Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1, TP. Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:112

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài "Năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1, TP. Hồ Chí Minh" nhằm phân tích, làm rõ những lý luận về công chức và năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận, xây dựng những tiêu chí tác động, yếu tố ảnh hưởng đến năng lực của đội ngũ này; đề ra các giải pháp nâng cao năng lực công chức các cơ quan chuyên môn gắn với thực tiễn và đáp ứng tình hình phát triển tại địa phương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1, TP. Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THỊ TÂM NĂNG LỰC CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN 1, TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THỊ TÂM NĂNG LỰC CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN 1, TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ ANH THƯ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2024
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan kết quả nghiên cứu của luận văn “Năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1, TP. Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu độc lập do chính tác giả thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Anh Thư. Các thông tin nghiên cứu và số liệu trong luận văn hoàn toàn là trung thực, chính xác. TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2024 Tác giả Vũ Thị Tâm
LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn đến lãnh đạo Học viện, quý thầy, cô tại Học viện Hành chính Quốc gia đã tận tình hỗ trợ và tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện nghiên cứu đề tài. Đặc biệt, với sự quan tâm, giúp đỡ, đồng hành trong suốt thời gian hoàn thành luận văn của bản thân, tôi xin được bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thị Anh Thư. Để có đủ tài liệu thực hiện nghiên cứu cho đề tài chính là nhờ sự hỗ trợ, đồng hành của Ủy ban nhân dân Quận 1, tôi xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, công chức tại Ủy ban nhân dân Quận 1, Phòng Nội vụ Quận 1 đã cung cấp thông tin, hỗ trợ để tôi có thể hoàn thành tốt luận văn. Luận văn cũng tồn tại những thiếu sót do kinh nghiệm và khả năng của bản thân còn hạn chế nên tôi rất mong sẽ nhận được ý kiến đóng góp của các thầy, cô, bạn bè cùng độc giả để hoàn thiện. Tôi xin trân trọng cảm ơn! Tác giả Vũ Thị Tâm
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ..................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ................................................ 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn............................. 5 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn ..... 6 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ...................................... 7 7. Kết cấu của luận văn......................................................................... 8 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN ......................................................................................................................... 9 1.1. Khái niệm, đặc điểm công chức chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận ......................................................................................................... 9 1.1.1. Khái niệm công chức, đặc điểm, phân loại công chức ................. 9 1.1.2. Khái niệm và đặc điểm công chức chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận ........................................................................................................ 11 1.2. Năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận ....................................................................................................... 13 1.2.1. Khái niệm năng lực ..................................................................... 14 1.2.2. Khái niệm năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận ......................................................................................... 15 1.2.3. Các yếu tố cấu thành năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận ......................................................................... 15 1.2.4. Các tiêu chí đánh giá năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận ......................................................................... 16 1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực công chức các cơ quan chuyên
môn thuộc Ủy ban nhân dân quận ................................................................. 21 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ..................................................................... 26 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN 1 ....... 27 2.1. Khái quát chung về Quận 1, các cơ quan chuyên môn và đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1.... 27 2.1.1. Khái quát chung về Quận 1 ......................................................... 27 2.1.2. Khái quát về các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 ........................................................................................................... 29 2.1.3. Khái quát về đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 ..................................................................................... 32 2.2. Thực trạng năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 ............................................................................ 39 2.2.1. Trình độ kiến thức của đội ngũ công chức ................................. 39 2.2.2. Kỹ năng của đội ngũ công chức .................................................. 45 2.2.3. Thái độ của đội ngũ công chức ................................................... 53 2.2.4. Kết quả công tác .......................................................................... 58 2.3. Đánh giá chung thực trạng năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 ........................................... 66 2.3.1. Ưu điểm....................................................................................... 66 2.3.2. Hạn chế........................................................................................ 68 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ................................................ 70 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ..................................................................... 73 CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CỦA CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN 1.................................................. 74 3.1. Phương hướng nâng cao năng lực công chức các cơ quan chuyên
môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1......................................................... 74 3.1.1. Mục tiêu nâng cao năng lực công chức ...................................... 74 3.1.2. Phương hướng nâng cao năng lực công chức ............................. 75 3.2. Một số giải pháp nâng cao năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 ........................................... 77 3.2.1. Giải pháp nâng cao kiến thức cho đội ngũ công chức ................ 77 3.2.2. Giải pháp nâng cao kỹ năng cho đội ngũ công chức .................. 81 3.2.3. Giải pháp nâng cao thái độ cho đội ngũ công chức .................... 83 3.3. Một số khuyến nghị........................................................................ 90 3.3.1. Đối với Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh ................... 90 3.3.2. Đối với Ủy ban nhân dân Quận 1 ............................................... 92 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ..................................................................... 94 KẾT LUẬN .......................................................................................... 95 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Từ viết tắt Nội dung viết tắt 1. CBCC Cán bộ, công chức 2. UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Bảng thống kê cơ cấu đội ngũ công chức tại các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 năm 2023 .............................................. 33 Bảng 2.2: Bảng thống kê về độ tuổi của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 năm 2023 ................................. 35 Bảng 2.3: Bảng thống kê về cơ cấu ngạch của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 năm 2023 ................................. 37 Bảng 2.4: Bảng thống kê về trình độ chuyên môn của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 năm 2023 ................... 39 Bảng 2.5: Bảng thống kê về trình độ lý luận chính trị của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 năm 2023 ............................. 40 Bảng 2.6: Bảng thống kê về trình độ quản lý nhà nước của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 năm 2023 .................... 41 Bảng 2.7: Bảng thống kê về trình độ ngoại ngữ của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 năm 2023 ................................... 43 Bảng 2.8: Bảng thống kê về trình độ tin học của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 năm 2023 ........................................ 44 Bảng 2.9: Bảng thống kê kết quả của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 năm 2023 .............................................. 65
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Cơ cấu ngạch công chức đội ngũ công chức tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 .................................................................. 38 Biểu đồ 2.2: Cơ cấu đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 theo trình độ quản lý nhà nước .............................................. 42 Biểu đồ 2.3: Kỹ năng lập kế hoạch của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 .................................................................. 45 Biểu đồ 2.4: Kỹ năng soạn thảo văn bản của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 .................................................................. 46 Biểu đồ 2.5: Kỹ năng tham mưu, đề xuất của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 .................................................................. 48 Biểu đồ 2.6: Kỹ năng phối hợp của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 ............................................................................... 50 Biểu đồ 2.7: Ý thức chấp hành pháp luật và nội quy, quy chế cơ quan của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 ............... 54 Biểu đồ 2.8: Tinh thần trách nhiệm trong công việc của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 .............................................. 55 Biểu đồ 2.9: Thái độ phục vụ nhân dân của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 .................................................................. 57 Biểu đồ 2.10: Kết quả thực thi công vụ của đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1 .................................................................. 65
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong bộ máy hành chính, đội ngũ CBCC đóng vai trò quan trọng, là nòng cốt thực hiện chức năng quản lý thống nhất các mặt đời sống kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhìn nhận được vai trò, vị trí của người cán bộ khi khẳng định “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Kế thừa những giá trị Người, Đảng và Nhà nước ta luôn lấy đó làm kim chỉ nam hành động trong việc phát triển đội ngũ CBCC đáp ứng yêu cầu của đất nước theo từng giai đoạn. Trải qua 13 kỳ Đại hội, Đảng ta luôn khẳng định và chú trọng nhiệm vụ “Xây dựng đội ngũ CBCC, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực và phẩm chất, ngang tầm nhiệm vụ”, đề ra định hướng phải “Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút và trọng dụng nhân tài”. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã đề ra mục tiêu từng bước củng cố, kiện toàn bộ máy hành chính nhà nước, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ theo Hiến pháp và pháp luật, hướng tới xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, phục vụ Nhân dân, từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi công vụ, nâng cao trách nhiệm đối với nhu cầu của doanh nghiệp và người dân. Trong đó, công tác xây dựng đội ngũ CBCC theo hướng chuyên nghiệp, trình độ chuyên môn nghiệp vụ phù hợp với vị trí việc làm, phẩm chất đạo đức, tư tưởng chính trị vững vàng là mục tiêu trọng điểm. Chính vì vậy, nâng cao năng lực công chức không chỉ là yêu cầu, đồng thời cũng là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài. Quận 1 với vị thế là quận trung tâm, là “đầu não”, trung tâm văn hoá, chính trị, kinh tế của Thành phố Hồ Chí Minh và vùng Đông Nam Bộ, do đó mà yêu cầu đối với công chức chuyên môn nói chung, công chức làm việc trong
2 các cơ quan chuyên môn nói riêng càng phải chặt chẽ hơn, phải đảm bảo về chất lượng, năng lực, phù hợp với đặc điểm phát triển và hội nhập của địa phương. Quận 1 luôn là quận có mật độ dân cư đông đúc của thành phố với thành phần dân tộc, tôn giáo khá đa dạng, điều kiện kinh tế - xã hội, dân trí đều phát triển ở mức cao. Đồng thời, tốc độ công nghiệp hoá, đô thị hoá diễn ra nhanh chóng làm cho đời sống nhân dân ngày càng cao nên nhu cầu của người dân trong tham gia các hoạt động chính trị và mong muốn được thụ hưởng dịch vụ công chất lượng ngày càng cao. Tất cả những đặc thù trên dẫn đến nhiều vấn đề xã hội nảy sinh, gây áp lực lên công tác quản lý nhà nước, đòi hỏi công chức phải thể hiện năng lực trong việc tham mưu, xây dựng và thực thi chính sách. Bằng sự đánh giá chính xác, khách quan về vai trò, giá trị của đội ngũ công chức; trong thời gian qua, lãnh đạo Quận ủy, Ủy ban nhân dân Quận 1 luôn quan tâm, chỉ đạo, điều hành, thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn cấp quận; đảm bảo đáp ứng hầu hết các nhiệm vụ về phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, củng cố vững chắc hệ thống chính trị. Tuy nhiên, song song với những kết quả khả quan về năng lực của đội ngũ công chức vẫn còn tồn tại những hạn chế, khó khăn cần được đánh giá, nghiên cứu, đề xuất các kiến nghị nhằm nâng cao hơn về năng lực, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình phát triển mới của Thành phố Hồ Chí Minh, đặc biệt là yêu cầu xây dựng nền hành chính hiện đại và hội nhập quốc tế. Xuất phát từ những thực tế trên, tác giả lựa chọn đề tài "Năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1, TP. Hồ Chí Minh" làm đề tài luận văn Thạc sỹ Quản lý công để nghiên cứu với mong muốn trở thành nguồn tài liệu hữu ích, đề xuất các giải pháp thiết thực cho hoạt động
3 củng cố, nâng cao năng lực công chức tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp quận trong tình hình hiện nay. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Qua thời gian công tác, học tập và nghiên cứu, tác giả nhận thấy vấn đề nâng cao năng lực công chức luôn nhận được nhiều sự quan tâm, đầu tư của các nhà nghiên cứu, học giả. Thời gian qua, đề tài này vẫn luôn thu hút sự quan tâm dưới những góc độ khác nhau. Trong quá trình tự nghiên cứu, tác giả đã tìm hiểu, đánh giá và học hỏi về lý luận và thực tiễn từ những công trình nghiên cứu khoa học, luận án, luận văn được công bố có liên quan đến năng lực của công chức, đặc biệt là công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBNQ quận, như: PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải với bài viết “Một số vấn đề về phát triển năng lực của cán bộ, công chức” đã tập trung vào lý luận về năng lực, cơ sở hình thành năng lực của CBCC và từ những cơ sở lý luận đó đưa ra các biện pháp hướng đến phát triển năng lực của CBCC phù hợp với bộ máy hành chính nhà nước. Hay kết quả nghiên cứu về “Chất lượng thực thi công vụ - Vấn đề then chốt của cải cách hành chính” của PGS.TS. Ngô Thành Can góp phần làm sáng tỏ các lý luận về công vụ, các giải pháp nâng cao chất lượng thực thi công vụ, trong đó chú trọng đổi mới quy trình tuyển dụng, thi nâng ngạch công chức có cạnh tranh, hoàn thiện hoạt động đào tạo, bồi dưỡng. Bên cạnh đó, tác giả cũng tham khảo những luận văn thạc sĩ quản lý công như: “Năng lực thực thi công vụ của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh” của Lê Nguyễn Hải Quỳnh để thu nhận những lý luận cơ sở về nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh tại Quảng Ninh. Với những đặc điểm tương đồng về địa lý, dân cư, tình hình phát triển kinh tế - xã hội giữa quận Đống Đa và
4 Quận 1; luận văn thạc sĩ quản lý công “Năng lực thực thi công vụ của đội ngũ công chức tại các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Đống Đa” của Nguyễn Thị Hồng Nhung không chỉ bổ sung cho tác giả những vấn đề lý luận về năng lực công chức, đưa ra góc nhìn tương đối đầy đủ về thực trạng năng lực công chức quản lý các phòng chuyên môn thuộc UBND quận mà từ đó tạo nền tảng giúp tác giả đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao năng lực công chức quản lý các phòng chuyên môn thuộc UBND Quận 1 đáp ứng các yêu cầu trong giai đoạn hiện nay. Ngoài ra, tác giả cũng tham khảo nghiên cứu luận văn “Đánh giá cán bộ, công chức cấp huyện từ thực tiễn quận Liên Chiểu, TP. Đà Nẵng” của Ông Thị Thủy Tiên để có thêm chất liệu cho nội dung đánh giá công chức và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đánh giá từ thực tiễn, đồng thời củng cố những giải pháp hiệu quả để góp phần nâng cao năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1. Tựu trung, các công trình nghiên cứu, luận văn trên đều hướng đến mục đích làm sáng tỏ về lý luận và thực tiễn năng lực của đội ngũ công chức ở các cấp dựa trên những góc độ nghiên cứu, phạm vi, đối tượng, thời gian khác nhau. Tuy nhiên hiện nay, tác giả ghi nhận chưa có công trình nào trực tiếp nghiên cứu về năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1. Vì thế, các nguồn tài liệu được nêu trên chính là nguồn tham khảo hữu ích cho quá trình thực hiện luận văn, giúp tác giả tham khảo, chắt lọc, kế thừa và tiếp tục nghiên cứu, phát triển các nội dung, các vấn đề mới, đặc thù tại Quận 1. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích Căn cứ các lý luận về năng lực công chức để xây dựng tiêu chí đánh giá thực trạng năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1;
5 Luận văn tập trung nghiên cứu, đề ra các giải pháp nâng cao năng lực công chức các cơ quan chuyên môn gắn với thực tiễn và đáp ứng tình hình phát triển tại địa phương. 3.2. Nhiệm vụ Để đạt được mục đích nêu trên, luận văn tập trung vào những nhiệm vụ cụ thể như sau: - Phân tích, làm rõ những lý luận về công chức và năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận, xây dựng những tiêu chí tác động, yếu tố ảnh hưởng đến năng lực của đội ngũ này. - Từ lý luận và kết quả phân tích, thực hiện đánh giá về thực trạng năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1; làm sáng tỏ được ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. - Với vai trò là quận trung tâm của Thành phố, luận văn phải góp phần đề xuất các quan điểm và giải pháp nâng cao năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 đáp ứng yêu cầu giai đoạn mới, xây dựng Quận 1 trở thành đô thị thông minh, “An toàn - Văn minh - Phát triển - Nghĩa tình”. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là năng lực công chức trong các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Tập trung nghiên cứu về năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1. - Về không gian: Luận văn chỉ nghiên cứu năng lực của các công chức tại 12 cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 (không tính công chức làm công việc thừa hành, phục vụ: lễ tân, bảo vệ, lái xe,…).
6 - Về thời gian: Số liệu trong luận văn được thu thập từ các văn bản, tài liệu từ năm 2020 đến hết năm 2023 (trọng tâm số liệu nghiên cứu là năm 2023), để từ đó có những căn cứ tiệm cận nhất trong việc đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực của công chức trong thời gian tới. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Để thực hiện nghiên cứu các nội dung của đề tài luận văn, tác giả đã sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng về công tác cán bộ và nâng cao năng lực CBCC trong thực thi công vụ làm cơ sở phương pháp luận. Đồng thời, tác giả cũng lấy nền tảng lý luận về quản lý công và quản lý nhân sự hành chính làm khung lý thuyết cho đề tài. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Để hỗ trợ quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn tác giả vận dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học cụ thể như: - Phương pháp nghiên cứu lý luận, tài liệu: Luận văn căn cứ vào các tư liệu lý luận, văn kiện của Đảng, văn bản quản lý của Nhà nước, các tài liệu (sách, báo khoa học, luận văn, báo cáo...) liên quan đến năng lực của công chức, thực trạng năng lực thực thi công vụ của đội ngũ công chức tại các cơ quan chuyên môn. - Phương pháp điều tra trực tuyến: Tác giả ứng dụng Google biểu mẫu và lập bảng hỏi để thu thập thông tin tự đánh giá theo từng tiêu chí cụ thể từ 209 công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận 1, từ kết quả số liệu cụ thể thu thập được tác giả sử dụng Excel thống kê, tổng hợp, xử lý, phân tích và lập bảng biểu phục vụ cho công tác nghiên cứu của đề tài. - Phương pháp quan sát thực tiễn: Với những nội dung mang tính tương đối, tác giả sử dụng thêm phương pháp quan sát thực tiễn với mục đích gắn kết
7 quả khảo sát với thực tế quan sát được, để từ đó đánh giá lại tính chân thực của kết quả khảo sát. - Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp: Tác giả căn cứ vào hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu thu thập được để phân tích cơ sở lý luận, thực trạng, đối chiếu giữa thực tế và lý luận, từ đó tổng hợp, thống kê lại thành những quan điểm, luận điểm, những kết luận dưới dạng các bảng biểu, biểu đồ cụ thể. Ngoài ra, trong quá trình thực hiện luận văn, tác giả cũng tham khảo ý kiến các công chức, đồng nghiệp đã có kinh nghiệm hoạt động thực tiễn nhằm thu thập những kiến giải, đánh giá sát thực về năng lực của công chức các cơ quan chuyên môn, nhất là những giải pháp cần tập trung thực hiện để nâng cao năng lực trong thời gian tới. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Về mặt lý luận, luận văn đóng góp một phần vào cơ sở khoa học đối với lĩnh vực nghiên cứu về năng lực của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp quận. Từ đó, kịp thời đề xuất những giải pháp nâng cao năng lực cho đội ngũ này. Đồng thời là cơ sở lý luận quan trọng để đưa các giải pháp đi vào thực tiễn góp phần thay đổi thực tiễn về năng lực của công chức. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu của luận văn đã đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp mang tính khả thi nhằm nâng cao năng lực của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1 để từ đó góp phần vào việc thay đổi, đưa năng lực công chức thích ứng với thời đại mới. Bên cạnh đó, luận văn cũng sẽ là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho việc nghiên cứu, giảng dạy, học tập về nội dung liên quan đến năng lực công chức nói chung và đặc biệt là tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận.
8 7. Kết cấu của luận văn Bài luận văn được kết cấu gồm các phần: mở đầu, nội dung và kết luận cùng với danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục. Trong đó, phần nội dung được kết cấu thành 03 chương, cụ thể như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận. Chương 2: Thực trạng năng lực công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1. Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao năng lực của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận 1.
9 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN 1.1. Khái niệm, đặc điểm công chức chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận 1.1.1. Khái niệm công chức, đặc điểm, phân loại công chức 1.1.1.1. Khái niệm công chức Có thể thấy, công chức là thuật ngữ phổ biến trên thế giới. Phụ thuộc vào đặc điểm thể chế chính trị, tổ chức bộ máy nhà nước, sự phát triển kinh tế - xã hội, truyền thống và các yếu tố văn hóa lịch sử theo từng giai đoạn cụ thể mà ở mỗi quốc gia công chức được định nghĩa và có những đặc điểm khác nhau. Ở Việt Nam, thuật ngữ công chức được đề cập và gắn liền với sự hình thành, phát triển theo từng giai đoạn của nền hành chính nhà nước. Khái niệm công chức lần đầu tiên được nêu ra tại điều 1, Sắc lệnh số 76/SL ngày 20 tháng 5 năm 1950 của Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa về Quy chế công chức như sau: “Công chức là những công dân Việt Nam được chính quyền nhân dân tuyển để giữ một chức vụ thường xuyên trong các cơ quan Chính phủ, ở trong hay ở ngoài nước, đều là công chức theo Quy chế này, trừ những trường hợp riêng biệt do Chính phủ định” [9]. Năm 2008, Quốc hội đã thông qua Luật Cán bộ, Công chức số 22/2008/QH12, mở ra cách tiếp cận khá đầy đủ về thuật ngữ công chức, chế độ công vụ. Đến năm 2019, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019, theo đó “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an
10 nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước” [20]. 1.1.1.2. Đặc điểm công chức - Thứ nhất, công chức phải là công dân Việt Nam; - Thứ hai, về tuyển dụng, bổ nhiệm: Từ khái niệm được nêu trên thì công chức là những người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh có trình độ chuyên môn tương ứng vị trí việc làm theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019. - Thứ ba, về nơi làm việc: Nơi làm việc của công chức rất đa dạng, bao gồm: các cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân, Công an nhân dân (trừ các trường hợp khác theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019). - Thứ tư, về thời gian công tác: Công chức đảm nhiệm công tác từ khi được tuyển dụng, bổ nhiệm tới khi nghỉ hưu theo quy định của Bộ Luật Lao động mà không theo nhiệm kỳ (trừ trường hợp bị xử lý vi phạm kỷ luật). - Thứ năm, về chế độ lao động: Công chức được đảm bảo lương từ nguồn ngân sách nhà nước. 1.1.1.3. Phân loại ngạch công chức Hiện nay, theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019, căn cứ vào lĩnh vực ngành, nghề, chuyên môn, nghiệp vụ, công chức được phân loại thành 4 ngạch, cụ thể như sau: