Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận văn là làm rõ cơ sở lý luận về năng lực và đánh giá thực trạng năng lực của đội ngũ cán bộ UBND cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. Luận văn đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm góp phần nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ UBND cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN VIỆT PHƯƠNG NĂNG LỰC CÁN BỘ ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ, HUYỆN SƠN HÀ, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN VIỆT PHƯƠNG NĂNG LỰC CÁN BỘ ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ, HUYỆN SƠN HÀ, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. NGUYỄN ĐÌNH THUẬN THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là sản phẩm của quá trình tìm tòi, nghiên cứu của tôi. Đề tài luận văn được nghiên cứu một cách độc lập với sự hướng dẫn khoa học của TS. Nguyễn Đình Thuận - Hiệu trưởng Trường Chính trị Thành phố Đà Nẵng. Các số liệu, ví dụ trích dẫn trong luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy, trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Thừa Thiên Huế, ngày tháng năm 2019 Học viên Nguyễn Việt Phương
LỜI CẢM ƠN Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám đốc, các Thầy (Cô) giáo Học viện Hành chính Quốc gia và Cơ sở Đào tạo của Học viện Hành chính Quốc gia tại miền Trung đã cung cấp cho tôi những tri thức quý báu trong quá trình học tập, nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Đình Thuận - Hiệu trưởng Trường Chính trị Thành phố Đà Nẵng, người thầy đã trực tiếp và tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Chân thành cảm ơn Huyện ủy, UBND, các địa phương, các phòng, ban chuyên môn của huyện Sơn Hà, các đồng nghiệp, bạn bè và người thân đã hết lòng giúp đỡ, động viên, khích lệ, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi có được kết quả ngày hôm nay. Mặc dù rất tâm huyết với đề tài luận văn và đã có rất nhiều cố gắng nhưng không thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Do đó, học viên luôn rất mong nhận được những ý kiến chỉ dẫn, đóng góp của các nhà khoa học, quý thầy cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Học viên Nguyễn Việt Phương
MỤC LỤC Trang bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục viết tắt Danh mục các bảng biểu, biểu đồ MỞ ĐẦU....................................................................................................................1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ VÀ NĂNG LỰC CÁN BỘ ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ…………………10 1.1. Vị trí và vai trò của Ủy ban nhân dân cấp xã trong hệ thống chính quyền bốn cấp ở nước ta hiện nay..........................................................................................10 1.1.1. Quan niệm về Ủy ban nhân dân cấp xã ..........................................................10 1.1.2. Vị trí, vai trò của Ủy ban nhân dân cấp xã trong hệ thống chính quyền bốn cấp ở nước ta hiện nay ........................................................................... 11 1.2. Cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã....................................................................13 1.2.1. Những khái niệm cơ bản ..................................................................... 13 1.2.2. Vị trí, vai trò của cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã ..........................................15 1.3. Nhiệm vụ, quyền hạn và yêu cầu về tiêu chuẩn của cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã ........................................................................................................................16 1.3.1. Nhiệm vụ, quyền hạn của chủ tịch, phó chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã .. 16 1.3.2. Yêu cầu về tiêu chuẩn đối với chủ tịch, phó chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ........................................................................................................... 18 1.4. Năng lực của cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã ...................................................19 1.4.1. Quan niệm về năng lực ...................................................................................19 1.4.2. Năng lực và tiêu chí đánh giá năng lực cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã ... 21
1.4.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực của đội ngũ cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã .................................................................................................... 24 1.5. Yêu cầu nâng cao năng lực đối với đội ngũ cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã . 26 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ........................................................................................28 Chương 2. THỰC TRẠNG VỀ NĂNG LỰC ĐỘI NGŨ CÁN BỘ ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ, HUYỆN SƠN HÀ, TỈNH QUẢNG NGÃI…………….29 2.1. Tổng quan về đặc điểm tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội của huyện Sơn Hà: 29 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội: ...........................................29 2.1.2. Ảnh hưởng của đặc điểm tự nhiên và kinh tế - xã hội đến đội ngũ cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã của huyện Sơn Hà.........................................................31 2.2. Đánh giá chung về năng lực đội ngũ cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã của huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi ..........................................................................33 2.2.1. Về trình độ của đội ngũ cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi ...............................................................................................................35 2.2.2. Về năng lực lãnh đạo, quản lý của đội ngũ cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã của huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi ........................................................................37 2.3. Những ưu điểm, hạn chế về năng lực đội ngũ cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã của huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi ........................................................................67 2.3.1. Những ưu điểm ...............................................................................................68 2.3.2. Những hạn chế ................................................................................................69 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ....................................................................71 2.4. Kinh nghiệm rút ra từ nghiên cứu thực trạng năng lực đội ngũ cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã của huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi .............................................73 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ........................................................................................75 Chương 3. NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC ĐỘI NGŨ CÁN BỘ ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ, HUYỆN SƠN HÀ, TỈNH QUẢNG NGÃI ....................................................................................77
3.1. Xây dựng tiêu chuẩn cụ thể cho từng chức danh cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã. 77 3.2. Đổi mới công tác nhận xét, đánh giá cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã .... 80 3.3. Chủ động tạo nguồn, quy hoạch đội ngũ cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã...... 81 3.4. Đẩy mạnh và đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã ............................................................................................ 86 3.5. Thực hiện chặt chẽ việc bố trí, sử dụng cán bộ và tăng cường công tác điều động, luân chuyển cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã ............................... 89 3.5.1. Thực hiện chặt chẽ việc bố trí, sử dụng cán bộ ................................... 89 3.5.2. Tăng cường công tác điều động, luân chuyển cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã93 3.6. Thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ và điều kiện làm việc của cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã ............................................................................................95 3.7. Xây dựng, ban hành quy chế công vụ và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện công vụ đối với cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã 97 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3........................................................................... 100 KẾT LUẬN .......................................................................................................... 101 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO1
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nguyên nghĩa CBCC Cán bộ, công chức CNH Công nghiệp hóa DTTS Dân tộc thiểu số HĐH Hiện đại hóa HĐND Hội đồng nhân dân HV CTQG Học viện Chính trị Quốc gia HVCTQGHCM Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nxb CTQG Nhà Xuất bản Chính trị Quốc gia THPT Trung học phổ thông UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Số lượng và cơ cấu nguồn cán bộ UBND cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi ........................................................................................... 34 Bảng 2.2. Thực trạng về trình độ học vấn và chuyên môn của đội ngũ cán bộ UBND xã thuộc huyện Sơn Hà chia theo chức danh ...........................................36 Bảng 2.3. Thực trạng về trình độ lý luận chính trị và quản lý nhà nước của đội ngũ cán bộ UBND xã thuộc huyện Sơn Hà chia theo chức danh .......................37 Bảng 2.4. Khung năng lực đối với cán bộ UBND xã ...............................................38 Bảng 2.5. Thang điểm đánh giá ................................................................................41 Bảng 2.6. Yêu cầu về năng lực đối với cán bộ UBND cấp xã .................................41 Bảng 2.7. Tổng hợp phiếu điều tra............................................................................44 Bảng 2.8. Kết quả điều tra thực trạng về kiến thức của cán bộ UBND xã ...............46 Bảng 2.9. Năng lực về kiến thức quản lý ..................................................................47 Bảng 2.10. Kết quả điều tra năng lực về kiến thức chuyên môn ..............................48 Bảng 2.11: Kết quả điều tra thực trạng về năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ UBND cấp xã của huyện Sơn Hà .............................................................................50 Bảng 2.12. Bảng kết quả điều tra về năng lực lập kế hoạch .....................................52 Bảng 2.13. Kết quả điều tra năng lực tổ chức...........................................................53 Bảng 2.14. Kết quả điều tra năng lực lãnh đạo .........................................................54 Bảng 2.15. Kết quả đánh giá năng lực kiểm soát .....................................................56 Bảng 2.16. Bảng kết quả điều tra phẩm chất cá nhân, đạo đức nghề nghiệp..58 đạo đức nghề nghiệp .................................................................................................59 Bảng 2.17. Bảng kết quả điều tra yêu thích công việc..............................................60 Bảng 2.18. Bảng kết quả điều tra ứng xử với đồng nghiệp ......................................61 Bảng 2.19. Bảng kết quả điều tra ứng xử với người dân ..........................................63
Bảng 2.20: Kết quả điều tra thực trạng về năng lực học hỏi, sáng tạo ....................64 của đội ngũ cán bộ UBND cấp xã của huyện Sơn Hà..............................................64 Bảng 2.21. Kết quả điều tra khả năng học hỏi và phát triển bản thân ......................66 Bảng 2.22. Kết quả điều tra năng lực sáng tạo trong công việc ...............................67
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Biểu đồ biểu diễn kết quả trung bình thực trạng năng lực ...................46 về kiến thức và yêu cầu năng lực của lãnh đạo UBND xã .......................................46 Biểu đồ 2.2. Năng lực về kiến thức quản lý..............................................................48 Biểu đồ 2.3. Năng lực về kiến thức chuyên môn......................................................48 Biểu đồ 2.4. Biểu diễn yêu cầu và thực trạng năng lực quản lý ...............................51 Biểu đồ 2.5. Biểu diễn thực trạng và yêu cầu về năng lực lập kế hoạch ..................52 Biểu đồ 2.6. Biểu diễn thực trạng và yêu cầu năng lực tổ chức ...............................53 Biểu đồ 2.7. Biểu diễn thực trạng và yêu cầu năng lực lãnh đạo..............................54 Biểu đồ 2.8. Biểu diễn thực trạng và yêu cầu năng lực kiểm soát ............................56 Biểu 2.9. Biểu diễn yêu cầu và thực trạng năng lực về phẩm chất cá nhân, đạo đức nghề nghiệp ...............................................................................................................59 Biểu 2.10. Biểu diễn giữa yêu cầu và thực trạng yêu thích đối với công việc .........60 Biểu 2.11. Biểu diễn yêu cầu và thực tế năng lực ứng xử với đồng nghiệp .............61 Biểu 2.12. Biểu diễn yêu cầu và thực tế về năng lực ứng xử với người dân ...........63 Biểu 2.13. Biểu diễn yêu cầu và thực trạng năng lực về học hỏi, sáng tạo ..............65 Biểu 2.14. Biểu diễn yêu cầu và thực trạng khả năng học hỏi và phát triển bản thân ...66 Biểu 2.15. Biểu diễn yêu cầu và thực trạng khả năng sáng tạo trong công việc ......67
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn Xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) là một cấp trong hệ thống hành chính bốn cấp; là nền tảng của hệ thống kinh tế, chính trị, xã hội của Nhà nước Việt Nam. Cấp xã giữ một vai trò, vị trí hết sức quan trọng; là nơi trực tiếp thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ cấp trên giao; là cấp trực tiếp chăm lo đến đời sống của nhân dân; là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã “do Hội đồng nhân dân (HĐND) cùng cấp bầu, là cơ quan chấp hành của HĐND, cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, chịu trách nhiệm trước HĐND và cơ quan hành chính nhà nước cấp trên” [32, tr. 60]. Với tư cách là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, UBND cấp xã phải thể hiện vai trò quản lý hành chính nhà nước trên tất cả các mặt, các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội ở địa phương; đồng thời, cũng là cơ quan quản lý việc chấp hành, thực hiện các quyết định, chỉ đạo của HĐND cấp xã và UBND cấp huyện gắn với các chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Đảng và Nhà nước ta đã luôn xác định công tác phát triển cán bộ là khâu quan trọng nhất, là một trong những yếu tố quan trọng góp phần vào thành công trong sự nghiệp đổi mới đất nước, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn hiện nay. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói “Cấp xã là gần gũi dân nhất, là nền tảng của hành chính. Cấp xã làm được việc thì mọi công việc đều xong xuôi ” [26, tr. 369]. Trong những năm gần đây, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi đã có sự đổi mới trên nhiều mặt cả về nội dung, hình thức, phương pháp, từ khâu tạo nguồn đến đào tạo, tuyển chọn, 1
bồi dưỡng, sắp xếp, bố trí, sử dụng. Đội ngũ cán bộ cấp xã của huyện đã có sự chuyển biến cả về số lượng, cơ cấu và chất lượng; bước đầu khẳng định được vị trí, vai trò, trách nhiệm trong quản lý điều hành, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh ở địa phương. Bên cạnh những thành tựu, ưu điểm trên, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập; trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ chưa đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ mới; khả năng tổ chức thực hiện những quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước chưa sát; hoạt động quản lý, điều hành phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội chưa phù hợp với đặc điểm của từng cơ sở, địa phương; ở một số nơi còn để xảy rả tình trạng mất dân chủ, một bộ phận cán bộ có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống… Những yếu kém này đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín và hiệu quả lãnh đạo của cấp ủy và chính quyền địa phương. Đây chính là những cái cớ mà các thế lực thù địch vin vào, lợi dụng để xuyên tạc và lôi kéo quần chúng gây mất ổn định chính trị ở cơ sở, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân và làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Để đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương, việc đánh giá và đề ra các giải pháp góp phần nâng cao năng lực cán bộ UBND cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi là yêu cầu hết sức cần thiết. Do đó, tôi mạnh dạn chọn đề tài “Năng lực cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi” làm luận văn cuối khóa học. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực luôn là vấn đề quan tâm hàng đầu của mỗi đơn vị, mỗi cấp chính quyền hay rộng hơn nữa là mỗi quốc gia. Ở mỗi đơn vị hành chính cấp cơ sở, nhân lực ở đây là các cán bộ, công chức đảm nhận các nhiệm vụ, vai trò quan trọng trong bộ máy chính quyền cấp xã. Phát triển đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở là nhiệm vụ hết sức 2
quan trọng và cấp thiết trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Do đó đã có không ít những công trình nghiên cứu, những cuốn sách công phu viết về đề tài này. Một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như: - Công trình “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước” của PGS.TS. Nguyễn Phú Trọng và PGS.TS. Trần Xuân Sầm (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001) đã đề cập đến cơ sở lý luận của việc sử dụng tiêu chuẩn cán bộ trong công tác cán bộ; những kinh nghiệm xây dựng tiêu chuẩn cán bộ của Đảng phù hợp với từng giai đoạn cách mạng; quan điểm, phương hướng nâng cao chất lượng công tác cán bộ, trong đó có “tiêu chí xây dựng cán bộ”. - Công trình “Vai trò cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp xã trong việc giữ gìn ổn định chính trị - xã hội ở nông thôn nước ta hiện nay” của TS. Mai Đức Ngọc (Nxb. CTQG, Hà Nội, năm 2008). Bằng lý luận và thực tiễn, tác giả đã chứng minh cán bộ cấp xã có vai trò rất quan trọng trong việc giữ gìn ổn định chính trị ở nông thôn nước ta. Tác giả Mai Đức Ngọc đã đi sâu luận giải tính cấp thiết và vai trò cán bộ chủ chốt trong giữ vững ổn định ở nông thôn. Tác giả cho rằng “Ổn định chính trị xã hội ở nông thôn là tiền đề để phát triển xã hội. Không có sự ổn định chính trị xã hội không thể phát triển”. Đồng thời, tác giả khẳng định cán bộ cấp xã, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt là chủ thể trực tiếp quyết định thực hiện có hiệu quả chức năng của hệ thống chính trị cơ sở, bảo đảm cho đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước được thực hiện một cách sinh động, sáng tạo ở cơ sở. Hoạt động của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã góp phần trực tiếp phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đời sống văn hóa, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Trên cơ sở đó tác giả đã kiến nghị một số giải pháp để nâng cao vai trò cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong giữ vững ổn định chính trị ở nông thôn hiện nay như: tạo nguồn cán bộ cơ sở; tăng cường giáo dục rèn luyện, phát huy vai trò của nhân dân trong kiểm tra, 3
giám sát cán bộ; hoàn thiện thể chế, môi trường làm việc. Cuốn sách cũng đã cung cấp những cơ sở lý luận và thực tiễn có sức thuyết phục để xác định vai trò của đội ngũ cán bộ cơ sở xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Tây Ninh hiện nay. - Đề tài khoa học cấp Bộ “Đổi mới chính sách đối với cán bộ chính quyền cơ sở đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính” (2001) do TS. Trần Hữu Thắng làm chủ nhiệm đã góp phần làm rõ cơ sở lý luận thực tiễn, thực trạng của việc thực hiện chính sách đối với cán bộ chính quyền cơ sở. Trên cơ sở đó các tác giả đã đưa ra những giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới chính sách đối với cán bộ chính quyền cơ sở, đáp ứng yêu cầu cải cách nền hành chính Nhà nước hiện nay. - Đề tài nghiên cứu khoa học “Vấn đề tạo nguồn cán bộ các xã vùng sâu, vùng xa đặc biệt khó khăn - Thực trạng và giải pháp”, mã số: KHBĐ (2009)-51, do Ths. Trần Thị Hương làm Chủ nhiệm đã đánh giá kết quả, phân tích làm rõ hạn chế, yếu kém và nguyên nhân trong công tác quy hoạch tạo nguồn; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và công tác phát triển đảng viên. Qua đó, nhóm tác giả đã bám sát quan điểm chỉ đạo của Đảng, yêu cầu, mục tiêu về tạo nguồn cán bộ và những điều kiện cơ bản, quan trọng để đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng công tác tạo nguồn cán bộ ở các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. - Luận án tiến sĩ “Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã nông thôn Đồng bằng sông Cửu Long” của Phạm Công Khâm bảo vệ tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (HVCTQGHCM) - năm 2002 đã đề cập các giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở Đồng bằng sông Cửu Long. Theo đó, một trong những vấn đề được tác giả đặc biệt quan tâm đó là cần đổi mới mạnh mẽ nội dung, đa dạng hóa các loại hình đào tạo, vận dụng linh hoạt các hình thức, tạo môi trường thuận lợi cho cán bộ chủ chốt cấp xã phấn đấu rèn luyện đáp ứng yêu cầu sự nghiệp CNH, HĐH ở Đồng bằng sông Cửu Long. 4
- Tài liệu “Bồi dưỡng lý luận và nghiệp vụ công tác tổ chức, cán bộ” do Ban Tổ chức Trung ương phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh biên soạn, phần những vấn đề nghiệp vụ, trong đó: Bài 4 - Xây dựng tiêu chuẩn cán bộ đã trình bày những vấn đề chủ yếu về xây dựng tiêu chuẩn cán bộ và quy trình xây dựng tiêu chuẩn cán bộ; Bài 5, Bài 6 đề cập đến yêu cầu của việc sử dụng tiêu chuẩn cán bộ làm cơ sở cho công tác đánh giá, lựa chọn, bổ nhiệm, đánh giá, điều động, luân chuyển, đào tạo cán bộ và Bài 9 đã nêu lên việc đổi mới và nâng cao chất lượng tổ chức chính quyền và đội ngũ cán bộ cơ sở xã, phường, thị trấn, trong đó có phần xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở. - Sách chuyên khảo “Pháp luật về cán bộ, công chức chính quyền cấp xã ở Việt Nam hiện nay - Những vấn đề lý luận và thực tiễn” (Nxb. CTQG, 2009), TS. Nguyễn Minh Sản đã luận giải cơ cở lý luận hoàn thiện hệ thống pháp luật về cán bộ, công chức chính quyền cấp xã; đánh giá và phân tích về vai trò, vị trí của cán bộ, công chức cấp xã; những giải pháp hoàn thiện pháp luật về cán bộ, công chức chính quyền cấp xã ở nước ta hiện nay. - Sách chuyên khảo “Tiếp tục hoàn thiện chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức cơ sở” do ThS. Nguyễn Thế Vịnh và ThS. Đinh Ngọc Giang đồng chủ biên (Nxb. CTQG, 2009) đã đề cập khá sâu sắc những vấn đề cơ bản về cán bộ, công chức cấp xã; thực trạng thực hiện chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức cấp xã. Tác giả cho rằng trong thời gian gần đây việc thực hiện các chế độ chính sách đối với cán bộ cơ sở đã có nhiều chuyển biến tiến bộ, chuyển từ việc hưởng chế độ phụ cấp theo chức danh sang hưởng lương từ ngân sách Nhà nước. Điều này đã góp phần nâng cao trách nhiệm, xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở. Tuy nhiên, các tác giả cũng chỉ ra nhiều bất hợp lý trong các chế độ chính sách đã ban hành. Trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp tiếp tục hoàn thiện chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức cơ sở. Đáng chú ý là các giải pháp như thực hiện tốt chính sách đãi ngộ, sửa đổi, 5
bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, hoàn thiện chế độ bầu cử, tuyển dụng, sử dụng công chức... Ngoài ra, cũng có nhiều bài viết trên các tạp chí đã đề cập xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở xã, phường, thị trấn ở những mức độ khác nhau, tiêu biểu như: - “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính quyền cơ sở - vấn đề và giải pháp” - bài viết của TS. Lê Chí Mai trên Tạp chí Cộng sản số 20/2002 đã đánh giá khá rõ thực trạng và đề xuất những giải pháp vừa mang tính cấp thiết, vừa mang tính lâu dài để phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính quyền cơ sở có chất lượng, hiệu quả phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. - “Vấn đề đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chính quyền cơ sở” - bài viết của tác giả Vũ Đức Đán trên Tạp chí Quản lý Nhà nước số 05/2002 đã làm rõ thực trạng vấn đề đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chính quyền cấp cơ sở, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chính quyền cơ sở hiện nay. - “Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp xã, phường” - bài viết của tác giả Thái Vĩnh Thắng trên Tạp chí Nghiên cứu lập pháp số 04/2003 đã luận giải yêu cầu cấp thiết đổi mới hoạt động của chính quyền cấp xã, phường và kiến nghị những giải pháp đổi mới hoạt động của chính quyền cấp xã, phường trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước. - “Bầu trực tiếp Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn, thực hiện quyền làm chủ trực tiếp của nhân dân” - bài viết của Lê Tư Duyến trên Tạp chí Tổ chức Nhà nước số 04/2005 đã bàn sâu về cơ chế, cách thức để phát huy quyền làm chủ của nhân dân, bầu cử trực tiếp Chủ tịch UBND cấp xã. - “Xây dựng đội ngũ cán bộ ở cơ sở là giải pháp “trước mắt” và “lâu dài” cho quá trình đô thị hóa nông thôn Điện Bàn” của tác giả Thúy Hằng đăng trên Báo Điện Bàn ngày 31/3/2013 đã đề cập trực tiếp đến vấn đề phát huy hiệu quả nguồn lực cán bộ cấp xã thông qua việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch, rà 6
soát, luân chuyển đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã; đồng thời có cơ chế, chính sách sử dụng hợp lý đội ngũ này. Có thể nhận thấy, các công trình nghiên cứu trên đều tập trung tìm hiểu về vấn đề xây dựng và nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ các cấp ở địa phương đã tạo cơ sở lý luận và phương pháp luận cho việc nghiên cứu đề tài mà tác giả lựa chọn. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học, các tác giả chỉ mới đề cập vấn đề này ở những địa phương khác, chưa có công trình nào nghiên cứu tại địa bàn huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. Do đó, tác giả chọn địa bàn huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi để thực hiện công tác nghiên cứu về năng lực cán bộ Ủy ban nhân dân cấp xã. Trong quá trình thực hiện đề tài của mình, tác giả đã tham khảo và tiếp thu có chọn lọc kết quả nghiên cứu của các công trình như đã nêu trên đây. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Trên cơ sở làm rõ cơ sở lý luận về năng lực và đánh giá thực trạng năng lực của đội ngũ cán bộ UBND cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. Luận văn đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm góp phần nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ UBND cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian tới. - Nhiệm vụ: + Khái quát một số vấn đề lý luận cơ bản về UBND cấp xã và năng lực cán bộ UBND cấp xã. + Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng năng lực cán bộ UBND cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. + Đề xuất giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cán bộ UBND cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian đến. 7
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: năng lực cán bộ UBND cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. - Phạm vi nghiên cứu: + Về phạm vi không gian: 14/14 xã, thị trấn của huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. + Về phạm vi thời gian: số liệu phục vụ đánh giá đội ngũ cán bộ UBND cấp xã của huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi nêu ra trong luận văn được sử dụng từ năm 2015 đến hết năm 2018. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng về cán bộ và công tác cán bộ thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước; các nghị quyết, chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, nghị quyết của Đảng bộ huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi về công tác cán bộ. - Phương pháp nghiên cứu: Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử, luận văn áp dụng các phương pháp nghiên cứu sau: + Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Thu thập các tài liệu, tư liệu thứ cấp để phân tích, tổng hợp, đối chiếu và rút ra các kết luận. + Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Thống kê, tổng hợp kinh nghiệm thực tiễn. + Phương pháp xử lý số liệu: Toán học, phân tích, so sánh, tổng hợp. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa lý luận: Góp phần làm rõ thêm cơ sở lý luận về UBND cấp xã và năng lực cán bộ UBND cấp xã. 8
- Ý nghĩa thực tiễn: + Đánh giá thực trạng năng lực cán bộ UBND cấp xã của huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. + Đề xuất những giải pháp chủ yếu, thiết thực góp phần nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ UBND cấp xã của huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. + Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho các huyện ủy, thành ủy, hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân cấp huyện trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi. Luận văn còn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu, giảng dạy ở các Trung tâm Bồi dưỡng chính trị cấp huyện, thành phố. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn gồm 3 chương. - Chương 1: Cơ sở lý luận về UBND cấp xã và năng lực cán bộ UBND cấp xã. - Chương 2: Thực trạng về năng lực cán bộ UBND cấp xã của huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. - Chương 3: Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cán bộ UBND cấp xã, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. 9