Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cung ứng dịch vụ hành chính công của Uỷ ban nhân dân Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Tuhai999 Tuhai999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:125

Thêm vào BST

Báo xấu

41
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của luận văn là nghiên cứu hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của UBND Quận Đống Đa - thành phố Hà Nội. Từ đó đưa ra các giải pháp để hoàn thiện hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của UBND Quận Đống Đa - thành phố Hà Nội, đáp ứng nhu cầu của người dân và xã hội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cung ứng dịch vụ hành chính công của Uỷ ban nhân dân Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội

gjjjggggccccccccc BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ -------/------- -------/------- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THÁI HỌC CUNG ỨNG DỊCH VỤ HÀNH CHÍNH CÔNG CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN ĐỐNG ĐA- THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI- 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ -------/------- -------/------- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THÁI HỌC CUNG ỨNG DỊCH VỤ HÀNH CHÍNH CÔNG CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN ĐỐNG ĐA- THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Lê Nhƣ Thanh HÀ NỘI - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các thông tin, số liệu đƣợc trình bày trong Luận văn là trung thực và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Các kết quả nghiên cứu của Luận văn chƣa đƣợc công bố trong bất kì công trình khoa học nào. Hà Nội, ngày tháng năm 2018 Tác giả luận văn Nguyễn Thái Học
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn về đề tài “Cung ứng dịch vụ hành chính công của Uỷ ban nhân dân Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội”, trƣớc hết tôi xin đặc biệt cảm ơn Thầy hƣớng dẫn TS. Lê Nhƣ Thanh đã quan tâm chỉ bảo, hƣớng dẫn và giúp đỡ tận tình về nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu khoa học trong suốt quá trình thực hiện Luận văn này. Tác giả Luận văn xin trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc, Khoa Sau đại học, Khoa Hành chính học cùng các quý thầy, cô trong Học viện Hành chính Quốc gia, đã tạo những điều kiện tốt nhất, giúp đỡ Tác giả trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài luận văn. Xin đƣợc bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã luôn hỗ trợ, động viên, chia sẻ và tạo điều kiện thuận lợi giúp Tác giả vƣợt qua những khó khăn để hoàn thành Luận văn này. Do những điều kiện chủ quan, khách quan, chắc chắn kết quả nghiên cứu của Luận văn còn những điều thiếu sót. Tác giả rất mong tiếp tục nhận đƣợc những ý kiến đóng góp để hoàn thiện, nâng cao chất lƣợng vấn đề đƣợc lựa chọn nghiên cứu. Hà Nội, ngày tháng năm 2018 Tác giả Luận văn Nguyễn Thái Học
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Giải thích 1 UBND Ủy ban nhân dân 2 TN&TKQ Tiếp nhận và trả kết quả
DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1. Phân loại dịch vụ công theo tính chất và tác dụng của dịch vụ đƣợc cung ứng .......................................................................................................... 12 Sơ đồ 1.2: Các loại hình dịch vụ hành chính công ......................................... 16 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Cơ cấu cán bộ, công chức Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa theo trình độ chuyên môn và lý luận chính trị ........................................................ 54 Biểu đồ 2.2: Cơ cấu đội ngũ cán bộ, công chức UBND Quận Đống Đa theo trình độ lý luận chính trị .................................................................................. 54 Biểu đồ 2.3: Kết quả cung ứng dịch vụ hành chính công trong lĩnh vực tƣ pháp ở Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa năm 2016, 2017 ............................. 61 Biểu đồ 2.4: Kết quả khảo sát đánh giá của khách hàng về kết quả giải quyết công việc tại Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả, Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa ......................................................................................................... 65 Biểu đồ 2.5: Kết quả khảo sát mức độ hài lòng về kết quả giải quyết công việc của công dân tổ chức tại bộ phận Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả, Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa, Hà Nội ................................................................... 65
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức chuyên trách tại Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả .................................................................................. 53 Bảng 2.2: Kết quả khảo sát đánh giá sự phục vụ của công chức UBND Quận Đống Đa .......................................................................................................... 55 Bảng 2.3: Kết quả giải quyết thủ tục hành chính của Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa năm 2017 ......................................................................................... 60 Bảng 2.4: Kết quả cung ứng dịch vụ đăng kí kinh doanh tại quận Đống Đa các năm 2016-1017................................................................................................ 60 Bảng 2.5: Kết quả khảo sát đánh giá của ngƣời dân về chất lƣợng cung cấp thông tin tại Bộ phận TN&TKQ UBND Quận Đống Đa. .............................. 62 Bảng 2.6: Kết quả khảo sát đánh giá của ngƣời dân về cơ sở vật chất nơi cung cấp dịch vụ ...................................................................................................... 63 Bảng 2.7: Kết quả khảo sát đánh giá của ngƣời dân về thủ tục hành chính trong cung ứng dịch vụ hành chính công tại Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa ............ 64
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC SƠ ĐỒ DANH MỤC BIỂU ĐỒ DANH MỤC CÁC BẢNG MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ HOẠT ĐỘNG CUNG ỨNG DỊCH VỤ HÀNH CHÍNH CÔNG ............................................................................ 7 1.1. Dịch vụ công .......................................................................................... 7 1.1.1. Khái niệm dịch vụ hành chính công ................................................. 7 1.1.2. Đặc điểm dịch vụ hành chính công................................................. 17 1.1.3. Vai trò của dịch vụ hành chính công .............................................. 18 1.2. Hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công ................................. 20 1.2.1. Thể chế cung ứng dịch vụ hành chính công ................................... 23 1.2.2. Tổ chức bộ máy cung ứng dịch vụ hành chính công ...................... 24 1.2.3. Đội ngũ cán bộ công chức tham gia cung ứng dịch vụ hành chính công ........................................................................................................... 26 1.2.4. Mô hình, quy trình, các loại hình dịch vụ hành chính công đƣợc UBND cấp huyện cung ứng ...................................................................... 27 1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công .............................................................................................................. 30 1.3.1.Yếu tố pháp lý .................................................................................. 31 1.3.2. Yếu tố kinh tế- xã hội ..................................................................... 33 1.3.3. Yếu tố nguồn lực và khả năng cung ứng ........................................ 34 1.3.4. Yếu tố khoa học công nghệ ............................................................ 36
1.3.5. Yếu tố con ngƣời............................................................................. 37 1.4. Kinh nghiệm cung ứng dịch vụ hành chính công của một số cơ quan, địa phƣơng ....................................................................................... 39 1.4.1. Kinh nghiệm của Uỷ ban nhân dân quận 1 Thành phố Hồ Chí Minh ................................................................................................................... 39 1.4.2. Kinh nghiệm của Uỷ ban nhân dân thành phố Đà Nẵng ................ 41 1.4.3. Kinh nghiệm của Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh .................... 42 1.4.4. Những giá trị tham khảo cho Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa, TP Hà Nội ....................................................................................................... 44 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ............................................................................... 45 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CUNG ỨNG DỊCH VỤ HÀNH CHÍNH CÔNG CỦA UỶ BAN NHÂN DÂN QUẬN ĐỐNG ĐA- THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................................. 46 2.1. Các đặc điểm về tự nhiên, kinh tế xã hội của Quận Đống Đa ảnh hƣởng tới hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của Ủy ban nhân dân quận. ........................................................................................... 46 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ........................................................................... 46 2.1.2. Đặc điểm kinh tế- xã hội ................................................................. 46 2.1.3. Ảnh hƣởng của các đặc điểm tự nhiên, đặc điểm kinh tế xã hội đến hoạt động cung cấp dịch vụ hành chính công của Ủy ban nhân dân quận Đống Đa- TP Hà Nội ................................................................................ 47 2.2. Thực trạng hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa ................................................................... 49 2.2.1. Thể chế cung ứng dịch vụ hành chính công tại Ủy ban nhân dân quận Đống Đa ........................................................................................... 50 2.2.2. Tổ chức bộ máy cung ứng dịch vụ hành chính công tại Ủy ban nhân dân quận Đống Đa .................................................................................... 52
2.2.3. Đội ngũ cán bộ công chức tham gia cung ứng dịch vụ hành chính công tại Ủy ban nhân dân quận Đống Đa ................................................. 53 2.2.4. Quy trình, các loại hình dịch vụ hành chính công cung ứng tại Ủy ban nhân dân quận Đống Đa ..................................................................... 56 2.3. Kết quả hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa ........................................................................... 58 2.3.1. Số lƣợng dịch vụ hành chính công đƣợc cung ứng ........................ 59 2.3.2. Đánh giá của ngƣời dân về hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa............................................... 62 2.4. Những mặt hạn chế và nguyên nhân của hạn chế ........................... 66 2.4.1. Những mặt hạn chế ......................................................................... 66 2.4.2. Nguyên nhân của những hạn chế .................................................... 67 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ............................................................................... 69 Chƣơng 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG CUNG ỨNG DỊCH VỤ HÀNH CHÍNH CÔNG CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN ĐỐNG ĐA- THÀNH PHỐ HÀ NỘI ..................................... 70 3.1. Quan điểm của Đảng về hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công .............................................................................................................. 70 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa- thành phố Hà Nội .. 72 3.2.1. Hoàn thiện thủ tục hành chính và quy trình cung ứng dịch vụ hành chính công ................................................................................................. 72 3.2.2. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức Quận Đống Đa đáp ứng yêu cầu hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công ..................... 78 3.2.3. Tăng cƣờng cơ sở vật chất, thiết bị, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công................................. 83
3.2.4. Nâng cao tính phục vụ, tính chịu trách nhiệm trong hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công .................................................................... 88 3.2.5. Phát huy sự tham gia của công dân, tổ chức trong đánh giá hoạt động cung cấp dịch vụ hành chính công ................................................... 92 3.2.6. Thực hiện có hiệu quả hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với việc cung ứng dịch vụ hành chính công ........................................................... 97 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ............................................................................... 99 KẾT LUẬN .................................................................................................. 100 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 102
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Là một loại hình dịch vụ công đặc biệt, dịch vụ hành chính công của Việt Nam mang một số đặc điểm đặc thù vì gắn với thẩm quyền hành chính của hệ thống cơ quan hành chính nhà nƣớc. Cung ứng dịch vụ hành chính công là trách nhiệm của Nhà nƣớc trƣớc xã hội, là sự thể hiện trực tiếp nhất vai trò của Nhà nƣớc trƣớc các tổ chức và công dân. Cải cách cung ứng dịch vụ hành chính công đang trở thành một nội dung quan trọng trong cải cách hoạt động của bộ máy nhà nƣớc, nhằm nâng cao hiệu quả và hiệu lực hoạt động của Nhà nƣớc, để Nhà nƣớc đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của công dân Trong bối cảnh cải cách hành chính và xu hƣớng dân chủ hóa ngày càng sâu rộng hiện nay, nhà nƣớc ta đã rất quan tâm nâng cao chất lƣợng cung ứng dịch vụ hành chính công, bằng những biện pháp cụ thể, kĩ lƣỡng nhƣ rà soát, đơn gian hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết các giấy tờ, thủ tục cho ngƣời dân,... giảm bớt những phiền hà, tiêu cực, bƣớc đầu bảo đảm về số lƣợng lẫn chất lƣợng dịch vụ khi ngƣời dân có nhu cầu, làm tăng sự hài lòng của ngƣời thụ hƣởng dịch vụ nói chung. Những kết quả đáng ghi nhận trong đảm bảo chất lƣợng hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của nền hành chính đã góp phần tích cực vào quá trình phát triển kinh tế- xã hội của đất nƣớc trong giai đoạn hiện nay, đồng thời gia tăng sự hài lòng của ngƣời dân đối với chính quyền. Song, có thể thấy, bên cạnh những thành tích đó, hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công vẫn còn những hạn chế lớn. Chất lƣợng dịch vụ chƣa đƣợc đảm bảo, khiến một bộ phận không nhỏ ngƣời dân và doanh nghiệp còn khó khăn trong tiếp cận dịch vụ hành chính công. Những biểu hiện về thủ tục hành chính còn nhiều phức tạp, phiền hà; thiếu công khai, minh bạch, năng 1
lực và thái độ phục vụ của một bộ phận đội ngũ cán bộ, công chức còn yếu; kỷ luật, kỷ cƣơng công vụ chƣa đƣợc siết chặt... còn tƣơng đối phổ biến trong nền hành chính Việt Nam hiện nay. Đặt nền hành chính nƣớc ta nói chung, mỗi cơ quan hành chính nhà nƣớc nói riêng trong bối cảnh cải cách nền hành chính đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ và thực chất mới thấy yêu cầu nâng cao chất lƣợng hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công là bức thiết. Là một cơ quan hành chính nhà nƣớc, UBND Quận Đống Đa (Thành phố Hà Nội) thực hiện hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công theo quy định của pháp luật. Với đặc thù là cơ quan hành chính nhà nƣớc của một quận nội thành của thủ đô Hà Nội, đời sống kinh tế xã hội phát triển ở mức cao, đòi hỏi của ngƣời dân và doanh nghiệp không ngừng tăng lên, UBND Quận Đống Đa phải gánh vác trọng trách to lớn trong việc đảm bảo chất lƣợng cung ứng dịch vụ hành chính công. Chính vì vậy, tôi lựa chọn hƣớng nghiên cứu: “Cung ứng dịch vụ hành chính công của Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa- thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn cao học chuyên ngành Quản lý công với mong muốn tìm ra những giải pháp hoàn thiện hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của UBND quận Đống Đa- Hà Nội, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Cung ứng dịch vụ hành chính công là nội dung đã đƣợc nhiều nhà khoa học quan tâm, với nhiều công trình nghiên cứu nhƣ sau: - Lê Chi Mai (2003) với cuốn sách “Cải cách dịch vụ công ở Việt Nam” (NXB Chính trị Quốc gia, 2003); - Đinh Văn Ân và Hoàng Thu Hòa (2006) “Đổi mới cung ứng dịch vụ công ở Việt Nam”, NXB Thống kê, 2006; - Đỗ Thị Hải Hà (2004) Quản lý nhà nƣớc đối với cung ứng dịch vụ công, NXB Khoa học và kĩ thuật, 2007. 2
- Chu Văn Thành (2007) “Dịch vụ công- Đổi mới quản lý và tổ chức cung ứng ở Việt Nam hiện nay” NXB Chính trị Quốc gia, 2007; - Nguyễn Hồng Nhung, Lê Thị Tố Nga (2012) Xây dựng tiêu chí và quy trình đánh giá chất lượng dịch vụ hành chính công ở bộ phận "một cửa" cấp huyện, Tạp chí Quản lý nhà nƣớc, Học viện hành chính, 2012, Số 199, tr.29-33; - Nguyễn Đặng Phƣơng Truyền (2015) Nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ hành chính công ở cấp huyện theo cơ chế 1 cửa liên thông, Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp, Viện nghiên cứu Lập pháp, 2015, Số 01(281), tr.40-48; - Lê Việt Hà (2015) “Cung ứng dịch vụ hành chính công tại UBND quận trên địa bàn thành phố Hà Nội”, Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công nghiên cứu về hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công tại UBND quận. - Lê Thị Hƣơng (2015) “Các chỉ số đánh giá hiệu quả cung ứng dịch vụ hành chính công ở nước ta hiện nay”, Tạp chí Tổ chức nhà nƣớc, Bộ Nội vụ, 2015, Số 7, tr.30-34. - Phùng Thị Phong Lan (2017) Nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ hành chính công của công dân và tổ chức, Tạp chí Dân chủ & Pháp luật, Bộ Tƣ Pháp, 2017, Số 8 (305), tr. 18 - 21; - Đặng Kim Quyên (2017) Nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ hành chính công và giải quyết thủ tục hành chính tại TP. Hồ Chí Minh, Tạp chí Quản lý nhà nƣớc, Học viện Hành chính Quốc gia, 2017, Số 253, tr. 93-95; Nhƣ vậy, cung ứng dịch vụ hành chính công là vấn đề đƣợc nghiên cứu trong nhiều công trình, đề tài nghiên cứu. Tuy nhiên, hiện chƣa có nghiên cứu nào nghiên cứu trực tiếp vấn đề hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của UBND Quận Đống Đa- thành phố Hà Nội. 3
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1.Mục đích Đề tài nghiên cứu hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của UBND Quận Đống Đa- thành phố Hà Nội. Từ đó đƣa ra các giải pháp để hoàn thiện hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của UBND Quận Đống Đa- thành phố Hà Nội, đáp ứng nhu cầu của ngƣời dân và xã hội. 3.2. Nhiệm vụ Đề tài Luận văn có một số nhiệm vụ nghiên cứu sau: + Khái quát và làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn về hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công. + Phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của UBND Quận Đống Đa- thành phố Hà Nội. Chỉ ra những mặt đạt đƣợc, những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của UBND Quận Đống Đa- thành phố Hà Nội. + Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của UBND Quận Đống Đa- thành phố Hà Nội nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn địa phƣơng. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu - Đối tƣợng nghiên cứu là hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của UBND Quận Đống Đa- thành phố Hà Nội. 4.2. Phạm vi nghiên cứu + Phạm vi về nội dung: hoạt động cung ứng một số loại hình dịch vụ hành chính công thuộc thẩm quyền của UBND quận Đống Đa, Hà Nội theo quy định của pháp luật hiện hành và sự phân cấp quản lý hiện nay. + Phạm vi về thời gian: Giai đoạn 2015- nay. 4
+ Phạm vi về không gian: Tại trụ sở UBND quận Đống Đa- thành phố Hà Nội. 5. Phƣơng pháp lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Đề tài đƣợc nghiên cứu trên cơ sở phƣơng pháp luận của Chủ nghĩa Mác Lê nin; tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và các quan điểm, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Các phƣơng pháp nghiên cứu đƣợc tác giả sử dụng trong thực hiện nghiên cứu đề tài nhƣ sau: + Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu, phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, phƣơng pháp thống kê so sánh... + Phương pháp điều tra xã hội học: * Tác giả thực hiện khảo sát bằng bảng hỏi với hai đối tƣợng khảo sát là đội ngũ cán bộ, công chức của UBND quận Đống Đa và ngƣời dân, doanh nghiệp sử dụng dịch vụ hành chính công tại Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả của UBND Quận Đống Đa. Dự kiến: + Số lƣợng phiếu khảo sát khoảng 150 phiếu. + Thời điểm khảo sát: Đầu năm 2018. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Về lý luận Luận án hệ thống hóa, làm sáng tỏ cơ sở lý luận, các vấn đề lý thuyết về hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công. 5
6.2. Về thực tiễn Luận văn đã cung cấp những luận cứ khoa học và thực tiễn, phân tích thực trạng hoạt động cung cấp dịch vụ hành chính công của UBND quận Đống Đa. đồng thời đƣa ra những giải pháp, đề xuất, kiến nghị nhằm nâng cao chất lƣợng hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công tại UBND Quận Đống Đa Hà Nội trong thời gian tới. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Phụ lục, Danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở khoa học về hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công Chƣơng 2: Thực trạng hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội Chƣơng 3: Quan điểm và giải pháp hoàn thiện hoạt động cung ứng dịch vụ hành chính công của Ủy ban nhân dân Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. 6
Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ HOẠT ĐỘNG CUNG ỨNG DỊCH VỤ HÀNH CHÍNH CÔNG 1.1. Dịch vụ công 1.1.1. Khái niệm dịch vụ hành chính công 1.1.1.1. Khái niệm dịch vụ công Dịch vụ công là một khái niệm đƣợc tiếp cận dƣới nhiều góc độ khác nhau. Từ điển Petit Larousse (Pháp, 1995) định nghĩa: "Dịch vụ công là hoạt động vì lợi ích chung, do một cơ quan Nhà nước hoặc tư nhân đảm nhiệm" [33]. Định nghĩa này đƣa ra cách hiểu chung về dịch vụ công, nhấn mạnh mục đích “vì lợi ích chung”. Từ điển Oxford (Anh, 2000) định nghĩa dịch vụ công là: “1. Các dịch vụ như giao thông hoặc chăm sóc sức khỏe do Nhà nước hoặc tổ chức chính thức cung cấp cho tất cả mọi người dân trong một xã hội cụ thể. 2. Việc làm gì đó được thực hiện nhằm giúp đỡ mọi người hơn là kiếm lợi nhuận. 3. Chính phủ và cơ quan chính phủ” [32]. Trong cách tiếp cận này, dịch vụ công đƣợc quan niệm khá rộng và dƣờng nhƣ không có sự phân biệt giữa khái niệm dịch vụ công và công vụ. Theo tác giả Jim Armstrong, các dịch vụ công mà Chính phủ cung ứng bao gồm: Chính sách, pháp luật, hoạt động liên Chính phủ; an ninh quốc gia, duy trì các thể chế dân chủ cơ bản; các hoạt động lập quy thi hành pháp luật; các hoạt động kết cấu hạ tầng (bao gồm kết cấu hạ tầng kỹ thuật và kết cấu hạ tầng xă hội); cung ứng phúc lợi xã hội; cung cấp thông tin tƣ vấn. Có thể nói, dịch vụ công có thể tiếp cận từ nhiều góc độ khác nhau, nhƣng cách tiếp cận về bản chất và chức năng, vai trò của Nhà nƣớc và cách tiếp cận về hàng hóa công cộng và lựa chọn công cộng mang tính chất bao quát và đƣợc chấp nhận rộng rãi hơn trong cộng đồng khoa học. 7
Trách nhiệm của Nhà nƣớc đối với dịch vụ công chính là trách nhiệm chính trị và pháp lý đƣợc thể hiện thông qua ngân sách và hệ thống bộ máy cung cấp dịch vụ do nhà nƣớc tổ chức quản lý, chỉ đạo. Nó rộng hơn và không đồng nhất với việc trực tiếp cung cấp các dịch vụ công cộng cho xã hội và công dân. Ở Việt Nam, từ giữa những năm 90 của thế kỷ XX, trong bối cảnh cải cách nền hành chính Nhà nƣớc, xác định chức năng, nhiệm vụ của Nhà nƣớc, Chính phủ, bộ máy hành chính, vấn đề dịch vụ công đã trở thành một chủ đề đƣợc giới nghiên cứu, xây dựng chính sách và cả đông đảo các tầng lớp nhân dân quan tâm. Dịch vụ công là một khái niệm mới đƣợc du nhập vào nƣớc ta trong những năm gần đây để chỉ một lĩnh vực hoạt động gắn với vai trò và chức năng của Nhà nƣớc trong việc cung ứng các dịch vụ cụ thể. Tại Việt Nam, nếu khái niệm dịch vụ công lần đầu tiên đƣợc Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng 7 khóa VIII (năm 1999) chính thức ghi nhận với sự thận trọng cần thiết thì đến Đại hội Đảng lần thứ IX (năm 2001) khái niệm này đƣợc chính thức đƣa vào Văn kiện Đại hội, tiếp sau đó Đại hội Đảng X đã thống nhất sử dụng khái niệm trong việc quyết định các vấn đề về tổ chức và hoạt động của Chính phủ và hệ thống hành chính nhà nƣớc khi thông qua Luật Tổ chức Chính phủ năm 2001. Việc ghi nhận khái niệm này ở các văn kiện của Đảng và sử dụng nó trong văn bản Luật quan trọng nhất đối với Chính phủ để bao quát toàn bộ các hoạt động của Nhà nƣớc mà trƣớc đây thƣờng đƣợc gọi là hoạt động sự nghiệp, công ích và các dịch vụ gắn với thẩm quyền quản lý của Nhà nƣớc là thể hiện sự thống nhất nhận thức chung theo thông lệ quốc tế về một vấn đề quan trọng. Luật Tổ chức Chính phủ, Nghị định 36/2012/NĐ-CP và các Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chính quyền địa phƣơng đã quy định rõ việc quản lý dịch vụ công là một trong những chức năng chủ yếu của 8
bộ máy hành chính Nhà nƣớc. Những chủ trƣơng, chính sách mới đã tạo sự chuyển biến bƣớc đầu và đã đạt đƣợc một số kết quả, tiến bộ nhất định trong đổi mới cung ứng và quản lý dịch vụ công, nhất là trong lĩnh vực hoạt động sự nghiệp. Cho đến nay, từ kết quả các công trình nghiên cứu khoa học ở nƣớc ta về dịch vụ công, khái niệm dịch vụ công đƣợc hiểu nhƣ sau: Dịch vụ công là những hoạt động của các cơ quan, tổ chức nhà nước hoặc của các tổ chức xã hội, tư nhân được Nhà nước ủy quyền để thực hiện nhiệm vụ do pháp luật quy định, phục vụ trực tiếp những nhu cầu thiết yếu chung của cộng đồng, công dân, theo nguyên tắc không vụ lợi, đảm bảo sự công bằng và ổn định xã hội. 1.1.1.2. Đặc điểm của dịch vụ công Các dịch vụ công mặc dù rất đa dạng cả về tính chất và hình thức cung ứng nhƣng đều mang những đặc điểm chủ yếu sau: - Dịch vụ công có tính xã hội. Dịch vụ công là những dịch vụ phục vụ nhu cầu chung thiết yếu của cả cộng đồng, phục vụ các đối tƣợng trong xã hội một cách công bằng, không hƣớng tới phục vụ cho một cá nhân hay một nhóm ngƣời cụ thể nào trong xã hội. Mọi ngƣời đều có quyền ngang nhau trong việc tiếp cận và sử dụng dịch vụ công với tƣ cách là đối tƣợng phục vụ của nhà nƣớc, không phân biệt giai cấp, dân tộc, tôn giáo hay địa vị xã hội. Trong mối quan hệ với nhà nƣớc trong quá trình cung ứng dịch vụ công, các cá nhân công dân và tổ chức trong xã hội vừa là những ngƣời thụ hƣởng dịch vụ, có quyền yêu cầu nhà nƣớc cung ứng những dịch vụ có chất lƣợng, vừa là ngƣời có trách nhiệm đóng góp (một phần) chi phí tạo nên dịch vụ đó (thƣờng là qua thuế, phí và lệ phí). Đặc điểm này của dịch vụ công cũng giống nhƣ tính chất không loại trừ và tính không cạnh tranh trong sử dụng dịch vụ công. Tính không loại trừ đƣợc hiểu là tất cả mọi ngƣời đều có quyền sử dụng các dịch vụ do nhà nƣớc cung ứng. Tính không cạnh tranh là việc sử dụng dịch vụ của ngƣời này 9