Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:134

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là lý luận về chất lượng công chức và kết quả phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng công chức các CQCM thuộc UBND huyện Bảo Thắng, từ đó đề xuất các giải pháp để nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGÔ HỮU TƢỞNG CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BẢO THẮNG, TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN: PGS. TS. VŨ THANH SƠN HÀ NỘI - 2018
LỜI CAM ĐOAN Bản luận văn này đƣợc hoàn thành là cả quá trình nghiên cứu nghiêm túc của cá nhân tôi cùng với sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hƣớng dẫn: PGS.TS. Vũ Thanh Sơn. Tôi cam đoan các số liệu, kết quả, trích dẫn trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng và trung thực. Hà Nội, ngày tháng năm 2018 Học viên Ngô Hữu Tƣởng
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thiện đề tài luận văn thạc sỹ “Chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai”, bên cạnh sự cố gắng nỗ lực của bản thân, tác giả còn nhận đƣợc sự hƣớng dẫn nhiệt tình của các thầy giáo, cô giáo, cũng nhƣ sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè, đồng nghiệp trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sỹ. Tác giả xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến PGS.TS. Vũ Thanh Sơn đã trực tiếp hƣớng dẫn và giúp đỡ, tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tác giả hoàn thành luận văn này. Tác giả xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo của Học viện Hành chính Quốc gia đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cũng nhƣ tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu đề tài luận văn. Lào Cai, ngày tháng năm 2018 Học viên Ngô Hữu Tƣởng
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài.............................................................Trang 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn.............................3 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn.....................................................7 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu........................................................7 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu...................................7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn............................................8 7. Kết cấu luận văn...................................................................................9 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP HUYỆN ..........................................................................................................10 1.1. Nhận thức chung về công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện........................................................................................10 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan..............................................10 1.1.1.1. Khái niệm về công chức............................................................10 1.1.1.2. Khái niệm cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện và công chức cấp huyện...............................................................13 1.1.2. Vị trí, đặc điểm của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện..........................................................................22 1.1.2.1. Vị trí của công chức các cơ quan chuyên môn..........................22
1.1.2.2. Đặc điểm công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện................................................................................24 1.2. Chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện.......................................................................................................25 1.2.1. Khái niệm chất lƣợng công chức cấp huyện................................25 1.2.2. Tiêu chí đánh giá chất lƣợng công chức......................................26 1.2.2.1. Tiêu chí về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống..............27 1.2.2.2. Tiêu chí về năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.......29 1.2.2.3. Tiêu chí về tính chuyên nghiệp, kỹ năng xử lý công việc...31 1.2.2.4. Tiêu chí về sức khỏe thể chất và tinh thần...............................34 1.2.2.5. Tiêu chí về kết quả hoàn thành công việc và mức độ hài lòng của đối tƣợng đƣợc phục vụ ........................................................................34 1.2.3. Yếu tố ảnh hƣởng tới chất lƣợng công chức................................35 1.2.3.1. Công tác tuyển dụng.................................................................35 1.2.3.2. Bố trí, sử dụng công chức.........................................................36 1.2.3.3. Công tác quy hoạch...................................................................36 1.2.3.4. Yếu tố đào tạo, bồi dƣỡng.........................................................37 1.2.3.5. Đánh giá, phân loại, khen thƣởng, kỷ luật công chức...............38 1.2.3.6. Chế độ chính sách, môi trƣờng và điều kiện làm việc..............39 1.3. Kinh nghiệm và bài học cho Bảo Thắng.................................................39 1.3.1. Kinh nghiệm của một số huyện về nâng cao chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy bản nhân dân cấp huyện................39 1.3.1.1. Tại thành phố Sơn la, tỉnh Sơn La............................................40 1.3.1.2. Tại huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên........................................41 1.3.1.3. Tại huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội......................................42 1.3.2. Bài học cho huyện Bảo Thắng......................................................42 Tiểu kết Chƣơng 1..........................................................................................44
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BẢO THẮNG, TỈNH LÀO CAI..............................................................................45 2.1. Khái quát các đặc điểm ảnh hƣởng đến chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai............45 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên và kinh tế xã hội..............................................45 2.1.1.1. Đặc điểm tự nhiên......................................................................45 2.1.1.2. Đặc điểm kinh tế- xã hội............................................................45 2.1.1.3. Thực hiện chính sách sử dụng công chức của Đảng và Nhà nƣớc và thị trƣờng lao động có thể tuyển dụng................................................47 2.1.2. Tổ chức bộ máy, biên chế các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai......................................................48 2.1.2.1. Số lƣợng đầu mối các cơ quan chuyên môn...............................48 2.1.2.2. Số lƣợng biên chế, đặc điểm của tổ chức bộ máy các cơ quan chuyên môn huyện Bảo Thắng................................................................49 2.2. Thực trạng chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai.........................................................................................51 2.2.1. Về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống......................................51 2.2.2. Về năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ..............................52 2.2.2.1. Chất lƣợng công chức theo các tiêu chuẩn xác định..................52 2.2.2.2. Về trình độ văn hoá....................................................................53 2.2.2.3. Trình độ chuyên môn.................................................................54 2.2.2.4. Trình độ lý luận chính trị...........................................................57 2.2.2.5. Trình độ quản lý hành chính nhà nƣớc......................................60 2.2.2.6. Trình độ về tin học, ngoại ngữ...................................................61 2.2.3. Tính chuyên nghiệp và kỹ năng xử lý công việc..........................64 2.2.4. Sức khỏe thể chất và tinh thần......................................................66
2.2.5. Kết quả hoàn thành công việc và mức độ hài lòng của các đối tƣợng phục vụ..........................................................................................67 2.2.5.1. Kết quả công việc.......................................................................67 2.2.5.2. Thực trạng chất lƣợng công chức thông qua sự hài lòng của đối tƣợng phục vụ (theo kết quả khảo sát thực tiễn).....................................70 2.3. Đánh giá chung về chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai..........................................76 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc và nguyên nhân......................................76 2.3.1.1. Kết quả đạt đƣợc........................................................................76 2.3.1.2. Nguyên nhân kết quả đạt đƣợc...................................................77 2.3.2. Những yếu kém và nguyên nhân...................................................78 2.3.2.1. Những yếu kém..........................................................................78 2.3.2.2. Nguyên nhân của yếu kém.........................................................80 Tiểu kết Chƣơng 2..........................................................................................83 Chƣơng 3. QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BẢO THẮNG, TỈNH LÀO CAI...............84 3.1. Các quan điểm, định hƣớng nâng cao công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng đến năm 2025...............................84 3.1.1. Định hƣớng phát triển đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng đến năm 2025.......................84 3.1.2. Các quan điểm nâng cao chất lƣợng công chức huyện Bảo Thắng đến năm 2025..........................................................................................85 3.2. Các giải pháp nâng cao chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng......................................86 3.2.1. Nhóm giải pháp về tuyển dụng.....................................................87 3.2.2. Nhóm giải pháp về bố trí, sử dụng công chức..............................88
3.2.3. Nhóm giải pháp về quy hoạch......................................................90 3.2.4. Nhóm giải pháp về đào tạo, bồi dƣỡng công chức.......................92 3.2.5. Nhóm giải pháp về đánh giá, phân xếp loại, thanh tra, kiểm tra công vụ; thi đua, khen thƣởng, kỷ luật công chức..................................95 3.2.5.1. Giải pháp về đánh giá, phân xếp loại.........................................95 3.2.5.2. Giải pháp về thanh tra, kiểm tra công vụ...................................99 3.2.5.3. Giải pháp về thi đua - khen thƣởng, kỷ luật công chức............100 3.2.6. Nhóm giải pháp về chế độ, chính sách, môi trƣờng và điều kiện làm việc của công chức.........................................................................102 3.5.6.1. Về chế độ, chính sách..............................................................102 3.5.6.2. Về chế môi trƣờng và điều kiện làm việc................................104 3.3. Một số kiến nghị, đề xuất.......................................................................105 3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ và Bộ Nội vụ......................................105 3.3.2. Kiến nghị với Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai..................................................................................................106 Tiểu kết Chƣơng 3.........................................................................................107 KẾT LUẬN...................................................................................................108 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................110 PHỤ LỤC......................................................................................................115
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ CBCC: Cán bộ, công chức CM: Chuyên môn CNH - HĐH: Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa CNXH: Chủ nghĩa xã hội CQCM: Cơ quan chuyên môn CSVN: Cộng sản Việt Nam CT: Chủ tịch GD&ĐT: Giáo dục và Đào tạo HĐND: Hội đồng nhân dân LĐ-TB&XH: Lao động - Thƣơng binh và Xã hội LĐQL: Lãnh đạo, quản lý MTTQ: Mặt trận Tổ quốc PTNT: Phát triển nông thôn QLNN: Quản lý nhà nƣớc THCS: Trung học cơ sở THPT: Trung học phổ thông TN&MT: Tài nguyên và Môi trƣờng TT-TH: Truyền thanh - Truyền hình UBND: Uỷ ban nhân dân VH&TT: Văn hóa và Thông tin XHCN: Xã hội chủ nghĩa
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Số lƣợng biên chế giao và công chức có mặt tại các cơ quan chuyên môn năm 2017................................................................................................50 Bảng 2.2: Số lƣợng công chức theo chức danh, vị trí công tác năm 2017.....52 Bảng 2.3: Trình độ văn hóa của đội ngũ công chức theo chức danh, vị trí công tác năm 2017..................................................................................................53 Bảng 2.4. Trình độ chuyên môn của công chức theo chức danh, vị trí công tác năm 2017........................................................................................................54 Bảng 2.5. Trình độ chuyên môn của đội ngũ công chức theo trình độ đào tạo...................................................................................................................55 Bảng 2.6. So sánh trình độ chuyên môn của công chức với tiêu chuẩn chức danh và vị trí công tác năm 2017....................................................................56 Bảng 2.7. Trình độ Lý luận chính trị của công chức theo bậc học.................58 Bảng 2.8. Trình độ lý luận chính trị của công chức theo chức danh, vị trí công tác năm 2017...................................................................................................59 Bảng 2.9. Trình độ quản lý nhà nƣớc của công chức.....................................60 Bảng 2.10: Trình độ quản lý nhà nƣớc của công chức theo chức danh và vị trí công tác năm 2017..........................................................................................61 Bảng 2.11 Trình độ tin học, ngoại ngữ của công chức các cơ quan chuyên môn theo chức danh, vị trí công tác năm 2017...............................................62 Bảng 2.12: Kết quả đánh giá công chức năm 2015, 2016...............................69 Bảng 2.13: Kết quả khảo sát ý kiến đại biểu Hội đồng nhân dân huyện...............................................................................................................72
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Huyện, Quận, Thị xã, Thành phố thuộc tỉnh (gọi tắt là cấp huyện) là đơn vị hành chính thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ƣơng; là nơi triển khai, thực hiện các chủ trƣơng, chỉ thị, nghị quyết của Đảng, hiến pháp và pháp luật của nhà nƣớc, các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, giải quyết các chế độ, chính sách có liên quan đến quyền, lợi ích của các tổ chức, cá nhân [12]. Điều 2, Hiến pháp năm 2013 quy định: Nhà nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân [34]; Điều 8: Các cơ quan nhà nƣớc, cán bộ, công chức, viên chức phải tôn trọng Nhân dân, tận tụy phục vụ Nhân dân, liên hệ chặt chẽ với Nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của Nhân dân; kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí và mọi biểu hiện quan liêu, hách dịch, cửa quyền [34]. Bản chất của Đảng, của Nhà nƣớc đƣợc thể hiện cụ thể và trực tiếp qua đội ngũ công chức cấp huyện và cấp cơ sở. Công chức các cơ quan chuyên môn (CQCM) cấp huyện là lực lƣợng chủ yếu quyết định đến hiệu quả, hiệu lực quản lý điều hành của bộ máy hành chính cấp huyện. Sự thành công hay thất bại của hệ thống chính trị nói chung và của hệ thống hành chính nói riêng đƣợc quyết định bởi nhiều yếu tố, trong đó có hiệu quả hoạt động của công chức các CQCM cấp huyện. Do đó, việc nâng cao chất lƣợng, chăm lo xây dựng đội ngũ công chức CQCM cấp huyện là nhiệm vụ thƣờng xuyên, có ý nghĩa quan trọng, cần thiết hiện nay. Đây là mục tiêu xuyên suốt theo tinh thần Nghị quyết 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 của Chính phủ, ban hành "Chƣơng trình tổng thể cải cách hành chính nhà nƣớc giai đoạn 2011-2020", đó là: "Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ 1
phẩm chất, năng lực và trình độ, đáp ứng yêu cầu phục vụ Nhân dân và sự phát triển của đất nƣớc" [17]. Thực tế cho thấy ở những cơ quan hoạt động hiệu quả, vững mạnh là do đội ngũ công chức mạnh, chất lƣợng cao, ngƣợc lại những cơ quan yếu kèm thƣờng bắt đầu từ sự yếu kém của công chức. Từ thực tế đó, trong những năm qua dƣới sự lãnh đạo của Huyện ủy, sự chỉ đạo, điều hành của UBND huyện Bảo Thắng công tác xây dựng đội ngũ công chức các CQCM đã đƣợc quan tâm thực hiện, cơ bản đáp ứng đƣợc các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Tuy nhiên, thực trạng đội ngũ công chức còn nhiều hạn chế: Trình độ chuyên môn, năng lực lãnh đạo, quản lý điều hành, thực thi công vụ có việc còn hạn chế, một số chƣa phù hợp với vị trí việc làm; tỷ lệ công chức nữ, công chức là ngƣời dân tộc thiểu số còn thấp, nhận thức không đồng đều, thiếu chủ động và sáng tạo; việc vận dụng các chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc vào điều kiện cụ thể chƣa linh hoạt. Một bộ phận công chức có biểu hiện thiếu tinh thần trách nhiệm, ý thức kỷ luật chƣa cao; tinh thần, thái độ phục vụ Nhân dân chƣa tốt. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dƣỡng, sử dụng công chức cấp huyện chƣa phát huy hết hiệu quả [43]...Từ những tồn tại, hạn chế đó, công chức các cơ quan thuộc UBND huyện chƣa đáp ứng đƣợc với yêu cầu nhiệm vụ ở một số lĩnh vực công việc trong giai đoạn hiện nay. Là lãnh đạo Phòng Nội vụ huyện Bảo Thắng, qua thực tiễn công tác, trƣớc những vấn đề còn tồn tại, hạn chế của công chức các CQCM thuộc UBND huyện, để phân tích rõ thực trạng, đề xuất các giải pháp nâng cao chất lƣợng công chức, đáp ứng đƣợc yêu cầu trong thời gian tới, tác giả chọn đề tài “Chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai" làm luận văn tốt nghiệp của mình. 2
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Công chức và chất lƣợng công chức là một trong những nội dung quan trọng của công tác quản lý và sử dụng công chức, đƣợc nhiều nhà nghiên cứu, nhà quản lý quan tâm. Đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu ở các cấp độ khác nhau đƣợc công bố, thể hiện qua các cuốn sách, đề tài nghiên cứu khoa học, luận văn, luận án, điển hình nhƣ một số công trình sau: Trong cuốn sách chuyên khảo "Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ" của tác giả Bùi Đình Phong (năm 2002) đã thể hiện những tƣ tƣởng cốt lõi của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác cán bộ, về tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức [31]. Theo giáo trình Cao cấp lý luận chính trị, Tập 4, xuất bản tháng 8 năm 2017 bàn về Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh đối với việc bồi dƣỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, công chức đã khẳng định: Sức mạnh, hiệu quả quản lý điều hành của Nhà nƣớc biểu hiện ở tính nghiêm minh của pháp luật và năng lực, sự gƣơng mẫu, phẩm chất đạo đức của công chức [23]. Cuốn sách Quản lý nguồn nhân lực, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - 1995, Paul Hersey và Ken Blanc Hard đã bàn về vấn đề tạo động lực làm việc từ cách tiếp cận tâm lý học hành vi và nhấn mạnh vai trò của tạo động lực làm việc trên cơ sở nghiên cứu thực nghiệm, đƣa ra ví dụ minh chứng để nhà quan lý áp dụng, phân tích, tìm hiểu hành vi của đối tƣợng quản lý. Giáo trình "Quản trị nhân lực" của Đại học Kinh tế quốc dân do tác giả Nguyễn Ngọc Quân và Nguyễn Vân Điềm chủ biên đã đề cập đến các khái niệm, nhân tố ảnh hƣởng và các tiêu chí đánh giá chất lƣợng nguồn nhân lực. Đề tài khoa học "Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc" của tác giả Nguyễn Phú Trọng (1996-2000) đã hệ thống hóa căn cứ khoa học của việc nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức và các 3
phƣơng hƣớng, giải pháp, những kiến nghị để củng cố, xây dựng và phát triển đội ngũ công chức. Đề tài nghiên cứu khoa học "Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân" của các tác giả Thang Văn Phúc, Nguyễn Minh Phƣơng (2001- 2005), đã nghiên cứu về các quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, Đảng cộng sản Việt Nam về vai trò, vị trí ngƣời cán bộ cách mạng và tính tất yếu phải đào tạo, xây dựng nền cán bộ, công chức. Tiếp thu kinh nghiệm tuyển chọn, sử dụng nhân tài trong suốt chiều dài lịch sử dựng nƣớc và giữ nƣớc của dân tộc; kinh nghiệm xây dựng nền công vụ chính quy, hiện đại của các nƣớc trên thế giới, từ đó xác định, hệ thống hóa các yêu cầu, tiêu chuẩn của cán bộ, công chức, đáp ứng yêu cầu của Nhà nƣớc pháp quyền XHCN của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Đề tài "Chất lƣợng thực thi công vụ - Vấn đề then chốt của Cải cách hành chính" và Bài viết của tác giả Ngô Thành Can - Học viện Hành chính quốc gia, đăng ngày 17/4/2014 trên Trang thông tin điện tử của Ban Chỉ đạo Trung ƣơng về Đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức, đã phân tích những nội dung cốt lõi của chất lƣợng thực thi công vụ, một vấn đề then chốt của cải cách hành chính, từ đó đƣa ra những kiến nghị nhằm nâng cao chất lƣợng thực thi công vụ của cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt tác giả đã phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng thực thi công vụ, thực trạng cán bộ, công chức, viên chức, thực trạng thực thi công vụ, các giải pháp nâng cao chất lƣợng thực thi công vụ, trọng tâm là chất lƣợng cán bộ, công chức, viên chức gắn với việc đổi mới quản lý, công tác tuyển dụng, sử dụng, đào tạo bồi dƣỡng và tạo động lực làm việc cho cán bộ, công chức, viên chức [5]. Các đề tài nghiên cứu không chỉ dừng lại ở cấp huyện mà còn nghiên cứu chất lƣợng công chức cấp xã, nhƣ Đề tài khoa học cấp Bộ: “Các giải pháp 4
nâng cao năng lực cán bộ, công chức cấp xã khu vực Đồng bằng sông Cửu Long” do tác giả Trƣơng Cộng Hòa, Giám đốc cơ sở Trƣờng Đại học Nội vụ tại thành phố Hồ Chí Minh làm chủ nhiệm, đã hệ thống hóa và làm rõ những lý luận về năng lực của cán bộ, công chức cấp xã, đặc biệt là tại các tỉnh khu vực Đồng bằng sông Cửu Long trên các khía cạnh: Số lƣợng, cơ cấu độ tuổi, giới tính, trình độ, kỹ năng, khả năng hoàn thành nhiệm vụ, thái độ ý thức trong thực thi công vụ và các yếu tố tác động đến năng lực của cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn nghiên cứu. Từ đó, chỉ ra mặt đƣợc và chƣa đƣợc về năng lực cán bộ, công chức và nguyên nhân thực trạng đó. Đồng thời, đề ra 4 nhóm giải pháp và 2 nhóm kiến nghị nhằm nâng cao năng lực cán bộ, công chức cấp xã vùng Đồng bằng sông Cửu Long; đề tài đƣợc Viện Khoa học tổ chức nhà nƣớc nghiệm thu ngày 03/8/2017 [22]. Bài viết "Từng bƣớc hình thành Chính phủ điện tử và cải cách thủ tục hành chính" đăng trên Tạp chí Tổ chức Nhà nƣớc ngày 15/9/2017 đã đúc kết để xây dựng thành công Chính phủ điện tử, gắn kết với cải cách thủ tục hành chính và xây nền công vụ hiện đại, thuận tiện, đáp ứng sự hài lòng của ngƣời dân thì một trong những nhiệm vụ cốt lõi là phải xây dựng và nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, kỷ cƣơng hành chính, quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức, ngƣời lao động [39]. Bên cạnh đó là các bài viết "Để đánh giá đúng cán bộ" của Lê Đức Bình, trên tạp chí Xây dựng Đảng số 9/2006; Bài "Áp dụng mô hình quản lý nguồn nhân lực công theo vị trí việc làm ở Việt Nam hiện nay" của tác giả Nguyễn Văn Viên trên tạp chí Nhà nƣớc và Pháp luật năm 2016. Việc nghiên cứu về chất lƣợng công chức cũng thu hút đƣợc nhiều học viên cao học của các Học viện, các trƣờng Đại học trong nƣớc nhƣ: 5
- Luận văn thạc sỹ năm 2013, chuyên ngành Quản lý hành chính công, tác giả Tạ Hữu Thọ: "Nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu Cải cách hành chính hiện nay" [38]. - Luận văn thạc sỹ năm 2013, chuyên ngành Quản lý Hành chính công, của tác giả Đoàn Thị Ngân, với đề tài "Nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức hành chính cấp huyện trên địa bàn thành phố Hà Nội" [29]. - Luận văn thạc sỹ năm 2013, chuyên ngành Quản lý Hành chính công, của Nguyễn Minh Kiên: “Nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức các cơ quan hành chính nhà nƣớc cấp huyện, tỉnh Đồng Nai" [26]. - Luận văn thạc sỹ năm 2013, chuyên ngành Quản trị kinh doanh tổng hợp- Trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân, của tác giả Lò Minh Hùng, đề tài “Nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức hành chính cấp huyện ở huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La" [25]. - Luận văn thạc sỹ năm 2016, chuyên ngành Quản lý công, của tác giả Trần Minh, với đề tài "Nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức của Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội" [28]. Có thể nói chất lƣợng công chức đƣợc các tác giả các bài viết tiếp cận từ nhiều góc độ, phƣơng diện khác nhau, tùy thuộc vị trí công tác, mục đích nghiên cứu và có giá trị thiết thực đối với cấp quận, huyện. Tuy nhiên khi áp dụng cần căn cứ vào tình hình của mỗi cơ quan, đơn vị, địa phƣơng, vùng miền; đặc biệt tại huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai hiện nay chƣa có đề tài nghiên cứu về chất lƣợng công chức các CQCM thuộc UBND huyện; đội ngũ công chức còn hạn chế, bất cập, do đó việc tiếp thu có chọn lọc kết quả các công trình nghiên cứu, luận văn tập trung làm sáng tỏ những vấn đề liên quan đến chất lƣợng công chức, đƣa ra các giải pháp nâng cao chất lƣợng công chức các CQCM thuộc UBND huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hiện nay và giai đoạn tiếp theo. 6
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích Trên cơ sở lý luận về chất lƣợng công chức và kết quả phân tích, đánh giá thực trạng chất lƣợng công chức các CQCM thuộc UBND huyện Bảo Thắng, từ đó đề xuất các giải pháp để nâng cao chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. 3.2. Nhiệm vụ - Tập hợp cơ sở lý luận về chất lƣợng công chức các CQCM thuộc UBND cấp huyện. - Phân tích, đánh giá thực trạng chất lƣợng công chức các CQCM thuộc UBND huyện Bảo Thắng; chỉ ra những thành công, hạn chế và nguyên nhân. - Đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lƣợng công chức các CQCM thuộc UBND huyện Bảo Thắng trong những năm tiếp theo. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Giới hạn về không gian: Địa bàn huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. - Giới hạn về thời gian: Nghiên cứu, đánh giá thực trạng công chức các CQCM thuộc UBND huyện Bảo Thắng, giai đoạn 2015 đến 2017 và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lƣợng công chức CQCM đến năm 2025. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn đƣợc thực hiện trên cơ sở phƣơng pháp luận duy vật biện chứng, nền tảng là Chủ nghĩa Mác-Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và các quan 7
điểm của Đảng và Nhà nƣớc Việt Nam liên quan đến nguồn nhân lực, cụ thể là đội ngũ cán bộ, công chức. 5.2. Phương pháp nghiên cứu: - Thu thập số liệu, tổng kết rút kinh nghiệm từ các xuất bản phẩm, văn bản có liên quan, số liệu về tình hình phát triển kinh tế - xã hội và số lƣợng, chất lƣợng công chức các CQCM thuộc UBND huyện Bảo Thắng trong thời gian từ năm 2015 đến năm 2017. - Điều tra trực tiếp bằng bảng hỏi và phỏng vấn trực tiếp: + Đối tƣợng: Ngƣời dân, đại biểu HDND, cán bộ, công chức. + Quy mô: cấp huyện (từ 50 đến 100 ngƣời dân đến giao dịch tại Bộ phận một cửa của huyện và các cán bộ, công chức và các đại biểu HĐND cấp huyện). + Nội dung điều tra: Tinh thần trách nhiệm, thái độ phục vụ, đạo đức nghề nghiệp và kết quả và chất lƣợng tham mƣu, giải quyết công việc của công chức... + Thời điểm: Tại kỳ họp HĐND của huyện; khi ngƣời dân đến giao dịch tại bộ phận một cửa của huyện. + Xử lý số liệu điều tra: Tổng hợp, phân tích và đƣa ra nhận xét, tham mƣu cho UBND huyện chỉ đạo, khắc phục những yếu kém. - Phƣơng pháp tổng hợp, phân tích số liệu thống kê, so sánh với các kết quả nghiên cứu đã có và tham khảo ý kiến các nhà quản lý, chuyên gia. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn hệ thống hóa những vấn đề lý luận về chất lƣợng công chức nói chung và chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn cấp huyện nói riêng; đƣợc xây dựng trên khung lý thuyết để phân tích và đánh giá chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện Bảo Thắng . 8
6.2. Ý nghĩa thực tiễn - Trên cơ sở khảo sát, đánh giá, phân tích thực trạng chất lƣợng công chức các CQCM huyện Bảo Thắng, đề xuất các giải pháp có tính khả thi và vận dụng vào thực tiễn để tham mƣu cho UBND huyện Bảo Thắng những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lƣợng công chức các CQCM. - Sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các huyện, thành phố thuộc tỉnh Lào Cai, cho sinh viên, học viên của Học viện Hành chính quốc gia. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phần phụ lục, kết cấu luận văn gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện. Chƣơng 2: Thực trạng chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. Chƣơng 3: Quan điểm, định hƣớng và giải pháp nâng cao chất lƣợng công chức các CQCM thuộc UBND huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. 9
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP HUYỆN 1.1. Nhận thức chung về công chức cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan 1.1.1.1. Khái niệm về công chức Công chức là một bộ phận quan trọng của nền hành chính nhà nƣớc, đảm bảo cho nền hành chính hoạt động thông suốt, thống nhất và có hiệu quả. Khái niệm công chức gắn liền với sự ra đời công chức ở các nƣớc tƣ bản phƣơng Tây và đƣợc sử dụng phổ biến ở nhiều quốc gia. Từ nửa cuối thế kỷ XIX, nhiều nƣớc đã thực hiện chế độ công chức; công chức đƣợc hiểu là những công dân đƣợc tuyển dụng và bổ nhiệm giữ một công vụ thƣờng xuyên trong công sở của Nhà nƣớc ở trung ƣơng hay địa phƣơng, ở trong nƣớc hay ngoài nƣớc, đƣợc xếp vào một ngạch và hƣởng lƣơng từ ngân sách Nhà nƣớc. Tuy nhiên do đặc thù của mỗi quốc gia và từng giai đoạn lịch sử, chế độ chính trị nên khái niệm công chức không hoàn toàn đồng nhất. Công chức là những ngƣời đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào làm việc trong cơ quan hành chính công quyền và tổ chức dịch vụ công cộng do Nhà nƣớc tổ chức, bao gồm cả Trung ƣơng và địa phƣơng, nhƣng bao gồm công chức địa phƣơng thuộc các Hội đồng địa phƣơng quản lý. Tất cả nhân viên trong bộ máy hành chính của Chính phủ đƣợc gọi là công chức; các nghị sỹ Quốc hội (Thƣợng nghị sỹ và Hạ nghị sỹ) và những ngƣời làm việc trong Quốc hội đều không phải là công chức. Khái niệm công chức bao hàm cả những nhân viên làm việc trong ngành hành chính (ví dụ: nội chính và ngoại giao). 10