Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:111

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu thực trạng, nguyên nhân các kết quả đã đạt được và những tồn tại hạn chế, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần thực tiễn vào thực hiện chức năng giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN KHÁNH HÒA GIÁM SÁT CỦA MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN KHÁNH HÒA GIÁM SÁT CỦA MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. Lưu Kiếm Thanh THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2023
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực, chưa được sử dụng để bảo vệ trong một công trình nghiên cứu nào, các thông tin trích dẫn trong luận văn được chỉ rõ nguồn gốc, theo đúng quy định hiện hành. Học viên Nguyễn Khánh Hòa
ii LỜI CẢM ƠN Tác giả xin cảm ơn Ban giám đốc, quý thầy giáo, cô giáo Học viện Hành chính Quốc gia và Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia khu vực Miền trung đã tận tình giúp đỡ, truyền thụ kiến thức cho bản thân tác giả trong suốt khóa học. Tác giả xin chân thành cảm ơn thầy giáo PGS.TS. Lưu Kiếm Thanh đã tận tình hướng dẫn trong quá trình thực hiện luận văn. Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn lãnh đạo và Ban Thường trực Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình đã tạo điều kiện cho tác giả thu thập đầy đủ, chính xác các nguồn thông tin, số liệu phục vụ cho công tác nghiên cứu và trân trọng cảm ơn các cơ quan, tổ chức, cá nhân đã phối hợp, giúp đỡ điều tra nguồn thông tin trong quá trình thực hiện luận văn. Tác giả xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo cơ quan Đảng ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận xã Mỹ Trạch, huyện Bố Trạch, các đồng chí, đồng nghiệp, bạn bè, gia đình đã động viên, giúp đỡ để tác giả có được điều kiện tốt nhất trong việc tham gia khóa học và hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Mặc dù tác giả đã có nhiều cố gắng trong nghiên cứu và thực hiện nhưng chắc chắn luận văn khó tránh khỏi những hạn chế. Kính mong quý thầy cô, các bạn học viên lớp Quản lý công HC25.T2 và những người quan tâm đến đề tài tiếp tục giúp đỡ, đóng góp ý kiến để giúp luận văn được hoàn thiện hơn. Với tấm lòng biết ơn sâu sắc, tác giả xin chân thành cảm ơn mọi sự giúp đỡ quý báu. Thừa Thiên Huế, ngày tháng 7 năm 2023 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Nguyễn Khánh Hoà
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ..............................................................................................i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii MỤC LỤC....................................................................................................... iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT........................................................................ vii DANH MỤC CÁC HÌNH ............................................................................ viii MỞ ĐẦU ...........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................1 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài ................................................3 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ..............................................................7 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ............................................8 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu.............................................8 6. Những đóng góp mới của luận văn ................................................................9 7. Kết cấu của luận văn ....................................................................................10 Chương 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIÁM SÁT CỦA MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG ........................................................................................................11 1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương .....................................................11 1.1.1. Khái niệm giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương ............................................................................11 1.1.2. Đặc điểm giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương ............................................................................16 1.1.3. Vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương.................................................................................. 18
iv 1.2. Nội dung, hình thức giám sát của Mặt trận Tổ quốc đối với hoạt động của chính quyền địa phương .................................................................................. 24 1.2.1. Nội dung giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương ........................................................................... 24 1.2.2. Hình thức giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương ........................................................................... 28 1.3. Các yếu tố tác động đến giám sát của Mặt trận Tổ quốc đối với hoạt động của chính quyền địa phương ........................................................................... 31 1.3.1. Nhận thức của các cấp ủy Đảng, cán bộ, đảng viên về vị trí, vai trò của giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương ...................................................................................................... 31 1.3.2. Cơ chế và các quy định pháp lý bảo đảm giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương..................... 32 1.3.3. Năng lực giám tổ chức giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt độngcủa chính quyền địa phương........................................................... 34 Tiểu kết Chương 1............................................................................................35 Chương 2 THỰC TRẠNG GIÁM SÁT CỦA MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG HUYỆN BỐ TRẠCH ................................................................. 36 2.1. Cơ cấu bộ máy Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện Bố Trạch................. 36 2.2. Thực trạng giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch ................................................ 37 2.2.1. Giám sát lĩnh vực xây dựng pháp luật .................................................. 37 2.2.2. Giám sát lĩnh vực thực thi chính sách, pháp luật ..................................41 2.2.3. Giám sát lĩnh vực tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo......... 43 2.2.4. Giám sát lĩnh vực hoạt động của đại biểu dân cử, cán bộ, công chức, đảng viên ..........................................................................................................48
v 2.2.5. Giám sát lĩnh vực xây dựng Đảng và chính quyền ............................... 51 2.3. Đánh giá thực trạng giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch ................................54 2.3.1. Kết quả và nguyên nhân.........................................................................54 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ........................................................................57 Tiểu kết Chương 2............................................................................................61 Chương 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆN GIÁM SÁT CỦA MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG HUYỆN BỐ TRẠCH ...........................................................................................................62 3.1. Phương hướng ...........................................................................................62 3.1.1. Xác đinh nội dung giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương phù hợp thực tế...................................................................62 3.1.2. Thu hút sự tham gia rộng rãi của các lực lượng vào công tác giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương ...................... 63 3.1.3. Chú trọng giám sát việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát của MTTQVN huyện đối với hoạt động của chính quyền địa phương .................. 64 3.2. Các giải pháp thực hiện.............................................................................65 3.2.1. Tiếp tục cụ thể hóa các quy định về vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ..................................................................................................65 3.2.2. Tăng cường đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ..................................................................................................67 3.2.3. Xây dựng đội ngũ cán bộ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đáp ứng chuyên môn và vững vàng về nghiệp vụ .......................................................................70 3.2.4. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tăng cường kinh phí Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện hoạt động ..............................72 3.2.5. Bảo đảm cho Nhân dân tích cực tham gia hoạt động giám sát .............76
vi 3.2.6. Khắc phục tình trạng hành chính hóa trong hoạt động giám sát................80 Tiểu kết Chương 3............................................................................................83 KẾT LUẬN .....................................................................................................84 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................88 PHỤ LỤC .......................................................................................................94
vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ 1 CB,CC Cán bộ, công chức 2 CB, ĐV Cán bộ, đảng viên 3 CCHC Cải cách hành chính 4 CHXHCNVN Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 5 GSĐTCĐ Giám sát đầu tư cộng đồng 6 HĐND Hội đồng nhân dân 7 MTTQ Măt trận Tổ quốc 8 MTTQVN Mặt trận tổ quốc Vıệt Nam 9 TTND Thanh tra nhân dân 10 TXCT Tiếp xúc cử tri 11 UBND Ủy ban nhân dân 12 UBKT Ủy ban kiểm tra 13 UBTƯ Ủy ban Trung ương 14 VBQPPL Văn bản quy phạm pháp luật 15 XHCN Xã hội chủ nghĩa
viii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1. Đánh giá của chính quyền địa phương đối với MTTQ Việt Nam huyện trong việc giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền huyện Bố Trạch............................................................................40 Hình 2.2. Đánh giá của cán bộ chính quyền địa phương về công tác giám sát của MTTQVN đối với việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của chính quyền huyện Bố Trạch ...........................................................................................................47 Hình 2.3. Hình thức giám sát của MTTQVN đối với đại biểu dân cử, cán bộ, công chức, đảng viên công tác tại chính quyền huyện Bố Trạch ....................49
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có vai trò, vị trí rất quan trọng trong hệ thống chính trị ở nước ta, là cầu nối giữa Nhân dân với Đảng, là tổ chức đại diện cho ý chí, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, góp phần bảo đảm quyền lực của Nhà nước được thực hiện đúng, tăng hiệu lực, hiệu quả. Một trong những chức năng hàng đầu của MTTQVN là hoạt động giám sát. Qua đây, đã kịp thời phát huy những ưu điểm, mặt tích cực trong hoạt động của chính quyền địa phương, đồng thời cũng phát hiện các vi phạm khi thực hiện chủ trương, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước nhằm kiến nghị đến cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh, xử lý. Đảng ta luôn quan tâm, ban hành nhiều quyết định, quy định về độc lập, phối hợp giám sát của MTTQVN, tăng cường sự gắn kết giữa kiểm tra, giám sát của Đảng với giám sát của Quốc hội và giám sát của MTTQVN, như: Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQVN và các đoàn thể chính trị - xã hội theo Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12 tháng 12 năm 2013 của Bộ Chính trị; Quy định MTTQVN, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền theo Quyết định số 218- QĐ/TW ngày 12 tháng 12 năm 2013 của Bộ Chính trị. Đi đôi với chủ trương của Đảng, pháp luật nhà nước cũng xác định pháp lý cho MTTQVN trong thực hiện nhiệm vụ giám sát đối với chính bộ máy nhà nước bằng các hình thức, phương pháp giám sát phù hợp với địa vị, cơ cấu, tổ chức hoạt động của MTTQVN, như: Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015; Luật Thanh tra năm 2022; Luật Khiếu nại năm 2011; Luật Tiếp công dân năm 2013; Luật Tố cáo năm 2018; Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022.
2 Trên thực tế, trong hoạt động của các cấp chính quyền còn có những bất cập về chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm của tập thể và cá nhân, chưa được kiểm soát chặt chẽ, dẫn tới tình trạng lạm quyền hoặc chưa thực hiện đúng, chưa đầy đủ quyền hạn theo quy định. Bên cạnh đó, ở nước ta hiện nay, xuất hiện tình trạng một số cán bộ, công chức ở các cấp chính quyền, khi được Nhân dân ủy thác, lại có thái độ làm việc xa dân, cửa quyền, quan liêu, hách dịch, không quan tâm đến quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của Nhân dân mà chỉ lo vun vén lợi ích cá nhân. Do đó, vấn đề giám sát hoạt động của chính quyền địa phương ở nước ta hiện nay đã và đang trở thành yêu cầu cấp bách, đòi hỏi phải được giải quyết cả về mặt lý luận và thực tiễn nhằm tăng cường kiểm soát quyền lực nhà nước ở Việt Nam, góp phần vào việc đấu tranh ngăn chặn các biểu hiện tha hóa quyền lực Nhà nước, đẩy mạnh thực hành dân chủ trong xã hội, bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân, của Nhà nước trong chế độ chính trị XHCN. Ở huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, trong những năm quan, công tác giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương đạt được nhiều kết quả quan trọng. Điểm nổi bật nhất là thông qua giám sát để tham gia xây dựng chính quyền ngày càng trong sạch, vững mạnh. Khi phát hiện những gì trong hệ thống chính quyền hoạt động chưa đúng, chưa tốt thì kiến nghị ngay đến lãnh đạo cơ quan, đơn vị đó để kịp thời giải quyết, chấn chỉnh. Trong tổ chức tiếp xúc cử tri, tham gia giám sát cùng Thường trực HĐND, các ban của HĐND, giám sát đại biểu dân cử, giám sát cán bộ, công chức của chính quyền địa phương, khi phát hiện những vấn đề vi phạm, MTTQVN kiến nghị đề xuất cụ thể, rõ ràng trên cơ sở các chủ trương, nghị quyết, chính sách, pháp luật hiện hành.
3 Tuy công tác giám sát của MTTQVN ở huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình đã và đang phát huy hiệu quả thiết thực, được đông đảo các tầng lớp Nhân dân quan tâm, hưởng ứng. Nhưng hoạt động giám sát vẫn còn những hạn chế về tổ chức thực hiện, công tác phối hợp và hiệu quả một số nội dung giám sát chưa cao, việc theo dõi, đôn đốc xử lý các kiến nghị sau giám sát còn gặp nhiều khó khăn, bất cập về cơ chế. Giải quyết được những hạn chế trên thì công tác giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương sẽ tiếp tục được phát huy mạnh mẽ, thể hiện tốt vai trò đại diện của MTTQVN. Vì những lý do như vậy, tác giả chọn vấn đề: “Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình” làm đề tài nghiên cứu của luận văn thạc sĩ Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài Công tác giám sát và nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương được đề cập nhiều trong các công trình và diễn đàn khoa học, trên các sách, báo, tạp chí chuyên ngành. Các nhà khoa học quan tâm, nghiên cứu dưới nhiều góc độ như: triết học, chính trị học, xã hội học, luật học, v.v… Có thể nêu một số công trình tiêu biểu sau: - Đào Trí Úc và Võ Khánh Vinh (đồng chủ biên) (2003), “Giám sát và cơ chế giám sát việc thực hiện quyền lực nhà nước”, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, sách chuyên khảo: Đề cập đến vấn đề giám sát quyền lực nhà nước, cơ sở pháp lý và tính tất yếu phải kiểm soát quyền lực nhà nước; phương hướng, giải pháp để hoàn thiện cơ chế giám sát việc thực hiện quyền lực nhà nước ở nước ta. - Nguyễn Đăng Dung (2005), “Sự hạn chế quyền lực nhà nước”, Nxb Đại học quốc gia, Hà Nội, sách chuyên khảo: Bàn về tính tất yếu phải kiểm
4 soát quyền lực nhà nước. Sự tha hóa quyền lực nhà nước và hậu quả của nó đối với xã hội. Cần phải tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát để hạn chế tình trạng tha hóa quyền lực nhà nước. Khắc phục tình trạng quan liêu, hành chính hóa trong thực thi quyền lực nhà nước. - Đào Trí Úc chủ biên (2010), “Cơ chế giám sát của nhân dân đối với hoạt động của bộ máy Đảng và nhà nước - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn”, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, sách chuyên khảo: Tập trung làm rõ vai trò của nhân dân trong việc giám sát hoạt động của bộ máy Đảng, nhà nước và các thiết chế tổ chức trong hệ thống chính trị. Từ đó, đánh giá đúng thực trạng về sự tham gia của Nhân dân vào việc giám sát cũng như thực trạng của các cơ chế trong hệ thống chính trị nước ta. Xây dựng các quan điểm, yêu cầu, mục tiêu, nguyên tắc bảo đảm sự giám sát của Nhân dân và đề xuất các cơ chế, hình thức, các căn cứ pháp lý để Nhân dân thực hiện có hiệu quả vai trò giám sát đối với hoạt động của Đảng và nhà nước. - Nguyễn Đăng Dung (2017), “Kiểm soát quyền lực nhà nước”, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, sách tham khảo: Tổng hợp hệ thống những quan điểm, nội dung về vấn đề kiểm soát quyền lực nhà nước, chủ yếu ở mô hình các nước hiện đại. Qua đây xây dựng mô hình tổ chức, sử dụng và kiểm soát quyền lực nhà nước phù hợp sẽ là điều kiện để thực hiện hoạt động quản lý nhà nước đúng mục đích, đạt hiệu quả cao, bảo đảm cho quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân - Chủ thể cao nhất quyền lực nhà nước, đây cũng là cơ sở để xây dựng đất nước ta phát triền bền vững. - Nguyễn Minh Đoan (2018), “Cơ chế pháp lý kiểm soát quyền lực nhà nước trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, sách chuyên khảo: Đã phân tích cụ thể những vấn đề lý luận và thực tiễn về cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước, đề xuất quan điểm, giải pháp hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước
5 trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa hiện nay. Cuốn sách đã phân tích một cách sâu sắc về hoạt động kiểm soát quyền lực nhà nước của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. - Viện Khoa học chính trị, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, (2006), “Vấn đề Nhân dân giám sát các cơ quan dân cử ở nước ta hiện nay”, đề tài nghiên cứu cấp bộ: Luận giải cơ sở pháp lý của việc giám sát hoạt động của các cơ quan dân cử, tính tất yếu phải giám sát hoạt động của các cơ quan dân cử. Quan điểm của Đảng và nhà nước ta đối với hoạt động này và các phương hướng, giải pháp để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của các cơ quan dân cử ở nước ta. - Bộ Tư pháp, Hà Nội (2008), “Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa” đề tài nghiên cứu cấp bộ: Bàn về vai trò và tính tất yếu phải quản lý xã hội bằng pháp luật của mọi chế độ nhà nước. Những thành tựu và bước tiến của nhân loại đối với nhà nước pháp quyền tư sản. Cơ sở pháp lý và tính tất yếu phải xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân ở Việt Nam. - Uỷ ban Trung ương MTTQVN (2016), “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp thực hiện nhiệm vụ tham gia xây dựng Đảng, xây dựng nhà nước - Thực trạng, giải pháp”, đề tài khoa học cấp bộ: Nêu thực trạng, giải pháp của MTTQVN các cấp trong thực hiện nhiệm vụ tham gia xây dựng Đảng, xây dựng nhà nước. Để phát huy vai trò tham gia xây dựng Đảng, xây dựng nhà nước của MTTQVN các cấp theo quy định của Đảng, pháp luật của nhà nước, đòi hỏi phải thiết kế hệ giải pháp đồng bộ. Trong đó, cần quyết tâm thực hiện các giải pháp chủ yếu về nhận thức, thể chế và tổ chức thực hiện. - Nguyễn Thọ Ánh (2010), Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, “Thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hiện nay”, Luận án tiến sỹ Chính trị học:
6 Làm rõ cơ sở lý luận về hoạt động giám sát và phản biện xã hội của MTTQVN, thực trạng giám sát và phản biện xã hội ở Việt Nam hiện nay và nêu những giải pháp cơ bản nhằm tăng cường chức năng giám sát và phản biện xã hội của MTTQVN. - Trần Văn Thi (2018), Học viện Khoa học xã hội, “Hoạt động giám sát, phản biện xã hội của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang”, Luận văn thạc sĩ Xã hội học: Bàn về thực trạng, kết quả đạt được, tồn tại hạn chế và những giải pháp nâng cao hoạt động giám sát và phản biện xã hội của MTTQVN tại huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. - Bùi Thị Thiên Kim (2019), Học viện khoa học xã hội, “Thực hiện chính sách giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng”, Luận văn thạc sĩ Chính sách công: Bàn về những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và những giải pháp trong thực hiện chính sách giám sát và phản biện xã hội của MTTQVN quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng. - Đặng Hữu Thiên (2020), Học viện Hành chính Quốc gia, “Hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với Ủy ban nhân dân trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế”, Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Bàn về những kết quả đạt được, tồn tại hạn chế, làm rõ một số vấn đề lý luận về hoạt động giám sát và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả giám sát của MTTQVN đối với UBND trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế. Các công trình, đề tài, bài viết nêu trên đều đề cập vấn đề giám sát và hoạt động giám sát của các cơ quan trong hệ thống chính trị, giám sát của cơ quan quyền lực đối với cơ quan hành chính, cơ quan tư pháp; giám sát hành chính ở trong cơ quan hành chính; giám sát của MTTQVN và các đoàn thể chính trị - xã hội đối với cơ quan dân cử, cơ quan hành chính, cơ quan tư pháp; giám sát của cơ quan tư pháp với cơ quan hành chính.
7 Các nghiên cứu này đã phân tích từng hoạt động cụ thể của việc thực hiện các chức năng, như giám sát của Quốc hội và HĐND, kiểm sát của Viện kiểm sát nhân dân, thanh tra, kiểm tra của Chính phủ và của MTTQVN đối với các cơ quan nhà nước ở Tiền Giang, Đà Nẵng, thành phố Huế. Những công trình này đã đưa ra nhiều đánh giá khái quát, các giải pháp mang tính định hướng chung việc giám sát của MTTQVN. Điều này trở thành một trong những yếu tố thuận lợi cho quá trình nghiên cứu, học hỏi và vận dụng vào thực tế. Tuy nhiên, các công trình trên vẫn chưa bàn đến vai trò giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương, nhất là về cải cách hành chính và chuyển đổi số, vai trò của MTTQVN trong phòng chống tham nhũng và xuống cấp về lối sống của cán bộ công chức của chính quyền địa phương. Đặc biệt, chưa có công trình nào nghiên cứu về giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Trên cơ sở nghiên cứu và kế thừa những kết quả đạt được của những công trình trước, tác giả tập trung đi sâu vào thực trạng giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình trong thời gian tới. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích của luận văn Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng, nguyên nhân các kết quả đã đạt được và những tồn tại hạn chế, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần thực tiễn vào thực hiện chức năng giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
8 3.2. Nhiệm vụ của luận văn - Tiếp cận tổng quan cơ sở khoa học và thực tiễn về giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương. - Nghiên cứu thực trạng giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. - Đề xuất các phương hướng, giải pháp nhằm góp phần thực hiện chức năng giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu - Tổ chức và hoạt động của MTTQVN trong quá trình thực hiện vai trò giám sát hoạt động của chính quyền địa phương cấp huyện. - Chính quyền địa phương cấp huyện gồm HĐND và UBND, vừa là chủ thể thực thi quyền lực, vừa là đối tượng chịu sự giám sát. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu công tác giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. - Về thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến năm 2022. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Tác giả sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng làm cơ sở phương pháp luận để nghiên cứu nội dung đề tài luận văn.
9 Dựa trên nền tảng lý luận quản lý công, các quan điểm về nhà nước và thực thi quyền lực nhà nước, về công tác kiểm tra, kiểm soát để xây dựng khung lý luận cho nghiên cứu. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Tác giả sử dụng tổng hợp nhiều phương pháp nghiên cứu, trong đó chú trọng các phương pháp dưới đây: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp: Tác giả sử dụng phương pháp này để nghiên cứu các tài liệu sẵn có như: sách, báo khoa học, luận văn, luận án, văn bản quản lý của nhà nước, các báo cáo và các văn bản liên quan. - Phương pháp thống kê mô tả: Tác giả sử dụng phương pháp này để xử lý và trình bày kết quả nghiên cứu. - Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp: Tác giả sử dụng các phương pháp này để phân tích cơ sở lý luận, phân tích thực trạng, đối chiếu giữa thực tế và lý luận, từ đó tổng hợp lại thành những quan điểm, luận điểm, kết luận. - Phương pháp điều tra khảo sát xã hội: Tác giả trực tiến tiến hành khảo sát 60 cán bộ chính quyền địa phương. Thời gian khảo sát: tháng 6/2022. Tổng số phiếu phát ra 60 phiếu, phiếu thu về 60 phiếu. Sau đó, tổng hợp, đánh giá, làm dẫn chứng trong quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn. 6. Những đóng góp mới của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Khái quát hóa và làm rõ tính tất yếu khách quan của việc giám sát của MTTQVN đối với hoạt động của chính quyền địa phương. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn - Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho cơ quan MTTQVN trong việc tổ chức giám sát hoạt động của chính quyền cùng cấp ở huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
10 - Những giải pháp mà luận văn đưa ra có thể áp dụng trong thực tiễn góp phần đảm bảo thực hiện hoạt động giám sát của MTTQVN đối với chính quyền địa phương huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình và cũng có thể áp dụng đối với các địa phương có đặc điểm tương đồng. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Lý luận chung về giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương. Chương 2: Thực trạng giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch. Chương 3: Phương hướng và các giải pháp bảo đảm thực hiện giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của chính quyền địa phương huyện Bố Trạch.