Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:122

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn góp phần làm phong phú thêm lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, góp phần xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn nhằm nâng cao đội ngũ giảng viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị trên cả nước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN ANH TUẤN CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TẠI CÁC TRUNG TÂM BỒI DƢỠNG CHÍNH TRỊ TỈNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN ANH TUẤN CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TẠI CÁC TRUNG TÂM BỒI DƢỠNG CHÍNH TRỊ TỈNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HÀ QUANG NGỌC HÀ NỘI - 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn ““Chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ”” là đề tài nghiên cứu độc lập của riêng cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Hà Quang Ngọc và sự hỗ trợ giúp đỡ của Ban Lãnh đạo và một số CBNV tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ. Các nguồn tài liệu trích dẫn và số liệu sử dụng của luận văn này là trung thực. Đồng thời tôi cam kết rằng kết quả nghiên cứu này chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Hà Nội, ngày ... tháng .... năm 2020 Học viên thực hiện Luận văn Nguyễn Anh Tuấn
LỜI CẢM ƠN Trước hết em xin chân thành cảm ơn quý thầy, cô Học viện Hành chính Quốc gia đã truyền đạt những kiến thức và kinh nghiệm quý báu trong suốt thời gian em học tại học viện, đặc biệt em xin chân thành cảm ơn TS. Hà Quang Ngọc, người đã tận tình hướng dẫn em trong quá trình xây dựng đề cương, tìm kiếm tài liệu, tổ chức nghiên cứu và hoàn thành luận văn, nhờ vậy mà em có thể hoàn thành nghiên cứu này. Tiếp theo tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo và các cán bộ công nhân viên các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ đã nhiệt tình giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành luận văn này. Trong quá trình thực hiện luận văn, tuy tôi đã cố gắng để hoàn thiện luận văn và tiếp thu những ý kiến góp ý của thầy hướng dẫn, bạn bè, tuy nhiên sẽ không tránh khỏi những sai sót. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp và phản hồi quý báu của thầy, cô và bạn đọc. Trân trọng cảm ơn ! Hà Nội, ngày ...... tháng ......năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Anh Tuấn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN .................................................................................................. 9 1.1. Một số khái niệm .................................................................................. 9 1.1.1. Khái niệm giảng viên ....................................................................... 9 1.1.2. Khái niệm đội ngũ giảng viên ....................................................... 14 1.1.3. Khái niệm chất lượng giảng viên, đội ngũ giảng viên .................. 15 1.2. Các tiêu chí đánh giá chất lƣợng đội ngũ giảng viên ...................... 17 1.2.1. Khái niệm tiêu chí.......................................................................... 17 1.2.2. Nội dung tiêu chí đánh giá ............................................................ 18 1.3. Tầm quan trọng của việc nâng cao chất lƣợng đội ngũ giảng viên 21 1.3.1. Góp phần phát triển tư duy lý luận cho giảng viên....................... 21 1.3.2. Định hướng các giá trị, chuẩn mực cho giảng viên ...................... 21 1.3.3. Góp phần nâng cao chất lượng cho đội ngũ nghiên cứu, tư vấn chính sách cho Đảng, Nhà nước ..................................................................... 22 1.4. Những yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng đội ngũ giảng viên ........ 23 Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 30 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TẠI CÁC TRUNG TÂM BỒI DƢỠNG CHÍNH TRỊ TỈNH PHÚ THỌ ................................. 31 2.1. Giới thiệu về các trung tâm bồi dƣỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ...................................................................................................... 31 2.2. Thực trạng đội ngũ giảng viên tại các trung tâm bồi dƣỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ................................................................... 45
2.2.1. Về cơ cấu ....................................................................................... 45 2.2.2. Về năng lực chuyên môn ............................................................... 47 2.2.3. Độ tuổi giảng viên ......................................................................... 48 2.2.4. Phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị .......................................... 49 2.3. Thực trạng các hoạt động nâng cao chất lƣợng đội ngũ giảng viên tại các trung tâm bồi dƣỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ........ 60 2.4. Đánh giá chung về chất lƣợng đội ngũ giảng viên tại các trung tâm bồi dƣỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ...................................... 74 Tiểu kết chƣơng 2 .......................................................................................... 79 Chƣơng 3: CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ ................. 80 3.1. Quan điểm cơ bản nhằm nâng cao chất lƣợng đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ........................................................................ 80 3.2. Các giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ .............................................................................................. 82 3.2.1. Nâng cao bản lĩnh chính trị, bản lĩnh nghề nghiệp, tư tưởng, đạo đức cho đội ngũ giảng viên ............................................................................. 82 3.2.2. Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn đội ngũ giảng viên theo hướng chuẩn hóa ..................................................................................... 85 3.2.3. Đổi mới, hoàn thiện cơ chế chính sách, tạo động lực khuyến khích đội ngũ giảng viên nâng cao năng lực chuyên môn, tu dưỡng đạo đức nghề nghiệp .............................................................................................................. 97 3.2.4. Phát huy tính tự giác của đội ngũ giảng viên trong nâng cao năng lực chuyên môn, rèn luyện nhân cách ........................................................... 101 3.2.5. Hoàn thiện việc quy hoạch đội ngũ giảng viên ........................... 101 Tiểu kết chƣơng 3 ........................................................................................ 107 KẾT LUẬN .................................................................................................. 108 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 109
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ĐNGV : Đội ngũ giáo viên QĐ/TW : Quyết định trung ương NĐ-CP : Nghị định- Chính Phủ BDCT : Bồi dưỡng chính trị LLCT : Lý luận chính trị TNCS : Thanh niên cộng sản CNXH : Chủ nghĩa xã hội HTCT : Hệ thống chính trị HD/TTVH : Hướng dẫn/trung tâm văn hóa NCKH : Nghiên cứu khoa học CBQL : Cán bộ quản lý ĐNGV : Đội ngũ giáo viên QĐ-HVCTQG: Quyết định- Học viện chính trị quốc gia
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ Bảng: Bảng 2.1: Tổng hợp ý kiến đánh giá của CBQL, GV và học viên về chất lượng đội ngũ giảng viên các trung tâm. ......................................................... 61 Bảng 2.2: Tổng hợp tiếp nhận và tuyển dụng giảng viên ............................... 64 Bảng 2.3: Kết quả khảo sát biện pháp tuyển dụng đội ngũ giảng viên........... 65 Bảng 2.4: Kết quả khảo sát hiệu quả thực hiện các chế độ chính sách đối với giảng viên ........................................................................................................ 68 Bảng:2.5: Số lượng đào tạo, bồi dưỡng 5 năm trở lại đây .............................. 70 Biểu đồ: Biểu đồ 2.1. Trình độ chuyên môn của cán bộ, giảng viên ............................ 48 Biểu đồ 2.2. Độ tuổi cán bộ, giáo viên ............................................................ 48 Biểu đồ 2.3. Trình độ lý luận chính trị của cán bộ, giáo viên ......................... 49
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Giảng viên Trung tâm bồi dưỡng chính trị (gọi tắt là giảng viên) là một lực lượng rất đặc biệt vì họ có nhiệm vụ chủ yếu là đào tạo, bồi dưỡng về chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước cho đội ngũ lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan của Đảng, chính quyền, đoàn thể nhân dân cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở. Là địa phương giàu truyền thống văn hóa, lịch sử, giữ vai trò động lực trong phát triển kinh tế - xã hội khu vực trung du, miền núi phía Bắc. Trong bối cảnh chung về phát triển nguồn nhân lực, việc đào tạo đội ngũ cán bộ cơ sở vững vàng về chính trị luôn là nhiệm vụ cấp bách và mang tính chiến lược lâu dài của tỉnh Phú Thọ. Yêu cầu cụ thể đặt ra cho Phú Thọ là xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên đảm bảo về số lượng và chất lượng, đáp ứng nhu cầu đào tạo cán bộ, công chức, viên chức ở địa phương. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, chất lượng đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị tỉnh Phú Thọ chưa được quan tâm đúng mức trong việc đổi mới cơ chế, chính sách tuyển dụng, thu hút giảng viên có trình độ cao, chế độ chính sách đãi ngộ cho đội ngũ giảng viên. Bên cạnh đó, số lượng giảng viên hiện nay không đảm bảo tỷ lệ tối thiểu 75% tổng biên chế là cán bộ giảng dạy và nghiên cứu theo quy định tại Quy định số 09-QĐi/TW. Sự thiếu hụt này sẽ tạo áp lực lên đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị và tất yếu ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy cũng như hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng. Ngoài ra, tỷ lệ chênh lệch về giới tính, về độ tuổi cũng là những thách thức về khả năng duy trì nguồn cán bộ trong tương lai đối với các Trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Hoạt động quản lý đối với đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị dù đã được đầu tư ở mức độ đáng kể về nguồn lực vật chất và cơ chế, chính sách nhưng vẫn còn nhiều thách thức như chưa tuyển được nhiều nhân sự tài năng; chưa khuyến khích được hoạt động 1
chuyên môn của giảng viên như lĩnh vực nghiên cứu khoa học; chế độ đãi ngộ chưa có chuyển biến đáng kể để có thể bù đắp những chi phí, sinh hoạt cần thiết của giảng viên và khuyến khích họ đầu tư toàn bộ thời gian, tâm huyết cho việc giảng dạy. Dưới góc độ quản lý, các quy định để phát triển đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị đã sớm được Đảng và Nhà nước quan tâm; các văn bản của Trung ương Đảng, của Bộ Nội vụ, của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đã quy định ngày càng cụ thể hơn các chủ trương, các tiêu chuẩn, tiêu chí đối với các trường chính trị, trung tâm bồi dưỡng chính trị và đối với cá nhân giảng viên. Đặc biệt, các quy định hình thành khung pháp lý cho việc phát triển đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị đều đã được cơ quan nhà nước ban hành dựa trên nền các văn bản pháp luật về quản lý viên chức và hệ thống tiêu chuẩn của đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị theo các quy định về lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên, các quy định cụ thể hoá áp dụng đối với phát triển đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị còn chưa đầy đủ nên thực tiễn áp dụng đã vấp phải những khó khăn nhất định, hiệu quả chưa thực sự cao. Xuất phát từ mong muốn có những luận cứ khoa học phù hợp đánh giá chính xác thực trạng xây dựng đội ngũ giảng viên các trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ trong đoạn hiện nay, học viên chọn đề tài nghiên cứu “Chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ” làm đề tài luận văn thạc sĩ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Nghiên cứu chất lượng đội ngũ giảng viên được thể hiện trong một nguồn tài liệu rất phong phú: từ sách chuyên khảo, tạp chí, tham luận hội thảo, báo cáo khoa học, báo cáo kết quả nghiên cứu đề tài, luận án, luận văn... Qua sưu tầm và tập hợp các nghiên cứu nói trên, có thể khái quát như sau: 2
Luận án Tiến sĩ Quản lý giáo dục “Quản lý đào tạo giảng viên lý luận chính trị đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay” của tác giả Nguyễn Thị Thu Thủy đã nghiên cứu về quản lý đào tạo giảng viên lý luận chính trị, một nguồn quan trọng để cung cấp ĐNGV dạy lý luận chính trị cho các trường đại học, cao đẳng và cho cả hệ thống các trường chính trị. Theo đó, tác giả tập trung trình bày về yêu cầu và phẩm chất của giảng viên lý luận chính trị: phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức cách mạng trong sáng, có ý chí phấn đấu vươn lên trong nghề nghiệp, có năng lực nghiên cứu tốt, năng lực hoạt động chính trị thực tiễn, năng lực sư phạm, năng lực tuyên truyền và năng lực quản lý. Các nội dung này có thể được tham khảo khi nghiên cứu đặc điểm của đội ngũ giảng viên. Luận án Tiến sĩ Chính sách công “Chính sách phát triển giảng viên ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Nguyễn Thị Hoa đã nghiên cứu những vấn đề lý luận về chính sách phát triển giảng viên, bao gồm: nội dung, tiêu chí và các nhân tố ảnh hưởng đến chính sách phát triển giảng viên. Theo đó, nội dung chính sách phát triển giảng viên gồm: quy hoạch đội ngũ giảng viên; thu hút, tuyển dụng đội ngũ giảng viên; sử dụng, đánh giá giảng viên; đào tạo, bồi dưỡng giảng viên; đãi ngộ, tôn vinh giảng viên. Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục “Phát triển đội ngũ giảng viên các trường chính trị các tỉnh miền núi phía bắc đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục lý luận chính trị” của tác giả Nguyễn Mạnh Hải đã đề cập đến phát triển đội ngũ giảng viên trường chính trị các tỉnh miền núi phía bắc. Tác giả phân tích về nội dung phát triển đội ngũ giảng viên các trường chính trị đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục lư luận chính trị gồm: xây dựng chuẩn giảng viên về nhiệm vụ, số lượng, cơ cấu và chất lượng; quy hoạch, tuyển dụng, tuyển chọn giảng viên; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên; sử dụng đội ngũ giảng viên, đánh giá giảng viên, tạo động lực và cơ chế quản lý giảng viên. 3
Cùng chủ đề về phát triển đội ngũ giảng viên, tác giả Phan Tiến Dũng trong Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục “Một số giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên trường chính trị Nghệ An” đã phân tích vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của đội ngũ giảng viên. Tác giả cũng đã nêu ra các tiêu chí về phẩm chất, năng lực cần có của giảng viên: phải trung thành tuyệt đối với lý tưởng cộng sản, với chủ nghĩa Mác – Lênin, với đường lối chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước; có chuyên môn giỏi, tri thức rộng; có vốn sống thực tế; phải yêu nghề; có đạo đức nghề giáo; giữ vững về kỹ năng nghề nghiệp. Đề tại Thạc sỹ “ Chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường Cao đẳng nghề thanh niên dân tộc Tây nguyên trong giai đoạn mới” của tác giả Từ Bá Thông. Trong luận văn đã nêu lên “Muốn phát triển giáo dục vấn đề then chốt là phải nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên cả về số lượng, chất lượng, cơ cấu bộ môn” Luận văn Thạc sĩ “ Chất lượng đội ngũ giảng viên Trường trung cấp y tế đáp ứng yêu cầu nâng cấp thành Trường Cao đẳng y tế Nam định” của tác giả Phạm Minh Hiệu đã chỉ ra một số biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên nhằm nâng cấp trường từ Trường Trung cấp nên thành Cao đẳng Y tế như: Hoàn thiện quy hoạch đội ngũ giảng viên; Thực hiện nghiêm túc hiệu quả quy trình tuyển chọn; Sử dụng hợp lý đội ngũ giảng viên; Tăng cường công tác bồi dưỡng đội ngũ giảng viên; Xây dựng và hoàn thiện tiêu chuẩn đánh giá đội ngũ giảng viên… Song, những biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị chưa có đề tài nào được nghiên cứu. Vì vậy, tác giả đi sâu vào nghiên cứu lý luận và thực tiễn để tìm ra những giải pháp có tính chất khả thi cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị, từng bước đáp ứng nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng cho các Trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ nói riêng, và hệ thống Trung tâm trên toàn quốc nói chung. 4
Ngoài ra, nhiều bài viết đăng trên các báo, tạp chí đề cập đến đội ngũ giảng viên. Các bài viết này rất ngắn gọn và có nội dung chủ yếu về các vấn đề lý luận liên quan tới việc xây dựng đội ngũ giảng viên; tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên; về nâng cao chất lượng giảng dạy của đội ngũ giảng viên; về đổi mới phương pháp giảng dạy; về chế độ chính sách cho đội ngũ giảng viên; về việc đi thực tế của giảng viên; tiêu chí giảng viên; bồi dưỡng đội ngũ giảng viên trẻ. Có thể kể đến một số bài viết tiêu biểu: “Vấn đề chất lượng đội ngũ giảng viên các trường chính trị nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ hiện nay” của tác giả Đỗ Thanh Bình. “Xây dựng chất lượng đội ngũ giảng viên của trường chính trị Lê Duẩn đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới hiện nay” của tác giả Hồ Ngọc Mùi. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn Mục đích: Mục đích nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn của hoạt động quản lý và phát triển đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Nhiệm vụ: Thứ nhất, tiến hành khảo cứu các công trình nghiên cứu trong nước có liên quan trực tiếp đến chủ đề của luận văn, chỉ ra những vấn đề các công trình đã giải quyết mà luận án có thể kế thừa; xác định những vấn đề luận văn cần phải giải quyết. Thứ hai, nghiên cứu những vấn đề lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên, cụ thể là phân tích, làm rõ các khái niệm, đặc điểm, vai trò, nội dung nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên. Thứ ba, luận văn nghiên cứu làm rõ thực trạng các quy định và thực tiễn vận hành các quy định hiện hành trong nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên nhằm đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh 5
Phú Thọ; chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân làm cơ sở cho việc nghiên cứu đề xuất các giải pháp phát triển hiệu quả hơn, để cải thiện chất lượng đội ngũ này. Thứ tư, trên cơ sở nhận thức lý luận, phân tích thực trạng đội ngũ giảng viên và thực tiễn phát triển đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, luận văn xác định quan điểm tăng cường quản lý đối với đội ngũ giảng viên; đề xuất các giải pháp toàn diện từ hoàn thiện pháp luật đến cải thiện bộ máy, đầu tư cơ sở vật chất, chế độ đãi ngộ… nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, góp phần thực hiện thắng lợi các quan điểm, chủ trương về cải cách giáo dục theo Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu: Chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ Phạm vi nghiên cứu: Về không gian: Các Trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Về thời gian: Từ năm 2008 đến năm 2019 (từ khi Ban Bí thư ban hành Quyết định 185-QĐ/TW ngày 03/9/2008 quy định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Trung tâm bồi dưỡng chính trị đến khi Ban Bí thư ban hành Quy định số 208-QĐ/TW ngày 08/11/2019 về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Trung tâm chính trị cấp huyện thay thế cho Quyết định 185- QĐ/TW). Về nội dung: Nghiên cứu về chất lượng đội ngũ giảng viên. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn Phương pháp luận: Luận văn dựa trên phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác – Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh về quản lý nhà nước đối với cán bộ, 6
công chức, viên chức; về vai trò của nhà giáo; các quan điểm của Đảng và pháp luật Nhà nước thể hiện cách nhìn nhận các vấn đề liên quan đến quản lý nhà nước, đến phát triển nguồn nhân lực trong bối cảnh hội nhập quốc tế, trong xu thế phát triển của cách mạng khoa học công nghệ 4.0. Phƣơng pháp thu thập số liệu Được thu thập từ các báo cáo tổng kết của các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2015-2019; Quy chế tổ chức và hoạt động của các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ; Tổng cục thống kê và tài liệu được công bố trên internet; các luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ, các đề tài nghiên cứu khoa học có liên quan đến đề tài. Phương pháp điều tra, khảo sát, phỏng vấn giảng viên và cán bộ quản lý tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị Phƣơng pháp xử lý và phân tích số liệu Luận văn sử dụng các phương pháp sau để xử lý và phân tích số liệu: Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thông qua các bài viết của các nhà nghiên cứu đã được thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng, báo, báo điện tử, tin bài, website, luận văn, tạp chí, kỷ yếu hội thảo, trên các diễn đàn hội nghị,... để tìm hiểu những vấn đề lý luận và thực tiễn về chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ. Phương pháp phân tích so sánh: Để thấy rõ sự biến động của các chỉ tiêu đánh giá qua các năm, nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích so sánh tính biến động của các chỉ tiêu giữa các thời kỳ về mặt tuyệt đối (±) và tương đối (%) về chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ. - Phương pháp tỷ lệ: Phương pháp này được áp dụng phổ biến trong phân tích dữ liệu vì nó dựa trên ý nghĩa chuẩn mực các tỷ lệ của đại lượng riêng trong mối quan hệ với các đại lượng chung. 7
Phương pháp tỷ lệ giúp các nhà phân tích khai thác có hiệu quả những số liệu và phân tích một cách có hệ thống hàng loại tỷ lệ theo chuỗi thời gian liên tục hoặc theo từng giai đoạn. Qua đó nguồn thông tin được cải tiến và cung cấp đầy đủ hơn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Về cơ sở lý luận: Luận văn góp phần làm phong phú thêm lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, góp phần xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn nhằm nâng cao đội ngũ giảng viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị trên cả nước. Về thực tiễn: Các kết quả nghiên cứu của luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng, quản lý nguồn nhân lực (như các trường hành chính, chính trị…); là tài liệu tham khảo cho cơ quan hoạch định chính sách phát triển nguồn nhân lực; các cơ quan xây dựng pháp luật. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cầu gồm 3 chương: Chƣơng 1. Một số vấn đề lý luận về chất lượng đội ngũ giảng viên Chƣơng 2. Thực trạng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ Chƣơng 3. Các giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ 8
Chƣơng 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN 1.1. Một số khái niệm 1.1.1. Khái niệm giảng viên Theo Đại Từ điển Tiếng Việt của Trung tâm Ngôn ngữ và Văn hóa Việt Nam thì: “giảng viên là người giảng dạy ở đại học hay lớp huấn luyện cán bộ”. Theo Luật Giáo dục 2009, giảng viên bao gồm các nhà sư phạm được tuyển dụng và bổ nhiệm vào các ngạch giảng viên, giảng viên chính, phó giáo sư, giảng viên cao cấp và giáo sư trong biên chế sự nghiệp của cơ sở đào tạo đại học - cao đẳng công lập hoặc trong danh sách làm việc toàn thời gian của cơ sở giáo dục đại học - cao đẳng ngoài công lập. Giảng viên cơ hữu: là giảng viên thuộc biên chế chính thức của nhà trường. Giảng viên thỉnh giảng: giảng viên thỉnh giảng gồm có giảng viên ở các trường đại học, học viện thỉnh giảng tại trường và giảng viên kiêm chức là cán bộ lãnh đạo các Cục, Vụ, Viện Khoa học... Theo quy định tại Điều 74 của Luật Giáo dục và Điều 31 của Nghị định số 75/2006/NĐ-CP ngày 02/8/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo dục “Thỉnh giảng là việc một cơ sở giáo dục mời nhà giáo hoặc người có đủ tiêu chuẩn của nhà giáo ở nơi khác đến giảng dạy. Khuyến khích các cơ sở giáo dục mời nhà giáo, nhà khoa học trong nước, nhà khoa học là người Việt Nam định cư ở nước ngoài và người nước ngoài đến giảng dạy ở các trường Việt Nam theo chế độ thỉnh giảng”. Người được mời thỉnh giảng phải thực hiện các nhiệm vụ như quy định đối với giáo viên cơ hữu. Người được mời thỉnh giảng là cán bộ, công chức phải bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ ở nơi mình công tác. 9
Nhiệm vụ của giảng viên Giảng viên có những nhiệm vụ sau: Thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục gồm các trình độ: Cao đẳng, Đại học, Thạc sĩ, Tiến sĩ; đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý, cán bộ khoa học kỹ thuật; Nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ; Tham gia công tác quản lý đào tạo, quản lý khoa học và công nghệ tại cơ sở giáo dục; Thường xuyên học tập, bồi dưỡng để nâng cao trình độ mọi mặt theo tiêu chuẩn nghiệp vụ của giảng viên; Tham gia các hoạt động xã hội theo trách nhiệm, nghĩa vụ công dân. Nội dung của các nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục của giảng viên: Nghiên cứu và nắm vững mục tiêu giáo dục, nội dung, chương trình của chuyên ngành đào tạo, hiểu thấu đáo vị trí và yêu cầu của môn học được phân công giảng dạy; tìm hiểu trình độ, khả năng, kiến thức và hiểu biết của người học; Xây dựng kế hoạch dạy học, viết đề cương môn học, xác định nội dung bài giảng và thiết kế các học liệu cần thiết phục vụ cho bài giảng, phụ đạo và hướng dẫn sinh viên rèn luyện kỹ năng tự học tập, nghiên cứu, làm thí nghiệm, thực hành, thảo luận khoa học, thực tập nghề nghiệp, tham gia các hoạt động thực tế phục vụ sản xuất và đời sống; Thực hiện kế hoạch giáo dục chính trị, tư tưởng cho sinh viên; giúp họ biết phát huy vai trò chủ động trong học tập và rèn luyện. Tổ chức phong trào và hướng dẫn sinh viên tự giác thực hiện mục tiêu đào tạo và nhiệm vụ chính của nhà trường; Tham gia xây dựng và phát triển ngành học, cải tiến nội dung chương trình, cải tiến phương pháp giảng dạy, nghiên cứu và thực hành môn học; 10
Hướng dẫn người học tham gia đánh giá hoạt động dạy học; thường xuyên cập nhật thông tin từ người học để xử lý, bổ sung, hoàn chỉnh phương pháp, nội dung, kế hoạch giảng dạy, giáo dục nhằm thực hiện mục tiêu đào tạo với chất lượng, hiệu quả cao đáp ứng yêu cầu của xã hội. (Phan Tiến Dũng, 2014) Nội dung của nhiệm vụ chuyển giảng công nghệ của giảng viên: Chủ trì hoặc tham gia tổ chức, chỉ đạo việc thực hiện các chương trình, đề tài nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và dự án sản xuất thử nghiệm ở các cấp; Nghiên cứu để phục vụ cho việc xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng, biên soạn giáo trình, sách chuyên khảo, tài liệu tham khảo; Công bố kết quả nghiên cứu trên các tạp chí khoa học; Viết chuyên đề tham luận tại các hội nghị, hội thảo khoa học các cấp ở trong và ngoài nước; Tổ chức và tham gia các buổi xêmina của khoa, bộ môn; hướng dẫn học viên thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu khoa học; Ký kết và thực hiện các hợp đồng nghiên cứu khoa học, chuyển giảng kỹ thuật và công nghệ với các tổ chức, cá nhân ở trong và cũng như ngoài cơ sở giáo dục phục vụ sự phát triển kinh tế xã hội; Tư vấn về chuyển giảng công nghệ. Thực hiện hợp tác quốc tế về nghiên cứu khoa học và công nghệ; Tham dự các cuộc thi sáng tạo về khoa học, sở hữu trí tuệ, bằng phát minh, sáng chế, các hoạt động khoa học và công nghệ khác; Phổ biến kiến thức khoa học phục vụ đời sống. (Phan Tiến Dũng, 2014) Nội dung của nhiệm vụ tham gia công tác quản lý đào tạo, quản lý hoạt động khoa học của giảng viên: Tham gia công tác tuyển sinh hàng năm của nhà trường; 11
Tham gia xây dựng, triển khai và giám sát việc thực hiện kế hoạch giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học; Đánh giá kết quả học tập, nghiên cứu khoa học cũng như chất lượng chính trị, tư tưởng của học viên. Tham gia các công tác kiêm nhiệm như: chủ nhiệm lớp, chuyên môn và đào tạo, công tác Đảng, đoàn thể, công tác quản lý ở bộ môn, khoa, phòng, ban, … thuộc cơ sở giáo dục và tham gia các công tác quản lý khoa học, công tác quản lý đào tạo khác khi có yêu cầu. Nội dung của nhiệm vụ học tập, bồi dưỡng để nâng cao trình độ của giảng viên: Học tập, nghiên cứu, nâng cao trình độ đào tạo để được cấp bằng thạc sĩ, tiến sĩ của chuyên ngành đào tạo đang đảm nhiệm; Học tập, bồi dưỡng để được cấp bằng, chứng chỉ về lý luận chính trị, nghiệp vụ sư phạm, quản lý giáo dục; Học tập, bồi dưỡng năng lực, phẩm chất nhân cách của mình theo tiêu chuẩn nghề nghiệp của giảng viên và theo chương trình quy định cho từng đối tượng khi nâng ngạch, bổ nhiệm các chức danh của giảng viên; Học tập, bồi dưỡng để nâng cao trình độ, ngoại ngữ, tin học, nghiên cứu khoa học và khả năng hội nhập quốc tế; Học tập, bồi dưỡng để cập nhật kiến thức mới và nâng cao sự hiểu biết mọi mặt. Nội dung của nhiệm vụ tham gia các hoạt động xã hội của giảng viên là thực hiện các công tác chung của xã hội theo nghĩa vụ của một công dân như: làm nghĩa vụ quân sự, tham gia bảo vệ môi trường, hoạt động văn hoá, bảo vệ trật tự, trị an ở địa phương, phòng, chống tệ nạn xã hội, thiên tai, dịch bệnh. Phân công nhiệm vụ theo chức danh của giảng viên: Đối với ngạch (chức danh) giảng viên, đảm nhiệm việc giảng dạy có nhiệm vụ cụ thể là: 12