Luận văn Thạc sĩ, Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:113

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu đề tài là trên cơ sở phân tích làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ, luận văn đề xuất phương hướng và các giải pháp đổi mới công tác này trong những năm tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ, Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............./........... ...../..... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA CHU THỊ HỒNG TÂM THANH TRA HOẠT ĐỘNG TUYỂN DỤNG TRONG CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CỦA BỘ NỘI VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH HÀ NỘI - 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............./........... ...../..... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA CHU THỊ HỒNG TÂM THANH TRA HOẠT ĐỘNG TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TRONG CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CỦA BỘ NỘI VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính Mã số: 8 38 01 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN QUỐC SỬU HÀ NỘI - 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Quốc Sửu. Các số liệu, các kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn này là hoàn toàn trung thực và chưa được công bố. Tôi xin chịu trách nhiệm về kết quả nghiên cứu của mình. Tác giả luận văn Chu Thị Hồng Tâm i
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báu của các thầy cô, các anh chị, các em và các b. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin được bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới: Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, Khoa Đào tạo Sau đại học Học viện Hành chính Quốc gia, tập thể đội ngũ cán bộ, giảng viên Học viện Hành chính Quốc gia đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Quốc Sửu đã nhiệt tình chỉ bảo, giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Xin gửi lời cảm ơn tới bạn bè, các anh chị em công chức Thanh tra Bộ Nội vụ và các bạn lớp Cao học Luật Hiến pháp và Luật Hành chính LH4B4 đã động viên, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình hoàn thành khóa luận này. Tác giả luận văn Chu Thị Hồng Tâm ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CBCC : Cán bộ, công chức CNXH : Chủ nghĩa xã hội HĐND : Hội đồng nhân dân QLNN : Quản lý nhà nước QPPL : Quy phạm pháp luật UBND : Ủy ban nhân dân XHCN : Xã hội chủ nghĩa iii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................... iii MỤC LỤC ....................................................................................................... iv MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THANH TRA HOẠT ĐỘNG TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TRONG CƠ QUAN NHÀ NƯỚC .......................... 9 1.1. Khái quát về thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước ........................................................................................................ 9 1.1.1. Khái niệm thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước .................................................................................................... 9 1.1.2. Đặc điểm thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước .................................................................................................. 11 1.1.3. Vai trò thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước .................................................................................................. 16 1.1.4. Chủ thể, đối tượng của thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước .......................................................................... 18 1.2. Quy trình thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước ............................................................................................................. 20 1.2.1. Chuẩn bị thanh tra ........................................................................ 20 1.2.2. Tiến hành thanh tra ....................................................................... 23 1.2.3. Kết thúc thanh tra ......................................................................... 25 1.3. Nội dung thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước ............................................................................................................. 27 1.3.1. Thanh tra căn cứ tuyển dụng, điều kiện đăng ký dự tuyển, thẩm iv
quyền tuyển dụng công chức ................................................................... 27 1.3.2. Thanh tra việc thi tuyển công chức ............................................... 29 1.3.3. Thanh tra việc xét tuyển công chức .............................................. 29 1.3.4. Thanh tra trình tự, thủ tục tuyển dụng công chức ........................ 30 1.3.5. Thanh tra việc thực hiện chế độ tập sự ......................................... 30 1.4. Các yếu tố tác động đến thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước ........................................................................................ 31 1.4.1. Hệ thống thể chế hành chính nhà nước về thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức ....................................................................................... 31 1.4.2. Cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của cơ quan thanh tra tuyển dụng công chức ....................................................................................... 33 1.4.3. Năng lực của công chức thanh tra ................................................ 34 1.4.4. Sự quan tâm, chỉ đạo của cơ quan chủ quản và sự phối hợp giữa đoàn thanh tra với các cơ quan nhà nước trong quá trình thanh tra ..... 35 1.4.5. Các nguồn lực vật chất phục vụ cho thanh tra hoạt động thanh tra tuyển dụng công chức ............................................................................. 35 Tiểu kết chương 1 .......................................................................................... 36 Chương 2 THỰC TRẠNG THANH TRA HOẠT ĐỘNG TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TRONG CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CỦA BỘ NỘI VỤ ..... 38 2.1. Khái quát về Thanh tra Bộ Nội vụ ....................................................... 38 2.1.1. Nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Bộ Nội vụ ............................ 38 2.1.2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh thanh tra Bộ Nội vụ ................. 40 2.1.3. Cơ cấu tổ chức và chế độ làm việc của Thanh tra Bộ Nội vụ ...... 42 2.2. Phân tích thực trạng thực hiện các nội dung thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ ............................ 44 2.2.1. Thực trạng thanh tra căn cứ tuyển dụng, điều kiện dự tuyển, thẩm quyền tuyển dụng công chức ................................................................... 44 v
2.2.2. Thực trạng thanh tra thi tuyển công chức .................................... 48 2.2.3.Thực trạng thanh tra việc tuyển dụng công chức trong trường hợp đặc biệt .................................................................................................... 54 2.2.4. Thực trạng thanh tra trình tự, thủ tục tuyển dụng công chức ...... 58 2.2.5. Thực trạng thanh tra việc thực hiện chế độ tập sự ....................... 61 2.2.6. Thực trạng thanh tra việc chuyển cán bộ, công chức cấp xã thành công chức từ cấp huyện trở lên ............................................................... 63 2.3. Đánh giá chung về thực trạng thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ ...................................................... 64 2.3.1. Những kết quả đạt được ................................................................ 65 2.3.2. Những hạn chế, bất cập ................................................................ 67 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập .................................... 69 Tiểu kết chương 2 .......................................................................................... 70 Chương 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI THANH TRA HOẠT ĐỘNG TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TRONG CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CỦA BỘ NỘI VỤ ................................................................... 73 3.1. Phương hướng đổi mới thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ ................................................................ 73 3.1.1. Nghiêm chỉnh thực hiện các quy định của pháp luật về hoạt động thanh tra ............................................................................................................ 73 3.1.2. Đảo đảm chính xác, khách quan, trung thực trong quá trình thanh tra ............................................................................................................ 75 3.1.3. Tránh chồng chéo, trùng lặp về phạm vi, đối tượng, nội dung, thời gian thanh tra giữa các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra ........... 76 3.1.4. Hoạt động thanh tra không được làm cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra............................ 77 3.1.5. Đổi mới hoạt động thanh tra tuyển dụng công chức trong cơ quan vi
nhà nước của Bộ Nội vụ .......................................................................... 77 3.2. Một số giải pháp đổi mới thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước Bộ Nội vụ ............................................................. 80 3.2.1. Nâng cao tinh thần trách nhiệm của Chánh thanh tra Bộ và công chức trong Thanh tra Bộ Nội vụ ............................................................. 80 3.2.2. Kiện toàn cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của Thanh tra Bộ Nội vụ ...................................................................................................... 82 3.2.3. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, nghiêm chỉnh chấp hành các nguyên tắc thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước .................................................................................................. 84 3.2.4. Tăng cường sự phối hợp trong quá trình thanh tra giữa Thanh tra Bộ Nội vụ với các cơ quan nhà nước ...................................................... 86 3.2.5. Nâng cao năng lực của công chức Thanh tra Bộ Nội vụ.............. 89 3.2.6. Giám sát việc thực hiện chức năng thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ ................................ 92 3.2.7. Tăng cường công tác xây dựng thể chế về tuyển dụng công chức . 94 3.2.8. Đảm bảo kinh phí cho hoạt động thanh tra .................................. 96 Tiểu kết chương 3 .......................................................................................... 97 KẾT LUẬN .................................................................................................... 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 101 vii
MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài Quản lý hành chính nhà nước là hoạt động chấp hành, điều hành của chủ thể quản lý hành chính nhà nước và được thực hiện bởi một chu trình khép kín, bao gồm nhiều giai đoạn khác nhau như: nắm tình hình, dự báo sự phát triển, lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo thực hiện, phân công, phối hợp, thanh tra, kiểm tra. Như vậy, thanh tra là một hoạt động, một giai đoạn của chu trình quản lý hành chính nhà nước luôn gắn liền với quản lý hành chính nhà nước, ở đâu có quản lý hành chính nhà nước thì ở đó có hoạt động thanh tra. Quản lý hành chính nhà nước sẽ không đạt được hiệu lực, hiệu quả nếu không có hoạt động thanh tra. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII xác định: “Cơ cấu lại các cơ quan trong hệ thống hành chính nhà nước các cấp, phân cấp mạnh cho cấp dưới gắn với hướng dẫn và thực hiện thanh tra, kiểm tra của cấp trên” [10, tr 46]. Nghị quyết số 48/2005/NQTW ngày 24/5/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020 đã nêu rõ: “Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động thanh tra, kiểm tra, bảo đảm mọi hoạt động quản lý nhà nước đều chịu sự thanh tra, kiểm tra của Chính phủ” [11, tr 28]. Nghị quyết số 21/2009/NQ-CP ngày 12/5/2009 của Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia phòng, chống tham nhũng đến năm 2020 nhấn mạnh: “Nghiên cứu sửa đổi pháp luật về thanh tra theo hướng làm rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan thanh tra nhà nước, tăng cường tính độc lập và tự chịu trách nhiệm của các cơ quan thanh tra, tăng cường hiệu lực thi hành các kết luận của cơ quan thanh tra” [8, tr 26]. Năm 2010, Quốc hội thông qua Luật Thanh tra mới trên cơ sở kế thừa nhiều nội dung của Luật Thanh tra 2004 đồng thời bổ sung một số quy định nhằm tăng cường tính độc lập cho hoạt động thanh tra, nâng cao chất lượng của 1
hoạt động thanh tra [23]. Nghị quyết 30c/NQ-CP của Chính phủ ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 đã đặt ra mục tiêu: “Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước”. Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thì việc tuyển dụng có vị trí và vai trò quan trọng. Vấn đề tuyển dụng công chức ở nước ta đang được Nhà nước chú trọng và đã có nhiều cải tiến, đổi mới. Các văn bản pháp luật về tuyển dụng được bổ sung, sửa đổi ngày một hoàn thiện. Luật Cán bộ, công chức năm 2008 ban hành cùng với các văn bản quy phạm pháp luật đã có những quy định rõ ràng về hình thức, nguyên tắc, điều kiện, quy trình tuyển dụng công chức. Tuy nhiên, khi áp dụng vào thực tế đã gặp phải một số khó khăn, vướng mắc cần phải nghiên cứu hoàn thiện tốt hơn. Chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước chưa đáp ứng được yêu cầu phải nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trước nhu cầu ngày càng cao của người dân và xã hội. Tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước cũng đang còn những hạn chế, bất cập, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật còn chồng chéo, chất lượng thấp, chưa có các cơ chế, chính sách thu hút nguồn nhân lực có chất lượng cao, cũng như các tiêu cực phát sinh trong tuyển dụng công chức. Điều này đòi hỏi phải đẩy mạnh thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong các cơ quan nhà nước. Để khắc phục những tồn tại trên và đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới, vấn đề cấp bách là phải đổi mới nội dung, phương pháp tuyển dụng công chức, tăng cường công tác thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức, hạn chế thấp nhất những tiêu cực trong hoạt động này. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, thanh tra hoạt động tuyển dụng công 2
chức vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý nhà nước. Thanh tra công vụ nói chung, thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức nói riêng còn thiếu tính chủ động, sáng tạo. Việc tuân thủ nguyên tắc thanh tra còn bị xem nhẹ dẫn đến kết quả công tác thanh tra chưa dựa trên sự phân tích chứng cứ thu thập được và không đảm bảo tính kịp thời. Tính rõ ràng và khả thi trong một số kết luận thanh tra chưa bảo đảm; hiệu lực, hiệu quả của công tác thanh tra còn yếu, chưa có tác động tích cực như mong muốn. Việc thực hiện các kết luận, kiến nghị sau thanh tra còn chưa nghiêm, hiệu quả trong công tác phòng chống tham nhũng trong tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước còn thấp. Nghiên cứu có hệ thống, phân tích, đánh giá thực trạng thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ trên cơ sở đó đề xuất phương hướng và các giải pháp đổi mới của hoạt động này trong những năm tới là một nhiệm vụ cần thiết. Xuất phát từ các lý do trên học viên chọn đề tài “Thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ” làm đề tài luận văn tốt nghiệp của mình. 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài Trước và sau khi Luật Thanh tra năm 2010 được ban hành, đã có nhiều nghiên cứu về hoạt động thanh tra được thể hiện dưới dạng các công trình đề tài khoa học, chuyên đề tạp chí hay bài viết trên các tạp chí. Nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã đề cập đến thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức như: “Quy định về tuyển dụng công chức và một số giải pháp hoàn thiện” của tác giả Phạm Tuấn Doanh; “Kiên quyết xử lý sai phạm trong tuyển dụng, bổ nhiệm công chức” của tác giả Tô Nam; “Cải cách chế độ tuyển dụng công chức trong bối cảnh cải cách hành chính ở Việt Nam” của tác giả Nguyễn Duy Thăng; “Tuyển chọn, bồi dưỡng người tài năng cho công vụ” của tác giả Ngô Thành Can; “Thi tuyển công chức theo vị trí việc làm và điều 3
kiện áp dụng ở nước ta” của tác giả Nguyễn Hữu Hải... Những công trình này đều nhấn mạnh đến vị trí, vai trò của hoạt động tuyển dụng công chức, sự cần thiết phải đổi mới và đẩy mạnh công tác thanh tra để hoạt động tuyển dụng công chức đảm bảo chất lượng, ngăn ngừa các hành vi vi phạm. Mặc dù vấn đề thanh tra công vụ đã chính thức được quy định trong Luật Cán bộ, công chức năm 2008. Một số công trình nghiên cứu cũng đã đề cập đến nội hàm thanh tra, thanh tra công vụ từ những góc độ khác nhau. Trong Đề tài khoa học cấp nhà nước “Hoàn thiện cơ chế thanh tra, giám sát nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước” do TS. Trần Đức Lượng làm chủ nhiệm đề tài năm 2002 đã phân tích, đánh giá các quy định pháp luật về hoạt động thanh tra, giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước, đề xuất phương hướng và các giải pháp hoàn thiện cơ chế thanh tra, giám sát nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước. Đề tài khoa học cấp Bộ, Thanh tra Chính phủ: “Chất lượng cuộc thanh tra - thực trạng và giải pháp” do ThS. Đặng Khánh Toàn làm chủ nhiệm. Đề tài đã nghiên cứu một số vấn đề chung về chất lượng thanh tra; thực trạng chất lượng thanh tra và đề xuất định hướng, giải pháp nâng cao chất lượng thanh tra. Trong bài viết “Các biện pháp tăng cường tính độc lập tương đối của hoạt động thanh tra”, Tạp chí Thanh tra, tác giả Nguyễn Tuấn Khanh đã nêu được một số nội dung thể hiện hoạt động thanh tra mang tính độc lập tương đối, đồng thời tác giả có một số kiến nghị nhằm tăng cường tính độc lập tương đối của hoạt động thanh tra trong điều kiện cải cách hành chính hiện nay. Tuy nhiên, bài viết chưa đi sâu nghiên cứu về mặt lý luận để phân tích, làm rõ tính độc lập của hoạt động thanh tra. Các kiến nghị của tác giả đã được Luật Thanh tra năm 2010 sửa đổi, bổ sung. Bài viết “Vị trí, vai trò của cơ quan thanh tra và người đứng đầu cơ quan thanh tra nhà nước - thực trạng và giải pháp” của tác giả Lê Tiến Hào đăng 4
trên Tạp chí Pháp luật Thanh tra số tháng 3/2018 đã chỉ ra những hạn chế, bất cập trong xác định vị trí, vai trò của cơ quan thanh tra và người đứng đầu cơ quan thanh tra nhà nước trong quyết định nội dung thanh tra, ban hành các quyết định thanh tra, giải quyết các kết luận thanh tra và đề xuất các giải pháp để khắc phục những hạn chế, bất cập này. Một số học viên cao học cũng đã chọn đề tài về tổ chức và thực hiện hoạt động thanh tra để làm đề tài luận văn cao học. Luận văn thạc sĩ “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong tổ chức và hoạt động của thanh tra ở Việt Nam” năm 2014 tại Khoa luật, Đại học Quốc gia của tác giả Lê Thị Thu Oanh đã phân tích tương đối cụ thể về bộ máy tổ chức và các hình thức hoạt động của các cơ quan thanh tra theo Luật Thanh tra năm 2010, qua đó đề xuất một số giải pháp đổi mới và hoàn thiện hoạt động thanh tra. Tuy nhiên do tiếp cận dưới góc độ chung nên luận văn chưa làm nổi bật được mối quan hệ giữa việc đổi mới tổ chức và hoạt động của cơ quan thanh tra với việc bảo đảm tính độc lập, khách quan của hoạt động thanh tra trong quản lý hành chính nhà nước. Luận văn thạc sĩ “Đổi mới tổ chức và hoạt động của các tổ chức thanh tra cấp tỉnh - thực tiễn tại tỉnh Bình Dương” năm 2013 tại Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh của tác giả Lê Văn Thắng đã sử dụng số liệu thực tiễn tại tỉnh để đánh giá những ưu điểm, hạn chế của mô hình tổ chức, hoạt động của cơ quan thanh tra cấp tỉnh. Tuy nhiên chưa làm rõ nguyên nhân bất cập trong tổ chức, hoạt động, tính độc lập của hoạt động thanh tra trong quản lý hành chính nhà nước. Phần lớn các công trình nghiên cứu trên chủ yếu mới chỉ tập trung trình bày và diễn giải các quy định của pháp luật hiện hành về tổ chức và hoạt động thanh tra, thanh tra công vụ, về tính độc lập, khách quan của hoạt động thanh tra công vụ. Cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu về thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước hoặc thanh tra hoạt động 5
tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở phân tích làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ, luận văn đề xuất phương hướng và các giải pháp đổi mới công tác này trong những năm tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu, luận văn đề ra các nhiệm vụ nghiên cứu sau đây: - Làm rõ cơ sở lý luận về thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước. - Phân tích, đánh giá thực trạng thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ, làm rõ những kết quả đã đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. - Đề xuất phương hướng và các giải pháp đổi mới thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước ở nước ta trong những năm tới. 4. Phạm vi nghiên cứu của luận văn Luận văn nghiên cứu công tác thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ từ khi Quốc hội ban hành Luật Thanh tra năm 2010 đến nay. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật lịch sử, duy vật biện chứng và các quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về công tác thanh tra. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Học viên sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau đây: 6
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Nghiên cứu các văn bản luật, văn bản quy phạm có liên quan đến đề tài nghiên cứu; tài liệu của các hội nghị, hội thảo chuyên đề; các kết luận thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức của 85 cuộc thanh tra ở Bộ, ngành, UBND các tỉnh từ năm 2010 - 2019; kết quả nghiên cứu của các công trình có liên quan đã được công bố. - Phương pháp phân tích - tổng hợp: Phân tích và tổng hợp các số liệu kết quả thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ từ năm 2010 đến nay, qua đó làm rõ những kết quả đã đạt được, những hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế. Luận văn sử dụng phương pháp tổng hợp để tóm lược nội dung sau mỗi nội dung phân tích, đánh giá; để khái quát vấn đề, tóm lược nội dung của từng mục và kết luận của từng chương trong luận văn. - Phương pháp thống kê: Luận văn sử dụng phương pháp thống kê trong chương 2 để thống kê các số liệu cụ thể về thực trạng công tác thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ từ năm 2010 đến nay. - Phương pháp so sánh: Học viên sử dụng phương pháp này để so sánh đối chiếu hoạt động thanh tra tuyển dụng công chức qua các thời kỳ làm cơ sở đề xuất phương hướng và các các giải pháp đổi mới thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước ở nước ta trong những năm tới. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Phân tích làm rõ cơ sở lý luận về thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước. - Phân tích thực trạng công tác thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức 7
trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ, đánh giá những kết quả đã đạt được, những hạn chế, bất cập và nguyên nhân của những hạn chế, bất cập. - Đề xuất phương hướng và các giải pháp đổi mới thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ trong những năm tới. - Luận văn là tài liệu tham khảo bổ ích cho các cơ quan, cán bộ, công chức làm công tác thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức và cho sinh viên, học viên chuyên ngành thanh tra. 7. Cơ cấu của luận văn Luận văn gồm 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước Chương 2. Thực trạng thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ Chương 3. Phương hướng và giải pháp đổi mới thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước của Bộ Nội vụ. 8
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THANH TRA HOẠT ĐỘNG TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TRONG CƠ QUAN NHÀ NƯỚC 1.1. Khái quát về thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước 1.1.1. Khái niệm thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước Thanh tra là một chức năng thiết yếu của cơ quan quản lý nhà nước, là việc xem xét, đánh giá, xử lý của cơ quan nhà nước đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Hoạt động thanh tra được thực hiện bởi cơ quan chuyên trách theo một trình tự, thủ tục luật định, nhằm phát hiện sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền biện pháp khắc phục; phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật; giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp luật; phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Thanh tra công vụ là hoạt động xem xét, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của cơ quan nhà nước, cá nhân có thẩm quyền thanh tra đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cán bộ, công chức, cá nhân được trao quyền trong phạm vi quản lý hành chính nhà nước. Tuyển dụng công chức là hoạt động thi tuyển công chức, xét tuyển công chức, tuyển dụng trong trường hợp đặc biệt, xét chuyển công chức cấp xã thành công chức từ cấp huyện trở lên do các cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền tiến hành để công nhận một người trở thành một công chức. Ở nước ta, công chức là một yếu tố quan trọng quyết định chất lượng hoạt động của bộ máy 9
hành chính, của các cơ quan nhà nước, của các cơ quan của Đảng và các tổ chức chính trị - xã hội. Chất lượng của đội ngũ công chức có vai trò quan trọng trong hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước. Việc tuân thủ pháp luật của các cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền trong quá trình tuyển dụng công chức là cần thiết giúp tuyển chọn được đội ngũ công chức đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và vị trí việc làm. Để công tác tuyển dụng công chức bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan thì vai trò của các cơ quan thanh tra thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành theo thẩm quyền, trong đó có thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền hoặc được phân cấp thẩm quyền tuyển dụng công chức là rất cần thiết. Thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức có vai trò quan trọng trong việc xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách về công vụ; góp phần tăng cường trong công tác quản lý cán bộ, công chức; nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức trong hoạt động công vụ. Nhờ đó, những sai phạm, thiếu sót, tiêu cực có thể xảy ra trong quá trình tuyển dụng công chức có thể được phòng ngừa và ngăn chặn. Ngoài hoạt động của người đứng đầu cơ quan chấp hành pháp luật về tuyển dụng công chức, hoạt động của công chức khác trong cơ quan trợ giúp người đứng đầu cũng có vai trò quan trọng trong hoạt động tuyển dụng công chức. Vì vậy, hoạt động thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức còn bao gồm thanh tra hành vi của các công chức khác trong cơ quan trong việc chấp hành pháp luật về tuyển dụng công chức (Ví dụ: thanh tra hành vi của công chức với tư cách là thành viên Hội đồng tuyển dụng công chức, thành viên các Ban giúp việc của Hội đồng tuyển dụng). Thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước là một nội dung trong thanh tra công vụ, thanh tra việc quản lý công chức. Thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước là hoạt động do cơ 10
quan thanh tra nhà nước có thẩm quyền đảm nhiệm để xem xét, đánh giá, kết luận chính thức về việc thi tuyển, xét tuyển, tuyển dụng công chức trong trường hợp đặc biệt, xét chuyển công chức cấp xã thành công chức từ cấp huyện trở lên của người đứng đầu cơ quan chấp hành pháp luật về tuyển dụng công chức, của công chức khác trong việc chấp hành pháp luật về tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước, được tiến hành theo một trình tự, thủ tục và dưới các hình thức khác nhau do pháp luật quy định nhằm phòng ngừa, phát hiện và xử lý các vi phạm pháp luật trong tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công chức, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý hành chính nhà nước. 1.1.2. Đặc điểm thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước Là một nội dung trong thanh tra công vụ, thanh tra tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước có những đặc điểm của hoạt động thanh tra công vụ. Bên cạnh đó thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước có những đặc điểm riêng bao gồm: Một là,thanh tra hoạt động tuyển dụng trong cơ quan nhà nước gắn liền với hoạt động quản lý nhà nước Với tư cách là một chức năng, là một giai đoạn của chu trình quản lý nhà nước, thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước gắn liền với hoạt động quản lý nhà nước. Thanh tra hoạt động tuyển dụng công chức trong cơ quan nhà nước gắn liền với vai trò của Nhà nước trong kiểm soát hoạt động của các cơ quan nhà nước. Chính bản chất của các hoạt động quản lý nhà nước đòi hỏi phải có thanh tra hoạt động của các cơ quan nhà nước, buộc các cơ quan này phải thực hiện nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật để thực hiện chức năng quản lý nhà nước. Ở đâu có hoạt động quản lý nhà nước, quản lý công vụ, công chức thì ở 11