệu quả kinh doanh chính là hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp. Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp gắn chặt với hiệu quả kinh tế của toàn xã hội, vì thế nó cần được xem xét toàn diện cả về mặt định tính lẫn định lượng, không gian và thời gian. Về mặt định tính, mức độ hiệu quả kinh doanh phản ánh những nỗ lực và trình độ quản lý của doanh nghiệp, đồng thời gắn với việc đáp 9
ứng các mục tiêu và yêu cầu của doanh nghiệp và của toàn xã hội về kinh tế, chính trị và xã hội. Về mặt định lượng, hiệu quả kinh doanh là biểu thị tương quan giữa kết quả mà doanh nghiệp thu được với chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để thu được kết quả đó. Hiệu quả kinh doanh chỉ có được khi kết quả cao hơn chi phí bỏ ra. Mức chênh lệch này càng lớn thì hiệu quả kinh doanh càng cao và ngược lại. 1.1.1.2. Phân loại hiệu quả kinh doanh Trong công tác quản lý, phạm trù hiệu quả kinh doanh được biểu hiện dưới các dạng khác nhau. Việc phân chia hiệu quả kinh doanh theo các tiêu chí khác nhau có tác dụng thiết thực cho công tác quản lý kinh doanh. Nó là cơ sở để xác định các chỉ tiêu và định mức hiệu quả kinh doanh để từ đó có các biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Tùy theo cách tiếp cận có thể nghiên cứu hiệu quả kinh doanh theo các cách phân loại khác nhau. Hiệu quả có thể được đánh giá ở các góc độ, đối tượng, phạm vi khác nhau. - Xét trong phạm vi và đối tượng các hoạt động kinh tế, có thể phân chia phạm trù hiệu quả kinh doanh thành: + Hiệu quả kinh tế quốc dân: là hiệu quả kinh tế tính chung toàn bộ nền sản xuất xã hội. + Hiệu quả kinh tế theo ngành: là hiệu quả kinh tế tính riêng cho từng ngành sản xuất vật chất như công nghiệp, nông nghiệp, thương mại, dịch vụ... trong từng ngành lớn có lúc phải phân bổ hiệu quả kinh tế cho những ngành hẹp hơn. + Hiệu quả kinh tế doanh nghiệp: là xem xét cho từng doanh nghiệp, vì doanh nghiệp hoạt động theo từng mục đích riêng rẽ và lấy lợi nhuận làm mục tiêu cao nhất, nên nhiều hiệu quả của doanh nghiệp không đồng nhất với hiệu quả của quốc gia. Cũng vì thế mà nhà nước sẽ có các chính sách liên kết vĩ mô với doanh nghiệp. - Căn cứ vào phạm vi tính toán hiệu quả, người ta phân ra làm 2 loại: Hiệu quả kinh doanh tổng hợp và hiệu quả kinh doanh bộ phận. + Hiệu quả kinh doanh tổng hợp: là phạm trù kinh tế biểu hiện của sự phát triển kinh tế theo chiều sâu, phản ánh trình độ khai thác các nguồn lực nhằm thực hiện mục tiêu sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Hiệu quả kinh doanh tổng hợp là thước đo hết sức quan trọng của sự tăng trưởng kinh tế và là chỗ dựa cho việc đánh giá việc thực hiện mục tiêu kinh tế của doanh nghiệp trong từng thời kỳ. 10