Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

64
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn phân tích làm rõ cơ sở lý luận về hủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính. Đánh giá thực trạng công tác cải cách thủ tục hành chính tại UBND thành phố ào Cai. Tìm nguyên nhân của những tồn tại trong công tác cải cách thủ tục hành chính tại UBND thành phố Lào Cai. Đề ra kiến nghị, giải pháp nhằm cải cách thủ tục hành chính tại UBND thành phố Lào Cai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN HỮU THÀNH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN HỮU THÀNH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM THỊ NINH HÀ NỘI – 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của cá nhân tôi. Các nội dung nghiên cứu, số liệu và kết quả nghiên cứu trong đề tài này là trung thực. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, đánh giá, nhận xét đƣợc chính tác giả thu thập từ nhiều nguồn thông tin khác nhau và đã nêu rõ trong phần tài liệu tham khảo. Ngoài ra, đề tài cũng sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng nhƣ số liệu của các tác giả, tổ chức cơ quan khác và cũng đã thể hiện trong phần tài liệu tham khảo. Học viên Nguyễn Hữu Thành
LỜI CẢM ƠN i đầu tiên, Em xin bày t l ng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến tiến sỹ Phạm Thị Ninh đã tận tình hƣớng d n em trong suốt quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp. Em chân thành cảm ơn quý thầy, cô trong ọc viện đã tận tình truyền đạt kiến thức trong th i gian em học tập tại ọc viện hành chính quốc gia. Em xin gửi l i cảm ơn đến lãnh đạo, các cán bô, công chức UBND thành phố ào Cai đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ em trong quá trình thu thập tài liệu, tìm hiểu các hoạt động nghiệp vụ để em hoàn thiện đề tài nghiên cứu. Em xin trân trọng cảm ơn!
MỤC LỤC P ẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1 C ƢƠNG 1. N ỮNG VẤN ĐỀ Ý UẬN VỀ T Ủ TỤC ÀN C ÍN VÀ CẢI CÁC T Ủ TỤC ÀN C ÍN ........................................................ 9 1.1. Khái quát về thủ tục hành chính ..................................................................... 9 1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính ..................................................................... 9 1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính .............................................................. 10 1.1.3. Vai tr của thủ tục hành chính .................................................................. 13 1.1.4. Phân loại thủ tục hành chính .................................................................... 15 1.2. Cải cách thủ tục hành chính ......................................................................... 18 1.2.1. Khái niệm về cải cách thủ tục hành chính ............................................... 18 1.2.2. Các nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính nhà nƣớc ........................... 19 1.2.3 Các yếu tố tác động đến cải cách thủ tục hành chính ................................ 21 1.3 Nội dung cải cách thủ tục hành chính đối với cơ quan cấp thành phố trực thuộc tỉnh ............................................................................................................ 24 1.4. Ý nghĩa của cải cách thủ tục hành chính ...................................................... 27 TIỂU KẾT C ƢƠNG 1 ...................................................................................... 30 C ƢƠNG 2. T ỰC TRẠNG CẢI CÁC T Ủ TỤC ÀN C ÍN TẠI UBND THÀN P Ố ÀO CAI ........................................................................ 31 1.1. Khái quát về Ủy ban nhân dân thành phố ào Cai ...................................... 31 1.1.1. Điều kiện kinh tế - xã hội .......................................................................... 31 1.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy của Ủy ban nhân dân thành phố ào Cai ............ 32 1.1.3 oạt động của Ủy ban nhân dân thành phố ào Cai ................................. 33 2.2. Triển khai tổ chức thực hiện cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố ào Cai ........................................................................................ 37 2.2.1. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo ........................................................................ 37 2.2.2 Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông .................................................................................................................... 38 2.2.3 Công tác kiểm soát thủ tục hành chính ...................................................... 46 2.2.4 Công tác kiểm tra cán bộ, công chức tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính tại thành phố ào Cai ................................................................................ 47
2.3. Kết quả cải cách thủ tục hành chính trên một số lĩnh vực tại Ủy ban nhân dân thành phố ào Cai ........................................................................................ 50 2.3.1. Cải cách thủ tục cấp phép đăng ký kinh doanh ......................................... 50 2.3.2. ĩnh vực cấp phép xây dựng ..................................................................... 54 2.3.3. ĩnh vực đất đai......................................................................................... 58 2.4. Đánh giá chung............................................................................................. 61 2.4.1. Kết quả đạt đƣợc. ...................................................................................... 61 2.4.2. ạn chế ...................................................................................................... 63 2.5.3 Nguyên nhân của những hạn chế ............................................................... 65 TIỂU KẾT C ƢƠNG 2 ...................................................................................... 69 C ƢƠNG 3. P ƢƠNG ƢỚNG VÀ GIẢI P ÁP CẢI CÁC T Ủ TỤC ÀN C ÍN TẠI ỦY BAN N ÂN DÂN T ÀN P Ố ÀO CAI ............ 71 3.1. Phƣơng hƣớng cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Lào Cai ................................................................................................................ 71 3.1.1 Tích cực, chủ động trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo cải cách thủ tục hành chính tại UBND thành phố ào Cai .................................................................... 71 3.1.2. Đẩy mạnh thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính ..................................................................................... 72 3.1.3 Sửa đổi đơn giản hóa thủ tục hành chính ................................................... 74 3.2. Các giải pháp cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Lào Cai. ............................................................................................................... 75 3.2.1. oàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ chế phối hợp của các bộ phận, ph ng ban thuộc Uỷ ban nhân dân thành phố ào Cai ........................ 76 3.2.2 Giải pháp liên quan đến khâu soạn thảo và ban hành văn bản .................. 78 3.2.3. Giải pháp nhằm nâng cao năng lực phục vụ nhân dân tại Uỷ ban nhân dân thành phố ào Cai. .............................................................................................. 81 3.2.3. Thanh tra, kiểm tra quá trình thực hiện thủ tục hành chính ...................... 92 TIỂU KẾT C ƢƠNG 3 .................................................................................... 100 KẾT UẬN ....................................................................................................... 101 TÀI IỆU T AM K ẢO ................................................................................. 103 P Ụ ỤC .......................................................................................................... 108
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBCCVC Cán bộ, công chức, viên chức CCHC Cải cách hành chính TTHC Thủ tục hành chính ĐND ội đồng nhân dân UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Số bảng biểu Tên bảng Trang Kết quả giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế Bảng 2.1 một cửa tại Ủy ban nhân dân thành phố ào Cai giai 43 đoạn 2012 – 2016 Kết quả giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế Bảng 2.2 một cửa liên thông của thành phố ào Cai giai đoạn 45 2012 – 2016 Kết quả giải quyết thủ tục hành chính lĩnh vực đăng Bảng 2.3 53 ký kinh doanh của thành phố ào Cai Kết quả đo lƣ ng sự hài l ng của tổ chức, ngƣ i dân qua giấy hẹn trả kết quả và góp ý trực tiếp của Bảng 2.4 53 ngƣ i dân lĩnh vực Kinh doanh (từ tháng 10/2015 đến 9/2017) Kết quả giải quyết thủ tục hành chính lĩnh vực cấp Bảng 2.5 57 phép xây dựng Kết quả đo lƣ ng sự hài l ng của tổ chức, ngƣ i dân qua giấy hẹn trả kết quả và góp ý trực tiếp của Bảng 2.6 57 ngƣ i dân lĩnh vực Quản lý đô thị (từ tháng 10/2015 đến 9/2017) Kết quả giải quyết thủ tục hành chính lĩnh vực Tài Bảng 2.7 60 nguyên và Môi trƣ ng qua các năm Kết quả đo lƣ ng sự hài l ng của tổ chức, ngƣ i dân qua giấy hẹn trả kết quả và góp ý trực tiếp của Bảng 2.8 60 ngƣ i dân lĩnh vực tài nguyên và môi trƣ ng (từ tháng 10/2015 đến 9/2017)
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Số hình Tên hình Trang Cơ cấu tổ chức của Ủy ban nhân dân thành Hình 2.1. 32 phố ào Cai Quy trình giải quyết thủ tục hành chính lĩnh Hình 2.2 51 vực kinh doanh của thành phố ào Cai Quy trình giải quyết thủ tục hành chính lĩnh Hình 2.3 vực kinh doanh hộ cá thể của thành phố ào 52 Cai Quy trình giải quyết thủ tục hành chính lĩnh Hình 2.4 vực cấp phép xây dựng của thành phố ào 56 Cai
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Cải cách thủ tục hành chính (TT C) là một trong 06 nội dung của công tác cải cách hành chính (CCHC), là nội dung phản ánh rõ nhất mối quan hệ của nhà nƣớc với tổ chức, công dân. Đây cũng là nội dung đ i h i cần phải có sự cải cách quyết liệt, triệt để nhằm xây dựng một nền hành chính hiện đại, phục vụ Nhân dân. Cải cách TT C có những tác động to lớn đến việc phát triển kinh tế - xã hội, xóa b những rào cản rƣ m rà, phức tạp của các quy định đang chói buộc tổ chức, ngƣ i dân khi thực hiện TT C với chính quyền. Nhiệm vụ công tác cải cách TT C với mục tiêu đơn giản hóa các TTHC, hỗ trợ tiếp cận, giải quyết TT C cho ngƣ i dân nhằm loại bớt những thủ tục, quy trình rƣ m rà, chồng chéo, giảm thiểu phiền hà, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, công dân trong quá trình giao dịch làm việc với các cơ quan công quyền, đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng đƣợc Chính phủ và các cấp chính quyền đặc biệt quan tâm và xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, chiến lƣợc. Do trƣớc đây chúng ta chƣa thực sự chú trọng vấn đề này nên đến nay thủ tục hành chính v n là một trong những nguyên nhân gây ách tắc, kìm hãm các hoạt động kinh tế - xã hội, việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của công dân, cũng nhƣ hoạt động nhịp nhàng của bộ máy nhà nƣớc và điều đáng ngại nó làm giảm l ng tin của nhân dân vào nhà nƣớc. Đảng và nhà nƣớc ta đã có nhiều chủ trƣơng và giải pháp thể hiện sự quyết tâm rất lớn trong thực hiện cải cách hành chính mà đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính. Các quyền, nghĩa vụ của công dân đƣợc quy định trong iến pháp hay ở các văn bản pháp luật khác về cơ bản, đều phải thông qua thủ tục hành chính do các cơ quan, các cấp chính quyền nhà nƣớc quy định và trực tiếp giải quyết. Cùng với yêu cầu phát triển và hội nhập, cải cách thủ tục hành chính ở nƣớc ta đã và đang có những chuyển biến hết sức tích cực. Điều này đƣợc 1
Chính phủ, UBND tỉnh ào Cai, UBND thành phố nói riêng cụ thể hóa qua các văn bản quy phạm. Việc thực hiện cơ chế một cửa liên thông là giải pháp để đổi mới về phƣơng thức làm việc của cơ quan hành chính nhà nƣớc ở địa phƣơng các cấp, nhằm tạo chuyển biến cơ bản trong quan hệ giữa cơ quan hành chính nhà nƣớc với các tổ chức và công dân. Chính vì thế, thành phố Lào Cai luôn nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp để đẩy mạnh cải cách TT C, duy trì, thực hiện và kiểm soát các TT C, đảm bảo các TT C thực sự cần thiết và mang lại lợi ích thiết thực cho ngƣ i dân địa phƣơng. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế nêu trên là do việc kiểm tra, giám sát hoạt động tại bộ phận một cửa, các cơ quan chuyên môn trong việc giải quyết các TTHC chƣa đƣợc thực hiện thƣ ng xuyên, liên tục, đa chiều và lấy sự hài l ng của ngƣ i dân làm thƣớc đo chuẩn mực. Xuất phát từ thực tiễn và yêu cầu công tác, bản thân tôi mạnh dạn chọn đề tài “Cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai” cho Luận văn thạc sỹ của mình với mong muốn góp phần làm cho hoạt động cải cách TT C của thành phố Lào Cai ngày càng phục phụ tốt nhu cầu của Nhân dân, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, củng cố l ng tin của ngƣ i dân với chính quyền thành phố. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Cải cách hành chính có thể đƣợc hiểu nhƣ là một quá trình thay đổi nhằm nâng cao hiệu lực và hiệu quả hành chính, cải tiến tổ chức, và phƣơng pháp hành chính cũ, xây dựng chế độ và phƣơng thức hành chính mới trong lĩnh vực quản lý của bộ máy hành chính Nhà nƣớc. Cải cách thủ tục hành chính là điều kiện cần thiết để tăng cƣ ng củng cố mối quan hệ giữa Nhà nƣớc và nhân dân, tăng cƣ ng sự tham gia quản lý Nhà nƣớc của nhân dân. Cải cách thủ tục đƣợc coi là khâu đột phá trong cải cách nền hành chính Nhà nƣớc, nghĩa là để tạo sự chuyển động của toàn bộ hệ thống nền hành chính quốc gia; thủ tục hành chính là khâu đƣợc chọn đầu tiên, cải cách thủ tục hành chính sẽ gây ra sự chuyển động của toàn bộ hệ thống khi bị tác động. Những yếu tố khoa học 2
quản lý, những nhân tố thị trƣ ng, những mối quan hệ ngày càng đa dạng phức tạp giữa chính trị - hành chính - kinh tế, những bƣớc nhảy vọt của khoa học công nghệ, xu thế quốc tế hoá đ i sống xã hội, trình độ dân trí đƣợc nâng cao mọi mặt đã đề ra yêu cầu mới đối với các Nhà nƣớc, các Chính phủ và các nền hành chính công. Đây là việc làm không đơn giản, đ i h i trong quá trình CC C phải tính toán kỹ lƣỡng, lựa chọn chính xác mục tiêu, tập trung giải quyết đồng bộ các nội dung cải cách tạo sự chuyển biến vững chắc cả về chiều rộng, l n chiều sâu. CC C nói chung, cải cách TT C nói riêng đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học và quản lý nghiên cứu cải cách dƣới nhiều góc độ tiếp cận khác nhau. Đến nay đã có nhiều cuốn sách chuyên khảo, bài báo, luận văn và các công trình khoa học của nhiều tác giả đề cập đến vấn đề CC C, cải cách TT C, cụ thể: - Nghiên cứu về lý luận và thực tiễn cải cách hành chính và những giải pháp về đẩy mạnh cải cách hành chính ở Việt Nam có công trình nghiên cứu, bài viết của các tác giả. + “Giải pháp cải cách hành chính ở Việt Nam”, NXB Chính trị quốc gia, à Nội, của tác giả Nguyễn Ngọc iến [ 35]. Đây là công trình nghiên cứu đƣợc đầu tƣ nhiều th i gian và trí tuệ của tác giả. Tác giả đã đƣa ra đƣợc các giải pháp khả thi nhằm cải cách hành chính ở Việt Nam. + “Từ điển thuật ngữ hành chính”, NXB ao động, à Nội, của tác giả Mai ữu Khuê, Bùi Văn Nhơn [ 37]. Nh tìm hiểu cuốn từ điển này, học viên đã hiểu đƣợc các thuật ngữ cơ bản liên quan đến đề tài của luận văn. + “Thủ tục hành chính - Lý luận và thực tiễn”, NXB Chính trị Quốc gia, à Nội của tác giả Nguyễn Văn Thâm, Võ Kim Sơn [ 38]. Trên cơ sở hệ thống hóa các vấn đề lý luận về thủ tục hành chính, tác giả đã đối chiếu, liên hệ với thực tiễn. Do đó, các vấn đề lý luận dễ hiểu hơn, ngƣợc lại, các vấn đề thực tiễn có cơ sở khoa học đáng tin cậy. + “Mô hình tổ chức và hoạt động của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”, NXB Tƣ pháp, à Nội, tác giả Đào Trí Úc [ 39]. Việt Nam cũng theo 3
mô hình Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa, do đó tìm hiểu công trình này hỗ trợ rất đắc lực cho bài luận văn cao học của tác giả. + “Cải cách hành chính nhà nước lý luận và thực tiễn” NXB Chính trị quốc gia, năm 2016 do PGSTS. Nguyễn ữu ải chủ biên [ 42]. Đây là công trình có ý nghĩa tƣơng tự công trình của đồng tác giả Nguyễn Văn Thâm, Võ Kim Sơn. Qua đây, càng khẳng định thêm giữa lý luận và thực tiễn cần bổ sung và soi sáng cho nhau, từ đó giúp ngƣ i đọc dễ hiểu hơn và thấy các vấn đề lý luận gần gũi hơn, không bị xa v i, khó tiếp cận. Các công trình nghiên cứu, các bài viết nêu trên, các tác giả đã tập trung đi sâu phân tích, đánh giá CC C ở Việt Nam trên phƣơng diện lý luận và thực tiễn. Trong các công trình nghiên cứu cho tác giả một cái nhìn tổng quan về lý luận công tác cải cách hành chính và sự cần thiết phải cải cách hành chính. Bên cạnh đó cũng giúp tác giả có cái nhìn về thực trạng cải cách hành chính ở Việt Nam và những giải pháp cơ bản nhằm đẩy mạnh cải cách hành chính ở nƣớc ta. - Nghiên cứu về cải cách thủ tục hành chính có các công trình nghiên cứu, bài viết tiêu biểu của các tác giả: + Một số vấn đề về cải cách thủ tục hành chính của tác giả Mai ữu Khuê và Bùi Văn Nhơn. Dựa trên các tồn tại của thủ tục hành chính hiện hành, dựa trên tình hình thực tiễn kinh tế, chính trị, xã hội, các tác giả đã phân tích đến các vấn đề về cải cách thủ tục hành chính cần đƣợc quan tâm nhằm sửa đổi cho phù hợp hơn. + Công tác cải cách thủ tục hành chính ở tỉnh Lai Châu, đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ năm 2015 của tác giả Nguyễn Anh uấn [ 43]. Đây là công trình đã hỗ tợ tác giả nhiều trong việc hoàn thiện bài luận văn, nh những điểm tƣơng đồng giữa hai tỉnh miền núi phía Bắc ào Cai và ai Châu. Ở các bài viết trên các tác giả đã nghiên cứu làm rõ những vấn đề về cải cách TT C, những kết quả đã đạt đƣợc, những tồn tại, vƣớng mắc và nguyên nhân của những tồn tại nói trên, từ đó đề xuất phƣơng hƣớng và các giải pháp 4
để đẩy mạnh cải cách TT C trong th i gian tới. Các tác giả đã đi sâu nghiên cứu lý luận về cải cách TT C để vận dụng vào thực tiễn và chỉ ra đƣợc những bất cập, tồn tại cần phải khắc phục trong cải cách TT C ở Việt Nam hiện nay. - Cũng phải kể đến các đề tài uận án, uận văn về cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa: + Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại cơ quan hành chính nhà nước địa phương tỉnh Bắc Giang, uận văn thạc sỹ lý luận lịch sử nhà nƣớc và pháp luật năm 2014 của tác giả ƣơng Thị Phƣơng Thúy [ 44]. Vấn đề “hành là chính” đã bị lên án rất nhiều, vì vậy cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa ở tất cả các địa phƣơng trong cả nƣớc đều đƣợc quan tâm. Đây là thành công của luận văn thạc sỹ của tác giả ƣơng Thị Phƣơng Thúy. + Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại U ban nhân nhân huyện thuộc tỉnh Quảng Ninh, uận văn thạc sỹ quản lý hành chính công của tác giả Nguyễn Thị Thanh [ 45]. Tƣơng tự nhƣ luận văn của tác giả ƣơng Thị Phƣơng Thúy, đây cũng là thành công của cao học viên Nguyễn Thị Thanh tại tỉnh Quảng Ninh. + Một số giải pháp nhằm hoàn thiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại Sở Tài nguyên Môi trường và nhà đất Hà Nội, đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở của tác giả Trịnh Thị Mai [ 46]. Các giải pháp mà tác giả đƣa ra đều khả thi và phù hợp với điều kiện của Việt Nam, tạo điều kiện cho việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa. + uận văn Thạc sỹ của tác giả Nguyễn Đức Vƣợng năm 2007 với đề tài “Nâng cao hiệu lực của cơ chế một cửa trong công tác quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh” [ 47]. iệu lực cũng là vấn đề đáng đƣợc quan tâm trong cơ chế một cửa, tác giả Nguyễn Đức Vƣợng đã đề cập đến vấn đề này rất kỹ trong luận văn cao học. Ngoài những công trình nghiên cứu khoa học nói trên c n có những đề tài nghiên cứu và những bài nghiên cứu đăng trên Tạp chí khoa học có liên quan đến mô hình “một cửa”, “một cửa liên thông” từ trung ƣơng đến địa 5
phƣơng nhƣ : Nghiên cứu của Vụ Cải cách hành chính và Dự án cải cách hành chính - UNDP về Bộ chỉ số đánh giá chất lượng hoạt động của bộ phận một cửa cấp huyện (2010); Đề án “Thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng ” (năm 2012) của tác giả Trần Hoàng Phong - Phó chánh Văn ph ng UBND tỉnh Sóc Trăng. Các bài báo khoa học tiêu biểu của các tác giả : Lê Chi Mai (2005), Từ mô hình “một cửa - một giải pháp để cải cách dịch vụ hành chính công, Thông tin khoa học hành chính số 3/2005; Trần Công Dũng (2010), Vách ngăn hay ngăn cách nơi giao dịch một cửa, Tạp chí Tổ chức nhà nƣớc, số 6; Tạ Thị ải Yến (2012), Hoàn thiện Cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân, Báo điện tử www.thutuchanhchinh.vn... Trong các đề tài nghiên cứu khoa học trên, các tác giả đã phân tích và hệ thống hóa những vấn đề lý luận của cải cách TT C, phân tích, đánh giá thực trạng cải cách TT C theo cơ chế “một cửa” tại các đơn vị, địa phƣơng cụ thể và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện, đẩy mạnh cải cách TT C theo cơ chế một cửa tại các địa phƣơng, đơn vị nói trên. Các công trình, các đề tài khoa nghiên cứu các nội dung CC C, cải cách TT C nói chung hoặc cải cách TT C theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông của một địa phƣơng cụ thể chƣa có công trình nghiên cứu chuyên sâu nào nghiên cứu thực trạng cải cách TT C tại ủy ban nhân dân thành phố ào Cai, tỉnh ào Cai và đề xuất phƣơng hƣớng và các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của công tác cải cách thủ tục hành chính tại UBND thành phố ào Cai, tỉnh ào Cai trong những năm tới. Các công trình nghiên cứu trên đã giúp tác giả rất nhiều trong quá trình nghiên cứu những vấn đề cơ sở lý luận và thực tiễn về CC C và cải cách TT C ở nƣớc ta. Đây là những công trình đƣợc chúng tôi sử dụng làm cơ sở lý luận uận văn . Bên cạnh đó đề tài uận án, uận văn về cải CC C, cải cách TT C và thực hiện cơ chế một cửa cũng là định hƣớng, gợi ý cho chúng tôi trong việc thực hiện đề tài của mình. 6
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục đích nghiên cứu - ệ thống hóa cơ sở lý luận về TT C, cải cách TT C. - Đánh giá thực trạng công tác cải cách TT C tại UBND thành phố ào Cai. - Tìm nguyên nhân của những tồn tại trong công tác cải cách TT C tại UBND thành phố ào Cai. - Đề ra kiến nghị, giải pháp nhằm cải cách TT C tại UBND thành phố Lào Cai. 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu - Phân tích làm rõ cơ sở lý luận về TT C, cải cách TT C. - Tìm hiểu thực trạng công tác cải cách TT C tại UBND thành phố ào Cai. - Đánh giá những điểm mạnh, cũng nhƣ những tồn tại trong công tác cải cách TT C tại UBND thành phố ào Cai; tìm nguyên nhân của những tồn tại. - Đề xuất các kiến nghị, giải pháp phù hợp nhằm cải cách TT C tại UBND thành phố ào Cai. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của của đề tài là thực trạng công tác cải cách TT C tại UBND thành phố ào Cai. 4.2 Phạm vi nghiên cứu - Không gian: Công tác cải cách TT C tại UBND thành phố ào Cai. - Th i gian: Công tác cải cách TT C tại UBND thành phố ào Cai giai đoạn 2012 – 2016. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn - Tác giả sử dụng các dữ liệu thứ cấp đƣợc tổng hợp từ báo cáo CC C hàng năm của thành phố ào Cai; Tổng hợp các báo cáo năm CC C của UBND thành phố. - Các dữ liệu đƣợc thu thập - xử lý - phân tích - tổng hợp. Từ đó, so sánh thực tiễn giữa các năm trong giai đoạn từ 2012 - 2016. 7
6. Đóng góp của luận văn - Về mặt lý luận: uận văn phân tích làm rõ cơ sở lý luận về TT C, cải cách TTHC. - Về mặt thực tiễn: + Cung cấp các số liệu thực tế về cải cách TT C của thành phố ào Cai có thể giúp địa phƣơng làm cơ sở để xây dựng các quy định hợp lý hơn. + Tìm nguyên nhân của những tồn tại trong công tác cải cách TT C tại UBND thành phố ào Cai. + Đề xuất các kiến nghị, giải pháp phù hợp nhằm cải cách TT C tại UBND thành phố ào Cai. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo thì nội dung của luận văn bao gồm 3 chƣơng chính: Chƣơng 1: Những vấn đề lý luận chung của cải cách thủ tục hành chính Chƣơng 2: Thực trạng cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố ào Cai Chƣơng 3: Phƣơng hƣớng và giải pháp tiếp tục cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố ào Cai 8
CHƢƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VÀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH 1.1. Khái quát về thủ tục hành chính 1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính Nói đến thủ tục là nói đến quy trình và cách thức giải quyết công việc. Trong thực tế để thực hiện hiệu quả một công việc nhất định cần tiến hành một loạt các hoạt động theo thứ tự trƣớc sau và cách thức thực hiện từng bƣớc theo những quy định chặt chẽ thống nhất. Theo cách hiểu chung nhất về thủ tục là phƣơng thức, cách thức giải quyết công việc theo một trình tự nhất định, một thể lệ thống nhất, gồm một loạt nhiệm vụ liên quan chặt chẽ với nhau nhằm đạt đƣợc kết quả mong muốn. oạt động của các cơ quan nhà nƣớc cần phải tuân theo pháp luật, trong đó có các quy định về trình tự, cách thức sử dụng thẩm quyền của từng cơ quan để giải quyết công việc theo chức năng nhiệm vụ đƣợc giao. Khoa học pháp lý gọi đó là những quy phạm thủ tục. Quy phạm này quy định về các loại thủ tục trong hoạt động quản lý nhà nƣớc nhƣ: Thủ tục lập pháp, thủ tục tố tụng tƣ pháp, thủ tục hành chính. Về mặt nguyên tắc, để tiến hành quản lý hành chính nhà nƣớc có hiệu quả, cơ quan hành chính phải đảm bảo tuân thủ một cách nghiêm túc những quy tắc, chế độ, phép tắc đƣợc pháp luật quy định. Việc chấp hành này chính là những quy định về trình tự, cách thức sử dụng thẩm quyền của cơ quan hành chính khi thực hiện chức năng quản lý hành chính công. Những quy định trên đƣợc gọi là thủ tục hành chính. Vậy TT C là một loại quy phạm pháp luật quy định về trình tự về th i gian, về không gian khi thực hiện một thẩm quyền nhất định của bộ máy Nhà nƣớc, là “cách thức giải quyết công việc của các cơ quan hành chính nhà nƣớc 9
có thẩm quyền trong mối quan hệ nội bộ của hành chính và giữa các cơ quan hành chính nhà nƣớc với các tổ chức và cá nhân công dân” [ 34,tr.7] TTHC đƣợc đặt ra để các cơ quan nhà nƣớc có thể thực hiện mọi hình thức hoạt động cần thiết của mình trong đó bao gồm cả trình tự thành lập, giải thể các cơ quan, đơn vị, trình tự bổ nhiệm, điều động, biệt phái, kỷ luật ... đều tuân thủ theo trình tự, đúng quy định để đảm bảo các quyền và nghĩa vụ của chủ thể liên quan trong quá trình tổ chức các hoạt động hành chính. Đó chính là các quy tắc phải tuân thủ trong quá trình ra các quyết định hành chính của các cơ quan quản lý nhà nƣớc. TT C là một bộ phận chế định của uật hành chính. Nói cách khác, TT C là một loại hình quy phạm mang tính công cụ để giúp các cơ quan nhà nƣớc thực hiện các chức năng của mình. TT C do các cơ quan Nhà nƣớc ban hành để thực thi iến pháp và Pháp luật nhằm thực hiện chức năng quản lý của nền hành chính và hoàn thành nhiệm vụ của mình, đồng th i các cơ quan hành chính nhà nƣớc có trách nhiệm thực thi các thủ tục đó. Nhƣ vậy TT C là công cụ, phƣơng tiện để các cơ quan nhà nƣớc thực hiện các chức năng quản lý nhà nƣớc của mình, thông qua đó để ngƣ i dân thực hiện những nghĩa vụ và quyền lợi hợp pháp của công dân. 1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính TTHC bao gồm quy phạm pháp luật vật chất hành chính và quy phạm thủ tục hành chính, chúng ta nhìn dƣới góc độ nội dung và hình thức của thủ tục hành chính thì chúng có mối quan hệ mật thiết với nhau, cụ thể: Quy phạm vật chất là quy phạm trả l i cho câu h i cần phải làm gì, cần tuân thủ quy tắc hành vi nào; c n quy phạm thủ tục trả l i câu h i phải làm nhƣ thế nào, các quy tắc đó phải thực hiện theo trình tự ra sao. Khác biệt với thủ tục lập pháp và thủ tục tố tụng tƣ pháp, thủ tục hành chính có những đặc điểm, cụ thể nhƣ sau: Thứ nhất, thủ tục hành chính đƣợc điều chỉnh bằng quy phạm thủ tục, là cơ sở pháp lý cho các cơ quan nhà nƣớc thực hiện chức năng của mình. 10
Thủ tục hành chính là một bộ phận cấu thành của hệ thống quy phạm thủ tục. ệ thống quy phạm thủ tục là toàn bộ quy tắc pháp lý quy định về trình tự, trật tự thực hiện thẩm quyền của các cơ quan nhà nƣớc trong việc giải quyết công việc nhà nƣớc và thực hiện nghĩa vụ hành chính đối với các cơ quan nhà nƣớc, tổ chức và công dân. Đó cũng chính là các hệ thống những nguyên tắc quản lý và điều hành bắt buộc các cơ quan nhà nƣớc cũng nhƣ các công chức phải tuân theo trong giải quyết công việc thuộc thẩm quyền của mình. à quy phạm thủ tục, thủ tục hành chính có chức năng làm cho các quy phạm nội dung của luật pháp đƣợc thực hiện thuận lợi. Thiếu thủ tục hành chính việc thực thi luật pháp sẽ gặp nhiều khó khăn, thậm chí không có khả năng đi vào đ i sống thực tế của ngƣ i dân. Ví dụ: Nhà nƣớc muốn quản lý đƣợc nhân khẩu thì cần có thủ tục nhập khẩu, tạm trú, tạm vắng hay muốn quản lý đƣợc quy hoạch đô thị phải có thủ tục cấp phép xây dựng ... oạt động quản lý chủ yếu là hoạt động áp dụng pháp luật mà ở đó, hành vi áp dụng pháp luật liên quan chủ yếu đến việc xác định trình trạng thực tế của vụ việc, lựa chọn quy phạm pháp luật tƣơng ứng và ra quyết định về vụ việc đó. Các hành vi áp dụng pháp luật này đƣợc tiến hành theo những thủ tục hành chính nhất định. Nhƣ vậy nếu thiếu các thủ tục cần thiết thì quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia trong hoạt động quản lý sẽ không đƣợc đảm bảo thực hiện. Thủ tục hành chính là một nhân tố bảo đảm cho sự hoạt động chặt chẽ , thuận lợi và đúng chức năng quản lý của các cơ quan nhà nƣớc, vì nó là chuẩn mực hành vi cho công dân và công chức nhà nƣớc để họ tuân theo và thực hiện nghĩa vụ của mình đối với nhà nƣớc. Dựa vào các thủ tục hành chính, các công việc hành chính sẽ đƣợc xử lý và đạt đƣợc những hiệu quả pháp luật đúng nhƣ dự định. Thứ hai, thủ tục hành chính diễn ra theo trật tự, theo các bƣớc nhất định là “trình tự thực hiện thẩm quyền trong hoạt động quản lý nhà nƣớc trong hoạt động chấp hành, điều hành. Nghĩa là thủ tục hành chính đƣợc phân biệt với thủ tục tƣ pháp, khác thủ tục tố tụng tại t a án” [34, tr.9] 11